Makai ke Fekafekau ki a Iehova he Ha Matakavi

TUPU e mena ia he 1949. Ka e fitā e tala haaku he kamata he tau tau loga fakamua atu. Ne fanau au he 1927 he faahi tokelau ha Drenthe i Netelani. Ko e tama ke fāaki au he tau tama tokofitu. Ko e matua taane haaku ko Hendrik, ko e tagata talaga tevae mo e gahua katene. Ne tu e fale ha mautolu he hala vao he magamotu i tua. Laulahi he tau tuutakaina ha mautolu ko e tau tagata gahua fonua, ti fiafia au ke he moui he faama. He 1947, ne fakaako e au e kupu mooli puhala mai he taha tuutakaina ha mautolu. Ko e higoa haana ko Theunis Been. Nakai fiafia au ki a Theunis he mogo ne feleveia fakapā a maua. Ka e nakai leva he eke a ia mo taha he Tau Fakamoli a Iehova, ti mailoga e au kua fakakapitiga lahi a ia. Ne fiafia lahi au he iloa e kakano ne hiki ai. Ti fanogonogo au ki a ia he tutala a ia ki a au hagaao ke he maveheaga he Atua ke he parataiso he lalolagi. Ne talia mafiti e au e kupu mooli, ti eke a maua mo tau kapitiga mitaki.a

Ne kamata au ke fakamatala ia Me 1948 ti ko e mahina hake ia Iuni 20, ne papatiso au he fonoaga i Utrecht. Ia Ianuari 1, 1949, ne kamata au ke paionia ti kotofa au ke he fakapotopotoaga tote i Borculo. Ne 130 e kilomita haaku he fina atu ki ai, ti fifili au ke fano he pasikala taholi haaku. Manatu au to ono ni e tulā haaku ke fina atu ki ai. Ka kua tō lahi mahaki e uha ti agi maō mai e matagi i mua, ne 12 e tulā he katoa, pete ne heke au he tuleni ke hoko ki ai! He teitei pouli ne hoko au ke he kaina he magafaoa Fakamoli. Ne nofo ai au he mogo ne paionia he matakavi ia.

He mole e felakutaki, ne nakai loga e tau koloa he tau tagata. Taha ni e taute taha haaku ti lahi mahaki mo e taha ni e fihui loa ti kū lahi. Ka e fakamonuina e Iehova au he loga e tau fakaako Tohi Tapu pete ne uka e fakamatala i Borculo. Fakamui, ne kotofa au ki Amsterdam.

MAI HE MAAGA TUA KE HE TAONE

Ne hiki mai au he nofo he maaga tua ke nofo i Amsterdam, ko e taone ne mua atu e lahi i Netelani. Ne fakakite he tau tagata e fiafia lahi ke he tala mitaki. He mahina fakamua, ne loga e tohi haaku ne foaki ka fakatatai ke he hiva e mahina he kotofaaga fakamua haaku. Nakai leva ti taute e au molea e valu e fakaako Tohi Tapu. He mole e kotofa au ko e fekafekau fakapotopotoaga (higoa mogonei ko e leveki he kau he tau motua), ne tuku mai ki a au e kotofaaga fakamua haaku ke lauga ke he toloaga. Ka e nakai lotomatala e logonaaga haaku ma e kotofaaga nei. Ti fiafia lahi au he ole ki a au ke hiki ke he taha fakapotopotoaga ato hoko e mogo ne fakatoka au ke lauga. Nakai iloa e au he magahala ia to molea e 5,000 lauga ka taute e au he moui haaku!

Ia Me 1950, ne kotofa au ki Haarlem. Ti uiina mogoia au ke kamata ke he gahua takaiaga. Nakai maeke ia au ke mohe ke he tolu e aho. Tala age au ki a Robert Winkler, ko e taha he tau matakainaga taane ne gahua he la ofisa, kua nakai hokotia e logonaaga mauokafua haaku. Ka e pehē a ia: “Fakapuke e tau laupepa. To iloa e koe.” Taha e mahina he mole e fakamahani, ti kamata e gahua he takaiaga haaku. He ahiahi atu ke he taha he tau fakapotopotoaga, ne feleveia au mo Janny Taatgen, ko e paionia fifine fuata mo e fiafia. Ne hokulo e fakaalofa haana ki a Iehova mo e gahua malolō he fonua. Ka e to tutaki atu e tala haaku, to fakamaama e Janny, ko e hoana haaku, e puhala ne eke a ia mo paionia mo e puhala ne gahua tokoua a maua he oti e mau.

