Agosto

Sayoj akin kuali mouikaskej iuan Jesús senkis kiseliskej tatiochiualismej tein kiualkui inemilis tein kitemakak. Jesús kijtoj ke kitemakaskia “inemilis para ijkon kinpaleuis [...] itasojikniuan” (Juan 15:13). Itekitikauan Dios akin nenkej achto ke Jesús ualaskia nikan taltikpak monekis kiixmatiskej uan kitasojtaskej. Takamej uan siuamej akin kitakamatkej Dios oksepa nemiskej, sayoj ke no monekis mochiuaskej itasojikniuan Jesús uan ijkon uelis nemiskej nochipaya (Juan 17:3; Hech. 24:15; Heb. 11:8-12, 24-26, 31). Tikpiaj tatiochiualis titekitiskej iuan Jesús keman titanojnotsaj uan titamachtiaj tein kichiuas iTekiuajyo Dios. Keman yetoya nikan taltikpak, kinpaleuij taltikpakneminij maj kiixmatikan Dios. Uan keman mokepak iluikak mochiuak Taixyekankej itech inechikol Dios, uan hasta axkan kisentoka kiixyekana tanojnotsalis uan tamachtilis. Kiita ke timochikauaj tikinpaleuiskej nochin akin tiueliskej maj kiixmatikan yejua uan iTajtsin uan semi kipatiuita nejon. Tein melauj, sayoj uelis tikchiuaskej nejin tekit komo Jiova uan Jesús techpaleuiaj (Juan 15:4). w20.04 22 § 7, 8

Ne uejkauj, kiluiayaj “tekiuaj akin taixyekana norte” uan “tekiuaj akin taixyekana sur” akin taixyekanaya kampa ika norte uan sur itech xolal Israel (Dan. 10:14). Hasta itech Pentecostés xiuit 33, ixolal Dios katka xolal Israel. Sayoj ke ijkuak, Jiova peuak kinextia ke imomachtijkauan Jesús yeskiaj ixolal. Yejua ika, miak taman tein kijtoua Daniel capítulo 11 mochiua itech itatojtokakauan Cristo uan amo itech xolal Israel (Hech. 2:1-4; Rom. 9:6-8; Gál. 6:15, 16). Uan no, tekiuaj akin taixyekana norte uan tekiuaj akin taixyekana sur mopatatianij ijkon kemej panouanij xiujmej. Sayoj ke nochin kichiuanij eyi taman. Yekinika, kiixnamikinij ixolal Jiova oso taixyekananij kampa yejuan neminij. Ojpatika, ika tein kichiuilianij ixolal, kinextianij ke kitauelitaj Dios akin melauak. Uan expatika, moteuianij porin kinekij taixyekanaskej. w20.05 3 § 3, 4

Se taman yejua keman mochiua tein yeski taman uan ijkon uelis kichiuas tein kiixtalia. Jiova ueli kichiua maj itekitikauan tajtakolejkej mochiuakan tein yeski taman uan ijkon uelis kitekitiliskej uan kichiuaskej tein kiixtalia (Is. 64:8). Ijkon Jiova kichiua itanejnekilis. Nion teyi uelis kitsakuilis maj kichiua tein kiixtalia (Is. 46:10, 11). ¿Toni techpaleuis maj okachi tikmoujkaitakan uan tikpoujkaitakan toTajtsin Jiova? Komo titanemiliaj itech tein kichiuani uan itech tein techpaleuiani maj tikchiuakan. Kemej neskayot, keman itech titanemiliaj nochi tein kichijchiuani semi tikmoujkaitaj (Sal. 8:3, 4). Uan semi tikpoujkaitaj keman itech titanemiliaj keniuj techpaleuiani maj ueli tikchiuakan itanejnekilis. Itokay Jiova yekmelauj se kimoujkaita, uan tein kijtosneki techmatiltia keniuj tanemilia, nochi tein kichiuani uan nochi tein kichiuas (Sal. 89:7, 8). w20.06 9, 10 § 6, 7

Ejekat kinpaleuia taltikpakneminij uan tapialmej maj yoltokan. Keman mijyotiaj oso moijyokuij, kijyotilanaj ejekat tein chipauak uan kikixtiaj ejekat tein amo chipauak. Maski ijkon, ejekat tein chipauak amo keman tami uan no amo keman momiakilia ejekat tein amo chipauak. ¿Keyej amo keman panoua nejon? Porin Jiova kichijchiuak tataman koujmej, uejueykej uan tsikitsitsin, tein kitilanaj ejekat tein amo chipauak uan kikixtiaj ejekat tein chipauak, ijkon kemej tikitaj itech tajkuilol tein axkan timomachtiaj. Okachi tikpatiuitaskej Taltikpak kampa tinemij uan nochi tein ompa onkak, komo titanemiliaj itech tein Jiova kichijchiuak (Sal. 115:16). Nejin techolinis maj mojmostaj tiktasojkamatilikan nochi tein techmaka. Uan no tiknextiaj ke tiktasojkamatij maj Jiova techmakani Taltikpak komo timochikauaj titachipauaskej kampa tinemij. w20.05 22 § 5, 7

