Kia Kuku Mau e Tautolu ha Tautolu a Tua Uho!
“Kia lautolu kua moua e tua kua fakatau mitaki mo e ha mautolu.”—2 PETERU 1:1.
1. Ko e heigoa kua talahau e Iesu he hataki hana tau aposetolo, ka e ko e heigoa e fakatokoluga ha Peteru?
HE AFIAFI to mate a Iesu, ne pehe a ia to tiaki oti he tau aposetolo hana a ia. Ko e taha ia lautolu, ko Peteru, ne fakatokoluga: “Pete ni he tupetupe e tau tagata oti kia koe, ka e nakai tupetupe ai au tukulagi.” (Mataio 26:33) Ka e nakai pihia e iloaaga ha Iesu. Ko e mena haia ne tala age a ia ki a Peteru ke he magaaho taha ia: “Kua ole au māu, kia nakai mate hau a tua; ka ko koe, ka mafoki mai a koe, ti fakamalolo e koe hau a tau matakainaga.”—Luka 22:32.
2. Ha ko e molea e mauokafua ha Peteru, ko e heigoa e tau gahua he hana kaumahalaaga ne kua lolelole e tua hana?
2 Ko e molea he mauokafua ha Peteru hagaao ke he tua hana, kua fakatikai a Iesu ke he po ia ni. Ne fakatikai laga tolu a ia ko e iloa e ia a Keriso! (Mataio 26:69-75) He magaaho ne “mafoki mai” a ia, ko e tau kupu he Iki hana, ke ‘fakamalolo hau a tau matakainaga,’ kua liga ke taogo lahi mo e maaliali ke he tau teliga hana. Ko e vala moui ne toe ha Peteru kua lauia hokulo ha ko e fakamafanaaga ia, kua fakamoli ai he tau tohi ua hana ne tohi, ne kua fakamau i loto he Tohi Tapu.
Kakano ne Tohi e Peteru e Tau Tohi Hana
3. Ko e ha kua tohi ai e Peteru hana a tohi fakamua?
3 Kavi ke 30 e tau tau he mole e mate ha Iesu, ne tohi e Peteru e tohi fakamua hana, fakafano ai ke he hana tau matakainaga i Pono, Kalatia, Kapatokia, Asia, mo Pitunia, tau matakavi ne kua fakakatoa e fahi tokelau mo e fahi toga i Tuake. (1 Peteru 1:1) Ko e falu he tau Iutaia kua liga ke eke mo tau Kerisiano he Penetekoso 33 V.N., kua nakai fakauaua ke fakalataha ki a lautolu ne tohi ki ai a Peteru. (Gahua 2:1, 7-9) Ne tokologa ke he tau Tagata Motu Kehe ne kua hoko ki ai e tau kamatamata vevela ke he tau lima he tau tagata totoko. (1 Peteru 1:6, 7; 2:12, 19, 20; 3:13-17; 4:12-14) Ati tohi ai a Peteru ke he tau matakainaga nei ke fakamalolo a lautolu. Ko e hana amaamanaki ke lagomatai a lautolu ke moua “e fakahiku he tua ha [lautolu], ko e fakamouiaga ia he tau [solu ha lautolu].” Ti, ko e fakamafanaaga fakahiku hana, ne fakamalolo e ia: “Kia totoko atu a mutolu [ke he Tiapolo], mo e mauokafua a mutolu ke he tua.”—1 Peteru 1:9, fakatatai NW; 5:8-10.
