Maeke ia Koe ke Fakauka ke he Fakaotiaga

“Ka e tafepoi fakauka a tautolu ke he poitufi kua toka ki mua ha tautolu.”​—HEPERU 12:1.

1, 2. Ko e heigoa e kakano ke fakauka?

“NUKUA aoga kia mutolu e fakauka,” he tohia he aposetolo ko Paulo ke he tau Kerisiano Heperu he senetenari ke fakamua aki. (Heperu 10:36) He peehi e aoga lahi he fua nei, ne fakamafana pihia e aposetolo ko Peteru ke he tau Kerisiano: ‘Kia lafilafi ke he tua ha mutolu e fakauka.’ (2 Peteru 1:5, 6) Ka ko e heigoa moli e fakauka?

² Ne fakakakano he tohi fakamaama kupu he faka-Heleni mo e faka-Peritania e vepi Heleni ma e “fakauka” ko e “nofo nakai hola . . . tu mauokafua ke he hana manatu, taofi mauniva.” Hagaao ke he nauna faka-Heleni ma e “fakauka,” ne talahau taha gahua kumikumi: “Ko e agaga a ia ke lagaki e tau mena, nakai ke talia noa, ka e mo e amaamanakiaga puhopuho . . . Ko e fua a ia ne fakatu mauoka e tagata mo e hana fofoga ke he matagi. Ko e mahani mitaki ne kua maeke ke hiki e kamatamata uka lahi ke he lilifu ha kua kitia ai e foliaga he taha fahi he matematekelea.” Ko e fakauka, mogoia, kua fakamauoka e tagata ke fehagaaki mo e tau fakaalaiaaga mo e tau matematekelea mo e nakai galo e amaamanakiaga. Kua lata tonu mo hai e fua nei?

3, 4. (a) Ko hai kua lata ke fakauka? (e) Ko e ha kia fakauka ai a tautolu ke he fakaotiaga?

³ Ko e tau Kerisiano oti kua haia moli he poitufi ne lata mo e fakauka. He kavi he tau 65 V.N., ne tohia he aposetolo ko Paulo ke he hana katofia gahua mo e hoa o fenoga fakamoli ko Timoteo e tau kupu mafanatia nei: “Kua tau tuai au ke he tau mitaki, kua fakahiku e au e poitufi, kua taofi au ke he tua.” (2 Timoteo 4:7) Ko e tau kupu “kua fakahiku e au e poitufi,” ne fakatai e Paulo hana moui Kerisiano ke he poitufi, mai he kamataaga ke he fakaotiaga. He magaaho ia, kua kautu fakahaga atu a Paulo ke he fakaotiaga he poitufi, ti kua mautali mauokafua a ia ke moua e palepale. “Hanai,” he talahau foki e ia, “kua fakatoka tuai māku e foufou he tututonu, ke foaki mai kia au ke he aho ia he Iki ko e fakafili tututonu.” (2 Timoteo 4:8) Kua iloa tonu e Paulo to moua e ia e palepale ha kua fakauka a ia ke he fakaotiaga. Ka e kua a tautolu ne toe?

⁴ Ke fakamalolo a lautolu ne tafepoi ke he poitufi, ne tohia e Paulo: “Ka e tafepoi fakauka a tautolu ke he poitufi kua toka ki mua ha tautolu.” (Heperu 12:1) Ko e tau Kerisiano, ne huhu a tautolu ke he poitufi fakauka nei he magaaho ne tukulele e tautolu a tautolu ki a Iehova ko e Atua he puhala ia Iesu Keriso. Ko e kamataaga mitaki he puhala he tutaki kua aoga lahi, ka kua mua atu ni ke fakaoti atu a tautolu ke he puhala ia. Ne talahau e Iesu: “Ko ia ke tumau ato hoko ke he fakaotiaga, to fakamoui na ia.” (Mataio 24:13) Ko e palepale ne fakatali ki a lautolu ne fakaoti fakamitaki e poitufi ko e moui tukulagi! He ha ha e foliaga he tau loto, kua lata ia tautolu ke fakauka ke he fakaotiaga. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke moua e foliaga ia?

Kai Mitaki​—Kua Lata

5, 6. (a) Ke fakauka he poitufi he moui, ko e heigoa kua lata ia tautolu ke mailoga? (e) Ko e tau foakiaga fakaagaga ha ka lata ke moua e tautolu, mo e ko e ha?

