Tata Mai e Aho a Iehova
“Ko e tau patu na e, kia fanogonogo mai a mutolu ke he mena nai, ko mutolu oti kua nonofo ke he motu kia fakateliga mai a mutolu.”—IOELU 1:2.
1, 2. Ko e heigoa e tuaga i Iuta ne omoomoi e Iehova a Ioelu ke talahau hana a perofetaaga malolo lahi?
“OI TE fakaalofa ke he aho! ha kua tata mai e aho a Iehova, to hoko mai tuga e malaia mai ia Ia hana e malolo oti kana.” Ko e fakailoaaga mua atu ha ia e kehe! Ko e fekau he Atua ke he hana tau tagata ne talahau ai he hana a perofeta ko Ioelu.
2 Ko e tau kupu ia Ioelu 1:15 ne fakamau i Iuta, tuga ke teitei ke he tau 820 F.V.N. Ko e tau matiketike lanu uhi ne fakafulufuluola e kelekele. Kua monuina ke he tau fua mo e tau saito. Ne laulahi mo e lanu uhiuhi e tau fonua. Ka e, fai mena ne hepe lahi. Ko e tapuakiaga Paala ne tupu lahi i Ierusalema mo e he motu Iutaia. Ne taute he tau tagata e tau fakamanatuaga konahia ke he atua fakavai nei. (Fakatatai 2 Nofoaga he Tau Patuiki 21:4-6, 11.) To fakaata nakai e Iehova e tau mena oti nei ke tumau?
3. Ko e heigoa ne hataki e Iehova, mo e ko e heigoa kua lata he tau motu ke mau tauteute?
3 Ko e tohi a Ioelu he Tohi Tapu kua tali fakamahino mai. To fakatokoluga he Atua ko Iehova hana a pule katoatoa mo e fakatapu hana a higoa tapu. Kua tata mai e aho lahi a Iehova. To fakahoko he Atua e fakahala ke he tau motu oti ke he “pahua a Iehosafata.” (Ioelu 3:12) Kia mautauteute a lautolu ma e felakutaki mo Ia e Mua Ue Atu, ko Iehova. Kua fehagai atu foki a tautolu mo e aho lahi a Iehova. Ti o mai a tautolu ke kumikumi fakamitaki ke he tau kupu fakaperofeta a Ioelu ma e vaha ha tautolu mo e vaha kua mole.
Moumouaga he Tau Moko
4. To lahi fefe e mena tupu ne hataki e Ioelu?
4 Mai he perofeta hana, kua pehe a Iehova: “Ko e tau patu na e, kia fanogonogo mai a mutolu ke he mena nai, ko mutolu oti kua nonofo ke he motu kia fakateliga mai a mutolu; ne fai mena pehenai nakai ke he vaha ha mutolu, po ke vaha he tau matua ha mutolu? Kia talahau ai e mutolu ke he fanau ha mutolu; ti tala age e fanau ha mutolu ke he fanau ha lautolu, mo e fanau ha lautolu ke he hau ka tupu hake.” (Ioelu 1:2, 3) Kua amanaki e tau patu mo e tau tagata oti ke he taha mena tuga ne nakai la tupu ia ke he tau momoui ha lautolu po ke vaha he tau matua ha lautolu. Mua atu ai ka liu tupu ai he atuhau ke tolu aki! Ko e heigoa e mena tupu kehe lahi nei? Ke iloa ai, kia manamanatu la tautolu ko tautolu ke he vaha a Ioelu.
5, 6. (a) Fakamaama e fakamatematekelea ne perofeta e Ioelu. (e) Ko hai e Punaaga he fakamatematekelea ia?
