Fifitaki a Iesu—Fakamatala mo e Fakamalolō
“Ka e fakamalolo a mautolu . . . ke vagavagahau atu kia mutolu e vagahau [po ke, tala] mitaki.”—1 TESA. 2:2.
1. Ko e ha kua mitaki lahi e tala mitaki ke he Kautu?
KO E mena mitaki lahi ke logona e tala mitaki! Ti ko e tala mitaki lahi mahaki ko e tala mitaki ke he Kautu he Atua. Kua fakamafanatia he tala mitaki nei a tautolu ke he fakaotiaga he matematekelea, gagao, mamahi, momoko, mo e mate. Kua hafagi ai e puhala ke he moui tukulagi, talahau e finagalo he Atua, mo e fakakite ki a tautolu e puhala ke moua e fakafetuiaga fakaalofa mo ia. Liga manatu a koe to fiafia e tau tagata oti ke logona e tala nei ne fakamatala e Iesu ke he tau tagata. Ka e momoko ai ha kua nakai pihia.
2. Fakamaama e talahauaga ha Iesu: “Kua hau tuai au ke fakafaitaua.”
2 Ne tala age a Iesu ke he tau tutaki haana: “Aua neke manatu a mutolu kua hau au ke ta atu ai e mafola ke he lalolagi; nakai hau au ke ta atu e mafola, ka ko e pelu. Ka kua hau tuai au ke fakafaitaua e tagata mo e hana matua tane, ko e tama fifine foki mo e hana matua fifine, ko e figona fifine foki mo e matua fugavai fifine hana. Ke eke foki e tagata mo fi he faoa hana.” (Mata. 10:34-36) He lata ke talia e tala mitaki, ne fakavihia ai he laulahi he tau tagata. Ne taute he falu a lautolu ni mo tau fī he tau tagata ne fakapuloa ai, pihia foki kaeke ko lautolu ko e tau tagata tata he magafaoa.
3. He taute e kotofaaga ha tautolu ke fakamatala, ko e heigoa kua lata ia tautolu ke moua?
3 Kua fakapuloa e tautolu e tau kupu mooli pihia tuga ne taute e Iesu, mo e he logona ai, kua tatai e tali he tau tagata he vahā nei mo e he tokologa he magahala ia haana. Ko e mena ke amanaki ki ai anei. Ne pehē a Iesu ke he tau tutaki haana: “Nakai mua e fekafekau ke he hana iki. Kaeke kua favale a lautolu kia au, ti favale foki kia mutolu.” (Ioane 15:20) Ke he tau motu loga kua nakai fehagai fakahako a tautolu mo e favale, ka e feleveia a tautolu ke he fakavihia mo e fakateaga. Ko e mena ia, kua lata ia tautolu ke moua e tua mo e loto malolō ke fakauka ke he gahua ha tautolu he fakamatala e tala mitaki mo e fakamalolō.—Totou 2 Peteru 1:5-8.
4. Ko e ha ne lata a Paulo ke “fakamalolo” ke fakamatala?
4 He falu magaaho kua liga uka ia koe ke fakalataha ke he fekafekauaga, po kua liga fakahopoate e falu puhala fakamatala. Ka pihia, nakai ko koe ni e tagata fakailoa ne moua e logonaaga ia. Ko e aposetolo ko Paulo ko e tagata fakamatala fakamalolō mo e nakai matakutaku ne hokulo e maamaaga ke he kupu mooli, ka e fai magaaho foki a ia ne taufetului ke he fakamatalaaga haana. Ke he tau Kerisiano i Tesalonia, ne tohi e Paulo: “He fakamamahi fakamua a mautolu, mo e fakakeleaina i Filipi, tuga he iloa e mutolu, ka e fakamalolo a mautolu ha ko e Atua ha tautolu ke vagavagahau atu kia mutolu e vagahau [po ke, tala] mitaki he Atua mo e tau lahi.” (1 Tesa. 2:2) I Filipi ne fahi aki he tau iki e tau akau a Paulo mo e hoa haana ko Sila, tuku a laua he fale puipui, mo e fakamau e tau hui ha laua ke he akau. (Gahua 16:16-24) Pete ia, ne fakamalolo a Paulo mo Sila he matutaki ke fakamatala. Maeke fēfē ia tautolu ke taute pihia foki? Ke tali, kia manamanatu la a tautolu ke he puhala ne maeke e tau fekafekau he Atua he tau vahā Tohi Tapu ke vagahau mo e fakamalolō ke he kupu mooli hagaao ki a Iehova, ti kia fakaako a tautolu ke he puhala kua maeke ia tautolu ke muitua e fifitakiaga ha lautolu.