⁵ Tata ke he maaga ko Korinito, Heleni, ko e magakelekele ne taute ai e tau Sipote Isifemia he vaha i tuai. Ne mailoga pauaki e Paulo kua mahani e tau matakainaga Korinito mo e tau sipote fetoko mo e falu a fepalekoaki ne taute i ai. He mailoga e mena ne iloa e lautolu, ne fakamanatu age a ia ki a lautolu hagaao ke he poitufi he moui ne tafepoi ai a lautolu: “Nakai kia iloa e mutolu ko lautolu kua poitufi ke he male, kua poitufi oti ni, ka e tokotaha ni kua moua e palepale? Kia pihia ha mutolu a tafepoi, kia moua e mutolu.” Ne peehi e Paulo e aoga lahi ke tafepoi tumau he poitufi mo e ukufeke ato hoko e fakaotiaga. Ka ko e heigoa ka lagomatai a lautolu ke taute pihia? “Takitokotaha a lautolu kua laga ke he male mo e fakauka ke he tau mena oti,” he lafi age e ia. E, ko e tau tagata he tau sipote he vaha i tuai ne ukufeke a lautolu ke fakaako, leveki lahi ke he tau mena kai mo e tau mena ne inu e lautolu, mo e mataala ke he tau gahua oti ha lautolu ke maeke ke mua.​—1 Korinito 9:24, 25.

⁶ Ka e kua e poitufi ne huhu e tau Kerisiano ki ai? “Kua lata ia koe ke mailoga e kai mitaki fakaagaga hau ane mai ke fakauka a koe he poitufi he moui,” he talahau he taha motua he fakapotopotoaga he Tau Fakamoli a Iehova. Kia mailoga e mena kai fakaagaga ne foaki e Iehova, ‘ko e Atua ne foaki hana fakauka,’ ma tautolu. (Roma 15:5) Ko e mena mua ne toka ai e tau kai mitaki fakaagaga ha tautolu ko e hana Kupu, ko e Tohi Tapu. Ti, nakai kia lata ia tautolu ke fakatokatoka e setulu mitaki ke totou e Tohi Tapu? Mai he “fekafekau fakamoli mo e loto matala,” ne foaki mai e Iehova e tau senolo he magaaho Ko e Kolo Toko mo e Awake! mo e falu tohi fakave ke he Tohi Tapu. (Mataio 24:45) He kumikumi fakailoilo e tau mena nei ka fakamalolo fakaagaga a tautolu. E, kua lata ia tautolu ke fai magaaho​—‘ke fakaaoga e tau aho he mouiaga nei’​—ma e fakaako fakatagata.​—Efeso 5:16.

7. (a) Ko e ha kua nakai lata ia tautolu ke makona hokoia mo e iloa e tau matapatu taofiaga Kerisiano? (e) Puhala fe ka “hohoko atu a tautolu ke he katoatoaaga”?

⁷ Ke tumau he poitufi he tutaki Kerisiano, kua lata ia tautolu ke molea atu he “tau kupu fakamua” mo e “hohoko atu a tautolu ke he katoatoaaga.” (Heperu 6:1) Ti kua lata ia tautolu ke feaki e manako ke he “laulahi, mo e loa, mo e hokulo, mo e tokoluga” he kupu moli mo e futia mai e tau mena mitaki he “tau mena kakano, kua lata ia mo e tau tagata motua.” (Efeso 3:18; Heperu 5:12-14) Ke fakatai ki ai, mailoga la e tau fakamauaga ne fa ke he moui ha Iesu he lalolagi​—ko e Evagelia a Mataio, Mareko, Luka, mo Ioane. He puhala he kumikumiaga fakamitaki ke he tau fakamauaga nei he tau Evagelia, kua nakai ni iloa e tautolu e tau gahua ne taute e Iesu mo e faga tagata fefe a ia ka kua kitia foki e puhala manamanatu ne fakaohooho aki hana tau gahua. Ati maeke a tautolu ke “moua e . . . finagalo a Keriso.”​—1 Korinito 2:16.

