Fano Tuga ne Fakaako Mai e Iehova

“Fakaako au, Ma Iehova, ke he puhala hau. To fano au ke he kupu moli hau. Kia fakakatoatoa e koe haku a loto ke matakutaku ke he hau a higoa.”​—SALAMO 86:11, NW.

1, 2. Ko e heigoa ne omoi aki e tau Fakamoli a Iehova ke fakatikai ke talia e tau fagaiaga toto?

“LIGA hako e tau Fakamoli a Iehova he fakatikai e fakaaogaaga he tau koloa toto, ha kua moli e mena ia ko e numela aoga lahi he matakau ne maeke ke fakatupu e tau gagao ne maeke ke feutaaki fano he fagaiaga toto.”​—Tohi tala Falani ke he vai fakamalolo Le Quotidien du Médecin, Tisema 15, 1987.

² Liga manatu e falu ne totou e hokotaki ia, ko e lauia monuina noa ni ne fakatikai ai he tau Fakamoli a Iehova e tau fagaiaga toto, ha kua leva lahi fakamua to maeke la ia ke iloa mitaki e hagahaga kelea, maeke foki e tau mena nei ke tamate. Ka ko e tuaga ne uta he tau Fakamoli a Iehova ke he toto nakai ko e mena tupu noa, po ke ko e matafakatufono ne taute he falu matakau lotu tapuaki tagata kehe lahi, ko e tuaga ne hopo hake mai he matakutaku kua nakai haohao mitaki e toto. Ka ko e fakatikai he tau Fakamoli e toto kakano ha ko e ha lautolu a fifiliaga ke o mo e omaoma i mua he ha lautolu a Faiaoga Lilifu ue atu​—ko e Atua.

3. (a) Fefe e logonaaga ha Tavita ke he falanakiaga ki a Iehova? (e) Ko e heigoa e fakahikuaga ne ono atu ki ai a Tavita ha ko e falanakiaga ke he Atua?

³ Ko e Patuiki ko Tavita, ne logona e ia hana falanakiaga ke he Atua, ne fifili ke fakaako mai e ia mo e ke ‘fano ke he kupu moli hana.’ (Salamo 86:11, NW) Lagataha ne fakatonu atu ki a Tavita kaeke ke kalo kehe mai a ia he lima toto ke he tau mata he Atua, ko e hana ‘solu ko e moli, to afi ai he kato he moui mo Iehova.’ (1 Samuela 25:21, 22, 25, 29, NW) Ha kua mahani e tau tagata ke afi e tau koloa uho ke puipui mo e toka leva a lautolu, ti ko e moui ha Tavita kua maeke ke puipui mo e toka leva pihia he Atua. Ha kua talia e ia e fakatonuaga iloilo nei, ne nakai kumi a Tavita ke fakahao a ia ha ko e hana tau laliaga fakatagata ka e falanaki a ia ke he Taha ne fakakaitalofa hana moui ki ai: “To fakakite mai e koe kia au e puhala he moui: ha i mua hāu e fiafia ke makona ai; ha he lima matau hāu e olioli tukulagi.”​—Salamo 16:11.

4. Ko e ha ne manako ai a Tavita ke fakaako e Iehova?

⁴ Fakalataha mo e manamanatu ia, ne nakai manatu a Tavita to maeke ia ia ke fifili fakatagata ko e haefe e tau matafakatufono he atua ne moli po ke kua lata ke omaoma. Ko e hana manamanatu hanei: “Iehova na e, kia fakaako mai e koe au ke he hau a puhala, ti takitaki e koe au ke he puhala molemole.” “Fakaako au, Ma Iehova, ke he puhala hau. To fano au ke he kupu moli hau. Kia fakakatoatoa e koe haku a loto ke matakutaku ke he hau a higoa. Fakaheke atu au ki a koe, Ma Iehova ko e haku Atua, fakalataha mo e haku a loto katoa.” (Salamo 27:11; 86:11, 12, NW) Ko e falu a magaaho, ko e fano ke he kupu moli ki mua he Atua kua tuga kua nakai lata po ke liga kakano ko e poa lahi mahaki, ka kua manako a Tavita ke fakaako ke he puhala hako mo e ke fano i ai.

