OSHITOPOLWA SHOKUKONAKONWA 41
Ohatu longele Kalunga “u udha esilohenda”
“Omuwa oku na ombili naantu ayehe, oku na ohenda naayihe mbyoka e yi shita.” — EPS. 145:9.
EIMBILO 44 Egalikano lyepongo
ELALAKANO LYOSHITOPOLWAa
1. Oshike tashi vulika shi ye momadhiladhilo getu uuna tatu dhiladhila kombinga yomuntu omunahenda?
UUNA tatu dhiladhila kombinga yomuntu ngoka omunahenda, momadhiladhilo getu otashi vulika mu ye omuntu ngoka omunalukeno, omunambili noha gandja. Otashi vulika wo tu dhiladhile kombinga yOmusamaria omunamutimahenda ngoka a li a popiwa kuJesus. Omulumentu ngoka Omusamaria okwa li ‘a sile ohenda’ Omujuda ngoka a yugwa nokudhengwa kaayugi. Okwa li ‘e uvitile olukeno’ Omujuda ngoka nokwa ningi omalongekidho a silwe oshimpwiyu. (Luk. 10:29-37) Ethaneko ndyoka otali holola uukwatya waJehova wumwe uuwanawa, ano ohenda. Jehova ohe tu ulukile ohenda, molwaashoka oku tu hole nohe yi tu ulukile momikalo odhindji kehe esiku.
2. Ohenda ohayi vulu wo okuulikwa momukalo gulwe guni?
2 Opu na wo omukalo gulwe moka ohenda hayi vulu okuulikwa. Omuntu ngoka omunahenda otashi vulika a tokole kaa geele gumwe ngoka a pumbwa okugeelwa. Shoka osho naanaa Jehova he tu ningile. Ngaashi omupisalomi a popi, Jehova “[ihe] tu geele, ngaashi twe shi ilongela.” (Eps. 103:10) Ihe poompito dhimwe Jehova oha vulu okugeela gumwe ngoka a yona sha kwata miiti.
3. Omapulo geni tatu ka kundathana?
3 Moshitopolwa shika, otatu ka kundathana omapulo gatatu taga landula: Omolwashike Jehova he tu ulukile ohenda? Mbela omuntu ota vulu ngaa okugeelwa nokuulukilwa ohenda? Noshike tashi vulu oku tu kwathela tu kale hatu ulike ohenda? Natu ka taleni nkene Oohapu dhaKalunga tadhi yamukula omapulo ngoka.
OMATOMPELO KUTYA OMOLWASHIKE JEHOVA E LI OMUNAHENDA
4. Omolwashike Jehova he tu ulukile ohenda?
4 Jehova oku hole okuulika ohenda. Omuyapostoli Paulus okwa li a nwethwa mo a nyole kutya Kalunga oku “udha esilohenda.” Paulus okwa li ta popi kombinga yohenda ndjoka Jehova a ulukila aapiya ye aagwayekwa mboka inaaya gwanenena, sho e ya pa etegameno lyoku ka kala nomwenyo megulu. (Ef. 2:4-7) Ihe aagwayekwa hayo owala Jehova ha ulukile ohenda. Omupisalomi David okwa nyola a ti: “Omuwa oku na ombili naantu ayehe, oku na ohenda naayihe mbyoka e yi shita.” (Eps. 145:9) Molwaashoka Jehova oku tu hole, ohe tu ulukile ohenda uuna e wete sha pumbiwa.
5. Jesus okwa tseya ngiini ohenda yaJehova?
5 Jesus oye e shi nawa ohenda yaJehova. Jehova nosho wo Omwana oya kala ye li pamwe megulu uule womimvo omayovi. (Omayel. 8:30, 31) Jesus okwa kala ha mono nkene Jehova ta dhimine po aantu inaaya gwanenena lwiikando. (Eps. 78:37-42) Okwa li aluhe ha popi kombinga yuukwatya mboka waJehova uuna ta longo aantu.