5 Fanogonogo! Ne logona e Ioelu e go mamao. Kua pouligia e lagi, ti tupu lahi e go matakutaku ha ko e pouli fakahaga mai i mua. Ti hifo mai e aolu tuga e ahua. Ko e folau he tau miliona he tau moko. Kua fakatupu e lautolu e moumouaga lahi! Manamanatu la mogonei ke he Ioelu 1:4. Kua nakai ni fakakaupa e tau moko moumou ke he tau he akerise o fano kua fai pekau. Nakai oti he naia! Kua o mai foki e tau matakau tau he akerise hoge kua totolo ne nakai fai pekau. Agi mai ai he matagi, kua hohoko mafiti mai e tau he akerise, mo e tomumu lahi tuga e tau kariota. (Ioelu 2:5) Ha ko e ha lautolu a kai aoao, totou miliona a lautolu kua mafiti ke fuluhi e parataiso fakatai ke he tutakale.
6 Fakalataha i ai foki e tau he kasama—ko e lava ke faliu ke he tau lefio mo e tau pepe. Ko e folau lahi he tau kasama hoge kua folefole fakavalavala e tau laukou ato teitei tunatuna. Ko e tau mena ne toe ia lautolu, kua kai ai he tau he akerise. Ti ko e tau mena ne toe he tau he akerise, kua fakaotioti mafiti ai he tau kasili. Ka e mailoga e mena nei: Ia Ioelu veveheaga 2, kupu 11, kua fakakite he Atua e matakau he akerise ko e “hana kau.” E, ko e Punaaga a ia he tau he akerise fakamatematekelea na ka moumou e motu mo e fakatupu e hoge kelea lahi mahaki. A fe? Ato hoko e “aho a Iehova.”
“Ala Mai a a Mutolu ne Inu ke Konahia”!
7. (a) Ko e heigoa e tuaga he tau takitaki lotu Iutaia? (e) Tatai fefe e tuaga he tau takitaki lotu Kerisitenitome he vaha nei ke he tau takitaki lotu Iutaia?
7 Ko e moto tagata nakai fai manamanatuaga, ko e tau takitaki lotu Iutaia ne fifili mai ai he magaaho ne talahau e poakiaga: “Ala mai a a mutolu ne inu ke konahia, mo e tagi a mutolu; kia tagi fekapai foki a mutolu oti kua inu uaina, ha ko e mena nakai tuai inu a mutolu he huhua vine.” (Ioelu 1:5) E, ko e tau tagata konahia fakaagaga i Iutaia ne tala age ki ai ke “ala mai,” ke magalo. Ka kia nakai manatu ko e fakamauaga mai i tuai nei ko e mena noa. He mogonei, ato hoko e aho lahi a Iehova, ko e tau akoako Kerisitenitome kua fakatai ke puke ai ke he uaina humelie ne kua nakai maimaina a lautolu ke he tau poakiaga mai he Mua Ue Atu. Kua fakaofo ha ia ki a lautolu ka ala mai he konahia fakaagaga he aho lahi mo e matakutakuina a Iehova!
8, 9. (a) Fakamaama fefe e Ioelu e tau he akerise mo e lauiaaga he tau fakamatematekelea ha lautolu? (e) Ko hai kua hukui he tau he akerise he vaha nei?
8 Onoono la ke he tau kautau he akerise ia! “Kua o hake e motu kehe ke he kelekele haku, ne malolo a lautolu, to nakai maeke ke totou a lautolu he loga; ko e tau nifo ha lautolu ko e tau nifo he leona haia, ne fai nifo gao foki tuga ne tau gao he leona lahi. Kua moumou e lautolu haku a tau vine, kua folefole e lautolu haku a tau mati; kua folefole oti ni e lautolu, kua liti hifo foki ni; kua hina ai hana tau la. Kia tagi aue tuga ne tamafine tote kua pipi ke he ie talatala ha ko e tane hana, he faitane a ia ki ai ka kua tamafine a ia.”—Ioelu 1:6-8.
9 Ko e perofetaaga noa ni kia anei hagaao ke he “motu” he tau he akerise, ko e fuhifuhi he akerise ne moumou a Iutaia? Nakai, kua lahi atu mai he mena ia. Ia Ioelu 1:6 mo Fakakiteaga 9:7, ko e tau tagata he Atua kua hukui ai he tau he akerise. Ko e tau kautau he akerise he vaha fou nei ne nakai fai foki ka ko e matakau tau he tau he akerise fakauku a Iehova, ne fakalataha ki ai 5,600,000 he “tau mamoe kehe” a Iesu. (Ioane 10:16) Nakai kia fiafia a koe ha kua fai vala he tau moto tokologa nei he tau tagata tapuaki a Iehova?
