Kia o Fano mo e Pulotu Hagaao ke he Lalolagi
“Kia o fano a mutolu mo e iloilo ki mua ha lautolu i tua.”—KOLOSE 4:5.
1. Ko e heigoa ne fehagai mo e tau Kerisiano fakamua, mo e ko e heigoa e fakatonuaga ne age e Paulo ke he fakapotopotoaga i Kolose?
NE NONOFO e tau Kerisiano fakamua he tau taone he lalolagi Roma ne fehagai tumau mo e tapuaki tupua, mahani kelea he tutuliaga fakafiafia tino, mo e tau taute mena tapuaki pouliuli mo e tau mahani fakamotu. Ti kua nakai fakauaua kua feleveia a lautolu ne nonofo i Kolose, ko e taone he lotouho he fahi lalo i Asia Tote, mo e tapuaki atua matua fifine mo e tapuakiaga agaga kelea he tau tagata Ferukia, tau fakaakoaga fakataitai pouliuli he tau tagata Heleni ne nonofo i ai, mo e tapuakiaga faka-Iuta he tau kaufakalatahaaga Iutaia. Ne fakatonutonu atu e aposetolo ko Paulo ke he fakapotopotoaga Kerisiano ke ‘o fano mo e iloilo’ ke he tau tagata pihia “i tua.”—Kolose 4:5.
2. Ko e ha kua lata e Tau Fakamoli a Iehova he vaha nei ke o fano mo e pulotu hagaao ki a lautolu i tua?
2 He vaha nei, ne feleveia e Tau Fakamoli a Iehova mo e tau gahua hehe pihia, mo e loga lahi foki. Ha ko e mena ia, kua lata foki a lautolu, ke fakagahuahua e loto pulotu ke he ha lautolu a fakafetuiaga mo lautolu i tua he fakapotopotoaga Kerisiano moli. Kua tokologa e tau tagata he tau fakatuaga lotu mo e politika, ti pihia foki e tau matutakiaga uta tala ne totoko ki a lautolu. Kua lali e falu mai ia lautolu nei, he latau fakatonu atu ni po ke tuga he fa mahani mau ke taute, he fakahaha ke ekefakakelea e higoa he Tau Fakamoli a Iehova mo e uhu e totokoaga he mahani fili tagata ki a lautolu. Ke tuga foki ni e onoonoaga fakafili hepe ke he tau Kerisiano fakamua ko e ‘vahega lotu’ fiafia kelea mo e hagahaga kelea, ne fa mahani mau ke piu ke he Tau Fakamoli a Iehova he vaha nei e mahani fili tagata mo e tau manamanatu hehe.—Gahua 24:14; 1 Peteru 4:4.
Ke Kautu Mai he Mahani Fili Tagata
3, 4. (a) Ko e ha, to nakai ofania he lalolagi e tau Kerisiano moli, ka e kua lata a tautolu ke lali ke taute e heigoa? (e) Ko e heigoa ne tohi he fifine tohia tohi kua hagaao ke he Tau Fakamoli a Iehova ne tuku he tau kemu pagota Nasi?
3 Kua nakai amaamanaki e tau Kerisiano moli ke ofania he lalolagi, ko e mena, hagaao ke he aposetolo ko Ioane, kua “ha he pule hana kua mahani kelea.” (1 Ioane 5:19) Ka e pete ni ia, kua fakamafanatia mai e Tohi Tapu ke he tau Kerisiano ke lali fakalahi ke moua mai e tau tagata ki a Iehova mo e hana tapuaki mea. Kua taute e tautolu e mena nei he fakamatala fakatonu atu ki a lautolu mo e mai he ha tautolu a tau mahani mitaki foki. Ne tohia he aposetolo ko Peteru: “Kia mitaki ha mutolu a mahani ki mua he tau motu kehe, ko e mena kua kupu kelea ai kia mutolu tuga ne tau tagata mahani kelea a mutolu, ka kitekite a lautolu ke he tau gahua mitaki ha mutolu, ti fakaheke atu ai a lautolu ke he Atua ke he aho ke ahi mai ai.”—1 Peteru 2:12.
