Falanaki ki a Iehova ko e Atua he “Tau Tau mo e Tau Vaha”
“Ko ia foki ne liliu ai e tau tau mo e tau vaha; kua uta kehe e ia e tau patuiki, kua kotofa foki e ia e tau patuiki.”—TANI. 2:21.
TO TALI FĒFĒ E KOE?
Fakakite fēfē he tufugatiaaga mo e perofetaaga ne fakamooli ko Iehova e Leveki Magaaho ne Mua?
He loto fakaaue ko Iehova ko e Atua he “tau tau mo e tau vaha” kua fakalagalaga a tautolu ke taute e heigoa?
Ko e ha e magaaho tonu a Iehova kua nakai takitaki he tau mena tutupu he lalolagi mo e tau pulega he tagata?
1, 2. Ko e heigoa ne fakakite kua maama katoa e Iehova e magaaho?
KO E Atua ko Iehova ne foaki e tau puhala ke fuafua e loa he tau magaaho ato tufuga e ia e tagata. He aho tufuga ke fāaki, ne pehē e Atua: “Kia ha ha he vaha likoliko he lagi e tau mena ke fakamaama aki, ke katofia ai e aho mo e po; kia eke foki mo tau fakamailoga, mo tau vaha, mo tau aho, mo tau tau.” (Kene. 1:14, 19, 26) He lagotatai mo e finagalo a Iehova, ko e mena ia ni ne tupu mooli.
2 Ka e hoko mai mogonei, ne taufetoko e tau saienetisi ke he tuaga he magaaho. “Ko e magaaho e taha he tau mena galo hokulo he lalolagi,” talahau he taha enesaikolopetia. “Nakai fai ne maeke ke talahau fakatonu e magaaho.” Ka e, maama katoatoa e Iehova e magaaho. Mua atu ai, “ko ia ne eke e lagi; . . . ko ia ne tufugatia e lalolagi mo e eke ai.” Ko Iehova foki ne “talahau ai tali mai he kamataaga e tau mena fakamui; tali mai ne aho mua foki e tau mena nakaila eke.” (Isaia 45:18; 46:10) Ha ko e onoonoaga ke fakamalolō e tua ha tautolu ki a ia mo e haana Kupu, ko e Tohi Tapu, kia fakatutala a tautolu ke he tufugatiaaga mo e fakamooliaga he perofetaaga ne fakakite ko Iehova e Leveki Magaaho ne Mua.
FAKAOHOOHO HE TUFUGATIAAGA E TUA KE HE LEVEKI MAGAAHO NE MUA
3. Kitia fēfē e hako tonu he magaaho ke he fua lalolagi?
3 He fua lalolagi, ko e magaaho tonu ka kitia ke he tau mena itikuhila ti pihia mo e tau mena lalahi mamahaki. Ne gahuahua e tau etomo ke he tau holoaga tatai. Ko e tau tulā he lalolagi katoa kua fakavē ke he holoaga fakaetomo kua hakotika ke he 1 e sekone ke he 80 e miliona he tau tau. Ko e holoaga he tau palaneta mo e tau fetū kua holo fakapapahi he magaaho tonu foki. Ko e tau tuaga hikihiki ha lautolu he pulagi kua fakaaoga ke fakamailoga e tau vahā mo e holoaga. Ko Iehova—ne eke e tau vala he magaaho mauokafua nei—kua eke mooli mo “mana lahi” mo e kua latatonu mo e ha tautolu a fakahekeaga.—Totou Isaia 40:26.
4. Maeke fēfē e magaaho he fakatokaaga he tino ke fakakite e pulotu he Atua?
4 Ko e hakotika he magaaho ka kitia ke he tau mena momoui he lalolagi. Ko e tau holoaga he moui he tau akau mo e tau manu loga kua gahuahua he tau magaaho i loto. Loga e tau manu lele ne iloa mooli ka kamata ke felele ke he tau mena mamao ha lautolu. (Iere. 8:7) Ko e tau tagata foki ne fai magaaho i loto he tino, fa mahani ke takitaki ke he holoaga he 24 e tulā he aho mo e pō. He mole e fano fenoga he tagata ke he loga he tau matakavi ke he vakalele, liga fai aho to liu e tino haana ke he holoaga ne fa mahani. Mooli, ko e tau fakataiaga loga he magaaho ne fakakite he tufugatiaaga ne fakatātā e malolō mo e pulotu he Atua he “tau tau mo e tau vaha.” (Totou Salamo 104:24.) E, ko e Leveki Magaaho ne Mua kua pulotu lahi mahaki mo e malolō lahi mahaki. Maeke a tautolu ke tua na to fakamooli e ia e tau mena ne finagalo e ia!
