Kumikumi ma e Tohi Fakaaoga he Feleveiaaga he Moui mo e Fekafekauaga
Fepuari 6-12
TAU TANAKIAGA HE KUPU HE ATUA | ISAIA 47-51
“Omaoma ki a Iehova ka Takitaki Atu ke he Tau Monuina”
(Isaia 48:17) Kua vagahau mai pehe a Iehova, ko e hau a Laveaki, ko ia ne Tapu i Isaraela, ko au ko Iehova, ko e hau a Atua, kua fakaako atu kia koe ke he tau mena ke aoga ai, kua takitaki e ia a koe ke he puhala ke fano ai a koe.
(Isaia 48:18) Ane hagao mai a koe ke he haku tau poaki, po kua tuga ne vailele hāu a monuina; mo e tuga ne tau peau he tahi hau a tututonu.
(Isaia 48:19) Po kua eke hau a fanau ke tuga ne oneone; mo lautolu ke tutupu mai he manava hau, ke tuga na lautolu kua tutupu mai he manava hana; nakai vevehe kehe, ti nakai fakahiku ai hana higoa ki mua haku.
Kumikumi Hifo e Tau Koloa Fakaagaaga
(Isaia 49:6) Kua pehe mai foki a ia, Ko e mena māmā kia eke a koe mo fekafekau kia au, ke fakatutu hake ai e tau magafaoa a Iakopo, mo e liuaki mai ai a lautolu kua laveaki i Isaraela; kua ta atu foki e au a koe ke eke mo maama he tau motu kehe, ke eke mo fakamouiaga haku ke hoko ke he motuaga he lalolagi.
Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi a Isaia—II
49:6—Puhala fe he Mesia ne “eke mo maama he tau motu kehe,” pete ko e fekafekauaga haana he lalolagi kua fakakaupā ni ke he fanau Isaraela? Kua pihia ai ha ko e mena ne tupu he mole e mate ha Iesu. Ne hagaao e Tohi Tapu ia Isaia 49:6 ke he tau tutaki haana. (Gahua 13:46, 47) He vahā nei, ko e tau Kerisiano fakauku, ne lagomatai he moto tagata tokologa he tau tagata tapuaki, ne fekafekau tuga ko e “maama he tau motu kehe,” kua fakamaama ke he tau tagata he “motuaga he lalolagi.”—Mataio 24:14; 28:19, 20.
(Isaia 50:1) Kua vagahau mai pehe a Iehova, Ko fe kia e tohi vega he ha mutolu a matua fifine ne fakafano kehe ai e au a ia? po ko hai e tagata ne uta noa ai e au hana tau mena ke totogi, ne fakafua atu e au a mutolu kia ia? Kitiala, ko e ha mutolu a tau mahani kelea ne fakafua ai a mutolu; ko e ha mutolu a tau holifono ne fakafano kehe ai ha mutolu a matua fifine.
it-1 lau 643 para. 4-5
Tau Vevehe
Tau Vevehe Fakatai. Ne fakaaoga e fakafetuiaga he fakamauaga i loto he Tohi Tapu he puhala fakatai. (Isa 54:1, 5, 6; 62:1-6) Ha ha i ai foki e vala tala hagaao ke he tau vevehe he puhala fakatai, po ke fakafano kehe he hoana.—Ier 3:8.
Kua kaumahala e kautu ha Iuta mo e moumou a Ierusalema he 607 F.V.N., ko e tau tagata he motu kua uta fakapaea ki Papelonia. He tau tau fakamua atu ne tala age e Iehova he puhala fakaperofeta ke he tau Iutaia ka haia he fakapaeaaga: “Ko fe kia e tohi vega he ha mutolu a matua fifine ne fakafano kehe ai e au a ia?” (Isa 50:1) Ko e “matua fifine” ha lautolu, po ke fakatokatokaaga he motu ne fakafano kehe, nakai ha kua moumou e Iehova e maveheaga haana ti kamata e fakaholoaga ke tau vevehe, ka e he mahani hepehepe a lautolu ke he maveheaga he Fakatufono. Ka ko e matakau ia ne toe he tau Isaraela ne fakatokihala ti liogi ma e fakafoouaga he fakafetuiaga tuga e taane ha lautolu ko Iehova he motu ha lautolu. Ma e higoa ni ha Iehova, kua liuaki e ia e tau tagata haana ke he motu ha lautolu tuga ne mavehe e ia he 537 F.V.N., he matahiku he matematekelea ne 70 e tau.—Sal 137:1-9; kikite MARRIAGE.