Lata ke Fakamalolō ka Fehagai mo e Faitaua
5. Ko e ha kua lata ke fakamalolō tumau a lautolu ne fakamooli ki a Iehova?
5 Ko Iesu Keriso mooli e fifitakiaga mua ue atu he loto malolō pihia foki he fakamalolō. Ka e tali mai he kamataaga he fakamauaga tuai he tagata, kua lata ke fakamalolō tumau a lautolu oti ne fakamooli ki a Iehova. Ko e ha ne pihia ai? He mole e fakafualoto i Etena, ne talahau tuai e Iehova to ha ha ai e faitaua he vahāloto ha lautolu ne fekafekau ke he Atua mo lautolu ne fekafekau ki a Satani. (Kene. 3:15) Ne kitia vave e faitaua nei he magaaho ne kelipopo a Apelu, ko e tagata tututonu, he matakainaga haana. Fakamui, ne hagaaki e faitaua ki a Enoka, ko e taha tagata tua fakamooli ne moui ato hoko e Fakapuke. Ne talahau fakaperofeta e ia to haele mai e Atua mo e Haana tau tagata tapu afe mo e afe ke fakafili a lautolu kua matahavala. (Iuta 14, 15) Ne nakai talahaua mooli e fekau nei. Ne fakavihia he tau tagata a Enoka mo e to tamate mooli a ia ane nakai uta e Iehova e moui haana. Ne fakakite mooli e Enoka e fakamalolō!—Kene. 5:21-24.
6. Ko e ha ne lata a Mose ke fakamalolō he vagahau ki a Farao?
6 Manamanatu foki ki a Mose ne fakakite e fakamalolō he vagahau ki a Farao, ko e pule ne onoono ki ai nakai ko e hukui he tau atua, ka ko e atua a ia, ko e tama taane he atua laā ko Ra. Ne liga tatai a ia mo e falu Farao, ne tapuaki ke he fakatino ni haana. Ne taute ni e Farao e tau talahauaga haana mo matafakatufono, ti muitua a ia ki ai. Ne malolō lahi, fakaikaluga, mo e ulumaō, ne nakai fa mahani a Farao ke tala age he falu e tau mena ke taute e ia. Ko e tagata nei ne tū atu tumau a Mose ki mua, ko e leveki mamoe totonu—ti kua nakai talia mo e nakai fakafeleveia fakamitaki a ia. Ti ko e heigoa ne talahau tuai e Mose? Ko e tau malaia kelea lahi mahaki. Ti ko e heigoa haana ne poaki? Ke fakaatā e tau miliona tagata ne fakatupa e Farao ke o kehe he motu! Lata nakai a Mose ke fakamalolō? E, lata mooli!—Nume. 12:3; Hepe. 11:27.
7, 8. (a) Ko e heigoa e tau kamatamata ne lauia a lautolu ne tua fakamooli he vahā i tuai? (e) Ko e heigoa ati maeke a lautolu he tau vahā ato faka-Kerisiano ke fakakite e fakamalolō he fakatokoluga mo e fakaohooho e tapuakiaga meā?
7 He tau senetenari ne mui mai, ko e tau perofeta mo e falu fekafekau tua fakamooli he Atua ne matutaki ke tutū mo e loto malolō ma e tapuakiaga meā. Ne nakai totonu e lalolagi ha Satani ki a lautolu. Ne talahau e Paulo: “Ne taulitimaka a lautolu, ne helehele ke he tau kili, ne kamatamata, ne tamate ke he pelu; ne o fano a lautolu mo e tapulu ke he tau kili mamoe mo e tau kili koti; ne nonofogati a lautolu, mo e ekefakakelea mo e matematekelea.” (Hepe. 11:37) Ko e heigoa ne lagomatai e tau fekafekau fakamooli ia he Atua ke tutū mauokafua? He tau kupu tohi fakamua atu, ne mailoga he aposetolo e tau mena ne atihake a Apelu, Aperahamo, Sara, mo e falu foki ke fakauka. Ne talahau e ia: “Kua nakai moua e tau mena ne talahaua mai, ka kua iloa ai ka e mamao, ne tua foki ki ai, ti talia mo e fiafia e lautolu.” (Hepe. 11:13) Nakai fakauaua, ko e tau perofeta tuga a Elia, Ieremia, mo e falu ne tua fakamooli he tau vahā ato faka-Kerisiano ne tutū fakamalolō ma e tapuakiaga mooli ne lagomatai pihia foki ke fakauka he tokamata e lautolu e tau maveheaga a Iehova.—Tito 1:2.
