Tau Hūhū he Tau Tagata Totou
Ne totoku he tau Tohiaga Tapu e “tohi a Iasera” mo e ‘tohi he tau Tau a Iehova.’ (Iosua 10:13; Nume. 21:14) Nakai kitia e tau tohi ua nei he kanona he Tohi Tapu. Kua galo kia e tau tohi nei ne omoomoi he agaaga?
Kua nakai fai kakano ke talahau ko e tau tohi ua ia kua tohia ha kua omoomoi ai he agaaga ti galo he magaaho fakamui. Ko e tau tagata tohia Tohi Tapu ne omoomoi he agaaga ne hagaao ke he falu tohi foki. Ko e falu tohi ia kua liga ko e tau vala he Tohi Tapu ne fakamaama ke he tau kupu ne nakai iloa he tau tagata totou he vahā nei. Ma e fakatai, ne totoku he 1 Nofoaga he Tau Patuiki 29:29 e “tala he tagata kitekite ko Samuela,” “tala a Natano ko e perofeta,” mo e “tala a Kato ko e tagata Kitekite.” Ko e tau tohi tolu ia ne liga hagaao ke he tau tohi ne iloa e tautolu ko e 1 mo e 2 Samuela, po ke liga ko e tohi he Tau Fakafili.
He taha faahi, kua liga hagaao falu tohi ke he tau tohi ne tatai e tau higoa mo e tau tohi he Tohi Tapu ka e nakai ko e vala pauaki he Tohi Tapu. Liga fakatai e tautolu e mena nei ke he fā e tohi i tuai: “tohi he tau tala ke he nofoaga he tau patuiki a Iuta,” “tohi he tau patuiki a Iuta mo Isaraela,” “tohi he tau patuiki a Isaraela,” mo e “tohi he tau patuiki a Isaraela mo Iuta.” Pete kua teitei tatai e higoa he tau tohi ia mo e tau higoa he tau tohi he Tohi Tapu ne iloa e tautolu ko e 1 Tau Patuiki mo e 2 Tau Patuiki, ne nakai omoomoi he agaaga e tau tohi ne fā, ti nakai fai vala e tau tohi ia he kanona he Tohi Tapu. (1 Patu. 14:29; 2 Nofo. 16:11; 20:34; 27:7) Liga ko e tau tohi he fakamauaga tuai ne ha ha he vahā ne tohia he perofeta ko Ieremia mo Esera e tau tala ne moua e tautolu i loto he Tohi Tapu.
E, ne hagaao po ke fakakia he falu tagata tohia Tohi Tapu e tau matohiaga tuai po ke tau tokumene ne ha ha i ai ka e nakai omoomoi he agaaga. Ne hagaao a Eseta 10:2 ke he “tohi ne toka ai e tau tala ke he nofoaga he tau patuiki a Metai mo Peresia.” Pihia foki, he tauteute e tala he Evagelia haana, ne “kumi fakamakutu e [Luka] e tau mena oti kana, tali mai ni he kamataaga.” Ne liga kakano kua kumikumi a ia ke he tau tohi ne moua e ia he fakamau hifo e matohiaga ha Iesu ne maeke ia tautolu ke totou he Evagelia haana. (Luka 1:3; 3:23-38) Pete kua nakai omoomoi he agaaga e tau fakamauaga ne fakakia e Luka, ko e Evagelia ne tohi e ia kua omoomoi mooli. Ti tumau agaia e Evagelia ia ke aoga ki a tautolu.
Ma e tau tohi ua ne totoku he hūhū—“ko e tohi a Iasera” mo e “tohi he tau tau a Iehova”—liga ko e tau tokumene ne moua he magahala ia ne nakai omoomoi he agaaga. Ko e kakano ia ati nakai puipui e Iehova e tau tohi ia. Ko e hagaaoaga faka-Tohi Tapu ke he tau tohi ua ia, ne takitaki e tau pulotu ke talahau ko e tau tohi ua nei ko e tau fakaputuaga he tau tala kūkū po ke tau lologo, ne hagaao ke he tau fetokoaki ha Isaraela mo e tau fi haana. (2 Samu. 1:17-27) Taha e enesaikolopetia Tohi Tapu ne talahau ko e alito he tau tohi ia liga ko e “fakaputuaga he tau poeme mo e tau lologo tuai fa mahani ne puipui he tau tagata lologo iloilo ha Isaraela i tuai.” Ne fakamau he falu tagata ne fakaaoga he Atua he falu magaaho mo tau perofeta po ke tau tagata kitekite, ne nakai omoomoi po ke fifili e Iehova ke tuku ai ki loto he tau Tohiaga Tapu, ne “aoga ni ke fakaako ai, ke fakatonu ai, ke akonaki ai” he vahā ha tautolu.—2 Timo. 3:16; 2 Nofo. 9:29; 12:15; 13:22.
Ha kua totoku falu tohi i loto he Tohi Tapu ti kua eke mo tau punaaga aoga, nakai lata ke taute a tautolu ke talahau kua omoomoi ai he agaaga. Pete ia, kua puipui e Iehova ko e Atua e tau tohi oti ne ha ha i ai e “kupu he Atua,” ti ko e tau mena nei to “tumau ia tukulagi.” (Isaia 40:8) E, ko e tau mena ne fifili e Iehova ke putoia i loto he tau tohi ne 66 he Tohi Tapu ne moua e tautolu, ko e tau mena ni a ia kua lata ma tautolu ke ‘katoatoa ai e mitaki he taute e tau gahua mitaki oti kana.’—2 Timo. 3:16, 17.