Omuvali ka li a ningitha omwanamati a kale a sa ohoni, ihe okwe mu taamba ko nomaako agehe (Tala okatendo 6)c
6. Jesus okwe tu kwathela ngiini tu uve ko nkene Jehova omunahenda?
6 Ngaashi twe shi kundathana moshitopolwa sha tetekele, Jesus okwa li a longitha eyele lyomumati a kanene a ulike nkene Jehova omunahenda. Omumati ngoka okwa li a thigi po egumbo lyaandjawo e ta yi koshilongo shokokule ‘nokwa hanagula po eliko lye nkoka nokukala muuholume.’ (Luk. 15:13) Lwanima, okwi iyele ombedhi, okwi ifupipike nokwa shuna kegumbo. He okwa li i inyenge ngiini? Omwanamati ngoka ka li e na okutegelela a mone nkene he te ki inyenga. Jesus okwa ti: “Manga a li kokule, he okwe mu mono nokwe mu uvitile olukeno e ta matuka, e ke mu tsakaneke, okwe mu papatele e te mu thipi komilungu.” He ka li e mu sitha ohoni. Pehala lyaashono okwe mu ulukile ohenda nokwe mu taamba ko nomaako agehe. Omwanamati ngoka okwa li a yona sha kwata miiti, ihe molwaashoka okwi iyele ombedhi, he okwe mu dhimine po. Omuvali gwomeyele ndyoka ota thaneke Jehova. Pamukalo ngoka, Jesus oku ulike nkene Jehova ha kala i ilongekidha aluhe okudhimina po mboka ya yona e tayi iyele ombedhi. — Luk. 15:17-24.
7. Omukalo moka Jehova ha ulike ohenda otagu ulike ngiini kutya omunandunge?
7 Jehova omunahenda, molwaashoka omunandunge a shiga ko. Jehova oha ningi aluhe omatokolo ngoka hage etele eshito lye uuwanawa. Ombiimbeli otayi ti: “Uunongo wokombanda” owu “udha ohenda niilonga iiwanawa.” (Jak. 3:17) Ngaashi omuvali omunahole, Jehova oku shi kutya ohenda ye ohayi etele oyana uuwanawa. (Eps. 103:13; Jes. 49:15) Molwaashoka Jehova ohe tu ulukile ohenda, ohatu kala tu na etegameno lyonakuyiwa, nonando inatu gwanenena. Onkee ano, molwaashoka Jehova omunandunge a shiga ko, ohe tu ulukile ohenda uuna e wete sha pumbiwa. Ihe Jehova oku shi wo kutya uunake kee na okuulika ohenda. Molwaashoka omunandunge, iha ulike ohenda uuna e shi kutya okuninga ngawo otaku ka humitha owala komeho okuyona.
8. Omathimbo gamwe omuntu otashi vulika a katukilwe onkatu yini, nomolwashike?
8 Natu tye andola omwiitaali gwontumba okwa kala ta yono owina sha kwata miiti. Mbela oshike to ka ninga po? Paulus okwa li a nwethwa mo a nyole ta ti: “Inamu kwatathana nomuntu ngoka.” (1 Kor. 5:11) Omuntu ngoka a yona sha kwata miiti noini iyela ombedhi, oha kondwa mo megongalo. Shoka ohashi gamene egongalo nohashi ulike nkene Jehova omuyapuki. Ihe yamwe otashi vulika haye shi mono oshidhigu okutala ko okukondwa ku li euliko lyohenda yaKalunga. Mbela okukondwa oku li ngaa shili euliko lyohenda yaKalunga? Natu ke shi kundathaneni.
MBELA OKUKONDWA OKU LI NGAA EULIKO LYOHENDA?
Onzi otashi vulika yi ikalekelwe molwaashoka tayi ehama, ihe natango ohayi tsikile okusilwa oshimpwiyu komusita gwayo (Tala okatendo 9-11)
9-10. Metsokumwe nAahebeli 12:5, 6, omolwashike tatu vulu okutya okukondwa oku li euliko lyohenda? Shi thaneka.
9 Ohashi tu uvitha nayi noonkondo uuna twa uvu pokugongala kwopaKriste kutya gumwe ngoka tu hole “ke shi we Onzapo yaJehova.” Otashi vulika tu ipule ngele okwa li ngaa a gwana okukondwa. Mbela okukondwa oku li ngaa euliko lyohenda? Eeno, osho. Okuyanda okupa gumwe ngoka a yono egeeloputudho kaku li pandunge nenge pahole. (Omayel. 13:24) Mbela okukondwa otaku vulu ngaa okukwathela ngoka a yona? Eeno. Oyendji mboka ya li ya kondwa ohaye shi zimine kutya okukondwa okwe ya kwathela ya lundulule eihumbato lyawo noya galukile kuJehova. — Lesha Aahebeli 12:5, 6.
