Junio

Akin amo nemiok inamik semi ouij kemej nemi, uan xa ouij kikisa moixpanoltis. Maski ijkon, motokia kampa yetok se kaxontsin kemej amo kiitaskej uan kipantalia ome tomintsin tein xa nion kakisti. Sayoj ke Jesús kemaj kimati kanachi tomin kipantalij: ome leptones, tomin tein okachi amo kipia ipatiuj. Itech nejon tonalmej amo uelia kikouayaj nion se gorrión ika nejon tomin, se totot tein kikuayaj uan amo patiyoj katka. Jesús semi kimoujkaita tein siuat kichiua. Yejua ika kinnotsa imomachtijkauan uan kiniluia: “Nijin siuakaual pobre kipantalij kachi miak tomin uan ke nochi in tagayot”. Ompa kiniluia: “In tagayot [okachiok akin tominpiayaj] kipantalijke ten kinsobraroayaj uan nijin siuakaual maski amo teyi kipiaya, pero yejua kipantalij nochi nitomin ten niaxka tenika mopaleuiskia” (Mar. 12:43, 44). Keman siuat akin amo nemiaok inamik kipantalij nejon tonal nochi tomin tein kipiaya, kinextij ke takuaujtamatia ke Jiova kiyekpiaskia (Sal. 26:3). w21.04 6 § 17, 18

Jesús nochipa tanojnotsak keman yetoya nikan taltikpak uan amo keman kinemilij ke taltikpakneminij amo kikakiskiaj, uan kineki maj tiitatojtokakauan no ijkon titanemilikan (Juan 4:35, 36). Imomachtijkauan tanojnotskej ika yolpakilis keman yetoyaok iniuan (Luc. 10:1, 5-11, 17). Sayoj ke satepan ke Jesús kiuikakej iniuan tamelauanij uan kimiktijkej, amo kisentokakejok tanojnotskej ika yolpakilis (Juan 16:32). Satepan ke Dios oksepa kimakak inemilis, Jesús kinyolchikauak maj kitayekanaltianij tanojnotsaskej. Uan keman yetoyaya iluikak, imomachtijkauan miakejya kinnojnotskaj. Yejua ika akin kintauelitayaj kiniluijkej tajkuilol tein axkan tikitaj. Jesús kinixyekanak tokniuan itech yekinika siglo keman tanojnotsayaj, uan Jiova kintatiochiuij porin miakej taltikpakneminij kinkakkej. Kemej neskayot, itech Pentecostés tein mochiuak itech xiuit 33, moauijkej kemej 3,000 (Hech. 2:41). Uan okachiok momiakilijkej itatojtokakauan Cristo (Hech. 6:7). Uan no, Jesús kijtoj ke itech itamian tonalmej okachi miakej kikakiskiaj tein Biblia tamachtia (Juan 14:12; Hech. 1:8). w21.05 14 § 1, 2

¿Tikonelnamiki keniuj tionmomachilij keman tikonajsikamatik ke tein tionmomachtijtoya itech Biblia katka tein melauak? Tikonmatia ke tein Biblia tamachtia kinpaleuiskia maj yolpakikan uan kichiaskiaj kuali nemiskej satepan (Sal. 119:105). Yejua ika peuak tikontapouia tein tionmomachtijtoya akin kuali iniuan tionmouikaya uan mochankauan. Sayoj ke semi tionmotayokoltij keman miakej amo kinekkej mitsonkakiskej. Maj amo tikmoujkaitakan komo sekin amo kinekij kikakiskej tein tikteixmatiltiaj. Keman Jesús yetoya nikan taltikpak kichiuak miak taman tein kinextiaya ke Jiova kipaleuijtoya, sayoj ke miakej kiixtopeujkej. Kemej neskayot, kichiuak maj Lázaro oksepa nemini. Hasta akin kitauelitayaj kiitakej ke kichiuak nejon. Maski ijkon, taixyekananij itech taneltokalis amo kinekkej kineltokaskej ke yejua katka Mesías. Hasta kinekiaj kimiktiskej yejua uan Lázaro (Juan 11:47, 48, 53; 12:9-11). w21.05 2 § 1, 2

Moneki timochikauaskej nochipa tiaskej nechikolmej porin techpaleuiaj maj okachi kuali tikinixmatikan tokniuan uan tein motamachtia techyolchikaua. Maj tiktemokan kuali timouikaskej iniuan tokniuan akin techkauiliaj se kuali neskayot, maski amo touanpoyuan oso okseko kayomej. Biblia techelnamiktia ke akin xiuejkejya “kipiaj tamatilis” (Job 12:12). Sayoj ke telpochmej uan ichpochmej no uelis kinmachtiskej miak taman tokniuan akin xiuejkejya. Jonatán miak xiujmej kiyekanaya David, maski ijkon, semi kuali mouikakej (1 Sam. 18:1). Yejuan semi mopaleuijkej, yejua ika uelik kisentokakej kitekitilijkej Jiova maski kipiakej uejueyi ouijkayomej (1 Sam. 23:16-18). Irina, se tokniuj siuat akin ichankauan amo itaixpantijkauan Jiova, kijtoua: “Tokniuan uelis mochiuaskej kemej totatuan oso toikniuan. Jiova uelis kichiuas maj mochiuakan kemej tochankauan”. Akin kuali iniuan timouikaj kinekij techyolchikauaskej uan techpaleuiskej, sayoj ke moneki tikinpaleuiskej maj kimatikan keniuj uelis kichiuaskej nejon. w21.06 10, 11 § 9-11

