Septiembre

Keman Lázaro momikilij, Jesús kinextij ke kiajsikamatia Marta uan María. Keman kiitak ke moyolkokouayaj, “peuak mochojchoktia” (Juan 11:32-35). Amo sayoj chokak porin amo tajtoskiaok iuan itasojikniuj, ta kimatia ke yaya oksepa kimakati nemilis. Chokak porin kiitak ke itasojikniuan siuamej semi moyolkokouayaj. Semi techpaleuia tikmatiskej ke Jesús teajsikamatia uan tiktasojtaj porin kiniknelij taltikpakneminij. Techyolchikaua tikmatiskej ke axkan taixyekantokya kemej Tekiuaj itech iTekiuajyo Dios uan ke amo uejkaua kitamis nochi tajyouilis. Kemej Jesús nemik kemej se taltikpaknenkej, yejua akin okachi uelis techpaleuis maj tikelkauakan nochi tajyouilis tein kiualkuini itaixyekanalis Satanás. Semi techyolpaktia tikpiaskej se Tekiuaj akin uelis “techyoliknelijtiyas” (Heb. 2:17, 18; 4:15, 16). w19.03 17 § 12, 13

Maski titapaleuiaj maj oksekin kiixmatikan Dios, yejua Jiova kichiua tein okachi moneki (1 Cor. 3:6, 7). Yejuatsin kinpaleuia taltikpakneminij maj motokikan iuan. Uan sejse kiixtalia ox kiselis oso amo tamachtilis tein melauak (Mat. 13:4-8). Maj tikelnamikikan ke maski Jesús katka okachi kuali tamachtijkej, miakej amo kiselijkej tein yejua tamachtiaya. Yejua ika maj amo timosenkauakan komo miakej amo kinekij techkakiskej keman tikinnojnotsaj. Komo tiknextiaj ke titeajsikamatij itech tanojnotsalis tikseliskej miak taman tein kuali. Okachi techyolpaktis titanojnotsaskej. Uan no tiyolpakiskej porin tikinpaleuiskej maj kiselikan kuali tanauatilmej nochin ‘akin kiyolnejnekij kiseliskej tein melauak tein kitemaka nemilis nochipaya’ (Hech. 13:48, TNM). Yejua ika, “nachipa kuak tiueliske ma tikinpaleuijtiyakan nochi tagayot” (Gál. 6:10). Ijkon, semi tiyolpakiskej porin tikueyitaliskej toTajtsin Jiova (Mat. 5:16). w19.03 25 § 18, 19

Tekiuaj David kijkuiloj: “Jiova ueyi uan kitelnamiki maj kiueyitalikan” (Sal. 145:3). Yejua kitasojtaya Jiova, uan nejon netasojtalis kiolinij maj kiueyitali “itech nechikol” (1 Crón. 29:10-13; Sal. 40:5). Axkan, se taman kemej uelis tikueyitaliskej Jiova yejua keman titanankiliskej itech nechikolmej. Tinochin tikuelitaj tikakiskej tataman tanankililmej itech nechikolmej. Kemej neskayot, techyolpaktia tikakiskej keniuj tanankilia se konetsin. No techyolchikaua keman aksa kijtoua itech itanankilil se taman tein yekin kiajsikamatik. Uan no semi tikuelitaj keman moyolchikauaj tanankiliskej akin semi pinauaj oso yekin peua momachtiaj totajtol (1 Tes. 2:2). ¿Keniuj uelis tiknextiskej ke tikpatiuitaj chikaujkayot tein kichiuaj? Se taman yejua keman tikintasojkamatiliskej satepan ke tamis nechikol uan tikiniluiskej ke semi techyolchikauak inintanankilil. Okse taman yejua keman tejuan titanankiliskej. Ijkon amo sayoj techyolchikauaskej, ta no titeyolchikauaskej (Rom. 1:11, 12). w19.01 8 § 1, 2; 9 § 6

Majtakti takamej akin kipiayaj lepra semi kitemojtoyaj maj kinpajtikan. Kikakkej ke ueyi tamachtijkej Jesús uelia kipajtiaya tein yeski kokolis. Yejua ika, se tonal keman kiuejkaitakej, kitsajtsilijkej: “Jesús, tiontamachtijke, xitechonyolikneli uan xitechonpajti”. Yejua kinkakik uan kinpajtij uan tikmatij ke nochin semi motasojkamatkej. Sayoj ke, sayoj se takat akin katka samaritano kinextilij ika itajtoluan ke motasojkamatia uan kiueyichiuak Dios ika tajtol chikauak (Luc. 17:12-19). Ijkon kemej nejon samaritano, tiknekij tikiniluiskej oksekin ke tikintasojkamatiliaj tein toka kichiuaj. Jiova techmaka se kuali neskayot porin nochipa motasojkamati. Uan kinextia keman kintatiochiuia akin kichiuaj tein kiyolpaktia (2 Sam. 22:21; Sal. 13:6; Mat. 10:40, 41). Uan itech Biblia technauatia: “Kemej nanikoneuan Dios akin namechtasojta, xikchiuakan kemej yejua” (Efes. 5:1, TNM). Yekinika taman keyej moneki tiknextiskej ke timotasojkamatij yejua porin tiknekij tikchiuaskej kemej Jiova. w19.02 14 § 1, 2; 15 § 4

