“Kua Hau e Maama ke he Lalolagi”
“Hanai e fakaveaga he fakafiliaga, kua hau e maama ke he lalolagi ka e fakaalofa e tau tagata ke he pouli ka e nakai ke he maama.”—IOANE 3:19, NW.
1. Ko e ha kua lata e tau tagata oti ke manamanatu ke he fakafiliaga he Atua?
TOKOLOGA e tau tagata he vaha nei kua nakai fakaatukehe lahi ke he fakafiliaga he Atua. Kua tua noa ni e falu ko e fiafia pauaki e fakafili he Atua ki a lautolu kaeke kua o tapu tumau a lautolu mo e nakai taute ha mena kelea ke he ha lautolu a tau tuuta kaina. Ma e tokologa, ko e tau fakaakoaga ha Kerisitenitome hagaao ke he afi ha helo mo e pulekatolia ne ekefakakelea e manatu katoa he fakafiliaga fakaatua. Ka e nakai maeke he mahani nakai fia iloa mo e tau pikopiko ha Kerisitenitome ke liliu e mena moli, to hoko ni ke he tau tagata oti kana e fakafili he Atua. (Roma 14:12; 2 Timoteo 4:1; Fakakiteaga 20:13) Mo e lahi foki e falanaki ke he fakafiliaga nei. Ko lautolu ne mitaki e fakafili ka moua e mena fakaalofa he Atua ko e moui tukulagi, ka e ko lautolu ne nakai fiafia pauaki e fakafili ka moua e totogi katoa he hala: ko e mate.—Roma 6:23.
2. Ko e heigoa e matapatu he fakafiliaga he Atua?
2 Ha kua pihia, ne manamanatu e tau Kerisiano moli hagaao ke he fakafiliaga he Atua, mo e manako lahi moli a lautolu ke fakafiafia a ia. To maeke fefe ia lautolu ke taute e mena nei? He Ioane 3:19 (NW) kua foaki mai e Iesu e kei. Kua pehe a ia: “Hanai e fakaveaga he fakafiliaga, kua hau e maama ke he lalolagi ka e fakaalofa e tau tagata ke he pouli ka e nakai ke he maama, ha kua kelea ha lautolu a tau gahua.” E, to matapatu e fakafiliaga he Atua ke he mena ko e fakaalofa nakai a tautolu ke he maama ka e nakai ko e pouli.
“Ko e Atua, ko e Maama a Ia”
3. Ko e heigoa e pouli, mo e ko e heigoa e maama?
3 Ke he lotomatala fakaagaga, kua hagaao e pouligia ke he goagoa mo e nakai fai amaamanakiaga ne ha ha i loto he kautu ha Satani—pete ni ne fakatupua tumau a Satani ke taute “mo agelu he maama.” (2 Korinito 4:4; 11:14; Efeso 6:12) Ka e he taha fahi, kua hagaao e maama ke he loto maama mo e fakamaamaaga ne moua mai he Atua ko Iehova. Ne vagahau mai a Paulo ke he maama he magaaho ne tohia e ia: “Ha ko e Atua, ko ia ne tala age kia kikila mai e maama he pouli, kua fakakikila mai a ia ke he tau loto ha mautolu, ko e maama ke iloa ai e lilifu he Atua ke he fofoga a Iesu Keriso.” (2 Korinito 4:6) Kua tata lahi e fakamailoga he maama fakaagaga mo e Atua ko Iehova ti kua tohia ai he aposetolo ko Ioane: “Ko e Atua, ko e maama a ia.”—1 Ioane 1:5; Fakakiteaga 22:5.
4. (a) Kua taute fefe e Iehova e maama ke maeke ke moua? (e) Ko e heigoa e puhala kua maeke ia tautolu ke fakakite e fakaalofa ke he maama?
4 Taute ai e Iehova e maama ke maeke ke moua he puhala mai he hana kupu, kua ata lahi ke moua he vaha nei he tohia i loto he Tohi Tapu. (Salamo 119:105; 2 Peteru 1:19) Ha kua pihia, kua fakailoa moli he salamo hana fakaalofa ke he maama he magaaho ne tohia e ia: “Kua lahi ni haku a manako ke he hāu a fakatufono; kua manamanatu au ki ai ke he aho oti. Kua taofi haku loto ke he hāu a tau talahau; mo e manako lahi ue atu au ki ai.” (Salamo 119:97, 167) Kua fakaalofa lahi nakai a koe ke he maama ke tuga ne fakakite moli he salamo? Kua totou tumau nakai e koe e Kupu he Atua, manamanatu fakalahi ki ai, mo e lali fakalahi ke fakaaoga e tau mena ne talahau? (Salamo 1:1-3) Kaeke kua pihia, kua kumi a koe ke moua mai e fakafiliaga fiafia pauaki mai ia Iehova.
