Bijografija

KIF RAKKONTAT MINN MARCEL FILTEAU

“Jekk tiżżewġu, lesti ruħek biex tmur il-​ħabs.” Hekk qalulha n-​nies lill-​mara li kont se niżżewweġ. Ħalli nispjega għala qalu ħaġa bħal din.

META twelidt fl-​1927, il-​maġġuranza tan-​nies fil-​provinċja Kanadiża taʼ Quebec kienu Kattoliċi. Madwar erbaʼ snin wara, Cécile Dufour, ministru full-time tax-​Xhieda taʼ Jehovah, bdiet tiġi żżurna fid-​dar tagħna, ġewwa l-​belt taʼ Montreal. Minħabba f’hekk, hi taʼ spiss kienet tiġi mhedda mill-​ġirien tagħna. Fil-​fatt, kemm-il darba ġiet arrestata u maltrattata talli kienet tippriedka l-​messaġġ tal-​Bibbja. Għalhekk, malajr sirna nafu kemm hu veru l-​kliem taʼ Ġesù: “[I]l-ġnus kollha jsiru jobogħdukom minħabba f’ismi.”—Mattew 24:9.

Dak iż-​żmien, ħafna kienu jikkunsidrawh bħal skandlu kbir jekk familja Franċiża-Kanadiża tħalli r-​reliġjon Kattolika. Għalkemm il-​ġenituri tiegħi qatt ma saru Xhieda mgħammdin, huma malajr ikkonkludew li t-​tagħlim tal-​Knisja Kattolika ma kienx fi qbil mal-​Bibbja. Għalhekk, huma inkuraġġew lit-​tmien uliedhom biex jaqraw il-​letteratura pubblikata mix-​Xhieda, u appoġġaw lilna li ħadna l-​waqfa għall-​verità tal-​Bibbja.

Nieħdu Waqfa fi Żminijiet Diffiċli

Fl-​1942, waqt li kont għadni mmur l-​iskola, bdejt nieħu interess veru fl-​istudju tal-​Bibbja. Dak iż-​żmien, l-​attivitajiet tax-​Xhieda taʼ Jehovah kienu projbiti fil-​Kanada għax huma kienu jsegwu l-​eżempju tal-​Kristjani bikrin u ma kinux jinvolvu ruħhom fil-​gwerer tal-​ġnus. (Isaija 2:4; Mattew 26:52) Ħija l-​kbir, Roland, ġie mitfugħ f’kamp tax-​xogħol iebes minħabba li rrifjuta li jkun suldat matul il-​gwerra dinjija li f’dak il-​perijodu kienet fl-​aqwa tagħha.

Matul dak iż-​żmien, missieri tani ktieb bil-​Franċiż li kien jiddeskrivi s-​sofferenzi tax-​Xhieda Ġermaniżi talli kienu jirrifjutaw li jappoġġaw il-​kampanji militari t’Adolph Hitler.a Dan qanqal ġo fija x-​xewqa li nkun bħal dawn l-​eżempji kuraġġużi taʼ integrità, u bdejt nattendi l-​laqgħat tax-​Xhieda taʼ Jehovah, li kienu jinżammu f’dar privata. F’qasir żmien ġejt mistieden biex nieħu sehem fix-​xogħol taʼ l-​ippridkar. Aċċettajt l-​istedina avolja kont naf li stajt niġi arrestat jew mitfugħ il-​ħabs.

Wara li tlabt għall-​qawwa, ħabbatt l-​ewwel bieb tiegħi. Weġbitni mara li kienet qalbha tajba, u wara li introduċejt ruħi, qrajtilha l-​kliem tat-​2 Timotju 3:16: “L-​Iskrittura kollha hija mnebbħa minn Alla, u tiswa.”

“Interessata li titgħallem iktar dwar il-​Bibbja?” staqsejtha.

“Iva,” weġbitni l-​mara.