Totouaga he Tohi Tapu
(Isaia 51:12-23) Ko au, ko au ni kua fakamafana a mutolu; ko hai kia a koe ke matakutaku he tagata to mate a ia, mo e tama he tagata to eke a ia ke tuga ne motie. 13 Ti nimo ia koe a Iehova ne eke ai a koe, ko ia ne fofola e lagi, mo e fakave ai e lalolagi; ti vivivivi mau a koe ke he aho oti ha ko e ita hana ne favale, ha ne tauteute a ia ke tamate a koe. Ha ko fe kia e ita hana ne favale mai? 14 Kua tukutukuhifo a ia kua lili, ke vevete fakaave a ia, ti nakai mate ai a ia ke he luo, to nakai oti foki hana tau mena kai. 15 Ko au foki ko Iehova ko e hau a Atua, ko ia ke maha ai e tahi ka go mai hana tau peau; ko Iehova Sapaota ko e hana higoa haia. 16 Kua tuku atu e au haku a tau kupu ke he gutu hau, ti ufiufi ai e au a koe ke he malu he haku lima, ke fakamau ai e lagi, mo e fakave ai e lalolagi, ke pehe atu foki ki Siona, ko e haku a motu ni a koe. 17 Ala a, kia ala mai a koe; kia matike ā koe, Ierusalema na e, kua inu ai e koe mai he lima a Iehova e kapiniu he hana ita; kua inu ai e koe ke he kapiniu ko e kapiniu ke tauveli ai, kua inu oti ai ni. 18 Nakai ha i ai taha he hana tau tama tane oti ne fanau ai e ia ke takitaki a ia; ti nakai ha i ai taha he hana tau tama tane ne leveki e ia ke toto ai hana lima. 19 Kua hoko mai kia koe e tau mena ua nai; ko hai kia ke fakaalofa atu kia koe? ko e malaia mo e moumou, ko e hoge mo e pelu; ko hai kia? To fakamafana atu e au a koe. 20 Kua taupogia hau a tau tama tane, kua tatakoto ai a lautolu ke he tau mena ne kamata mai ai e tau puhala oti, tuga ne teō ke he kupega; kua puke a lautolu ke he ita a Iehova, ko e akonaki mai he hau a Atua. 21 Ko e mena ia, kia fanogonogo mai ā koe ke he mena nai, ko koe ne matematekelea mo e konahia, ka e nakai ko e uaina ne konahia ai. 22 Kua vagahau mai pehe hāu a Iki, ko Iehova, ko e hau a Atua foki, ko ia ne eke e taufetoko he hana motu; kitiala, kua uta kehe e au ke he haku lima e kapiniu ke tauveli ai, ko e kapiniu ko e kapiniu he haku a ita; ti nakai liu inu ai a koe. 23 Ti tuku atu ai e au ke he lima ha lautolu ne fakamamahi a koe, ko lautolu ne pehe atu kia koe, Kia fakaveli fakafohifo a, kia o atu ai a mautolu; ti eke ai hau a tua ke tuga ne kelekele, ke tuga ne puhala ma lautolu ne o atu ai.
Fepuari 13-19
TAU TANAKIAGA HE KUPU HE ATUA | ISAIA 52-57
“Mamahi a Keriso ma Tautolu”
(Isaia 53:3-5) Kua vihiatia a ia mo e tiaki he tau tagata; ko e tagata fa fakatutuku, kua mahani foki a ia mo e matematekelea; ti tuga e haga kehe e tau mata ia ia; ne vihiatia a ia ti nakai manatu e tautolu a ia. 4 Ko e moli, kua uta fano e ia ha tautolu a tau matematekelea, ti fua fano e ia ha tautolu a tau mamahi; ka kua manatu e tautolu kua ta a ia, kua fahi a ia he Atua, mo e matematekelea a ia. 5 Ka kua tuina a ia ha ko e tau holifono ha tautolu, kua malipilipi a ia ha ko e tau mahani kelea ha tautolu; ne ha i luga hana e akonakiaga ke mafola ai a tautolu, ko e hana tau kalavalava foki kua malolo ai a tautolu.
Fekafekau a Iehova—‘Tuina ha ko e Tau Holifono ha Tautolu’
“Vihiatia” mo e “Nakai Manatu”
3 Totou Isaia 53:3. Manamanatu ko e liga fēfē la e logonaaga he Tama fuataha he Atua he toka hifo e olioli he fekafekau he tapa he Matua haana mo e hau ke he lalolagi ke foaki haana moui mo poa ke fakamomoui e tau tagata mai he agahala mo e mate! (Filipi 2:5-8) Ko e poa haana kua eke mo fakamagaloaga mooli he tau agahala, ne kua eke e tau poa manu he Fakatufono faka-Mose mo ata hokoia. (Hepe. 10:1-4) Ti kua lata nakai mogoia ke talia mo e fakalilifu he tau Iutaia a ia, ko lautolu ne tatali ke he Mesia ne mavehe ki ai? (Ioane 6:14) Nakai pihia, ne “vihiatia” he tau Iutaia e Keriso, ti ‘nakai manatu e lautolu a ia,’ tuga ne perofeta e Isaia. Ne tohi he aposetolo ko Ioane: “Kua haele mai a ia ke he hana tau tagata ka e nakai talia e ia he hana tau tagata.” (Ioane 1:11) Ne tala age e aposetolo ko Peteru ke he tau Iutaia: “Ko e Atua he tau tupuna ha tautolu, kua tuku atu e ia e fakahekeaga ke he hana Fekafekau ko Iesu; ko ia ne tuku atu e mutolu, mo e fakatikai atu e mutolu ki mua ha Pilato, ka kua manatu a ia ke vevete a ia ke fano. Ka ko mutolu kua fakatikai atu e mutolu a ia ne Tapu mo e Tututonu.”—Gahua 3:13, 14.
4 Ne perofeta foki e Isaia ko Iesu ‘kua mahani foki mo e gagao.’ He fekafekauaga haana, ne fai magaaho ne mategūgū a Iesu, ka e nakai talahau kua gagao a ia. (Ioane 4:6) Ka e, mahani lahi a ia mo e tau gagao ha lautolu ne fakamatala a ia ki ai. Ne hofihofi e fakaalofa haana ki a lautolu mo e fakamaulu e tokologa. (Mare. 1:32-34) Ne fakamooli ai e Iesu e perofetaaga ne talahau: “Ko e moli, kua uta fano e ia ha tautolu a tau [gagao], ti fua fano e ia ha tautolu a tau mamahi.”—Isaia 53:4a; Mata. 8:16, 17.
