Ua Tiaki e Tau Matakainaga Fakaagaaga Haau
“HOGOFULU e tau ne futiaki a maua ke he tau kalopalopa he lalolagi pisinisi, he fiafia ai ke he tau monuina loga. Pete kua feaki a maua he kupu mooli, ne tafea mamao a maua ti nakai fai malolō fakaagaaga ke liliu mai,” he talahau e Jarosław mo e hoana haana ko Beata.a
Taha matakainaga taane ko Marek, ne manatu: “Ha ko e hikiaga he kaufakalataha mo e fakapolitika i Polani, ne oti e taha gahua haaku ti fano ke he taha gahua. Ne hogohogo manava au. Kua hopoate au ke fakatū e pisinisi haaku ha kua nakai lotomatala au ke he puhala fakapisinisi. Fakahiku, ne kamatamata au ke fakatū e pisinisi, he manatu to lagomatai he mena nei au ke leveki fakamitaki e tau manako fakatino he magafaoa haaku ka e nakai fai kelea ke he tuaga fakaagaaga haaku. Ai leva ne mailoga e au kua hepe au.”
He lalolagi ne tauuka tumau e tau koloa mo e holo ki mua e nakai fai gahua, kua lahi e fakahakuhaku he falu tagata ti ko e fua, ne taute e tau fifiliaga nakai pulotu. Tokologa e matakainaga ne fifili ke talia e gahua loa, moua taha gahua foki, po ke fakatū e pisinisi ni ha lautolu pete kua nakai fai lotomatala ki ai. Manamanatu a lautolu ko e moua foki e tau totogi ka lagomatai e magafaoa mo e nakai fai hagahaga kelea fakaagaaga. Ka ko e tau tuaga nakai kitia mo e hikihiki fano fakatupe ka moumou foki e tau pulega manamanatu mitaki. Ko e fua, kua mokulu falu ke he matahele he lotokai ti lauia e tau mena fakaagaaga ha ko e manako lahi ke he tau koloa fakatino.—Fakama. 9:11, 12.
Kua lavelave lahi falu matakainaga ke he tau tutuliaga fakalalolagi ti nakai fai magaaho a lautolu ma e fakaakoaga fakatagata, tau feleveiaaga, po ke gahua he fonua. Maaliali ai, ko e fakaheu ia kua fakahagahaga kelea e tuaga fakaagaaga ha lautolu mo e fakafetuiaga ha lautolu mo Iehova. Liga tiaki foki e lautolu e taha fakafetuiaga aoga—ko e pipiaga fakalataha ha lautolu mo lautolu ‘ne faoa ke he tua.’ (Kala. 6:10) Kua o kehe fakahaga falu mai he tau matakainaga Kerisiano. Kitekite fakahokulo ke he vala nei he matakupu.
Matagahua ha Tautolu ke he Tau Matakainaga Fakaagaaga
Ha ko e tau matakainaga, loga e magaaho ha tautolu ke fakakite e tau logonaaga fakaalofa ke he taha mo e taha. (Roma 13:8) He fakapotopotoaga ha mutolu, kua liga kitia e koe e ‘tau tagata matematekelea ne ui lagomatai.’ (Iopu 29:12) Liga nakai lahi e koloa fakatino he falu. Fakamanatu he aposetolo ko Ioane ki a tautolu e tuaga ne fakatupu ai he mena nei. “Ko e tagata kua toka ki ai e koloa he lalolagi, kua kitekite foki e ia ke he matakainaga hana kua nofogati ka e pa atu hana loto kia ia, kua nofo fefe e fakaalofa ke he Atua ke he loto hana?”—1 Ioa. 3:17.