TAU PEROFETAAGA NE FAKAMOOLI HE MAGAAHO TONU KUA OMOOMOI E TUA
5. (a) Ko e puhala fe ni ka iloa e tautolu e vahā anoiha he tagata? (e) Ko e ha kua maeke a Iehova ke talahau tuai e tau mena tutupu mo e ha lautolu a tau magaaho?
5 Ko e tohi he tufugatiaaga kua fakaako fakalahi a tautolu hagaao ke he “tau mena kua nakai kitia” ha Iehova, ka e ha ha i ai e tau hūhū aoga ne nakai la fai tali ia tuga e, Ko e heigoa e vahā anoiha kua fakatoka ma e tau tagata? (Roma 1:20) Ma e tali, kua latatonu ia tautolu ke fuluhi ke he mena ne fakakite he Atua he tau lau he haana Kupu ko e Tohi Tapu. Ka kumikumi ai e tautolu, kua moua e tautolu e tau perofetaaga kua fakamooli tumau ke he tau magaaho tonu! Maeke a Iehova ke fakakite e mena ka tupu ha kua maeke a ia ke kitia tuai e hako tonu he vahā anoiha. Mua atu, ko e mena ne talahau tuai he tau Tohiaga Tapu kua hohoko tonu ha kua maeke a Iehova ko e Atua ke fakahoko e tau mena tutupu ke fakatatau ke he haana finagalo mo e magaaho tonu.
6. Ko e heigoa kua fakakite kua manako a Iehova ki a tautolu ke maama e fakamooliaga he tau perofetaaga he Tohi Tapu?
6 Manako a Iehova ke he tau tagata tapuaki haana ke maama e tau perofetaaga faka-Tohi Tapu mo e aoga mai i ai. Pete he nakai fakakaupā he Atua e tau tuaga he magaaho ha tautolu, maeke ia tautolu ke maama e tau kupu ne fakaaoga e ia ka talahau tuai ko e tau mena tutupu ka hohoko he tau magaaho tonu. (Totou Salamo 90:4.) Ma e fakatai, ko e tohi he Fakakiteaga kua hagaao ke he “tau agelu ne tokofa” ne kua “tauteute ke he magaaho, mo e aho, mo e mahina, mo e tau”—ko e tau vala he magaaho ka maama e tautolu. (Fakakite. 9:14, 15) He kitia e tau perofetaaga ne fakamooli ke he tau magaaho tonu kua lata ke omoomoi e tua ke he Atua he “tau tau mo e tau vaha” mo e haana Kupu. Kia fakatutala a tautolu ke he falu fakataiaga.
7. Maeke fēfē e fakamooliaga he perofetaaga ha Ieremia hagaao ki Ierusalema mo Iuta ke fakakite ko Iehova e Leveki Magaaho ne Mua?
7 Fakamua, liu la tautolu ke onoono ki tua ke he senetenari ke fituaki F.V.N. “He tau fa a Iehoakima ko e tama a Iosia, ko e patuiki a Iuta,” ko e kupu he Leveki Magaaho ne Mua “ne hoko mai kia Ieremia ke he motu oti a Iuta.” (Iere. 25:1) Ne talahau tuai e Iehova e moumouaga ha Ierusalema mo e fakapaeaaga he tau Iutaia mai he motu ko Iuta ki Papelonia. I ai ko lautolu “to fekafekau ai . . . ke he patuiki a Papelonia ke he tau tau fitugofulu.” Ko e kau he tau Papelonia ne moumou a Ierusalema he 607 F.V.N., mo e tau Iutaia mai i Iuta ne fakapaea mooli ki Papelonia. Ko e heigoa ka tupu he matahiku he 70 e tau tau? Ne perofeta e Ieremia: “Pehe mai e vagahau a Iehova, Ka fakakatoatoa ai e tau tau ne fitugofulu i Papelonia, ti ahi e au a mutolu, mo e fakamoli ai e au haku a kupu mitaki kia mutolu, ke liuaki mai e au a mutolu ke he mena nai.” (Iere. 25:11, 12; 29:10) Ne fakamooli e perofetaaga nei he magaaho tonu—he 537 F.V.N. he mole e fakaatā he tau Metai mo e tau Peresia e tau Iutaia mai i Papelonia.
