Kua Foli Atu Nakai a Koe?

“Kaeke kua fai tagata tane kua foli atu ma e feua ofisa leveki, kua manako tuai a ia ke he gahua mitaki.”​—1 TIMOTEO 3:1, “NW.”

1. Ko e fakamoliaga he foliaga fe, kua mua atu ke he tau Fakamoli ha Iehova?

KUA hako e tau foliaga kua takitaki mo e taute he tau fakamoli ha Iehova, ke he puhala fakaatua. Ti kua nakai fakaofo e mena nei, ha kua mua atu e mitaki, he tau foliaga, he ha lautolu a Atua, mo e maeke tumau ke taute hana finagalo ke kautu. (Isaia 55:8-11) Kua lata e tau fekafekau ha Iehova, ke nakai tuga e tau tagata ne nakai fai foliaga mitaki, mo e moumou e tau magaaho he tau momoui, kua taute e mena aoga tote ke he taha, ka e ma lautolu ni. Ko e mena aoga lahi ke he tau Fakamoli he Atua, e fakamoliaga he foliaga kua mua atu e mitaki, ko e fakapuloaaga he fekau he Kautu, mo e tufatufa ke he falu e maama he fakamouiaga, he Kupu he Atua.​—Salamo 119:105; Mareko 13:10; Ioane 17:3.

2. Ko e heigoa e foliaga ma e tau tagata tane Kerisiano ne talahau e Paulo he 1 Timoteo 3:1?

² I loto he fakatokatokaaga ha Iehova, kua ha ha i ai foki e falu foliaga kua mua atu e mitaki. Ne totoku he aposetolo ko Paulo e taha he tau mena nei, he magaaho ne tohi e ia: “Kua fakamoli e talahauaga ia, kaeke kua fai tagata tane kua foli ma e feua ofisa leveki, kua manako tuai a ia ke he gahua mitaki.” Kua manako e tagata pihia, ke maeke ke taute taha mena mitaki ke kautu ai ma e falu. Kua manako tuai a ia ke he “gahua mitaki” nakai ko e moui mukamuka mo e lilifu. Kua talahau he taha liliuaga: “Kua moli lahi ke pehe, ko e tagata kua toka hana loto he takitakiaga, kua ha ha ia ia e foliaga ke fakaheke ki ai.”​—1 Timoteo 3:1, NW; Phillips.

Hagahaga Kelea ma e tau Momotua

3, 4. Ko e ha e tagata tane kua foli atu ke eke mo tagata leveki, ke puipui hana loto?

³ Ka toka he tagata tane ke he hana loto e levekiaga Kerisiano, ko e puhala fe, “kua ha ha ia ia e foliaga ke fakaheke ai?” Ko e pehe, ko e foliaga ko e fiafia lahi ke moua e mena kua foli ki ai. Moli kua ha ha i ai e mitaki mo e kelea e tau foliaga. Ka e, kaeke ke foli atu mo e loto holoilalo e taha tagata tane ma e feua ofisa leveki, ha kua manako a ia ke fekafekau ke he falu, kua taute hana a fekafekauaga mo e loto mitaki mo e maeke ke moua e taui ke he tau monuina fakaagaga. Ka, kua lata a ia ke puipui hana a loto.​—Fakatai 4:23.

⁴ Ko e falu tagata ne manako lahi ke he foliaga tokoluga, kua kumi lilifu. Kua manako falu ke pule ke he falu tagata. Ko e lotokai ke he talahaua, poke malolo, kua tuga e vaka akau popo, kua maeke foki ni ke eke, e akau moui mitaki, ke foutu hifo ki lalo. Maeke foki e Kerisiano ke kaumahala ke he foliaga tokoluga ne omoi mai he loto hehe. (Fakatai 16:18) “Ne tohi atu e au ke he ekalesia,” he talahau he aposetolo ko Ioane, “ka ko Tioterefe, ko e tagata kua fia mua kia lautolu [“ne manako ke ulu ke he tau mena oti,” Phillips], ne nakai talia [fakalilifu ke he ha mena mai ia mautolu, NW]. Ko e mena ia, ka fina atu au, ti fakamanatu ai au ke he hana mahani ne eke e ia, kua fa vagahau kia mautolu ke he tau kupu kelea; nakai kuenaia he tau mena ia, ka e nakai talia e ia e tau matakainaga, kua hataki atu foki a ia kia lautolu kua loto ki ai, kua vega foki e ia a lautolu he ekalesia.” (3 Ioane 9, 10) Ko e foliaga tokoluga ha Tioterefe ko e nakai mahani Kerisiano. Ko e loto fakatokoluga mo e tutuli he foliaga toko­luga, ke malolo ki luga he falu, kua nakai fai tuaga ki loto he tau tutaki moli ha Iesu.​—Fakatai 21:4