Jiova kitemouani maj moyektali nejin ika tamatilis, melaujkayot uan amo yolijsiui. No kinextiani iueyi chikaualis ika miak taman. Uan tein okachi moneki, kinextia inetasojtalis itech nochi tein kichiua (1 Juan 4:8). Jiova kisentokani kitemouani maj mochipaua itokay. Itech nejin tonalmej, Satanás kisentoka kitakajkayauilia itokay Jiova. Kitemoua maj taltikpakneminij kinemilikan ke Dios amo kipia chikaualis, amo kichiua tein melauak, amo kipia tamatilis uan ke amo tetasojta. Kemej neskayot, kitemoua maj kinemilikan ke Jiova amo toTachijchiujkauj. Uan komo kineltokaj ke Dios nemi, kichiua maj kinemilikan ke itanauatiluan amo melaujkej uan ke amo tekauaj maj se kichiua tein se kineki. Hasta kinmachtia ke Jiova se Dios tetajyouiltijkej akin nochipaya kinchichinojtok akin momikilijkejya. Akin kineltokaj nejon takajkayaualis xa okachi kiixnamikij itaixyekanalis Jiova. Kemej Jiova ayamo kiixpoloua Satanás, yejua kitemos xikonkaua Jiova. ¿Uelis kichiuas nejon? w20.06 5 § 13-15

Itech miak nechikolmej moajsij tokniuan akin mochikaujtokej ueliskej se tajtol, xa porin kinekiaj okachi kitekitiliskej Jiova oso porin monekik okseko mokaltalitiuij. Xa ouij kinkisas kuali kijtoskej teisa itech totajtol, sayoj ke komo amo okachi tikitaj nejon, uelis tikitaskej ke semi kitasojtaj Jiova uan ke kinekij kitekitiliskej. Nejon kichiuas maj tikinpoujkaitakan uan tikinpatiuitakan, uan maj amo tiknemilikan ke amo techpaleuiaj porin amo semi uelij totajtol (1 Cor. 12:21). Semi tiktasojkamatiliaj Jiova porin tinochin techmakani se tekit itech inechikol. Jiova uan tokniuan kinpatiuitaj nochin akin moajsij itech nechikol: takamej, siuamej, akin kipiaj ininnamik, akin ininselti, telpochmej, akin xiuejkejya, akin uelijya se tajtol uan akin momachtijtokejok (Rom. 12:4, 5; Col. 3:10, 11). Maj tinochin tiktemokan tikpatiuitaskej timoajsiskej itech inechikol Jiova. w20.08 31 § 20-22

Akin nemiaj Atenas kinueyichiuayaj tiotsitsin, auilnemiaj uan kineltokayaj tein tamachtiayaj tamatinij. Sayoj ke tatitanil Pablo amo kinemilij ke amo keman ueliskia mochiuaskej itatojtokakauan Jesús. Yejua ika kisentokak kinnojnotsak maski kiuijuikaltijkej. Yejua mochiuak se itatojtokakauj Jesús maski ‘kimouispolouaya Jesucristo’, kintajyouiltiaya tokniuan uan kinuijuikaltiaya (1 Tim. 1:13). Ijkon kemej Jesús kiitak ke Pablo ueliskia mochiuas se itatojtokakauj, no ijkon Pablo kinitak akin nemiaj Atenas. Uan ijkon mochiuak (Hech. 9:13-15). Itech yekinika siglo, tataman taltikpakneminij mochiujkej itatojtokakauan Jesús. Keman Pablo kintajkuilouilij tokniuan akin nemiaj Corinto, kijtoj ke sekin katkaj tachtekinij uan oksekin semi auilnemiaj. Uan no kijtoj: “Pero axkan Dios namechyolajchiuilij ya de namotajtakoluan” (1 Cor. 6:9-11). ¿Tiknemiliskiaj ke nejon taltikpakneminij ueliskiaj mopataskej uan mochiuaskej itatojtokakauan Jesús? w20.04 12 § 15, 16

Tayekananij amo moneki kinemiliskej tein amo kuali keman sekin peua motajtaniaj ox amo nenkaj maj se kitekitili Jiova. Okachi kuali, moneki mochikauaskej kiajsikamatiskej keyej kijtouaj nejon uan keyej kichiuaj seki taman. Ijkon uelis kinyolchikauaskej ika Biblia. Tanauatijkej Elías kicholuij Jezabel (1 Rey. 19:1-3). Kinemilij ke nenkaj katka uan hasta kinekia momikilis (1 Rey. 19:10). Jiova amo kiajuak Elías, ta kiluij ke amo iselti yetoya, ke ueliskia takuaujtamatis ke yejuatsin kipaleuiskia uan ke monekiaok kichiuas miak tekit. Kuali kikakik keman kitapouijtoya tein kitekipachouaya, uan kimakak okseki tekimej (1 Rey. 19:11-16, 18). ¿Toni techmachtia nejon? Ke tinochin uan okachiok tayekananij, moneki tiyeskij tikualtakamej iniuan itekitikauan Jiova. Komo se tokniuj kiniluia tayekananij ke kualantok oso ke kinemilia ke Jiova amo keman kitapojpoluis, yejuan kuali kikakiskej. Satepan, kipaleuiskej maj kiajsikamati ke Jiova semi kipatiuita. w20.06 22 § 13, 14