Għalhekk, għedtilha li se nerġaʼ mmur għandha maʼ ħabiba tiegħi li kienet taf il-​Bibbja aħjar minni, u morna l-​ġimgħa taʼ wara. Wara dik l-​ewwel esperjenza, ħassejtni iktar kunfidenti, u tgħallimt li aħna ma nwettqux il-​ministeru bis-​saħħa tagħna stess. Bħalma qal l-​appostlu Pawlu, dan nagħmluh bl-​għajnuna taʼ Jehovah. Tabilħaqq, huwa vitali li nirrikonoxxu li “l-​kobor taʼ din il-​qawwa ġej minn Alla, u mhux minna.”—2 Korintin 4:7.

Minn dakinhar ’l hemm, ix-​xogħol taʼ l-​ippridkar sar parti minn ħajti, kif ukoll l-​arresti u t-​tfigħ il-​ħabs. Mhux taʼ b’xejn li lill-​għarusa prospettiva tiegħi qalulha, “Jekk tiżżewġu, lesti ruħek biex tmur il-​ħabs”! Madankollu, esperjenzi bħal dawn fil-​fatt ma kinux daqshekk diffiċli. Normalment, wara li nkunu qattajna lejl il-​ħabs, wieħed mix-​Xhieda sħabna kien joħroġna bi pleġġ.

Deċiżjonijiet Importanti

F’April taʼ l-​1943 iddedikajt lili nnifsi lil Jehovah, u ssimbolizzajt dan permezz tal-​magħmudija taʼ l-​ilma. Imbagħad, f’Awissu taʼ l-​1944, attendejt l-​ewwel konvenzjoni kbira tiegħi, ġewwa Buffalo, New York, fl-​Istati Uniti taʼ l-​Amerka, eżatt ħdejn il-​fruntiera Kanadiża. Kien hemm 25,000 preżenti, u l-​programm kebbes fija x-​xewqa li nkun pijunier, kif jissejħu l-​ministri full-time tax-​Xhieda taʼ Jehovah. Il-​projbizzjoni fuq ix-​xogħol tax-​Xhieda taʼ Jehovah fil-​Kanada tneħħiet f’Mejju taʼ l-​1945, u jien bdejt ix-​xogħol taʼ pijunier ix-​xahar taʼ wara.

Madankollu, hekk kif żdied is-​sehem tiegħi fil-​ministeru, bdew jiżdiedu wkoll il-​mawriet tiegħi sal-​ħabs. Darba minnhom tefgħuni f’ċella flimkien maʼ Mike Miller, li kien ilu jaqdi lealment lil Jehovah għal ħafna snin. Qgħadna bil-​qegħda fuq l-​art tas-​siment u bdejna nitkellmu. Il-​konversazzjoni edifikanti dwar affarijiet spiritwali li kellna dak in-​nhar saħħitni bil-​kbir. Iżda, wara dan għaddiet minn moħħi din il-​mistoqsija, ‘X’kien jiġri li kieku kien hemm xi nuqqas taʼ ftehim bejnietna u konna miksurin?’ Il-​ħin li qattajt maʼ dan il-​ħu għażiż fil-​ħabs għallimni waħda mill-​iktar lezzjonijiet sbieħ f’ħajti—aħna għandna bżonn lil ħutna u għalhekk irridu naħfru u nuru ħniena maʼ xulxin. Inkella, bħalma kiteb l-​appostlu Pawlu: “Jekk intom tgiddmu u tieklu lil xulxin, oqogħdu attenti li ma tikkunsmawx lil xulxin.”—Galatin 5:15.