8, 9. Fakakite fēfē he tau perofetaaga ha Tanielu e hauaga he Mesia mo e fakatūaga he Kautu he lagi ko Iehova e Atua he “tau tau mo e tau vaha”?
8 Manamanatu ke he taha perofetaaga foki ne putoia e tau tagata he Atua he tau vahā i tuai. Kavi ke he ua e tau ato toka he tau Iutaia a Papelonia, ne talahau tuai he Atua puhala he perofeta ko Tanielu to kitia e Mesia he 483 e tau he mole ato liu atihake a Ierusalema. Ko e patuiki Metai Peresia ne fakaatā e poakiaga ia he 455 F.V.N. Hoko tonu ai ke he 483 e tau he mole—he 29 V.N.—ko Iesu ha Nasareta ne fakauku he agaaga tapu he papatisoaga haana ti eke mo Mesia.a—Nehe. 2:1, 5-8; Tani. 9:24, 25; Luka 3:1, 2, 21, 22.
9 Mailoga la mogonei e mena ne talahau tuai he tau Tohiaga Tapu hagaao ke he Kautu. Ke he perofetaaga he Tohi Tapu kua fakakite e Kautu faka-Mesia ka fakatū he lagi he 1914. He taha vala, ne fakakite he Tohi Tapu he foaki “e fakamailoga” he ha ha hinei ha Iesu, he tuhi ke he magaaho ka liti hifo a Satani mai he lagi, ti fakahiku ke malaia lahi e lalolagi. (Mata. 24:3-14; Fakakite. 12:9, 12) Lafi ki ai, ko e perofetaaga he Tohi Tapu ne fakakite e magaaho tonu—he 1914—to “fakakatoa ai e tau vaha he tau motu kehe” mo e to kamata e pule he Kautu he lagi.—Luka 21:24; Tani. 4:10-17.b
10. Ko e heigoa e tau mena tutupu anoiha ka hoko mooli he magaaho tonu?
10 Ko e mena ka fakatoka mai i mua ko e ‘matematekelea lahi’ ne talahau tuai e Iesu. To mui mai ai e haana Pule Afe Tau. Nakai fakauaua ai ko e tau mena nei to tutupu mooli he magaaho tonu. He magaaho ne nofo a Iesu he lalolagi, ne fitā a Iehova he fakatū e “aho ia mo e magaaho ia” ma e tau mena nei ke tutupu.—Mata. 24:21, 36; Fakakite. 20:6.
‘FAKATAU E TAU MAGAAHO’
11. Ko e heigoa e lauiaaga ki a tautolu he iloa kua nonofo a tautolu he magaaho he fakaotiaga?
11 Lata fēfē ke mailoga kua kamata e pule he Kautu ti kua lauia a tautolu he nonofo ke he “vaha ke fakahiku ai”? (Tani. 12:4) Tokologa ne kitia e tau tuaga kelea lahi mahaki he lalolagi ka e kaumahala ke fakakite ko e tau mena nei ne tutupu kua fakamooli e perofetaaga he Tohi Tapu hagaao ke he tau aho fakamui. Kua amanaki a lautolu to malolo e fakatokaaga nei he taha aho po ke liga talitonu kua maeke he tau laliaga he tagata ke moua e “mafola, kua nakai haofia.” (1 Tesa. 5:3) Ka e kua a tautolu? Ka mailoga e tautolu kua nonofo a tautolu tata lahi mahaki ke he tau aho fakamui he lalolagi ha Satani, nakai kia lata ia tautolu ke lali ke fakaaoga e magaaho ne toe ke fekafekau ke he Atua he “tau tau mo e tau vaha” mo e lagomatai e falu ke iloa a ia? (2 Timo. 3:1) Kua lata ia tautolu ke taute e tau fifiliaga pulotu hagaao ke he puhala kua fakaaoga ha tautolu a tau magaaho.—Totou Efeso 5:15-17.
12. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he talahauaga ha Iesu hagaao ke he vahā a Noa?