5. Ko e heigoa e tau manamanatuaga kua lata ke he tau leveki ke taute ma e ha lautolu a matagahua?

⁵ Ko e Kerisiano leveki kua taute fakamitaki hana tau gahua mo e loto hako, to nakai tutuli e tau foliaga lotokai. To manamanatu a ia, ko e monuina foaki mai he Atua, e gahua mitaki nei, ko e leveki Kerisiano mo e to leveki e fuifui mamoe he Atua “mo e fakamakai, ka e nakai he ole fakamakamaka ai; aua foki neke eke mo e fia eke koloa, ka ko e loto fiafia. Aua neke tuga he tau tagata kua fia iki ke he kaina he Atua, ka kia eke a mutolu mo tau fakafifitaki ke he fuifui mamoe.” (1 Peteru 5:2, 3) E, kua lata e tau tagata leveki, ke puipui ke he tupuaga he loto fakatokoluga mo e kumi atu ke fakaaoga fakahanoa e malolo.

6. Ko e ha, kua lata e motua ke nakai fakaiki ki luga he tau tagata he Atua?

⁶ Kua nakai lata e motua ke taute ke iki ki luga he falu Kerisiano, ha ko e taha a ia he matakau gahua taha, nakai ‘ko e iki ke he ha lautolu a tua.’ (2 Korinito 1:24) He magaaho ne kumi tutuaga talahaua e falu aposetolo, ne pehe a Iesu: “Kua iloa e mutolu, ko e tau iki he tau motu kehe kua pule kia lautolu, ko e tau tagata lalahi foki kua pule kia lautolu. Ka e nakai pihia a mutolu; ka fia tagata lahi e taha ia mutolu, kia eke a ia mo fekafekau ha mutolu; Ka manako foki taha ia mutolu ke mua a ia, kia eke a ia mo tupa ha mutolu. Kia tuga e Tama he tagata nakai hau a ia kia fekafekau mai e tau tagata kia ia, ka kia fekafekau atu a ia, kia foaki atu foki hana moui mo lukutoto ke hukui aki e tau tagata tokologa.” (Mataio 20:20-28) Nakai ko e Iki Leveki Mamoe e motua, ka ko e leveki mamoe hulalo ni hokoia. Kaeke ke fakaiki lahi a ia ki luga he fuifui, kua fakakite e ia e agaga loto fakatokoluga. Mua atu e fua mamahi ka moua, ka eke, ke fakataki e ia e falu ke lagomatai a ia ke fakaholo atu hana foliaga loto fakatokoluga. Kua talahau he taha fakatai: “Kua vihiatia e Iehova a lautolu oti, takitaha ne loto fakatokoluga; pete he toto ai e lima ke he lima he taha, ka e nakai fakahao a lautolu [he fakahala, NW].”​—Fakatai 16:5.

7, 8. (a) Ko e ha kua lata lahi e tau Kerisiano momotua ke loto holoilalo? (e) Talahau mai la taha fakatai he taha motua loto holoilalo?

⁷ Ti kua lata foki e tau momotua Kerisiano ke ‘loto fakatokolalo a lautolu, ki lalo he lima malolo he Atua.’ Kua fakalavelave he loto fakatokoluga, e aoga lahi fakaagaga, ha ko e loto holoilalo ni hokoia kua ha ha i ai e tokaaga tonu he loto mo e loto manamanatu ke taute e fina­galo fakaatua. “Nukua, totoko he Atua ke he tau tagata fakatokoluga, ka e foaki mai e fakaalofa noa kia lautolu kua holoilalo.” (1 Peteru 5:5, 6) E, fakamouina e Iehova a lautolu ne loto holoilalo. Kua tamai ia lautolu nei, e tau tagata tane kua lata kua kotofa ke fekafekau mo tau momotua Kerisiano.