8. Lagomatai fefe he tau feleveiaaga Kerisiano a tautolu ke fakauka ke he poitufi he moui?

⁸ Ne tomatoma age a Paulo ke he tau katofia talitonu: “Kia manatu foki a tautolu ko e taha ke he taha, ke fakalagalaga ai e fakaalofa mo e tau gahua mitaki. Aua neke tiaki e fakapotopotoaga ha tautolu tuga ne mahani he falu, ka kia fefakamafanaaki; kia au atu ai foki he pihia ha kua kitia e mutolu kua tata tuai e aho.” (Heperu 10:24, 25) Ko e fakamaloloaga ha ia e tau feleveiaaga Kerisiano! Mo e hauhau ha ia ke fakalataha mo e tau matakainaga fakaalofa ha tautolu ne fiafia ki a tautolu mo e manako ke lagomatai a tautolu ke fakauka ke he fakaotiaga! Kua nakai lata ia tautolu ke fakateaga e foaki fakaalofa nei mai ia Iehova. Ha ko e fakaako fakatagata fakailoilo ha tautolu mo e o tumau he tau feleveiaaga, kia o mai a tautolu ke “eke mo tau tagata lalahi ke he manamanatu.”​—1 Korinito 14:20.

Tau Tagata Kitekite ke Fakaohooho ki Mua a Koe

9, 10. (a) Ko e puhala fe kua maeke e tau tagata kitekite ke foaki e fakamaloloaga he fakauka he poitufi? (e) Ko e heigoa e “tau aolagi fakamoli lahi kua agaagai ia tautolu” ne talahau he Heperu 12:1?

⁹ Pete ni he mua e tauteute mitaki he tagata poi, ka e liga tupu taha mena he puhala ka fakatauveli a ia. “Ne tafepoi fakamitaki a mutolu, po ko hai kia ne fakalavelave a mutolu kia nakai omaoma a mutolu ke he kupu moli?” he huhu e Paulo. (Kalatia 5:7) Moli ni, kua kelea e fioakiaga he falu Kerisiano Kalatia, ko e fua, kua tauhele a lautolu ke he poitufi ha lautolu ke he moui. Ke he taha fahi, kua maeke he lagomatai mo e fakamalolo mai he falu ke fakamukamuka e poitufi ke fakauka. Kua lauia lahi e mena nei ke tuga e tau tagata kitekite he sipote ki a lautolu ne tafepoi. Kua fakaohooho he moto tagata fiafia e agaga ne omoomoi aki e tau tagata he poitufi tali mai he kamataaga ke he fakaotiaga. Ko e fiafia he tau tagata kitekite, fa lafi ki ai e lahi he leo kofe mo e patipati, ka foaki ki a lautolu he poitufi e omoomoiaga foki ne lata ia lautolu he teitei a lautolu ke hohoko atu ke he fakaotiaga. Moli, ko e tau tagata kitekite kua maeke ke fakamalolo e fakaohoohoaga ki a lautolu he poitufi.

¹⁰ He poitufi he moui ne huhu ai e tau Kerisiano, ko hai e tau tagata kitekite? He mole e totoku e tau fakamoli a Iehova fakamua ato Kerisiano, tuga ne fakamau he veveheaga ke 11 aki a Heperu, ne tohia a Paulo: “Ti, kua ha ha ia tautolu e tau aolagi fakamoli lahi kua agaagai ia tautolu, . . . kia tafepoi fakauka a tautolu ke he poitufi kua toka ki mua ha tautolu.” (Heperu 12:1, NW) He fakaaoga e metafoa he aolagi, kua nakai fakaaoga e Paulo e kupu Heleni ne fakakite e lahi po ke talagaaga he aolagi moli. Ka kua, fakaaoga e ia e aolagi ne talahau he etitoa he tohi fakamaama kupu ko W. E. Vine ne “fakakakano e mena tuga e aolagi mahaki ne malutia ai e lagi.” Maali ai, kua hagaao a Paulo ke he tau fakamoli tokologa​—ne kua tokologa lahi ati tuga ai e aolagi mahaki.

11, 12. (a) Maeke fefe he tau fakamoli ne tua fakamua ato Kerisiano ke fakamalolo a tautolu, ke tafepoi he poitufi mo e fakauka? (e) Moua katoatoa fefe e tautolu e aoga mai he “tau aolagi fakamoli lahi”?