4. Ko e ha kua tohi ai e Peteru hana a tohi ke ua aki?
4 He magaaho fakamui, ne tohi e Peteru e tohi ke ua aki ke he tau Kerisiano nei. (2 Peteru 3:1) Ko e ha? Kakano kua tupu ki mua e fakamatakutaku. To lali e tau tagata takitokotaha mahani kelea ke fakatupu e mahani fakailaila ke he tau tagata talitonu mo e ke fakahehe e falu! (2 Peteru 2:1-3) Ne hataki e Peteru hagaao ke he tau tagata va. Ne fita he tohi e ia he tohi fakamua hana “kua tata mai tuai e fakatulakiaga he tau mena oti,” ti hane fa e feki e falu he mogonei ke he manatu pihia. (1 Peteru 4:7; 2 Peteru 3:3, 4) Kia kumikumi la a tautolu ke he tohi ke ua aki ha Peteru mo e kitia ko e fakamalolo fefe e tau matakainaga ke tumau e mauokafua ke he tua. He vala tala fakamua nei, to onoono a tautolu ke he 2 Peteru veveheaga 1.
Ko e Kakano he Veveheaga 1
5. Tauteute fefe e Peteru hana tau tagata totou ma e fakatutalaaga he tau mena vihi?
5 Nakai amanaki a Peteru ti talahau e tau mena vihi. Ka e, kua tauteute e ia e puhala ma e fakatutalaaga ke he tau mena vihi nei he fakatolomaki ki mua e loto fakaaue he hana a tau tagata totou ma e tau mena ne moua e lautolu he magaaho ne eke a lautolu mo tau Kerisiano. Ne fakamanatu e ia ki a lautolu e tau maveheaga homo ue atu he Atua mo e falanakiaga he tau perofetaaga he Tohi Tapu. Kua taute e ia e mena nei he tala age hagaao ke he faliuaga, ko e fakakiteaga ne kitia mata e ia ia Keriso he malolo faka-Kautu.—Mataio 17:1-8; 2 Peteru 1:3, 4, 11, 16-21.
6, 7. (a) Ko e heigoa e fakaakoaga kua ako mai e tautolu mai he fakafeleveiaaga he tohi ha Peteru? (e) Ka foaki e tautolu e fakatonuaga, ko e heigoa falu talahauaga kua liga lagomatai he falu magaaho ke taute?
6 Ako mai nakai e tautolu e fakaakoaga he fakafeleveiaaga ha Peteru? Nakai kia mua e talia he fakatonuaga kaeke ke kitekite katoatoa fakamua e tautolu mo e tau tagata fanogonogo fakatatai ke he amaamanakiaga lilifu lahi he Kautu ne kua fakaaue auloa a tautolu ki ai? Mo e ka e kua ka fakaaoga e mena ne tupu ke he tagata? Liga ni, he mole e mate ha Iesu, fa tala age a Peteru hagaao ke he kitiaaga he fakakiteaga ha Keriso he lilifu he Kautu.—Mataio 17:9.
7 Manatu, foki, ko e liga ke he tau magaaho ne tohi e Peteru e tohi hana ke ua aki, ko e tohi he Evagelia ha Mataio mo e he aposetolo ko Paulo ke he tau Kalatia kua iloa lahi. Ti ko e tau kaumahalaaga fakatagata ha Peteru ti pihia foki mo e fakamauaga hana he tua kua liga talahaua lahi ke he hana tau tagata he atu hau taha. (Mataio 16:21-23; Kalatia 2:11-14) Pete ia, nakai pihia e mena nei, he uta kehe e tokanoaaga he vagahau hana. Moli, kua liga taute e tohi nei ke kitia lahi ai ki a lautolu ne kua manamanatu lahi ke he tau lolelole ha lautolu ni. Ko e mena ia, he lagomatai a lautolu kua ha ha ai e tau mena vihi, liga nakai kia kelea ke talahau kua lauia a tautolu ke he hehe?—Roma 3:23; Kalatia 6:1.
