Toka Nakai e Koe a Iehova ke Hūhū ki a Koe?

KUA loga e tau hūhū i loto he Tohi Tapu ne kumikumi hifo ke he fatuakiloto. Ne fakaaoga e Iehova ko e Atua e tau hūhū ke fakaako e tau kupu mooli aoga lahi. Ma e fakatai, ne fakaaoga e Iehova e tau hūhū loga ke hataki a Kaino ke fakatonu haana puhala hagahaga kelea. (Kene. 4:6, 7) He falu magaaho, ne taha ni e hūhū a Iehova ke omoomoi e tagata ke taute e hikiaga mitaki. He logona a Iehova ne hūhū: “Ko hai ke fakafano atu e au? ko hai foki ke fano ma mautolu?” ne tali e perofeta ko Isaia: ‘Ko au hanai, kia fakafano atu au.’—Isaia 6:8.

Ko Iesu ko e Faiaoga ne Mua ne fakaaoga fakamitaki foki e tau hūhū. Ne fakamau he tau Evagelia molea e 280 e hūhū ha Iesu. Pete kua fakaaoga e ia e tau hūhū he falu magaaho ke fakanono aki e tau tagata tuhituhi haana, kua laulahi he tau magaaho ne fa taute e ia ke hokotia ke he tau loto he tau tagata fanogonogo haana, he omoomoi a lautolu ke manamanatu ke he tuaga fakaagaaga ha lautolu ni. (Mata. 22:41-46; Ioane 14:9, 10) Ne tohi pihia foki he aposetolo ko Paulo he 14 e tohi he Tau Tohiaga Tapu Heleni Kerisiano, ne fakaaoga ai e tau hūhū fakalagalaga. (Roma 10:13-15) Tuga anei, ne loga lahi e tau hūhū i loto he tohi haana ke he tau Roma. Ne fakalagalaga he tau hūhū ha Paulo e tau tagata totou haana ke loto fakaaue ke he ‘hokulo he tau tanakiaga mo e iloilo mo e fioiaaga he Atua.’—Roma 11:33.

Ko e falu hūhū ne lata ke fai tali mafiti, ka ko e falu kua talahau ke fakalagalaga hifo muatua e manamanatuaga. Ne fakamau he tau Evagelia e tau hūhū loga ha Iesu ne talahau ke fakalagalaga e manamanatuaga. He taha magaaho, ne hataki e Iesu e tau tutaki haana: “[“Mataala ke he,” NW] mena fakaea he tau farasaio, mo e mena fakaea a Herota,” kua kakano ke he fakatupua mo e tau fakaakoaga fakavai ha lautolu. (Mare. 8:15; Mata. 16:12) Ne nakai maama he tau tutaki ha Iesu e manatu ti kamata ke taufetoko ha kua nimo e lautolu ke tamai e areto. Mailoga e fakaaoga ha Iesu ke he tau hūhū he fakatutalaaga kū ne mui mai. “Ti tala age ai a ia kia lautolu, Ko e heigoa e mena ne fevagavagahauaki ai a mutolu he nakai fai mena kai a tautolu? Nakai kia la iloa e mutolu, ti nakai kia la logona e mutolu? Kua mao agaia kia ha mutolu a tau loto? Ha ha ia mutolu e tau mata, ka e nakai kia kitia e mutolu? Ha ha ia mutolu foki e tau teliga, ka e nakai kia logona e mutolu? . . . Po ke nakai logona fefe e mutolu?” Ne hihiga e tau hūhū ha Iesu ke taute a lautolu ke manamanatu, ti fakalagalaga e tau tutaki haana ke manamanatu ke he kakano mooli he tau kupu haana.—Mare. 8:16-21.

“To Huhu Atu Foki e Au kia Koe”

Ne fakaaoga e Iehova ko e Atua e tau hūhū ke hiki e puhala manamanatu he fekafekau haana ko Iopu. Puhala he tau hūhū loga, ne fakaako e Iehova a Iopu hagaao ke he tote haana ka fakatatai ke he Tufuga haana. (Iopu, ve. 38-41) Amanaki kia a Iehova ke he tali fakaleo lahi he tau hūhū takitaha ia? Liga nakai pihia. Ko e tau hūhū tuga e “Ko fe kia a koe he fakavē ai e au e lalolagi?” ne kitia maaliali kua taute ke fakalagalaga e manamanatuaga mo e tau logonaaga ha Iopu. He mole e falu hūhū hokulo ia, ne teitei a Iopu ke nakai fai kupu ke talahau. Ne pehē ni a ia: “Ko e heigoa kia e mena ke tali atu ai au kia koe? kua tuku e au haku lima ke he gutu haku.” (Iopu 38:4; 40:4) Ne maama e Iopu e manatu ti fakatokolalo a ia. Ka kua nakai fakaako hokoia a Iehova ki a Iopu ke fakatokolalo. Ne fakahako foki e manamanatuaga ha Iopu. Ke he puhala fe?