Jesús kintapouij se neskayot kampa ika tajtoj se tekiuaj uan semej itakeualuan. Takeual kitauikiliaya tekiuaj miak tomin tein amo keman ueliskia kikepilis, sayoj ke tekiuaj amo kitaxtaualtijok. Satepan nejon takeual amo kinekik kitapojpoluis okse takeual akin no kitauikiliaya tomin tein amo miak katka. Yejua ika, tekiuaj tanauatij maj kitsakuanij takeual akin amo teiknelij. Tein kichiuak nejon takeual kiualkuilij tein amo kuali, uan no kintajyouiltij oksekin. Yekinika porin amo kiiknelij okse takeual uan “kitsakuato tech in cárcel para ma kitaxtauiliani nochi ten kitauikiliaya”. Uan no, kinyolkokoj okseki takeualmej akin kiitakej tein panok. Jesús kijtoj: “In okseki takeualme kuak kikakke ke ijkon mochiuak, ijkuakon yejuan semi kintelyolkokoj” (Mat. 18:30, 31). No ijkon, tein tikchiuaj no kinyolkokoua oksekin. ¿Toni uelis panos komo se tokniuj techchiuilia tein amo kuali uan amo tiknekij tiktapojpoluiskej? Yekinika, tikyolkokouaj yejua porin amo tiknekij tiktapojpoluiskej uan amo tiknextiliaj ke tiktasojtaj, uan xa hasta nion tiknotsaj. Uan no, tikchiuaj maj tokniuan amo kuali momachilikan porin kiitaj ke amo kuali timouikaj iuan nejon tokniuj. w21.06 22 § 11, 12

Dios techchijchiuak kemej uelis tikchiuaskej kemej yejuatsin, sayoj ke Satanás kiuelita techchiualtis tein amo kuali. Itech itonaluan Noé, keman “Jiova kiitak ke taltikpakneminij okachi kichiuayaj tein amo kuali [...] motayokoltij porin kichijchiuak taltikpaknenkej; semi motayokoltij” (Gén. 6:5, 6, nota, 11). Taltikpakneminij kisentokaj kichiuaj tein amo kuali hasta axkan. Satanás kiyolpaktia kiitas ke onkak okachi tataman auilnemilis, kemej tein kichiuaj takamej iniuan siuamej oso takamej iniuan takamej uan siuamej iniuan siuamej (Efes. 4:18, 19). Uan okachiok kiyolpaktia maj se itekitikauj Jiova tajtakolchiua. Ika itaixyekanalis Satanás amo sayoj kinualkuilianij tein amo kuali okseki taltikpakneminij, ta no amo kiyekpiaj taltikpak nion tapialmej ijkon kemej Jiova kinekia maj kichiuanij (Ecl. 8:9; Gén. 1:28). ¿Toni kiualkuini? Seki tamatinij kijtouaj ke itech seki xiujmej, taltikpaknenkej uelis kichiuas maj ixpoliuikan kemej se millón tataman tapialmej uan tatokmej. w21.07 12 § 13, 14

Kisentokaj kinemiliaj ke Jiova amo keman kintapojpoluis maski kitajtanijkejya maj kintapojpolui uan amo kichiuajok tein amo kuali. Komo tejuatsin ijkon tionmomachilia, semi mitsonpaleuis komo tikonajsikamati ke Jiova kineki mitsonnextilis inetasojtalis tein amo tami uan ueli tiktekitiliaj Jiova ika yolpakilis uan totanemilil amo techkuejmoloua. ¿Keyej? Porin “iesyotsin de Jesucristo Ikonetsin Dios, yejua ne techchipautinemi de nochi totajtakol” (1 Juan 1:7). Komo amo kuali timomachiliaj porin techyoltilana teisa tein amo kuali, maj tikelnamikikan ke Jiova kineki kintapojpoluis akin moyolnonotsaj. Maj tikitakan toni kijtoj salmista David keman ika tajtoj ke Jiova tetapojpoluia uan ke kinextia netasojtalis tein amo tami. Yejua kijkuiloj: “Netasojtalis tein amo tami tein kinpialia akin kimoujkatokaj semi ueyi, ijkon kemej iluikak semi uejka moajsi ke taltikpak. Uejka kitalij totajtakoluan, ijkon kemej ueuejka moajsij tonalkisayampa uan tonalkalakyampa” (Sal. 103:11, 12). w21.11 5, 6 § 12, 13