Jiova kineki maj tiyolpakikan iniuan totasojikniuan oso akin kuali iniuan timouikaj uan tochankauan (Sal. 133:1). Tein melauj, Jesús kipiaya kuali tasojiknimej (Juan 15:15). Uan no, Biblia kijtoua ke semi techpaleuia tikpiaskej kuali tasojiknimej (Prov. 18:24). Uan no techiluia ke amo techpaleuia komo amo tiknekij tiyetoskej iniuan oksekin (Prov. 18:1). Miakej kinemiliaj ke itech redes sociales uelis tikinpiaskej miakej totasojikniuan uan ijkon amo timomachiliskej toselti. Sayoj ke komo tikuij redes sociales, moneki timoyekpiaskej. Seki momachtianij kiitanij ke akin uejkaua kiitstokej tein oksekin kijkuilouaj uan taixkopimej tein kitaliaj itech redes sociales uelis kichiuas maj momachilikan ininselti uan maj motayokoltikan. ¿Keyej? Se taman xa porin miakej kitaliaj taixkopimej kampa moita seki taman tein okachi kinyolpaktiani: taixkopimej kampa okachi kualtsin moitaj, taixkopimej iniuan inintasojikniuan uan kampa yanij moixpetanitij. Akin kiitaj nejon uelis kinemiliskej ke yejuan nochipa kichiuaj sayoj se taman uan amo moyolpaktiaj kemej oksekin. w20.07 5, 6 § 12, 13

Itech amaix La Atalaya 1 de octubre de 1988: “Tayekananij kiajsikamatiskej ke ika yektikatsin espíritu, Cristo uelis kipaleuis semej tayekananij maj kiajsi se tayolmajxitilis itech Biblia tein tapaleuis maj kimatikan keniuj kiyektaliskej teisa oso toni moneki kiixtaliskej. (Hechos 15:7-15.) Yektikatsin espíritu kinpaleuia nochin tayekananij, amo sayoj semej”. Komo se tokniuj tayekankej kinpoujkaita okseki tayekananij, amo kitemos nochipa yejua achto tajtos keman kipiaj ininnechikoluan. Amo sayoj yejua tajtos nion kinemilis ke tein kijtoua yejua tein moneki mochiuas, ta kijtos tein kinemilia ika yolyemanilis uan kuali kinkakis oksekin. Uan tein okachi moneki, kiitas toni kijtoua Biblia uan mokauas maj kiixyekana takeual takuaujtamach uan tamatkej (Mat. 24:45-47). Keman tayekananij kinextiaj netasojtalis uan poujkaitalis keman kiyektaliaj teisa, iespíritu Dios kinixyekana uan kinpaleuia maj kuali taixpejpenakan (Sant. 3:17, 18). w20.08 27 § 5, 6

Tatitanil Pablo akin kitauelitayaj katkaj okachi chikaujkej ke yejua. Miakpa tanauatijkej maj kimaakan uan kitsakkej. Uan no, kitajyouiltijkej akin monekia kipaleuiskej. Hasta sekin itech nechikol kiixnamikkej (2 Cor. 12:11; Filip. 3:18). Sayoj ke amo keman mosenkauak. Kisentokak tanojnotsak maski kiixnamikiaj. Amo keman kinkauak tokniuan hasta keman amo kichiujkej tein yejua kichiaya. Uan tein okachi moneki, amo keman kikauak Dios (2 Tim. 4:8). Maski kijyouij miak taman, taxikoj porin takuaujtamatik iuan Jiova uan amo itech ichikaualis. Tejuan tiktemouaj tikinpaleuiskej maj kiixmatikan Jiova uan iTajtol. ¿Keniuj tikchiuaj nejin? Keman tiknankiliaj ika Biblia ininnetajtaniluan taltikpakneminij, keman tikinpoujkaitaj akin techchiuiliaj tein amo kuali uan tikualtakamej iniuan, uan keman tikinpaleuiaj nochin, hasta akin techtauelitaj (Mat. 5:44; 1 Ped. 3:15-17). w20.07 17, 18 § 14, 15

¿Yekmelauj ueli tikijtouaj ke Jiova yolyemanik? Kemaj, kemej David ipa kiyekijtojka (Sal. 18:35). Keman David kijkuiloj nejin tajtolmej, xa itech tanemilijtoya tonal keman tanauatijkej Samuel yajka ichan ipopaj kiixpejpenato akin mochiuaskia tekiuaj itech xolal Israel. Maski David kinpiaya chikome iikniuan takamej akin tayekanayaj, Jiova yejua kiixpejpenak maj kiixpata Saúl kemej tekiuaj (1 Sam. 16:1, 10-13). Nesi ke David kiitaya Jiova kemej kijtoj akin kijkuiloj se salmo: “Yejuatsin moixpiloua uan ijkon uelis kiitas iluikak uan taltikpak, uan ijkon uelis kiajokuis itech talnex akin teikneltij. Kiajokui [...] akin kipanoua tatasojtilis uan kitokotstalia iniuan uejueyi chiuanimej” (Sal. 113:6-8). Se taman kemej Jiova kinextia ke yolyemanik yejua kemej techita, maski titajtakolejkej. Amo sayoj techkaua maj tikueyichiuakan, ta no techita kemej itasojikniuan (Sal. 25:14). Ueli kuali timouikaj iuan porin kitemakak iKonetsin maj toka momikili uan ijkon uelis techtapojpoluis totajtakoluan. Nejin kinextia ke Jiova semi techiknelia. w20.08 8 § 1-3