Tuga kua ‘Fahi he Atua’
5 Totou Isaia 53:4e. Ne nakai maama he tau tagata tokologa he vahā ha Iesu e kakano ne matematekelea mo e mate a ia. Ne talitonu a lautolu kua fakahala he Atua a ia, ke tuga kua fakamalaia a ia aki e gagao fakalialia. (Mata. 27:38-44) Ne tukupau he tau Iutaia a Iesu kua vagahau kelea. (Mare. 14:61-64; Ioane 10:33) Ka e mooli, nakai ko e tagata agahala po ke vagahau kelea a Iesu. Ka e he mailoga e fakaalofa ne mua haana ma e Matua haana, ko e manatu kua mate a ia he tukupau ha kua vagahau kelea kua liga lafi ke he matematekelea haana ko e Fekafekau ha Iehova. Pete ia, ne makai a ia ke omaoma ke he finagalo ha Iehova.—Mata. 26:39.
(Isaia 53:7, 8) Ne fakamamahi a ia, ti fakatokolalo e ia a ia, ka e nakai vagahau a ia; tuga ne punua mamoe kua takitaki ke tamate, tuga foki e mamoe kua fakanono a ia ki mua ha lautolu kua helehele hana tau fulu, ti nakai vagahau a ia. 8 Ko e favale he tau tagata mo e fakafiliaga ne uta kehe ai a ia, ko hai foki he hana hau ne manatu ne vevehe kehe a ia mai he motu he tau tagata momoui? he ta ai a ia ha ko e holifono he haku motu.
Fekafekau a Iehova—‘Tuina ha ko e Tau Holifono ha Tautolu’
“Tuga ne Punua Mamoe kua Takitaki ke Tamate”
10 Totou Isaia 53:7, 8. He kitia e Ioane ko e Papatiso a Iesu hane hau, ne fakapuloa e ia: “Kitiala, ko e Punua [M]amoe he Atua, ko ia ke uta kehe e hala he lalolagi.” (Ioane 1:29) He vagahau hagaao ki a Iesu ko e Punua Mamoe, ne liga tokaloto e Ioane e tau kupu ha Isaia: “Tuga ne punua mamoe kua takitaki ke tamate.” (Isaia 53:7) “Kua liligi e ia hana moui ke mate,” he perofeta e Isaia. (Isaia 53:12) Fuluola ai, he pō ne fakatū e Iesu e Fakamanatu he mate haana, ne age e ia e kapiniu uaina ke he tau aposetolo tua fakamooli toko 11 haana ti tala age: “Ko e haku a toto a enei, ko e toto he maveheaga fou, kua fakamaligi mo e tau tagata tokologa ke fakamagalo aki e tau hala.”—Mata. 26:28.
(Isaia 53:11, 12) Ko e mamahi he hana agaga to kitia e ia, ti makona ai a ia, ha ko e maama mai ia ia, to talahaua tututonu ai e tau tagata tokologa, he haku a fekafekau, kua tututonu, to uta fano foki e ia ha lautolu a tau mahani kelea. 12 Ko e mena ia to vevehe e au māna e veveheaga fakalataha mo e tau tagata tokologa, to vevehe foki e ia e tau mena ne fofo he tau fakalataha mo e tau tagata malolo; ha kua liligi e ia hana moui ke mate; ti totou ai a ia fakalataha mo e tau tagata holifono; ne uta foki e ia e tau hala he tau tagata tokologa, to olelalo atu foki e ia ha ko e tau tagata holifono.
Fekafekau a Iehova—‘Tuina ha ko e Tau Holifono ha Tautolu’
Ne Tamai he Fekafekau ‘e Tututonu ke he Tokologa’
13 Totou Isaia 53:11, 12. Ke he Fekafekau fifili haana, ne talahau e Iehova: “To talahaua tututonu ai e tau tagata tokologa, he haku a fekafekau, kua tututonu.” Ke he puhala fe? He matahiku he kupu 12 kua tala mai ki a tautolu e manatu ke he tali. “To olelalo atu foki e ia [ko e Fekafekau] ha ko e tau tagata holifono.” Ko e tau hologa oti ha Atamu ne agahala he fanau mai, ko e “tau tagata holifono,” ti ko e mena ia ne moua e ‘palepale he hala,’ ko e mate haia. (Roma 5:12; 6:23) Kua aoga lahi mogoia e fakafeiloaga he vahāloto ha Iehova mo e tau tagata agahala. Ne fakamaama fakamitaki he perofetaaga ha Isaia veveheaga 53 e puhala ne “olelalo,” po ke hulalo, a Iesu ma e tau tagata agahala, he pehē: “Ne ha i luga hana e akonakiaga ke mafola ai a tautolu, ko e hana tau kalavalava foki kua malolo ai a tautolu.”—Isaia 53:5.