Kua liga tali atu a koe ke he tau manako pihia mo e foaki e lagomatai fakamokoi ke he falu. Ka ko e matakite ha tautolu ke he tau matakainaga kua nakai fakakaupā ke he lagomatai fakatino. Liga tagi lagomatai e falu ha kua matimati po kua loto lolelole. Liga logona hifo e lautolu e nakai aoga, matematekelea he gagao lahi, po kua mate e fakahele. Taha puhala kua maeke ia tautolu ke fakamalolō a lautolu ko e fanogonogo mo e tutala mo lautolu, ko e mataala ke he tau manako he logonaaga mo e tuaga fakaagaaga ha lautolu. (1 Tesa. 5:14) Kua fakamalolō lahi he mena nei e pipiaga he fakaalofa mo e ha tautolu a tau matakainaga.
Ko e tau leveki fakaagaaga kua liga ha ha he tuaga pauaki ke fanogonogo mo e fai logonaaga, fakakite e maamaaga, mo e foaki e fakatonuaga fakaalofa faka-Tohi Tapu. (Gahua 20:28) He puhala ia kua fifitaki he tau leveki e aposetolo ko Paulo, ne ‘hofihofi e fakaalofa’ ma e tau matakainaga fakaagaaga haana.—1 Tesa. 2:7, 8.
Kaeke ke hehē kehe e Kerisiano mai he fuifui, ko e heigoa ka tupu ke he matagahua haana ke he haana tau matakainaga fakaagaaga? Nakai hao foki e tau leveki he kamatamata ke tutuli e velevelekoloa. Ka e kua ka mahala e Kerisiano ke he kamatamata pihia?
Pehia he Tau Fakaatukehe he Moui
Tuga kua totoku, ko e eketaha ke fakapuke e tau manako fakatino he magafaoa ha tautolu, kua fa tamai e tau fakaatukehe mo e maeke ke fakalolelole e onoonoaga ha tautolu ke he tau tuaga fakaagaaga. (Mata. 13:22) Ko Marek ne totoku fakamua, ne fakamaama: “He mogo ne tomo e pisinisi haaku, ne fifili au ke kumi e gahua totogi mitaki he taha motu. Ne fano ni au ke tolu e mahina, ti tolu atu foki e mahina, ti pihia atu foki, mo e magaaho kū ni ki kaina. Ne matematekelea e logonaaga he hoana nakai tua haaku ha ko e mena ia.”
Nakai ni ko e moui fakamagafaoa ne matematekelea. “Lafi ke he tau tulā loloa he gahua he laā pakutoa,” he matutaki e Marek, “ne haia au mo e tau tagata mahani pilo ne lali ke fakaaoga fakahehē falu. Ne taute a lautolu tuga e tau kege fa mahani. Ne logona hifo e au e fakaagitau mo e pehia. Nakai fai magaaho foki ke leveki ne au au, ti kamata au ke fakauaua ke he iloilo haaku ke fekafekau ke he falu.”
Ko e tau fua mamahi he fifiliaga ha Marek kua lata ke omoomoi a tautolu ke tutū mo e manamanatu. Pete he tuga ko e hiki ke he taha motu ka fakatotoka e tau tuaga uka fakatupe, to nakai kia fakatupu foki e falu lekua? Tuga anei, ko e heigoa ka tupu ke he tuaga fakaagaaga mo e logonaaga he magafaoa ha tautolu? To nakai kia takitaki atu he hikiaga ia a tautolu ke fakamamutu e pipiaga ha tautolu mo e fakapotopotoaga? To nakai kia fofō e lilifu ha tautolu he fekafekau ke he tau matakainaga fakaagaaga ha tautolu?—1 Timo. 3:2-5.