Ko e Fakafeleveiaaga Fakamalolo
8. Ke he kakano fe ne kua liga ke fakaaoga e Peteru e kupu “tua”?
8 Manamanatu la mogonei ke he fakafeleveia ha Peteru. Ne talahau fakamafiti e ia e tala he tua, he talahau ke he hana tau tagata totou tuga “kia lautolu kua moua e tua kua fakatau mitaki mo e ha mautolu.” (2 Peteru 1:1) Ko e kupu hinei ko e “tua” kua tuga e kakano “fakaohooho mauokafua” mo e hagaao ke he kau he tau taofiaga po ke tau fakaakoaga Kerisiano, ne kua talahau ai he falu magaaho he tau Tohiaga Tapu ko “e kupu moli.” (Kalatia 5:7; 2 Peteru 2:2; 2 Ioane 1) Ko e kupu “tua” kua fa mahani ke fakaaoga ke he puhala nei ka e nakai ke he puhala katoatoa he falanaki po ke mauokafua ne ha ha i ai ke he tagata po ke taha mena.—Gahua 6:7; 2 Korinito 13:5; Kalatia 6:10; Efeso 4:5; Iuta 3.
9. Ko e ha kua maeke e feleveiaaga ha Peteru ke kakano mua atu e mafanatia ke he tau Tagata Motu Kehe?
9 Kua liga mua atu e mafanatia he fakafeleveia ha Peteru ke he tau Tagata Motu Kehe ne totou. Nakai taute mena fakalataha e tau Iutaia mo e tau Tagata Motu Kehe, ti vihiatia foki a lautolu, mo e onoono hifo ke he tau Tagata Motu Kehe ne kua eke mo tau Kerisiano he tau Iutaia. (Luka 10:29-37; Ioane 4:9; Gahua 10:28) Ka e, ko Peteru, ko e Iutaia he fanau mai mo e ko e aposetolo ha Iesu Keriso, ne pehe ko e tau tagata totou hana—ko e tau Iutaia mo e tau Tagata Motu Kehe—kua auloa ke he taha e tua mo e olioli e matagahua taha mo ia.
10. Ko e heigoa e tau fakaakoaga kua ako mai e tautolu he feleveiaaga ha Peteru?
10 Manamanatu ke he tau fakaakoaga mitaki he fakafeleveiaaga ha Peteru kua fakaako a tautolu he vaha nei. Nakai fili tagata e Atua; nakai fiafia ni a ia ke he taha e vahega, po ke motu ke he taha motu. (Gahua 10:34, 35; 11:1, 17; 15:3-9) Tuga ni he fakaako e ia ko Iesu, ko e tau matakainaga oti e tau Kerisiano, mo e nakai fai ia lautolu kua lata ke mua he taha. Lafi ki ai, kua peehi he fakafeleveia ha Peteru ko e tau matakainaga moli a tautolu he lalolagi katoa, kua toto e “matagahua taha” ke he tua ne ha ha ia Peteru mo e hana tau matakainaga aposetolo.—Mataio 23:8; 1 Peteru 5:9.
Iloilo mo e Tau Maveheaga he Atua
11. He muitua atu ke he hana feleveiaaga, ko e heigoa e tau mena aoga kua peehi e Peteru?
11 He mui atu ke he fakafeleveia hana, kua tohi e Peteru: “Kia fakalahi kia mutolu e fakaalofa noa mo e monuina.” Ka e fakalahi fefe e fakaalofa noa mo e monuina ki a tautolu? Ha ko e “maama mitaki ke he Atua, katoa mo e Iki ha tautolu ko Iesu,” he tali e Peteru. Ti talahau e ia: “Ne foaki mai kia lautolu he hana mana Atua e tau mena oti kua lata ke he moui mo e mahani Atua.” Ka e moua fefe e tautolu e tau mena aoga nei? “He maama mitaki kia ia ne ui a tautolu he hana lilifu mo e hana mitaki.” Lagaua e peehi e Peteru ko e maama mitaki he Atua mo e hana Tama kua aoga lahi.—2 Peteru 1:2, 3; Ioane 17:3.
12. (a) Ko e ha ne peehi e Peteru e aoga lahi he maama mitaki? (e) Ke olioli e tau maveheaga he Atua, ko e heigoa kua lata ia tautolu ke taute fakamua?