FEKAFEKAU TOKOUA KO E HOA MAU

Janny: Ne eke e matua fifine haaku mo Fakamoli he 1945 he 11 e tau haaku. Ne kitia mafiti e ia kua lata a ia ke fakaako e Tohi Tapu mo e tau tama tokotolu haana. Ka e totoko e matua taane haaku, ti fakaako e ia a mautolu ka nakai nofo e matua taane i kaina.

Ko e feleveiaaga fakamua ne fina atu au ki ai ko e fonoaga he The Hague he 1950, ti taha e faahi tapu he mole ne fano au ke he feleveiaaga fakamua haaku ke he Fale he Kautu i Assen, Drenthe. Ne ita lahi e matua taane haaku ti vega au he kaina. Ka e to fano kehe au, pehē e matua fifine haaku, “Iloa e koe e mena ke nofo ai a koe.” Iloa e au kua hagaao a ia ke he tau matakainaga fakaagaaga he fakapotopotoaga. Ne fina atu mua au nofo mo e magafaoa ne tata ke he kaina haaku. Ka e hoko agaia ni e matua taane haaku he fakatupu lekua ki a au, ti hiki au ke he fakapotopotoaga ne 95 e kilomita he mamao. Ka e pehē e matua taane haaku ke liu mai au ki kaina. Ko e ha? Ne lekua a ia mo e tau pule fakatufono he fakaatā e ia au ke fano kehe he kaina haana ato fuata. Pete he nakai talia he matua taane haaku e kupu mooli, ne fakaatā e ia au he mogo fakamui ke fano ke he tau feleveiaaga oti mo e fano ke fakamatala.

Nakai leva e liu atu au ki kaina, ne gagao lahi mahaki e matua fifine haaku ti ko au ni ne kaitunu mo e fakameā. Pete ne lahi e gahua haaku ne taute, ne matutaki au ke holo ki mua he kupu mooli. Ne papatiso au he 1951 he 17 e tau. Taha e tau he mole, he malolō fakahaga e matua fifine haaku, ne paionia vala magaaho (fakakū) au ke he ua e mahina mo e tokotolu foki he tau matakainaga fifine. Ne nonofo a mautolu he toga ka e fakamatala he matakavi. Ne eke au fakamui mo paionia tumau he 1953. Taha e tau he mole, ne hau e leveki takaiaga fuata ke ahiahi e fakapotopotoaga ha mautolu. Ko Markus a ia. Ne manako a maua ke fekafekau fakamitaki ki a Iehova ti manatu hifo to taute e maua e mena nei ko e hoa. Ti mau a maua ia Me 1955.​​—Fakama. 4:9-12.

Markus: He mole e mau ha maua, ne kotofa a maua ko e tau paionia ke he taone ha Veendam. Ne nonofo a maua he poko tote lahi mahaki. He tau pō oti, ne uneune e maua e laulau mo e ua e nofoa ikiiki ke fakaatā ke tuku hifo e mohega fakatū. Ka e pete he tote e kaina ha maua, ne taute fakahagahaga mitaki ai e Janny.

He mole e haia i Veendam ke ono e mahina, ne uiina a maua ke gahua faifano i Flanders he faahi tokelau i Peletiumu. Ko e tau tagata i ai ne vagahau tuga i Netelani, ka e kehe e leo ha lautolu. He hohoko atu a maua, ne fai magaaho ato maama e tau tagata. He 1955, ne kavi ke he 4,000 e tagata fakailoa he motu. Mogonei kua molea e 24,000 e tagata fakailoa!