Fakaako Hagaao ke he Toto

5. Ko e heigoa ne iloa e Tavita hagaao ke he tuaga he Atua ke he toto?

⁵ Kua aoga lahi ha tautolu a fakamauaga ko e kamata mai he vaha tama tane tote ki mua, ne fakaako a Tavita ke he kitekiteaga he Atua ke he toto, ha kua kitia ai nakai ko e mena nakai iloa fakalotu. Ko e magaaho ne totou ai e Matafakatufono ke he tau tagata, na liga logona foki e Tavita e mena nei: “Ko e solu he kakano ha ha i loto he toto, mo e ko au ni kua tuku ki luga he fatapoa ma mutolu ke taute e ufiufiaga ma e tau solu ha mutolu, ha ko e toto ne taute e ufiufiaga mai i loto he solu. Ti ko e mena haia ne pehe ai au ke he tau tama ha Isaraela: ‘Nakai fai solu ia mutolu ke kai e toto mo e nakai fai tagata kehe kua nonofo ia mutolu ke tuga e tau tagata kehe ke kai e toto.’ ”​—Levitika 17:11, 12, NW; Teutaronome 4:10; 31:11.

6. Ha ha i ai fefe e matutakiaga ma e tau lagomatai he Atua ke fakaako ke he toto?

⁶ Ke he leva he fakaaoga he Atua a Isaraela ke eke mo hana tau tagata ne fakapotopoto e ia, ko lautolu ne manako ke fakafiafia a ia kua lata ke fakaako hagaao ke he toto. Ko e mena ia ne fakaako ai ke he taha atuhau mo e taha atuhau he tau fanau tane mo e tau fanau fifine i Isaraela. Ka e matutaki nakai e fakaakoaga pihia he mole atu e talia he Atua e fakapotopotoaga he tau Kerisiano, ke he kotofaaga ha lautolu ko e “Isaraela he Atua”? (Kalatia 6:16) E, moli. Ko e kitekiteaga he Atua ke he toto kua nakai hiki. (Malaki 3:6) Ko e hana tuaga fakamau ke aua neke fakaaoga fakahehe e toto, na fakagahuahua fakamua to hau e malolo he maveheaga he Matafakatufono, mo e matutaki agaia he mole atu e uta kehe e Matafakatufono.​—Kenese 9:3, 4; Gahua 15:28, 29.

7. Ko e ha e fakaakoaga mai he Atua ke he toto ne aoga ai ki a tautolu?

⁷ Ko e fakalilifu ma e toto ko e lotouho tonu he fakaakoaga Kerisiano. ‘Nakai kia ko e fia fakailoa noa ni e mena ia?’ ka huhu he falu. Ka e, ti ko e heigoa e lotouho tonu he fakaakoaga Kerisiano ka nakai kia ko e poa ha Iesu? Mo e tohia he aposetolo ko Paulo: “Ha ia [Iesu] foki kua moua ai e tautolu e lukutoto ke he hana toto, ko e fakamagaloaga he tau hala, ke lata mo e lahi ue atu he hana fakaalofa noa.” (Efeso 1:7) The Inspired Letters (Ko e Tau Tohi ne Omoi he Agaga), ne fakaliliu e Frank C. Laubach, kua tuku mai e kupu nei: “Ko e toto ha Keriso ne totogi ma tautolu ti ko e magaaho nei ko e Hana a tautolu.”

8. Falanaki fefe e “moto tagata tokologa” ke he toto ma e moui?

⁸ Ko lautolu oti ne amamanaki ke hao mai he “matematekelea lahi” mo e fiafia ke he tau monuina he Atua he lalolagi parataiso kua falanaki ni ke he toto ha Iesu ne fakamaligi. Kua fakamaama mai he Fakakiteaga 7:9-14 a lautolu mo e pehe mai he fakapapahiaga: “Ko lautolu na kua o mai mai he matematekelea lahi, kua unu foki ha lautolu a tau tapulu, mo e fakahina ha lautolu a tau tapulu ke he toto he Punua mamoe.” Mailoga e vagahau nei. Kua nakai pehe ko lautolu nei ne hao mai he matematekelea kua ‘talia a Iesu’ po ke ‘tua ki a ia,’ ha ko e tau mena ia moli ni ko e tau mena kua aoga lahi. Ka e fai laka atu ki mua mo e pehe kua “unu foki ha lautolu a tau tapulu, mo e fakahina ha lautolu a tau tapulu ke he toto [ha Iesu].” Ko e kakano ha ko e hana toto ko e lukutotoaga uho.