4 I loto he tohi hana ko e Forgive—But Do Not Forget, ne pehe e tagata tohia tohi ko Sylvia Salvesen hagaao ke he Tau Fakamoli fifine ne nonofo fakalataha mo ia he kemuaga pagota Nasi: “Ko e kau tokoua ia, ko Käthe mo Margarethe, mo e tokologa foki falu, ne lahi e lagomatai ki a au, nakai ni ha ko e tua ha lautolu ka ke he tau mena kua aoga lahi foki. Ne moua mua e lautolu ma mautolu e tau kala ie mea ma e tau matamotu ha mautolu . . . Ke talahau fakaku, kua kitia e mautolu kua ha ha i ai a mautolu he vahaloto he tau tagata ne manamanatu mitaki mai ki a mautolu, mo e fakakite mai foki ha lautolu a tau manamanatu fakakapitiga ke he tau mena ne taute e lautolu.” Kua mitaki ha e talahauaga moli, mai ia “lautolu i tua”!
5, 6. (a) Ko e heigoa e gahua hane fakakatoatoa e Keriso he magaaho nei, mo e kua lata a tautolu ke nakai nimo e heigoa? (e) Kua lata ke fefe e aga manamanatu ha tautolu ke he tau tagata he lalolagi, mo e ko e ha?
5 Kua maeke lahi a tautolu ke moumou hifo e mahani fili tagata kaeke kua pulotu e puhala he tau mahani ha tautolu ne taute ke he tau tagata i tua. Moli, kua nonofo a tautolu he magaaho kua vevehe kehe he Patuiki ne pule, ko Iesu Keriso e tau tagata he tau motu, ke “tuga e leveki mamoe kua vevehe e tau mamoe mo e tau koti.” (Mataio 25:32) Kia nakai nimo ko Keriso e Ikifakafili; ko ia naia ka fifili ko hai e “tau mamoe” mo e ko hai e “tau koti.”—Ioane 5:22.
6 Kua lata he mena nei ke omoi e aga manamanatu ha tautolu hagaao ki a lautolu ne kua nakai ko e vala he fakatokatokaaga a Iehova. Kua liga manamanatu a tautolu ko e tau tagata lalolagi a lautolu, ka ko e vala he lalolagi a lautolu, ko e tau tagata ‘nukua fakaalofa e Atua ki ai ti mai ai hana Tama fuataha, kia nakai mate taha ne tua kia ia, ka kia moua e ia e moui tukulagi.’ (Ioane 3:16) Ti kua mua atu ni ke manamanatu, ko e tau tagata kua amaamanaki ke eke mo tau mamoe, ka e nakai fifili noa ko e tau koti a lautolu. Ne mahani vale lahi e falu ia lautolu he magaaho fakamua he totoko ke he kupu moli, ka kua eke he magaaho nei mo Tau Fakamoli tukulele. Mo e mai ia lautolu nei kua tokologa ne futiaki mai he tau gahua totonu, ato talia e lautolu e ha fakamatalaaga ne taute fakahako ki a lautolu. Ko e fakatai, kikite la ke he fakatino he lau tohi 25.
Fakamakutu, Nakai Aga Vale
7. Ko e heigoa e tala fakafili ne talahau he pope, ka e liga ko e heigoa e huhu kua lata a tautolu ke huhu?
7 Ne tala fakafili e Pope ko John Paul II ke he vahega lotu, mo e mua atu ke he Tau Fakamoli a Iehova, he magaaho ne talahau e ia: “Kua tetei e makutu fia lahi ne kua kumi he falu e tau tagata tali tonu fou, he o ke he taha fale mo e taha fale, po ke fakatu e tau tagata o hui he tau malokuaga he tau puhala tu, ko e mena ne taute he taha vahega lotu aga hakahakau, tuga he aposetolo mo e misionare fakavaia.” Liga kua lata tuai ni ke huhu, Kaeke ko e “aga hakahakau, tuga he aposetolo mo e misionare fakavaia” a tautolu, ti toka i fe mogoia e fakamakutu evagelia moli? Kua kitia moli, to nakai moua ai ke he vahaloto he tau Katolika po ke eke ke toka foki he vahaloto he tau Porotesano po ke tau tagata he tau lotu Tuai.
