ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှာ ဘုရားသခင့်နာမည်ကို ပြန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့တဲ့ ဘာသာပြန်နှစ်ယောက်

လူအတော်များများ စသင်ယူတဲ့ ဆုတောင်းချက်တစ်ခုက နောက်လိုက်တွေကို ယေရှုသင်ပေးခဲ့တဲ့ သခင့်ဆုတောင်းချက်ဖြစ်တယ်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းလို့ ခေါ်ကြတဲ့ကျမ်းမှာ အဲဒီဆုတောင်းချက်ကို တွေ့နိုင်တယ်။ ဆုတောင်းချက်အစက “ကောင်းကင်မှာ စံမြန်းတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အဖ၊ နာမတော် သန့်ရှင်းမြင့်မြတ်ပါစေ။” (မဿဲ ၆:၉) ဒါပေမဲ့ အင်္ဂလိပ်လို “ဂျီဟိုဗာ၊” တစ်ခါတလေ “ယာဝေး” လို့ပြန်ဆိုတဲ့ ဘုရားသခင်ရဲ့နာမည်ကို အင်္ဂလိပ်ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွေမှာ မတွေ့ရသလောက်ပဲ။ အဲဒီဘာသာပြန်ကျမ်းတွေမှာ ဇုသ၊ ဟေရမေ၊ အာတေမိစတဲ့ အယူမှားနတ်ဘုရားတွေရဲ့ နာမည်ကိုတောင် ဖော်ပြထားတယ်ဆိုရင် ကျမ်းစာအာဘော်ရှင်၊ စစ်မှန်တဲ့ဘုရားသခင်ရဲ့နာမည်ကိုလည်း ဖော်ပြသင့်တယ် မဟုတ်လား။—တမန်တော် ၁၄:၁၂။ ၁၉:၃၅။ ၂ တိမောသေ ၃:၁၆။

အင်္ဂလိပ်ကျမ်းစာဘာသာပြန်သူ လန်းစလော့ ရှက်ဒ်ဝယ်နဲ့ ဖရက်ဒစ် ပါကာ ကတော့ ဘုရားသခင့်နာမည်ကို ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှာ ပြန်လည်ထည့်သွင်းသင့်တယ်လို့ ယုံကြည်ခဲ့ကြတယ်။ မူရင်းတုန်းက ဘုရားသခင့်နာမည် ပါရှိပေမဲ့ နောက်ပိုင်း ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရတယ်၊ ဒါကြောင့် “ပြန်လည်ထည့်သွင်းသင့်တယ်” လို့ သူတို့ ကောက်ချက်ချကြတယ်။ ဘာကြောင့် အဲဒီလို ကောက်ချက်ချခဲ့တာလဲ။

ဟီဘရူးစကားနဲ့ အဓိကရေးသားထားတဲ့ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းရဲ့ တည်ရှိဆဲရှေးလက်ရေးစာမူတွေမှာ ဘုရားသခင့်နာမည် အကြိမ်ထောင်ချီပါရှိတယ်ဆိုတာ ရှက်ဒ်ဝယ်နဲ့ ပါကာ သိထားတယ်။ ဒါကြောင့် သူတို့ လက်ဝယ်ရရှိထားတဲ့ ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှာ ဘုရားသခင့်နာမည်အပြည့်အစုံ ဘာကြောင့်မပါသလဲဆိုတာ သိချင်ခဲ့တယ်။a ဓမ္မဟောင်းကျမ်းမှာ မကြာခဏတွေ့ရတဲ့ အသုံးအနှုန်းတချို့ကို ဓမ္မသစ်ကျမ်းလက်ရေးစာမူတွေမှာလည်း တွေ့ရတယ်။ ဥပမာ၊ “ယေဟောဝါရဲ့ကောင်းကင်တမန်” ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဂရိဓမ္မသစ်ကျမ်းစာ ကူးရေးသူတွေက ဘုရားသခင့်နာမည်နေရာမှာ “သခင်” ( Kyʹri·os) နဲ့ အစားထိုးလိုက်တာကို ရှက်ဒ်ဝယ် သတိပြုမိတယ်။—၂ ဘုရင်များ ၁:၃၊ ၁၅။ တမန်တော် ၁၂:၂၃။

အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ကျမ်းတွေကို ရှက်ဒ်ဝယ်နဲ့ ပါကာတို့ မထုတ်ဝေခင်ကတည်းက တခြားအင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်သူတွေလည်း ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှာ ဘုရားနာမည်ကို ပြန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ နေရာအနည်းငယ်လောက်မှာပဲ ထည့်သွင်းခဲ့တယ်။b ၁၈၆၃ ခုနှစ်မှာ ဓမ္မသစ်ကျမ်း လုံးကောက်ဘာသာပြန်ဆိုချက်ကို ပါကာ ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။ သူဟာ ဘုရားသခင်ရဲ့နာမည်ကို အင်္ဂလိပ်ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှာ များများစားစား ပြန်လည်ထည့်သွင်းခဲ့တဲ့ ဦးဆုံးဘာသာပြန်သူဖြစ်လာတယ်။ လန်းစလော့ ရှက်ဒ်ဝယ်နဲ့ ဖရက်ဒစ် ပါကာ တို့က ဘယ်သူတွေလဲ။

လန်းစလော့ ရှက်ဒ်ဝယ်

လန်းစလော့ ရှက်ဒ်ဝယ် (၁၈၀၈-၁၈၆၁) ဟာ အင်္ဂလန်နိုင်ငံ ဒုတိယတရားရေးဝန်ကြီးချုပ် ဆာ လန်းစလော့ ရှက်ဒ်ဝယ်ရဲ့ သားဖြစ်ပြီး ရှေ့နေတစ်ဦးလည်းဖြစ်တယ်။ အင်္ဂလိကန်ချာ့ချ်အသင်းဝင်တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး သုံးပါးပေါင်းတစ်ဆူကို ယုံကြည်တယ်။ ဒါပေမဲ့ “ဘုန်းကျက်သရေနဲ့ပြည့်ဝတဲ့ နာမတော် ယေဟောဝါ” ဆိုပြီး ဘုရားသခင်ရဲ့နာမည်ကို တလေးတစား ခေါ်ဆိုခဲ့တယ်။ မဿဲကျမ်းနဲ့ မာကုကျမ်းကို ဘာသာပြန်တဲ့အခါ ကျမ်းစာသားမှာ “ယေဟောဝါ” နာမည်ကို ၂၈ ကြိမ် ဖော်ပြပြီး ပူးတွဲမှတ်စုမှာ ၄၆၅ ကြိမ် ဖော်ပြခဲ့တယ်။

မူရင်းဟီဘရူးစကားနဲ့ ရေးထားတဲ့ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းစာမှာ ဘုရားနာမည်ကို တွေ့ရှိရာကနေ ဘုရားနာမည်အကြောင်း ရှက်ဒ်ဝယ် သိရှိခဲ့တာဖြစ်နိုင်တယ်။ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းကို ဂရိစကားနဲ့ ဘာသာပြန်ဆိုရာမှာ ဘုရားနာမတော်ကို သခင် ( Kyʹri·os) ဆိုတဲ့အသုံးအနှုန်းနဲ့ အစားထိုးတဲ့သူတွေကို “မရိုးဖြောင့်တဲ့ ဘာသာပြန်ဆိုသူတွေ” လို့ ရှက်ဒ်ဝယ် ပြောခဲ့တယ်။

The Gospel according to Matthew rendered into English with notes, by L. Shadwell (1859), provided by the Bodleian Libraries. Licensed under CC BY-NC-SA 2.0 UK. Modified: Text highlighted

