Vala 7

Ko e Heigoa e Fua he Totokoaga?

1-3. Kua fakamoli fefe he tau magaaho e tonu ha Iehova?

HAGAAO ke he matakupu he tonu he Atua ke pule, ko e heigoa e fua ke he tau mena oti he senetenari he vaha nei he tau tagata ne tu tokotaha mai he Atua? Kua eke ke tau tagata mo pule mitaki nakai ko e Atua? Kaeke ke fakafili ke he fakamauaga tala kelea he tagata ke he tau tagata oti, kua nakai pihia?

² He magaaho ne tiaki he tau mamatua fakamua e pule he Atua, kua mui mai ai e matematekelea lahi. Kua tupu mai e matematekelea ki a laua mo e tau magafaoa oti he tagata kua tupu mai ia laua. Ti nakai fai tagata ke tuku aki ka e ko laua ni. Kua pehe mai e Kupu he Atua: “Kua mahani kelea a lautolu ha ko lautolu ni; Nakai ko e tau fanau hana a lautolu, ko e ila ko e ha lautolu ni.”—Teutaronome 32:5, NW.

³ Kua fakakite he fakamauaga tala tuai e hakotika he ogo he Atua ki a Atamu mo Eva kaeke ke o mai kehe a laua mai he tau fakamonuinaaga he Atua, to tukumuli ki tua a laua mo e fano fakahaga ti mate. (Kenese 2:17; 3:19) Ti kua o mai kehe a laua he pule he Atua, mo e he magaaho ia kua fano fakahaga a laua ti mate.

4. Ko e ha a tautolu kua fanau ai ke he nakai mitaki katoatoa, lolelole ke he tau gagao mo e mate?

⁴ Ko e mena ne tupu he magaaho fakamui ke he ha laua a tau atuhau ne fakamaama mai he Roma 5:12: “Hanai, tuga ni he hoko mai ai e hala ke he lalolagi ke he tagata tokotaha [ko Atamu ko e ulu magafaoa he tau tagata oti], ko e mate foki ha ko e hala, ti kua hoko mai ai e mate ke he tau tagata oti kana.” Ti ko e he magaaho ne totoko e tau mamatua fakamua ha tautolu ke he pule tonu he Atua, kua eke a lautolu mo tau tagata kulikuli ke he hala. Ke he tataiaga ke he tau fakatufono he tau valavala he tino, ko e fua he nakai mitaki katoatoa kua age fakahaga ke he ha laua a tau atuhau. Ko e mena ia ne fanau kulikuli a tautolu, hoko ke he gagao mo e mate.

5, 6. Kua fakakite fefe he fakamauaga tala tuai hagaao ke he laliaga he tagata ke tamai e mafola moli mo e fakamonuinaaga?

⁵ Kua loga e tau senetenari kua mole. Ko e tau pule kua o mai mo e liliu. Ko e tau fakatufono kehekehe kua fita he taute. Ka e fatiaki mai tumau e tau mena matematekelea ke he magafaoa fakatagata. Mole atu e ono e afe e tau tau, ko e taha kua manamanatu ko e tau tagata kua fakaholo ki mua ke he tuaga ke fakatu e mafola, fakafili tonu, mo e monuina e lalolagi katoa mo e he magaaho nei kua kautu ke he tau mena aoga he totonu, fakaalofa hohofi noa, mo e kau auloa.

⁶ Ka e pete ia ko e moli, kua fehagaao aki. Nakai fai fakatufono kua maeke ke tamai e mafola moli, mo e fakamonuinaaga ma tautolu. Ke he senetenari ke 20 aki nei hokoia, kua kitia e tautolu e fakatokatokaaga kelipopo ke he tau miliona he magahala he Mahaikava mo e tamateaga ke he molea e 100 e miliona ke he tau felakutaki. Ke he vaha ha tautolu ko e tau numela he tau tagata kua ha ha i ai e favaleaga, keliaga, mo e tuku ke he fale puipui ha ko e fekehekeheaga mo e tau mena fakapolitika kehekehe.

Ko e Tuaga he Vaha Nei

7. Fefe e fakamaamaaga he tuaga he magafaoa fakatagata he vaha nei?

⁷ Ke fakatatai ki ai manamanatu la ke he tuaga katoa he magafaoa he tagata he vaha nei. Ko e vale mo e matematekelea kua tupu lahi. Ko e fakaaoga he tau vai kona kua kelea lahi. Ko e tau gagao pikitia he mahani feuaki kua tupu lahi mahaki. Ko e gagao pikitia ko e AIDS kua lauia e miliona he tau tagata. Hogofulu e tau miliona he tau tagata kua mamate he hoge mo e gagao he tau tau takitaha, ka ko e numela tote kua moua ai ke he tau monuina loga. Ko e tau tagata kua takiva mo e kaiha e lalolagi. Ko e moui fakamagafaoa mo e tuaga he tau mahani kua ha ha ki ai e malona ke he tau mena oti. Ko e moli, ko e moui he vaha nei kua fakaata mai e teteki he puletonu “he atua he lalolagi,” ko Satani. Koe lalolagi kua pule katoatoa a ia ki ai kua makalili, kua nakai fai fakaalofa hofihofi noa, mo e tau fatuakiloto kelea.—2 Korinito 4:4.