Kumikumi Hifo e Tau Koloa Fakaagaaga
(Isaia 54:1) Kia lologo ā koe ko e fifine tufua kua nakai fanau; kia leo lahi a, mo e kalaga fiafia ā koe kua nakai mamahi fanau; ha kua pehe mai a Iehova kua mua he tokologa e fanau he fifine nofo noa, ke he fanau he fifine ne fai tane.
w06 3/15 lau 11 para. 2
“Tau Mena Fakatai” kua Uho ki a Tautolu
Ko hai mogoia ne hukui he “patu fifine he kaina” ko Sara mo e tama haana ko Isaako? Fakakite e Paulo ko Sara ko e “fifine tufua,” ne hukui e hoana he Atua, ko e fakatokatokaaga Haana he lagi. Kua tufua e fifine nei he lagi kakano ato hifo mai a Iesu ne nakaila fai “fanau” e fifine ne fakauku ke he agaaga, he lalolagi. (Kalatia 4:27; Isaia 54:1-6) Ka e he Penetekoso 33 V.N., ne liligi hifo e agaaga tapu ke he matakau he tau tagata taane mo e tau fifine ne liu fanau ko e tau fanau he fifine he lagi. Ko lautolu he fakatokatokaaga nei ne hiki ko e fanau he Atua ti eke mo tau hakeaga fakalataha mo Iesu Keriso i lalo hifo he fakafetuiaga he maveheaga foou. (Roma 8:15-17) Taha he tau fanau nei ko e aposetolo ko Paulo, ne tohi: “Ha ko Ierusalema i luga, kua toka noa a ia, ko ia ko e matua fifine ha tautolu oti kana.”—Kalatia 4:26.
(Isaia 57:15) Ha kua vagahau mai a ia kua Tokoluga mo ia kua Mua ue atu, ko ia ne haele tukulagi, kua tapu hana higoa, To nofo ai au ke he mena tokoluga mo e tapu, to nofo foki mo ia kua loto malipilipi mo ia kua loto holoilalo, ke fakamafana a lautolu ne loto holoilalo, mo e fakamafana ai e tau loto ha lautolu ne loto malipilipi.
Feaki e Mahani Fakatokolalo Moli
Ko e Fakafifitakiaga Mua Ue Atu he Mahani Fakatokolalo
3 Kua lahi mo e lilifu ue atu a Iehova, pete ia ‘ko e tau fofoga hana kua o tafeliuaki ai ke he lalolagi oti, ke lagomatai kia lautolu kua katoatoa ha lautolu a tau loto kia ia.’ (2 Nofoaga he Tau Patuiki 16:9) Ti ko e heigoa ne taute e Iehova he magaaho ne moua e tau tagata tapuaki holoilalo ne loto malipilipi he tau kamatamata loga? Kua tuga “nofo” a ia mo lautolu puhala he agaga tapu hana ke “fakamafana a lautolu ne loto holoilalo, mo e fakamafana ai e tau loto ha lautolu ne loto malipilipi.” (Isaia 57:15) Ti ko e hana tau tagata tapuaki ne fakamafana kua maeke mogonei ke liliu fekafekau ki a ia mo e fiafia. Ko e mahani fakatokolalo ha ia he Atua!
Totouaga he Tohi Tapu
(Isaia 57:1-11) Kua mate a tagata tututonu, ka e nakai manamanatu ai e taha; kua uta kehe foki e tau tagata totonu ka e nakai ha i ai taha kua manamanatu ai kua uta kehe e tagata tututonu mai he kelea. 2 To hu atu a ia ke he monuina, to okioki ai a lautolu ke he ha lautolu a tau mohega, ko lautolu kua o mai mo e mahani hakohako. 3 Ka ko mutolu, kia unuunu mai ā ki hinei, ko mutolu ko e tau tama he fifine kua talahau mena he kitekite ke he tau aolagi, ko e fanau he tagata faivao, mo e fifine fakataka. 4 Kua vā a mutolu kia hai? kua fakamaga a mutolu ha mutolu a tau gutu kia hai? kua fakatele mai e mutolu ha mautolu a tau alelo kia hai? Nakai kia ko e fanau fakafualoto a mutolu? ko e fanau pikopiko? 5 Ko mutolu ne fakatupu ai ha mutolu a tau manako ke he tau atua ki lalo he tau akau lau uhiuhi oti; ko mutolu ne kelipopo ai e fanau ke he tau pahua ki lalo he tau maihi he tau kaumaka. 6 Ko e tau maka molemole he pahua ko e hau a veveheaga haia, ko ia ni ke eke mo tufaaga hau, kua liligi atu ai e koe e poa inu, kua uta foki e koe ki ai e poa mena kai, Ke lotomafola ai au ha ko e tau mena ia? 7 Ne tuku e koe hau a mohega ki luga he mouga tokoluga mo e lahi; ne hake foki a koe ki ai ke eke ai e poa. 8 Ne tuku e koe hau a fakamanatuaga ki tua he gutuhala mo e pou he gutuhala; ha kua fakakite e koe a koe ke he taha ka e nakai ko au, ti hake ai a koe; ne fakalaulahi e koe hau a mohega; ne eke e koe e maveheaga mo lautolu; ti manako a koe ke he mohega ha lautolu ke he mena ne kitia ai e koe. 9 Ne fina atu a koe ke he patuiki mo e magalolo, ti fakaloga e koe hau a tau lolo manogi, ne fakafano atu e koe hau a tau fekau ke he tau mena mamao, ti eke fakakelea e koe a koe ke hoko hifo ki seoli. 10 Kua nakai fahia a koe he mamao e hala ne fano ai a koe; ti nakai pehe a koe, Kua nakai aoga; ne moua e koe e malolo he hau a lima, ko e mena ia nakai lolelole ai a koe. 11 Ne hopo e ate hau ia hai, mo e matakutaku ai a koe, ke pikopiko ai a koe, mo e nakai manatu e koe au, ti nakai manamanatu ai a koe? nakai kia fakamate au tali mai i tuai? ti nakai matakutaku a koe ia au?