F’Settembru taʼ l-​1945, ġejt mistieden biex naqdi fl-​uffiċċju tal-​fergħa tal-​Watch Tower Society f’Toronto, il-​Kanada, li nsejħulha Betel. Il-​programm spiritwali li kien hemm kien tabilħaqq wieħed li jibni u li jsaħħaħ il-​fidi. Is-​sena taʼ wara, ngħatajt l-​inkarigu biex naħdem fir-​razzett taʼ Betel, xi 40 kilometru lejn it-​tramuntana taʼ l-​uffiċċju tal-​fergħa. Waqt li kont niġbor il-​frawli maż-​żagħżugħa Anne Wolynec, jien innotajt mhux biss is-​sbuħija fiżika tagħha imma wkoll l-​imħabba u ż-​żelu tagħha għal Jehovah. Żviluppat imħabba bejnietna, u żżewwiġna f’Jannar taʼ l-​1947.

Matul is-​sentejn u nofs taʼ wara, għamilna x-​xogħol taʼ pijunier ġewwa Londra, f’Ontario, u mbagħad fil-​Gżira taʼ Cape Breton, fejn konna t’għajnuna biex tiġi fformata kongregazzjoni. Imbagħad, fl-​1949, ġejna mistidnin għall-​14-il klassi taʼ l-​Iskola taʼ Gilgħad (Watchtower Bible School of Gilead), fejn ġejna mħarrġin biex insiru missjunarji.

Ix-​Xogħol Missjunarju fi Quebec

Xi gradwati Kanadiżi tal-​klassijiet taʼ qabel taʼ Gilgħad kienu ġew inkarigati biex jiftħu l-​opportunità għax-​xogħol taʼ l-​ippridkar fi Quebec. Fl-​1950, aħna, flimkien maʼ 25 oħra mill-​14-il klassi li konna fiha, ngħaqadna magħhom. Iż-​żjieda fl-​attività missjunarja kkaġunat persekuzzjoni qawwija u vjolenza mill-​marmalji, li kienu mxewxin mill-​mexxejja tal-​Knisja Kattolika Rumana.

Jumejn wara li wasalna fl-​ewwel inkarigu missjunarju tagħna fil-​belt taʼ Rouyn, Anne ġiet arrestata u mitfugħa fuq is-​seat taʼ wara f’ karozza tal-​pulizija. Din kienet esperjenza ġdida għaliha, peress li kienet minn raħal żgħir fil-​provinċja taʼ Manitoba, il-​Kanada, fejn rari kienet tara pulizija. Naturalment, hi bdiet tibżaʼ u ftakret fil-​kliem, “Jekk tiżżewġu, lesti ruħek biex tmur il-​ħabs.” Madankollu, qabel ma telqu, il-​pulizija sabu lili wkoll u tefgħuni fil-​karozza maʼ Anne. “Kemm qed nieħu pjaċir narak!” qalet hi. Madankollu, ħaġa taʼ l-​għaġeb kemm kienet kalma, u rrimarkat, “L-​appostli ġralhom l-​istess talli kienu jippridkaw dwar Ġesù.” (Atti 4:​1-3; 5:​17, 18) Iktar tard dak in-​nhar stess ġejna meħlusin bi pleġġ.

Xi sena wara din il-​ġrajja, waqt li konna fil-​ministeru minn dar għal dar fl-​inkarigu ġdid tagħna f’Montreal, smajt storbju sħiħ iktar ’l isfel fit-​triq u rajt ċorma nies irrabjati jgaraw il-​ġebel. Hekk kif mort biex ngħin lil Anne u lill-​oħt li kien hemm magħha, ġew il-​pulizija. Minflok m’arrestaw lil dawk li kienu qed iwaddbu l-​ġebel, il-​pulizija arrestaw lil Anne u lil dik l-​oħt! Waqt li kienet il-​ħabs, Anne fakkret lix-​Xhud il-​ġdida li huma kienu qed jesperjenzaw ir-​realtà tal-​kliem taʼ Ġesù: “Lilkom kulħadd isir jobgħodkom minħabba f’ismi.”—Mattew 10:22.