Se ichpoch akin yetok kampa momachtia, ika poujkaitalis kiluia itamachtijkauj ke amo tapaleuis itech se iluit tein amo kiyolpaktia Dios. Se telpoch tanojnotstok kampa nemi se akin iuan momachtia akin kinpinaujtiani itaixpantijkauan Jiova. Se tepopaj moajsi itekipan uan akin kitekitilia kitajtania maj kichiua se taman tein amo melauak. Maski uelis kipolos itekiuj, kimelauilia ke yejua amo takajkayaua uan ke kitakamati tanauatilmej porin Dios kichia maj itekitikauan kichiuakan nejon (Rom. 13:1-4; Heb. 13:18). ¿Katiyejua kualneskayot tikijtoskiaj ke kinextijkej nejon eyi tokniuan? Xa tikijtoskiaj ke kinextijkej yolchikaualis, melaujkayot uan oksekiok. Sayoj ke tein okachi kinolinij maj ijkon kichiuakan yejua amo kinekiskej kikauaskej Dios. Nochin mochikauaj kitakamatiskej itanauatiluan Jiova. Tein melauj, yejuatsin senkis yolpaki ika tein sejsemej kichiujkej. Tejuan no tiknekij maj toTajtsin yolpaki ika tein tikchiuaj. w19.02 2 § 1, 2

Tanauatil okachi kinpaleuiaya akin amo ueliaj mopaleuiayaj, kemej akin amo kinpiayajok inintatuan, ininnamik uan analtekojkayomej. Nochin israelitas akin tamelauayaj monekia kitakamatiskej nejin tanauatil: “Amo moneki tikchiuilis tein amo melauak akin analtekojkayot nion akin amo kipiaok ipopaj, uan amo moneki timoaxkatilis itilmaj siuat akin amo kipiaok inamik” (Deut. 24:17). Jiova ininka motekipachouaya akin amo ueliaj mopaleuiayaj uan kintatsakuiltiaya akin kintajyouiltiayaj (Éx. 22:22-24). Jiova kineki maj akin kipiaj tanauatil kinyekpiakan akin kinixyekanaj. Kitauelita maj aksa ininka mauilti oksekin uan kineki maj nochin itekitikauan kinmatampauikan uan maj amo kinchikoitakan uan okachiok akin amo uelij mopaleuiaj (Lev. 18:6-30). Keman senkis tikmatij ke Dios toka kichiua tein melauak, okachi tiktasojtaj. Uan komo tiktasojtaj Dios uan itanauatiluan tein melaujkej, no tikintasojtaskej oksekin uan tikinchiuiliskej tein melauak. w19.02 24, 25 § 22-26

Maj tikitakan se neskayot tein technextilis toni moneki tikchiuaskej uan ijkon Satanás amo techijtakos. Jiova techmachtiani ke moneki amo ika titajtoskej auilnemilis nion okseki taman tein pitsotik (Efes. 5:3). Sayoj ke ¿toni tikchiuaskej komo akin iniuan titekitij oso iniuan timomachtiaj peua ika tajtouaj auilnemilis? Totanemilil uelis technejmachtis (Rom. 2:15). ¿Tikakiskej totanemilil uan kemej yeskia titatsakuaskej? Xa tiknekiskej tikinkakiskej oso tikitaskej taixkopimej tein kinextijtokej. Sayoj ke ijkuak moneki ika titajtoskej okse taman oso tikinkaujteuaskej. Moneki tiyeskij tiyolchikaujkej uan ijkon amo itech titanemiliskej nion tikchiuaskej tein techchiualtisnekij akin iniuan titekitij oso iniuan timomachtiaj. Uelis tikyekmatiskej ke Jiova kiita ke timochikauaj tikixtopeuaskej itanemilil Satanás uan ke techmakas chikaualis uan tamatilis tein techpaleuis (2 Crón. 16:9; Is. 40:29; Sant. 1:5). w19.01 17, 18 § 12, 13

