Kalo Mai he Tau Fakatauhele he ‘Aho Nai he Tala Mitaki’
KUA manamanatu e tau tagata lepela tokofā ke he tau fifiliaga ha lautolu. Ne nakaila fai tagata he gutuhala he maaga ne age e tau mena fakaalofa ki a lautolu. Kua fakahoge he tau Suria ne patakai e tau Samaria. Ti nakai aoga ke huhū atu ke he maaga ha kua tauuka lahi mahaki e tau mena kai. Ne fitā e logona mai e tala ke he tau tagata ne kai tagata.—2 Patu. 6:24-29.
‘Ko e ha he nakai ō ke he kemuaga Suria?’ he manatu he tau lepela. ‘To nakai fai kehe e tuaga ha tautolu.’ Ne kamata a lautolu ke ō atu fufū he pouli he pō. Kua nonoiki e kemuaga he hohoko atu a lautolu. Ne nakai fai leoleo i ai. Kua fakavē e tau solofanua mo e tau asini, ka e nakai fai kautau. Ne onoono atu a lautolu tokofā ki loto he fale ie. Kua nakai fai tagata i ai, ka e loga lahi e tau mena kai mo e tau mena inu. Ti kai mo e inu a lautolu. Ne kitia foki he tau lepela e tau auro, tau ario, tau tapulu, mo e falu koloa uho. Ti uta ai e lautolu e tau mena ia mo e fufū ai, mo e liliu atu foki ke uta falu koloa. Kua tiaki e kemuaga katoa. Ne taute fakamana e Iehova e tau Suria ke logona e tomumu he matakau kautau. He manatu kua latau mai ki a lautolu, ne tafepoi e tau Suria he fehola. Ti tiaki hifo e tau koloa oti!
Ne uta he tau lepela e tau koloa uho ti fufū. Ka ko e manatu ke he tau tagata i Samaria ne matehoge ati tupetupe agataha e tau loto manamanatu ha lautolu. Ti kamata a lautolu ke fevagavagahauaki: “Nakai lata e mena nai kua eke e tautolu, ko e aho ke monuina ai [po ke, aho he tala mitaki] e aho nai.” Ne liliu fakamafiti e tau lepela ki Samaria mo e tukuogo e tala mitaki ke he tau mena ne moua e lautolu.—2 Patu. 7:1-11.
Kua nonofo foki a tautolu he magahala ne liga ui ‘ko e aho he tala mitaki.’ He haga atu ke he vala kehe ue atu he “fakamailoga . . . he fakaotiaga he lalolagi,” ne pehē a Iesu: “To fakamatala atu foki e tala mitaki nai he kautu ke he lalolagi oti, ke eke mo talahau ke he tau atu motu oti; ti hoko mai ai e fakaotiaga.” (Mata. 24:3, 14) Lata ke lauia fēfē a tautolu he mena ia?
Maeke a Tautolu ke Pehia he Tau Tupetupe Fakatagata
He fiafia lahi e tau lepela ke he mena ne moua e lautolu, ati nimo fakakū e lautolu e tau tagata Samaria. Ne hagaaki a lautolu ke he mena ne maeke ia lautolu ke uta. Maeke nakai ha mena pihia ke tupu ki a tautolu? Ko e “tau hoge” ko e taha vala he fakamailoga ne fakakite e magaaho he fakaotiaga he lalolagi. (Luka 21:7, 11) Ne hataki e Iesu e tau tutaki haana: “[“Kia mataala,” NW] a mutolu neke pehia ha mutolu a tau loto, he fakaniniko, mo e konahia, mo e fakaatukehe he tau mena he mouiaga nai.” (Luka 21:34) Ha ko e tau Kerisiano, kua lata ia tautolu ke mataala ke nakai fakaatā e tau tupetupe fakatagata he moui he tau aho takitaha ke fakatupu a tautolu ke nimo kua nonofo mooli a tautolu he ‘aho he tala mitaki.’
Ko e matakainaga fifine Kerisiano, ko Blessing, ne nakai fakaatā e tau manako fakatagata ke fakapehia a ia. Ne eke a ia mo paionia he oti mai e vahā fano aoga, mo e fai magaaho ti mau ke he matakainaga he Peteli mo e talia ko e taha he magafaoa Peteli i Benin. Pehē a ia: “Ko au ko e tagata fakameā fale, ti fiafia lahi au ke he kotofaaga haaku.” Maeke ia Blessing mogonei ke liu onoono fiafia atu ke he 12 e tau he gahua mau mo e loto fakaaue ha kua fakatumau a ia ke hagaaki ke he ‘aho he tala mitaki’ kua nonofo ai a tautolu mogonei.