Jiova kiixtalijya tonal uan hora keman kiixpolos tein amo kuali (Mat. 24:36). Maski kineki maj ejkoya tonal keman kichiuas maj mikemej oksepa nemikan, amo yolijsiuis nion kichiuas achto (Job 14:14, 15). Kichixtok maj ejko tonal tein kiixtalij (Juan 5:28). Onkak miak taman tein kichiua maj tiktasojkamatikan maj Jiova amo yolijsiui. Kemej neskayot, miakej uelinij moyolnonotsanij oso moyolnemilianij, hasta tejuan. Jiova kineki maj miakej uelikan nemikan nochipaya. Yejua ika, maj tiknextikan ke tiktasojkamatij maj amo yolijsiui. ¿Keniuj? Keman timochikauaj tikinajsiskej akin kinekij nemiskej nochipaya uan tikinpaleuiaj maj kitasojtakan uan maj kitekitilikan (Hech. 13:48, TNM). Ijkon yejuan no kinpaleuis maj Jiova amo yolijsiui. w20.08 18 § 17

Tamachtilis amo sayoj moneki mokauas itech itanemilil akin tikmachtiaj, ta no moneki ajsis itech iyolo. ¿Keyej? Porin toyolo, tein kiixnextia tein tiknejnekij uan tein tikmachiliaj, yejua tein techolinia maj tikchiuakan teisa. Jesús kinmachtiaya taltikpakneminij miak taman uan yejuan kiuelitayaj maj kinmachti. Sayoj ke kitojtokayaj porin tamachtilis ajsia itech ininyolo (Luc. 24:15, 27, 32). Akin tikmachtiaj moneki kiitas ke Jiova yekmelauj nemi uan ke uelis mochiuas iPopaj, iDios uan iTasojikniuj (Sal. 25:5). Keman tikmachtiskej, maj ika titajtokan ikualneskayouan Jiova (Éx. 34:5, 6; 1 Ped. 5:6, 7). Maj tikchiuakan nejin nochipa keman tikmachtiskej. Maj tikpaleuikan maj kiita ke Jiova semi tetasojta, kualtakat uan teiknelia. Jesús kijtoj ke “kachi ueyi tanauatil uan de kachi kuika ueyi chikaualis” yejua “Xiktasojta moueyitekotsin Totajtsin Dios” (Mat. 22:37, 38). Maj timochikauakan tikpaleuiskej akin tikmachtiaj maj kitasojta Dios. w20.10 10 § 12

Jesús kinpoujkaitak nochin siuamej (Juan 4:27). Amo katka kemej taixyekananij itech taneltokalis itech nejon tonalmej. Sayoj ke okachi kinpoujkaitaya siuamej akin kitakamatiaj iTajtsin. Uan keman kijtoj akonimej kinitaya kemej ichankauan, amo sayoj ininka tajtoj takamej, ta no siuamej (Mat. 12:50). Jesús nochipa kixelouaya tiempo iniuan yetos siuamej akin kitekitiliayaj Dios uan kuali mouikaya iniuan. Kemej neskayot, kuali mouikaya iuan María uan Marta, akin nesi ke amo kipiayaj ininnamik (Luc. 10:38-42). Kemej Jesús kualtsin tajtouaya uan kinpoujkaitaya, kuali momachiliayaj iuan. Kemej neskayot, María motalij talpan “taixpampa de Jesús” porin kinekia maj okachi kimachti. Uan Marta amo pinauak kiluis Jesús ke kualantoya porin María amo kipaleuijtoya. Ijkuak, Jesús kinpaleuij Marta uan María maj kiajsikamatinij seki taman tein semi kipia ipatiuj. Uan no, kinnextilij ke kintasojtaya yejuan uan ininikniuj Lázaro keman satepan oksepa kinkalpanoj (Juan 12:1-3). Yejua ika, keman Lázaro semi mokokouaya, María uan Marta niman kitajtanijkej maj kinpaleui (Juan 11:3). w20.09 20 § 3; 21 § 6

Jesús kinemiliayaj ke iTekiuajyo Dios peuaskiaya taixyekanaskia uan kichiuaskia maj romanos amo kinixyekananijok. Uan tejuan tikchiaj tonal keman Jiova kiixpolos tein amo kuali uan kichiuas maj nikan taltikpak sayoj nemikan akin tatakamatij (2 Ped. 3:13). Sayoj ke, moneki amo tiyolijsiuiskej uan tikchiaskej maj ejko tonal tein Jiova kiixtalij. Keman Noé kichijchiuak arca uan “tanojnotstinemia ika ten melauak tajtoltsin”, Jiova kikauak maj panouanij xiujmej hasta maj matamini (2 Ped. 2:5; 1 Ped. 3:20). Kikakik Abrahán keman miakpa kichiuilij netajtanilmej porin yejuatsin kiixtalijka kinixpolos akin nemiaj Sodoma uan Gomorra (Gén. 18:20-33). Miak xiujmej kinpaleuij israelitas maski yejuan miakpa amo kitakamatkej (Neh. 9:30, 31). Uan axkan tikitaj ke amo yolijsiui porin kinchia maj moyolnonotsakan oso moyolnemilikan taltikpakneminij akin kineki maj kuali iuan mouikakan (Juan 6:44; 1 Tim. 2:3, 4; 2 Ped. 3:9). Tein Jiova kichiua techmachtia ke amo moneki tiyolijsiuiskej keman titanojnotsaj uan tikinmachtiaj oksekin. w20.09 10 § 8, 9