Fepuari 20-26
TAU TANAKIAGA HE KUPU HE ATUA | ISAIA 58-62
“Ke Ogoogo Ai e Tau ke Fakaalofa Mai Ai a Iehova”
(Isaia 61:1, 2) Ha ha i luga ia au e Agaga he Iki ko Iehova; ha kua fakauku e Iehova au ke fakamatala e vagahau mitaki kia lautolu kua matematekelea; kua fakafano mai e ia au ke pipi e tau loto ne malipilipi, ke fakamatala ai e tokanoaaga ke he kau mahala, mo e vetevete ai a lautolu ne lili. 2 Ke ogoogo ai e tau ke fakaalofa mai ai a Iehova, mo e aho ke lalago ai he Atua ha tautolu; ke fakamafana ai a lautolu oti kua tagi;
(Isaia 61:3, 4) Ke tuku atu ai e fiafia kia lautolu kua tagi i Siona, ke foaki atu kia lautolu e foufou ke totogi aki e tau efuefuafi, mo e puke lolo he fiafia ke totogi aki e tagi, ko e tapulu ke eke aki e fakahekeaga ke totogi aki e loto lolelole; ke ui ai a lautolu ko e tau akau he tututonu, ne to e Iehova, ke eke mo fakahekeaga kia ia. 4 To ati hake foki e lautolu e tau mena maona mai i tuai; to fakatu e lautolu e tau mena ne malolo ne aho mua; to liu eke e lautolu e tau maga ne maona, ko e tau mena ne malŏlŏ ke he taha hau mo e taha hau.
(Isaia 61:5, 6) To tutu e tau tagata kehe mo e leveki e lautolu ha mutolu a tau fuifui mamoe, ti eke e tau tagata he tau motu kehe mo tau gahua fonua ha mutolu, mo e tau gahua vine ha mutolu. 6 Ka ko mutolu to ui a mutolu, Ko e tau ekepoa a Iehova, to talahaua a mutolu, Ko e tau fekafekau he Atua ha tautolu; to kai e mutolu e tau mena mitaki he tau motu kehe, to eke foki ma mutolu ha lautolu a tau koloa.
“Tau Tagata Kehe” ne Fakalataha he Tapuakiaga Mooli
5 He taha faahi, fai tagata ka tuhi ke he tohi ha Isaia veveheaga 61, ne tohi ai e perofetaaga ne moua he fakamooliaga he fakapotopotoaga Kerisiano. Ne totoku he kupu 6 a lautolu ka eke mo “tau ekepoa a Iehova.” Ka e totoku he kupu 5 e “tau tagata he tau motu kehe” ka kaufakalataha mo e gahua mo lautolu e “tau ekepoa” ia. To maama fēfē e mena nei?
6 Maama e tautolu e “tau ekepoa a Iehova” ko e tau Kerisiano fakauku ne fakalataha ke he “liu tu mai fakamua” mo e “eke a lautolu mo tau ekepoa he Atua mo Keriso, ti eke foki a lautolu mo tau patuiki fakalataha mo ia ke he tau tau ne taha e afe.” (Fakakite. 20:6) Lafi ki ai, ne loga e Kerisiano fakamooli ne moua e amaamanakiaga he lalolagi. Ti ko lautolu nei ne gahua fakatata lahi mo lautolu ka fekafekau he lagi, ko e tau tagata motu kehe. Kua lalago fiafia mo e gahua fakalataha a lautolu mo e “tau ekepoa a Iehova,” he fekafekau ko e “tau gahua fonua” mo e “tau gahua vine.” E, lagomatai a lautolu ke feaki e fua fakaagaaga ke he fakahekeaga he Atua, feaki mo e fakapotopoto e tau tagata. Mooli, ko lautolu ne fakauku mo e ‘falu mamoe kehe’ kua moua mo e leveki fakaalofa ai a lautolu ne loto fakamooli kua manako ke fekafekau tukulagi ke he Atua.—Ioane 10:16.
Kumikumi Hifo e Tau Koloa Fakaagaaga
(Isaia 60:17) To tamai e au e auro ke totogi aki e [apa] kula; ti tamai e au e ario ke totogi aki e lapatoa; mo e apa kula ke totogi aki e tau akau, mo e lapatoa ke totogi aki e tau maka; to eke foki e au hau a tau iki ke mafola, mo e hau a tau pule ke tututonu.
Gahua ke Fakalaulahi e Parataiso Fakaagaaga
14 Tokologa a lautolu ne momotua he tau fakapotopotoaga ha tautolu ne iloa e tau hikiaga ne taute e vala he fakatokatokaaga ha Iehova he lalolagi ke mua atu e fulufuluola. Manatu e lautolu e mogo ne ha ha i ai e fekafekau fakapotopotoaga ka e nakai ko e matakau he tau motua, he ha ha i ai he tau motu e fekafekau he la ka e nakai ko e La Komiti, po ke mogo ne foaki he pelesiteni he Watch Tower Society e takitakiaga ka e nakai ko e Kau Fakatufono he Tau Fakamoli a Iehova. Pete ni ko e tau matakainaga taane nei ne fai lagomatai fakamooli, taha e tagata ne pule katoa ke taute e tau fifiliaga he tau fakapotopotoaga, he tau la ofisa, mo e tau matapatu he lalolagi. He mole e 1970, ne taute e tau hikiaga ke maeke he tau matakau he tau motua ke fai fakalagoaga he taute e tau fifiliaga ka e nakai toka ni ke he tagata tokotaha.