⁸ Ko e fakamauaga he vaha fou nei he tau Fakamoli ha Iehova, kua puke he tau tala he fekafekauaga holoilalo ne taute he tau tagata mahani fakaatua. Ke he taha foki, ki a manamanatu la ke he tagata mahani molu ko W. J. Thorn, ko e faifeau fenoga ahiahi, poke leveki faifano, mo e tagata gahua he fale Peteli kua leva. Hagaao ki a ia, ne pehe e taha Kerisiano: “To nakai maeke ia au, ke nakai nimo e talahauaga ne tala mai he Matakainaga ko Thorn, ne lagomatai au ti hoko ke he aho nei. Ne pehe a ia, mo e totoku, e au, ‘He tau magaaho oti ne manamanatu lahi mahaki au ki a au ni, kua uta e au au ke he taha matapoko, ke vagahau mo e pehe: “Ko koe ko e efu tote. Ko e heigoa hau ke loto fakatokoluga ki ai?”’” Kua mitaki lahi ha, e fakatonuaga kua lata ma e tau momotua mo e falu foki ke fakakite! Kia manatu, “ko e taui he mahani fakatokolalo mo e matakutaku kia Iehova, hanai, ko e koloa, mo e lilifu mo e moui.”​—Fakatai 22:4.

Ko e Manako ne Foaki mai he Atua ke Fekafekau

9. Ko e ha, ne maeke ai ke pehe, ko e manako ke fekafekau ke he matagahua leveki, ko e mena foaki mai he Atua?

⁹ Ko e foaki mai kia, he Atua e manako ke fekafekau, ko e taha he tau leveki? E, ha kua foaki mai he agaga he Atua e omoiaga he loto, loto fakamalolo, mo e malolo ke taute e fekafekau tapu, ki a ia. Ke fakatai aki, ko e heigoa ne tupu he magaaho ne liogi e tau tutaki ha Iesu, ne moua e tau eke fakakelea, ma e fakamaloloaga ke fakamatala? “Ati luelue ai e mena ne fakapotopoto ai a lautolu; kua puke foki a lautolu oti ke he Agaga Tapu, kua talahau atu e kupu he Atua mo e fakamalolo.” (Gahua 4:27-31) Ha kua moua mai e tau taui pihia ha ko e agaga tapu, kua maeke foki ke omoi e tagata ke foli atu.

10. (a) Ko e heigoa e taha kakano, he liga ko e ha e tagata tane Kerisiano kua nakai foli atu? (e) Kaeke kua foaki mai he Atua ki a tautolu e monuina he fekafekau, ko e heigoa kua maeke ia tautolu ke mailoga moli?

¹⁰ Ko e ha, kua liga kua nakai foli atu e Kerisiano motua fakaagaga? Liga ko e tagata tane fakaagaga a ia, ka e kua logona ko e nakai katoatoa a ia. (1 Korinito 2:14, 15) E moli, kua lata ke onoono hifo fakalatalata a tautolu ki a tautolu ni, mailoga ha tautolu a tau kaupaaga. (Mika 6:8) Nakai ke manamanatu ohooho ko e mitaki lahi a tautolu ke lata ma e taha kavega, kua mitaki ni ke manatu ko e “ha ha i ai e iloilo kia lautolu kua fakatokolalo.” (Fakatai 11:2) Ka e, kua lata foki ia tautolu ke iloa, kaeke ke foaki mai he Atua ki a tautolu e monuina he fekafekau, to foaki mai foki e ia e malolo kua lata, ke taute e mena ia. Tuga ne talahau e Paulo: “Kua maeke ia au e tau mena oti kana ke he fakamalolo mai a Keriso kia au.”​—Filipi 4:13.

11. Ko e heigoa kua maeke ke taute he Kerisiano ne nakai foli atu ha kua logona e ia kua nakai katoatoa lahi e pulotu hana ke foaki atu e tau fakatonutonuaga?