Tokniuan takamej moneki kipoujkaitaskej ininnamik (1 Ped. 3:7). Kemej neskayot, kipoujkaitaj keman kinextiliaj ke kipatiuitaj, keman amo kitajtaniaj maj kichiua tein amo ueli uan keman amo kiluiaj ke monekiskia yeski kemej okseki siuamej. ¿Keyej amo kuali yetok maj ijkon kiluikan? Maj tikitakan tein kipanoua se tokniuj siuat akin monotsa Rosa. Inamik, akin amo itaixpantijkauj Jiova, nochipa kiluia ke monekiskia yeski kemej okseki siuamej. Itajtoluan kichiuanij maj Rosa kinemili ke amo teyi chiujkej uan ke amo akin kitasojta. Rosa kijtoua: “Moneki nochipa nechelnamiktiskej ke Jiova nechpatiuita”. Sayoj ke tokniuan takamej kipoujkaitaj ininnamik porin kimatij ke nejon tapaleuia maj kuali mouikakan iuan ininnamik uan iuan Jiova. Takamej akin kipoujkaitaj ininnamik kuali ika tajtouaj, kiluiaj ke kitasojtaj uan ke kuali tein kichiua. w21.07 22 § 7, 8

¿Keniuj timomachiliaj keman se akin kuali iuan timouikaj techualkuiliti se taman tein tikuisnekij uan ke tikchixtokej, sayoj ke amo ejko? Sayoj ke, xa okachi amo ouij techkisas tikchiaskej komo tikmatij keyej ayamo ejko. Proverbios 13:11 techmachtia keyej moneki timochiaskej. Ompa kijtoua: “Tomin tein ijsiujka se kisentilia kaxanis, sayoj ke tein yolik se kisentilijtiuj momiakilis”. ¿Toni techmachtia nejin tajkuilol? Ke okachi kuali komo yolik tikchiuaj teisa porin okachi kuali kisas. Proverbios 4:18 kijtoua: “Kampa nejnemij akin yolmelaujkej kemej yeskia itanex tonaltsin kualkampa, tein okachi milintiuj hasta ke ajsi tajko tonal”. Nejin tajtolmej senkis kinextiaj ke Jiova yolik kinmatiltijtiuj itekitikauan tein kineki kichiuas. Sayoj ke no uelis techpaleuis maj tikajsikamatikan keniuj se akin momachtijtok Biblia kipatatiuj inemilis uan okachi motokia iuan Jiova. Nejin amo ijsiujka se kichiua. w21.08 8 § 1, 3, 4

Ixpoliuilis ejkotokya uan tikpiaj miak tekit (Mat. 24:14; Luc. 10:2; 1 Ped. 5:2). Tinochin tiknekij okachi tiktekitiliskej Jiova. Miakej mochikaujtokej kichiuaskej okachi tekimej. Sekin kinekij mochiuaskej precursores, oksekin kinekij tapaleuiskej Betel oso tapaleuiskej maj mochijchiuakan kalmej kampa se kiueyichiua Jiova. Uan miakej tokniuan takamej mochikaujtokej mochiuaskej tapaleuianij itech nechikol oso tayekananij (1 Tim. 3:1, 8). Jiova semi kiyolpaktia kiitas ke itekitikauan mochikauaj okachi kitekitiliskej (Sal. 110:3). Sayoj ke komo timotayokoltijtokej porin amo ueli tikseliaj se tekit tein tikuelitaskiaj tikpiaskej, maj tiktapouikan Jiova keniuj timomachiliaj (Sal. 37:5-7). Maj tikintajtanikan ininnepaleuil tokniuan akin semi kuali mouikaj iuan Jiova. Yejuan uelis techiluiskej keniuj uelis okachi kuali tikchiuaskej seki taman uan maj timochikauakan tikchiuaskej tein techyolmajxitiskej. Komo tikchiuaj, xa tikseliskej tekit tein tiknekij. w21.08 20 § 1; 21 § 4

Maj itech titanemilikan Ana, akin amo nemiaok inamik uan katka itanauatijkauj Jiova. Yejua kipiaya 84 xiujmej uan nochipa yaya templo. Yejua ika Jiova kitatiochiuij keman no uelik kiixmatik konetsin Jesús (Luc. 2:36-38). Itech totonaluan, miakej tokniuan akin xiuejkejya kinkauiliaj se kuali neskayot akin ayamo xiuejkej. Semi techpaleuis komo tikintajtaniaj toni tein kuali kipanouanij itech inechikol Jiova uan komo kuali tikakij tein techtapouiskej. Tokniuan akin xiuejkejya semi tapaleuiaj itech inechikol Jiova. Kiitanij keniuj Jiova kitatiochiuiani inechikol uan keniuj no semi kintatiochiuiani yejuan. Uan no momachtianij miak taman satepan ke kipiakej seki nepololmej. Yejua ika, maj tiktemokan keniuj uelis techpaleuis tein kimatij (Prov. 18:4). Komo timochikauaj kuali tikinixmatiskej, mochikauas totakuaujtamatilis. w21.09 3 § 4; 4 § 7, 8; 5 § 11, 13