Keman Jiova kichiuas maj mikemej oksepa nemikan, yejuan tanemiliskej uan yeskij kemej achto ke momikiliskiaj. Maj tiknemilikan toni kijtosneki nejon. Kemej Jiova semi techtasojta tisejsemej, kimati toni tiknemiliaj, toni tikmachiliaj, toni tikijtouaj uan toni tikchiuaj. Yejua ika, komo monekiskia oksepa techmakas tonemilis, amo ouij kikisaskia techchijchiuas kemej achto tikatkaj. Tekiuaj David kimatia ke Jiova kuali techixmati (Sal. 139:1-4). ¿Keniuj timomachiliaj keman tikmatij ke Jiova kuali techixmati? Amo moneki techtekipachos maj Jiova kuali techixmati. ¿Keyej? Maj tikelnamikikan ke yejuatsin semi techtasojta uan ke techpatiuita tisejsemej. Uan no, kimati toni tikpanouanij uan ke nejon kichiuani maj tikpiakan se taman tanemilil uan maj tikchiuakan seki taman. ¿Melauj ke semi techyolseuia tikmatiskej nejin? Maj amo keman tiknemilikan ke toselti tiyetokej, porin Jiova nochipa touan yetok uan kitemoua keniuj techpaleuis (2 Crón. 16:9). w20.08 17 § 13, 14

Jiova kiuelita kinmachtis itekitikauan. Kineki maj kiixmatikan, maj kitasojtakan uan maj nemikan nochipaya. Tamachtilis tein techmaka tapaleuia maj ueli mochiua nejin (Juan 17:3). Ika nechikol tein moajsia itech yekinika siglo, Jiova kinpaleuij itekitikauan maj kiselianij tamachtilis (Col. 1:9, 10). No kinpaleuij ika iyektikatsin espíritu, tein Jesús kiniluijka ke kintitaniliskia (Juan 14:16). Yektikatsin espíritu kinpaleuij maj kiajsikamatinij iTajtol Dios uan maj kielnamikinij nochi tein Jesús kijtoj uan kichiuak, tein satepan moijkuiloj itech Evangelios. Nejon taixmatilis kinpaleuij maj mochikauani inintakuaujtamatilis uan maj okachi kitasojtanij Dios, iKonetsin uan okseki tokniuan. Itech nejin tonalmej. Jiova kijtojka ke “itech itamian tonalmej”, taltikpakneminij akin kayomej itech tataman altepemej mosentiliskiaj iniuan itekitikauan porin kinekiskiaj maj yejuatsin kinmachti (Is. 2:2, 3). Axkan tikitaj ke mochiujtok nejin. w20.10 24 § 14, 15

¿Toni ueliskia kichiuas maj amo tikakikan tein techyolmajxitia se akin kuali iuan timouikaj? Komo timoueyimatij. Akin moueyimatij kiuelitaj maj kiniluikan tein kinekij kikakiskej uan amo kikakijok “ten melau Tajtoltsin de Dios” (2 Tim. 4:3, 4). Amo kinkakij akin kinyolmajxitiaj porin kinemiliaj ke yejuan kipiaj okachi tamatilis uan okachi ueyichiuanimej. Sayoj ke tatitanil Pablo kijtoj: “Takan se aksa kiyolmachilia ke semi ueyi chiuke maski amo melau teyi chiuke, ijkuakon yejua san moyolkajkayautok” (Gál. 6:3). Tekiuaj Salomón kuali kimelauak toni kijtosneki nejin: “Okachi kuali moajsi se okichpil akin amo teyi kipia sayoj ke tamatkej ke se tekiuaj akin xiuejya sayoj ke amo tamati, akin amo kinekiok kikakis tein kiyolmajxitiaj” (Ecl. 4:13). Tatitanil Pedro techkauilij se kuali neskayot keman tatitanil Pablo kiluij teixtenoj ke amo kuali tein kichiujtoya (Gál. 2:11-14). Pedro ueliskia kualanis iuan Pablo porin amo kiyeknojnotsak uan keman iuan tajtoj kikaktoyaj oksekin. Sayoj ke kemej Pedro katka tamatkej, kikakik tein Pablo kiyolmajxitij uan amo kualanik iuan, ta keman satepan ika tajtoj kijtoj “totasojikniu Pablo” (2 Ped. 3:15). w20.11 21 § 9, 11, 12