¹¹ Maeke kia e tau fakamoli ne tua fakamua ato Kerisiano mo tau tagata kitekite he vaha nei? Nakai moli. Kua mamate oti a lautolu, mo e fakatalitali ke he liu tu mai. Pete ni ia, ko lautolu ko e tau tagata tafepoi fakamitaki he magaaho ne momoui ai, mo e tau fifitakiaga ha lautolu kua moui ai i loto he tau lau pepa he Tohi Tapu. He kumikumi a tautolu ke he tau Tohiaga Tapu, kua momoui a lautolu ne tua fakamoli nei he tau manamanatu ha tautolu mo e maeke ke fakamalolo atu ki mua a tautolu, ke tuga ia, ke tafepoi he poitufi ke he fakaotiaga.​—Roma 15:4.a

¹² Ke tuga anei, he magaaho ka kamatamata he tau tuaga fakalalolagi a tautolu, nakai kia omoi he manamanatuaga ke he puhala ne fakaheu e Mose e tau lilifu i Aikupito a tautolu ke nonofo mau he poitufi? Kaeke ke tuga kua vela lahi e kamatamataaga ne fehagai mo tautolu, ko e manatu e kamatamata uka ne fehagaao mo Aperahamo he magaaho ne ole ki a ia ke foaki hana tama ko Isaako ka fakamalolo moli a tautolu ke nakai mahala ke he poitufi he tua. Ko e mamao he mena ne fakaohooho he ‘aolagi lahi’ he tau fakamoli nei a tautolu ke he puhala nei kua falanaki ni ke he ha tautolu a maamaaga.

13. Puhala fe ne fakaohooho he Tau Fakamoli a Iehova he vaha fou nei a tautolu he poitufi he moui?

¹³ Kua agaagai foki a tautolu he Tau Fakamoli tokologa ha Iehova he vaha fou nei. Ko e tau fakafifitakiaga mitaki ue atu haia ne fakatoka mai he tau Kerisiano fakauku, pihia foki he tau tagata tane mo e tau fifine he “moto tagata tokologa”! (Fakakiteaga 7:9) Kua totou e tautolu e tau fakamauaga ke he moui ha lautolu he taha magaaho ke he taha magaaho i loto he mekasini nei mo e falu tohi he Kolo Toko.b He fifitaki atu a tautolu ke he ha lalu a tua, kua fakamalolo a tautolu ke fakauka ke he fakaotiaga. Mo e homo ha ia ke moua e lagomatai he tau kapitiga mo e tau magafaoa uho ne kua fakafita fakamoli foki ki a Iehova! E, kua tokologa ia tautolu ne fakaohooho atu a tautolu he poitufi he moui.

Fakatoka Fakapulotu Hau a Mafitiaga

14, 15. (a) Ko e ha kua aoga ai ke fakatoka fakapulotu e mafitiaga ha tautolu? (e) Ko e ha kua lata a tautolu ke fakatotonu he fakatoka e tau foliaga?

¹⁴ He magaaho ka poi ai he poi loa, tuga e poi malafoni, ne fakatoka fakapulotu he tagata poi hana mafitiaga. “Ko e mafiti lahi he kamataaga ka fakakaumahala a koe,” he talahau he mekasini New York Runner. “Ko e fua ka liga moua ko e loa e fakamakamaka ke he tau maila ne toe po ke oti noa.” Ne manatu he taha tagata poi malafoni: “Ne hataki fakamaali mai e tagata fakahokohoko he fono ne fano au ki ai ma e poitufi: ‘Aua neke tutuli e tau tagata poi mafiti. Fakatautau ke he mafitiaga ni hau. Neke lolelole lahi a koe mo e liga oti noa mai he poitufi.’ He omaoma ke he tomatomaaga nei ne lagomatai au ke fakaoti e poitufi.”