¹¹ Liga kua nakai foli atu e Kerisiano, ha kua lagona e ia kua nakai katoatoa hana a pulotu ke foaki atu e tau fakatonutonuaga. Ka e liga, kua maeke ia ia ke moua e pulotu ka fakamakutu ke fakaako e Kupu he Atua, mo e kua lata moli ke liogi ma e pulotu. Ne tohia pehe e Iakopo: “Kaeke ha ha ia mutolu taha kua nakai fai iloilo, kia ole atu a ia ke he Atua, ko ia kua foaki mai mo e totonu ke he tau tagata oti mo e nakai tauage; ti foaki mai ai kia ia. Ka kia ole atu a ia mo e tua, aua neke mahalohalo ha ko ia kua mahalohalo kua lata a ia mo e peau he tahi kua fafati mai he matagi mo e fepokaki. Aua neke manatu e tagata ia ke moua e ia ha mena mai he Iki; Ko e tagata loto fakauaua a ia, kua hikihikifano ke he hana tau mahani oti.” (Iakopo 1:5-8) Ke tali aki e liogi, foaki age he Atua ki a Solomona “e pulotu mo e loto matala” ke lagomatai aki a ia, ke iloa e kehe he mitaki mo e kelea he tau magaaho fakafili. (1 Patuiki 3:9-14) Ko e uho lahi e mena ne tupu ki a Solomona, ka ko e fakaako fakamakutu mo e lagomatai mai he Atua, ko e tau tagata tane ne kotofa ma e kavega he fakapotopotoaga, kua maeke ke tututonu, e tau fakatonutonu ke he falu. “Ha ko Iehova kua foaki mai e iloilo; mai he fofoga hana e iloilo mo e loto manamanatu.”​—Fakatai 2:6.

12. Kaeke kua nakai foli atu e tagata tane ha kua fakaatukehe, ko e heigoa ka maeke ke lagomatai aki a ia?

¹² Liga ko e fai fuafuaaga he fakaatukehe, ne mataofi e tagata tane ki tua, mai he foli atu. Liga, kua manamanatu a ia, kua nakai maeke ia ia ke hahamo e kavega mamafa, ka eke mo motua. Kua pihia ne talahau e Paulo: “Ka ko e mena kua fakamamafa kia au ke he tau aho oti, ko e kapaletu ha ko e tau ekalesia oti.” (2 Korinito 11:28) Ka kua iloa he aposetolo, ko e heigoa ke taute he magaaho ka logona e ia e fakaatukehe, ha kua tohi e ia: “Aua neke fakaatukehe a mutolu ke he taha mena taha; ka kia fakailoa atu ke he Atua e tau manako ha mutolu ke he tau mena oti kana ke he liogi, mo e ole, katoa mo e fakaaue. Ko e monuina foki mai he Atua kua mua ue atu ke he tau mena oti kua manamanatu ki ai, to leveki ai e tau loto ha mutolu, katoa mo e tau manatu ha mutolu kia Keriso Iesu.” (Filipi 4:6, 7) E, maeke he liogi mo e tua ke he Atua, ke lagomatai ke maulu hifo e fakaatukehe.

13. Maeke fefe e tagata tane ke liogi, kaeke kua nakai hagahaga mitaki a ia ke foli atu?

¹³ Kaeke ke tumau e falu mena fakaatukehe, ko e tagata tane ne nakai mauokafua ka hagaao ke foli atu, liga lata ke liogi tuga ne taute e Tavita: “Ko e Atua na e, kia kumi e koe kia au mo e kitekite ke he hoku loto; kia kamatamata e koe au mo e kitekite ke he haku a manamanatu [kapeletu, NW]. Mo e kitekite kia au po ke ne ha ia au ha mahani ke mamahi ai; kia takitaki foki e koe au ke he puhala tukulagi.” (Salamo 139:23, 24) Pete ni ko e heigoa e tau mena, he tokaaga he ha tautolu a tau manamanatu “kape­letu” poke “fakaatukehe,” maeke he Atua ke lagomatai a tautolu ke maeke ke taute a lautolu fakamitaki ke maeke ia tautolu ke tupu ki mua e fakaholoaga fakaagaga. (Kia kikite e The New International Version) He tuku fakamitaki he taha salamo: “Ka pehe atu au, Kua heke haku hui, ti toto hake ai au he hāu a fakaalofa, Iehova na e. Ko e tau manamanatu [kapeletu, NW] loga he haku a loto kua fiafia ai au ha ko e fakamafanaaga mai ia koe.”​—Salamo 94:18, 19.