Salomón, akin kipiaya miak tomin uan ueyi tanauatil, kiixtalij moyolpaktis ika miak taman uan ijkon kiitaskia keniuj yeskia inemilis (Ecl. 2:1-10). Kinchijchiuak uejueyi kalmej, parques uan miakkan tatojtokak, uan kichiuak nochi tein kinekik. ¿Yekmelauj yolpakik ika nochi nejon? Tikajsij tanankilil itech tajkuilol tein axkan timomachtiaj. ¿Mitspaleuis tein kipanok Salomón? Sekin kiajsikamatij tein moneki kichiuaskej satepan ke mopolouaj uan tajyouiaj. Jiova amo kineki maj mitspano nejon. Yejuatsin kineki xiktajtolkaki uan xiktakamati. Yejua ika moneki iuan xitakuaujtamati, sayoj ke amo keman timoyolnonotsas porin tikixpejpenak tiktekitilis. Uan Jiova amo keman kielkauas keniuj tiknextia ke tiktasojta itokay (Heb. 6:10). Yejua ika, xikchiua nochi tein tapaleuis maj mochikaua motakuaujtamatilis. Ijkon tikitas ke nochi tein Jiova mitsiluia mitspaleuia (Sal. 32:8). w18.12 22 § 14, 15

Akin kineki motokis iuan Jiova takuaujtamati iuan uan mochikaua tanemilis kemej yejuatsin. Mokaua maj kiixyekana uan kitakamati (1 Cor. 2:12, 13). Ijkon katka David. Itech se nekuikatil kijtoj ke Jiova katka ‘itaxtauil’, porin kuali mouikaya iuan (Sal. 16:5). Moteltasojkamatia porin katka itasojikniuj Dios uan itech mopaleuiaya (Sal. 16:1). Yejua ika kijkuiloj ke tel yolpakia. Amo onkaya okse taman tein okachi kiyolpaktiaya ke kuali mouikas iuan Jiova (Sal. 16:9, 11). Akin sayoj kitayekanaltiaj moyolpaktiskej oso motomintiskej amo ueli yolpakij kemej David (1 Tim. 6:9, 10). Komo titakuaujtamati iuan Jiova uan tiktekitilia, yekmelauj tiyolpakis. Yejua ika, ¿toni mitspaleuis xikchikaua motakuaujtamatilis? Moneki kemej yeskia tiyetos iuan Jiova keman tikixtajtoltis iTajtol, tikitas itachijchiualis uan keman titanemilis itech ikualneskayouan, kemej netasojtalis tein mitspialia (Rom. 1:20). w18.12 25 § 7, 8

Ika nejin tajtolmej, Pablo amo sayoj kijtojtoya toni moneki kichiuaskej namikuanij, ta kinnauatijtoya tokniuan maj kipatiuitakan nemilis kemej namikuanij. ¿Ijkon tikitaj nemilis kemej namikuanij, okachiok komo tikpiaj tonamik? Komo tikpatiuitaj nemilis kemej namikuanij uan tikpoujkaitaj, tikchiujtokej kemej Jesús. Keman fariseos kitajtanijkej keniuj kiitaya maj se takat kikauani inamik, Jesús kijtoj tein Jiova kijtojka ika yekinika namikuanij: “Ika ya nojon se tagat kinkauas nitajtsin uan inanajtsin uan mosentilis iuan isiuau. Uan in ome mokauaj sanse”. Uan no kijtoj: “Tagat uan siuat ten Dios kinsentilij namikuani ya, yejuan nojonkes ma amo se tagat kinxelos” (Mar. 10:2-12; Gén. 2:24). Kemej tikitaj, Jesús senkis kimatia ke Dios kiixtalij nemilis kemej namikuanij uan senkis kinextij ke moneki senyetoskej nochipaya. Jiova amo kiniluij Adán uan Eva ke ueliskiaj mokauaskej, ta yejuatsin kinekia maj senyetonij nochipaya. w18.12 10, 11 § 2-4

Keman peua tikixmatij Jiova, tikajsikamatij ke motelneki tiktakamatiskej itanauatiluan tein okachi tayekantokej. Sayoj ke ijkon kemej okachi timotokiaj iuan, okachi tikajsikamatij keniuj tanemilia: tein kiyolpaktia uan tein amo, uan keniuj kiita seki taman, nejon techpaleuia maj kuali titaixpejpenakan uan maj tikchiuakan tein kuali. Maski techyolpaktia timomachtiskej titanemiliskej kemej Jiova, kemansa ouij techkisa, porin titajtakouanij. Kemej neskayot, tikmatij keniuj kiita auilnemilis, maj se kitelneki se motomintis, maj se tanojnotsa uan maj kuali se kitekitilti esti. Sayoj ke xa ouij techkisa tikajsikamatiskej keyej ijkon kiita. ¿Toni techpaleuis maj okachi titanemilikan kemej Jiova? Moneki tikchiuaskej maj totanemilil oksepa momachti Biblia kemej techpaleuis maj tikajsikamatikan itanemililuan Dios, itech titanemilikan uan timochikauakan titanemiliskej kemej yejuatsin. w18.11 23, 24 § 2-4