Darba waħda, fl-​istess perijodu kien hemm xi 1,700 kawża sospiża kontra x-​Xhieda taʼ Jehovah fi Quebec. Ġeneralment, konna niġu akkużati li qed inqassmu letteratura li xxewwex lin-​nies kontra l-​gvern jew li qed inqassmu l-​letteratura mingħajr liċenzja. Bħala riżultat, id-​Dipartiment Legali tal-​Watch Tower Society ħa azzjoni kontra l-​gvern taʼ Quebec. Wara ħafna snin taʼ battalji legali, Jehovah tana żewġ rebħiet kbar quddiem il-​Qorti Suprema tal-​Kanada. F’Diċembru taʼ l-​1950, ġejna meħlusin mill-​akkuża li l-​letteratura tagħna kienet ixxewwex lin-​nies kontra l-​gvern, u f’Ottubru taʼ l-​1953, ġie appoġġat id-​dritt tagħna li nqassmu letteratura Biblika mingħajr ma jkollna bżonn liċenzja. B’hekk, rajna b’mod tassew ċar kemm Jehovah hu tabilħaqq il-​“kenn u l-​qawwa tagħna, għajnuna pronta dejjem fid-​dwejjaq.”—Salm 46:​1, KŻ.

Ħaġa rimarkevoli hi li n-​numru taʼ Xhieda fi Quebec, mit-​356 li kien hemm fl-​1945, meta bdejt ix-​xogħol taʼ pijunier, illum żdied għal iktar minn 24,000! Tabilħaqq, ġara eżattament dak li bassret il-​profezija Biblika: “Ebda arma magħmula kontrik ma tiswa, u kull ilsien li jħaqqaq kontrik toħorġu b’ħati.”—Isaija 54:17.

Ix-​Xogħol Tagħna fi Franza

F’Settembru taʼ l-​1959, jien u Anne ġejna mistidnin biex naqdu ġewwa Betel f’Pariġi, fi Franza, fejn jien ġejt inkarigat biex nieħu ħsieb ix-​xogħol taʼ l-​istampar. Qabel ma wasalna hemmhekk f’Jannar taʼ l-​1960, l-​istampar kien isir minn ditta kummerċjali. Peress li dak iż-​żmien The Watchtower kien projbit fi Franza, aħna konna nistampaw ir-​rivista kull xahar f’forma taʼ ktejjeb taʼ 64 paġna. Il-​ktejjeb kien jismu Il-​Bulettin Intern tax-​Xhieda taʼ Jehovah, u kien ikun fih l-​artikli li nkunu se nistudjaw fil-​kongregazzjonijiet għal dak ix-​xahar kollu. Mill-​1960 sa l-​1967, in-​numru taʼ dawk li kienu jieħdu sehem fix-​xogħol taʼ l-​ippridkar fi Franza minn 15,439 żdied għal 26,250.

Eventwalment, il-​biċċa l-​kbira tal-​missjunarji ngħataw inkarigu ġdid f’pajjiżi oħrajn, xi wħud intbagħtu f’pajjiżi fejn in-​nies jitkellmu bil-​Franċiż u oħrajn intbagħtu lura lejn Quebec. Peress li Anne ma kinitx tħossha tajba u kellha bżonn taʼ operazzjoni, aħna morna lura lejn Quebec. Wara li ħadet il-​kura medika għal tliet snin, Anne reġgħet ħadet saħħitha lura. Imbagħad jien ngħatajt inkarigu fix-​xogħol tas-​circuit, u kont inżur kongregazzjoni differenti kull ġimgħa biex nipprovdi inkuraġġiment spiritwali.

Ix-​Xogħol Missjunarju fl-​Afrika

Ftit snin wara, fl-​1981, fraħna ħafna meta rċivejna inkarigu ġdid bħala missjunarji fiz-​Zaire, li llum hu r-​Repubblika Demokratika tal-​Kongo. In-​nies kienu foqra, u kienu għaddejjin minn ħafna tbatijiet. Meta wasalna, kien hemm 25,753 Xhud, imma llum dak in-​numru żdied għal iktar minn 113,000, u fl-​1999 attendew 446,362 għall-​Mafkar tal-​mewt taʼ Kristu!