Pete ko Iopu “ko e tagata mahani hakohako mo e mahani tonu,” he falu magaaho ne fakakite he tau kupu haana e onoonoaga hehē, ne mailoga e Elihu he magaaho ne fakatonu e ia a Iopu he “talahaua e ia a ia kua tututonu, ka e nakai ko e Atua.” (Iopu 1:8; 32:2; 33:8-12) Ti ko e tau hūhū foki a Iehova ne fakahako e maamaaga ha Iopu. He vagahau ki a Iopu mai he afā, ne pehē e Atua: “Ko hai kia hanai kua fakapouli ai haku a pule ke he tau kupu nakai toka ai e iloilo? Kia pipi a a koe hau a tokupu po ke tagata malolo; to huhu atu foki e au kia koe, ti talahau mai a e koe kia au.” (Iopu 38:1-3) Puhala he tau hūhū, ne hagaaki a Iehova ke mailoga e iloilo mo e malolō lahi ue atu haana ne kitia ke he tau gahua homo ue atu haana. Ne lagomatai he fakamaamaaga nei a Iopu ke falanaki ke he tau fakafiliaga mo e tau puhala gahua ha Iehova ne nakaila pihia fakamua. Ko e iloaaga omoomoi ha ia ma Iopu ke hūhū e Atua Malolō Ue Atu ki a ia!

Puhala ka Toka e Tautolu a Iehova ke Hūhū Mai

Ka e kua a tautolu? Maeke foki nakai a tautolu ke aoga mai he tau hūhū ne fakamau he Tohi Tapu? E, maeke a tautolu! Kua fakaatā he tau hūhū ia a tautolu ke fakamaoki mo e manamanatu ka tamai ki a tautolu e tau palepale fakaagaaga loga. Ko e tau hūhū fakaohooho he Kupu he Atua kua lafi ke he lauia mitaki i ai. Mooli, ‘ko e kupu he Atua kua gahua malolo, kua fakafili foki e tau manatu mo e tau fakafiliaga he tau loto.’ (Hepe. 4:12) Ka ke aoga lahi, kua lata ia tautolu ke fakahagaao e tau hūhū ia ki a tautolu, ke tuga kua hūhū mai a Iehova ki a tautolu takitokotaha. (Roma 15:4) Fakatutala la a tautolu ke he falu fakatai.

“Nakai kia hako e mena ka eke he [F]akafili he lalolagi oti?” (Kene. 18:25) Ne talahau e Aperahamo e hūhū nei, ne nakai amanaki ke tali fakaleo lahi ki a Iehova he magahala ne fakafili he Atua a Sotoma mo Komora. Ne manamanatu a Aperahamo kua maeke fēfē a Iehova ke nakai fakafili tonu—he tamate e tau tagata tututonu fakalataha mo e tau tagata mahani kelea. Ne fakakite he hūhū a Aperahamo e hokulo he tua haana ke he tututonu ha Iehova.

He vahā nei, liga hihiga falu ke fuafua teao e tau matakupu hagaao ke he tau fakafiliaga ha Iehova anoiha, tuga ko hai ka hao mooli i Amaketo po ko hai ka moua e fakaliu tu mai. He nakai toka e tau manatu pihia ke fakatauhele aki a tautolu, maeke ia tautolu ke liu manatu e hūhū ha Aperahamo. He iloa ko Iehova e Matua totonu he lagi mo e mauokafua katoatoa ke he fakafili tonu mo e fakaalofa noa haana, tuga ne taute e Aperahamo, ka kalo mai a tautolu he moumou e magaaho mo e malolō he tupetupe teao, tuahā noa, mo e taufetoko nakai aoga.

“Ko hai kia taha ia mutolu ke maeke ia ia he hana fakaatukehe ke fakaloa hana moui ke he kupita taha?” (Mata. 6:27) He vagahau ke he moto tagata tokologa ne putoia e tau tutaki haana, ne fakaaoga e Iesu e hūhū nei ke peehi kua lata ia lautolu ke tuku atu a lautolu ke he tau lima fakaalofa ha Iehova. Ko e tau aho fakahiku he fakatokaaga kelea nei kua fakatupu e tau fakaatukehe loga, ka ko e hagaaki ke he tau mena ia to nakai fakaloa e tau momoui ha tautolu po ke fakaholo ki mua e tuaga he moui.

Ka logona hifo e tautolu e fakaatukehe hagaao ki a tautolu ni po ke tau fakahele ha tautolu, ko e fakamanatu ki a tautolu e hūhū ha Iesu ka lagomatai a tautolu ke onoono fakalatalata ke he tau fakaatukehe ha tautolu. Maeke ai ke lagomatai ke oti e tupetupe mo e tau manatu kelea ka fakalolelole e manamanatuaga, logonaaga, mo e tino ha tautolu. Tuga ne fakamafana e Iesu a tautolu, ko e ha tautolu a Matua he lagi, ne fagai e tau manu lele he lagi mo e fakatapulu e tau fonua, kua iloa katoatoa e tau manako ha tautolu.—Mata. 6:26-34.