ရှက်ဒ်ဝယ်ရဲ့ ဘာသာပြန်ကျမ်းမှာ “ယေဟောဝါ” ဆိုတဲ့နာမည်ကို မဿဲ ၁:၂၀ မှာ ဦးဆုံး အသုံးပြုခဲ့တယ်။ အဲဒီကျမ်းချက်ရဲ့ မှတ်စုမှာ အခုလို ရေးထားတယ်– “ဓမ္မသစ်ကျမ်းထဲက ဒီကျမ်းချက်နဲ့ တခြားကျမ်းချက်တွေမှာ ဖော်ပြထားတဲ့ [သခင်ဆိုတဲ့] စကားလုံးဟာ ဘုရားသခင်ရဲ့နာမည် ယေဟောဝါကို ပြောတာဖြစ်တယ်။ အဲဒီနာမည်ကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ကျမ်းမှာ ပြန်လည်ထည့်သွင်းဖို့က အရေးကြီးဆုံးပဲ။ . . . ဘုရားသခင်ကို ဂုဏ်တင်ဖို့ အဲဒီလို လုပ်ကိုလုပ်ရမယ်။ ဘုရားသခင်က မိမိကိုယ်ကိုယ် ဖော်ပြဖို့ ယေဟောဝါဆိုတဲ့ နာမည်ကို အသုံးပြုခဲ့တယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့လည်း ဘုရားသခင်အကြောင်း ပြောတဲ့အခါ အဲဒီနာမတော်ကို အသုံးပြုရမယ်။ . . . ဂျိမ်းဘုရင်ဘာသာပြန်ကျမ်းမှာ ယေဟောဝါဆိုတဲ့ နာမည် မပါသလောက်ပဲ။ . . . ဘုရားသခင်ရဲ့နာမည်နေရာမှာ သခင်ဆိုပြီး သုံးနှုန်းထားတယ်။” ရှက်ဒ်ဝယ်က သူတောင် အိမ်မှာ “သခင်” လို့ အခေါ်ခံရတာမို့ ဘုရားသခင်ရဲ့နာမည်ကို “သခင် . . . ဆိုတဲ့ဂုဏ်ပုဒ်” နဲ့ အစားထိုးတာက “လုံးဝမသင့်လျော်ဘူး” လို့ ပြောခဲ့တယ်။

၁၈၅၉ ခုနှစ်မှာ မဿဲကျမ်း၊ ၁၈၆၁ ခုနှစ်မှာ မဿဲနဲ့မာကုကျမ်း ပေါင်းချုပ်ကို ရှက်ဒ်ဝယ် ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။ ၁၈၆၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်၊ အသက် ၅၂ နှစ်အရွယ်မှာ ရှက်ဒ်ဝယ် ကွယ်လွန်သွားလို့ သူ့အလုပ်တွေ ဆုံးခန်းရပ်သွားတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူ့ကြိုးပမ်းမှုတွေ အချည်းနှီး မဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။

ဖရက်ဒစ် ပါကာ

ဖရက်ဒစ် ပါကာ (၁၈၀၄-၁၈၈၈) ဟာ လန်ဒန်က လူကုံထံစီးပွားရေးသမားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ရှက်ဒ်ဝယ် ဘာသာပြန်ခဲ့တဲ့ မဿဲကျမ်းကို လေ့လာတယ်။ အသက် ၂၀ အရွယ်မှာ ဓမ္မသစ်ကျမ်းကို စတင်ဘာသာပြန်တယ်။ ရှက်ဒ်ဝယ်လိုတော့ သုံးပါးပေါင်းတစ်ဆူကို မယုံကြည်ဘူး။ သူ အခုလို ရေးသားခဲ့တယ်– “[ဘုရားသခင့်] ချစ်သားရဲ့ ချာ့ချ်အသင်းသားအားလုံး . . . အမှန်တရားကို လက်ခံပြီး . . . တစ်ဆူတည်းသော အနန္တတန်ခိုးရှင် ယေဟောဝါကို ဝတ်ပြုကိုးကွယ် [နိုင်ကြပါစေ]။” ဓမ္မသစ်ကျမ်းလက်ရေးစာမူတွေမှာ ဘုရားသခင်ကိုလည်း သခင်၊ ယေရှုကိုလည်း သခင်လို့ သုံးနှုန်းထားတာကြောင့် သူတို့နှစ်ပါး ဘယ်လိုကွာခြားတယ်ဆိုတာ သိဖို့ ခက်သွားတယ်လို့ ပါကာ ခံစားရတယ်။ ဒါကြောင့် ကျမ်းချက်တချို့မှာ သခင်အစား “ယေဟောဝါ” ဆိုပြီး ရှက်ဒ်ဝယ် သုံးထားတာကို ပါကာ စိတ်ဝင်စားသွားတယ်။