Fl-1984 ksibna xi 2,023.5 metri kwadri rabaʼ mingħand il-​gvern biex nibnu uffiċċju tal-​fergħa ġdid. Imbagħad, f’Diċembru taʼ l-​1985, saret konvenzjoni internazzjonali fil-​belt kapitali, Kinshasa, li għaliha attendew 32,000 delegat minn ħafna partijiet tad-​dinja. Wara dan, qamet oppożizzjoni mħeġġa mill-​kleru li fixklet ix-​xogħol tagħna fiz-​Zaire. Fit-​12 taʼ Marzu, 1986, l-​aħwa responsabbli ġew mogħtijin ittra li ddikjarat l-​assoċjazzjoni tax-​Xhieda taʼ Jehovah taz-​Zaire bħala waħda illegali. Din il-​projbizzjoni fuq l-​attivitajiet kollha tagħna kienet iffirmata mill-​president tal-​pajjiż f’dak iż-​żmien, Mobutu Sese Seko, li llum huwa mejjet.

Minħabba dawk l-​iżviluppi li seħħew f’daqqa waħda, aħna kellna napplikaw il-​parir Bibliku: “Min hu bil-​għaqal jara l-​għawġ u jwarrab.” (Proverbji 22:3) Sibna modi kif niksbu karti, linka, film, pjanċi tal-​metall għall-​istampar, u kimiċi minn barra l-​pajjiż sabiex nistampaw il-​pubblikazzjonijiet tagħna f’Kinshasa. Żviluppajna wkoll sistema biex inqassmuhom. Meta kollox kien organizzat, is-​sistema tagħna bdiet taħdem aħjar mis-​servizz postali tal-​gvern!

Eluf taʼ Xhieda ġew arrestati, u ħafna ġew torturati brutalment. Madankollu, bi ftit eċċezzjonijiet, huma baqgħu sodi minkejja li ġew trattati b’dan il-​mod, u żammew il-​lealtà tagħhom. Jien ukoll ġejt arrestat u rajt il-​kundizzjonijiet terribbli li l-​aħwa kien qed ikollhom jissaportu fil-​ħabsijiet. Ħafna drabi konna niġu magħfusin b’kull mezz mill-​pulizija sigrieta u mill-​awtoritajiet, imma Jehovah dejjem sabilna soluzzjoni.—2 Korintin 4:8.

Konna ħbejna madwar 3,000 kaxxa tal-​kartun bil-​letteratura fil-​maħżen taʼ wieħed negozjant. Madankollu, eventwalment wieħed mill-​ħaddiema tiegħu informa lill-​pulizija sigrieta, u dawn arrestaw lin-​negozjant. Fi triqithom lejn il-​ħabs, b’kumbinazzjoni ltaqgħu miegħi waqt li kont għaddej bil-​karozza. In-​negozjant informahom li jien kont dak il-​wieħed li għamilt l-​arranġament miegħu biex naħżen il-​letteratura għandu. Il-​pulizija waqqfuni u interrogawni, u bdew jakkużawni li poġġejt letteratura illegali fil-​maħżen taʼ dan ir-​raġel.

“Għandkom xi ktieb minnhom?” staqsejthom.

“Iva, dażgur,” weġbuni.

“Nistaʼ narah?” staqsejthom.

Ġabuli kopja, u jien urejthom il-​paġna fuq ġewwa, li tgħid: “Stampat fl-​Istati Uniti taʼ l-​Amerka mill-​Watch Tower Bible & Tract Society.”

“Dan li għandkom f’idejkom hu propjetà Amerikana u ma jappartjenix liz-​Zaire,” fakkarthom jien. “Il-​gvern tagħkom għamel projbizzjoni fuq il-​korporazzjoni legali taʼ l-​assoċjazzjoni tax-​Xhieda taʼ Jehovah taz-​Zaire u mhux fuq il-​Watch Tower Bible & Tract Society taʼ l-​Istati Uniti. Għalhekk, tridu toqogħdu attenti x’tagħmlu b’dawn il-​pubblikazzjonijiet.”