Fekafekau mo e Fiafia, Tuga he Finagalo e Iehova

14. Ko e ha kua lata e tagata tane kua nakai foli atu, ke liogi ma e agaga tapu he Atua?

¹⁴ Kaeke kua kaumahala e tagata tane Kerisiano ke foli atu ha kua fakaatukehe, nakai katoatoa hana logonaaga, poke nakai omoi mai he hana loto, ti kua lata lahi, ke liogi ma e agaga he Atua. Ne talahau e Iesu: “Hanai, ko mutolu ne mahani kelea, kaeke kua iloa e mutolu ke uta e tau mena mitaki mo e tau fanau ha mutolu; ka e nakai kia mua e Matua ha mutolu ha ha he lagi ke foaki mai e Agaga Tapu kia lautolu ka ole atu ai kia ia”! (Luka 11:13) Ha ko e mafola mo e fakauka ne fakalataha ke he tau fua he agaga, maeke he agaga nei ke lagomatai a tautolu ke kautu ke he fakaatukehe poke logonaaga nakai katoatoa.​—Kalatia 5:22, 23.

15. Ko e tau liogi fefe, kua maeke ke lagomatai aki a lautolu kua nakai omoi he tau loto ke fakaata a lautolu ke talia e tau fekafekauaga monuina?

¹⁵ Ka e kua, ka nakai fai omoiaga e loto? Ha ko e tau Kerisiano papatiso, kua lata a tautolu ke liogi ke taute he Atua a tautolu ke taute e tau mena ne fiafia a ia ki ai. Ne olelalo a Tavita: “Kia taute e koe a au ke iloa e tau puhala hau ni, Ma Iehova Na e, . . . Kia taute e koe a au ke fano i loto he hau a kupu moli mo e fakaako mai e koe au.” (Salamo 25:4, 5, NW) Ko e tau liogi, ne tuga a nei ka lagomatai a tautolu ke kalo kehe, ke he puhala hehe, mo e maeke ia tautolu ke liogi ke he puhala ne tatai pihia, kaeke kua nakai omoi he loto ke foli atu. Maeke ia tautolu ke ole ki a Iehova ke taute a tautolu ke manako ke talia e fekafekau monuina. Ha ko e moli, kaeke kua liogi a tautolu ma e agaga he Atua mo e taute ke he hana takitakiaga, ti nakai tuai fakauaua ke taute ai ni e tautolu a tautolu ke aoga, ke moua e fekafekau monuina kua foaki mai ki a tautolu. Mole atu e tau mena nai, nakai ko e puhala ma e tau fekafekau he Atua ke manako ke totoko ke he hana agaga.​—Efeso 4:30.

16. Ko e heigoa e manamanatuaga kua lata ke foaki e fakamaloloaga ke omoi e loto ke foli atu ma e kavega he fakapotopotoaga?

¹⁶ Ka moua “e manamanatuaga ha Keriso,” kua fiafia a tautolu ke taute e finagalo he Atua. (1 Korinito 2:16, NW) Ne tatai e manamanatu ha Iesu mo e salamo, ne pehe: “Haku Atua na e, kua fiafia au ke eke hāu a finagalo; ha i loto ia au hau a fakatufono.” (Salamo 40:8) Ne pehe a Iesu: “Kitiala, kua fina atu au ke eke hau a finagalo,” mo e kua hoko e mena ia ke he mate he akau fakakikiveka. (Heperu 10:9, 10) Ko e manako ke taute e tau mena oti kua maeke ai ke he fekafekau a Iehova, kua foaki mai e fakamololoaga ke omoi e loto ke foli atu ma e kavega he fakapotopotoaga.