Moneki yas nechikolmej, porin nejon kipaleuis maj kineki mochiuas itekitikauj Jiova. Tein kikakis ompa kipaleuis maj okachi kiixmati Biblia, maj okachi takuaujtamati uan maj okachi kitasojta Dios (Hech. 15:30-32). Uan no, tokniuj kitapouia ke netasojtalis tein kipialia Jiova kipaleuij maj kitakamati tein Biblia tamachtia uan maj amo tachichinaok (2 Cor. 4:7; 7:1). Keman akin momachtijtok Biblia kinixmati miakej tokniuan akin mochikauaj kiyolpaktiskej Jiova, ueli kiita tein kijtosneki se kitasojtas Dios uan se kintasojtas oksekin kemej Cristo tanauatij (Juan 13:35; 1 Tim. 4:12). Yejuan kiitaj ininneskayo seki tokniuan tein semi kipaleuis, porin kiitaj ke uelis kipatas tein monekis uan mochiuas itatojtokakauj Cristo (Deut. 30:11). Kemej tikitaj, nochin itech nechikol uelis tapaleuiskej maj akin momachtijtokej Biblia mochiuakan itatojtokakauan Cristo (Mat. 5:16). w20.11 5 § 10-12

Tatitanil Pablo xa kijtosnekia ke moteuijka iniuan tapialmej kampa taltikpakneminij moixpetaniayaj (2 Cor. 1:8; 4:10; 11:23). Oso xa ininka tajtojtoya judíos akin semi kiixnamikiaj uan oksekin akin no kitauelitayaj akin katkaj kemej “tapialmej tamouililmej” (Hech. 19:26-34; 1 Cor. 16:9). Maski Pablo kipanok tataman ouijkayomej, nochipa takuaujtamatik ke satepan okachi kuali nemiskia (1 Cor. 15:30, 31; 2 Cor. 4:16-18). Tejuan no tikpanouaj tataman ouijkayomej. Seki tokniuan kinchiuilianij miak taman tein amo kuali. Oksekin nemij kampa mochiujtok neteuilismej uan kimouiliaj maj teisa kinpano. Uan itech seki altepemej, tekiuanij amo kinkauaj tokniuan maj tanojnotsakan, sayoj ke yejuan kisentokaj kitekitiliaj Jiova maski uelis kintsakuaskej oso hasta kinmiktiskej. Maski ijkon, nochi nejon tokniuan kisentokaj kiueyichiuaj Jiova uan techkauiliaj se kuali neskayot. Amo mouij porin kimatij ke maski momikiliskej, Jiova kijtoua ke kinmakas tein okachi kuali satepan. w20.12 9 § 3, 4

Komo kemansa tiknekij timosenkauaskej porin kampa titanojnotsaj taltikpakneminij amo semi yetokej ininchan oso amo kinekij techkakiskej, ¿toni uelis tikchiuaskej tein techpaleuis maj tiksentokakan tiyolpakikan oso maj okachiok tiyolpakikan? Moneki tikitaskej tanojnotsalis kemej kinamiki. ¿Toni kijtosneki nejin? Maj tikelnamikikan ke okachi tayekantok tikteixmatiltiskej itokay Dios uan iTekiuajyo. Jesús kijtoj ke amo miakej mochiuaskiaj itatojtokakauan (Mat. 7:13, 14). Uan keman titanojnotsaj tikpiaj tatiochiualis titekitiskej iuan Jiova, Jesús uan ángeles (Mat. 28:19, 20; Apoc. 14:6, 7). Uan no, Jiova kichiua maj motokikan itech inechikol akin kinekij kitekitiliskej (Juan 6:44). Yejua ika, komo se taltikpaknenkej amo kineki techkakis axkan, xa kemaj kinekis techkakis keman oksepa iuan titajtoskej. Deborah, akin ika titajtojkej itech párrafo 4, kijtoua ke Satanás uelis kitemos maj timosenkauakan keman timotayokoltijtokej. Sayoj ke Jiova kipia okachi chikaualis ke Satanás uan tein ika kitemoua maj tikauakan Jiova. w20.12 26 § 18, 19; 27 § 21

Miakej tokniuan moneki tekitiskej miak tonalmej uan ijkon uelis moixpanoltiskej uan kinixpanoltiskej ininchankauan. Maski ijkon, mochikauaj no tapaleuiskej itech nochi tein moixtalia itech inechikol Dios. Kemej neskayot, sekin tapaleuiaj keman mochiuaj tetsaujmej, oksekin tekitij keman mochijchiuaj kalmej uan tinochin ueli titapaleuiaj ika tomin. Ika nochi nejin tiknextiaj ke tiktasojtaj Dios uan no taltikpakneminij. Uan no, nochi semanas tikinnextiliaj tokniuan ke tikintasojtaj keman tiouij nechikolmej maski tisioujtokej, keman titanankiliaj maski timouij uan keman tiktemouaj tikinyolchikauaskej achto ke peuas nechikol oso keman tami, maski no tikpiaj kuejmolmej (Heb. 10:24, 25). Semi tiktasojkamatij nochi tein kichiuaj tokniuan. w21.01 10 § 11