Habacuc nemik itech tonalmej tein semi ouijkej katkaj. Semi tayokoxtoya porin nochin taltikpakneminij amo yolkualmej katkaj uan tateuiayaj. ¿Kemanian tamiskia nochi nejon? ¿Keyej Jiova amo teyi kichiuaya? Habacuc sayoj kiitaya ke teikamauiltiayaj uan tetajyouiltiayaj, uan nejin kichiujtoyaj israelitas. Amo teyi uelia kichiuaya. Yejua ika kitataujtij Jiova maj kichiuani teisa. Xa peujka kinemilia ke Jiova amo kitekipachouaya tein panotoya uan ke moteluejkaujtoya. ¿Kemansa ijkon timomachilianij? ¿Kipolojka Habacuc itakuaujtamatilis iuan Jiova uan itech tein motenkaujka? Amo. Kemej kitapouij Jiova tein kitekipachouaya uan amo se taltikpaknenkej kinextia ke iuan takuaujtamatiaok. Yejua motekipachouaya porin amo kiajsikamatia keyej Dios amo teyi kichiujtoya uan kikaujtoya maj tajyoui. w18.11 14 § 4, 5

Pedro uan Andrés tekitiaj kemej amichkitskianij. Sayoj ke keman Jesús kinyoleuak maj mochiuanij itatojtokakauan, niman kikaujkej inintekiuj (Mat. 4:18-20). Nejin amo kijtosneki ke nochin akin kiixmatij tein melauak moneki kikauaskej inintekiuj, porin moneki moixpanoltiskej uan kinyekpiaskej ininchankauan (1 Tim. 5:8). Sayoj ke, xa monekis kipataskej tein kitayekanaltiaj uan kemej kiitaj tomin uan okseki taman. Maj tikitakan ineskayo María, yejua kinekia tel kuali mauiltis golf uan kitanis miak tomin. Ompa, peuak momachtia Biblia uan peuak kichiua tein momachtijtoya. María kiajsikamatik ke amo ueliskia kitayekanaltis ikuali uikalis iuan Jiova uan no tein mauiltiaya (Mat. 6:24). Yejua ika amo kitemojok tel kuali mauiltis. Axkan precursora uan kijtoua ke okachi yolpaki. w18.11 5 § 9, 10

Keman kipiaya 30 xiujmej, kikauak tekit kemej koujxijxinkej uan mochiuak tanojnotskej. Kimatia ke yejua tekit tein okachi monekia kichiuas, ta kijtoj ke katka se taman tein Dios yejua ika kiualtitanka (Mat. 20:28; Luc. 3:23; 4:43). Kitayekanaltij tanojnotsalis uan kinekia maj oksekin no ijkon kichiuanij (Mat. 9:35-38). Timiakej amo titekitij kemej koujxijximanij, sayoj ke tinochin titamachtiaj tein kichiuas iTekiuajyo Dios. Kemej nejin tekit motelneki, hasta Dios kichiua. Tein melauj, Biblia kijtoua ke titekitij iuan Dios (1 Cor. 3:9; 2 Cor. 6:4). Tikmatij ke iTajtol Dios yejua tein melauak (Sal. 119:159, 160). Yejua ika, tiknekij kuali tiktekitiltiskej itech tanojnotsalis (2 Tim. 2:15). Yejua ika, timochikauaj okachi kuali tiktekitiltiskej Biblia, porin yejua tein okachi ika titamachtiaj keniuj tamati Jiova, Jesús uan tein kichiuas iTekiuajyo Dios. w18.10 11 § 1, 2

Keman takat kichiua kemej itaixyekankauj, Jesucristo, kipaleuia inamik maj amo ouij kikisa kipoujkaitas (Efes. 5:22-25, 33). Ijkon, inamik mochikauas kiajsikamatis. Keman tetatmej monextiliaj kualtakayot uan mopoujkaitaj, kinkauiliaj se kuali neskayot ininkoneuan. Sayoj ke no moneki kinnextiliskej maj inintech tanemilikan oksekin. Kemej neskayot, uelis kiniluiskej maj amo tsitsikuinikan itech Kali kampa tiMosentiliaj, oso keman moajsiskej itech se tatakualis maj kinkauakan akin xiuejkejya maj achto mokuilikan tein kikuaskej. Komo se okichpil oso se siuapil kichiua teisa tein ika techpaleuia, kemej techtatapouilis, moneki tikiluiskej ke kuali tein kichiua. Nejon kichiuas maj kuali momachili uan kipaleuis maj kimati ke “kachi yolpaktok in tagat ten tapaleuijtinemi [...] ke ne tagat ten sayo kiselia tapaleuilis”. w18.09 29 § 5, 6