Yejua ika itekitikauan Jiova ueli kitekitiltiaj nejon tein kimatij tein Isaías kijtoj ke kemej yeskia “ininleche altepemej” (Is. 60:5, 16). Ika tein kimatij kichiuaskej nejin takamej uan siuamej moteixmatiltijtok iTajtol Dios itech 240 altepemej uan xolalmej, uan mochijchiuaj amaixmej itech panoua 1,000 tataman tajtolmej. Itech nejin itamian tonalmej, tein tikteixmatiltiaj kinchikaujkauijtok nochin taltikpakneminij maj kiixtalikan toni kichiuaskej: ¿kipaleuiskej iTekiuajyo Dios oso takuaujtamatiskej itech tekiuajyomej tein moajsij nikan taltikpak? Maski itekitikauan Jiova kitakamatij tanauatilmej tein tekiuanij kiixtalijkej itech altepet kampa nemij, amo kinpaleuiaj nion kinixnamikij tekiuanij (Rom. 13:1-7). Kimatij ke sayoj iTekiuajyo Dios uelis kiajchiuas ininkuejmoluan taltikpakneminij, uan nejon Tekiuajyot amo moajsi nikan taltikpak (Juan 18:36, 37). w21.09 17, 18 § 13, 14

Keman se mochankauj kikaua Jiova, moneki xikonsentoka xikontemo okachi kuali tionmouikas iuan Jiova tejuatsin uan mochankauan. ¿Keniuj uelis tikonchiuas nejin? Moneki nochipa xikonixtajtolti iTajtol Dios uan itech xiontanemili, uan no moneki nochipa xionyoui nechikolmej. Joanna, se tokniuj siuat akin ipopaj uan iikniuj siuat kikaujkej Jiova, kijtoua: “Semi niyolseui keman nikixtajtoltia itech Biblia tein kichiujkej seki taltikpakneminij kemej Abigaíl, Ester, Job, José uan Jesús. Ininneskayo nechyolchikaua uan nechpaleuia maj kuali nimomachili. Xikonsentoka xikontataujti Jiova keman semi tiontayokoxtos. Xikontataujti maj mitsonpaleui xikonita tein panotok kemej yejuatsin kiita uan maj mitsonpaleui xikonmati toni uelis tikonchiuas. Xa ouij mitsonkisas tikontapouis keniuj tionmomachilia. Sayoj ke yejuatsin kuali mitsonajsikamati uan kineki xikontapoui nochi tein mitsontekipachoua (Éx. 34:6; Sal. 62:7). w21.09 28 § 9, 10

Itech xiuit 32, satepan ke mochiuak Pascua, tatitanilmej Pedro, Santiago uan Juan yetoyaj itech se uejkapan tepet, xa semej tein moajsia itech tepet Hermón, uan panok se taman tein semi kimoujkaitakej. Biblia kijtoua: “Ninixpan peuak Jesús mopapataya kenin tamatik. Uan iixko nesia kualtsin petani ijkon keme in tonaltsin. Uan ne nitilmajtsin peuak pepetakaya [...] keme in tanex” (Mat. 17:1-4). Satepan, tatitanilmej kikakkej nejin tajtolmej tein Dios kijtoj: “Yejuatsin nijin Notasojtsin Konetsin. Ika por Yejuatsin semi niyolpaktok; xikakilikan”. Ika tein kichiujkej nejin eyi tatitanilmej kinextijkej ke yekmelauj kikakiaj Jesús, uan tejuan no tiknekij tikchiuaskej kemej yejuan. Semi tiktasojkamatij maj Jiova techixyekana ika netasojtalis itechkopa Jesucristo, akin “kinyekantinemi itaneltokakauan” (Efes. 5:23). Maj tikakikan Jesús ijkon kemej kichiujkej tatitanilmej Pedro, Santiago uan Juan. Uan no, komo tiksentokaj itech ojti tein amo patauak tein tepaleuia maj se nemi nochipaya, tikseliskej miak tatiochiualismej axkan uan tiyolpakiskej nochipaya. w21.12 22 § 1; 27 § 19

Nejin tokniuj akin nemia Corinto auilnentoya iuan inamik ipopaj. Tatitanil Pablo kijtoj maj kikalankixtianij itech nechikol. Nejon takat amo tapaleuijtoya itech nechikol, porin sekin hasta kinemiliayaj ke tein kichiujtoya amo katka se ueyi tajtakol (1 Cor. 5:1, 2, 13). Satepan, Pablo kimatik ke nejon takat amo kichiujtoyaok tein amo kuali uan ke yekmelauj moyolnonotska. Pablo kiniluij tayekananij: “Xiktapojpoluikan uan xikyojyoltalikan”. Uan kiniluij keyej: “Para ma yejua ma mosenkaua ya tech ne tayokoyalis uan ma amo moueyiyoltayokoltijto ok”. Pablo kiiknelij takat akin moyolnonotska. Amo kinekia maj semi motayokoltiani, porin nejon ueliskia kichiuas maj mosenkauani (2 Cor. 2:5-8, 11). Ijkon kemej Jiova, tayekananij no kiuelitaj kinextiskej teiknelilis. Kimelauaj se tokniuj keman kiitaj ke moneki, sayoj ke kinextiaj teiknelilis keman kiitaj ke kinamiki. Komo amo kimelauaskiaj akin tajtakolchiuak amo kinextijtoskiaj teiknelilis, ta kikaujtoskiaj maj mochiua tein amo kuali. w21.10 11, 12 § 12-15