8. Kua lata a tautolu ke taute fefe ha tautolu a gahua fakamatala ke he taha fale mo e taha fale, ti ko e heigoa e taui ne amaamanaki ke moua?
8 Ka e pete ni ia, ke maeke ke fakakite moli ko e pikopiko e tokutoku kelea, ko e fia lahi e gahua fakamoliaga ha tautolu, kua lata tumau a tautolu ke mahani totonu, fakalilifu, mo e fai mahani he magaaho ka fakafeleveia atu a tautolu ke he tau tagata. Ne tohia he aposetolo ko Iakopo: “Ko hai kia ia mutolu kua iloilo mo e maama? kia fakakite mai e ia ke he tau mahani mitaki hana tau gahua mo e loto holoilalo ha i ai e iloilo.” (Iakopo 3:13) Kua tomatoma mai e aposetolo ko Paulo ki a tautolu ke “aua neke fa taufetoko.” (Tito 3:2) Ke fakatai ki ai, he nakai talahau fakahako ko e kelea e tau taofiaga he tagata ne fakamatala a tautolu ki ai, ko e ha kia kua ai lata ke fakakite e loto fiafia moli ke iloa hana a tau manamanatu? Ti tala age mogoia ke he tagata e tala mitaki ne toka he Tohi Tapu. He taute e fakafeleveiaaga mitaki mo e fakakite e mahani fakalilifu ke he tau tagata he falu taofiaga, to lagomatai ai e tautolu a lautolu ke ha ha ia lautolu e tau aga manamanatu kua loto ke fanogonogo mo e liga to maeke a lautolu ke iloa e mena uho i loto he fekau he Tohi Tapu. Ti ko e fua ka moua mai, liga to o mai e falu ke ‘fakaheke atu ke he Atua.’—1 Peteru 2:12.
9. Kua maeke fefe a tautolu ke fakaaoga e fakatonutonuaga ne foaki mai e Paulo (a) ia Kolose 4:5? (e) ia Kolose 4:6?
9 Ne fakatonutonu mai e aposetolo ko Paulo: “Kia o fano a mutolu mo e iloilo ki mua ha lautolu i tua, mo e fakaaoga e mutolu e tau aho he mouiaga nai.” (Kolose 4:5) Kua fakamaama mai e J. B. Lightfoot e talahauaga fakamui nei, he tohia: “Kia nakai toka ke mole noa e ha magaaho ne tuku mai ki a koe, ke talahau mo e taute e mena kua liga to fakalaulahi atu e manako he Atua.” (Fakalilifa e mautolu.) E, kua lata a tautolu ke mautali e tau kupu mo e tau gahua ma e magaaho ka tuku mai. Kua putoia ai ke he pulotu ia, ke fifili fakamitaki e magaaho he aho kua lata ke ahiahi atu. Kaeke kua nakai talia e fekau ha tautolu, kua kakano ka ha kua nakai loto fakaaue e tau tagata ki ai, po ke kakano ha kua liga ahiahi atu a tautolu he magaaho kua nakai lata? Ne tohia mai foki e Paulo: “Aua neke noa ha mutolu a tau kupu mo e fakaalofa, kia fakamasima ke he masima, kia iloa e mutolu ke tali fakatonu atu ke he tau tagata oti kana.” (Kolose 4:6) Kua lata e mena nei ke manamanatu fakamua ki ai mo e fakaalofa moli ke he tau katofia. Kia foaki atu tumau e tautolu e fekau he Kautu mo e fakaalofa noa.
Fakalilifu mo e “Nonofo Tauteute ma e Tau Gahua Mitaki Oti Kana”
10. (a) Ko e heigoa e fakatonutonuaga ne age he aposetolo ko Paulo ke he tau Kerisiano ne nonofo i Kereta? (e) Ko e tau fakafifitakiaga mitaki mua tua fefe e Tau Fakamoli a Iehova he mumuitua ke he fakatonutonuaga a Paulo?