12 Ko e “tau akoako pikopiko” kua hataki a Peteru ki ai he veveheaga 2 kua fakaaoga e “tau kupu fakatupua” ke fakavaia aki e tau Kerisiano. Ke he puhala nei kua lali a lautolu ke liu fakataki a lautolu ke he mahani kelea mai he mena kua fakahao. Ko e tau fua ki a lautolu kua hao “ha kua maama mitaki ke he Iki, ko e Fakamoui ia ko Iesu Keriso” ti mahala ai he magaaho fakamui ke he lagatau ia kua matematekelea lahi. (2 Peteru 2:1-3, 20) He amaamanaki moli ai he fakatutala ke he mena vihi nai he mogo fakamui, kua peehi e Peteru e hafagiaga he tohi hana e matagahua he maama mitaki ke fakatumau e tuaga mea mo e Atua. Kua kitia e Peteru ko e Atua “kua foaki mai ai kia tautolu e tau talahauaga he tau mena lalahi ue atu mo e aoga lahi, kia igatia fakalataha ai a mutolu ke he mahani he Atua.” Ka e, ke olioli ke he tau maveheaga nei, ko e vala uho he tua ha tautolu, kua pehe a Peteru, kua lata fakamua ia tautolu ke “fehola kehe . . . mo e kelea ha he lalolagi ha he tau manako lahi haia.”—2 Peteru 1:4.
13. Ko e heigoa he tau Kerisiano fakauku mo e tau “mamoe kehe” ne fifili ke taofi mau ki ai?
13 Fefe e onoonoaga hau ke he tau maveheaga he Atua? Ke he puhala kia kua taute he tau Kerisiano fakauku ne toe? He 1991, ko Frederick Franz, ko e peresiteni he Watch Tower Bible and Tract Society he mogoia, ne tutuli e fekafekauaga mau ke molea e 75 e tau tau, he talahau e tau logonaaga ha lautolu kua amanaki ke pule mo Keriso: “Kua taofi mau a mautolu ki ai ti hoko mai ke he magaaho tonu nei, mo e to taofi mau a mautolu ki ai ato fakamoli ai he Atua kua moli ai a ia ke he hana ‘talahauaga he tau mena lalahi ue atu mo e aoga lahi.’ ” Ne mauokafua tumau a Matakainaga Franz ke he maveheaga he Atua he liu tu mai ke he lagi, mo e taofi mau a ia ke he tua ato hoko hana mate he tau tau 99. (1 Korinito 15:42-44; Filipi 3:13, 14; 2 Timoteo 2:10-12) Tatai ai, totou miliona kua taofi mau ke he tua, he onoono tumau ke he maveheaga he Atua ke he lalolagi parataiso ka nonofo tukulagi e tau tagata ke he fiafia. Ko koe nakai taha ia lautolu nei?—Luka 23:43; 2 Peteru 3:13; Fakakiteaga 21:3, 4.
Tali Atu ke he Tau Maveheaga he Atua
14. Ko e ha kua tohi e Peteru e mahani mitaki ko e fua fakamua ke lafilafi ke he tua?
14 Kua loto fakaaue nakai a tautolu ke he Atua ma e maveheaga nei hana? Ka pihia, kua talahau malolo mai e Peteru, kua lata ia tautolu ke fakakite. “Ko e mena ia” (ha kua mai he Atua ki a tautolu e tau maveheaga uho lahi), kua lata ia tautolu ke fakamalolo moli ke taute ai. Nakai ni lahi ki a tautolu ke ha ha ai e tua po ke iloa noa ni e kupu moli he Tohi Tapu. Nakai lahi a ia! Liga ke he vaha a Peteru ko e falu he tau fakapotopotoaga ne lahi e tala hagaao ke he tua ka e taute agaia ke he tau mahani kelea. Kua lata e tau mahani ha lautolu ke mitaki, ati fakamalolo e Peteru: “Ke lafilafi e mahani mitaki ke he tua.”—2 Peteru 1:5; Iakopo 2:14-17.