Itaixyekanalis Cristo, toTekiuaj, techpaleuis axkan uan satepan. Maj tiknemilikan keniuj techpaleuiani tiktakamatiskej tein yankuixtok mopatani. Keman titaueyichiuaskej kemej kalyetouanij uelis ika titajtoskej tein mopatani itech nechikolmej uan itech tanojnotsalis, uan keniuj techpaleuiani. Komo tikelnamikij ke tiktakamatiskej tein moixtalia itech inechikol Dios kiualkui tein kuali, okachi amo ouij techkisas titatakamatiskej uan tiyolpakiskej. Kemej neskayot, techyolpaktia tikitaskej ke amo motekitiltiaok miak tomin porin amo monekiok moamakixtis miak amaixmej. Uan yankuik teposmej tein mochijchiuanij tapaleuia maj kinmatiltikan kuali tanauatilmej okachi taltikpakneminij. Yejua ika, komo ueli, maj tiktekitiltikan amaixmej, videos uan grabaciones itech tableta oso celular. Nejin se taman kemej tikpaleuiaj itaixyekanalis Cristo, akin kineki maj kuali motekitilti tomin tein mokui itech inechikol Dios. Keman tikseliaj itaixyekanalis Cristo ika nochi toyolo, tikinpaleuiaj tokniuan maj mochikaua inintakuaujtamatilis uan titapaleuiaj maj amo tixexeliujtokan. w18.10 25, 26 § 17-19

Komo no titetasojtaj kemej Dios, uelis tikyolseuiskej se tokniuj akin kitajtanij Dios maj kipaleui. Sayoj ke amo moneki tikchiaskej maj tokniuan amo mopolokan. Amo taixejekol maj tikchiakan maj amo mopolokan, porin amo tiyolpakiskej (Ecl. 7:21, 22). Maj tikelnamikikan ke Jiova kimati ke amo nochi ueli tikchiuaj. Komo tikchiuaj kemej yejuatsin, amo tiyolijsiuiskej iniuan oksekin (Efes. 4:2, 32). Maj amo tikinajsikamatiltikan ke amo mochikauaj kuali kitekitiliskej Jiova nion maj tikiniluikan ke amo kichiuaj kemej oksekin. Okachi kuali, maj tikinyolchikauakan uan maj tikiniluikan tein kuali tein kichiujtokej. Nejon kinpaleuis maj kitekitilikan Jiova ika yolpakilis (Gál. 6:4). w18.09 16 § 16, 17

Jesús kiitaya kemej itakualis kichiuas itanejnekilis Dios. Keman tikuaj takual tein tepaleuia, kuali timomachiliaj uan techchikaua. No ijkon, keman tikchiuaj itanejnekilis Dios kuali timomachiliaj uan mochikaua totakuaujtamatilis. Keman tikchiuaj tein Dios techmachtia, timochiuaj titamatinij (Sant. 3:13). Uan nejon kiualkui miak taman tein kuali. Biblia kijtoua ke nion teyi tein tiknejnekij okachi kipia ipatiuj ke tamatilis uan ke yejua “se kouit tein kinmaka nemilis akin itech mokitskiaj, uan akin kisentokaj kuali itech mokitskijtokej yolpakij” (Prov. 3:13-18). Se tonal, Jesús kiniluij imomachtijkauan: “Komo melau nankiajsikamatij ya nochi nijin tajtolme, ijkuakon moneki xitatakamatiyakan para ijkon Dios namechyolpaktijtiyas” (Juan 13:17). Kisentokaskiaj yolpakiskiaj komo kisentokayaj kitakamatiaj Jesús. Uan yejua nejon kichiujkej. Nochipa kitayekanaltijkej kitakamatiskej tein tamachtij uan kichiuaskej kemej yejua. w18.09 4 § 4, 5

Maski Adán uan Eva ininselti yetoyaj itech xochital tein moajsia Edén, monekia inintech tanemiliskej oksekin. ¿Keyej? Jiova kinmakaka se tekit. Kiniluij maj kinpianij konemej uan maj momoyauanij itech nochi taltikpak uan maj kipatauanij xochital (Gén. 1:28). Ijkon kemej Jiova kinekia maj nochin itech taltikpak yolpakinij, Adán uan Eva monekia no kinekiskej maj ininkoneuan yolpakinij. Monekia kichiuaskej nochi taltikpak se xochital kampa nochin yolpakiskiaj. Itech nejon ueyi tekit nochin monekia tapaleuiskej. Taltikpakneminij akin amo kipiaskiaj tajtakol monekiskia sentekitiskej iuan Jiova uan ijkon kichiuaskej taltikpak se xochital uan kichiuaskej itanejnekilis. Sayoj ueli tiknemiliaj keniuj tel yolpakiskiaj. Uan no, Jiova semi kintatiochiuiskia porin kualtakamej uan ininka motekipachouayaj oksekin. w18.08 18 § 2; 19, 20 § 8, 9