10 Kua nakai maeke a tautolu ke fakahui e tau mahani he Tohi Tapu. Ke he taha fahi, kua nakai lata a tautolu ke taufetoko ke he tau huhu ne kua nakai putoia ai e mahani fakamoli he Kerisiano. Ne tohia he aposetolo ko Paulo: “Kia fakamanatu e koe a lautolu [tau Kerisiano i Kereta] kia omaoma a lautolu ke he tau iki lalahi, mo e tau pule kia navanava atu ke he tau iki, kia nonofo tauteute foki a lautolu ke he tau gahua mitaki oti kana, Aua neke eke fakakelea ke he taha, aua neke fa taufetoko, kia totonu, mo e fakakite e mahani molu ni ke he tau tagata oti kana.” (Tito 3:1, 2) Ne tohia he tagata fakaako tokoluga ke he Tohi Tapu ko E. F. Scott hagaao ke he vala tala nei: “Nakai koenaia ke lata e tau Kerisiano ke omaoma ke he pule malolo, ka kua lata a lautolu ke mau tauteute ma e ha gahua mitaki. Ko e mena nei . . . kua kakano ke he mena, ka putoia mo e magaaho, kua lata e tau Kerisiano ke ha ha i mua tua ia lautolu e agaga ke fakakite e makaukau ke he tau tagata. To ha ha tumau e tau mena vela he afi, tatalu, tau mena matematekelea kehekehe, ko e tau magaaho kua loto e tau tagata mitaki oti kana ke lagomatai ha lautolu a tau katofia.” Kua loga e tau mena tutupu fakalutukia ke he lalolagi katoa mo e kua ha ha e Tau Fakamoli a Iehova he tau tagata fakamua ke taute e tau gahua lagomatai. Ne nakai ni lagomatai hokoia e lautolu ha lautolu a tau matakainaga ka ko lautolu foki i tua.
11, 12. (a) Kua lata ke mahani fefe e tau Kerisiano ke he tau pule malolo? (e) Ke he talagaaga he tau Fale Kautu ko e heigoa kua fakalataha mo e loto omaoma ke he tau pule malolo?
11 Kua pehi foki he vala tala nei he tohi ha Paulo ki a Tito e mena aoga lahi ke lata ke loto fakalilifu ke he tau pule malolo. Ko e tau fuata Kerisiano kakano ha ko e ha lautolu a tuaga nakai kau, ati kua fa tutu ai ki mua he tau ikifakafili, ti kua lata lahi ai ke manatu ke o fano mo e pulotu ki a lautolu i tua. Kua maeke lahi a lautolu ke fakamitaki lahi po ke moumou e higoa he tau tagata a Iehova ha ko e tau puhala teuteu ha lautolu, e tau hagahaga he tau mahani ha lautolu, mo e puhala vagahau ha lautolu ke he tau pule malolo pihia. Kua lata a lautolu ke “ta atu . . . e lilifu kia lautolu kua lata ki ai e lilifu,” mo e taute ha lautolu a puipuiaga fakalataha mo e fakalilifu fakahokulo.—Roma 13:1-7; 1 Peteru 2:17; 3:15.
12 Ko e tau takitaki he fakatufono he matakavi ne kua putoia he “tau iki” nei. He magaaho nei kua loga mo e loga e tau Fale he Kautu ne fa e talaga, ati kua nakai maeke ke kalo mai he tau pule malolo he matakavi. Kua fa mahani e tau motua ke feleveia mo e mahani fili tagata. Ka kua kitia foki, ko e tau hukui he tau fakapotopotoaga ne taute e tau fakafetuiaga mitaki mo e tau pule malolo mo e kau auloa mo e tau pule ke he tau fakatokatokaaga, kua maeke e mahani fili tagata nei ke moumou hifo. Ne fa mahani ke taute e fakamoliaga mitaki ke he tau tagata ne nakai lahi po ke nakai iloa ha mena hagaao ke he Tau Fakamoli a Iehova mo e fekau ha lautolu.