8 Ko lautolu ia ne tua fakamooli he tau vahā ato faka-Kerisiano ne amaamanaki ke he vahā fulufuluola mo e mitaki anoiha. He fakaliu tu mai, to fakahiku a lautolu ke moua e mitaki katoatoa ti ‘toka noa mai he tupaaga ke he mena popo vave’ puhala he tau gahua fakaekepoa ha Keriso Iesu mo e tau ekepoa lagomatai haana ne 144,000. (Roma 8:21) Lafi ki ai, ko Ieremia mo e falu fekafekau he Atua he tau vahā i tuai ne fakamalolō kua loto malolō ha ko e fakamafanaaga a Iehova, ne kitia ke he maveheaga haana ki a Ieremia: “To tau a lautolu kia koe, ka e nakai kautu a lautolu kia koe; ha kua fakalataha au mo koe, ke laveaki a koe, kua pihia mai a Iehova.” (Iere. 1:19) He vahā nei, ka manamanatu a tautolu ke he tau maveheaga he Atua ma e vahā anoiha ha tautolu mo e fakamafanaaga haana ke he puipuiaga fakaagaaga, to atihake pihia foki a tautolu.—Fakatai 2:7; totou 2 Korinito 4:17, 18.
Ne Omoomoi he Fakaalofa a Iesu ke Fakamatala Fakamalolō
9, 10. Tau puhala fe ne fakakite e Iesu e fakamalolō ki mua (a) he tau takitaki lotu, (e) he tau kautau, (i) he ekepoa ne mua, (o) ha Pilato?
9 Ko e ha tautolu a Fakafifitaki, ko Iesu, ne fakatātā e fakamalolō haana ke he tau puhala kehekehe. Tuga anei, pete he fakavihia e lautolu ne ha ha ai e pule mo e fakaohoohoaga, ne nakai fiofio e Iesu e tau mena ne manako e Atua ke iloa he tau tagata. Ne nakai matakutaku a ia he fakatapakupaku e tau takitaki lotu malolō lahi ha ko e fia tututonu ha lautolu pihia foki mo e tau fakaakoaga fakavai ha lautolu. Ne hakotika mo e maaliali e tau kupu ha Iesu he magaaho ne fakahala e ia e tau tagata nei. He taha magaaho, ne pehē a ia: “Oi fakaalofa kia mutolu e tau tohikupu mo e tau farasaio, ko e tau tagata fakavai! ha kua fakataufata a mutolu mo e tau tukuaga kua fakahina, kua fulufuluola i fafo, ka ko loto kua puke ke he tau huimotua he tau tagata mamate, mo e tau mena kelea oti. Ke pihia foki a mutolu, ko fafo kua tuga e tau tagata tututonu ki mua he tau tagata, ka ko loto kua puke a mutolu ke he pikopiko mo e mahani kelea.”—Mata. 23:27, 28.
10 He feleveia mo e tau kautau he katene ko Ketesemane, ne fakakite loto malolō e Iesu a ia ki a lautolu. (Ioane 18:3-8) Fakamui ne ta atu a ia ki mua he Saneheturini mo e fakafili he ekepoa ne mua. Pete he iloa e Iesu kua kumi lagatau e ekepoa ne mua ke tamate a ia, ne nakai matakutaku a ia he talahau ko Ia ko e Keriso mo e ko e Tama he Atua. Ne lafi e ia to kitia e lautolu a ia “ha ne nofo ke he fahi matau hana ha i ai e mana [po ke, malolō], to hau foki a ia ke he tau aolagi.” (Mare. 14:53, 57-65) Nakai leva he mole, ne tū a Iesu ne līlī ki mua a Pilato, ne maeke ke fakatokanoa a ia. Ka e fakatumau a Iesu ke nakai tali ke he tau tukupau ki a ia. (Mare. 15:1-5) Ko e tau mena oti nei kua lata mo e loto malolō.
11. Matutaki fēfē e fakamalolō ke he fakaalofa?
11 Ki a Pilato, ne pehē a Iesu: “Ko e mena hanai ne fanau mai ai au, mo e hau ai au ke he lalolagi, kia talahau e au e kupu moli.” (Ioane 18:37) Ne poaki e Iehova ki a Iesu ke fakamatala e tala mitaki, ti fiafia lahi a Iesu ke taute pihia ha kua fakaalofa a ia ke he haana Matua he lagi. (Luka 4:18, 19) Ne fakaalofa foki a Iesu ke he tau tagata. Ne iloa e ia kua uka e tau momoui ha lautolu. Pihia foki, kua fakamalolō mo e nakai matakutaku a tautolu ke fakamatala ha kua hokulo e fakaalofa ha tautolu ke he Atua mo e katofia ha tautolu.—Mata. 22:36-40.