¿Toni uelis tikchiuaskej komo techpantiaj teisa? Yejua nejon kinpanok Jesús uan Juan Taauijkej (Mat. 11:18, 19). ¿Toni kichiuak Jesús? Yejua amo kikuik itonaluan uan ichikaualis uan ika kitemoj kinnextilis taltikpakneminij ke amo melauak katka tein moijtouaya, ta kinyoleuak maj kiitanij tein kichiuaya uan tamachtiaya. Jesús kijtoj: “Dios itanemililis [tamatilis] monextijtiyas tech in chipaukanemilis”. Nejin techmachtia se taman tein motelneki. Kemansa taltikpakneminij uelis techijijtoskej oso kijtoskej teisa tein uelis kichiuas maj oksekin amo techyekitakanok. ¿Uelis tikchiuaskej teisa? Komo aksa techtakajkayauilia, okachi kuali maj tinemikan kemej tiknextiskej ke amo melauak tein kijtoj. Kemej kinextia ineskayo Jesús, komo kuali timonejnemiltiaj, tiknextiskej ke amo melauak tein techijtouiliaj. w18.08 6 § 11-13

Biblia ininka tajtoua Caín, Salomón uan israelitas akin amo tatakamatkej, sayoj ke ueliskiaj moyolnonotsaskej uan mopataskej (Hech. 3:19). Jiova amo niman kinemilia ke aksa akin mopoloj amo mopatasok. Maj tikelnamikikan ke kitapojpoluij Aarón. Axkan, Jiova uelis technejmachtis ika Biblia, amaixmej oso keman se tokniuj techyolmajxitis. Keman tikakij tein Jiova technejmachtia, uelis tikyekmatiskej ke techiknelis. Ixyetok keyej Jiova kinextia ueyi teiknelilis (2 Cor. 6:1). Techpaleuia maj “tiksekokautiyakan ne amokuali nemilis uan ma tikmajpeutiyakan ne tanejnekilisme ten ualeutok iuan in taltikpakuani” (Tito 2:11, 12). Kemej itech nejin tonalmej mochiujtok tein amo kuali, tikpanoskej seki taman kampa monekis tiknextiskej ox amo tikauaskej Jiova. Maj timochikauakan nochipa tiknextiskej ke tiknekij tiyetoskej itechkopa. w18.07 21 § 20, 21

¿Keniuj uelis okachi tiknekiskej maj techixmati Jiova uan amo maj kuali techitakan itech nejin taltikpak? Moneki maj tikelnamikikan ome taman tein motelneki. Yekinika, ke Jiova amo keman kinelkaua itekitikauan akin amo kikauaj (Heb. 6:10; 11:6). Yejuatsin kinpatiuita sejsemej uan kiita ke amo yeskia “Yolmelauaktsin” komo kinelkaua. Jiova kiita “ininojuan akin yolmelaujkej” uan kimati keniuj kinmakixtis (Sal. 1:6; 2 Ped. 2:9). Ojpatika yejua ke Jiova uelis techtatiochiuis kemej amo keman tiknemilianij. Yejuatsin amo kintatiochiuis akin kichiuaj tein kuali sayoj porin kinekij maj oksekin kinitakan. ¿Keyej? Porin Jesús kijtoj ke nejon yeski inintaxtauil (Mat. 6:1-5). Sayoj ke no kijtoj ke iTajtsin kinita akin amo kinueyitaliaj maski kinpaleuiaj oksekin. Yejuatsin kiita tein kichiuaj uan yejua ika kintatiochiuia. w18.07 9 § 8, 10

Pedro amo kiajsikamatia tein nejon tajtol kinekia kiluis. Ijkuak, ajsikej seki takamej akin Cornelio kintitanka. Pedro mokauak maj yektikatsin espíritu kiixyekanani, uan yajki ichan Cornelio. Judíos amo kalakiaj ininchan akin amo katkaj judíos. Yejua ika, komo Pedro techichikouiskia, amo keman yaskia ichan Cornelio. Komo ijkon, ¿keyej yajki? Kipaleuij tein Dios kiitaltij uan itaixyekanalis yektikatsin espíritu. Satepan ke kikakik tein Cornelio kimelauilij, Pedro kijtoj: “Melau nikajsikamati ke Totajtsin Dios amo [kinchichikotasojta] in tagayot. Ta, Yejuatsin kiniknelia tagayot tech nochi in senmanauak komo yejuan kimouistiliaj Yejuatsin uan chipaukanentinemij” (Hech. 10:34, 35). Nejin yankuik taman tein kiajsikamatik Pedro semi kinpaleuiskia nochin akin kichiuaj kemej Cristo. w18.08 9 § 3, 4

