Mbela Tate gwomegulu okwa tya naanaa ngiini?
AANTU oyendji otaya vulu okuhokolola momutse egalikano Tate yetu nenge egalikano lyOmuwa Gwetu ndyoka Jesus a longele aalongwa ye. (Mateus 6:9-13) Ethimbo kehe taya galikana egalikano ndyoka ohayi ithana Kalunga “Tate yetu.” Ihe yangapi taya vulu okutya oye mu shi nawa?
Ongiini kombinga yoye? Kalunga owu mu shi shi thike peni? Mbela oho nyanyukilwa ekwatathano lyopothingo naye, noku mu lombwela shoka wa nyanyukilwa noluhodhi lwoye? Oshike sha kwatelwa lela moku mu tseya?
“Edhina lye Jehova”
Okanona okashona otashi vulika ke shi owala kutya he ohi ithanwa Tate. Ihe sho take ende taka koko, ohaka tseya edhina lyahe nosho wo oonkalo dhe nohaka kala ke uvite uuntsa. Ongiini kombinga yOmugandji gwomwenyo gwomegulu? Mbela owu shi edhina lye naashono tali ti?
Nonando oyendji ohaye endulula uutumbulilo “edhina lyoye nali yapulwe,” uuna taya galikana Egalikano lyOmuwa otashi vulika ya kale kaaye na eyamukulo ngele owe ya pula kutya “edhina ndyoka olini?” Egulu lyu udha oonyothi, ondundu yo opala nuunamwenyo uushona mboka wu li mefuta otayi gandja uunzapo kutya oku na Kalunga nonando iinima mbyoka ihayi tu lombwele edhina lye. Opo twi ilonge edhina ndyoka, otu na okulesha Ombiimbeli. Otayi popi sha yela tayi ti: “Edhina lye Jehova.”—Eksodus 15:3, OB-1954.
Kalunga okwa hala tu kale tu shi edhina lye, Jehova. Omolwashike mbela? Omolwaashoka edhina lye oli lile po uukwatya we. Edhina ndyoka otali ti lela “Oha ningitha.” Niitya yimwe, shika otashi ti kutya Kalunga oha vulu okuninga shoka sha pumbiwa opo a gwanithe po euvaneko lye. Shi dhiladhila owala momukalo nguka: Opo tate a sile oshimpwiyu uukwanegumbo we, oku na okukala ha longo iilonga yokwiikongela omboloto, omugandjimayele, ha ningi omatokolo, ha kandula po oontamanana, omugameni nohe wu nongeke shi ikwatelela koompumbwe nokoonkalo dhawo. Momukalo gwa faathana, edhina Jehova otali tu shilipaleke kutya Kalunga ota ka gwanitha po thiluthilu elalakano lye, okulaleka nuuyamba ayehe mboka taye mu longele kutya nduno oshike tashi ka ningwa monakuyiwa.
Natu taleni oombinga dha yoolokathana nkene Kalunga omunahole ha dhana onkandangala shi na ko nasha neityo lyedhina lye. Otashi ke ku kwathela wu uve ko kutya Jehova oKalunga a tya ngiini nosho wo okwiilonga kutya owu na okuninga shike opo wu hedhe popepi naye.
“Kalunga kohole nokombili”
Omuyapostoli Paulus okwiithana Omushiti gwetu “Kalunga kohole nokombili.” (2 Aakorinto 13:11) Omolwashike mbela? Jesus okwa popi nale a ti: “Oshoka osho ngeyi Kalunga a kala e hole uuyuni, oye a gandja Omwana awike, opo shaa ngoka te mu itaale, kaa kane, ihe a kale e na omwenyo gwaaluhe.” (Johannes 3:16) Molwaashoka Kalunga okwa li e hole aantu unene, okwa gandja Omwana omuholike e li iikulila, opo mboka taye mu itaale ya wape okunyanyukilwa omwenyo sigo aluhe nopwaahe na uuwehame nokumona iihuna mbyoka ye etwa kuulunde. Shika osha ningitha wo Paulus a nyole ta ti: “Eso olyo ondjambi yuulunde, ihe omwenyo gwaaluhe ogwo omagano gesilohenda lyaKalunga muukumwe naJesus Kristus, Omuwa gwetu.” (Aaroma 6:23) Mbela shoka kashi na oku tu inyengitha tu kale tu hole Kalunga nokuhedha popepi naye?
Kalunga inu ulukila owala ohole uulikumwe waantu, ihe noohandimwe wo mboka ye na eitaalo. Moses okwa li a lombwele oshigwana shaIsraeli shoka shi na omitse omikukutu a ti: “Oyo nduno ompito yokuhinda OMUWA ndjono, shigwana ngoye oshilayi noshigoya? Oye ho, Omushiti gwoye, oye e ku ningi oshigwana.” (Deuteronomium 32:6) Mbela oohapu ndhika owu dhi uvite ko? Ngaashi he omunahole, Jehova oku na ko nasha noshigwana she, nonando oku shi kutya inashi gwanenena. Oha sile oshimpwiyu oompumbwe dhasho dhopalutu, dhopamaiyuvo nodhopambepo.