Akin moueyimatij ouij kinkisa kiniluiskej oksekin ke kuali tekit kichiuaj uan kinekij maj sayoj yejuan kiniluikan. Kiitaj tein oksekin kichiuaj uan kitemouaj maj okachi kuali kinkisa teisa. Amo kinmachtiaj oksekin nion kinmakaj tekimej, ta yejuan kichiuaj nochi porin kinemiliaj ke sayoj ijkon kuali kisas. Uan no, miakpa kinekij yeskij okachi ueyichiuanimej uan kinnexikoluiaj akin okachi kuali kichiuaj teisa. Yejua ika, komo tikitaj ke timoueyimatij, maj tiktataujtikan Jiova maj techpaleui maj tikpatakan totanemilil uan ijkon amo timoueyimatiskejok (Rom. 12:2). Semi tiktasojkamatij maj Jiova techkauili se kuali neskayot (Sal. 18:35). Kinextia ke yolyemanik keman kinkaua itekitikauan maj kichiuakan seki taman, uan tiknekij tikchiuaskej kemej yejuatsin. No tiknekij tikchiuaskej kemej akin kitekitilijkej Jiova ika yolyemanilis. Maj nochipa tikueyitalikan Jiova kemej kinamiki. w20.08 13 § 19, 20

Nenamiktilis se netetayokolil tein semi chipauak tein Dios kitemakak, sayoj ke taltikpakneminij tajtakolejkej (1 Juan 1:8). Yejua ika, iTajtol Dios kinnejmachtia akin monamiktijkejya ke “kipiaske ouijkayot tech ninnemilispan”. Jiova kineki maj tokniuan takamej kinpaleuikan ininchankauan maj kuali mouikakan iuan, maj kuali momachilikan uan maj kinixpanoltikan (1 Tim. 5:8). Sayoj ke tokniuan siuamej akin kipiaj ininnamik no moneki mojmostaj kiixtajtoltiskej iTajtol Dios, itech tanemiliskej uan kitataujtiskej Jiova ika nochi ininyolo. Nejin uelis ouij kinkisas porin kipiaj miak tekit, sayoj ke moneki kixeloskej tiempo uan kichiuaskej. ¿Keyej? Porin Jiova kineki maj itekitikauan kuali mouikakan iuan uan maj kisentokakan kichikauakan nejon kuali uikalis (Hech. 17:27). Melauj ke siuat xa monekis mochikauas kipoujkaitas uan kitakamatis inamik, akin tajtakolej. Sayoj ke okachi amo ouij kikisas kichiuas tekit tein Jiova kimakak komo kiajsikamati keyej Biblia kijtoua ke moneki kipoujkaitas uan kitakamatis inamik. w21.02 9 § 3, 6, 7

Ouijkayomej kemej yeskia tit tein kikuij keman kichijchiuaj se espada. Keman espada kauani uan satepan seseya, tepos okachi takuauaya. No ijkon, keman tikpanouaj ouijkayomej totakuaujtamatilis okachi mochikaua. Yejua ika Santiago uelik kijtoj: “Maj taxikolis kitamichiua itekiuj, uan ijkon namejuan nanajsitoskej uan kuali nanmoajsiskej itech nochi” (Sant. 1:4, TNM). Keman tikitaj ke ouijkayomej techpaleuiaj maj mochikaua totakuaujtamatilis, uelis titaxikoskej ika yolpakilis. Itech amat tein Santiago kijkuiloj, ika tajtoua seki ouijkayomej tein uelis kichiuas maj amo tiyolpakikanok. Se ouijkayot yejua keman amo tikmatij toni tikchiuaskej. Keman tikpanouaj ouijkayomej, tiknekij tikixtaliskej tikchiuaskej tein kiyolpaktis Jiova, tein kinyolchikauas tokniuan uan tein techpaleuis maj tiksentokakan tiktakamatikan Jiova (Jer. 10:23). Moneki tikpiaskej tamatilis tein techpaleuis maj tikmatikan toni tikchiuaskej uan toni tikiniluiskej akin techtauelitaj. Komo amo tikmatij toni tikchiuaskej, xa tiknekiskej timosenkauaskej uan nejon uelis kichiuas maj amo tiyolpakikanok. w21.02 28 § 7-9

Jiova technextilia keniuj tikchiuaskej nejin. Yejuatsin semi techtasojta, uan komo nochipa tiktakamatij nion teyi kichiuas maj amo techtasojtaok (Rom. 8:38, 39). Tajtol “ika nochi namotanejnekilis” kiteajsikamatiltia se mochikauas se kinextis netasojtalis, uan kemansa xa yejua nejon moneki tikchiuaskej iniuan seki tokniuan. Biblia techiluia toni moneki tikchiuaskej keman kichiuaskej teisa tein techkualantis: “Ika por ne tetasojtalis [...] ximoxikouilijtiyakan ne yolxokolilis ten namechiuiliaj oksekin. Uan ximofuerzajuikan de ke nachipa ximouikatinemikan se uan okse ika sanse san yoltamachilis. Uan [...] xikpixtinemikan ne yolseuilis se uan okse” (Efes. 4:1-3). Maj amo tikitakan ininnepololuan uan maj timochikauakan tikinitaskej kemej Jiova kinita (1 Sam. 16:7; Sal. 130:3). Kemansa ouij techkisa tikinnextiliskej tokniuan ke tikintasojtaj, okachiok komo semi tikitaj ininnepololuan. Biblia kiteajsikamatiltia ke itech yekinika siglo no panouaya nejin, kemej Evodia uan Síntique. Yejua ika tatitanil Pablo kiniluij “ma moyoltalikan se uan okse porin yejuan poutinemij iuan Totekotsin” (Filip. 4:2, 3). w21.01 22, 23 § 10, 11