Ono Atu ke he Vaha i Mua

17. (a) Ko e ha, kua lata e tau tagata tane kua nakai lahi e gahua fekafekau he magaaho nei, ke tuga fakamua, ke nakai fakalolelole? (e) Ko e heigoa e monuina lahi mahaki he tau mena oti?

¹⁷ Ha ko e matematekelea he tino nakai malolo, poke falu a mena, ko e falu tagata ne fa leveki e tau gahua aoga lahi he fakapotopotoaga he magaaho fakamua, kua nakai ha ha ia lautolu he magaaho nei e monuina pihia. Kua lata a lautolu nei ke nakai fakalolelole. Iloa e tautolu, ko e tokologa e tau tagata tane fakamoli, ne nakai maeke ke fekafekau fakalahi tuga he vaha fakamua, ka e tutu agaia ke he tutuaga fakamoli tumau. (Salamo 25:21) Moli, ko e maeke agaia he tau momotua loto holoilalo mai he tau vaha fakamua, kua maeke ke foaki tumau ke fakaaoga ha lautolu a loto matala ka nonofo tumau ki loto he kau momotua. Pete ni, kua nakai katoatoa ha kua motua e tau tau he moui poke falu a fakalavelave he tino, kua nakai lata a lautolu ke laka hifo. Ke he magaaho nei, ki a takitokotaha e Fakamoli ha Iehova ke takiofa e monuina mitaki lahi he tau mena oti, ke ‘tutala atu, hagaao ke he fakahekeaga he tuaga fakapatuiki he Atua’ ko lautolu kua tuku hake fakatokoluga e hana a higoa tapu.​—Salamo 145:10-13.

18. (a) Kaeke kua uta kehe e taha motua poke fekafekau lagomatai, liga ko e heigoa kua lata? (e) Ko e heigoa e manamanatuaga mitaki ne fakakite he taha motua ne uta kehe e kotofaaga?

¹⁸ Kaeke ko e motua a koe poke fekafekau lagomatai, ka e nakai fekafekau he magaaho nei, he pu gahua ia, ki a iloa moli kua fakaalofa agaia e Atua ki a koe, mo e liga to foaki atu fakaofo e ia ki a koe e falu monuina he vaha i mua. (1 Peteru 5:6, 7) Kaeke kua lata ia koe ke taute falu fakahakohakoaga he falu a mena, ki a fiafia ke talahau e mena kua hehe ai, mo e gahua ki ai, ke he lagomataiaga he Atua. Ko e falu ne uta kehe mai he tau momotua, kua hiki ke he manamanatuaga nakai Kerisiano, mo e gahoa kua nakai gahuahua, poke kua mokulu kehe mai he kupu moli. Ka e pulotu ha, ke tuga a lautolu ne ha ha i ai e fakakiteaga he agaga mitaki. Tuga he magaaho ne uta kehe e taha motua ne leva e tau tau he fekafekau i Amelika Lotouho, ne pehe a ia: “Mamahi lahi haku a loto he galo e monuina ne leva e takiofa e au. Ka e kua lali fai au ke gahua fakalahi ke he tau puhala oti ne manako e tau matakainaga ke fakaaoga a au mo e gahua ke liuaki mai ki a au haku a fekafekau monuina.” Ti hoko mai e magaaho, kua monuina e matakainaga nei, ke liu foki ke eke mo fekafekau motua.

19. Ko e heigoa e tomatomaaga kua lata ne foaki age ke he taha matakainaga, kua uta kehe e kotofaaga motua poke fekafekau lagomatai?

¹⁹ Kaeke kua uta kehe hau a kotofaaga motua poke fekafekau lagomatai, ki a tumau e agaga loto holoilalo. Kalo kehe mai he loto manamanatu konakona, ke maeke ai ke nakai lata a koe ma e tau monuina he tau vaha i mua. Ko e agaga fakaatua, ka moua mai e fakalilifu. Ka e aua neke fakalolelole, ki a manamanatu ke he tau fakamonuina ne taute e Iehova ke he hau a fekafekauaga poke hau a lotokaina. Kia ati hake hau a magafaoa fakaagaga, ahi atu ke feleveia mo lautolu ne gagao, mo e fakamalolo a lautolu ne lolelole. Ka e mua atu ke he tau mena oti, ki a takiofa hau a monuina ke fakaheke e Atua mo e fakapuloaaga he tala mitaki, ha ko e taha mai he tau Fakamoli ha Iehova.​—Salamo 145:1, 2; Isaia 43:10-12.