Atuhe otu li monkalelo ndjika yi na omaupyakadhi noothina odhindji, nomathimbo gamwe ohatu kala twa polimana. Onkene otwa pumbwa gumwe e tu kwathele tu kale tu na etaloko ewanawa kombinga yonkalo nomaupyakadhi getu. Mbela olye ta vulu oku tu kwathela? Jehova okwe shi ulika mOohapu dhe, Ombiimbeli kutya oku li Omugandjimayele nOmusilishimpwiyu omunahole. Embo ndyoka Eyapuki otali yelitha kutya omolwashike hatu mono iihuna oyindji nongiini tatu vulu oku yi idhidhimikila. Ngaashi owala he omunahole ta kwathele omwanamati ngoka i ihata po nokwi iyehameka, Jehova oha petama pathaneko omolwohole ye onene, oku tu pa ekwatho ndyoka twa pumbwa. Odhoshili kutya Jehova ota vulu noku na ehalo okukwathela mboka ye na eitaalo muye.—Jesaja 59:1.
Ohole ye yoku tu hola oyu ulikwa wo mokukala e li ‘Omuuvi gwomagalikano.’ (Episalomi 65:2) Ongiini shoka tashi ulike kutya oku tu hole? Omuyapostoli Paulus okwa yelitha a ti: “Inamu kala mu na nando oshimpwiyu shasha, ihe oompumbwe dheni dhi tseyithileni Kalunga momagalikano geni agehe. Ihe indileni aluhe nomwenyo gu udha ehambelelo. Nombili yaKalunga, ndjoka yi vule uunongo auhe wopantu, otayi gamene oomwenyo dheni nomadhiladhilo geni muKristus Jesus.” (Aafilippi 4:6, 7) Ngele oto galikana kuKalunga nomutima aguhe nokulandula ewiliko ndyoka ta gandja mOohapu dhe, nangoye wo oto ka kala “nombili yaKalunga, ndjoka yi vule uunongo auhe wopantu.”
‘Kalunga kontseyo ayihe’
Jehova Kalunga ota hokololwa mOmbiimbeli “e na ontseyo ya gwanenena.” E li ‘Kalunga kontseyo ayihe’ oku shi onkalo yaantu noompumbwe dhawo e vulithe kehe gumwe. (Job 36:4, KB; 1 Samuel 2:3) Okwa tseyitha okupitila momupiya gwe Moses kutya “omuntu iha kala e na omwenyo koshikwiila ashike, ihe okohapu kehe tayi zi mokana kOMUWA.” (Deuteronomium 8:3; Mateus 4:4) Shika otashi ti kutya opo tu kale shili twa nyanyukwa monkalamwenyo, otwa pumbwa oshindji shaa shi owala iinima yopamaliko.
Omushiti gwetu ohe tu pe ewiliko nomayele ge na ongushu okupitila mOohapu dhe, Ombiimbeli. Uuna tatu yi konakona nokutula miilonga omayele ge monkalamwenyo yetu, otatu ka mona uuwanawa ‘mohapu kehe tayi zi mokana kOMUWA.’ Pashiholelwa, Zuzanna, omukulukadhi Omukriste okwa popi kombinga yuukwanegumbo we a ti: “Ondjokana yetu oya li ya kolekwa kokulesha Ombiimbeli pamwe, okukala pokugongala pamwe nokupopya nayalwe kombinga yeitaalo lyetu. Otu na elalakano limwe monkalamwenyo nekwatathano lya kola omolwelongo lyopambepo ndyoka hali zi kuKalunga.”
Mbela owa hala okumona uuwanawa momayele nomewiliko lyopambepo ndyoka Kalunga ha gandja? Mokukonakona Ombiimbeli pandjigilile nokutula miilonga omayele gayo, oto ka pewa omalaleko nuuyamba ogendji kuKalunga.—Aahebeli 12:9.
‘Kalunga kehupitho’
Kunena uuyuni owu udha omahilathano. Kapu na ngoka e shi kutya mesiku lya landula ko otamu ka ningwa shike. Ngele owu li moshilongo shoka sha dhengwa sha lila kiita, otashi vulika wa yuulukwa okukala mombili. Miitopolwa yilwe oyindji yuuyuni aantu oye na uumbanda omolwomuyonena nelongithonkondo, uuhupilo tawu shongola nosho wo okuponokelwa kiikulo. Olye te ke tu hupitha kiinima ayihe mbika? Aantu kunena oya pumbwa egameno shi vulithe nale.
Ombiimbeli otayi ti: “Edhina lyOMUWA olyo oshungo ya kola; omuuyuuki ota matukile mo e ta gamenwa.” (Omayeletumbulo 18:10) Okukala tu shi edhina lyaKalunga nokukala twi ikolelela kulyo otaku vulu oku ukitha eitulomo lyetu kwaashoka a ninga naashoka ta ka ninga mokuhupitha mboka ye na eitaalo muye. Nopwaahe na omalimbililo, Jehova Kalunga okwe shi ulika sha yela kutya ota vulu okuhupitha aantu ye. Pashiholelwa okwa li a hupitha Aaisraeli sho a hanagula po omatembakwiita gaFarao netanga lye. Jehova oye Kalunga omudhiginini, ngoka ha dhimbulukwa mboka taya hepekwa noku na ehalo oku ya kwathela.—Eksodus 15:1-4.