“Ko Au ko e Maama he Lalolagi”
5. I luga ia hai ne tuhi ki ai e maama fakaatua?
5 Ko e maama foaki moui ne hau ia Iehova kua tuhi lahi atu ke he peresona ko Iesu Keriso. I loto he kamataaga he Tala Mitaki a Ioane, kua totou e tautolu: “He puhala mai ia [Iesu] e moui, mo e ko e moui e maama he tau tagata. Mo e kua kikila mai e maama i loto he pouli, ka e nakai kautu e pouli ki ai.” (Ioane 1:4, 5, NW) E moli, kua pihia e fakafetuiaga ha Iesu mo e maama kua ui a ia “koe maama moli kua fakamaama aki e tau tagata oti kana.” (Ioane 1:9) Ko ia ni ko Iesu ne pehe: “Ko au ko e maama he lalolagi, he nofo au ke he lalolagi.”—Ioane 9:5.
6. Ko e heigoa e mena kua lata e tagata ke taute ke maeke ke moua e fakafiliaga fiafia pauaki kua takitaki atu ke he moui tukulagi?
6 Ha kua pihia, ko lautolu ne fakaalofa ke he maama kua fakaalofa ki a Iesu mo e tuku e tua ki a ia. Kua nakai fakaai ke moua e fakafiliaga fiafia pauaki ka nakai hagaao atu ki a Iesu. E, kua maeke ni he onoono atu ki a ia ko e puhala he fakamouiaga ne kotofa he Atua kua maeke ia tautolu ke moua e fakafiliaga fiafia pauaki. Ne pehe a Iesu: “Ko e tagata ne tua ke he Tama, ha ha ia ia e moui tukulagi; ka ko e tagata nakai tua ke he Tama, nakai kitia e ia e moui, ka ko e ita he Atua ha ne toka mau ni ki luga hana.” (Ioane 3:36) Ka ko e heigoa, kia, e kakano ke fakagahuahua e tua ki a Iesu?
7. Ke tua ki a Iesu kua fakahaha atu ke tua ki a hai foki?
7 Fakamua, ko ia ni ko Iesu ne pehe: “Ko e tagata ke tua mai kia au, nakai tua mai a ia kia au, ka ko ia ne fakafano mai au. Ko e tagata foki kua kikite mai kia au, kua kikite atu a ia kia ia ne fakafano mai au. Kua hau au ko e maama he lalolagi, kia nakai tumau muatua e pouli ke he taha ke tua mai kia au.” (Ioane 12:44-46) Ko lautolu ne fakaalofa ki a Iesu mo e fakagahuahua e tua ki a ia kua lata foki ke hokulo e fakaalofa mo e tua ke he Atua mo e Matua ha Iesu, ko Iehova. (Mataio 22:37; Ioane 20:17) Ko lautolu ne fakaaoga e higoa a Iesu i loto he ha lautolu a tapuakiaga ka e kaumahala ke tuku atu e fakalilifu lahi mahaki ki a Iehova kua nakai fakakite e fakaalofa moli lahi ke he maama.—Salamo 22:27; Roma 14:7, 8; Filipi 2:10, 11.
Ko e “Iki Hukui” he Atua
8. Ne tuhi fefe e maama he atua ki luga ia Iesu fakamua foki ato hoko hana fanauaga fakatagata?
8 Ke fakagahuahua e tua ki a Iesu kua kakano foki ke talia katoatoa e kotofaaga hana i loto he finagalo ha Iehova. Ne lahi e aoga he kotofaaga nei ne mahino lahi he magaaho ne pehe e agelu ki a Ioane: “Ha ko e talahau kia Iesu ko e agaga ia he perofetaaga.” (Fakakiteaga 19:10; Gahua 10:43; 2 Korinito 1:20) Mai he perofetaaga fakamua i Etena, ko e tau perofetaaga oti kana ne omoi he agaga he atua, mua atu ke he tau mena ki a Iesu mo e hana tuaga i loto he fakamoliaga he finagalo he Atua. Kua tuga ia, ne talahau e Paulo ke he tau Kerisiano Kalatia ko e maveheaga he Matafakatufono ko e “leveki tama ha tautolu, ke takitaki a tautolu kia Keriso.” (Kalatia 3:24) Ko e maveheaga he Matafakatufono tuai ia ne taute fakataitai ai ke tauteute e motu ma e hauaga a Iesu ko e Mesia. Ti fakamua foki ato hoko hana fanauaga fakatagata, ne tuhi atu e maama ne hau ia Iehova ki luga ia Iesu.
