Tau Piuaga—Onoono Fēfē a Iehova ki Ai?
“KO E fifine ne ta mai e koe ke fakalataha mo au, ne ta mai e ia e fua akau kia au, ti kai ai e au,” he talahau he tagata taane. “Ne fakavai mai he gata au, ti kai e au,” he tali he fifine. Ko e tau kupu ia ne tala age he ha tautolu a tau matua fakamua ko Atamu mo Eva ke he Atua, ne fakakite e kamataaga he fakamauaga tala nukua leva tuai he taute e tau piuaga.—Kene. 3:12, 13.
Ko e fakafiliaga a Iehova ki luga ha Atamu mo Eva ke he liuliu pauaki ha laua ne kitia ai kua nakai talia e Ia e tau piuaga ha laua. (Kene. 3:16-19) Ti fakahiku kia a tautolu mogoia, kua nakai talia oti e Iehova e tau piuaga? Po ke talia e ia falu piuaga kua lata? Ka pihia, maeke fēfē ia tautolu ke kitia e kehekehe? Ke tali, kia fakatutala fakamua la tautolu ke he kakano he piuaga.
Ko e piuaga ko e kakano kua foaki ke fakamaama e puhala nukua taute pihia, he nakai taute pihia, po ke to nakai taute ai. Ko e piuaga kua liga ko e fakamaama kua lata ma e hehē ti liga talahau e fakamolemole mooli kua foaki e fakavēaga ma e aga molū po ke fakamagalo. Pete ia, tuga e mena ne tupu ki a Atamu mo Eva, ko e piuaga kua eke foki mo manatu ne fakavai ke tā lagatau ke ufiufi aki e mena mooli. Ha ko e aga pauaki a ia he tau piuaga, kua fa onoono mo e tuahā ki ai.
Ka taute e tau piuaga—mua atu ka matutaki ai mo e fekafekauaga ha tautolu ke he Atua—lata ia tautolu ke mataala ke kalo kehe he ‘fakahehe a tautolu ke he tau fakamaamaaga fakavai.’ (Iako. 1:22) Ko e mena ia kia fakatutala la tautolu ke he falu fakataiaga mo e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ka lagomatai a tautolu ke ‘kumikumi mua e tau mena kua fiafia e Iki ki ai.’—Efeso 5:10.
Mena ne Amanaki e Atua ki a Tautolu ke Taute
He Kupu he Atua, kua moua e tautolu e tau poakiaga pauaki ne kua lata ke omaoma e tautolu ko e tau tagata a Iehova. Tuga anei, ko e poakiaga he Keriso ke “o atu . . . ke eke e tau motu oti kana mo tutaki” ko e poakiaga kua aoga agaia ke he tau tutaki mooli oti he Keriso. (Mata. 28:19, 20) Ti ko e fakamooli he poakiaga ia kua aoga lahi ti pehē e aposetolo ko Paulo: “Oi fakaalofa foki kia au, kaeke ke nakai fakamatala e au e vagahau mitaki.”—1 Kori. 9:16.
Ka ko e falu ne kua leva lahi e fakaako e Tohi Tapu mo tautolu kua mā agaia ke fakamatala e tala mitaki he Kautu he Atua. (Mata. 24:14) Ko e falu ne fakalataha fakamua ke he gahua fakamatala ne nakai matutaki ai. Ko e heigoa e tau kakano he falu mogo ne talahau e lautolu ne nakai fakalataha ke he gahua fakamatala? Fēfē e tali ha Iehova ki a lautolu ne fakauaua ke omaoma ke he tau poakiaga pauaki haana he vahā ia?
Tau Piuaga kua Nakai Talia ke he Atua
“Uka lahi ai.” Mua atu ki a lautolu ne mā pauaki, kua liga uka lahi ke taute e gahua fakamatala. Manamanatu la ke he mena ka fakaako mai he fakataiaga ha Iona. Na moua e ia e kotofaaga ne logona hifo e ia kua uka lahi mahaki—he tala age a Iehova ki a ia ke fakapuloa e tata lahi he moumouaga ha Nineva. Nakai uka ke kitia e kakano ne logona hifo e Iona e hopoate ke taute e gahua ia. Ko Nineva ko e taone ha Asuria, ti ko e tau tagata Asuria ne talahaua he aga vale lahi. Liga manatu hifo a Iona: ‘To kautū fēfē au ke he tau tagata ia? Ko e heigoa ka taute e lautolu ki a au?’ Nakai leva, ne hola a ia. Ka e, nakai talia e Iehova e piuaga ha Iona. Ti liu a Iehova kotofa a ia ke fakamatala ke he tau tagata Nineva. Mogonei, ne loto malolō a Iona ke fakamooli e kotofaaga haana ti fakamonuina ai e Iehova.—Iona 1:1-3; 3:3, 4, 10.