12 He ‘fakaaoga e tau aho’ po ke, fakatau e tau magaaho kua nakai mukamuka ke he lalolagi ne puke he tau fakatauhele. “Ka e tuga e vaha kia Noa,” he hataki e Iesu, “to eke pihia foki ka hau e Tama he tagata.” Fēfē e tau aho he vahā ha Noa? Ne talahau tuai ai ko e lalolagi he magaaho ia to hoko e fakaotiaga. He magaaho ia, ko e tau tagata kelea to tomo he vai he Fakapukeaga he lalolagi katoa. Ha “ko e ogo he tututonu,” ne fakailoa fakamooli e Noa e ogo he Atua ke he tau tagata he vahā haana. (Mata. 24:37; 2 Pete. 2:5) Ka e “ne kai a lautolu mo e inu, ti fai hoana a lautolu mo e fakafaitane . . . ti nakai [mataala a] lautolu ato hoko mai e fakapuke, mo e uta kehe a lautolu oti.” Ko e mena ia ne hataki e Iesu e tau tutaki haana: “Kia nonofo tauteute ai a mutolu; ha ko e magaaho nakai manatu ai e mutolu, ke hau ai e Tama he tagata.” (Mata. 24:38, 39, 44) Lata ia tautolu ke fakamooli ke tuga a Noa, nakai tuga e tau tagata he vahā haana. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fakatumau ke nonofo mataala?
13, 14. Ko e manatu e heigoa hagaao ki a Iehova ka lagomatai a tautolu ke fekafekau fakamooli ki a Ia he tatali a tautolu ke he hauaga he Tama he tagata?
13 Pete ne hau e Tama he tagata he tulā ne nakai manatu a tautolu ki ai, kua lata ia tautolu ke manatu ko Iehova ko e Leveki Magaaho ne Mua. Ko e magaaho tonu haana ne nakai takitaki he tau mena tutupu he lalolagi mo e tau pulega he tagata. Ne fakatokatoka e Iehova e magaaho mo e fakahikuaga he tau mena tutupu ke fakamooli aki e finagalo haana. (Totou Tanielu 2:21.) He Tau Fakatai 21:1 kua talahau ki a tautolu: “Ko e loto he patuiki, ko e tau hala vai ia ke he lima a Iehova; ne liliu ai e ia ke he tau mena oti kua finagalo ki ai a ia.”
14 Maeke ia Iehova ke fakaohooho e tau mena tutupu ke maeke ke fakamooli e finagalo haana mo e fakamooli he magaaho tonu. Loga e tau hikiaga aoga he lalolagi ne fakamooli e perofetaaga, mua atu hagaao ke he gahua fakamatala he tala mitaki he Kautu he Atua ke he lalolagi katoa. Manamanatu la hagaao ke he maloloaga he Kautaha Soviete mo e fakahikuaga i ai. Tokogahoa ne manatu ko e tau hikiaga fakapolitika loga lahi ka tupu mafiti lahi ai. Ti ko e fua he tau hikiaga nei mogoia, ko e tala mitaki mogonei kua fakamatala ke he loga e tau motu ne pā ai e gahua ha tautolu he magaaho fakamua. Ko e mena ia, kia fakatau e tautolu e tau magaaho kua lata ke fekafekau fakamooli ke he Atua he “tau tau mo e tau vaha.”
FAKAGAHUA E TUA KE HE MAGAAHO A IEHOVA
15. Maeke fēfē a tautolu ke fakakite e tua hagaao ke he tau hikiaga he fakatokatokaaga?
15 He fakatumau ke he gahua fakamatala he Kautu he tau aho fakamui nei kua lata ke tua ke he magaaho a Iehova. Ko e hikiaga he tuaga he lalolagi kua lata mo e falu hikihiki ke he puhala ne fakahoko aki e gahua taute tutaki. Ko e fakatokatokaaga ne liga taute tumau e tau hikiaga ke felauaki mo e tau manako he gahua ha tautolu ko e tau tagata fakapuloa he Kautu. Fakatātā e tautolu e tua ke he Atua he “tau tau mo e tau vaha” he kau auloa katoatoa mo e tau hikiaga ia he fekafekau fakamooli a tautolu i lalo he Tama haana, ko e “ulu he ekalesia.”—Efeso 5:23.