Xa tinochin tikixtopeuaj tein Dios kitauelita. Sayoj ke, onkak seki taman tein moneki tikixpejpenaskej tein itech Biblia amo moajsi se tanauatil. Keman panoua nejon, ¿keniuj tikmatij tein Jiova kineki maj tikchiuakan? Komo kuali tikmachtiaj totanemilil ika tein kijtoua Biblia, kuali titaixpejpenaskej. Kemej Jiova techtasojta, techmakak tamachtilismej tein kiyekanaj totanemilil. Yejuatsin kijtoua: “Nejua, Jiova, nimoDios, Akin mitsmachtia tein tejua mitspaleuis, Akin mitsixyekana itech ojti kampa moneki tinejnemis” (Is. 48:17, 18). Keman itech titanemiliaj tamachtilismej tein moajsij itech Biblia uan timokauaj maj techpaleui, tikyektaliaj totanemilil. Nejin techpaleuia maj kuali titaixpejpenakan. Tamachtilismej tein moajsij itech Biblia techpaleuiaj maj kuali titaixpejpenakan. Komo tikinixmatij, techpaleuiskej maj tikajsikamatikan keniuj tanemilia Jiova uan keyej kiixtalij seki tanauatilmej. w18.06 17 § 5; 18 § 8-10

“Tamatinime ten pouiaj iuan in rey Herodes” kinekiaj maj Jesús mokuejmolkalakiani ijkon: komo kijtouaya ke monekia amo se kiixtauas impuesto, ueliskia kipantiskej ke kiixnamiktoya tekiuajyot, sayoj ke komo kijtouaya ke monekia se kiixtauas, imomachtijkauan xa amo kitojtokaskiajok. Kemej amo kinekia kipaleuis nion kiixnamikis tekiuajyot, Jesús kuali kinemilij keniuj tanankilis. Kimatia ke miakej akin kisentiliayaj impuestos semi tachtekiaj. Sayoj ke amo kitayekanaltij nejon, okachi kuali kitayekanaltij iTekiuajyo Dios, tein yekmelauj kiyektalis nochi kuejmolmej. Ijkon kinextij tein tinochin moneki tikchiuaskej. Maski se tanemilil moitas ke melauak uan kuali yetok, moneki amo keman tikpaleuiskej nion tikixnamikiskej se taltikpaktekiuajyot. Akin tikchiuaj kemej Cristo amo ika titajtouaj tein amo kuali tein mochiua itech tekiuajyot nion tikinijijtouaj, ta tiktayekanaltiaj iTekiuajyo Dios uan imelaujkayo (Mat. 6:33). Miakej tokniuan uelinij mokixtilianij tanemililmej tein ika kiixnamikiaj tekiuajyot. w18.06 5, 6 § 9-11

Satanás xa amo sayoj kintanejnektij ika auilnemilis, ta xa no motenkauak ke yejuan sentaixyekanaskiaj itech taltikpak. Xa kiixtalijtoya maj amo keman yolini ikonetsin “siuat” akin Dios kijtojka ke ualaskia (Gén. 3:15). Sayoj ke Jiova kiualkuik Tetsaujkakiouit uan ijkon kintauejuelouilij Satanás uan amokuali ejekamej. Kemej tikitaj, auilnemilis uan ueyinekilis akin yeski uelis kijtakos. Ángeles akin kitojtokakej Satanás tekitikaj iixpan Jiova tel miak xiujmej. Maski ijkon, miakej kikaujkej maj moskalti amo kuali tanejnekilis uan maj mochikaua. No ijkon, maski xa miak xiujmejya tiktekitilianij Jiova, amo kuali tanejnekilis uelis moskaltis toyolijtik (1 Cor. 10:12). Yejua ika motelneki nochipa tikitaskej tein tikmachiliaj uan maj tikixtopeuakan ueyinekilis uan maj timoijkuanilikan amokuali tanemililmej (Gál. 5:26; Col. 3:5). w18.05 25 § 11, 12

Pablo amo kuali momachilij keman tel miakej judíos amo kinekkej kikakiskej keman kinekia kinmatiltis tein kichiuas iTekiuajyo Dios. Sayoj ke amo keman mosenkauak. Satepan kimelauak keniuj kinitaya judíos keman kijtoj: “Semi nikyolnejneki ke ma Dios kinmakixtitiu nojudíosikniuan. Uan nimotatatautilijtok nachipa ika por nopueblojkauan de Israel. Uan nejua kuali nikinitilijtiuits [...] ke yejuan semi kinekij kitakamatinemiske san in tanauatil de Dios [...]. Pero yejuan amo kajsikamatke de keniu kiyolpaktijtinemiske” (Rom. 10:1, 2). Kimelauak ke kinnojnotsaya judíos porin ‘semi kiyolnejnekia’ maj makisanij (Rom. 11:13, 14). Kitataujtiaya Dios maj kinpaleuiani maj mochiuanij itatojtokakauan Cristo. Uan kijtoj: “Semi kinekij kitakamatinemiske san in tanauatil de Dios”. Pablo kiitaya tein kuali tein kinextiaya sejse taltikpaknenkej. Kimatia ke judíos akin kinekiaj kiyolpaktiskej Dios ueliskiaj mochiuaskej tel kuali itatojtokakauan Cristo, ijkon kemej yejua. w18.05 13 § 4; 15, 16 § 13, 14