‘Kaeke Kua Maeke Kia Nonofo Fakamitaki mo e Tau Tagata Oti’
13, 14. Ko e heigoa e tau fakatonutonuaga ne age e Paulo ke he tau Kerisiano i Roma, mo e maeke fefe a tautolu ke fakaaoga ke he ha tautolu a fakafetuiaga mo lautolu i tua?
13 Kua age e Paulo e fakatonutonuaga ne mui mai ke he tau Kerisiano ne nonofo i Roma pouliuli: “Aua neke taui atu e kelea ke he kelea he taha; kia tauteute e tau mena gali ki mua he tau tagata oti kana. Kaeke kua maeke ia mutolu, kia nonofo fakamitaki mo e tau tagata oti kana. Ko e tau fakahelehele na e, aua neke taui atu e mutolu, ka kia fakatokatoka atu ke he ita; ha kua tohi mai, Kua pehe mai e Iki, Ha ha ia au ke taui atu, to taui atu e au ni. Haia, kaeke kua hoge a ia kua fai fi kia koe, kia fagai e koe a ia; ka fia inu a ia kia fakainu e koe a ia; ha ko e mena ka eke pihia kua tanaki ai e tau malala kaka ki luga he ulu hana. Aua neke mahala a koe ke he kelea, ka kia mahala e kelea ke he mitaki.”—Roma 12:17-21.
14 Ke he tau fakafetuiaga ha tautolu mo e tau tagata i tua, kua nakai maeke ha ko e tau Kerisiano moli a tautolu, ke kalo mai he feleveia mo e tau tagata totoko. I loto he vala tala i luga, kua fakakite e Paulo ko e puhala he pulotu a nai ke lali ke kautu mai he totokoaga he taute e tau gahua mahani totonu. Ke tuga e tau maka kaka, kua maeke he tau gahua mahani totonu nei ke fakatataka e faitaua mo e moua mai e tau tagata totoko ke aga manamanatu totonu ke he tau tagata a Iehova, ti liga to fakalagalaga foki hana fiafia ke he tala mitaki. Ti ko e magaaho ka tupu e mena nei, kua fakakaumahala ai e kelea ha ko e mitaki.
15. Ko e tau magaaho fe kua lata e tau Kerisiano ke mua atu e fakaeneene lahi ke o fano mo e pulotu ki a lautolu i tua?
15 Kua aoga lahi mua tua ke o fano mo e pulotu hagaao ki a lautolu i tua he tau loto kaina ne taha e hoa he mau ne nakai la talia e kupu moli. He omaoma ke he tau mahani he Tohi Tapu kua tupu mai ai e tau tane mitaki, tau hoana mitaki, tau mamatua tane mitaki, tau mamatua fifine mitaki, mo e fanau kua mahani omaoma lahi mo e malolo lahi ke fakaako he tau aoga. Kua lata e tagata ne nakai tali tonu ke maeke ke kitia e lauiaaga mitaki he tau mahani Tohi Tapu ke he tagata ne tali tonu. Ti kua ‘moua a lautolu he mahani mitaki ka e nakai vagahau’ a lautolu he magafaoa ne tukulele.—1 Peteru 3:1, 2.
‘Kia Mahani Mitaki ke he Tau Tagata Oti Kana’
16, 17. (a) Ko e heigoa e tau poa kua fiafia lahi e Atua ki ai? (e) Kua lata a tautolu ke “mahani mitaki” fefe ke he tau matakainaga ha tautolu mo lautolu foki i tua?