9. Ko e ha e omaoma ki a Iehova hagaao ke he toto nakai ko e mena fakateaga lahi ai?

⁹ Ko e fakaaueaga ma e mena uho nei kua lagomatai aki e tau Fakamoli a Iehova ke mauokafua ke aua neke fakaaoga fakahehe e toto, pete ni he talahau fakamoli mai e ekekafo kua lata tonu e fagaiaga. Po ke liga manatu a ia ko e tau lagomatai aoga ka moua mai he fagaiaga ne mamafa lahi mai he tau matematekelea ke he maloloaga tino, ka tupu mai ni he toto. Ka e nakai maeke he Kerisiano ke tiaki noa e matematekelea lahi mahaki, ko e matematekelea ke galo e taliaaga he Atua ha ko e talia ke fakaaoga fakahehe e toto. Ne lagataha ne vagahau a Paulo hagaao ki a lautolu ne “hala a tautolu mo e loto ki ai, ka kua talia tuai e tautolu e maama he kupu moli.” Ko e ha e agahala he vahega hala pihia ne hagahaga kelea lahi ai? Ko e kakano ha ko e tagata pihia “kua taholi e Tama he Atua, mo e . . . nakai tapu e toto he maveheaga ne fakatapu ai a ia.”​—Heperu 9:16-24; 10:26-29.

Lagomatai e Falu ke Fakaako

10. Ko e heigoa i tua he ha tautolu a fakamakamaka ke fakamamao mai he toto?

¹⁰ Ko tautolu ne fakaaue ke he poa lukutoto ha Iesu kia fakaeneene ke aua neke taute tumau e hala, mo e tiaki e laveakiaga moui uho he hana toto. Ha kua manamanatu fakahokulo ke he matakupu nei, ne mailoga e tautolu ko e fakaaue fakamoli ke he Atua ma e moui, kua lata ke omoi aki a tautolu ke tiaki e ha fakahuiaga he hana tau matafakatufono tututonu, kua tua moli ai a tautolu kua foaki mai he loto ma e ha tautolu a fiafia mua atu​—ko e tau fiafia mua atu e leva lahi ha tautolu. (Teutaronome 6:24; Fakatai 14:27; Fakamatalaaga 8:12) Ka e kua, mogoia, ha tautolu a tau fanau?

11-13. Ko e heigoa e kitekiteaga hehe ke he tau fanau ha lautolu mo e toto ne ha ha i ai ke he falu he a tau mamatua Kerisiano, mo e ko e ha?

¹¹ Ha kua mukemuke agaia ha tautolu a tau huli po ke ikiiki agaia ke maama, kua maeke ke kitekite e Atua ko Iehova ki a lautolu kua mea mo e taliaaga kua matapatu ni ke he ha tautolu a tau loto fakamoli. (1 Korinito 7:14) Ti kua moli e mena ia ko e tau fanau ikiiki he kaina Kerisiano nakai la maama ia ke taute e fifiliaga ke omaoma e matafakatufono he Atua ke he toto. Ko e mena ia, kua eketaha nakai a tautolu, ke fakaako a lautolu ke he matakupu lata tonu nei? Kua lata e tau mamatua Kerisiano ke manamanatu fakalahi ke he mena ia, ha ko e falu mamatua na liga kua moua e manamanatu hehe hagaao ke he ha lautolu a tau fanau mo e toto. Ko e falu ne manatu kua nakai ha ha ia lautolu ha takitakiaga lahi kaeke ke age e fagaiaga ke he tau fanau ikiiki ha lautolu. Ko e ha ne hehe ai e kitekiteaga nei?