10. Ko e heigoa e lauiaaga fakamatematekelea he tau he akerise ki Iuta?
10 Ia Ioelu 1:9-12, kua totou e tautolu e tau lauiaaga he fakamatematekelea he tau he akerise. Ko e o mai fakafufuta he tau moko kua fakaotioti ai e motu. Ha kua tote e saito, uaina, mo e lolo, kua nakai maeke e tau ekepoa nakai tua fakamoli ke gahua. Ti tagi foki e kelekele, ha kua moumou he tau he akerise e tau saito, mo e nakai fai fua ai e tau akau fua. Ha kua malona e tau ulu vine, kua nakai fai uaina ma e tau tagata inu uaina a Paala ne kua konahia fakaagaga foki.
‘Tau Ekepoa Na e, Kia Tagi a Mutolu’
11, 12. (a) Ko hai kua talahau mo tau ekepoa he Atua he vaha nei? (e) Lauia fefe e tau takitaki lotu Kerisitenitome mo e fakamatematekelea he akerise he vaha nei?
11 Fanogonogo la ke he fekau he Atua ma e tau ekepoa liuliu ia: “Ko e tau ekepoa na e, kia pipi e mutolu a mutolu ke he ia talatala mo e tagi; kia tagi fekapai ā mutolu kua fekafekau ai ke he fatapoa.” (Ioelu 1:13) Ke he fakamoliaga fakamua he perofetaaga a Ioelu, ne fekafekau e tau ekepoa Levi ke he fatapoa. Ka e kua e fakamoliaga fakahiku? He vaha nei, ne manatu noa e tau akoako Kerisitenitome kua moua e pule ke fekafekau ke he fatapoa he Atua, he talahau ai ke eke mo tau fekafekau hana, hana “tau ekepoa.” Pete ia, ko e heigoa e mena kua tupu mogonei kua hane gahua ai ki mua e tau he akerise he Atua he vaha fou nei?
12 He magaaho ne kitia he “tau ekepoa” he Kerisitenitome e tau tagata a Iehova hane gahua mo e logona e hatakaiaga ha lautolu he fakafiliaga faka-Atua, kua tupetupe lahi a lautolu. Kua tagi a lautolu he ita mo e vale ke he lauiaaga moumou he fekau he Kautu. Kua tagi fekapai a lautolu he tiaki he tau fuifui ha lautolu. Ha kua tunatuna e tau matiketike ha lautolu, kia toka a lautolu ke he ie talatala ato ahogia, he tagi fakapai ha kua galo e totogi ha lautolu. Ato leva, to galo foki e tau gahua ha lautolu! Moli ai, kua tala age e Atua ki a lautolu ke tagi fakapai ke he po katoa kakano kua hoko mai fai e fakaotiaga ha lautolu.
13. To tali fiafia atu nakai e Kerisitenitome katoatoa ke he hatakiaga a Iehova?
13 Hagaao ke he Ioelu 1:14, kua fakave ni e amaamanakiaga ha lautolu ke fakatokihala mo e tagi atu “kia Iehova.” Amanaki kia a tautolu ke he vahega akoako katoatoa he Kerisitenitome ke o atu ki a Iehova? Nakai pihia! Liga fai ia lautolu ka talia e hatakiaga a Iehova. Ka to fakatumau ni e tuaga hoge fakaagaga he tau takitaki lotu nei mo e ha lautolu a tau akoako. Ne talahau tuai he perofeta ko Amosa: “Kua pehe mai e Iki ko Iehova, Kitiala, to hohoko mai e tau aho ke tuku atu ai e au e hoge ke he motu; nakai ko e hoge he tau mena kai, ti nakai ko e fia inu ke he magavai, ka ko e hoge ke he tau kupu a Iehova ke fanogonogo ki ai.” (Amosa 8:11) He taha fahi, ko e fiafia ha ia ha tautolu ma e galue fakaagaga monuina kua foaki fakaalofa mai he Atua he “fekafekau fakamoli mo e loto matala”!—Mataio 24:45-47.