10 Natu taleni kethaneko tali landula. Omusita gwoonzi okwa mono kutya yimwe yomoonzi dhe otayi ehama. Oku shi kutya opo e yi pange, okwa pumbwa oku yi kutha mo moonzi oonkwawo yi ikalele. Oonzi kadhi hole okwiikalela, ihe odhi hole okukala pamwe noonzi oonkwawo. Mbela sho omusita e yi kutha mo moonzi oonkwawo yi ki ikalele opo e yi pange, osha hala kutya ke na ohenda nenge omukwanyanya? Hasho. Oku shi kutya ngele okwa etha onzi ndjoka yi kale moonkwawo, omukithi ngoka otagu ka kwata oshigunda ashihe. Oku yi kutha mo mudho otaku gamene oonzi dhilwe. — Yelekanitha Levitikus 13:3, 4.
11. (a) Omuntu ngoka a kondwa ota vulu ngiini okuyelekanithwa nonzi ndjoka tayi ehama? (b) Oshike shoka ngoka a kondwa a pitikwa okuninga, nekwatho lini ta vulu okupewa?
11 Otatu vulu okufaathanitha Omukriste ngoka a kondwa nonzi ndjoka tayi ehama. Omuntu ngoka ote ehama pambepo. (Jak. 5:14) Ngaashi owala omuntu ngoka e na omukithi gwontumba ngoka tagu vulu okukwata aantu yalwe, ngoka kee na we ekwatathano ewanawa naJehova ota vulu okunwetha mo nayi yalwe. Onkene poompito dhimwe oha kondwa mo megongalo. Shoka oshi li euliko lyohole yaJehova kwaamboka aadhiginini megongalo nohashi kwathele ngoka a yona a mone kutya okwa ninga oshinima sha puka nokwi iyele ombedhi. Uuna omuntu a kondwa, natango okwa pitikwa a kale ha kala pokugongala a paluthwe pambepo noku kale ishewe neitaalo lya kola. Okwa pitikwa wo okukala ha kutha iileshomwa nokutala opolohalama yotiivii JW®. Uuna aakuluntugongalo ye wete kutya ota ningi omalunduluko, otaya vulu okukala haye mu pe omayele omathimbo nomathimbo, ngoka tage ke mu kwathela a kale ishewe nekwatathano ewanawa naJehova.b
12. Oshike shoka aakuluntugongalo taya vulu okuningila ngoka a yona sha kwata miiti noini iyela ombedhi?
12 Osha simana okutseya kutya mboka haya kondwa oyo mboka owala ya yona sha kwata miiti noinayi iyela ombedhi. Aakuluntugongalo oye shi kutya okukondwa oku li oshinima sha kwata miiti nohaya konakona iinima nawa manga inaaya ninga etokolo ndyoka. Oye shi kutya Jehova oha gandja ‘egeeloputudho she eleka.’ (OB-1954) (Jer. 30:11) Aakuluntugongalo oye hole aamwatate naamwameme, onkene itaya ka ninga sha shoka tashi vulu okuteya po ekwatathano lyawo naJehova. Ihe poompito dhimwe okukonda mo gumwe megongalo uule wethimbo lyontumba otashi vulika shi kale sha pumbiwa.
13. Omolwashike Omukriste gumwe gwomuKorinto a kondwa mo megongalo?
13 Ndhindhilika nkene omuyapostoli Paulus a ungaunga nagumwe ngoka a li ini iyela ombedhi. Omukriste ngoka gwomuKorinto okwa li ta hondele nomukulukadhi gwahe. Shoka kashi shi tuu oshitondithi! Jehova okwa li a lombwele Aaisraeli kombinga yoshinima shono, a ti: “Ngele oku na omulumentu ta lala nomukiintu gwahe, ota siikulula epenge lyahe, onkee ayehe yaali naa dhipagwe.” (Lev. 20:11) Paulus ka li a gandja elombwelo omulumentu ngoka a dhipagwe. Ihe okwa lombwele egongalo ndyoka kutya nali mu konde mo. Eihumbato lya nyata lyomulumentu ngoka olya li tali nwetha mo nayi egongalo, nayamwe kaya li nokuli ye shi tala ko shi li eyono lya kwata miiti. — 1 Kor. 5:1, 2, 13.
14. Paulus okwa ulukile ngiini ohenda omulumentu gwomuKorinto ngoka a li a kondwa, nomolwashike? (2 Aakorinto 2:5-8, 11)
14 Sho pwa piti ethimbo, Paulus okwa uvu kutya omulumentu ngoka okwa ninga omalunduluko. Okwa li i iyela ombedhi shili. Nonando omulumentu ngoka okwa li a shekitha egongalo, Paulus okwa lombwele aakuluntugongalo yaahoka kutya ina hala e “mu ehameke.” Okwe ya lombwele wo a ti: ‘Mu dhiminii po noku mu hekeleka.’ Omolwashike ya li ye na oku shi ninga? Paulus okwe ya pe etompelo a ti: “Opo kaa thindilwe pevi koluhodhi lwe e ti iyekelele.” Paulus okwa li e uvitile ohenda omulumentu ngoka i iyela ombedhi. Ka li a hala omulumentu ngoka a kale a gwililwa po koluhodhi nenge a kale a polimana e ta etha po okupula a dhiminwe po. — Lesha 2 Aakorinto 2:5-8, 11.