¹² Loga e tau motu ne ha ha i ai e tau matafakatufono po ke tau matakau hukui he fakatufono ke puipui e tau fanau ne tiaki mo e ekefakakelea. Ko e tau fanau he tau Fakamoli a Iehova nakai ko e tau fanau ne tiaki mo e ekefakakelea kaeke ke fifili e tau mamatua ke totoko e fakaataaga ke age e toto ke he tama tane po ke tama fifine fakahelehele ha lautolu, kae ole he magaaho taha ia ni ke fakaaoga ai e taha tuluiaga kehe kua maeke ke moua mai he tau vai fakamalolo he vaha fou nei. Pihia mai foki he tutuaga he fahi vai fakamalolo, nakai tiaki po ke ekefakakelea e mena nei, ha kua manamanatu ke he hagahaga kelea ne pikitia ha ko e tuluiaga he fagaiaga. Ko e fakagahuahuaaga he tonuhia a nei ke fua e tau matematekelea ne lauia ai, mo e ke fifili ai e levekiaga tului.a Ka e, kumi atu agaia e tau tagata he fahi he vai fakamalolo ke he tau matafakatufono tohi ke moua e pule malolo ke omoi e fagaiaga ne nakai manako ki ai.

¹³ Ko e falu he tau mamatua, ne maama ai kua liga mukamuka ke he tau tagata he fahi he vai fakamalolo ke moua e lagomataiaga he hopoaga fakafili ma e fagaiaga he tama tote, kua liga manatu hifo ko e matakupu ia kua uta kehe mai tuai he ha laua a tau lima, ti nakai fai mena e tau mamatua kua maeke po ke kua lata ke taute. Ko e hehe ha a ia he kitekiteaga ia!​—Fakatai 22:3.

14. Fakaako fefe a Tavita mo Timoteo he ha laua a tau vaha fuata?

¹⁴ Ne iloa e tautolu na fakaako a Tavita ke he puhala he Atua mai he hana vaha fuata mo e hake fakahaga. Ko e mena haia ne lagomatai aki a ia ke fakaalofa ke he moui ko e mena fakaalofa mai he Atua, mo e ke iloa ko e hukui he toto e moui. (Fakatatai 2 Samuela 23:14-17.) Ne fakaako a Timoteo ke he manamanatuaga he Atua “he vaha tote.” (2 Timoteo 3:14, 15) Nakai kia talia e mutolu, pete ko Tavita mo Timoteo kua ha ha i ai i lalo hifo he tau tau ke he matafakatufono he vaha nei, ko e tau tau he tagata lahi, na liga kua maeke ia laua ke talahau fakamitaki e laua a laua ke he tau matakupu kua lauia ai e finagalo he Atua? Ke tuga ia, e leva to hoko ke katoatoa e tau tau, kua lata e tau fuata Kerisiano he vaha nei ke fakaako atu ki ai e puhala he Atua.

15, 16. (a) Ko e heigoa e kitekiteaga ne tupu he falu a matakavi hagaao ke he tonuhia he tau fanau ikiiki? (e) Ko e heigoa ne takitaki atu ke he taha tama tote ne age ki ai e toto?

¹⁵ Ko e falu he tau matakavi kua ha ha i ai e mena ne fakahigoa ko e tote ka e motua, kua tuku age e tau lata tonu tuga ki a lautolu ko e tau tagata lalahi. Matapatu ke he tau tau po ke manamanatuaga motua, po ke tatai ua, liga to kitekite ke he fuata kua motua ni ke taute hana tau fifiliaga ke he levekiaga tului. Pete ni he nakai ko e matafakatufono e mena nei, to liga age he tau iki fakafili po ke tau lilifu e mamafaaga lahi ke he tau manatu he fuata ne maeke ke fakamaama fakamitaki hana manatu mauokafua ke he toto. Ke he taha fahi, kaeke ke nakai maeke he fuata ke fakamaama hana a tua fakamitaki mo e manamanatu motua, to liga manatu e hopoaga fakafili kua lata ke fifili ko e heigoa e mena kua mitaki ke taute, tuga ke taute ma e tama mukemuke.