9. Ko e heigoa ne putoia he fakaalofa ke he maama talimai he tau 33 V.N.?
9 He tau 29 V.N., ne foaki atu e Iesu a ia ni ma e papatisoaga mo e kua fakauku aki e agaga tapu, ti kua taute ai ko e Mesia ne mavehe ki ai. He tau 33 V.N. ne mate a ia ko e tagata mitaki katoatoa, ne liu tumai, ne haele hake ki luga he lagi, mo e i ai ne foaki atu e koloa uho he hana moui ma e ha tautolu a tau agahala. (Heperu 9:11-14, 24) Ko e tau mena loga ne tutupu kua fakamailoga aki e liliuaga he tauteaga mena he Atua mo e tau tagata. He magaaho nei ko Iesu ko e “Iki Hukui he moui,” ‘Iki Hukui he fakamouiaga,’ “Iki Hukui mo e Fakamitaki Katoatoa he tua.” (Gahua 3:15, NW; Heperu 2:10, NW; He 12:2, NW; Roma 3:23, 24) Mai he tau 33 V.N. ki mua, ne kitia ai he tau tagata ne fakaalofa ke he maama, mo e talia, ka kehe mai ia Iesu “nakai tokai foki e fakamouiaga ke he taha; nakai fakai taha higoa i lalo he lagi kua foaki mai ke he tau tagata, ke maeke ai ke fakamomoui a tautolu.”—Gahua 4:12.
10. Ko e ha kua aoga lahi ai ke fanogonogo ke he tau kupu ha Iesu mo e omaoma ki ai?
10 Ke fakagahuahua e tua ki a Iesu kua kakano foki ke talia ko ia “e Kupu,” mo e “Fakatonuaga Ofoofogia lahi.” (Ioane 1:1, NW; Isaia 9:6, NW) Ko e tau mena kua talahau e Iesu ne ataata mai tumau e kupu moli he atua. (Ioane 8:28; Fakakiteaga 1:1, 2) Ke fakanogonogo atu ki a ia kua lauia ai e moui mo e mate. Ne talaage e Iesu ke he tau Iutaia he hana vaha: “Ko ia ne fanogonogo mai ke he haku a tau kupu, mo e tua kia ia ne fakafano mai au, to moua e ia e moui tukulagi; nakai hoko foki kia ia e fakahala, ka kua hoko a ia ke he moui, mai he mate.” (Ioane 5:24) He senetenari fakamua V.N., ko lautolu ne taute e tau kupu ha Iesu ne fakahao mai he pouli he lalolagi ha Satani mo e moui ai, tuga kua pihia. Ne ui ai a lautolu ko e tututonu ke he onoonoaga ha kua taute ai mo hakeaga fakalataha mo ia ki luga he hana Kautu he lagi. (Efeso 1:1; 2:1, 4-7) He vaha nei, he omaoma ke he tau kupu a Iesu kua hafagi e puhala ma e tokologa ke ui ko e tututonu ke he onoonoaga ke hao mai i Amaketo mo e moua e moui mitaki katoatoa he tagata i loto he lalolagi fou.—Fakakiteaga 21:1-4; fakatatai Iakopo 2:21, 25.
“Ulu he Tau Mena Oti”
11. Ko e heigoa e pule malolo tokoluga ne age ki a Iesu he tau 33 V.N.?
11 He mole mai hana liu tumai, ne fakakite e Iesu ke he hana tau tutaki e taha mena he maama. Ne pehe a ia: “Kua tuku mai kia au e pule oti kana ke he lagi mo e lalolagi.” (Mataio 28:18) Ti kua lagaki hake ai a Iesu ke he tuaga kua mua ue atu e lilifu i loto he fakatokatokaaga he lagi mo e lalolagi katoa a Iehova. Kua tuku atu e Paulo e falu mena fakamatafeiga he magaaho kua pehe a ia: “He fakatu [he Atua] a [Iesu] mai ia lautolu kua mamate, mo e fakanofo a ia ke he hana fahi matau ke he tau mena ha he lagi, Kua mua ke he tau iki lalahi oti kana, mo e tau pule, mo e tau toa, mo e tau iki, katoa mo e tau higoa oti kana kua talahaua, nakai kuenaia he mouiaga nai, ka kua hoko foki ke he mouiaga ne tatali; Kua tuku hifo foki e ia e tau mena oti kana ki lalo he na ve hana, ti tuku atu a ia ke eke mo ulu he tau mena oti ke he ekalesia; Ko e hana tino haia.” (Efeso 1:20-23; Filipi 2:9-11) Talimai he tau 33 V.N., ne lafi atu ke he fakaalofa he maama e mailogaaga ke he tuaga tokoluga lilifu ha Iesu.