15 Ko e ha kua aoga e tau hikiaga nei ke he fakatokatokaaga? Ha kua fakavē ai ke he maamaaga mitaki he tau Tohiaga Tapu. He nakai tokotaha e tagata kua taute e tau fifiliaga oti, kua aoga e fakatokatokaaga mai he tau mahani mitaki he tau motua, po ke “tau mena fakaalofa ke he tau tagata” oti, ne foaki e Iehova.—Efeso 4:8; Tau Fakatai 24:6.
16 Manamanatu ke he falu hikiaga foou ne taute ke he tau tohi ha tautolu. Fiafia a tautolu he foaki e tau tohi lagomatai mo e ofoofogia he ha tautolu a gahua fakamatala. Manamanatu foki ke he puhala kua fakaaoga e tautolu e tau matini foou ke fakamatala e tala mitaki. Ma e fakatai, ko e faahi kupega hila jw.org kua hokotia ke he tau tagata tokologa foki ke maeke ia lautolu ke moua e lagomatai kua lata mooli mo lautolu. He tau hikiaga oti nei, kitia e tautolu e fiafia hokulo ha Iehova ke he tau tagata mo e fakaalofa haana ma lautolu.
17 Loto fakaaue foki a tautolu ke he tau hikiaga ne taute ke he tau feleveiaaga ha tautolu ke maeke ia tautolu ke fai magaaho ma e tapuakiaga he magafaoa po ke fakaakoaga fakatagata. Ti loto fakaaue a tautolu ke he tau hikiaga ne taute ke he ha tautolu a tau fakaholoaga he toloaga mo e fonoaga. Tuga kua holo ki mua tumau he tau tau takitaha! Fakaaue foki a tautolu ke he tau fakamahaniaga kua moua e tautolu mai he loga e tau aoga Tohi Tapu ha tautolu. He tau hikiaga oti nei, maaliali ai kua takitaki e Iehova e fakatokatokaaga haana ti matutaki a ia ke taute e parataiso fakaagaaga ke mua atu foki e fulufuluola!
(Isaia 61:8, 9) Ha ko au ko Iehova, kua fiafia au ke he fakafiliaga, kua fakavihia e au e tau mena kua fofo mo e mahani hepehepe; to ta atu e au ha lautolu a taui mo e fakamoli; ti eke e au mo lautolu e maveheaga tukulagi. 9 To iloa ai ha lautolu a fanau ke he tau motu kehe, to iloa foki a lautolu ke tutupu mai ia lautolu ki loto he tau motu; to talahau ai a lautolu e lautolu oti kua kitekite atu kia lautolu, ko lautolu nai ko e fanau kua fakamonuina e Iehova.
Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi a Isaia—II
Tali he Tau Hūhū Faka-Tohiaga Tapu:
61:8, 9—Ko e heigoa e “maveheaga tukulagi,” mo e ko hai e “fanau”? Ko e maveheaga foou nei ne taute e Iehova mo e tau Kerisiano fakauku. Ko e “fanau” ko e ‘tau mamoe kehe’—ko e tau miliona ne talia e fekau ha lautolu.—Ioane 10:16.
Totouaga he Tohi Tapu
(Isaia 62:1-12) To nakai fakamate au ha ko Siona, ti nakai okioki au ha ko Ierusalema, ato fina atu ai hana tututonu tuga ne mena kikila, mo e hana fakamouiaga tuga ne hulu kua puho. 2 To kitekite e tau motu kehe ke he hau a tututonu, mo e tau patuiki oti to kitekite a lautolu ke he hau a lilifu; to ui foki a koe ke he higoa fou, ke talahau mai ai he fofoga a Iehova. 3 To eke a koe mo foufou fulufuluola ke he lima a Iehova, mo potiki he patuiki foki ke he aloalolima he hau a Atua. 4 To nakai tuai talahaua a koe Kua tiaki; ti nakai tuai talahaua hau a kelekele, Kua toka noa, ka to talahaua pehe a koe, Ha ha ia ia haku a fiafia; to talahaua pehe foki hau a kelekele, Kua fai tane a ia; ha kua fiafia a Iehova kia koe, kua fai tane foki hau a kelekele. 5 Ha ko e mena tuga e fuata kua fai hoana ke he tamāfine tote; to fai hoana pihia hau a tau tama tane kia koe; tuga ne fiafia foki e kitofaihoana ke he hana hoana, to fiafia pihia hau a Atua kia koe. 6 Ierusalema na e, kua kotofa e au e tau toko ki luga hau a tau kaupa, nakai fakamamate a lautolu ke he aho, katoa mo e po; ko mutolu kua fakamanatu atu kia Iehova, aua neke fakanonono a mutolu; 7 Ti aua neke tuku atu e mutolu kia ia, ke fakanono, ato fakamau ai e ia, ato eke foki e ia a Ierusalema mo e fakahekeaga ke he lalolagi. 8 Kua omonuo tuai e Iehova ke he hana lima matau mo e hana lima malolo, Nakai tuai ta age e au hau a tau fua saito ke kai ai e lautolu kua fai fi kia koe; ti nakai tuai inu e fanau he tau tagata kehe hau a uaina ne fakafita ai a koe; 9 Ka to kai ni e lautolu ne fakapotopoto ai, mo e fakaheke atu a lautolu kia Iehova; ko lautolu ne tatanaki mai ai, to inu ai a lautolu ke he haku a tau lotopa tapu. 10 Huhu atu a, kia huhu atu ā mutolu ke he tau pahala, kia tauteute ai e mutolu e puhala e motu, fakamolemole a, kia fakamolemole ā e mutolu e puhala tu, kia okooko ā mutolu e tau maka; kia nikiti ki luga e mutolu e matini ma e motu. 11 Kitiala, kua fakailoa atu e Iehova ke hoko atu ke he motuaga he lalolagi, Kia pehe atu ā ke he tama fifine a Siona, Kitiala, kua hoko mai hau a Fakamoui, ha ha ia ia hana taui, ti ha ha i mua hana e palepale he hana gahua. 12 To ui foki a lautolu, Ko e motu tapu; Ko lautolu ne laveaki mai e Iehova; to fakahigoa foki a koe Ko e maga kua kumi ki ai, Ko e maga nakai tiaki.