Ka manamanatu a koe ko e kotofaaga ke fakamatala e tala mitaki kua uka lahi ki a koe, manatu “kua maeke ke he Atua e tau mena oti kana.” (Mare. 10:27) Maeke a koe ke iloa mooli to foaki atu e Iehova e loto malolō ki a koe ka tumau a koe ke ole ma e lagomatai haana mo e to fakamonuina e ia a koe ka fakamalolō a koe ke taute haau a gahua he fonua.—Luka 11:9-13.
“Nakai manako au.” Ko e heigoa ka taute e koe ka ai ha ha ia koe e manako ke taute haau a gahua faka-Kerisiano? Tokaloto na maeke ia Iehova ke gahua ki loto haau ti lauia e tau manako haau. Ne pehē a Paulo: “Ha ko e Atua ni, kua gahua ki loto ia mutolu ke tupu ai e loto ke he hana finagalo fakaalofa, kia gahua foki ki ai.” (Filipi 2:13) Ti maeke ia koe ke ole ki a Iehova ke fakalagalaga a koe ke manako ke eke e finagalo haana. Na taute he Patuiki ko Tavita e mena ia. Ne ole a ia ki a Iehova: “Kia takitaki e koe au ke he mena moli mai ia koe.” (Sala. 25:4, 5) Maeke ia koe ke taute e mena taha ia he liogi fakamakamaka ki a Iehova ke omoomoi a koe ke manako ke taute e mena kua fiafia a ia.
Mooli ai, ka mategūgū po ke loto lolelole a tautolu, liga maeke ia tautolu he falu mogo ke eketaha fakalahi ke o atu he feleveiaaga ke he Fale he Kautu po ke gahua he fonua. Ka pihia e mena ne tupu, lata kia ke fakahiku e tautolu kua nakai fakaalofa mooli a tautolu ki a Iehova? Nakai pihia. Ko e tau fekafekau fakamooli he Atua i tuai ne eketaha fakamalolō foki ke taute e finagalo he Atua. Tuga anei, ne talahau fakatai e Paulo na ‘tatuki e ia haana tino’ ke maeke a ia ke omaoma ke he tau poakiaga he Atua. (1 Kori. 9:26, 27) Ti pete e eketaha fakalahi a tautolu ke gahua he fonua, maeke ia tautolu ke iloa mooli to fakamonuina e Iehova a tautolu. Ko e ha? Ha kua fakaohooho e tautolu a tautolu ke taute e finagalo he Atua ma e kakano hako—mai he fakaalofa ki a Iehova. He taute pihia, kua foaki e tautolu e tali ke he tukumale a Satani to fakahui he tau fekafekau he Atua a Ia ka kamatamata a lautolu.—Iopu 2:4.
“Lavelave lahi au.” Ka nakai gahua a koe he fonua ha kua logona hifo e koe kua lavelave lahi a koe, kua aoga lahi ke liu a koe ke manamanatu fakalahi ke he tau mena ne mua ki a koe. “Ka kia kumikumi fakamua a mutolu ke he kautu,” he ui e Iesu. (Mata. 6:33) Ke muitua e matapatu fakaakoaga ia, liga lata ia koe ke fakamukamuka e puhala moui haau po ke fakaaoga e magaaho fakafiafia ke lata mo e gahua he fonua. Mooli, fai fakakaupāaga ma e fakafiafia mo e falu mena fakatagata, ka e nakai ko e piuaga kua latatonu a ia ke tonoa e gahua he fonua. Ko e fekafekau he Atua kua tuku mua e tau mena he Kautu he moui haana.