Mataala ke he Tau Fakatauhele ne Fofō Magaaho
He fakafano atu e tau tutaki toko 70, ne pehē a Iesu: “Kua loga e tau saito ke helehele, ka ko e tau tagata gahua, kua tokogahoa a lautolu; kia olelalo a mutolu ke he Iki hana e tau saito ke helehele, kia fekau atu e ia e falu ke gahua ke he hana tau saito ke helehele.” (Luka 10:2) Tuga ni e fakamule he magaaho helehele ka takitaki ke popo e tau fua he fonua, ko e fakaheu ke taute e gahua fakamatala ka fakahiku ke galo e tau momoui. Ati matutaki e Iesu: “Ua fakaalofa atu foki . . . kia taha ke he puhala.” (Luka 10:4) Ko e kupu he vagahau fakamua ma e “fakaalofa atu” ne liga nakai ko e “fakafeleveia” hokoia ni. Kua maeke foki ke putoia e fepekaaki mo e tutala loa ka feleveia a tautolu mo e kapitiga. Ti fakaako e Iesu e tau tutaki haana ke kalo mai he tau fakatauhele teao mo e fakaaoga fakamitaki e tau magaaho ha lautolu. Ko e ogo ke fakamatala e lautolu kua mafiti lahi.
Manamanatu ke he lahi he magaaho ka fofō he tau mena fakatauhele. Ke he tau tau loga, ko e televisoni ne mua atu e moumou magaaho ke he tau puhala loga. Ka e kua e tau selafoni mo e tau komopiuta fakatagata? Ko e kumikumiaga i Peritania ke he 1,000 tagata lalahi ne moua ai, ke he evalesi he tau tagata ne nonofo i Peritania, he taha e aho ne fakamole 88 e minuti he telefoni i kaina, 62 foki e minuti he selafoni, 53 e minuti he e-mail mo e 22 e minuti he tohitohi he selafoni.” Ko e katoatoa he tau magaaho ia ne fakaaoga, kua molea e fakalahi ua he tau tulā ne kotofa ke fekafekau paionia fakakū he tau aho takitaha! Lahi fēfē e magaaho ne fakaaoga e koe ke he tau matutakiaga ia?
Ne fakaeneene a Ernst mo Hildegard Seliger ke he puhala ne fakaaoga e laua e tau magaaho ha laua. Ke he vahāloto ha laua, ne fakaaoga e laua molea e 40 e tau he kemuaga pagotā Nasi mo e tau fale puipui Komunisi. He mole e fakatoka mai ha laua, ne eke a laua mo tau paionia ato fakaoti e gahua ha laua he lalolagi.
Tokologa ne manako ke matutaki mo e hoa mau ko e tau Seliger. Nukua maeke e hoa mau ia ke fakaaoga e laulahi he tau tulā ha laua he aho ke totou mo e tohitohi. Ka e mua atu e tau mena fakaagaaga he tau momoui ha laua.
Mooli, igatia a tautolu mo e fiafia he maeke ke matutaki mo e tau fakahele ha tautolu, ti nakai fai mena ne hepe he mena ia. Kua aoga ke fifili fakamitaki e tau mena kehekehe he fakaholoaga ha tautolu he aho. Ka e latatonu ke mataala a tautolu ke tautaofi e tau fakatauhele ne fofō magaaho he aho nei ne lata mo e fakamatala e tala mitaki.
Fakamatala Tolomaki Atu e Tala Mitaki
Ko e monuina mooli ke nonofo he ‘aho he tala mitaki.’ Aua neke lavelave a tautolu tuga ne tupu fakamua ke he tau lepela tokofā. Manatu ne fakahiku e lautolu: “Nakai lata e mena nai kua eke e tautolu.” Pihia foki, kua nakai tonu ki a tautolu ke fakaatā e tau tutuliaga fakatagata po ke tau fakatauhele ne fofō magaaho ke taofi a tautolu mai he fakalataha katoatoa ke he gahua fakamatala.
Hagaao ke he mena nei, ha ha ia tautolu e fakafifitakiaga mitaki lahi mahaki ke muitua. He liu manamanatu e aposetolo ko Paulo ke he 20 e tau fakamua he fekafekauaga haana, ne tohi e ia: ‘Kua fakamatala tolomaki atu ai e au e tala mitaki a Keriso.’ (Roma 15:19) Ne nakai fakaatā e Paulo ha mena taha ke fakalolelole e fakamakutu haana. Kia eketaha a tautolu ke fakamakutu tuga ne taute e ia he fakailoa e tautolu e ogo he Kautu he ‘aho nai he tala mitaki.’
[Fakatino he lau 28]
Nakai fakaatā e Blessing e tau mena fakatagata ke fakatauhele e gahua mau haana
[Fakatino he lau 29]
Ne fakaeneene e hoa mau ko e tau Seliger ke he puhala ne fakaaoga e laua e tau magaaho ha laua