16. Ko e ha kua lata ia tautolu ke tua to foaki e Iehova e lagomatai he magaaho tonu?
16 Kua manako a Iehova ki a tautolu ke liogi mai he loto ki a ia mo e mauokafua katoatoa to foaki e ia e “lagomatai mai ai ke he [maga]aho kua lata ai.” (Hepe. 4:16) Nakai kia fakatātā he mena ia e manamanatu fakaalofa haana ma tautolu takitokotaha? (Mata. 6:8; 10:29-31) Kua fakakite e tautolu e tua ha tautolu ki a Iehova ko e Atua he liogi tumau ma e lagomatai haana mo e gahua fakatatau mo e tau liogi ha tautolu mo e haana a takitakiaga. Lafi ki ai, manatu e tautolu ke liogi ma e tau matakainaga Kerisiano ha tautolu.
17, 18. (a) Ko e heigoa e gahua ka nakai leva ti taute e Iehova ke he tau fī haana? (e) Ko e heigoa e tau hele kua latatonu ia tautolu ke kalo kehe mai ai?
17 Nakai ko e magaaho anei ke “mahalohalo noa . . . mo e nakai tua ke he kupu”; ko e magaaho ke malolō e tua. (Roma 4:20) Ko e tau fī he Atua—ko Satani mo lautolu i lalo he takitakiaga haana—kua lali ke taofi e gahua ne kotofa e Iesu ke he tau tutaki Haana, ne putoia a tautolu. (Mata. 28:19, 20) Pete ne tau totokoaga he Tiapolo, kua iloa e tautolu ko Iehova ko e “Atua moui, ko ia ko e Fakamoui he tau tagata oti, ka e au atu kia lautolu kua tua.” Kua “fioia he lki ke laveaki e tau tagata mahani Atua mai he kamatamata.”—1 Timo. 4:10; 2 Pete. 2:9.
18 Nakai leva, to tamai e Iehova e fakaotiaga ke he fakatokaaga kelea nei. He nakaila foaki ki a tautolu e tau vala tala fakamatafeiga mo e magaaho tonu ka tupu e mena nei, kua iloa e tautolu ke he magaaho tonu ni, to utakehe he Keriso e tau fī he Atua, mo e to fakatokoluga e pule katoatoa ha Iehova. Ti ko e mena ia, kua hepe mogoia ke kaumahala ke kitia e “tau tau mo e tau vaha” kua nonofo a tautolu mogonei! Kia nakai mokulu a tautolu ke he matahele he manatu “kua tumau agaia e tau mena oti tali mai he fakatoka eke.”—1 Tesa. 5:1; 2 Pete. 3:3, 4.
FAKAKITE E AMAAMANAKI
19, 20. Ko e ha kua lata a tautolu ke amaamanaki atu ki a Iehova?
19 Ko e finagalo fakamua a Iehova ko e Atua ma e tau tagata kua putoia e magaaho hololoa ke fakaako hagaao ki a ia mo e tufugatiaaga fulufuluola haana. Ia Fakamatalaaga 3:11 ne pehē: “Ne eke e ia e tau mena oti ke fulufuluola ai ke he ha lautolu ni a tau vaha; kua tuku foki e ia e manatu ke he tukulagi ke he tau loto ha lautolu; ka e nakai kitia he tagata e gahua kua eke he Atua tali mai he kamataaga ke hoko ke he fakahikuaga.”
20 Ko e fiafia ha ia ha tautolu ki a Iehova kua nakai hiki e finagalo haana ma e tagata! (Mala. 3:6) Ko e Atua ne “nakai ha i ai ha mena hikihikifano, po ke mafoki fakatote.” (Iako. 1:17) Ko e magaaho tonu haana kua nakai takitaki he tau puhala he tagata he fuafua e magaaho, tuga e vikoaga he lalolagi. Ko Iehova e “Patuiki tukulagi.” (1 Timo. 1:17) Ko e mena ia, kia eketaha a tautolu mo e ‘amaamanaki ke he Atua he ha tautolu a fakamouiaga.’ (Mika 7:7) Mooli, “kia fakamalolo a mutolu ko mutolu oti kana kua amaananaki kia Iehova; to fakamalolo e ia ha mutolu a tau loto.”—Sala. 31:24.
[Tau Matahui Tala]
[Fakatino he lau 19]
Tua a Tanielu ke he fakamooliaga he perofetaaga ne foaki he Atua
[Fakatino he lau 21]
Fakaaoga fakamitaki nakai e koe e magaaho ke taute e finagalo ha Iehova?