15. (a) Ko e ha e iloilo kua tohi ai i tua he mahani mitaki ko e fua ke lafilafi atu ke he tua? (e) Ko e heigoa e falu fua ka fakamalolo a tautolu ke taofi mau ke he tua?
15 He mole atu e talahau e mahani mitaki, ne tohi hifo foki e Peteru ono e fua kua lata ke lafilafi, ke he tua ha tautolu. Ko e tau fua takitaha nei kua lata kaeke ke ‘tumau ke he tua’ a tautolu. (1 Korinito 16:13) Ha ko e tau tagata tiaki e taofiaga ne ‘liliu kehe e Tohi’ mo e fakailoa e ‘fakaheheaga,’ ne kua tohi foki e Peteru e maama ke aoga, he talahau: ‘Kia lafilafi e iloilo ke he mahani mitaki.’ Ti fakaholo atu a ia: “Kia lafilafi foki e nakai matagaoi ke he iloilo, mo e lafilafi e fakauka ke he nakai matagaoi, mo e mahani Atua foki ke he fakauka, kia lafilafi foki e fakaalofa ke he tau matakainaga ke he mahani Atua, ko e fakaalofa foki ke he fakaalofa ke he tau matakainaga.”—2 Peteru 1:5-7; 2:12, 13; 3:16.
16. Ko e heigoa ka tupu kaeke ke lafilafi atu e tau fua ne tohi e Peteru ke he tua, ka e ko e heigoa ka tupu kaeke ke nakai?
16 Ko e heigoa e mena ka tupu kaeke ke lafilafi e tau mena fitu nei ke he tua ha tautolu? “Ko e mena ka ha ia mutolu e tau mena ia, mo e fakaloga,” kua tali a Peteru, “ti uta ai a mutolu mo tau tagata kua nakai teva, po ke teao ke he maama mitaki ke he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso.” (2 Peteru 1:8) Ke he taha fahi, kua talahau a Peteru: “Ko ia kua noa mo e tau mena ia, kua matapouli a ia, kua mahegihegi e tau mata, kua nimo foki ia ia kua fakamea a ia he hana tau hala tuai.” (2 Peteru 1:9) Mailoga kua hiki e Peteru e fakaaoga he “mutolu” mo e “mautolu” ke he “ha tagata,” “ia,” mo e “hana.” Pete ia, kua momoko ai ko e falu kua matapouli, nimoia, mo e nakai mea, kua totonu a Peteru he nakai fakahagahaga e ia ko e tagata totou ko e taha ia lautolu nei.—2 Peteru 2:2.
Fakamalolo Hana Tau Matakainaga
17. Ko e heigoa kua fakamafiti a Peteru ke fakakite totonu ke taute e “tau mena nei”?
17 Liga he mailoga mua atu ki a lautolu kua fou kua mukamuka lahi ke fakavaia, kua fakamalolo fakatekiteki e Peteru a lautolu: “Ko e tau matakainaga na e, kia au atu ai he lalilali a mutolu ke fakamau ha mutolu a uiaga mo e ha mutolu a fifiliaga, ha ko e mena ka eke e mutolu e tau mena ia, ti nakai tuai veveli a mutolu.” (2 Peteru 1:10; 2:18) Ko e tau Kerisiano fakauku kua lafilafi ke he tua ha lautolu e tau mena fitu nei ka olioli e palepale mua ue atu, tuga he talahau e Peteru: “Ti tuku mai kia mutolu ke hao mo e atā ke he hala he kautu tukulagi he Iki ha tautolu ko e Fakamoui ia ko Iesu Keriso.” (2 Peteru 1:11) To moua he tau “mamoe kehe” e fakafuaaga tukulagi ke he takaiaga he lalolagi he Kautu he Atua.—Ioane 10:16; Mataio 25:33, 34.