14. Ko e heigoa ne fakamailoga he fakamatematekelea he tau he akerise?
14 Ko e fakamatematekelea he tau he akerise ne fita ko e fakamailoga he taha mena. He heigoa? Kua talahau mai e Ioelu ki a tautolu, he pehe: “Oi te fakaalofa ke he aho! ha kua tata mai e aho a Iehova, to hoko mai tuga e malaia mai ia Ia hana e malolo oti kana.” (Ioelu 1:15) Ko e moumouaga lahi he lalolagi he kautau he akerise he Atua he vaha nei kua fakakite maaliali kua tata mai e aho lahi mo e matakutakuina a Iehova. Moli, kua manako lahi a lautolu kua loto mitaki ma e aho pauaki ia he mailoga e fakafiliaga faka-Atua ka moumou a lautolu kua mahani kelea mo e kautu ai a Iehova ko e Pule Katoatoa he Lalolagi mo e Lagi Katoatoa.
15. He kitia e tuaga matematekelea pihia he motu, fefe e tali atu ha lautolu kua omaoma ke he tau hatakiaga faka-Atua?
15 He fakakite mai he Ioelu 1:16-20, kua nakai fai mena kai i Iutaia i tuai. Ti pihia foki e olioli lahi. Ne gatigati e tau fale tatanaki, ti moumou ai e tau fale gahua. Ne fakaatukehe e tau fuifui povi mo e mamate foki e tau fuifui mamoe ha kua nakai fai mena ke kai ha kua moumou tuai he tau he akerise e fonua. Ko e matematekelea ha ia! He tutupu e tau mena ia, ko e heigoa e mena ne tupu ki a Ioelu? Hagaao ke he kupu 19, ne pehe a ia: “Iehova na e, kua ui atu au kia koe.” Tokologa foki he vaha nei ne omaoma ke he tau hatakiaga faka-Atua mo e tagi atu ke he Atua ko Iehova he tua.
“Kua Hoko Mai e Aho a Iehova”
16. Ko e ha kua lata ke “vivivivi ai a lautolu oti kua nonofo ke he motu”?
16 Fanogonogo la ke he poakiaga nei mai he Atua: “Kia ulo e mutolu e pu i Siona, kia tomumu ai ke he haku a mouga tapu, kia vivivivi ai a lautolu oti kua nonofo ke he motu.” (Ioelu 2:1) Ko e ha kua tali atu ke he puhala ia? Kua tali he perofetaaga: “Ha kua hoko mai e aho a Iehova, ha kua tata mai. Ko e aho pouli mo e pouli kikio, ko e aho malu mo e pouli kikio, tuga e maama he matafatafa ata he aho kua totolo ki luga he tau mouga.” (Ioelu 2:1, 2) Ha ha i ai e puhala moli he fakamafiti kua matutaki ke he aho lahi a Iehova.
17. Lauia fefe e tau tagata he motu mo e tau tagata i Iutaia ke he malaia he tau he akerise?
17 Manamanatu la ke he malolo he fakakiteaga he perofeta ke he tau he akerise ne moumou tiaki e kaina tuga i Etena. Fanogonogo la ke he talahauaga he tau kautau he akerise: “Ne tino mai a lautolu tuga ne tino mai e tau solofanua; tuga ne kau heke solofanua, kua pihia ni he tafepoi a lautolu. Kua hopohopo a lautolu, tuga ne tomumu he tau kariota ke he tau tapunu mouga, tuga e tomumu he afi puhopuho ne huhunu ai e tau gutugutu saito, tuga ne motu malolo kua tatanaki ai ke tau. Kua vivivivi e tau tagata ki mua ha lautolu, kua maaki tea e tau mata he tau tagata oti.” (Ioelu 2:4-6) Ke he fakamatematekelea he tau he akerise he vaha a Ioelu, ko e vale he tau tagata tapuaki Paala ne tupu ki mua, mo e logonaaga he fakaatukehe kua kitia ai ke he tau mata ha lautolu.