Fepuari 27–Mati 5
TAU TANAKIAGA HE KUPU HE ATUA | ISAIA 63-66
“Lagi Foou mo e Lalolagi Foou To Tupu Mai e Fiafia Lahi Mahaki”
(Isaia 65:17) Ha ko e mena kitiala, kua eke e au e lagi fou mo e lalolagi fou; nakai tuai manatu ke he tau mena fakamua, ti nakai hake ai ke he loto e tau mena ia.
(Isaia 65:18, 19) Ka e olioli ā mutolu mo e fiafia tukulagi ā mutolu ke he mena kua eke e au; ha kua eke e au a Ierusalema mo mena ke fiafia ai, ti eke e au hana tau tagata mo mena ke olioli ai. 19 To fiafia foki au ki Ierusalema, mo e olioli au ke he haku a motu, to nakai tuai logona foki ia koe e leo he tagi, mo e leo he fakatutuku.
(Isaia 65:21-23) To ta fale e lautolu, mo e nonofo ai a lautolu; to to e lautolu e tau ulu vine, mo e kai ai e lautolu ha lautolu a tau fua. 22 Nakai ta fale e lautolu ke nonofo ai e falu, ti nakai to uluvine e lautolu ke kai ai e falu; ha kua tuga ne tau aho he akau e tau aho he haku motu; to oti ai kia lautolu ne fifili e au e tau mena ne eke ai ke he tau lima ha lautolu. 23 Nakai gahua teao a lautolu, to fanau e lautolu, ka e nakai tupu ai e fakaatukehe; ha ko e fanau kua fakamonuina e Iehova a lautolu, katoa mo lautolu ke tutupu mai ia lautolu.
Mafola ma e Taha e Afe Tau—Mo e Anoiha!
‘TO TA E LAUTOLU E TAU FALE MO E TŌ E TAU ULUVINE’
4 Ko hai ne nakai manako ke he kaina ni haana, ko e matakavi kua logona e ia mo e haana magafaoa e puipui mo e haohao mitaki? He lalolagi he vahā nei, kua lekua lahi mahaki e tau nonofoaga hagahaga mitaki. Kua nonofo putuputui e tau tagata he tau taone. Tokologa ne maeke ke hiki e tau nonofoaga he tau taone mativa mo e tau fale nofogati. He moua e tau fale ha lautolu kua tuga ni e miti ki a lautolu.
5 I lalo he pule he Kautu, ko e manako he tau tagata takitaha ke moua e kaina ni haana ka fakamooli, ha kua perofeta ai puhala ia Isaia: “To ta fale e lautolu, mo e nonofo ai a lautolu; to to e lautolu e tau ulu vine, mo e kai ai e lautolu ha lautolu a tau fua.” (Isaia 65:21) Ka e moua e kaina ha lautolu kua nakai ni ko e amaamanakiaga a ia. Mole ia, falu he vahā nei ne nonofo ni he tau kaina ha lautolu, tokogahoa ne fai kaina lalahi po ke monuina. Ka e tupetupe tumau agaia neke galo e kaina ha ko e tau tuaga uka fakatupe po ke tau tagata kaihā—po ke mua atu e kelea—ka huhū pulenoa atu ki ai. To kehe mooli e tau mena oti kana i lalo he pule he Kautu! Ko e perofeta ko Mika ne tohi: “To takitokotaha a lautolu mo e nofo i lalo hana vine, mo lalo foki he hana mati; to nakai ha i ai foki taha ke fakamatakutaku ki ai.”—Mika 4:4.
Kumikumi Hifo e Tau Koloa Fakaagaaga
(Isaia 63:5) Ne kitekite au, ka kua nakai ha i ai taha ke lagomatai; ti ofo au he nakai ha i ai taha ke tokotu mai kia au; ti eke ai ke he haku lima e fakamouiaga maku; ti tokotu ai au ke he haku a ita lahi.
Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi a Isaia—II
63:5—Tokotū fēfē he ita lahi he Atua a ia? Ko e ita lahi he Atua ko e logonaaga fakalatalata—ko e haana ita tututonu. Kua tokotū mo e fakalagalaga he ita lahi haana a ia ke fakahoko e tau fakafiliaga tututonu haana.
(Isaia 64:8) Ka ko e hanai, Iehova na e, ko koe ni ko e ha mautolu a Matua; ko mautolu nai ko e kelekele, ka ko koe ko e Tufuga; ko e gahua he hau a tau lima a mautolu oti kana.