Keman timoyolkokojtokej, kemej yeskia keman timotekij: kemansa semi ueyi timotekij, sayoj ke kemansa amo. Kemej neskayot, keman tiktapouaj se sobre xa tepitsin timomajpiltekij. Yekinika xa semi techkokoua, sayoj ke ijkon kemej panouaj tonalmej pajti. No ijkon, kemansa seki taman tein techchiuiliaj amo semi ueyi. Kemej neskayot, xa se tokniuj akin kuali iuan timouikaj techiluia oso techchiuilia teisa tein techyolkokoua, sayoj ke amo ouij techkisa tiktapojpoluiskej. Sayoj ke komo okachi ueyi timomakokouaj, tapajtijkej xa monekis techmaijtsomas uan techmapikis. Komo tiksentokaj tikmatokaj kampa timokokojkej amo pajtis uan okachi ueyias. Yejua nejon uelis panos iuan aksa akin semi moyolkokojtok. Komo kisentoka itech tanemilia tein kichiuilijkej, nejon amo kipaleuis, ta okachi moyolkokos. Okachi kuali maj se kichiua tein tikitaj itech tajkuilol tein axkan timomachtiaj. w21.12 12 § 15

Maj tikitakan se neskayot. Maj tiknemilikan ke se tayekankej amo kuali kiita keniuj motakentia oso mochijchiua se tokniuj. Yejua ika, ueliskia motajtanis: “¿Yekmelauj kichiujtok teisa tein Biblia kijtoua ke amo kuali yetok?”. Kemej amo kineki kiluis sayoj tein yejua kinemilia, ueliskia kitajtanis keniuj kiita okse tayekankej, oso okse tokniuj akin chikauak itakuaujtamatilis uan ueliskia kisenitaskej tein Pablo kijtoj keman ika tajtoj taken uan kemej se mochijchiua (1 Tim. 2:9, 10). Pablo amo kiixtalij katiyejua taken uelis motalilis aksa uan katiyejua amo, ta tein tayolmajxitij techpaleuia maj tikixpejpenakan taken tein kuali moita uan tein kinamiki motalilis se itekitikauj Dios. Yejua kimatia ke itekitikauan Dios, ueli kiixpejpenaj keniuj motakentiskej uan keniuj mochijchiuaskej, sayoj maj amo kitapanauilikan tein Biblia kijtoua. Tayekananij monekiskia kiitaskej ox motalilia taken tein kuali moita uan tein kinamiki motalilis se itekitikauj Dios. Moneki tikelnamikiskej ke ome tokniuan uelis tataman taixpejpenaskej keman kichiuaskej teisa. Sayoj ke nejon amo kijtosneki ke se tokniuj kuali taixpejpena uan okse amo. Yejua ika, maj amo tikinchikaujkauikan tokniuan maj kichiuakan tein tejuan tiknemiliaj ke kuali yetok. w22.02 16 § 9, 10

Tikseliskej miak taman tein kuali komo tikinnextiliaj tokniuan netasojtalis tein amo tami oso tein amo tekaua. Seki taman moijtoua itech nejin proverbios: “Maj netasojtalis tein amo tami uan tein melauak amo mitskauakan [...]; ijkon, Dios uan taltikpakneminij kuali mitsitaskej uan kiitaskej ke titamatkej”; “taltikpaknenkej akin kinextia netasojtalis tein amo tami yejua mopaleuia”, uan “akin semi kitemoua melaujkayot uan netasojtalis tein amo tami kiajsis nemilis” (Prov. 3:3, 4; 11:17, nota; 21:21). Itech nejin tajkuilolmej moijtoua eyi taman tein moneki techolinis maj tiknextikan netasojtalis tein amo tami. Yekinika, porin kichiua maj Jiova techpatiuita. Ojpatika, porin techpaleuia tejuan, kemej neskayot, techpaleuia maj kuali timouikakan iniuan oksekin. Uan expatika, porin tikseliskej tatiochiualismej satepan, kemej neskayot, uelis tinemiskej nochipaya. Kemej tikitaj, tikseliskej miak taman tein kuali komo tiktakamatij nejin tanauatil tein Jiova kitemakak. w21.11 8 § 1, 2

Amo xionmosenkaua komo se ouijkayot tein tikonpanok oso tein tikonpanotok kinextia ke moneki okachi tiontakuaujtamatis. Xikonita kemej se taman tein uelis mitsonpaleuis xikonchikaua motakuaujtamatilis. Xikontataujti Jiova uan xikonilui keniuj tionmomachilia, okachiok keman tikonpanotos se ueyi ouijkayot. Xikonseli inepaleuil Jiova keman kichiuas maj mochankauan oso okseki tokniuan mitsonpaleuikan. Komo axkan tikonkaua maj Jiova mitsonpaleui xiontaxiko keman tikonpanos ouijkayomej, okachi tiontakuaujtamatis ke satepan no mitsonpaleuis keman tikonpanos tein yeski ouijkayot. Jesús kinpaleuij itatojtokakauan maj kiitanij kemanian monekia okachi takuaujtamatiskej, sayoj ke kimatia ke ika inepaleuil Jiova ueliskia taxikoskej keman kipanoskiaj ouijkayomej satepan (Juan 14:1; 16:33). Uan no, kimatia ke miakej taltikpakneminij momakixtiskej itech okachi ueyi tajyouilis porin semi takuaujtamatiskej (Apoc. 7:9, 14). ¿Tionmoajsis iniuan nejon miakej taltikpakneminij? Komo axkan tikonchiua nochi tein mitsonpaleuis maj mochikaua motakuaujtamatilis, uelis iniuan tionmoajsis ika inepaleuil Jiova (Heb. 10:39). w21.11 25 § 18, 19