¹⁶ Ko e taha tagata tane fuata ne fakaako mamutumutu e Tohi Tapu ke he tau tau loga ka e nakai papatiso. Ko e toe fitu ni e fahi tapu hana ne toe ti hoko ke he tau ke moua e ia e “tonu ke fakatikai e levekiaga tului mana,” ne kumi he fale gagao ne tului a ia he hana kanesa e hopoaga fakafiliaga ke omoi e fagaiaga ki a ia kua totoko atu ke he hana tau manatu mo e hana tau mamatua. Ne huhu kamatamata he iki fakafili tane manamanatu mitaki a ia hagaao ke he hana tua ke he toto mo e huhu e tau matapatu huhu, tuga e tau higoa he tau tohi lima fakamua he Tohi Tapu. Ne nakai maeke he tama tane fuata ke fakahigoa a lautolu po ke nakai moua ha talahauaga mauokafua fakamoli kua maama e ia ko e ha ne fakatikai ai e ia e toto. Kua momoko lahi, ha kua fakaata he pule he iki fakafili e fagaiaga, mo e talahau: “(Ko e H)ana fakatikaiaga ke talia e fagaiaga toto kua nakai fakamatapatu ke he maamaaga motua he hana tua fakalotu.”

17. Ko e heigoa e tuaga ne uta he tama fifine ne 14 e tau tau hagaao ke he toto ne taute ke age ki a ia, mo e ko e heigoa e fua?

¹⁷ Liga to kehe e mena ka tupu ke he tama nakai tau lahi ne fakaako fakamitaki ki ai e tau puhala he Atua mo e fano fakamalolo he Hana kupu moli. Ko e taha fuata Kerisiano tote ne moua he vahega kanesa nakai fa tupu tumau taha ia ni. Ne maama he tama fifine mo e hana tau mamatua mo e talia ke maeke ke hiki e tuluiaga taute kehe he ekekafo feua pauaki he taha fale gagao talahaua. Pete ni he pihia, ka e uta agaia ni e lekua ke he hopoaga fakafili. Ne tohia he iki fakafili: “Ne fakamoli mai e D.P., to totoko e ia e fagaiaga toto he ha puhala ni ne maeke ia ia. Ne manatu a ia ko e fagaiaga nei ne taute pule noa ke he tino hana kua tatai ia mo e fakapilo pule noa. Ne ole a ia ke he Hopoaga Fakafili ke fakalilifu hana fifiliaga mo e fakaata a ia ke matutaki e nofo [he fale gagao] mo e nakai fai poakiaga e Hopoaga Fakafili ke he tau fagaiaga toto.” Ko e fakaakoaga Kerisiano ne moua e ia kua lagomatai aki a ia he magaaho uka nei.​—Kikite ke he puha.

18. (a) Ko e heigoa e tuaga mauokafua ne tu ai e tama fifine matematekelea lahi ke he mouaaga he toto? (e) Ko e heigoa e fifiliaga he iki fakafili ke he hana tuluiaga?

¹⁸ Ko e tama fifine 12 e tau tau he moui ne leveki tului ai ha ko e leukemia. Ne uta he hukui he fahi leveki tama e lekua nei ke he hopoaga fakafili ke omoi e toto ki a ia. Ne fakaoti ai he iki fakafili tane pehe: “Ne talahau fakamitaki e L. ke he hopoaga fakafili nei, ke he puhala talahau tonu, kaeke ka lali ke taute ke fagai aki e toto a ia, to tau a ia ke he fagaiaga ia mo e malolo katoa kua fahia a ia ki ai. Ne tua au ki a ia, ha kua pehe a ia, to kaa a ia mo e taufetului ke toho kehe e nila ne huki ke he lima hana mo e to lali ke moumou e toto he taga ne tautau i luga he mohega hana. Kua fakatikai e au ke taute ha poakiaga ne liga ke tuku e tama nei ke he kamatamata mamahi ia . . . Ma e tagata gagao nei, ko e leveki he tuluiaga ne tuku mai he fale gagao ne taute ai e gagao ke he fakamalolo fakatino ni. Kua kaumahala ke taute e tau mena kua lata mo e hana manako he manamanatuaga mo e hana tua fakalotu.”

Tau Mamatua​—Fakaako Fakamitaki

19. Ko e heigoa e gahua pauaki kua lata he tau mamatua ke taute ke he tau fanau ha lautolu?

¹⁹ Ko e tau mena tutupu pihia ne hahamo aki e fekau malolo ma e tau mamatua ne manako ke nonofo oti ha lautolu a magafaoa fakalataha mo e fakatufono he Atua ke he toto. Ko e taha kakano ne eke ai a Aperahamo mo kapitiga he Atua ha kua iloa e Ia ko e tupuna fakamua nei ka “poaki atu e ia ke he hana fanau mo e hana magafaoa ka mole atu a ia, ke taofi e lautolu ke he puhala a Iehova ke mahani tututonu.” (Kenese 18:19) Ti nakai kia moli e mena nei ke he tau mamatua Kerisiano he vaha nei? Kaeke ko koe ko e matua, kua fai fakaakoaga nakai a koe ke he hau a tau fanau fakahelehele ke o he puhala ha Iehova ke maeke tumau ia lautolu ke “mautali . . . ke tali atu mo e mahani molu mo e matakutaku kia lautolu oti kua huhū mai . . . ke he kakano he amaamanaki ha ha ia [lautolu]”?​—1 Peteru 3:15.