Ne Fakamalolō he Agaaga Tapu a Tautolu ke Fakamatala
12. Ko e ha ne olioli e tau tutaki fakamua atu?
12 He tau faahi tapu ne mole e mate ha Iesu, ne fai kakano e tau tutaki ke olioli ha kua lalafi mai e Iehova ki a lautolu e falu tutaki foou. Ke he taha e aho, ne papatiso kavi ke he 3,000 Iutaia mo e tau tagata liliuina mai he tau motu loga ne ha ha i Ierusalema ke fakamanatu e Penetekoso! Ne liga tokologa e tau tagata i Ierusalema ne tutala ke he mena nei ne tupu! Ne pehē e Tohi Tapu: “Kua hoko e matakutaku ke he tau tagata oti; kua eke foki he tau aposetolo e tau mana mo e tau fakamailoga loga.”—Gahua 2:41, 43.
13. Ko e ha ne liogi e tau matakainaga ma e fakamalolō, ti ko e heigoa e fua?
13 Ne ita lahi e tau takitaki lotu ti tapaki a Peteru mo Ioane, tuku a laua he fale puipui ke taha e pō, mo e poaki ki a laua ke nakai tutala hagaao ki a Iesu. He fakatoka mai, ne hokotaki e laua ke he tau matakainaga e mena ne tupu, ti liogi a lautolu oti hagaao ke he totokoaga ne feleveia mo lautolu, he ole: “Ma Iki [Iehova] na e, . . . foaki mai e koe ke he hau a tau fekafekau, kia talahau atu e lautolu hau a kupu mo e fakamalolo ni.” Ko e fua? “Kua puke foki a lautolu oti ke he [a]gaga [t]apu, kua talahau atu e kupu he Atua mo e fakamalolo.”—Gahua 4:24-31.
14. Lagomatai fēfē he agaaga tapu a tautolu he gahua fakamatala ha tautolu?
14 Mailoga ko e agaaga tapu malolō lahi ha Iehova ne lagomatai e tau tutaki ke vagahau fakamalolō e kupu he Atua. Ko e loto malolō ke talahau e kupu mooli ke he falu, pihia ki a lautolu ne totoko ke he fekau ha tautolu, kua nakai falanaki ke he malolō ni ha tautolu. Kua maeke mo e to foaki e Iehova ki a tautolu e agaaga tapu haana kaeke ke ole e tautolu ki a ia. Ha ko e lagomataiaga ha Iehova, kua maeke foki ia tautolu ke fakatātā e malolō kua lata ke kautū he fehagai mo e ha totokoaga.—Totou Salamo 138:3.
Fakamatala mo e Fakamalolō e Tau Kerisiano he Vahā Nei
15. Vehe fēfē he kupu mooli e tau tagata he vahā nei?
15 He vahā ha tautolu, tuga he fakamua atu, kua matutaki e kupu mooli ke vehe e tau tagata. Kua talia fiafia he falu, ka ko e falu kua nakai maama po ke nakai fakalilifu e puhala tapuaki ha tautolu. Falu kua tuhituhi, vā, po ke vihiatia foki a tautolu, tuga ne talahau tuai e Iesu. (Mata. 10:22) He falu magaaho, kua eke a tautolu mo matafī he tau tala fakahehē mo e ekefakakelea he tau puhala uta tala. (Sala. 109:1-3) Pete ia, kua fakamatala fakamalolō he tau tagata ha Iehova e tala mitaki ke he lalolagi katoa.
16. Ko e heigoa ne fakakite he mena ne tupu kua maeke he fakamalolō ke hiki e onoonoaga ha lautolu ne fakamatala a tautolu ki ai?