Axkan amo tikchiaj maj Jiova kichiua maj amo techpano nion teyi tein amo kuali. Sayoj ke kemaj tikmatij ke komo momikiliaj akin takuaujtamatij iuan Jiova, satepan nemiskej nochipaya. Amo uejkaua monekis tiknextiskej ox titakuaujtamatij ke Jiova uelis techmatampauis. Keman techixnamikis Gog akin ualeua Magog oso oloch altepemej, xa tiknemiliskej ke techixpoloskej. Ijkuak, monekis tiknextiskej ke titakuaujtamatij ke Jiova uelis techmakixtis uan ke ijkon kichiuas. Taltikpakneminij akin techixnamikiskej techitaskej kemej ichkamej akin amo kipiaj akoni kinpaleuis (Ezeq. 38:10-12). Kinemiliskej ke uelis niman techtaniskej porin amo tikpiaj teposmej tein ika se tateuia uan amo ueli titateuiaj. Yejuan amo kimatij ke iángeles Jiova techpaleuiskej, sayoj ke tejuan tikmatij porin titakuaujtamatij. ¡Semi kimoujkaitaskej keman miakej ángeles techmakixtikiuij! (Apoc. 19:11, 14, 15). w22.01 6 § 12, 13

Komo Jiova kinpatiuita nochin tokniuan, tejuan no moneki tikinpatiuitaskej. Moneki tikchiuaskej maj kimachilikan nejon netasojtalis uan maj amo tikinyolkokokan. Komo tikmatij ke tikyolkokojkej se tokniuj maj amo tiknemilikan ke amo moneki tikyektaliskej tein panok porin tokniuj ipa niman moyolkokoua, nion maj tiknemilikan ke moneki techtapojpoluis uan kielkauas tein panok. ¿Keyej seki tokniuan niman moyolkokouaj? Xa porin keman moskaltijtoyaj kipanokej seki taman tein kichiuak maj kimachilikan ke amo teyi chiuanimej. Oso xa yankuixtok mochiujkej itekitikauan Jiova uan ouijok kinkisa kintapojpoluiskej oksekin keman mopolouaj. Komo yejua nejin oso okseki taman kichiua maj seki tokniuan niman moyolkokokan, maj tiktemokan tikyektaliskej tein panok. Uan no, komo se tokniuj kiita ke niman moyolkokoua, moneki kiajsikamatis ke nejon se taman tein amo kuali tein moneki mochikauas kipatas. Moneki kichiuas nejin porin kipaleuis maj yolpaki uan maj kuali mouika iniuan tokniuan. w21.06 21 § 7

Jesús kiajsikamati keniuj tionmomachilia. Keman timotekipachojtokej, techyolpaktia maj touan moajsi se totasojikniuj akin techajsikamati, okachiok komo no kipanouani tein tejuan tikpanotokej. Jesús yejua totasojikniuj akin techajsikamati. Kimati keniuj se momachilia keman amo se kipia chikaualis uan keman moneki maj tepaleuikan. No kimati keniuj tichijchiujtokej uan kichiuas maj tikselikan nepaleuil “tech ne momento kuak moneki” (Heb. 4:15, 16). Ijkon kemej Jesús kiselij inepaleuil se ángel keman yetoya ompa Getsemaní, tejuan no moneki tikseliskej nepaleuil tein Jiova techmaka. Xa techpaleuis ika se amaix, se video, se tanojnots oso keman se tokniuj tayekankej oso okse tokniuj techkalpanos uan techyolchikauas (Luc. 22:39-44). Jiova mitsonmakas iyolseuilis. ¿Keniuj techyolchikauas Jiova? Keman tiktataujtiaj, tikseliaj “ne yolseuilis ten kachi kuika uelilis hasta amo uelis se kajsikamatis ok de keniu” (Filip. 4:6, 7). w22.01 18, 19 § 17-19

Sayoj ke xa ouij techkisa titakuaujtamatiskej iniuan akin kinixtalijtok maj techixyekanakan. Xa timotajtaniaj ox kichiujtokej inintekiuj kemej Jiova kineki oso kemej yejuan kiixejekouaj. Jiova takuaujtamati iniuan akin kinixtalijtok maj techixyekanakan. Yejua ika, komo amo titakuaujtamatij iniuan, amo uelis tikijtoskej ke titakuaujtamatij iuan Jiova. Itech nejin tonalmej, Jiova kiixtalijtok “takeual takuaujtamach uan tamatkej” maj kiixyekana inechikol tein moajsi nikan taltikpak (Mat. 24:45, TNM). Ijkon kemej tokniuan oloch taojtokaltianij itech yekinika siglo, nejin takeual kiixyekana tekit tein kichiuaj itekitikauan Jiova itech nochi taltikpak, uan kiniluia tokniuan tayekananij toni moneki mochiuas. Uan tayekananij kiitaj maj mochiua itech nechikolmej nejon tein moixtalij. Komo tiktakamatij “takeual takuaujtamach uan tamatkej” uan tikintakamatij tokniuan tayekananij, tiknextiskej ke titakuaujtamatij ke Jiova nochipa kichiua tein kinamiki. w22.02 4 § 7, 8