20. Maeke fefe he kau momotua ke lagomatai e tagata leveki poke fekafekau lagomatai fakamua?

²⁰ Kua lata he tino he tau momotua, ke iloa, to liga to tupu e fakaatukehe ke he tagata leveki fakamua poke fekafekau lagomatai, pihia foki ni, kaeke kua tuku kehe ne ia e monuia ia ia. Kaeke kua nakai fakaoti e fakalataha hana, ka e kua kitia he tau momotua kua fakaatukehe tuai e matakainaga, kua lata ia lautolu ke foaki e lagomatai fakaalofa fakaagaga. (1 Tesalonia 5:14) Kua lata ia lautolu ke lagomatai a ia, ke iloa, kua aoga lahi a ia ke he fakapotopotoaga. Pihia foki ni, kaeke kua lata ke fakatonu, ti liga to nakai leva e tau magaaho, ti liu e tagata tane loto holoilalo mo e fakaaue lahi, ke moua e falu fekafekau monuina ke he fakapotopotoaga.

21. Ko hai ne leo ma e tau fekafekau monuina, mo e ko e heigoa ne talahau, ma lautolu ne fakatalitali ke he tau mena ia he vaha nei?

²¹ Kaeke kua foli atu a koe, liga to levaleva e fakatali a koe to moua e taha he tau fekafekau monuina. Aua neke fakatepetepe. Ha ko e leo a Mose, ti 40 e tau tau ato fakaaoga he Atua a ia, he magaaho ne fakatoka noa e tau Isaraela, mai he pipiaga ke he tau tagata Aikupito. (Gahua 7:23-36) Fakamua ato fifili ke hukui a Mose, leva e fekafekau a Iosua, ki a ia. (Esoto 33:11; Numela 27:15-23) Fai magaaho ne leo a Tavita fakamua, ato tuku atu ke he nofoa patuiki ha Isaraela. (2 Samuela 2:7; 5:3) Kua iloa tonu ai, ko Peteru, mo Ioane Mareko, ne haofia he tau magaaho fifiliaga. (Mataio 26:69-75; Ioane 21:15, 19; Gahua 13:13; 15:36-41; Kolose 4:10) Ti kaeke kua nakai taute a koe he magaaho nei ha matagahua he fakapotopotoaga, liga kua toka e Iehova a koe ke feaki, ke moua e fakamahani ke he tau mena. Ke he tau mena pihia, ki a kumi e lagomatai he Atua ka e foli atu, mo e liga to fakamouina e ia a koe mo e falu fekafekau monuina. Ka ko e he magaaho nei, ki a gahua fakamakutu ke lata ai ma e kavega he fakapotopotoaga mo e fakakite e agaga tuga ha Tavita, ne pehe: “To talahau atu hoku gutu e fakahekeaga a Iehova; to fakamonu atu ke he hana higoa tapu e tau tagata oti kana tukulagi tukumuitea.”​—Salamo 145:21.

To Tali Fefe a Koe?

◻ Kua lata e tau momotua Kerisiano ke puipui ke he tau mena hagahaga kelea fefe?

◻ Maeke he heigoa ke lagomatai aki a lautolu, ne nakai foli atu ha kua fakaatukehe, poke tau logonaaga kua nakai katoatoa?

◻ Maeke he heigoa ke omoi e loto he taha tagata, ke taute a ia ni ke moua e kavega he fakapotopotoaga?

◻ Ko e heigoa e tau manamanatuaga kua lata, he tau momotua fakamua mo e tau fekafekau lagomatai, ke onoono atu ke he vaha i mua?

[Fakatino he lau 23]

Fakatu e W. J. Thorn e fakataiaga mitaki he motua loto holoilalo

[Fakatino he lau 25]

Ke tuga a Iesu, kua fiafia nakai a koe ke taute e tau mena oti ka maeke ai ke he fekafekauaga ha Iehova?