16 Kua maeke a tautolu ke taute e mena kua mua tua e mitaki ma e katofia ha tautolu he ta atu ki a ia e fekau he moui mo e fakaako ki a ia e fakafeiloaaga mo Iehova he puhala mai ia Iesu Keriso. (Roma 5:8-11) Ha ko e mena ia, kua tala mai he aposetolo ko Paulo ki a tautolu: “Hanai, kia uta mau e tautolu e poa fakaheke ke he Atua kia ia ni, ko e fua haia he tau laugutu ha lautolu, kua fakaaue atu ke he hana [Iesu] higoa.” (Heperu 13:15) Ne lafi mai foki a Paulo: “Aua neke nimo ia mutolu ke mahani mitaki [ke he tau tagata oti, NW] mo e fakaalofa atu; ha ko e tau poa pihia kua fiafia ai e Atua.” (Heperu 13:16) Ke lafi atu ke he gahua fakamoliaga ha tautolu ke he tau tagata, kua nakai lata a tautolu ke nimo ke “mahani mitaki.” Ko e vala kua mua atu e aoga he tau poa ne fiafia lahi e Atua ki ai.
17 E kua mahani a tautolu ke taute e tau mena mitaki ke he tau matakainaga fakaagaga ha tautolu, kua lata ke fai lagomatai he hukia e loto logonaaga ha lautolu, tau mena fakaagaga, tau mena he tino, po ke koloa he tino. Kua fakakite mai e Paulo e mena nei he magaaho ne tohia e ia: “Hanai, kia mahani mitaki a tautolu fakalata ke he tau aho ha i ai ia tautolu, ke he tau tagata oti kana, ka e au atu ke he faoa ne tua.” (Kalatia 6:10; Iakopo 2:15, 16) Pete ni ia, kua lata a tautolu ke aua nimo e tau kupu, ‘kia mahani mitaki a tautolu ke he tau tagata oti kana.’ Ka taute e gahua mahani totonu ke he matakainaga he tino, ke he katofia, po ke tagata he gahuaaga, ti kua maeke lahi ai ke moumou hifo e totokoaga he mahani fili tagata ki a tautolu mo e hafagi e loto he tagata ke he kupu moli.
18. (a) Ko e heigoa e tau mena hagahaga kelea kua lata a tautolu ke kalo kehe? (e) Maeke fefe a tautolu ke fakaaoga e mahani mitaki Kerisiano ha tautolu ke lagomatai aki ha tautolu a gahua fakamoliaga ke he tau tagata?
18 Ke maeke ke taute e mena nei, kua nakai lata a tautolu ke taute a lautolu i tua mo tau kapitiga tata lahi. Kua hagahaga kelea lahi e tau feoakiaga pihia. (1 Korinito 15:33) Mo e kua nakai fai manako ke kapitiga mo e lalolagi. (Iakopo 4:4) Ka e maeke e mahani mitaki Kerisiano ha tautolu ke lagomatai e gahua fakamatala ha tautolu. Ke he falu motu kua hane eke ke uka lahi ke tutala ke he tau tagata he tau loto kaina ha lautolu. Kua toka he falu fale luga e tau lakau puipui kua taofi kehe a tautolu ati nakai maeke ke hohoko atu ki a lautolu ne nonofo i ai. I loto he tau motu toto mitaki, ko e telefoni e taha puhala matutaki kua maeke ke taute e gahua fakamatala. Kua loga e tau motu kua maeke ke taute e gahua fakamatala he tau puhala tu. Ka e maeke ke he tau motu oti kana, ka mahani mitaki, fai mahani, mahani totonu, mo e fia lagomatai lahi ke he falu tagata, ke moua ai e tau magaaho ke moumou hifo e mahani fili tagata mo e tuku atu e gahua fakamoliaga mitaki.
Ke Fakanonoaki e Tau Tagata Totoko
19. (a) Ha kua nakai ko e tau tagata fakafiafia tagata a tautolu, amaamanaki a tautolu ke moua e heigoa? (e) Kua lata a tautolu ke lali fefe ke mumuitua ke he fakafifitakiaga a Tanielu mo e fakaaoga e fakatonutonuaga a Peteru?