¡Semi tiyolpakij porin tiitaixpantijkauan Jiova! Semi techyolpaktia tikpaleuiskej maj mochiua itekitikauj Jiova ‘akin kiyolnejneki kiselis tein melauak tein kichiua maj se nemi nochipaya’ (Hech. 13:48, TNM). Timomachiliaj kemej Jesús, akin moyolpaktij “ika in uelilis den [y]ektikatsin [e]spíritu” keman imomachtijkauan kitapouijkej nochi tein kuali tein kinpanoka keman kiteixmatiltitoj iTajtol Dios (Luc. 10:1, 17, 21). Tatitanil Pablo kiyolmajxitij Timoteo: “Xikita ox kuali timonejnemiltijtok uan ox kuali titamachtijtok”. Uan no kiluij: “Ijkon timomakixtis tejua uan no tikinmakixtis akin mitskakij” (1 Tim. 4:16, TNM). Nejin tajtolmej kinextiaj ke tein tikteixmatiltiaj uelis kinmakixtis taltikpakneminij. Kemej tikteixmatiltiaj iTekiuajyo Dios tein techixyekanas ‘tikitaj ox kuali timonejnemiltijtokej’. Nochipa tiknekij tikchiuaskej tein kiueyitalis Jiova uan tein kinextis ke tikneltokaj tein tikteixmatiltiaj (Filip. 1:27). Uan ‘tikitaj ox kuali titamachtijtokej’ keman kuali timomachtiaj achto ke titanojnotsatiuij uan keman tiktajtaniaj Jiova maj techpaleui keman tikteixmatiltiaj iTajtol. w21.10 24 § 1, 2

Se motalilis “chipauak talnamikilis” kijtosneki se tanemilis uan se kichiuas kemej Jiova. ¿Uan keniuj se motalilia? Keman tiknextiaj kualneskayomej tein iespíritu Dios techpaleuia maj tikpiakan. Tikchiuaj nejin keman tikauaj maj nejin espíritu techpaleui maj tikpatakan kemej titanemiliaj, tein tikmachiliaj uan tein tikchiuaj. Kemej neskayot, akin motalilia “chipauak talnamikilis” kitasojta Jiova uan no itekitikauan (Mat. 22:36-39). Kisentoka yolpaki maski kipia ouijkayomej (Sant. 1:2-4). Tapaleuia maj nochin kuali mouikakan (Mat. 5:9). Amo yolijsiui uan kualtakat iniuan oksekin (Col. 3:12, 13). Kitasojta tein kuali uan kichiua (Luc. 6:35). Ika tein kichiua kinextia ke semi takuaujtamati iuan iTajtsin, Jiova (Sant. 2:18). Amo kualani keman oksekin kitemouaj kikualantiskej (Tito 3:2). Uan kimati motsakuilis keman ueliskia kichiuas se taman tein amo kuali (1 Cor. 9:25, 27). Komo tiknekij timotaliliskej “chipauak talnamikilis”, moneki tikpiaskej kualneskayomej kemej tein ika motajtoua itech Gálatas 5:22, 23 uan tein nesi itech okseki tajkuilolmej itech Biblia. w22.03 8, 9 § 3, 4

Tokniuan tayekananij amo sayoj uelis kichiuaskej kemej tatitanil Pablo keman tanojnotsaj kajkalpan, ta no keman tanojnotsaj nochipa keman kiitaj ke ueli (Efes. 6:14, 15). Uan ijkon kemej kichiuak Pablo, keman tanojnotsaj no uelis kinmachtiskej oksekin, kemej tokniuan tapaleuianij (1 Ped. 5:1, 2). Sayoj ke tokniuan tayekananij amo monekiskia kikauaskej maj nochi tekimej tein kipiaj itech nechikol oso itech circuito kichiua maj amo ueli tanojnotsakanok (Mat. 28:19, 20). Komo kinekij kichiuaskej nochi tein moneki, kemansa xa monekis amo kiseliskej okachi tekimej ke tein kipiajya. Satepan ke itech tanemiliskej nejin uan kichiuaskej netataujtil, xa kiitaskej ke komo kichiuaj okse tekit amo uelis kichiuaskejok tein okachi moneki, kemej taueyichiuaskej kemej kalyetouanij nochi semanas, okachi tanojnotsaskej oso kinmachtiskej ininkoneuan keniuj uelis tanojnotsaskej. Sayoj ke Jiova kiajsikamati ke kemej kinekij kiyekchiuaskej tekimej tein kipiaj, amo ueli kiseliaj okseki. w22.03 27 § 4, 7; 28 § 8