12. Ko e heigoa ne fiafia e tau Kerisiano ke talia tali mai he kamataaga, mo e kua fakakite fefe e lautolu e mena nei ke he puhala kua aoga?
12 Ti hoko fakahaga, to taute ai ni e tau tagata oti kana ke mailoga e pule malolo a Iesu. (Mataio 24:30; Fakakiteaga 1:7) Ko e tau tagata ne fakaalofa ke he maama, kua kitia moli ai mo e loto fiafia mai he kamataaga. Ne talia he matakau fakauku he fakapotopotoaga Kerisiano a Iesu “Ko e ulu foki a ia he tino, ko e ekalesia ia.” (Kolose 1:18; Efeso 5:23) He magaaho kua taute a lautolu mo vala he tino ia, ne ‘laveaki . . . mai he pule he pouli, ti ta mai . . . ke he kautu he Tama fakahele [he Atua].’ (Kolose 1:13) Ha kua pihia, kua muitua fakamoli lahi a lautolu ke he takitakiaga a Iesu ke he tau fahi oti he tau momoui ha lautolu, mo e he vaha ha tautolu kua fakaako e lautolu e “falu mamoe” ke taute e mena taha ia. (Ioane 10:16) He mailogaaga he takitakiaga ulu a Iesu e kei kua lata lahi ke moua e fakafiliaga fiafia pauaki.
13. He magaaho fe ne kamata a Iesu ke fakagahuahua e pule malolo he Kautu, mo e ko e heigoa ne muitua ki ai i lalo he lalolagi nei?
13 He hana haeleaga ki luga he lagi he tau 33 V.N., ne nakai fakagahuahua e Iesu he magaaho ia ni hana pule malolo ke he katoatoaaga. Pete ni ko e Ulu he fakapotopotoaga Kerisiano, ne fakatali a ia ke he magaaho tonu ke fakagahuahua e pule malolo katoa ki luga he tau tagata oti kana. (Salamo 110:1; Gahua 2:33-35) Kua hoko mai tuai e magaaho ia he tau 1914, he magaaho ne fakanofo ai a Iesu he nofoaiki ko e Patuiki he Kautu he Atua mo e kamata ai e “tau aho fakamui” he lalolagi. (2 Timoteo 3:1) Talimai he tau 1919, ko e fakamaopoopoaga ha lautolu ne fakauku ne kua toe hane holo atu ke he hana fakakatoatoaaga. Kua kitia lahi mai he tau 1935, kua vehevehe e Iesu e tau tagata ke he “tau mamoe,” ka moua e tufaaga he “kautu kua taute ma [lautolu],” mo e “tau koti,” ka “o atu ai . . . ke he fakahala tukulagi.”—Mataio 25:31-34, 41, 46.
14. Ne fakakite fefe he moto tagata tokologa e fakaalofa ke he maama, mo e ko e heigoa ka taui atu ki a lautolu?
14 Kua fiafia lahi ai, kua kitia moli kua tokologa lahi e tau mamoe he tau aho fakamui nei. Ko e moto tagata tokologa a lautolu kua numela atu ke he tau miliona ne kitia ai ke he lalolagi “mai he tau motu oti, mo e tau faoa, mo e tau tagata kehekehe,” Ke tuga ha lautolu a tau hoa, ko lautolu kua fakauku, kua fakaalofa a lautolu nei kua tuga e tau mamoe ke he maama. Kua “unu foki ha lautolu a tau tapulu, mo e fakahina ha lautolu a tau tapulu ke he toto he Punua mamoe,” mo e tagi a lautolu mo e leo lahi: “Ko e fakamouiaga ha he Atua ha tautolu, ko ia kua nofo ke he nofoaiki, katoa mo e Punua mamoe.” Ha ko e mena nei, ko e matakau he moto tagata tokologa ka moua e fakafiliaga fiafia pauaki. Ko e hana tau matakau “kua o mai he matematekelea lahi,” he hao mai he fakaotiaga ha lautolu ne fakaalofa ke he pouli i Amaketo.—Fakakiteaga 7:9, 10, 14.