¹⁵ He poitufi he moui, lata he tau fekafekau he Atua ke eke taha. (Luka 13:24) Pete he pihia, ne tohia he aposetolo ko Iakopo: “Ko e iloilo mai luga . . . [kua] totonu.” (Iakopo 3:17) Pete he fakamalolo he tau fakafifitakiaga mitaki he falu a tautolu ke fakatolomaki e tau mena taute, to lagomatai he mahani totonu a tautolu ke fakatoka e tau foliaga molioli ke fakalata mo e ha tautolu a lotomatala mo e tau tutuaga. Ne fakamanatu he tau Tohiaga Tapu a tautolu: “Kia igatia mo e fakamoli hana ni a gahua, ti ha ha ia ia e mena ke hula ki ai a ia ni, ka e nakai ha he taha. Ha ko e mena to igatia e tagata mo e fua hana ni a kavega.”​—Kalatia 6:4, 5.

16. Lagomatai fefe he loto holoilalo a tautolu ke fakatoka e mafiti ha tautolu?

¹⁶ He Mika 6:8, kua huhu mai ki a tautolu e huhu ke manamanatu nei: “Ko e heigoa foki e mena kua finagalo ai a Iehova kia koe . . . [ka ke] feoaki mo e hau a Atua mo e loto holoilalo?” Putoia ai ke he loto holoilalo ko e mataala ke he ha tautolu a tau kaupaaga. Kua fakakaupa kia he ukiuki he tino malolo po ke he motua fakahaga e tau mena kua maeke ia tautolu ke taute he fekafekauaga he Atua? Aua neke fakalolelole a tautolu. Kua talia e Iehova ha tautolu a tau gahua mo e tau poa ne ‘fakalata ke he tau mena ha ha ia tautolu, nakai fakalata ke he tau mena nakai ha ha ia tautolu.’​—2 Korinito 8:12; fakatatai Luka 21:1-4.

Kia Toka Mau Hau Tau Mata he Palepale

17, 18. Ko e heigoa ne kitia mau ke lagomatai a Iesu ke fakauka ke he akau fakakikiveka?

¹⁷ He fakakite ke he tau Kerisiano Korinito e lata ke fakauka ke he poitufi he moui, ne tala age e Paulo taha fahi he tau Sipote Isifemia ne kua lata ke mataala a lautolu ki ai. Ke he tau tagata tufi he tau sipote ia, ne tohia e Paulo: “Kua [tafepoi] pihia e lautolu ke moua e lautolu e foufou popo vave, ka ko tautolu ke moua e foufou nakai tuai popo. Ko au nai foki, kua poi pihia au, nakai fakahaupo; kua tau pihia au, nakai tuga e taumoto ke he matagi.” (1 Korinito 9:25, 26) Ko e palepale he tagata ne tu mua ko e foufou, po ke kahoa, taute aki e tau lau paina (genus pinus) po ke falu a lakau, po ke he seleri (celery) tupu vao ne pakupaku​—moli ni ko e “foufou popo vave.” Ka ko e heigoa, mogoia, ne fakatali ke he tau Kerisiano ne fakauka ke he fakaotiaga?

¹⁸ Hagaao ke he Fakafifitakiaga ha tautolu, ko Iesu Keriso, ne tohia e aposetolo ko Paulo: “Ko ia ne fakauka ke he [“akau fakakikiveka,” NW], mo e fakateaga a ia ke he ma, ha ko e fiafia kua toka ki mua hana, kua nofo foki a ia ke he fahi matau he nofoaiki he Atua.” (Heperu 12:2) Ne fakauka a Iesu ke he fakaotiaga he moui tagata hana he onoono nakai ke he akau fakakikiveka ka ke he hana palepale, ne putoia ai e fiafia ka moua e ia he lagomatai ke fakatapu e higoa a Iehova, he fakalukutoto e magafaoa tagata mai he mate, mo e he pule mo Patuiki mo e Ekepoa ne Mua he liu foaki e ia ke he tau tagata omaoma e moui tukulagi he lalolagi parataiso.​—Mataio 6:9, 10; 20:28; Heperu 7:23-26.

19. Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke fakamahino ki ai he tutuli e tautolu e puhala he tutaki Kerisiano?