ဒီအကြောင်းအရာတွေကို ပါကာ ဘယ်လို နားလည်ခဲ့သလဲ။ သူက ဂရိစကားကို လေ့လာခဲ့ပြီး ဂရိသဒ္ဒါအကြောင်း စာအုပ်၊ ဝေစာများစွာ ရေးသားခဲ့လို့ပါ။ သူက အင်္ဂလိပ်ကျမ်းစာအသင်းရဲ့ အဖွဲ့ဝင်တစ်ယောက်လည်း ဖြစ်လာတယ်။ အဲဒီအသင်းက ပိုကောင်းတဲ့ အင်္ဂလိပ်ကျမ်းစာတွေ ထုတ်ဝေနိုင်ဖို့ ကျမ်းစာရှေးလက်ရေးစာမူတွေကို ရှာဖွေလေ့လာတယ်။ ပါကာက သူ ဦးဆုံးပြန်ဆိုခဲ့တဲ့ ဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၄၂ ခုနှစ်မှာ စတင်ပုံနှိပ်တယ်။ အပိုင်းတွေခွဲပြီး အတွဲများစွာနဲ့ ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။c

ဘုရားသခင့်နာမည်ကို ပြန်လည်ထည့်သွင်းဖို့ ပါကာ ကြိုးစားအားထုတ်

“သခင် ( Kyʹri·os) ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းက ဘယ်နေရာမှာ သခင်ယေရှုကို ဆိုလိုတာလဲ၊ ဘယ်နေရာမှာ ဘုရားသခင်ကို ဆိုလိုတာလဲ။ သဒ္ဒါအရဆိုရင် သခင် ( Kyʹri·os) ဆိုတာ ဘွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပေမဲ့ အဲဒါကို နာမည်တစ်ခုအဖြစ် ဘာကြောင့် ခဏခဏ သုံးကြတာလဲ” ဆိုပြီး ပါကာ နှစ်အတန်ကြာ မေးခွန်းထုတ်ခဲ့တယ်။

ရှက်ဒ်ဝယ်ပြန်ဆိုတဲ့ ၁၈၅၉ ခုနှစ်ထုတ် မဿဲကျမ်းမှာ သခင် ( Kyʹri·os) ဆိုတဲ့ စကားလုံးနဲ့ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ရေးထားတာကို ပါကာ ဖတ်မိတယ်။ ဒါကြောင့် ကျမ်းစာသားတချို့မှာပါတဲ့ သခင် ( Kyʹri·os) နေရာမှာ “ယေဟောဝါ ဆိုပြီး ဘာသာပြန်ရမယ်” လို့ အတိအကျ သဘောပေါက်သွားပြီး သူပြန်ဆိုခဲ့တဲ့ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတစ်အုပ်လုံးကို ပြန်လည်တည်းဖြတ်ခဲ့တယ်။ ရှေ့နောက်စကား၊ ဂရိသဒ္ဒါအပေါ် အခြေခံပြီး “ယေဟောဝါ” ဆိုတဲ့ နာမည်ကို ထည့်သွင်းခဲ့တယ်။ ပါကာရဲ့ ၁၈၆၃ ခုနှစ်ထုတ် ဓမ္မသစ်ကျမ်း လုံးကောက်ဘာသာပြန်ဆိုချက် တစ်တွဲလုံးမှာ ဘုရားသခင့်နာမတော်ကို ၁၈၇ ကြိမ် ဖော်ပြထားတယ်။ အဲဒီကျမ်းစာဟာ ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်း တစ်လျှောက်လုံးမှာ ဘုရားသခင့်နာမတော်ကို အသုံးပြုတဲ့ ဦးဆုံးအင်္ဂလိပ်ကျမ်းစာ ဖြစ်ပုံရတယ်။d