“Fanau he Maama”
15. Ko e heigoa e puhala kua fakakite mai ha tautolu a tau gahua ko e fakalilifu ke he Patuiki, ko Iesu Keriso?
15 Ke he puhala aoga fefe, ne taute he tau tagata ne fakaalofa ke he maama, pete ni ko lautolu kua fakauku po ke falu mamoe, ke nonofo i lalo ia Iesu ko ia ko e Patuiki ne fakanofo he Atua he nofoaiki mo e ke taute e gahua he Iki Fakafili? He lali ke tuga e tau tagata ne talia e Iesu e taha puhala. He magaaho ne nofo he lalolagi ne fakakite e Iesu e loto fakaaue ma e tau fuafuaaga tuga e mahani moli, loto katoatoa moli, mo e loto makaukau lahi ma e kupu moli, mo e fakakite lahi e ia ni e tau fuafuaaga nei. (Mareko 12:28-34, 41-44; Luka 10:17, 21) Kaeke kua manako a tautolu ke moua e fakafiliaga fiafia pauaki, kua lata ia tautolu ke taute fakapapahi e tau fuafuaaga ia.
16. Ko e ha kua aoga lahi ai ke tuku kehe e tau gahua kua fakalataha mo e pouli?
16 Kua moli lahi e mena nei ha kua hane fa e pouli kiki e lalolagi ha Satani he tata mai e fakaotiaga. (Fakakiteaga 16:10) Ko e tau kupu ne tohia e Paulo ke he tau Roma kua lata tonu ni: “Kua leva tuai e po, kua tata tuai e aho; ko e mena ia kia tuku kehe ai e tautolu e tau gahua he pouli, ka e fakatapulu a tautolu ke he tau tapulu tau he aho. Kia mahani fakamitaki a tautolu kua lata mo e aho; aua neke tafeauhi mo e konahia, aua neke feuaki mo e matahavala, aua neke taufetoko mo e mahekeheke.” (Roma 13:12, 13) Pete ni ko e mena fakaalofa e moui tukulagi ne moua mai he Atua, ko e moli lahi he tua ha tautolu mo e ha tautolu a fakaalofa ma e maama, ne kitia moli mai he tau mena ne taute e tautolu. (Iakopo 2:26) Ha kua pihia, ko e fakafiliaga ka moua e tautolu kua falanaki lahi ni ke he laulahi he tau gahua mitaki kua taute e tautolu mo e kalo kehe mai he tau gahua kelea.
17. Ko e heigoa e kakano ke “fakatapulu a mutolu ke he Iki, ko Iesu Keriso”?
17 He mole mai hana fakatonuaga ia Roma 13:12, 13, kua fakaoti mai e aposetolo ko Paulo he talahau: “Ka kia fakatapulu a mutolu ke he Iki, ko Iesu Keriso; aua foki neke taute e tau mena he tino ke hoko ai hana tau manako lahi.” (Roma 13:14) Ko e heigoa e kakano ke “fakatapulu a mutolu ke he Iki, ko Iesu Keriso”? Kua kakano ni ke lata he tau Kerisiano ke muitua fakatata lahi ki a Iesu, fakatapulu e lautolu a lautolu, ke tuga a ia, mo e hana fakafifitakiaga mo e hana loto, lali fakalahi ke tuga a Keriso. “Ha ko e mena ia ni kua ui ai a mutolu,” he talahau e Peteru, “ha ko e mena ne mamahi a Keriso ni ma mutolu, ti toka ai e ia e fakafifitaki ma mutolu, kia mumui atu a mutolu ke he hana tau tuagahui.”—1 Peteru 2:21.
18. Ko e heigoa e tau hikihikiaga kehe lahi kua liga lata ke taute kaeke kua manako a tautolu ke moua e fakafiliaga fiafia pauaki?
18 Mahani mau e mena nei ke putoia e tau hikihikiaga kehe lahi i loto he moui he Kerisiano. “Ha kua pouli a mutolu fakamua,” he talahau e Paulo, “ka e ko mutolu he magaaho nei ko e maama he matutakiaga mo e Iki. Kia o fano a tuga e tau fanau he maama, ha ko e fua he maama kua ha ha i ai e tau vahega mena mitaki oti kana mo e tututonu mo e kupu moli.” (Efeso 5:8, 9, NW) Ko lautolu ne taute e tau gahua he pouli, nakai ko e tau tagata ne fakaalofa ke he maama mo e to nakai moua e fakafiliaga fiafia pauaki ato taute e lautolu e hikiaga.