“Nakai latatonu au.” Liga logona hifo e koe kua nakai latatonu a koe ke eke mo fekafekau he tala mitaki. Falu he tau fekafekau fakamooli a Iehova he vahā Tohi Tapu ne logona hifo kua nakai latatonu a lautolu ke taute e tau gahua ne kotofa e Iehova ki a lautolu. Ma e fakatai, manamanatu la ki a Mose. He moua e ia e poakiaga pauaki mai ia Iehova, ne pehē a Mose: “Ma [Iehova] na e, ko au ko e tagata nakai iloa ke fakamatala, tali mai i tuai, mo e vaha nai foki kua vagahau mai ai a koe ke he hau a fekafekau; ha kua nakai gutu mahifi au, kua nakai mahifi foki haku alelo.” Pete he fakamafana e Iehova a Mose, ne tali atu a ia: “Ma [Iehova] na e, kia fakafano e koe taha kua lata ke fakafano atu ai.” (Esoto 4:10-13) Ko e heigoa e tali atu ha Iehova?
Nakai utakehe e Iehova a Mose mai he fakamooli e kotofaaga. Ka e kotofa e Iehova a Arona ke lagomatai a Mose ke taute e gahua. (Esoto 4:14-17) Lafi ki ai, he tau tau fakamui, ne lalago e Iehova a Mose ti foaki ki a ia e tau mena kua lata ke maeke a ia ke kautū he taute e tau kotofaaga ne age he Atua ki a ia. Mogonei, maeke ia koe ke mauokafua to omoomoi e Iehova e tau matakainaga fakaagaaga lotomatala ke lagomatai foki a koe ke taute e haau a gahua he fonua. Mua atu, kua fakamafana he Kupu he Atua a tautolu to foaki e Iehova ki a tautolu e latatonu ma e gahua ne poaki e ia ke taute e tautolu.—2 Kori. 3:5; kikite e puha “Ko e Tau Tau Fiafia Lahi Mahaki he Moui Haaku.”
“Fai ne fakahukia haaku tau logonaaga.” Falu ne nakai liu taute e gahua he fonua po ke o ke he tau feleveiaaga he fakapotopotoaga ha kua hukia e tau logonaaga, ti manamanatu to talia mooli e Iehova e piuaga nei he lolelole fakaagaaga ha lautolu. He maama ai kua hogohogo manava a tautolu ka fakahukia he falu e tau logonaaga ha tautolu, ko e piuaga kua lata mooli kia ke nakai liu fakalataha ke he tau matagahua Kerisiano? Liga hukia e tau logonaaga ha Paulo mo e haana matakainaga ko Panapa he mole e taufetoko ha laua ni ti takitaki atu ke he “hukia [po ke, ita] lahi ai e tau loto.” (Gahua 15:39) Ka e tiaki tokoua kia e laua e gahua he fonua ha ko e mena ia? Nakai!
Pihia foki, ka fakahukia he taha matakainaga a koe, kia tokaloto ko e fī haau kua nakai ko e matakainaga Kerisiano nakai mitaki katoatoa haau ka ko Satani kua manako ke faiola ki a koe. To nakai kautū e Tiapolo, ka ‘totoko atu a koe kia ia, mo e mauokafua ke he tua.’ (1 Pete. 5:8, 9; Kala. 5:15) Ka ha ha ia koe e tua pihia, to “nakai mā [po ke, fakaita]” a koe.—Roma 9:33.
Fakakaupā Ni e Lahi he Mena Ka Taute e Tautolu
Mai he tau fakataiaga gahoa nei he tau piuaga, kua maaliali ai mena nakai fai piuaga he Tohi Tapu kua latatonu ke nakai taute e tau poakiaga pauaki a Iehova, putoia e poakiaga ke fakamatala e tala mitaki. Pete ia, liga ha ha ia tautolu e tau kakano mooli ke fakakaupā e lahi he ha tautolu a gahua he fonua. Liga fakatote hifo he falu matagahua faka-Tohi Tapu e lahi he magaaho ka fakatoka e tautolu ma e gahua fakamatala. Pihia foki he falu magaaho, liga mategūgū po ke gagao lahi mooli a tautolu ke fakalahi e mena kua manako a tautolu ke taute he gahua a Iehova. Pete ia, kua fakamafana he Kupu he Atua a tautolu kua iloa e Iehova e manako he tau loto ha tautolu ti mailoga e tau kūkū ha tautolu.—Sala. 103:14; 2 Kori. 8:12.