18, 19. Tatai fefe e gahua he tau tagata he Atua he vaha nei ke he fakamatematekelea he tau he akerise?
18 Nakai fai mena ke taofi aki e tau he akerise maopoopo mo e hakahakau. Ne tafepoi a lautolu “tuga e tau tagata toa” ti moumou foki e tau kaupa. Kaeke “ka fai feoho atu foki a lautolu ke he tau kanavaakau nakai kafokia ai a lautolu.” (Ioelu 2:7, 8) Ko e fakatino malolo fakaperofeta ha a ia he matakau tau he tau he akerise he Atua he vaha nei! He vaha nei foki, ko e tau kautau he akerise a Iehova kua fakatumau he o ki mua. Nakai fai “kaupa” he totokoaga kua fakalolelole ki a lautolu. Nakai fakahui e lautolu ha lautolu a fakamoli ke he Atua ka e fakamakai ke fehagai mo e mate, tuga ni e Tau Fakamoli totou afe ‘ne feoho atu ke he tau kanavaakau’ he nakai talia ke fakaapa a Hitler he magahala he fakatufono Nasi Sihamani.
19 Ko e tau kautau he akerise he Atua he vaha nei kua fakamatala katoatoa ai ke he “maga” ha Kerisitenitome. (Ioelu 2:9) Kua taute pihia e lautolu ke he lalolagi katoa. Kua toli agaia a lautolu he tau fakalavelave oti, he huhu atu ke he tau kaina miliona, feleveia mo e tau tagata he puhala tu, tutala ki a lautolu he telefoni, mo e matutaki mo lautolu ke he ha puhala ni fa e fakapuloa e lautolu e fekau a Iehova. Moli ai, kua tufa e lautolu e tau piliona he tau tohi faka-Tohi Tapu mo e to tufatufa ai e loga atu foki he fekafekauaga nakai fai fakaotiaga ha lautolu—ke he tau tagata po ke he taha fale ke he taha fale.—Gahua 20:20, 21.
20. Ko hai kua lagomatai e tau he akerise he vaha nei, mo e ko e heigoa e fua?
20 Kua fakakite e Ioelu 2:10 ko e fuhifuhi he akerise lahi kua tuga e aolagi kua fakapouli e la, mahina, mo e tau fetu. (Fakatatai Isaia 60:8.) Fakauaua nakai a tautolu ko hai i tua he matakau tau nei? Mai he tomumu lahi he tau moko kua logona e tautolu e tau kupu nei ia Ioelu 2:11: “Kua vagahau age foki e leo a Iehova ke he hana kau; he lahi mahaki ni hana kau; ha kua malolo a ia ke fakahoko ai hana finagalo, ha ko e aho a Iehova ko e aho lahi haia, kua matakutakuina lahi ni, po ko hai kua maeke ke fakauka ai?” E, kua fakafano mai he Atua ko Iehova hana a matakau tau he akerise mogonei—ato hoko mai e aho lahi hana.
“Nakai Mule Mai e Iki”
21. Ko e heigoa e fua ka “hau e aho he Iki tuga ne kaiha”?
21 Tuga a Ioelu, ne vagahau e aposetolo ko Peteru ke he aho lahi a Iehova. Ne tohi e ia: “Ka to hau e aho he Iki tuga ne kaiha ke he po, to mole atu e lagi mo e go lahi, ti fakaotioti ai foki e tau mena kua eke aki he vela; ko e lalolagi foki mo e tau gahua ha ha i ai to huhunu ni.” (2 Peteru 3:10) Ha ko e tau fakaohoohoaga a Satani ko e Tiapolo, ko e fakatufono kelea he “lagi” kua pule ke he “lalolagi,” ko e tau tagata a ia ne o mai kehe he Atua. (Efeso 6:12; 1 Ioane 5:19) Ko e lagi mo e lalolagi fakatai nei to nakai hao mai he vevela he ita faka-Atua he aho lahi a Iehova. Ka e, to hukui aki e “lagi fou mo e lalolagi fou, tuga ne hana talahaua mai, ke nofo ai e tututonu.”—2 Peteru 3:13.