Onakuyiwa yetu yaaluhe oyi ikolelela wo mokukala neitaalo muJehova Kalunga e li Omuhupithi. Omukwaniilwa David gwaIsraeli shonale ngoka a li idhidhimikile omaupyakadhi ogendji okwa li u ulike eitaalo lya tya ngaaka sho a nyola kombinga yaJehova a ti: “Ongoye Kalunga kandje omuhupithi gwandje.” (Episalomi 25:5) Omuyapostoli Petrus okwa popi neinekelo a ti: “Omuwa oku shi shi, nkene e na okuhupitha aayuki momamakelo ngoka tage ya adha.”—2 Petrus 2:9.
Kalunga oku uvaneka shi na ko nasha nomuntu ngoka ta kongo ekwatho kuye a ti: ‘Otandi gamene mboka ye shi kutya ongame OMUWA.’ (Episalomi 91:14) Mboka taya longele Kalunga kunena oya mona uushili woohapu ndhoka. Henryk gwokuPoole okwa longela Jehova nuudhiginini uule womimvo 70 nonando opwa li omaupyakadhi nomahepeko. Sho Henryk a li e na owala omimvo 16 he okwa li a falwa kokamba yoonkwatwa muAuschwitz. Henryk nomumwayinamati oya li ya tulwa mokamba yaNazi moka hamu kala aagundjuka. Konima yethimbo, Henryk okwa kala nokufalwa kookamba dha yoolokathana. Shi na ko nasha noonkalo dhopethimbo ndyoka Henryk ota ti: “Momaudhigu gandje agehe Jehova ine etha ndje nando. Okwa li a kwathele ndje aluhe, nonando omathimbo gamwe onda li nda taalelwa keso nokuli.” Eeno, Jehova oha pe aapiya ye eitaalo noonkondo opo yi idhidhimike.
Masiku Kalunga ota ka hupitha ayehe mboka ye mu itaala naamboka ye mu inekela kutya ote ke ya hupitha. Okwa popi a ti: “Ongame OMUWA kapu na omuhupithi gulwe, ongame awike.” (Jesaja 43:11) “Mesiku enene lyaKalunga omunankondoadhihe,” Kalunga ota ka hanagula po aakolokoshi kombanda yevi nokuhupitha aayuuki. (Ehololo 16:14, 16; Omayeletumbulo 2:21, 22) Kalunga ote tu shilipaleke ta ti: “Aaifupipiki otaa ka thigulula evi notaa ka mona uulinawa nombili.”—Episalomi 37:11.
Ningeni ‘aana yaKalunga’
Pethimbo lyomupolofeti Maleaki Aaisraeli oya li ya ti kutya Jehova oye He. Ihe ngele tashi ya poku mu simaneka noku mu igandjela oya li ye mu yambele omayambo giikwiila ya nyata niinamwenyo iiposi noya lemana. Omolwoshinima shoka Jehova okwa li e ya pula a ti: “Ongame ho—omolwashike itaamu simaneke ndje?”—Maleaki 1:6.
Ino ninga epuko lya fa ndyoka lya li lya ningwa kAaisraeli mboka ya li kaaye shi aadhiginini. Pehala lyaashono, otatu ku ladhipike wi ilonge kombinga yaJehova Kalunga nokuhedha popepi naye. Omulongwa Jakob ote tu ladhipike ta ti: “Hedheni kuKalunga, oye nota hedha kune.”—Jakob 4:8.
Ngele Jehova oye Tate yetu otu na oshinakugwanithwa shoka tu na okuninga. Ngele oto kambadhala okusimaneka Kalunga mokukakatela nuudhiginini omithikampango dhe monkalamwenyo yoye ayihe, ita ka dhimbwa nando oonkambadhala dhoye. Mepingathano naashono, ote ke ku kwatha wu ende mondjila yu uka ndjoka tayi fala muuyuni uupe wu uvanekwa moka itaamu “ka kala we eso, oluhodhi, [elilo] nenge uuwehame.” (Ehololo 21:4) Pethimbo ndyoka aantu ayehe aavuliki ‘otaya ka manguluka muupika weyonuuko, ya ye memanguluko nomeyadhimo lyaana yaKalunga.’—Aaroma 8:21.
[Oohapu dha simana pepandja 5]
Kalunga okwa hala tu kale tu shi edhina lye, Jehova ndyoka tali ti lela “Oha ningitha”
[Oohapu dha simana pepandja 6]
“Momaudhigu gandje agehe Jehova ine etha ndje nando.”—HENRYK
[Oohapu dha simana pepandja 7]
“Ondjokana yetu oya li ya kolekwa kokulesha Ombiimbeli pamwe, okukala pokugongala pamwe nokupopya nayalwe kombinga yeitaalo lyetu.”—ZUZANNA