Telpoch, tokniuan takamej uan siuamej itech nechikol semi kipatiuitaj mouan kitekitiliskej Jiova (Sof. 3:9). Semi kiuelitaj kiitaskej ke tikchiua ika yolpakilis tekimej tein tikselia itech nechikol. Yejuan mitspoujkaitaj uan mouan takuaujtamatij. Amo keman xikelkaua ke Jiova mitstasojta uan ke mouan takuaujtamati. Yejuatsin kijtojka ke itech itamian tonalmej moajsiskiaj miakej telpochmej akin kiixtaliskiaj kitekitiliskej (Sal. 110:1-3). Jiova kimati ke tiktasojta uan ke tikneki tiktekitilis ika nochi moyolo. Yejua ika amo xiyolijsiui iniuan tokniuan uan amo xiyolijsiui keman ayamo uelis tikchiuas seki taman. Keman timopolos, xikaki tein mitsyolmajxitiaj uan ximokaua maj mitstakakiltikan. Xikelnamiki ke nejon ualeua itechkopa Jiova (Heb. 12:6). Ximochikaua kuali tikchiuas tekimej tein tikselia. Uan tein okachi moneki, ximochikaua tikyolpaktis moTajtsin Jiova (Prov. 27:11). w21.03 7 § 17, 18

Moajsi miak taman tein uelis kichiuas maj timotayokoltikan, kemej tonepololuan, keman ouij techkisa amo tikchiuaskejok tein amo kuali oso porin timokokouaj. No uelis timotayokoltiskej porin amo tikseliaj se tekit itech inechikol Jiova tein tikuelitaskiaj tikpiaskej oso porin kampa titanojnotsaj amo kinekij techkakiskej. Komo semi itech titanemiliaj tonepololuan uan tein ouij techkisa tikchiuaskej, uelis amo kuali timomachiliskej uan hasta tiknemiliskej ke Jiova amo keman techkauas maj tinemikan itech Xochital. Semi tamouilil maj ijkon titanemilikan. Melauj ke Biblia kijtoua ke tinochin titajtakolejkej (Rom. 3:23). Sayoj ke Jiova amo sayoj kiitstok tonepololuan nion kichia maj amo timopolokan. Yejuatsin se tepopaj tetasojtakej uan amo yolijsiui. Kimati ke timiakej timochikauaj tikchiuaskej tein kuali uan amo tikchiaskej amo keman timopoloskej, uan kineki techpaleuis (Rom. 7:18, 19). w20.12 22 § 1-3

Ueliskia tikijtoskej ke tiitekitikauan Dios kemej yeskia tiajtokej kansaika. Tiknekij tiajsiskej itech yankuik taltikpak kampa tinemiskej nochipaya uan kampa taixyekanas toDios tetasojtakej, Jiova. Mojmostaj timochikauaj tiksentokaskej itech ojti tein ompa teajxitia. Sayoj ke kemej kijtoj Jesús, nejin ojti amo patauak uan kemansa ouij techkisa itech tiaskej (Mat. 7:13, 14). Kemej titajtakolejkej, kemansa peua oksekopa tiouij (Gál. 6:1). Komo tiknekij tiksentokaskej itech ojti tein teajxitia itech yankuik taltikpak, moneki tikpataskej kemej titanemiliaj uan tein tikchiuaj. Tatitanil Pablo maj ‘timoyojyolmajxitijtiyakan’. Ouij techkisa tikmatiskej toni yekmelauj tiknemiliaj uan toni tikmachiliaj. ¿Keyej? Porin kemej toyolo techkajkayaua uelis ouij techkisas tikmatiskej toni techolinis maj tikchiuakan (Jer. 17:9). Miakpa toselti timokajkayauaj (Sant. 1:22). Yejua ika moneki tikuiskej iTajtol Dios porin techpaleuis maj tikmatikan toni tiknemiliaj uan toni tiknejnekij (Heb. 4:12, 13). w20.11 18 § 1-3

Komo tiyolyemankej uan tikajsikamatij ke amo nochi ueli tikchiuaj, okachi tiyolpakiskej. ¿Keyej? Porin keman tikajsikamatij nejin, tiktasojkamatij keman oksekin kinekij techpaleuiskej. Maj tikelnamikikan tonal keman Jesús kinpajtij majtakti takamej akin kipiayaj lepra. Sayoj se mokepak uan kitasojkamatilij maj kipajtiani. Nejon takat akin katka yolyemanik kimatia ke amo keman ueliskia iselti mopajtis, yejua ika motasojkamatik uan kiueyitalij Dios (Luc. 17:11-19). Miakpa, akin yolyemankej uan akin kiajsikamatij ke amo nochi ueli kichiuaj kuali mouikaj iniuan oksekin uan kinpiaj kuali tasojiknimej. ¿Keyej? Porin kiajsikamatij ke oksekin kipiaj kualtsitsin kualneskayomej uan iniuan takuaujtamatij. Uan no, yolpakij keman kuali kinyoui itech tekit tein kipiaj itech inechikol Jiova uan niman kiniluiaj ke kichiuaj se kuali tekit uan kinpoujkaitaj oso kinmouiskaitaj. w20.08 12 § 17, 18