22, 23. (a) Tali atu fefe a tautolu ke he fakaalofa hofihofi a Iehova he fakakite e fakauka? (e) Tali atu fefe a tautolu ke he tata lahi mai he aho a Iehova?
22 Ke he tau fakalavelave mo e tau kamatamata oti he tua he vaha fou nei, liga to galo ia tautolu e mafiti he vaha ha tautolu. Ka ko e tau he akerisi fakatai kua holo ki mua, tokologa e tau tagata kua tali atu ke he fekau he Kautu. Ha kua fakaata he Atua e magaaho ma e mena nei, kua lata ia tautolu ke iloa mitaki hana fakauka mo e fakatuai. “Kua nakai mule mai e Iki ke he mena kua talahaua mai, tuga he manatu he falu ke he mule; ka e fakauka mai a ia kia tautolu, he nakai finagalo a ia ke malaia taha, ka kia hohoko oti kana ke he tokihala.”—2 Peteru 3:9.
23 He fakatali a tautolu ke he aho lahi a Iehova, kia tokaloto e tautolu e tau kupu a Peteru ne fakamau mai he 2 Peteru 3:11, 12: “Ko e hanai, to fakaotioti e tau mena oti ia, po ke fefe ha mutolu a mahani ke lata ai ke he tau mahani mitaki mo e tau mahani Atua. Kua fakatalitali mo e foli atu kia hoko mai e aho he Atua, ke fakaotioti ai e lagi he vela, ke faliu puke vai foki e tau mena ke eke aki ha kua vela.” Ko e tau tauteuteaga mo e tau gahua nei kua putoia moli he fakatauo a tautolu mo e matakau tau he akerise a Iehova he fakatumau mo e fakalataha fai kakano ke fakamatala e tala mitaki he Kautu ato hoko mai e fakaotiaga.—Mareko 13:10.
24, 25. (a) Tali atu fefe a koe ke he kotofaaga he fakalataha ke he gahua he matakau tau he akerise a Iehova? (e) Ko e heigoa e huhu kakano kua fakatu e Ioelu?
24 Ko e matakau tau he akerise he Atua to nakai oti e gahua ato hoko mai e aho lahi mo e matakutakuina a Iehova. Ko e kitiaaga he tau matakau he akerise nei ne nakai ke fakaoti kua fakamoli ue atu kua tata mai e aho a Iehova. Nakai kia fiafia a koe ke fekafekau fakalataha mo e tau he akerise fakauku he Atua mo e tau kapitiga ha lautolu ke he moumou fakahiku ato hoko mai e aho lahi mo e matakutakuina a Iehova?
25 Ko e lahi ha ia he aho a Iehova! Ati ko e mena ia ni ne fakatu ai e huhu: “Ko hai kua maeke ke fakauka ai?” (Ioelu 2:11) Ko e huhu nei mo e falu foki to fakatutala ai ke he tau vala ua ka mui mai.
Maeke Nakai a Koe ke Fakamaama?
◻ Ko e ha kua hataki e Iehova e fakamatematekelea he tau moko ki Iutaia?
◻ He fakamoli e perofetaaga a Ioelu he vaha fou nei, ko hai e tau he akerise a Iehova?
◻ Tali atu fefe e tau takitaki Kerisitenitome ke he fakamatematekelea he akerise, ti maeke fefe he falu ia lautolu ke hao mai he tau matematekelea?
◻ Hoko atu ki fe e fakamatematekelea he akerise ke he senetenari 20 aki, mo e ato hoko a fe?
[Fakatino he lau 17]
Kua fakamailoga mai tuai he fakamatematekelea he tau moko e taha mena kelea lahi mahaki
[Credit Line]
Barren tree: FAO photo/G. Singh
[Fakatino he lau 18]
Kua omoi e Iehova ko e Atua e fakamatematekelea he akerise he vaha fou nei
[Fakatino Credit Line he lau 16]
Locust: FAO photo/G. Tortoli; locust swarm: FAO photo/Desert Locust Survey