“Ko e Maama he Lalolagi a Mutolu”
19. Ko e heigoa e tau puhala kehekehe kua maeke e Kerisiano ke fakaataata mai e maama?
19 Ke fakahiku aki, ko e kakano he fakaalofa ke he maama, ko e fakaataata atu e maama ke maeke ai e falu ke kitia ai mo e fia loto ki ai. Ne talahau a Iesu: “Ko e maama he lalolagi a mutolu.” Mo e lafi atu a ia ki ai: “Kia kikila atu pihia ha mutolu a maama ki mua he tau tagata, kia kitia ai e lautolu ha mutolu a mahani mitaki ati fakaheke atu ai a lautolu ke he Matua ha mutolu ha ha he lagi.” (Mataio 5:14, 16) Ko e tau gahua mitaki he Kerisiano kua fakalataha ki ai e fakakiteaga he tau mena mitaki kehekehe mo e tututonu mo e kupu moli, ha ko e tau mahani mitaki ia kua foaki mai e fakamoliaga malolo lahi ke he kupu moli. (Kalatia 6:10; 1 Peteru 3:1) Mua atu ke fakalataha e tutalaaga ke he falu hagaao ke he kupu moli. He vaha nei, kua kakano e mena nei ke kau auloa ke he foliaga he matagahua fakamatala ke he lalolagi katoa “e tala mitaki nai he kautu . . . ke eke mo talahau ke he tau atu motu oti.” Kua kakano foki, ke fakauka mo e liliu atu ki a lautolu ne fiafia ke iloa, fakaako e Tohi Tapu mo lautolu, mo e lagomatai a lautolu, ke kitia ai, ke taute e tau gahua kua ha ha i ai he maama.—Mataio 24:14; 28:19, 20.
20. (a) Kua maama lahi fefe e kikila he maama he vaha nei? (e) Ko e heigoa e tau monuina uho ne olioli ki ai a lautolu kua talia e maama?
20 He vaha ha tautolu, fakaaue atu ke he gahua fakamatala fakamakutu he tau Kerisiano fakamoli, kua molea e 200 he tau motu kua logona e tala mitaki, mo e kua kikila e maama tuga ne nakai la pihia fakamua. Ne pehe a Iesu: “Ko au nai ko e maama he lalolagi; ko ia ke mui mai kia au, nakai fano a ia ke he pouli, ka e moua e ia e maama he moui.” (Ioane 8:12) Ko e loto olioli moli ai ni he kau auloa ke he fakamoliaga he maveheaga nei! Kua muhukoloa lahi ha tautolu a tau momoui he magaaho nei ha kua nakai matematekelea agaia a tautolu i loto he lalolagi pouli ha Satani. Mo e amaamanakiaga ha tautolu kua homo ue atu moli he onoono atu a tautolu ke he fakafiliaga fiafia pauaki mai he Iki Fakafili ne kotofa e Iehova. (2 Timoteo 4:8) Ko e matematekelea lahi ni kaeke kua moua e maama, mo e liliu tua a tautolu ke he pouli mo e moua e fakafiliaga kua nakai fiafia pauaki! I loto he tala ne muitua mai, to fakatutala atu a tautolu ko e maeke fefe a tautolu ke tumau mo e mauokafua i loto he tua.
Maeke Nakai ia Koe ke Fakamaama?
◻ Ko e heigoa e matapatu he fakafiliaga he Atua?
◻ Ko e heigoa e kotofaaga uho ha Iesu hagaao ke he finagalo he Atua?
◻ Fakakite fefe e tautolu kua fakalilifu a tautolu ki a Iesu ha ko ia e Patuiki ne fakanofo e Iehova he nofoaiki?
◻ Maeke fefe ia tautolu ke fakakite moli ne tautolu a tautolu ko e “tau fanau he maama”?
◻ He lalolagi pouli nei, ko e heigoa e puhala kua kikila mai e maama ke tuga ne nakai pihia fakamua?
[Fakatino he lau 21]
To hoko mai ni, to taute e tau tagata oti ke mailoga e pule malolo ha Iesu
[Fakatino he lau 23]
Kua fakakite e tautolu ko e fakaalofa a tautolu ke he maama he magaaho ka fakaataata atu e tautolu ke he falu