Ka e tuga he mailoga e koe, kua nakai lata e tagata ke gahua he motu kehe ke maeke ke lavelave lahi ke he gahua tupe. Manamanatu ki a Jarosław mo Beata. “Na kamata mitaki ai,” he talahau e Jarosław. “He mau foou, ne hafagi e maua he matakavi mitaki e mena ke sela hot-dog ai. He lahi e tupe ne moua ne fakaohooho a maua ke fakalaulahi e pisinisi ha maua. Ka e tote e magaaho ha maua, ti tō noa e tau feleveiaaga Kerisiano ha maua. Nakai leva, ne toka e au e gahua paionia mo e nakai liu fekafekau lagomatai. Fiafia ai ha ko e lahi e tupe ne moua e maua, ne hafagi e maua e fale koloa lahi mahaki ti fakatū pisinisi mo e tagata nakai tua. Nakai leva ne finatu au ke he falu motu ke saini e tau konotuleke ne miliona e tau tupe ka moua. Lavea au ki kaina, ti lolelole fakahaga e fakalatahaaga fakamagafaoa mo e hoana haaku mo e tama fifine haaku. Fakahiku ai, kua takitaki he pisinisi tupu lahi a mautolu ke momohe fakaagaaga. He mumutu kehe mai he fakapotopotoaga, ne nakai manamanatu a mautolu ke he tau matakainaga ha mautolu.”
Ko e heigoa e fakaakoaga ka ako e tautolu mai he mena nei? Ko e manako ke talaga e “parataiso” fakatagata ka hele aki e Kerisiano mo e fua mai e aga fakateaga—ti galo foki “hana tau tapulu,” ko e fakamailoga faka-Kerisiano haana. (Fakakite. 16:15) To mumutu kehe he mena ia a tautolu mai he tau matakainaga ne ha ha he tuaga fakamua ke lagomatai e tautolu.
Liu Fokifoki Fakamooli
‘To nakai tupu e mena ia ki a au,’ ka liga manamanatu e tautolu. Ka e lata ia tautolu oti ke manamanatu fakahokulo ke he lahi mooli he tau mena kua lata ma e moui. “Kua nakai ta mai e tautolu ha mena taha ke he lalolagi, ti iloa maliali foki e tautolu nakai maeke ni ke uta kehe ai ha mena,” he tohi e Paulo. “Kaeke kua moua e tautolu e tau mena kai, mo e tau mena ke fakatapulu ai, to lata ia kia tautolu.” (1 Timo. 6:7, 8) Mooli, ko e tuaga he moui kua kehe mai he taha motu ke he taha motu. Ko e tau mena ne liga temotemoai he motu nakai tokotoko mitaki, kua liga mahuiga ke he falu motu loga.
Ko e heigoa ne tuaga ne nonofo ai a tautolu, manamanatu ke he tau kupu nā ha Paulo: “Ko lautolu kua manako ke maukoloa, kua moua a lautolu he kamatamata, mo e hele, mo e tau manako lahi ne loga kua goagoa ai mo e kelea ai, ko e tau mena ia kua fakatomo ai e tau tagata ke he mahaikava mo e malaia.” (1 Timo. 6:9) Na galo e matahele mai ia ia kua tatao. Kua talaga ke faiola ki ai. Maeke fēfē ia tautolu ke kalo mai neke hele he ‘tau manako kelea’?
He tuku mua e tau mena kua aoga ka omoomoi a tautolu ke kumi e magaaho lahi ma e tau mena he Kautu, putoia e fakaako fakatagata. Ko e fakaakoaga pihia he liogi ka lagomatai e Kerisiano ke “katoatoa ai e mitaki . . . kia taute ni a ia ke he tau gahua mitaki oti kana” ke lagomatai e falu.—2 Timo. 2:15; 3:17.
He fai tau he mole, ne gahua e tau motua loto fakaalofa ke atihake mo e fakamalolō a Jarosław. Ne omoomoi a ia ke taute e tau hikiaga kua aoga lahi. Pehē a ia: “He taha fakatutalaaga ne aoga lahi, kua fatiaki he tau motua e fifitakiaga faka-Tohi Tapu he fuata muhukoloa ne manako ke moui tukulagi ka e nakai makai ke toka e tau koloa fakatino haana. Ti talahau fakailoilo e lautolu e matakupu he vala tala nei ne liga hagaao ki a au. Kua ofoofogia lahi au ha ko e mena ia!”—Fakatai 11:28; Mare. 10:17-22.