Janny: Ke taute e gahua faifano, kua lata he tagata ke makai ke fekafekau ke he Atua mo e lagomatai e falu. Ne ahiahi e maua e tau fakapotopotoaga he o atu he tau pasikala taholi mo e nonofo he tau kaina he tau matakainaga. Ha kua nakai fai kaina a maua ke nonofo ai, ne nonofo a maua ke hoko ke he taha Aho Gofua to o atu laia he pogipogi Ua ke he taha fakapotopotoaga foki. Ha ha i ai e tau mena uka, ka e manatu tumau e maua e fekafekauaga ha maua ko e monuina mai ia Iehova.

Markus: Pete he nakai iloa e maua ha matakainaga he hiki atu fakamua a maua ki Peletiumu, kua totonu lahi a lautolu mo e fakamokoi. (Hepe. 13:2) Ne ahiahi atu a maua ke he tau fakapotopotoaga vagahau Dutch oti, ti loga e monuina ne moua e maua. Maeke ia maua ke teitei iloa oti e tau matakainaga, ti uho lahi a lautolu ki a maua. Totou teau e tau fanau ne kitia e maua kua tutupu hake ti holo ki mua he kupu mooli. Ne tukulele ai a lautolu ki a Iehova ti tuku fakamua e fekafekauaga haana ke he tau momoui ha lautolu. Ti ko e kitia e tokologa ha lautolu kua fekafekau mau ki a Iehova ne fakafiafia lahi a maua. (3 Ioa. 4) Ko e “fefakamafanaaki” nei ati mukamuka ai ma maua ke matutaki mo e tau loto katoa ke he fekafekauaga ha maua ki a Iehova.​​—Roma 1:12.

KO E TUAGA UKA MO E FAKAMONUINA MOOLI

Markus: Tali mai he mau a maua, ne manako a maua ke ō ki Kiliata. Ne fakaako faka-Peritania a maua he tau aho oti kavi ke he taha e tulā. Ka kua nakai mukamuka ke fakaako ni e vagahau mai he tau tohi. Ti ō a maua ki Igilani ke okioki, ti fakaako e vagahau Peritania ka e fakamatala foki i ai. He 1963, ne moua e maua ua e tohi mai he matapatu he lalolagi katoa i Brooklyn. Taha e tohi ma haaku, ti taha e tohi ma Janny. Ko e tohi haaku ko e uiina ke fina atu ki Kiliata. Ko e fakaakoaga nei ne hogofulu e mahina to fakaako fakalahi ni ke he tau matakainaga taane ke fakatokatoka e gahua fakamatala. He vahega ne 100 e tagata fakaako, ti 82 e matakainaga taane.

Janny: I loto he tohi ne moua e au, ne ole ki a au ke liogi ko e makai nakai au ke nofo i Peletiumu ka e fina atu a Markus ki Kiliata. Nakai fakatikai au, ne ai fiafia au he mogo fakamua. Ne logona hifo e au tuga kua nakai fakamonuina e tau laliaga oti haaku. Ka e manatu hifo agataha e au ko e kakano he Kiliata ko e lagomatai he tau tagata fakaako ke taute e gahua fakamatala he lalolagi katoa. Ati talia e au ke nofo i Peletiumu mo e paionia pauaki i Ghent mo e tokoua foki he tau matakainaga fifine ko Anna mo Maria Colpaert.

Markus: Ato kamata e aoga, ne uiina au ke fina atu ki Brooklyn ke lima e mahina ke fakaholo ki mua e vagahau Palagi haaku. He haia au i ai, ne gahua au he tau faahi Fakahū mo e Fekafekauaga. Ne lagomatai au ke tauteute e tau tohi ke fakahū atu ki Amerika Toga, Asia, mo Europa. Ne lagomatai he mena nei au ke maama e lahi mahaki he tau matakainaga ha tautolu he lalolagi katoa mo e tokiofa lahi ai. Taha e tagata ne lauia lahi ki a au ko e Matakainaga ko A. H. Macmillan. Ko ia ko e leveki faifano he magahala ia he Matakainaga ko Russell. Pete kua fuakau e Matakainaga ko Macmillan ti tuli foki e tau teliga, ne fina atu tumau a ia ke he tau feleveiaaga oti he fakapotopotoaga. Fakaako he mena nei au kua lata ia tautolu ke tokiofa tumau e tau feoakiaga mo e tau matakainaga Kerisiano ha tautolu.​​—Hepe. 10:24, 25.

