Kua Moui e Kupu ha Iehova
Tau Fakamaamaaga Mai he Tau Tohi a Iakopo mo e ha Peteru
TEITEI 30 e tau he mole e Penetekoso 33 V.N., ko e tutaki ko Iakopo—ko e matakainaga ha Iesu—ne tohia e tohi ke he “tau faoa ne hogofulu ma ua” ha Isaraela fakaagaaga. (Iako. 1:1) Ko e foliaga haana:ke tomatoma a lautolu ke malolō ke he tua mo e ke fakakite e fakauka ka fehagai mo e tau kamatamata. Ne foaki foki e ia e fakatonuaga ke fakahako e tau tuaga tupetupe ne tutupu i loto he tau fakapotopotoaga.
Ato hoko e matagahua favale he Pule Atu Motu Roma ko Nero he 64 V.N., ne tohi he aposetolo ko Peteru e tohi fakamua haana ke he tau Kerisiano, he fakamafana a lautolu ke tutū mau ke he tua. He tohi haana ke uaaki, ne tohi e ia he nakai leva e oti e tohi fakamua, ne fakamafana e Peteru e tau matakainaga talitonu haana ke omaoma ke he kupu he Atua ti hataki a lautolu hagaao ke he aho a Iehova hane hau. Mooli, maeke ia tautolu ke aoga mai he hagaaki ke he tau fekau he tau tohi a Iakopo mo e ha Peteru.—Hepe. 4:12.
FOAKI HE ATUA E ILOILO KI A LAUTOLU NE ‘OLE ATU MO E TUA’
“Uhoaki e tagata kua fakauka ke he kamatamata,” he tohia e Iakopo, “ha ko e mena ka oti e kamatamata, ti moua ai e ia e foufou he moui.” Ki a lautolu ne ‘ole atu mo e tua,’ ne foaki e Iehova e iloilo kua lata ke fakauka ke he tau kamatamata.—Iako. 1:5-8, 12.
Kua lata foki e tua mo e iloilo ke moua e lautolu kua “eke mo tau [faiaoga]” he fakapotopotoaga. He mole e fakakite ko e alelo “ko e mena tote” kua maeke ke “kelea ai e tino oti,” ne hataki e Iakopo ke he tau hihiga fakalalolagi ne maeke ke moumou e fakafetuiaga he tagata mo e Atua. Ne tohi foki e ia e tau lakaaga kua lata ke taute e ia kua gagao fakaagaaga ke maeke ke liu malolō.—Iako. 3:1, 5, 6; 5:14, 15.
Tali he Tau Hūhū Faka-Tohiaga Tapu:
2:13—Ko e puhala fe he ‘fakaalofa noa kua olioli ai ke he fakafiliaga’? Ka talatala atu e tau mahani ha tautolu ke he Atua, ne manamanatu a ia ke he fakaalofa noa ne fakakite e tautolu ke he falu mo e fakamagalo a tautolu he fakavē ke he poa lukutoto he Tama haana. (Roma 14:12) Nakai kia ko e taha kakano anei ke eke e fakaalofa noa mo matapatu mahani he tau momoui ha tautolu?
4:5—Ko e heigoa e kupu tohi ne fatiaki e Iakopo he mena nei? Ne nakai fatiaki a Iakopo mai he ha kupu tohi pauaki. Pete ia, ko e tau kupu nei ne omoomoi faka-Atua kua liga fakavē ke he manatu tuga e tau kupu tohi he Kenese 6:5; 8:21; Tau Fakatai 21:10; mo e Kalatia 5:17.
5:20—“Ko ia kua liuaki mai e tagata hala he puhala hehe hana,” ko hai ka fakamoui mai he mate? Ko e Kerisiano ne liuaki mai e tagata taute hehē he puhala agahala kua fakamoui e tagata ne fakatokihala mai he mate fakaagaaga mo e liga mai foki he moumouaga tukulagi. Ko ia ne lagomatai e tagata agahala ke he puhala nei to “ufiufi e tau hala loga [haana].”
Tau Fakaakoaga ma Tautolu:
1:14, 15. Kamata mai e agahala he manako kelea. Ko e mena ia, kua nakai lata ia tautolu ke feaki e tau manako hehē he takele i ai. Ka kua lata ia tautolu “kia manamanatu” ke he tau mena atihake mo e fakapuke e tau manamanatuaga mo e tau loto ha tautolu aki e tau mena ia.—Filipi 4:8.
2:8, 9. Kua nakai tatai e “fakamailoga tagata” ke he “fakatufono kua mua ue atu” he fakaalofa. Ti nakai fakamailoga tagata e tau Kerisiano mooli.
2:14-26. Ko tautolu kua “fakamomoui ai . . . ke he tua” ka e “nakai ko e tau gahua” he Fakatufono faka-Mose po ke tau gahua he tau Kerisiano. Kua lata e tua ha tautolu ke mua atu he talahau teao hokoia. (Efeso 2:8, 9; Ioane 3:16) Kua lata ke omoi a tautolu ke taute e mahani Atua.