Ne liu fokifoki fakamooli e Jarosław e tuaga haana ti fifili ke oti e fakalatahaaga haana ke he pisinisi lahi. Ke he ua e tau, ne liu a ia mo e magafaoa haana moua e malolō fakaagaaga. Kua fekafekau a ia mogonei ko e motua ke he tau matakainaga haana. Pehē a Jarosław: “Ka lavelave lahi e tau matakainaga ke he pisinisi ke hoko ke fakaheu e tuaga fakaagaaga ha lautolu, ne fakaaoga e au e mena ne tupu ki a au ke fakamaama e nakai pulotu ke hahamo fakalataha mo lautolu kua nakai tatai e tua. Kua nakai mukamuka ke totoko ke he tau foakiaga fakaohooho mo e ke fakamamao mai he tau gahua nakai fakamooli.”—2 Kori. 6:14.
Kua fakaako foki a Marek ke he puhala uka. Pete he lagomatai fakatupe he gahua totogi mitaki he taha motu e magafaoa haana, ne hagahaga kelea e fakafetuiaga haana mo e Atua mo e tau matakainaga haana. Fai magaaho, ne liu a ia manamanatu ke he tau mena haana kua mua e aoga. “He tau tau kua mole, ne tatai e tuaga haaku mo e ha Paruka i tuai ne ‘kumi tumau e tau mena lalahi ma haana ni.’ Fakahiku, ne liligi e au e loto haaku ki a Iehova he tala age e tau fakaatukehe haaku, ti mogonei kua logona hifo e au kua liu au moua e lagotatai fakaagaaga.” (Iere. 45:1-5) Kua foli atu a Marek mogonei ke he “gahua mitaki” he leveki he fakapotopotoaga.—1 Timo. 3:1.
Ne foaki e Marek e hatakiaga nei ki a lautolu kua liga manamanatu ke o atu ke he taha motu ke kumi e gahua totogi mitaki: “Ka haia ai he taha motu, kua mukamuka lahi ke mokulu ke he tau matahele he lalolagi kelea nei. Ko e nakai iloa mitaki e vagahau he motu kua fakakaupā e matutakiaga mo e falu. Liga liu a koe ki kaina mo e tupe, ka e moua foki e koe e tau kafo fakaagaaga ka leva to maulu ai.”
Ke tumau e lagotatai he gahua tupe mo e matagahua ha tautolu ke he tau matakainaga ha tautolu ka lagomatai a tautolu ke fakafiafia a Iehova. Ti maeke ia tautolu ke foaki e fakafifitakiaga mooli ka omoomoi e falu ke taute e fifiliaga pulotu. Ko lautolu ne pehia kua lata mo e lalagoaga, fakaalofa hofihofi, mo e fakafifitakiaga mitaki he tau matakainaga ha lautolu. Ko e tau motua he fakapotopotoaga mo lautolu ne momotua fakaagaaga kua maeke ke lagomatai e tau matakainaga fakahele ke tumau e lagotatai ha lautolu ti puipui mai he hufia ke he tau fakaatukehe he moui.—Hepe. 13:7.
E, kia nakai tiaki e tautolu e tau matakainaga fakaagaaga ha tautolu he lavelave lahi ke he gahua tupe ha tautolu. (Filipi 1:10) Ka e lata ia tautolu ke ‘maukoloa ke he Atua’ he tuku mua e tautolu e tau mena he Kautu he tau momoui ha tautolu.—Luka 12:21.
[Matahui Tala]
a Hiki tuai falu higoa.
[Tau Fakatino he lau 21]
Fakatauhele kia he gahua tupe haau e finatu haau ke he feleveiaaga?
[Tau Fakatino he lau 23]
Fakaaoga nakai e koe e tau magaaho haau ke lagomatai e tau matakainaga fakaagaaga haau?