19 Nakai ko e tau tagata fakafiafia tagata po ke matakutaku tagata e Tau Fakamoli a Iehova. (Fakatai 29:25; Efeso 6:6) Kua iloa katoatoa e lautolu, pete ni kua lali fakalahi a lautolu ke eke mo tau tagata totogi tukuhau mitaki lahi mo e tau tagata mitaki he motu, to folafola ai ni he tau tagata totoko e tau pikopiko uli patoki mo e vagahau fakakelea hagaao ki a lautolu. (1 Peteru 3:16) He iloa tuai e mena nei, kua lali a lautolu ke fifitaki ki a Tanielu, ne kua talahau hana tau fi: “Nakai moua e tautolu ha mena ke hokotaki ai a Tanielu na, kaeke ke nakai moua ai e tautolu ha mena kia ia ke he fakatufono he hana Atua.” (Tanielu 6:5) To nakai fakahui e tautolu e tau mahani he Tohi Tapu ke fakafiafia e tau tagata. Ka ko e taha fahi, kua nakai kumi a tautolu ke mahaikava. Kua lali fakalahi a tautolu ke nonofo mo e mafola mo e omaoma ke he fakatonutonuaga he aposetolo: “Ha ko e finagalo he Atua ia; kia ponoti ai e mutolu e tau gutu hepehepe he tau tagata goagoa ke he tau mahani mitaki ha mutolu.”—1 Peteru 2:15.
20. (a) Kua iloa tonu e tautolu e heigoa, mo e heigoa e fakamaloloaga ne foaki mai e Iesu ki a tautolu? (e) Kua maeke fefe a tautolu ke o fano tumau mo e pulotu ki a lautolu i tua?
20 Kua mauokafua e tau loto ha tautolu, kua felauaki katoatoa ha tautolu a tutuaga vevehe kehe mai he lalolagi mo e Tohi Tapu. Ne paletua ke he fakamauaga tuai he tau Kerisiano he senetenari fakamua. Kua fakamafanatia he tau kupu a Iesu e tau loto ha tautolu: “To moua foki e mutolu e matematekelea ke he lalolagi, kia fakamanavalahi a mutolu, kua kautu au ke he lalolagi.” (Ioane 16:33) Nakai matakutaku a tautolu. “Ko hai foki ke favale kia mutolu kaeke ke fifitaki a mutolu ke he mahani mitaki? Kaeke foki ke fakamamahi a mutolu ha ko e tututonu, uhoaki a mutolu; ti aua neke matakutaku a mutolu ke he ha lautolu a fakamatakutaku mai, aua foki neke fakaatukehe. Ka kia tapu e Iki ko e Atua ke he tau loto ha mutolu. Kia mautali a mutolu ke tali atu mo e mahani molu mo e matakutaku kia lautolu oti kua hūhu mai kia mutolu ke he kakano he amaamanaki ha ha ia mutolu.” (1 Peteru 3:13-15) He taute e tau puhala nei, to o fano tumau a tautolu mo e pulotu ki a lautolu i tua.
Puhala Liu Fakamanatu
◻ Ko e ha kua lata e Tau Fakamoli a Iehova ke o fano mo e pulotu ki a lautolu i tua?
◻ Ko e ha, kua maeke e tau Kerisiano ke nakai amaamanaki, ko e mena to ofania he lalolagi a lautolu, ka ko e heigoa kua lata a lautolu ke lali ke taute?
◻ Kua lata ke fefe e tau aga manamanatu ha tautolu ke he tau tagata he lalolagi, mo e ko e ha?
◻ Ko e ha kua lata a tautolu ke ‘mahani mitaki,’ nakai ni hokoia ke he tau matakainaga ha tautolu ka e pihia foki ki a lautolu i tua?
◻ To maeke fefe a tautolu ke lagomatai e gahua fakamoliaga ha tautolu ke he tau tagata ka o fano a tautolu he pulotu ki a lautolu i tua?
[Fakatino he lau 26]
He fahi hema: Tau Kerisiano Moli i Falani ne lagomatai ha lautolu a tau katofia he mole e vai tafe
[Fakatino he lau 28]
Kua maeke lahi e tau gahua mahani totonu he Kerisiano ke moumou hifo e totoko fili tagata
[Fakatino he lau 30]
Kua lata e tau Kerisiano ke ‘nonofo tauteute ma e tau gahua mitaki oti kana’