Keman tejuan timomachtijtoyaj Biblia xa tikelnamikij ke timouiaj timochiuaskej itaixpantijkauan Jiova. Xa tiknemiliayaj ke amo keman ueliskia tikinnojnotsaskej oksekin ika Biblia. Oso xa tikmouiliayaj maj tochankauan oso akin kuali iniuan timouikayaj techixnamikinij. Komo techpanok nejon, ueli tikajsikamatij tein kimachilia akin tikmachtiaj. Jesús kijtoj ke sekin mouiskiaj. Sayoj ke kinyolchikauak imomachtijkauan maj nejon amo kintsakuiliani maj kitekitilianij Jiova (Mat. 10:16, 17, 27). Maj tikmachtijtiakan keniuj kintapouis oksekin tein momachtijtok. Imomachtijkauan Jesús xa moujkej keman kintitanik maj tanojnotsatij. Sayoj ke Jesús kinpaleuij keman kiniluij akonimej ueliskia kinnojnotsaskej uan toni kijtoskej (Mat. 10:5-7). ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej yejua? Maj tikpaleuikan akin tikmachtiaj maj kiita akonimej uelis kinnojnotsas. Kemej neskayot, maj tiktajtanikan xa kiixmati se taltikpaknenkej akin uelis kipaleuis se tamachtilis. Ompa, maj tiknextilikan keniuj uelis kimelauas nejon tamachtilis kemej amo ouij moajsikamatis. w21.06 6 § 15, 16

“Itech sayoj seki minutos, kaltanamakaloyamej uan uejueyi kalmej tein uejkaujya kinchijchiujkaj peuak xitinij”. “Taltikpakneminij semi mouiaj [...]. Miakej kijtojkej ke uejkauak kemej ome minuto, sayoj ke nejua nikmachilij ke okachi uejkauak”. Yejua nejin kijtojkej seki taltikpakneminij satepan ke talolinik itech altepet Nepal itech xiuit 2015. Itech nejin tonalmej Jiova kintsetselojtok nochin altepemej uan miak xiujmejya kichiujtok. Tanauatijkej Ageo kijkuiloj: “Yejua nejin tein kijtoua Jiova akin kinixyekana itateuijkauan: ‘Oksepa, amo uejkaua, niktsetselos iluikak uan taltikpak’” (Ageo 2:6). Keman talolini motatsetseloua uan semi tauejueliui, sayoj ke keman Jiova kintsetseloua altepemej kemej kijtoj Ageo semi tapaleuia. Jiova kijtoj: “Nikintsetselos nochin altepemej, uan tein kipia ipatiuj itech nochin altepemej kalakiskej itech nejin kali uan nejua nikueyitalis”. w21.09 14 § 1-3

Ome taltikpakneminij kuali mouikaj porin nochipa monojnotsaj uan moiluiaj tein kimachiliaj. No ijkon panoua iuan Jiova. Keman tikiluiaj tein tikmachiliaj, tein tiknemiliaj uan tein techtekipachoua, tiknextiliaj ke iuan titakuaujtamatij uan ke tikmatij ke techtasojta (Sal. 94:17-19; 1 Juan 5:14, 15). Maj iniuan timosentilikan tokniuan. Yejuan se netetayokolil tein Jiova techmaka (Sant. 1:17). ToTajtsin Jiova kinextia ke toka motekipachoua porin moajsij miakej tokniuan akin kemej yeskiaj tochankauan akin semi techtasojtaj (Prov. 17:17). Itech amat tein kintitanilij tokniuan akin nemiaj Colosas, tatitanil Pablo ininka tajtoj seki tokniuan akin kipaleuijkaj uan kijtoj ke semi kiyolseuijkaj (Col. 4:10, 11). Hasta Jesucristo monekik kipaleuiskej ángeles uan taltikpakneminij akin kuali iniuan mouikaya, uan semi kitasojkamatik maj kipaleuianij (Luc. 22:43). Tiktapouiskej se tokniuj tein techtekipachoua amo kijtosneki ke amo tiyolchikaujkej, ta nejon uelis techpaleuis maj kuali tietokaj. w21.04 24, 25 § 14-16

Komo se tokniuj kichiua teisa tein semi techkualantia moneki timochikauaskej amo tikualantoskej iuan. Maj tiktataujtikan Jiova uan maj tiktapouikan nochi tein tikmachiliaj. Maj tiktajtanikan maj kitiochiua tokniuj akin techyolkokoj uan maj techpaleui maj tikitakan ikualneskayouan, kualneskayomej tein yejuatsin kiitak uan tein semi kipatiuita (Luc. 6:28). Komo amo ueli tikelkauaj tein tokniuj kichiuak, maj tiknemilikan keniuj uelis titajtoskej iuan. Nochipa keman se tokniuj kichiuas teisa okachi kuali maj tiknemilikan ke amo kitemouaya techyolkokos (Mat. 5:23, 24). Uan keman iuan titajtoskej, maj amo tiknemilikan ke amo yolkuali. Sayoj ke ¿toni uelis tikchiuaskej komo tokniuj amo kineki ika tajtos tein panok? Maj amo tiyolijsiuikan. Biblia kijtoua: “Ximotapojpoluikan se uan okse” (Efes. 4:32). Uan tein okachi moneki, maj amo iuan tikualantokan, porin nejon kichiuas maj amo kuali timouikakanok iuan Jiova. Maj amo tikauakan maj nion teyi kichiua maj timoyolkokojtokan. Ijkon tiknextiskej ke okachi tiktasojtaj Jiova (Sal. 119:165). w21.06 23 § 15