Fakaatā e Akonakiaga ha Iehova ke Fakahakohako a Koe
FAKAAOGA E IEHOVA E PULE HAANA TUGA E TAGATA EKE KAPINIU KELEKELE
3 Pehē e Tohi Tapu kua tuga e tagata eke kapiniu kelekele a Iehova ha kua pule a ia ke he tau tagata mo e tau motu. Pehē e Isaia 64:8: “Iehova na e, ko koe ni ko e ha mautolu a Matua; ko mautolu nai ko e kelekele, ka ko koe ko e Tufuga [Eke Kapiniu Kelekele]; ko e gahua he hau a tau lima a mautolu oti kana.” Maeke he tagata eke kapiniu kelekele ke taute e mena ne manako a ia ke taute mai he kelekele haana. Nakai tala age he kelekele e mena ke taute he tagata eke kapiniu kelekele. Pihia foki e tagata mo e Atua. Nakai tonuhia a tautolu ke tala age ke he Atua e puhala ke fakahakohako a tautolu, tuga ni e kelekele ne nakai tala age ke he tagata eke kapiniu kelekele e puhala ke taute aki e kapiniu.—Totou Ieremia 18:1-6.
4 Ne fakahakohako e Iehova a Isaraela tuga e tagata eke kapiniu kelekele ke he kelekele. Ka e kehe fēfē a Iehova mai he tagata eke kapiniu kelekele? Ne age e Iehova ke he tau tagata e mena fakaalofa pauaki he tokanoaaga ke fifili, kakano kua fakaatā e ia a lautolu ke taute e tau fifiliaga ni ha lautolu. Nakai taute e ia e falu ke mitaki ka e taute e falu ke kelea. Po ke fakaaoga e ia e pule haana ke omoi e tau tagata ke omaoma ki a ia. Ka e lata he tau tagata ke fifili ne lautolu ke fakaatā ha lautolu a Tufuga ko Iehova ke fakahakohako a lautolu.—Totou Ieremia 18:7-10.
5 Ka e kua ka loto maō e taha mo e fakaheu e Eke Kapiniu Kelekele ko Iehova ke fakahakohako a ia? To fakaaoga fēfē e Iehova e pule haana ko e eke kapiniu kelekele? Ka uka ke fakahakohako e kelekele ke he vahega kapiniu ne manako e tagata eke kelekele ki ai, maeke a ia ke fifili ke taute taha mena kehe, po ke liti e kelekele ke he vao. Tupu e mena nei ha kua nakai fakahakohako he tagata eke kapiniu kelekele ke he puhala hako. Ka e fakahakohako tumau e Iehova e tau tagata ke he puhala hako. (Teu. 32:4) Ka nakai fakaatā he tagata a Iehova ke fakahakohako a ia, ko e hepe tumau ni he tagata. Hikihiki e Iehova e puhala kua fakahakohako e ia e tau tagata he fakavē ke he puhala kua tali a lautolu. Ka omaoma e tau tagata ki a Iehova, kua aoga a lautolu ki a Ia. Ma e fakatai, ko e tau Kerisiano fakauku ko e “tau kapiniu he fakaalofa” ne fakahakohako ke eke mo tau kapiniu fakaaoga mitaki. Ka ko e tau tagata ne fakaheu ke omaoma ke he fakatonuaga he Atua kua eke mo “tau kapiniu he ita” ne nakai aoga ma e ha mena taha.—Roma 9:19-23.
Totouaga he Tohi Tapu
(Isaia 63:1-10) Ko hai kia aenai kua haele mai i Etoma, kua haele mai i Posara mo e tau tapulu kula; ko ia kua fulufuluola hana tau tapulu, ko ia kua haele mai mo e hana malolo lahi? Ko au haia, kua vagahau atu ke he tututonu, kua malolo ke fakamoui. 2 Ko e heigoa e mena ne kula ai hau a tau tapulu, mo e hau a tau tapulu tuga a ia kua taholi ke he holiaga vine? 3 Ne taholi tokotaha e au e holiaga vine, ka ko e tau motu nakai ha i ai mo au ha tagata ia lautolu, ne taholi ni e au a lautolu ke he haku a ita, mo e taholi e au a lautolu ke he haku a ita lahi; ne pihikia haku a tau tapulu oti ke he toto ha lautolu, kua toitoia haku a tau tapulu oti. 4 Ha ko e mena ha ha he loto haku e aho ke lalago ai; kua hoko foki ke he tau ha lautolu ne laveaki mai ai e au. 5 Ne kitekite au, ka kua nakai ha i ai taha ke lagomatai; ti ofo au he nakai ha i ai taha ke tokotu mai kia au; ti eke ai ke he haku lima e fakamouiaga maku; ti tokotu ai au ke he haku a ita lahi. 6 Ne taholi e au e tau motu ke he haku a ita, ne fakainu e au a lautolu ke konahia ke he haku a ita lahi; ti liligi ai e au ha lautolu a toto ke he kelekele. 7 To tokutoku e au e fakaalofa a Iehova, ko e tau fakahekeaga a Iehova, ke lata mo e tau mena oti kua foaki mai e Iehova kia tautolu, mo e hana totonu lahi ke he magafaoa, a Isaraela, kua foaki mai ai e ia kia lautolu ke lata mo e hana fakaalofa hofihofi, ke lata foki mo e hana fakaalofa lahi. 8 Ha kua pehe a ia, Ko e haku a motu a lautolu; ko e fanau nakai pikopiko a lautolu; ti eke a ia mo Fakamoui ha lautolu. 9 Nakai fai fi a ia kia lautolu ke he ha lautolu a tau matematekelea oti; ko e agelu foki mai mua hana ne fakamoui e ia a lautolu; ne laveaki mai e ia a lautolu ke he hana fakaalofa mo e hana totonu; ne toto e ia a lautolu mo e uta e ia a lautolu ke he tau aho oti ke he vaha i tuai. 10 Ka ko lautolu, ne fakafualoto, a lautolu ti fakahukia e lautolu hana Agaga Tapu; ti liliu ai a ia ke fai fi kia lautolu ti tau a ia kia lautolu.