Janny: Ne fetohitohiaki a maua he tau faahi tapu oti. Ne misi lahi e Markus au ti pihia foki au ki a ia! Ka e fiafia a ia ke he tau mena oti ne fakaako e ia i Kiliata, ti fiafia mooli foki au ke he gahua haaku he fonua. He liu mai a Markus ki kaina he tau Faahi Kaufakalataha, ne 17 e fakaako Tohi Tapu haaku. Pete kua uka ke nonofo kehekehe ke 15 e mahina, ne logona hifo e maua e fakamonuina ha Iehova ha ko e taute e mena ne manako a ia ke taute e maua. He aho ne liu mai a Markus ne mule lahi e vakalele. Ko e mogo ne hoko mai a ia, ne tagi tokoua a maua he fepekaaki. Tali mai he aho ia, ne fakalataha tumau a maua!

FAKAAUE KE HE TAU KOTOFAAGA

Markus: Magaaho ne liu mai au i Kiliata ia Tesemo 1964, ne kotofa a maua ke he Peteli. Nakai leva ti hiki e mena nei. Tolu e mahina he mole, ne kotofa a maua ke gahua leveki faahimotu i Flanders. He fakafano atu a Aalzen mo Els Wiegersma ko e tau misionare ki Peletiumu, ne kotofa a laua ke he gahua leveki faahimotu ti liliu a maua ke gahua he Peteli. Gahua au he Faahi Gahua he Fekafekauaga. Mai he 1968 ke he 1980, ne lagaloga e hiki e kotofaaga ha maua. Ne gahua a maua he Peteli po ke he gahua faifano. Ti mai he 1980 ato hoko ke he 2005, ne gahua au ko e leveki faahimotu.

Pete loga e hiki ha maua, ne nakai galo ia maua e maveheaga ha maua ki a Iehova ke fekafekau a maua ki a ia mo e tau loto katoatoa. Ne fiafia lahi a maua ke he tau kotofaaga oti ne moua e maua, ti mailoga e maua ko e kakano he ha hiki he fekafekauaga ha maua ke lagomatai e gahua fakamatala.

Janny: Ne mua atu e olioli haaku he ō mo Markus ki Brooklyn he 1977 mo e ki Patterson he 1997 he moua e ia e fakaakoaga ko e matakainaga he La Komiti.

ILOA E IEHOVA E TAU MANAKO HA MAUA

Markus: He 1982, ne iihi a Janny ti kua malolō mitaki. Tolu e tau he mole, ne fakaatā mai he fakapotopotoaga i Louvain e poko he Fale he Kautu ha lautolu ke nonofo a maua. Ko e ē laia he 30 e tau, kua fai kaina ni a maua ma maua ni. Ka ō a maua ke ahiahi e fakapotopotoaga, ne lagaloga e hake mo e hifo haaku he tau sitepe ke ta hifo he tau katoleta ha maua. Loto fakaaue lahi a maua he 2002, ne maeke ia maua ke nonofo he poko i kelekele. He kotofa a maua ko e tau paionia pauaki he taone ko Lokeren he 78 e tau haaku. Ne fiafia a maua kua fekafekau agaia a maua ko e tau paionia pauaki ti o atu agaia he fonua he tau aho oti.

Janny: Kua 120 tuai e tau ne gahua mau a maua tokoua! Kitia e maua kaeke ke fakamooli a maua ki a Iehova, to nakai toka e ia a maua, mo e to leveki e ia a maua.​​—Teu. 2:7; Hepe. 13:5.

Markus: Mogo ne fuata a maua, ne tukulele e tau momoui ha maua ki a Iehova. Nakai kumi a maua ke he tau mena lalahi ma maua. Ti talia tumau e maua ha kotofaaga kua foaki mai ki a maua. Kua talitonu mauokafua a maua kua nakai uho e matakavi kua gahua a maua po ke tuaga ka kua uho a ia kua fekafekau a maua ki ai, ko e ha tautolu a Atua ko Iehova.