15. Aakuluntugongalo ohaya ulike ngiini ondjele ngele tashi ya pokugeela ngoka a yona nokuulika ohenda?
15 Ngaashi Jehova, aakuluntugongalo oye hole okuulika ohenda. Ohaya geele ngoka a yona ngele osha pumbiwa nohaya ulike ohenda uuna tashi wapa. Ngele aakuluntugongalo oya kala inaaya geela ngoka a yona sha kwata miiti noini iyela ombedhi, kungawo itaya ulike ohenda, ihe otaya ladhipike omuntu ngoka a tsikile okuyona. Ihe mbela aakuluntugongalo oyo owala ya pumbwa okukala haya ulike ohenda?
OSHIKE TASHI VULU OKU TU KWATHELA OTUHENI TU KALE HATU ULIKE OHENDA?
16. Shi ikolelela kOmayeletumbulo 21:13, Jehova oha ungaunga ngiini naamboka ihaaya ulike ohenda?
16 Aakriste ayehe ohaya kambadhala okuholela Jehova mokuulika ohenda. Omolwashike mbela? Etompelo limwe olyo kutya Jehova iha pulakene komagalikano gaamboka ihaaya ulukile yalwe ohenda. (Lesha Omayeletumbulo 21:13.) Kapu na gumwe gwomutse a hala Jehova a kale ihaa pulakene komagalikano ge, onkene ohatu yanda okukala ihaatu ulike ohenda. Ihatu yanda okupulakena kOmukriste omukwetu ngoka e li monkalo ondhigu, ihe ohatu kala aluhe twi ilongekidha okupulakena ‘konkugo yohepele.’ Ohatu kambadhala wo okuvulika komayele gOmbiimbeli ngoka taga ti: “Uuna Kalunga ta pangula aantu mboka yaa na ohenda, ite ke ya sila ohenda.” (Jak. 2:13) Ngele otwa ndhindhilike nkene twa pumbwa okuulukilwa aluhe ohenda, otatu ka kala wo tu na ehalo okuulikila yalwe ohenda. Otwa hala unene okuulukila ohenda mboka yi iyela ombedhi e taya galulilwa megongalo.
17. Omukwaniilwa David okwa li a ulike ngiini ohenda?
17 Iiholelwa yopaMbiimbeli otayi vulu oku tu kwathela tu kale aanahenda nokaatu kale aakwanyanya. Pashiholelwa, natu taleni komukwaniilwa David. Olundji okwa li ha ulike ohenda. Nonando Saul okwa li a hala oku mu dhipaga, David okwa li a sile ohenda omukwaniilwa ngoka a hogololwa kuKalunga, noka li a hala oku mu monitha oshiponga nenge e mu dhipage. — 1 Sam. 24:9-12, 18, 19.
18-19. Opoompito dhini David a li a ndopa okuulika ohenda?
18 Poompito dhimwe David okwa li a ndopa okuulika ohenda. Pashiholelwa, sho Nabal, ngoka a li omulumentu omukwanyanya a tindi okupa David naalumentu ye iikulya, David okwa li a geye nokwa li a hala oku mu dhipaga nosho wo aalumentu ayehe yomegumbo lye. Ihe omukulukadhi gwaNabal, Abigail, ngoka a li omwiidhidhimiki nomunambili okwa katuka nziya a keelele David kaa tilehi ombinzi. — 1 Sam. 25:9-22, 32-35.