3:13-17. Mooli “ko e iloilo mai luga” kua mua atu ke he iloilo “he lalolagi nai, ko e mena he tino mo e tau temoni”! Kua lata ia tautolu ke ‘kumi fakamakutu ke he iloilo mahani Atua tuga he kumi e koloa galo.’—Fakatai 2:1-5.
3:18. Ko e tega he tala mitaki he Kautu kua lata ke ‘gana mo e mafola e lautolu kua fakatupu ai e mafola.’ Kua aoga ki a tautolu ke eke mo tau tagata taute mafola ka e nakai fakaikaluga, taufetoko, po ke miha.
‘MAUOKAFUA KE HE TUA’
Ne fakamanatu e Peteru ke he tau matakainaga talitonu haana hagaao ke he ha lautolu a “amaamanaki kua moui” ke he tufaaga he lagi. “Ko mutolu, ko e hau fifili a mutolu, ko e tau patuiki mo e tau ekepoa, ko e motu tapu,” he tala age e Peteru ki a lautolu. He mole e fakatonu fakahako ke he omaoma, ne tomatoma e ia “kia loto fakalataha a [la]utolu oti, kia feofanaki, kia fakaalofa ke he tau matakainaga, kia hofihofi noa e fakaalofa, kia mahani totonu.”—1 Pete. 1:3, 4; 2:9; 3:8.
Ha kua “tata mai tuai e fakatulakiaga he [fakatokaaga Iutaia],” ne fakatonu e Peteru e tau matakainaga ‘ke manamanatu fakalatalata mo e mautali ke he liogi.’ Ne tala age a ia ki a lautolu: “Kia nonofo fakalatalata a mutolu, kia mataala. . . . Kia totoko atu a mutolu kia [Satani], mo e mauokafua a mutolu ke he tua.”—1 Pete. 4:7; 5:8, 9.
Tali he Tau Hūhū Faka-Tohiaga Tapu:
3:20-22—Fakamoui fēfē he papatisoaga a tautolu? Ko e poakiaga e papatisoaga ma lautolu hane kumi fakamouiaga. Pete ia, nakai ko e papatiso hokoia ka fakahao a tautolu. Ko e fakamouiaga kua puhala mai “ke he liu tu mai a Iesu Keriso.” Ko e tagata ka papatiso kua lata ke tua kua maeke hokoia e fakamouiaga ia ha kua mate a Iesu ke eke mo poa, ti kua liu fakatu mai, mo e “ha he fahi matau he Atua,” hane pule ki a lautolu ne momoui mo e mamate. Ko e papatisoaga ne fakavē ke he tua pihia kua tatai ke he ‘tau tagata tokovalu ne hao ai ke he vai.’
4:6—Ko hai “kua mamate” ne kua “fakamatala atu ai e vagahau mitaki” ki ai? Ko lautolu anei ne kua “mamate he tau holifono mo e tau hala,” po kua mamate fakaagaaga, ato logona e lautolu e vagahau mitaki. (Efeso 2:1) He mole mogoia e tua ke he kupu mooli, ne kamata agataha a lautolu ke “momoui” fakaagaaga.
Tau Fakaakoaga ma Tautolu:
1:7. Ke maeke he tua ha tautolu ke mua e mitaki, kua lata ke kamatamata ai. Ko e tua malolō mooli pihia ka ‘fakamoui ai.’ (Hepe. 10:39) Kia nakai tukumuli a tautolu mai he tau kamatamata he tua ha tautolu.
1:10-12. Ko e tau agelu ne foli ke kitekite mo e maama e tau kupu mooli fakaagaaga ne hokulo ne tohia he tau perofeta he Atua i tuai hagaao ke he fakapotopotoaga Kerisiano ne fakauku. Pete ia, ne maama laia e tau mena nei he magaaho ne kamata a Iehova ke fehagai mo e fakapotopotoaga. (Efeso 3:10) Nakai kia lata ia tautolu ke muitua e fakafifitakiaga he tau agelu mo e lali ke kumikumi ke he ‘tau mena hokulo he Atua’?—1 Kori. 2:10.
2:21. He muitua ke he ha tautolu a Fakafifitaki, ko Iesu Keriso, kua lata ia tautolu ke makai ke matematekelea ke hokotia foki ke he mate ke maeke ke fakatokoluga e pule katoatoa ha Iehova.
5:6, 7. Ka tuku atu e tautolu e tau fakaatukehe ha tautolu ki a Iehova, kua lagomatai e ia a tautolu ke tuku fakamua tumau e tapuakiaga mooli he tau momoui ha tautolu ka e nakai tupetupe lahi hagaao ke he tau mena ka liga tutupu a pogipogi.—Mata. 6:33, 34.