16 Ko e fakamalolō ha tautolu kua liga omoi e tau tagata ke hiki e onoonoaga ha lautolu ke he fekau he Kautu. Ne talahau he matakainaga fifine i Kyrgyzstan: “He finatu au he gahua fakamatala, ne talamai e taha tagata he fale ki a au: ‘Talitonu au ke he Atua ka e nakai ke he Atua he Kerisiano. Ka liu mai a koe ke he pā hala nei, to fakaote aki e au e kuli a koe!’ Ha i tua haana e kulī (bulldog) lahi ne fakavē aki e filifili. Ka ko e taute he matagahua tufatufa e Tau Tala he Kautu Nu. 37, ‘Kua Tata e Fakaotiaga he Lotu Fakavai!,’ ne fifili au ke liu ke he fale ia ni he amanaki ke feleveia mo e taha he tau tagata he magafaoa he tagata taane ia. Ka ko e tagata taane taha ia ni ne hafagi e gutuhala. Ne liogi fakamafiti au ki a Iehova ti pehē: ‘Fakaalofa atu, manatu e au e fakatutalaaga ha taua he tolu e aho kua mole, ti manatu foki e au e kulī haau. Ka e nakai maeke au ke fano loa he kaina haau ha kua talitonu au ke tuga ni a koe, na taha ni e Atua mooli. Nakai leva to fakahala he Atua e tau lotu ne nakai fakalilifu a ia. Maeke ia koe ke fakaako fakalaulahi atu ki ai he totou e mena nei.’ Ne ofo au he talia he tagata e Tau Tala he Kautu. Ti fano atu au ke he taha fale foki. Fai minuti he mole, ne poi mai e tagata ki a au mo e Tau Tala he Kautu he lima haana. ‘Kua totou tei e au,’ he talahau e ia. ‘Ko e heigoa haaku kua lata ke taute ke nakai matematekelea au ke he ita he Atua?’” Ne kamata e fakaakoaga mo e tagata, ti hau a ia he tau feleveiaaga Kerisiano.
17. Atihake fēfē e tagata fakaako Tohi Tapu ne matakutaku ha ko e fakamalolō he matakainaga fifine?
17 Maeke foki he fakamalolō ha tautolu ke fakamafana e falu ke fakamalolō. I Rusia, ne foaki he matakainaga fifine ne heke he pasi e mekasini ke he taha pasese. He magaaho ia, ne oho atu e tagata taane he nofoa haana, hamu e mekasini mai he lima he matakainaga fifine, numinumi ai, ti liti ke he foloa. Ne amuamu fakaleo lahi ke he matakainaga fifine, ti poaki ke age e matahigoa he kaina haana mo e hataki ki a ia ke nakai fakamatala he maaga. Ne liogi e matakainaga fifine ki a Iehova ma e lagomatai mo e fakamanatu ki a ia ni e tau kupu ha Iesu: “Aua foki neke matakutaku a mutolu kia lautolu ke kelipopo e tino.” (Mata. 10:28) Ne fakatotoka a ia he tū hake ti tala age ke he tagata taane, “To ai atu e au e matahigoa he kaina haaku, mo e to matutaki au ke fakamatala he maaga.” Ti hopo mai a ia he pasi. Ka e nakai iloa he matakainaga fifine, kua heke foki e tagata fakaako Tohi Tapu haana he pasi ia. Ne fakaatā he fifine ia e matakutaku tagata ke taofi a ia mai he finatu ke he tau feleveiaaga Kerisiano. Ka e, he mole e kitia e fakamalolō he matakainaga fifine ha tautolu, ne fifili e tagata fakaako Tohi Tapu to kamata a ia ke finatu ke he tau feleveiaaga.
18. Ko e heigoa ka lagomatai a koe ke fakamatala mo e fakamalolō, tuga ne taute e Iesu?
18 He lalolagi nei ne ō kehe mai he Atua, kua lata ke fakamalolō ke fakamatala tuga ne taute e Iesu. Ko e heigoa ka lagomatai a koe ke taute pihia? Onoono atu ke he vahā anoiha. Kia fakatumau e malolō he fakaalofa haau ke he Atua mo e katofia. Liogi ki a Iehova ma e loto malolō. Manatu tumau, kua nakai tokotaha a koe, ha kua fakalataha a Iesu mo koe. (Mata. 28:20) To atihake he agaaga tapu a koe. Mo e to fakamonuina mo e lalago e Iehova a koe. Ko e mena ia, to maeke ia tautolu ke loto malolō mo e pehē: “Ko e Iki [Iehova], ko e haku a lagomatai haia, nakai matakutaku au ke he tau mena ke eke he tau tagata kia au.”—Hepe. 13:6.
To Tali Fefe a Koe?
• Ko e ha kua lata e tau fekafekau he Atua ke fakamalolō?
• He fakamalolō, ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai . . .
he tau tagata tua fakamooli ne momoui fakamua ia Keriso?
hia Iesu Keriso?
he tau Kerisiano fakamua atu?
he tau matakainaga Kerisiano he vahā nei?
[Fakatino he lau 21]
Nakai matakutaku a Iesu he fakatapakupaku e tau takitaki lotu
[Fakatino he lau 23]
Foaki e Iehova ki a tautolu e loto malolō ke fakamatala