¹⁹ Mailoga la e fiafia ne toka i mua ha tautolu he tutuli e tautolu e puhala he tutaki Kerisiano. Kua foaki mai e Iehova ki a tautolu e gahua fiafia hokulo he fakamatalaaga he tala mitaki he Kautu he Atua mo e he foaki e iloilo fakahao moui he Tohi Tapu ke he falu. (Mataio 28:19, 20) Ko e olioli haia ke moua taha tagata ne fia iloa e Atua moli mo e ke lagomatai a ia ke hu atu ke he poitufi he moui! Mo e pete ni ko e tau tali he tau tagata ne fakamatala a tautolu ki ai, ko e monuina a ia ke fakalataha he gahua ne matutaki ke he fakatapuaga he higoa a Iehova. Ka fakauka a tautolu he fekafekauaga pete ko e tau fekehekeheaki po ke totoko mai a lautolu he fonua ne fakamatala ai a tautolu, ha ha ia tautolu e fiafia he fakafiafia e loto a Iehova. (Tau Fakatai 27:11) Ti ko e palepale ne mua ne mavehe mai e ia ki a tautolu ko e moui tukulagi. Ko e fiafia ha ia ka pihia! Kua lata ia tautolu ke kitia mau e tau monuinaaga nei mo e fakauka ke he poitufi.

He Tata Lahi Mai e Fakaotiaga

20. Maeke fefe e poitufi he moui ke uka lahi he tata lahi mai e fakaotiaga?

²⁰ He poitufi he moui, lata ia tautolu ke taufetului mo e ha tautolu a fi ne mua, ko Satani ko e Tiapolo. He kua teitei a tautolu ke he fakaotiaga, hane fakamakamaka lahi a ia ke fakatauveli po ke fakatuai hifo a tautolu. (Fakakiteaga 12:12, 17) Mo e kua nakai mukamuka ke fakatumau mo tau fakapuloa tua fakamoli mo e tukulele he Kautu ha ko e tau felakutaki, tau hoge, tau tatalu, mo e falu a matematekelea foki ne fakamailoga e “vaha ke fakahiku ai.” (Tanielu 12:4; Mataio 24:3-14; Luka 21:11; 2 Timoteo 3:1-5) Ka kua tuga e mamao agaia e fakahikuaga ke he mena ne manatu e tautolu he falu magaaho, mua atu he huhu a tautolu he poitufi mai tuai tigahau. Ka kua fakamoli mai e Kupu he Atua ki a tautolu to hoko mai e fakahikuaga. Ne talahau e Iehova to nakai mule. Kua teitei mailoga tuai e fakahikuaga.​—Hapakuka 2:3; 2 Peteru 3:9, 10.

21. (a) Koe heigoa ka fakamalolo a tautolu he fakatumau a tautolu he poitufi he moui? (e) Ko e heigoa kua lata mo fakamaloloaga ha tautolu he poitufi he moui?

²¹ Ti ke kautu he poitufi he moui, kua lata ia tautolu, mogoia, ke futia mai e malolo he mena ne foaki fakaalofa mai e Iehova ma e kai mitaki fakaagaga ha tautolu. Kua lata foki ia tautolu ke moua e tau fakamaloloaga loga mai he feoaki tumau mo e tau matakainaga ha tautolu, ne fa e tafepoi foki he poitufi. Pete ko e vela e favaleaga mo e vaha mo e tau mena tutupu he puhala ka fakauka lahi aki e poitufi ha tautolu, maeke agaia ia tautolu ke fakauka ke he fakaotiaga ha kua foaki mai e Iehova e ‘malolo lahi ue atu.’ (2 Korinito 4:7) Ko e mauokafua ha ia ke iloa kua manako a Iehova ki a tautolu ke kautu he poitufi ke he fakaotiaga! Katoa mo e fakamaloloaga, kia “tafepoi fakauka a tautolu ke he poitufi kua toka ki mua ha tautolu,” he loto mauokafua katoatoa ko e “mena to helehele mai e tautolu ke he vaha ke lata ai, kaeke kua nakai fakalolelole a tautolu.”​—Heperu 12:1; Kalatia 6:9.

[Tau Matahui Tala]

Manatu Nakai e Koe?

◻ Ko e ha kua lata ia tautolu ke fakauka ke he fakaotiaga?

◻ Ko e heigoa e tau foakiaga ha Iehova ne kua nakai lata ke fakaheu e tautolu?

◻ Ko e ha kua aoga ai ke fakatoka fakapulotu e mafitiaga ha tautolu?

◻ Ko e heigoa e fiafia kua toka ki mua ha tautolu he fakatumau a tautolu he poitufi?

[Fakatino he lau 28]

Futia mai e fakamaloloaga he tau feleveiaaga Kerisiano