20. Ko e heigoa e mena fakamua kua manako a tautolu ke iloa he tau fanau ha tautolu mo e ke tua hagaao ke he toto? (Tanielu 1:3-14)

²⁰ Pete ni ko e mena mitaki ke fakailoa tuai ke he tau fanau ha tautolu hagaao ke he tau mena hagahaga kelea he gagao mo e falu he tau matematekelea he tau fagaiaga toto, ke fakaako e tau fanau ha tautolu ke he fakatufono mitaki katoatoa he Atua ke he toto kua nakai kakano pauaki ke lali ke tuku fakatekiteki e matakutaku ke he toto. Kaeke, ke fakatai ki ai, ke huhu e iki fakafili ke he tama fifine ko e ha ne nakai manako ai a ia ke age e toto ki a ia ti mua atu e tali hana ha kua manatu a ia kua puke e toto ke he tau matematekelea po ke matakutaku, ko e heigoa mogoia e mena ka tupu? To liga fifili ai e iki fakafili pehe, kua nakai motua a ia mo e molea e matakutaku, tuga kua liga matakutaku lahi ni pihia a ia ke he iihi apenitiki ti tagi mo e nakai talia e iihi, pete ni foki kua logona he tau mamatua ko e mena mitaki ke lata mo ia. Mua atu foki ha kua mailoga e tautolu fakamua e matapatu kakano ne totoko ai e tau Kerisiano ke he tau fagaiaga, kua nakai pehe ko e kiva e toto, ka kua uho a ia ke he Atua ha tautolu mo e Foaki Moui. Kua lata he tau fanau ha tautolu ke iloa e mena ia, ti pihia foki ni mo e tau mena matematekelea ne fa moua mai he fahi vai fakamalolo he foaki toto kua lafi mai e mamafa ke he tuaga fakalotu ha tautolu.

21. (a) Kua lata he tau mamatua ke iloa e heigoa hagaao ke he tau fanau ha lautolu mo e kitekiteaga he Tohi Tapu ke he toto? (e) Lagomatai fefe he tau mamatua e tau fanau ha lautolu ke he matutakiaga mo e toto?

²¹ Kaeke kua fai fanau a koe, kua iloa moli nakai e koe kua talia e lautolu fakalataha mo e maeke ke fakamaama e tuaga ne fakave he Tohi Tapu ke he tau fagaiaga? Kua tua fakamoli nakai a lautolu ke he tuaga nei ko e finagalo he Atua? Kua maama moli nakai e lautolu ko e moumou he matafakatufono he Atua kua kelea lahi moli ne maeke ai ke tuku e matematekelea ke he amaamanakiaga he Kerisiano ma e moui tukulagi? Ko e tau mamatua iloilo to liu kitekite ke he tau matakupu nei mo e ha lautolu a tau fanau, po kua ikiiki lalahi agaia a lautolu po ke kua teitei tagata lalahi tuai. Kua lata e tau mamatua ke fakatoka e tau fakaholoaga fakataitai ne hagaao atu e tau fuata takitokotaha ke he tau huhu ne liga to huhu mai he iki fakafili po ke taha lilifu he fale gagao. Ko e foliaga nei nakai ke iloa he fuata ke tafeliuaki he hala taha ke he tau matapatu huhu kua fifili po ke tau tali. Kua aoga lahi mahaki ni ke iloa e lautolu e mena ne tua a lautolu ki ai, mo e ko e ha. Moli, kaeke ke fanogonogo ke he hopoaga fakafili, liga to maeke e tau mamatua po ke falu foki ke talahau e fakailoaaga ke he tau matematekelea he toto mo e falu fifiliaga he tau tuluiaga kua maeke ke moua. Ka ko e mena ne fa mahani e iki fakafili po ke taha lilifu ke kumi ke iloa mai ni he tutala mo e tau fanau ha tautolu, ko e momotua moli nakai e maamaaga ha lautolu ke he ha lautolu a tutuaga mo e ataina ke fifili pihia foki mo e po kua ha ha i ai nakai ia lautolu ha lautolu a tau mena uho mo e tau tua mauokafua.​—Fakatatai 2 Tau Patuiki 5:1-4.