18. Ko e ha kua fakamalolo a Peteru “ke fakamanatu” ke he hana tau matakainaga?
18 Kua manako moli a Peteru ke he palepale mua ue atu pihia ma e tau matakainaga hana. “Ko e mena ia,” he tohi e ia, “kua manatu mau ai au ke hagaaki fakamanatu atu kia mutolu e tau mena na, pete ni he iloa tuai a mutolu, mo e fakatumau ke he tau kupu moli.” (2 Peteru 1:12) Kua fakaaoga e Peteru e kupu Heleni ste·riʹzo, kua fakaliliu ai “fakatumau” ka e fakamaama e “fakamalolo” ke he fakamafanaaga fakamua ha Iesu ki a Peteru: “Fakamalolo e koe hau a tau matakainaga.” (Luka 22:32) Ko e fakaaoga he kupu ia kua liga lagomatai a Peteru ke manatu e fakamafanaaga malolo lahi ne moua e ia mai he hana Iki. Kua talahau a Peteru mogonei: “Kua manatu foki au ko e mena lata ke fakalagalaga kia mutolu he fakamanatu atu ke he tau aho oti ha i ai au ke he fale api nai [tino he tagata]; ha kua iloa e au to fakatepetepe e tuku keheaga he haku a fale api nai.”—2 Peteru 1:13, 14.
19. Ko e heigoa e tau lagomataiaga kua lata mo tautolu he vaha nei?
19 Pete ni e vagahau totonu a Peteru ko e tau tagata totou hana kua “fakatumau ke he tau kupu moli,” kua mailoga e ia to tukia moumou e tua ha lautolu. (1 Timoteo 1:19) Ne iloa e ia to nakai leva ti mate a ia, kua fakamalolo e ia hana tau matakainaga he talahau e tau mena ka nakai leva ti manatu e lautolu ke fakatumau a lautolu ke malolo fakaagaga. (2 Peteru 1:15; 3:12, 13) Tatai ai, kua lata a tautolu he vaha nei mo e tau fakamanatuaga tumau ke fakatumau ke he tua. Pete ni ko hai a tautolu mo e ko e fiha e leva he nonofo a tautolu ke he kupu moli, kia nakai tiaki e tautolu e fakatumau ke totou e Tohi Tapu, kumikumi fakatagata, mo e o atu ke he tau feleveiaaga he fakapotopotoaga. Kua taute he falu e tau piuaga he nakai o atu, he talahau kua lahi e lolelole ha lautolu po ke kua fatiaki tumau e tau feleveiaaga po ke nakai alaala ai, ka e iloa e Peteru e mafiti he ha tagata ia tautolu ke galo kehe e tua kaeke ke molea e mauokafua.—Mareko 14:66-72; 1 Korinito 10:12; Heperu 10:25.
Fakaveaga Mao ma e Tua ha Tautolu
20, 21. Maeke fefe e faliuaga ke fakamalolo e tua ha Peteru mo e tau tagata totou he hana tohi, fakalataha mo tautolu he vaha nei?
20 Kua fakave noa ni kia e tua ha tautolu ke he tau fakaakoaga kumikumi lotomatala? “Ko e mena nakai fifitaki,” he tali fakatumau e Peteru, “a mautolu ke he tau tala tuai kua fafati mo e pulotu, he fakailoa atu e mautolu kia mutolu e malolo mo e haele mai he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso; ka kua eke a mautolu mo tau kitekite tagata ke he hana lilifu.” Kua ha ha ai a Peteru, Iakopo, mo Ioane mo Iesu he mogo ne kitia e lautolu e fakakiteaga hana ke he malolo he Kautu. Kua fakamaama e Peteru: “Ha kua moua ne ia e lilifu mo e fakahekeaga mai he Atua e Matua, he vagahau mai kia ia e leo mai he lilifu kua mua ue atu, kua pehe mai, Ko e haku a Tama fakahele hanā, kua fiafia au kia ia. Ko e leo ia ni ne fanogonogo a mautolu ki ai, ne vagahau mai mai he lagi, he fakalataha ai a mautolu mo ia ke he mouga tapu.”—2 Peteru 1:16-18.