Tinochin moneki tiknemiliskej keniuj uelis tikinpaleuiskej oksekin. Pablo kiniluij tokniuan hebreos: “Ximopaleuijtiyakan se uan okse namejuan ten nanmoyolkuejkueptinemij uan nanyolkuetautinemij ika nintakuautamatilis. Uan namejuan moneki xikyektakamatiyakan Totajtsin Dios tech ne melauak iojtsin. Uan ne toknitsin ten uetstok tech in tajtakol, yejua nojon xikmejmelauakan para ma pajti” (Heb. 12:12, 13). Hasta telpochmej oso konemej uelis kinyolchikauaskej tokniuan. Pablo tayolmajxitij nejin: “Nikneki xinechueyiyolpaktikan ijkuin: Ximosenuikatinemikan ika sanse san tamachilis. Uan no xiksenpixtinemikan sanse san tetasojtalis. Uan no xisenpantanemilijtinemikan ika sanse san tanemilil. Uan no ximosentekitiltikan ika sanse san tekit [...]. Uan amo no teyi xikchiuakan tech namonemilis tenika nanmoueyichiuaske san. Ta, nikneki ke cada senme de namejuan xinentinemikan ika ne yolyemanalis. Uan no nikneki ma xikpouakan in oksekin tokniuan taneltokani ke yejuan kachi ueyi chiuanime uan [...] amo xiktemojtinemikan de keniu nanmopaleuijtinemiske namejuan san. Ta, kachi ok xiktemojtinemikan de keniu xikinpaleuijtiyakan oksekin” (Filip. 2:2-4). w18.04 22 § 10; 23 § 12

Jiova techmakixtij itech tajtakol uan mikilis itechkopa Jesús porin kineki maj nochipa tiktekitilikan yejuatsin. Okachi kuali titaixpejpenaskej komo tikuij totiempo uan tochikaualis itech itekiyo Jiova. Nejin techpaleuis maj amo tiktayekanaltikan totanejnekilis oso tein onkak itech taltikpak (Gál. 5:16). Maj tikitakan tein kichiujkej Noé uan ichankauan. Maski itech inintonaluan taltikpakneminij tel auilnemiaj uan teikamauiltiayaj, yejuan amo kichiujkej nejon. ¿Toni kinpaleuij? Kiixpejpenkej nochipa kichiujtoskej tein Jiova kinnauatijka: kichijchiuaskej arca, kisentiliskej takual tein yejuan uan tapialmej kikuaskiaj, uan kinnejmachtiskej oksekin ke tetsaujkakiouiskia. Biblia kijtoua: “Noé kichiuak nochi tein Dios kinauatijka. Senkis ijkon kichiuak” (Gén. 6:22). Yejua ika, Noé uan ichankauan makiskej (Heb. 11:7). w18.04 10 § 8; 11 § 11, 12

Kemej kinekij kinkajkayauaskej “nochi in taltikpakuani”, Satanás uan amokuali ejekamej no kitekitiltiaj taneltokalis tein amo melauak uan tanamakalis (Apoc. 12:9). Ika taneltokalis tein amo melauak, Satanás kitakajkayauilia Jiova. Uan nesi ke senkis kiixtalijtok maj okachi taltikpakneminij kielkauakan itokay Dios (Jer. 23:26, 27). Yejua ika, miakej akin kipiaj kuali ininyolo kinemiliaj ke kiueyichiuaj Dios, sayoj ke tein melauj kinueyichiuaj amokuali ejekamej (1 Cor. 10:20; 2 Cor. 11:13-15). Ika miak taman tein tanamakanij kiteixmatiltiaj, Satanás kiteixmatiltia okseki takajkayaualis. Kemej neskayot, kichiua maj taltikpakneminij kinemilikan ke sayoj uelis yolpakiskej komo kipiaj miak tomin uan miak taman (Prov. 18:11). Akin kineltokaj nejin takajkayaualis sayoj kitayekanaltiaj motomintiskej uan amo kitekitiliskej Jiova (Mat. 6:24). Maski xa kitasojtayaj Dios, peua okachi kitasojtaj tomin uan netasojtalis tein kipialiayaj poliui (Mat. 13:22; 1 Juan 2:15, 16). w18.05 23 § 6, 7