22. Ko e heigoa la e fua tumau he fakaako he Atua a tautolu ke he toto?

²² Kua manako oti a tautolu ke fakaaue mo e taofi fakamalolo ke he kitekiteaga he Atua ke he toto. Kua fakamaama he Fakakiteaga 1:5 a Iesu ko e taha ne ‘fakaalofa kia tautolu mo e ko ia ne vevete a tautolu mai he tau hala ha tautolu ha ko e hana toto ni.’ Ko e talia hokoia ni ke he uho he toto ha Iesu ne maeke ai ia tautolu ke moua katoa mo e fakamagaloaga fakaoti he tau hala ha tautolu. Roma 5:9 kua fakamahino mai pehe: “Hanai, ha kua talahaua tututonu ainei a tautolu ke he hana toto, ti nakai kia fakamoui he ha e ia a tautolu mai he ita.” Ko e iloilo ha a ia, mogoia, ma tautolu mo e ma e tau fanau ha tautolu ke fakaako mai e Iehova ke he mena nei mo e ke fakamalolo ke o he hana puhala tukulagi!

[Tau Matahui Tala]

Tau Matapatu Manatu he Fakaakoaga

◻ Ko e heigoa e kitekiteaga kua lata ia tautolu ke moua hagaao he fakaako mai e Iehova?

◻ Ko e ha e omaoma ke he matafakatufono he Atua ke he toto kua aoga lahi ai?

◻ Ko e ha kua lata lahi ai ke maeke he tau fuata ke fakamaama fakamitaki mo e mauokafua ha lautolu a tau tua ke he toto?

◻ Lagomatai fefe he tau mamatua Kerisiano ha lautolu a tau fanau ke fakaako fakamitaki ke he matafakatufono ha Iehova ke he toto?

[Puha he lau 29]

KUA OFO LAHI E HOPOAGA FAKAFILI

Ko e heigoa ne talahau he fifiliaga he hopoaga fakafili hagaao ki a D.P., ne fakakite mai he paratafa 17?

“Ne ofo lahi e Hopoaga Fakafili ke he lotomatala, fakatotoka, fakalilifu, mo e loto malolo he tama fuata tote 14-1/2 e tau nei. Na liga momoko lahi foki e tama fifine he magaaho ne iloa ai kua moua a ia he vahega kanesa ke mate . . . Ka e nakai pihia, ko e tagata fuata tote motua a nei ne hau ke he Hopoaga Fakafili ke fakamoli. Ne tuga kua ono fakamitaki a ia ke he matagahua uka ne hagaao mai ki a ia. Ne fano oti a ia ke he tau fakaholoaga fakatonutonu, kua talia e puhala tului gagao, mo e tupu hake e manamanatuaga matutaki fakapapahi mitaki, ko e maeke fefe ia ia ko e tagata moui ke hagaao atu ke he paleko nei he fahi vai fakamalolo gagao, ti hau a ia ke he Hopoaga Fakafili mo e hana oleaga matila: kia fakalilifu haku a manatu . . .

“Ke lafi atu ke he hana mahani motua, ne fakailoa e D.P. e tau tutuaga kua lata ma e hana fifiliaga ke fakalilifu e Hopoaga Fakafili ki ai. Ke he fakaagaga, manamanatuaga, mahani kua lata, mo e logonaaga he loto to liga fakakelea he puhala he tuluiaga a ia, ka lafi foki ki ai e tau fagaiaga. To fakalilifu he Hopoaga Fakafili hana a fifiliaga he puhala he tuluiaga.”

[Fakatino he lau 28]

To liga manako e iki fakafili po ke pule fakatonu he fale gagao ke iloa ko e heigoa ne tua moli ki ai e fuata Kerisiano, mo e ko e ha