19 Oshikando shimwe omuhunganeki Natan okwa li a hokololele David ehokololo kombinga yomulumentu omuyamba ngoka a yaka po onzi yomushiinda she ohepele. David ka li e uvitile ombili oshinima shoka, nokwa lombwele Natan a ti: “Otandi gana kuKalunga omunamwenyo kutya omuntu ngoka oku na okusa, sho a longo ngaaka!” (2 Sam. 12:1-6) David okwa li e shi nawa Ompango yaMoses. Pampango ndjoka, omuntu ngoka a yaka po onzi yamukwawo oku na oku yi futila po noonzi ne. (Eks. 22:1) Mbela otashi ka kala ngaa shu uka omuyamba ngoka a yaka po onzi yomushiinda she ohepele a dhipagwe? Etokolo ndyoka otali ulike onyanya. Natan okwa longitha ehokololo ndyoka a ulukile David kutya okwa yona omayono ga kwata miiti noonkondo ge vulithe pwaandyoka lyomulumentu omuyamba. Jehova okwa li a ulukile David ohenda e te mu dhimine po, ihe David ina ulukila ohenda omulumentu omuyamba gwomehokololo lyaNatan. — 2 Sam. 12:7-13.
Omukwaniilwa David ka li a ulukile ohenda omulumentu omuyamba gwomehokololo lyaNatan (Tala okatendo 19-20)d
20. Oshike tatu vulu okwiilonga koshiholelwa shaDavid?
20 Ndhindhilika kutya sho David a li a geya, okwa tokolele Nabal naalumentu ayehe yomegumbo lye eso. Lwanima okwa tokolele wo omulumentu omuyamba gwomehokololo lyaNatan eso. Ihe otashi vulika tu ipule kutya ngele David okwa tseyika nawa e li omulumentu e na omwenyo omwaanawa, omolwashike a tokolele omulumentu ngoka gwomehokololo lyaNatana eso? Pethimbo ndyoka, David okwa li natango ta nyenyetelwa keiyuvo lye, omolwiinima iiwinayi mbyoka a ninga monakuziwa. Ngele omuntu oha pangula yalwe nonyanya, olundji shoka ohashi ulike kutya ke na we ekwatathano ewanawa naKalunga. Jesus okwa londodha nokuli aalanduli ye a ti: “Inamu pangula yakweni, opo Kalunga kee mu pangule.” (Mat. 7:1, 2) Onkee ano, natu yande okukala tu na onyanya notu lalakanene okukala tu “udha esilohenda” ngaashi Jehova.
21-22. Omomikalo dhini tatu vulu okuulukila yalwe ohenda?
21 Ohenda kayi shi owala eiyuvo. Ohenda oyi na wo “okuulikwa miilonga.” Atuheni otatu vulu okukala hatu ulukile yalwe ohenda kutya nduno omegumbo, omegongalo nenge momudhingoloko gwetu. Opu na oompito odhindji dhokuulika ohenda. Mbela opu na gumwe ngoka a pumbwa ekwatho? Mbela itatu vulu oku mu kwathela moku mu pa iikulya nenge moku mu kwathela niilonga ye? Mbela opu na gumwe ngoka a galulilwa megongalo nokwa pumbwa ehekeleko nenge eendathano nooitaali ooyakwawo? Mbela itatu vulu okuuvithila yalwe oohapu dhOmbiimbeli tadhi hekeleke? Otatu vulu okulongitha dhimwe dhomomikalo ndhoka, tu ulukile ohenda kehe ngoka tatu tsakaneke. — Job 29:12, 13; Rom. 10:14, 15; Jak. 1:27.
22 Ngele otwa kala hatu shi ningi, otatu ka mona kutya opu na oompito odhindji moka tatu vulu okuulukila yalwe ohenda. Oshi na okukala hashi nyanyudha Tate yetu gwomegulu ngoka u “udha esilohenda,” uuna e wete tatu mu holele.
EIMBILO 43 Egalikano lyolupandu
a Ohenda oyi li yimwe yomomaukwatya gaJehova ga tongomana, mboka wo twa pumbwa okukokeka. Moshitopolwa shika, otatu ka kundathana kutya omolwashike Jehova he tu ulukile ohenda, omolwashike tatu vulu okutya egeeloputudho lye oli li pahole nosho wo kutya ongiini tatu vulu okuulika ohenda.
b Ngele owa hala okwiilonga oshindji kombinga yankene mboka ya galulilwa megongalo taya vulu okukala ishewe ye na ekwatathano ewanawa naKalunga nankene aakuluntugongalo taya vulu oku ya kwathela, tala oshitopolwa, “Nkene to vulu okukala ishewe nekwatathano ewanawa naJehova,” shoka shi li moshifo shika.
c ETHANO: Omuvali sho e li kontala yegumbo lye, e wete omwanamati ngoka a kanene ta galukile kegumbo nota matuka e ku mu hambelele noku mu papatela.
d ETHANO: Molwaashoka omukwaniilwa David okwa li ta nyenyetelwa keiyuvo lye, okwa li a geyele nokutokolela eso omulumentu omuyamba gwomehokololo lyaNatan.