၁၈၆၄ ခုနှစ်မှာ ပါကာက ကျမ်းနှစ်အုပ်ကို ယှဉ်တွဲဖော်ပြပြီး ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။ အဲဒီကျမ်းကို ဂျိမ်းဘုရင်ဘာသာပြန်ကျမ်းနဲ့ . . . အင်္ဂလိပ်ဓမ္မသစ်ကျမ်း ယှဉ်တွဲဖော်ပြချက် လို့ခေါ်တယ်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းနှစ်အုပ်ကို တစ်အုပ်တည်းအဖြစ် ပူးတွဲဖော်ပြတာက သူထုတ်ဝေတဲ့ကျမ်းစာနဲ့ ဂျိမ်းဘုရင်ဘာသာပြန်ကျမ်း ဘယ်နေရာမှာ ဘယ်လိုကွာခြားတယ်ဆိုတာ ထင်သာမြင်သာ ရှိစေဖို့ပဲ။e

ဘုရားသခင့်နာမည် ပြန်လည်ထည့်သွင်းခြင်းရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးကို သိမြင်စေဖို့ ဂျိမ်းဘုရင်ဘာသာပြန်ကျမ်းထဲက ကျမ်းချက်တချို့ကို ပါကာ ထောက်ပြခဲ့တယ်။ ရောမ ၁၀:၁၃၊ “သခင်၏နာမတော်ကိုအမှီပြု၍ ဆုတောင်းသူအားလုံး ကယ်တင်ခံရလိမ့်မည်” စတဲ့ ကျမ်းချက်တွေ ဖြစ်တယ်။ “အဲဒီကျမ်းချက်တွေမှာ ပါတဲ့သခင်က ကျွန်တော်တို့ရဲ့သခင် သားတော်ယေရှုခရစ်ကို ပြောတာမဟုတ်ဘဲ ယေဟောဝါကို ပြောနေတယ်ဆိုတာ စာဖတ်သူတွေ သိကြပါ့မလား” လို့ ပါကာ မေးခဲ့တယ်။

ပါကာဟာ သူ့ရဲ့ဝေစာတွေ၊ စာအုပ်စာပေတွေကို ထုတ်ဝေဖို့၊ ကြော်ငြာဖို့ ငွေကြေးများစွာ အကုန်အကျခံခဲ့တယ်။ တစ်နှစ်တည်းမှာတင် ပေါင် ၈၀၀ အသုံးပြုခဲ့တယ်။ အခုခေတ်နဲ့ဆို ပေါင် ၁၀၀,၀၀၀ ကျော် (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၃၂,၀၀၀) နဲ့ ညီမျှတယ်။ အသိမိတ်ဆွေတွေ၊ ရာထူးကြီးဓမ္မဆရာတွေကိုလည်း သူ့ရဲ့စာပေတွေ ပြန်စစ်ပေးဖို့ စာမူတွေ အခမဲ့ပေးပို့ခဲ့တယ်။

ကျမ်းပညာရှင်တချို့က ပါကာ အနည်းအကျဉ်းလောက်ပဲ ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ စာပေတွေ၊ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွေကို သရော်ကြတယ်။ အဲဒီလူတွေဟာ အင်္ဂလိပ်ဓမ္မသစ်ကျမ်းမှာ ဘုရားသခင့်နာမည်ကို ပြန်လည်ထည့်သွင်းဖို့ စိတ်ရင်းမှန်နဲ့ ကြိုးစားခဲ့ကြတဲ့ ပါကာ၊ ရှက်ဒ်ဝယ် နဲ့ တခြားသူတွေကို တန်ဖိုးမထားသူတွေပါပဲ။

ဝေါဝစ်ပြတိုက်ကို လည်ပတ်ကြည့်ရှုခြင်း– “ကျမ်းစာနဲ့ မြင့်မြတ်သောနာမတော်” ဆိုတဲ့ ဆယ်မိနစ်ကြာ ဗီဒီယိုမှာ ထပ်ဆင့်လေ့လာကြည့်ပါ။