“Ke uta kia he tagata e afi ke he hana fatafata, ka e nakai vela ai hana tapulu?” (Fakatai 6:27) Ko e tau veveheaga hiva fakamua he Tau Fakatai ne putoia e tau lauga kūkū he matua taane ne foaki e pulotu ke he tama taane haana. Ko e hūhū ne fatiaki i luga kua hagaao ke he tau fakahikuaga mamahi he mahani faivao. (Fakatai 6:29) Ka mailoga e tautolu a tautolu hane mahani kalahī po ke manamanatu ke he tau manako hehē he mahani fakataane mo e fifine, kua lata e hūhū nei ke tagi tuga e logo hataki ke he tau loto ha tautolu. Ke aoga ai, maeke e hūhū nei ke hūhū he magaaho ka kamatamata e tagata ke taute e puhala kua nakai pulotu. Kua fakamaama fakamahino mooli e aoga he matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu: ‘Ko e mena kua gana e koe, ko e mena ia ni ke helehele mai e koe’!—Kala. 6:7.

“Ko hai kia a koe kua fakafili atu ke he fekafekau he taha tagata?” (Roma 14:4) He tohi haana ke he tau Roma, ne fakatutala a Paulo ke he tau lekua ne tutupu he fakapotopotoaga he senetenari fakamua. Ko e falu Kerisiano, ne tutupu mai he tau aga fakamotu kehekehe, ne hihiga ke fakafili e tau fifiliaga mo e tau gahua he tau matakainaga talitonu ha lautolu. Ne fakamanatu he hūhū ha Paulo ki a lautolu ke talia fiafia e taha ke he taha mo e toka e fakafili ke he tau lima ha Iehova.

Pihia foki he vahā nei, kua tutupu mai e tau tagata ha Iehova he tau tuaga kehekehe he moui. Ka kua tamai fakalataha e Iehova a tautolu ke he kaufakalatahaaga uho. Lagomatai nakai a tautolu ke he kaufakalataha ia? Ka hihiga a tautolu ke fakakite mafiti e nakai talia ke he puhala gahua ne fifili he taha matakainaga, kua pulotu ha ia ke hūhū ki a tautolu e hūhū ha Paulo i luga!

Fakatata Lahi he Tau Hūhū a Tautolu ki a Iehova

Kua fakakite he tau fifitakiaga gahoa nei e malolō he tau hūhū ne putoia i loto he Kupu he Atua. He manamanatu ke he kakano he tau hūhū takitaha ka lagomatai a tautolu ke fakagahua ai he tau tuaga ni ha tautolu. Ti he totou e tautolu e Tohi Tapu, to mailoga e tautolu e lagomatai he tau hūhū lafi ki luga.—Kikite e puha he lau 14.

He fakaatā e tau hūhū kakano hokulo ne moua i loto he Kupu he Atua ke lauia lahi a tautolu, ka lagomatai ai ke fakalautatai e tau manamanatuaga mo e tau loto ha tautolu ke he tau puhala tututonu ha Iehova. He mole e hūhū a Iehova ki a ia, ne tali fakamooli a Iopu: “Ne fanogonogo au kia koe, he fanogonogo ai haku tau teliga; ka ko ainei kua kitekite atu haku tau mata kia koe.” (Iopu 42:5) E, kua au atu e moolioli ha Iehova ki a Iopu, ke tuga kua haia ni a Ia i mua haana. Fakamui ne talahau he aposetolo ko Iakopo e mena nei: “Kia fakatata atu a mutolu ke he Atua, ti fakatata mai ai a ia kia mutolu.” (Iako. 4:8) Kia fakaatā e tautolu e tau vala oti he Kupu he Atua, putoia e tau hūhū i loto, ke lagomatai a tautolu ke tupu fakaagaaga ti au atu e ‘kitia’ maaliali lahi a Iehova!

[Puha he lau 14]

Maeke fēfē he tau hūhū nei ne hūhū hifo e koe ki a koe ni, ke lagomatai a koe ke moua e onoonoaga ha Iehova?

▪ “Kua tatai kia e fiafia a Iehova ke he tau poa huhunu mo e tau poa, mo e hana fiafia ke he fanogonogo ke he leo a Iehova?”—1 Samu. 15:22.

▪ “Ko [I]a ne eke e mata, nakai kia kitia e ia?”—Sala. 94:9.

▪ “Ke kumi foki he tau tagata ha lautolu a lilifu, nakai [kia] ko e lilifu haia”?—Fakatai 25:27.

▪ “Kua mitaki kia ke ita a koe?”—Iona 4:4.

▪ “Kua aoga ha ha ke he tagata kaeke ke moua e ia e lalolagi oti, ka e moumou ai hana moui?”—Mata. 16:26.

▪ “Ko hai kia taha ke fakamavehe a tautolu mo e fakaalofa a Keriso?”—Roma 8:35.

▪ “Ko e heigoa foki e mena ha ha ia koe kua nakai foaki atu ai?”—1 Kori. 4:7.

▪ “Ke fakafetui fefe e maama mo e pouli?”—2 Kori. 6:14.

[Fakatino he lau 15]

Ko e heigoa ha Iopu ne ako mai he tau hūhū ha Iehova?