21 He magaaho ne kitia e Peteru, Iakopo, mo Ioane e fakakiteaga ia, kua eke moli e Kautu ke moli ki a lautolu! “Ha ia,” he kitia e Peteru, ia “tautolu foki e kupu he perofetaaga kua mua hana mauoka, kua mitaki he manamanatu a mutolu ki ai.” E, ko e tau tagata totou he tohi a Peteru, fakalataha mo tautolu he vaha nei, kua ha ai e kakanoaga malolo lahi ke mataala ke he tau perofetaaga hagaao ke he Kautu he Atua. Ke he puhala fe kua lata ia tautolu ke mataala? Kua tali e Peteru: “Tuga ne lamepa kua kikila ke he mena pouli, ato matafatafaata e aho, ato hake foki e fetu aho ke he tau loto ha mutolu.”—2 Peteru 1:19; Tanielu 7:13, 14; Isaia 9:6, 7.
22. (a) Ko e heigoa he tau loto ha tautolu kua lata ke mataala? (e) Mataala fefe a tautolu ke he kupu fakaperofeta?
22 To pouliuli e tau loto ha tautolu kaeke ke nakai fai maama ke he kupu fakaperofeta. Ka e ka mataala ki ai, ko e tau loto he tau Kerisiano kua fakatumau ke mataala ke he matafatafaata he aho ka hake mai e “fetu aho,” ko Iesu Keriso, ke he lilifu he Kautu. (Fakakiteaga 22:16) Mataala fefe a tautolu he vaha nei ke he kupu fakaperofeta? He fakaako e Tohi Tapu, he tauteute mo e fai vala he tau feleveiaaga, mo e ‘manamanatu ke he tau mena na, kia fakamahani ki ai.’ (1 Timoteo 4:15) Kaeke ko e kupu fakaperofeta kua eke ai ke tuga e lamepa kua maama ke he “mena pouli” (tau loto ha tautolu), kua lata ia tautolu ke fakaata ai ke lauia a tautolu fakahokulo—ha tautolu a tau manako, tau logonaaga, tau fifiliaga, mo e tau foliaga. Kua lata a tautolu ke eke mo tau tagata fakaako he Tohi Tapu, he fakahiku e Peteru e veveheaga 1: “Kua nakai fai kupu perofeta ha he Tohi kua fakamatala noa. Ha ko e mena nakai ko e loto he tau tagata ne tuku mai ai e tau perofetaaga i tuai, ka ko e tau tagata tapu he Atua ne vagavagahau mai he omoi a lautolu he Agaga Tapu.”—2 Peteru 1:20, 21.
23. Ko e heigoa he veveheaga fakamua he 2 Peteru kua tauteute ma e tau tagata totou?
23 Ke he hafagiaga he veveheaga he tohi hana ke ua aki, kua foaki e Peteru e omoomoiaga malolo lahi ma tautolu ke taofi mau ke he tua uho ha tautolu. Kua amaamanaki a tautolu mogonei ma e manamanatuaga he tau mena hagahaga kelea ka mui mai. Ko e vala tala ka mui mai ka fakatutala ke he veveheaga 2 he 2 Peteru, ne kua fehagai e aposetolo mo e totokoaga he tau fakaohoohoaga kelea ne kua hu mai ki loto he tau fakapotopotoaga.
Manatu Nakai e Koe?
◻ Ko e ha kua peehi e Peteru e aoga lahi he maama mitaki?
◻ Liga ko e heigoa e kakano kua tohi e mahani mitaki ko e fua fakamua ke lafilafi ke he tua?
◻ Ko e ha kua fakamalolo tumau a Peteru ke foaki ke he hana tau matakainaga e tau fakamanatuaga?
◻ Ko e heigoa e fakaveaga mauokafua kua foaki e Peteru ma e tua ha tautolu?
[Fakatino he lau 19]
Ko e tau loleloleaga ha Peteru kua nakai taute a ia ke tiaki e tua hana