Ko e mena ia, kua lata ia tautolu ke fakaeneene ke nakai fakafili fakakelea e tautolu a tautolu po ke falu ke he tau tuaga nai. Ne tohi he aposetolo ko Paulo: “Ko hai kia a koe kua fakafili atu ke he fekafekau he taha tagata? Kua tumau a ia po ke veli ke he hana ni a iki.” (Roma 14:4) He nakai fakatatai e tuaga ha tautolu mo e falu, kua lata ke manatu e tautolu to “takitokotaha a tautolu mo e talatala atu hana mahani ke he Atua.” (Roma 14:12; Kala. 6:4, 5) Ka o atu a tautolu ki a Iehova he liogi mo e talatala atu e tau piuaga ha tautolu ki a ia, igatia a tautolu mo e manako ke taute pihia ke he “loto manamanatu hifo mitaki.”—Hepe. 13:18.
Kakano kua Olioli a Tautolu he Fekafekau ki a Iehova
Maeke ia tautolu oti ke fekafekau ki a Iehova mo e tau loto olioli ha ko e tau poakiaga haana—pete ne tau tuaga he tau momoui ha tautolu—kua tonu mo e maeke tumau ke taute. Ko e ha ne talahau pihia a tautolu?
Pehē e Kupu he Atua: “Aua neke lamakai e koe e mena mitaki kia lautolu kua lata ki ai, ka kua maeke kia koe ke eke.” (Fakatai 3:27) Ko e heigoa ne mailoga e koe he fakatai nei hagaao ke he tau poakiaga he Atua? Nakai poaki a Iehova ki a koe ke eketaha ke tatai e malolō tuga he matakainaga haau ka kia fekafekau ki a Ia ke he mena kua “maeke kia koe ke eke.” E, igatia a tautolu—pete ne lolelole po ke malolō a tautolu ke he mena kua maeke ia tautolu ke eke—kia gahua loto katoa ki a Iehova.—Luka 10:27; Kolo. 3:23.
[Puha/Fakatino he lau 14]
“Ko e Tau Tau Fiafia Lahi Mahaki he Moui Haaku”
Ka ha ha foki ia tautolu e tau fakakaupāaga he matematekelea e tino po ke manamanatuaga, kua nakai lata ia tautolu ke mafiti ke fakahiku to taofi he tau mena nei a tautolu he gahua katoatoa ke he fonua. Ke fakatai, manamanatu ke he mena ne tupu ki a Ernest, ko e matakainaga taane Kerisiano i Kanatā.
Ne nakai hohoko e vagahau ha Ernest ti mā lahi foki. He mole e matematekelea haana ha ko e pakia lahi e tua, ne fakaoti e gahua haana ko e tagata gahua talaga. Pete he fai matafatia e tino, ne fakaatā he tau tuaga foou haana a ia ke lahi e magaaho ke fakaaoga ke he gahua he fonua. Ko e fakamalolōaga ne talahau he tau feleveiaaga he fakapotopotoaga ke paionia fakakū ne mauoka ke he loto haana. Ka e logona hifo e ia e nakai latatonu haana ma e puhala ia he gahua he fonua.
Ke fakamooli ki a ia kua nakai maeke a ia ke gahua paionia fakakū, ne tuku e ia e laupepa ole ke paionia fakakū ke taha e mahina. Ofo lahi ki a ia, ne maeke a ia ke fakakatoatoa e kotofaaga haana. Ti manatu hifo a ia, ‘Iloa e au to nakai maeke ia au ke liu taute ai.’ Ke fakamooli e manatu haana, ne tuku e ia e laupepa ole ke lata mo e mahina ke uaaki—ti liu foki, ne fakakatoatoa e ia e gahua haana.
Ne gahua paionia fakakū a Ernest ke taha e tau, ka e pehē a ia, “Iloa mooli e au to nakai maeke au ke paionia tumau.” He liu foki ke fakamooli e manatu haana, ne tuku e ia e laupepa ole ma e gahua paionia tumau. He ofo lahi ki a ia, kua maeke ia ia ke taute katoa e gahua paionia tumau haana he tau fakamua. Ne fifili a ia ke matutaki ti kua fakamonuina aki e olioli he gahua paionia tumau ke ua e tau, ato mate a ia ha ko e fua he pakia haana. Ka to mate a ia, fa tala age a ia ke he tau tagata ahiahi haana mo e tau hihina mata he tau mata haana, “Ko e tau tau ia he fekafekau ko e paionia ki a Iehova ko e tau tau fiafia lahi mahaki he moui haaku.”
[Fakatino he lau 13]
Maeke a tautolu ke kautū he tau tauhele ka taofi ai he gahua he fonua
[Fakatino he lau 15]
Fiafia a Iehova ka fekafekau katoatoa a tautolu ki a ia he taute e tau mena oti kua maeke he tau tuaga ha tautolu