8. Ko e ha ne nakai lata ke fakahigoa e tautolu e tau fua mai he tau tagata ko e fakaholo atu ki mua moli?

⁸ Kua fakaata he Atua e lahi he magaaho ma e tau tagata ke o mai ke he tapunu he ha lautolu a mena fakasaiene mo e tau mena ke fakaholo ki mua. Ka ko e fakaholo mitaki kia he magaaho ka hukui aki e fana fiti e tau fana ma­sini, tau tula tau, tau vakalele pomu tau ikiiki, mo e tau mena tau fakaniukilia? Kua fakaholo ka ki mua ka o hake e tau tagata ke he pulagi likoliko ka e nakai maeke ke nonofo fakalataha ke he mafola he lalolagi? Kua fakaholo ka ki mua ka nakai maeke he tau tagata ke o he puhala tu ka po, po ke he magaaho ka aho ke he falu a matakavi?

Heigoa he Magaaho kua Fakakite

9, 10. (a) Ko e heigoa he tau senetenari kua mole kua fakakite? (e) Ko e ha to nakai uta kehe ai he Atua e finagalo tokanoa?

⁹ Ko e fakakitega he kamatamata he tau senetenari he magahala kua ha ha i ai e nakai maeke he tau tagata ke kitia e ha lautolu a tau puhala ke kautu ka nakai mai he pule he Atua. Kua nakai maeke ia lautolu ke taute ha mena pihia tuga ke nakai moui a lautolu ka nakai kai, inu, mo e fafagu. Ko e fakamoliaga kua kitia maali ai: Kua fakatokatoka a tautolu ke falanaki ke he puipuiaga he Tufuga ha tautolu tuga ni kua tufuga moli a tautolu ke falanaki ke he tau mena kai, vai, mo e matagi.

¹⁰ Ha ko e fakaata e mahani kelea kua taute he Atua he taha magaaho e tau fua momoko he fakaaoga fakahehe e finagalo tokanoa. Mo e ko e finagalo tokanoa ko e mena fakaalofa uho ka e nakai ko e uta kehe mai he tau tagata, kua fakaata he Atua ki a lautolu ke kitia ko e heigoa e kakano he fakaaoga fakahehe. Ko e Kupu he Atua kua vagahau ke he mena moli he magaaho ne vagahau a ia: “Kua nakai ha i ai ke he tagata hana puhala.” Kua moli he talahau foki he magaaho ne pehe ai: “E taha tagata ke he taha, ke kelea ai e ia ni.”—Ieremia 10:23; Fakamatalaaga 8:9.

11. Kua fai tauteaga nakai he pule he tagata kua uta kehe e matematekelea?

¹¹ Ko e fakaataaga he Atua ke he pule he tagata ke he ono e afe he tau tau ke fakakite e malolo kua nakai maeke he tagata ke taofi e matematekelea. He nakai fai magaaho kua taute pihia e ia. Ke tuga e tau aho he Patuiki ko Solomona i Isaraela, mo e hana a pulotu, monuina, mo e malolo, kua nakai fakahako ke he matematekelea ne fua mai he pule he tagata. (Fakamatalaaga 4:1-3) Ke tatai, ke he vaha ha tautolu ko e tau takitaki he lalolagi, ti pihia mo e tau tutupuaga he vaha nei, kua nakai maeke ke uta kehe e matematekelea. Mua atu e kelea ha ko e fakamauaga tala tuai kua fakakite ke he tau tagata ke falanaki ke he pule he Atua kua fakatupu e matematekelea nakai ko e uta kehe.

Kitekiteaga he Atua ke he Vaha Loa i Mua

12-14. Ko e heigoa e tau fua loga mai he vaha loa i mua kua fua mai he fakaataaga he Atua ke he matematekelea?

¹² Ko e fakaataaga he Atua ke he matematekelea kua fakamamahi lahi aki a tautolu. Ka e kua ha ha ia ia e kitekiteaga ke he vaha loa i mua, mo e iloa ai e tau fua mitaki ka hau he vaha loa mai i mua. Ko e manatu he Atua kua aoga lahi ai ke he tau mena momoui, nakai ke he fiha ni e tau po, po ke fiha e afe, ka e ma e tau miliona ke he tau tau, e, ke he tukumuitea.

¹³ Kaeke ke liu tupu e mena nei he tau aho i mua ha kua fakaaoga fakahehe ai he taha e finagalo tokanoa mo e huhu toko ke he puhala ne taute ai he Atua e tau mena, to nakai ni lata ke fakaata kia ia e tau magaaho ke fakamoli aki hana tau manatu. Ha kua fita he fakaata ke he tau totoko e afe he tau tau, kua fakatu he Atua e talahauaga mau ne kua lata mo e tukumuitea ke he lalolagi katoa.

¹⁴ Ha kua fakaata he Atua e mahani kelea mo e matematekelea he magaaho nei, kua fita he fakaata e fakamoliaga kua nakai fai mena ke kautu ka noa mo ia. Kua fita he fakakite kua nakai fai mena ke taumaleku mo e nakai fai falanakiaga he tau tagata tane po ke tau mena momoui fakaagaga ke tamai e tau fua tukulagi. Ti to fokifoki fakamitaki he Atua e uuluaga ke he ha totoko. “Ka e tamate e ia a lautolu oti kana kua mahani kelea.”—Salamo 145:20; Roma 3:4.

[Fakatino he lau 15]

He magaaho ne fifili he tau mamatua fakamua ha tautolu ke tu kehe mai he Atua, kua fakahiku ki a laua e momotua mo e mamate

[Tau Fakatino he lau 16]

Ko e pule he tagata nakai mai he Atua kua fakamoli ko e malaia

[Credit Line]

Ata he U.S Coast Guard