Ħallewni nitlaq peress li ma kellhomx ordni mill-​qorti biex jarrestawni. Dik il-​lejla, ħadna żewġ trakkijiet fil-​maħżen u neħħejna l-​letteratura kollha minn ġo fih. L-​għada, x’ħin ġew l-​awtoritajiet, baqgħu ferm diżappuntati li sabu l-​post vojt. Sadanittant kienu bdew ifittxuni, ladarba issa kellhom ordni mill-​qorti biex jarrestawni. Sabuni, u peress li ma kellhomx karozza, morna bil-​karozza tiegħi stess lejn il-​ħabs! Ġie Xhud ieħor miegħi sabiex ikun jistaʼ jiħodhieli lura hu qabel ma jaqbdu u jiħduha huma.

Wara interrogazzjoni li damet tmien sigħat, iddeċidew li jeżiljawni. Imma jien urejthom kopja taʼ ittra mill-​gvern li tikkonferma l-​ħatra tiegħi biex inbigħ il-​propjetà taʼ l-​assoċjazzjoni tax-​Xhieda taʼ Jehovah taz-​Zaire li issa kienet projbita. B’hekk, ħallewni nkompli bl-​attività tiegħi f’Betel.

Wara erbaʼ snin naqdi taħt il-​pressjonijiet tal-​projbizzjoni fuq ix-​xogħol fiz-​Zaire, trabbietli ulċera fl-​istonku li kienet tnixxi d-​demm u li kienet taʼ theddida għal ħajti. Ġie deċiż li kelli nitlaq biex nieħu l-​kura fl-​Afrika t’Isfel. Fil-​fergħa t’hemmhekk ħadu ħsiebi sew, u fiqt. Wara li qdejt tmien snin fiz-​Zaire, li kienet esperjenza tassew memorabbli u taʼ ferħ, fl-​1989 morna fil-​fergħa taʼ l-​Afrika t’Isfel. Fl-​1998 irritornajna lejn pajjiżna, u minn dakinhar erġajna bdejna naqdu fil-​Betel tal-​Kanada.

Grat li Qiegħed Naqdi

Meta nħares lura lejn l-​54 sena tiegħi fil-​ministeru full-time, inħossni tassew grat li wżajt is-​saħħa taʼ żgħożiti fis-​servizz prezzjuż taʼ Jehovah. Għalkemm Anne kellha tissaporti ħafna ċirkustanzi taʼ prova, hi ma qagħditx tgerger imma kienet tassew t’appoġġ fl-​attivitajiet kollha tagħna. Flimkien, aħna kellna l-​privileġġ li ngħinu lil ħafna jsiru jafu lil Jehovah, li numru minnhom issa qegħdin fil-​ministeru full-time. Hi tassew xi ħaġa taʼ ferħ li tara lil uħud minn uliedhom u saħansitra n-​neputijiet tagħhom jaqdu lill-​kbir Alla, Jehovah!

Jien konvint li m’hemm xejn li din id-​dinja tistaʼ toffri li jistaʼ jitqabbel mal-​privileġġi u l-​barkiet li tana Jehovah. Veru, aħna ssaportejna ħafna provi, imma dawn kollha servew biex nibnu l-​fidi u l-​fiduċja tagħna f’Jehovah. Hu tabilħaqq ta prova li hu torri qawwi, post taʼ refuġju, u għajnuna li ssibha fil-​pront waqt l-​inkwiet.

[Nota taʼ taħt]

[Stampi f’paġna 26]

Meta konna nagħmlu x-​xogħol taʼ pijunier flimkien fl-​1947; maʼ Anne illum

[Stampa f’paġna 29]

In-​nies li ltqajna magħhom fiz-​Zaire ħabbewha l-​verità tal-​Bibbja