‘TO HAU E AHO HA IEHOVA’
“Ko e mena nakai ko e loto he tau tagata ne tuku mai ai e tau perofetaaga i tuai,” he tohia e Peteru, “ka ko e tau tagata tapu he Atua ne vagavagahau mai he omoi a lautolu he [a]gaga [t]apu.” Ko e omaoma ke he kupu fakaperofeta ka puipui a tautolu mai he “tau akoako pikopiko” mo e falu tagata matahavala.—2 Pete. 1:21; 2:1-3.
“To o mai ke he tau aho fakamui e tau tagata va,” he hataki e Peteru. Ka e “to hau e aho [ha Iehova] tuga ne kaiha.” Ne fakaoti e Peteru e tohi haana aki e fakatonuaga aoga ki a lautolu kua ‘fakatalitali mo e foli atu kia hoko mai e aho ia.’—2 Pete. 3:3, 10-12.
Tali he Tau Hūhū Faka-Tohiaga Tapu:
1:19—Ko hai e “fetu aho,” magaaho fe ne hake mai ai, ti maeke fēfē ia tautolu ke iloa kua fitā e mena nei he tupu? Ko Iesu Keriso ko e “fetu aho” kua pule ke he Kautu. (Fakakite. 22:16) He 1914, ne tū a Iesu ki mua he tau mena momoui oti kana ko e Patuiki faka-Mesia, he fakapuloa e matafatafaata he aho foou. Ne fakakite tuai he fakafaliuaga e lilifu ha Iesu mo e pule ke he Kautu, ti kua fakamaama e mooli he kupu perofeta he Atua. He omaoma ke he kupu ia kua fakakikila ke he tau loto ha tautolu, ati iloa e tautolu kua fitā he hake mai e Fetu Aho.
3:17—Ko e heigoa e kakano ha Peteru ke he “iloa fakamua”? Kua hagaao a Peteru ke he iloa fakamua, po ke iloa tuai, he tau mena ka tutupu a mui ne foaki ki a ia mo e falu tagata tohia he Tohi Tapu ne omoomoi he agaaga. Ha ko e iloilo nei kua nakai fai fakaotiaga, ko e moua ai kua nakai kakano ko e iloa he tau Kerisiano fakamua atu e tau vala tala oti hagaao ke he tau mena tutupu anoiha. Ne iloa ni e lautolu e tau vala tala fakalaulahi ke he tau mena ka tutupu.
Tau Fakaakoaga ma Tautolu:
1:2, 5-7. He lagomatai foki a tautolu ke tupu ki mua e “maama mitaki [po ke iloilo tonu] ke he Atua, katoa mo e Iki ha tautolu ko Iesu,” ko e eketaha ha tautolu ke feaki e tau mahani tuga e tua, fakauka, mo e mahani Atua fakamooli ke “ua eke mo tau tagata kua nakai gahuahua po ke nakai fua loga,” hagaao ke he iloilo ia.—2 Pete. 1:8, NW.
1:12-15. Kia “fakatumau ke he tau kupu moli,” kua lata ia tautolu ke moua tumau e tau fakamanatuaga, tuga ne moua mai e tautolu he tau feleveiaaga he fakapotopotoaga, fakaako fakatagata, mo e totou he Tohi Tapu.
2:2. Kua lata ia tautolu ke mataala ke nakai fakakelea he mahani ha tautolu a Iehova mo e haana fakatokatokaaga.—Roma 2:24.
2:4-9. He kitia e mena ne taute e ia he vahā kua mole, kua maeke ia tautolu ke mauokafua “kua fioia [a Iehova] ke laveaki e tau tagata mahani Atua mai he kamatamata, ka e taofi e tau tagata mahani hepehepe ke hoko ke he aho fakafiliaga ke fakahala ai a lautolu.”
2:10-13. Pete ko “lautolu kua lilifu,” ko e tau motua Kerisiano, kua fai hehē ti liga kaumahala he falu magaaho, kua nakai lata ia tautolu ke vagahau kelea hagaao ki a lautolu.—Hepe. 13:7, 17.
3:2-4, 12. He omaoma “ke he tau kupu kua talahau mai fakamua he tau perofeta tapu, mo e poaki . . . he Iki [mo] e Fakamoui” ka lagomatai a tautolu ke hagaaki tumau ke he tata lahi mai he aho a Iehova.
3:11-14. Ha kua “fakatalitali mo e foli atu kia hoko mai e aho he Atua” kua lata ia tautolu ke (1) “mahani mitaki,” fakatumau e mea fakatino, manamanatuaga, mahani, mo e fakaagaaga; (2) puke he gahua ne fakakite e “mahani Atua,” tuga e fakalataha ke he gahua fakamatala he Kautu mo e taute tutaki; (3) fakatumau e mahani mo e aga ha tautolu ke “nakai fai ila,” nakai takiva he lalolagi; (4) “nakai talahaua kelea” he taute e tau mena oti kana mo e fatuakiloto meā; mo e (5) “mafola”—he mafola mo e Atua, tau matakainaga Kerisiano ha tautolu, mo e tau tagata oti kana.