Futiaki Au ki a Lautolu ne Momotua mo e Pulotu

Ne talahau e Elva Gjerde

Kavi ke he 70 e tau kua mole, ko e tagata ahiahi ke he fale ha mautolu ne fakakite e manatu ke he matua taane haaku ne hiki katoatoa e puhala moui haaku. Tali mai he aho lahi ia, ne fai tagata foki ne omoomoi ke he moui haaku. Ne moua e au e tuaga kapitiga uho ne kua mahomo atu ke he falu. Kia fakamaama atu e au.

NE FANAU au i Sydney i Ausetalia he 1932, ke he tau matua ne talitonu ke he Atua ka e nakai ō tapu. Ne fakaako he matua fifine haaku au na onoono tumau mai e Atua mo e amanaki ke fakahala au ka kelea e mahani haaku. Ne taute he mena nei au ke matakutaku he Atua. Ka e fiafia lahi au ke he Tohi Tapu. Ka hau e anitī haaku ke ahiahi mai ki a mautolu he tau matahiku faahi tapu, ne tala mai e ia ki a au loga e tala fulufuluola he Tohi Tapu. Ne amaamanaki tumau au ke he tau ahiahi haana.

He fuata mui au, ne totou he matua taane haaku e tau fufuta tohi ne moua mai he matua fifine haaku he fifine motua ko e taha he Tau Fakamoli a Iehova. Ne nava lahi a ia ke he tau mena ne totou e ia i loto he tau tohi faka-Kerisiano ti talia e ia ke fakaako e Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli. He taute e fakaako Tohi Tapu haana he taha afiafi, ne moua he matua taane haaku au ne fanogonogo fufū. Ne amanaki a ia ke fekau au ke liu ke mohe ka e pehē e tagata ahiahi, “Ko e ha he toka a Elva ke nofo mai?” Ne fakamailoga he manatu ia e kamataaga he puhala moui foou haaku mo e tuaga kapitiga haaku mo e Atua mooli—ko Iehova.

Nakai leva, ti kamata e matua taane haaku mo au ke o atu ke he tau feleveiaaga Kerisiano. Ko e mena ne fakaako e ia kua omoomoi a ia ke taute e tau hikihikiaga he moui haana. Kamata foki a ia ke tautaofi e ita haana. Ne fakalagalaga he mena nei haaku a matua fifine mo e tugaane lahi ko Frank ke kamata o atu ke he tau feleveiaaga.a Ne holo ki mua fakaagaaga a mautolu tokofā ti fakahiku ne papatiso ko e Tau Fakamoli a Iehova. Tali mai ai, tokologa ne momotua kua fakaohooho au ke he puhala mitaki he tau tuaga kehekehe he moui haaku.

HE TAUTE E FIFILIAGA GAHUA

He fuata mui, ne tata au ki a lautolu ne momotua i loto he fakapotopotoaga ha mautolu. Taha ia lautolu ko Alice Place, ko e matakainaga fifine motua ne aahi fakamua mai ke he magafaoa ha mautolu. Ne tuga e tupuna fifine a ia ki a au. Fakaako e Alice au ke he gahua he fonua mo e fakamalolō au ke foli atu ke papatiso. He 15 e tau he moui, ne hokotia au ke he foliaga ia.

Ne tata foki au ke he hoa motua ne higoa ko Percy mo Madge [Margaret] Dunham. Ko e lafi mo laua kua lauia lahi e vahā i mua haaku. Kitia e mutolu, ne fiafia lahi au ke he tau numera, ti fitā e mau e loto haaku ke fakaako numera. Ko Percy mo Madge ne gahua a laua ko e tau misionare i Latevia he tau atu tau 1930. He hoko e Felakutaki II he Lalolagi i Europa, ne uiina a laua ke gahua he Peteli i Ausetalia, ne tū he lotouho ha Sydney. Ne fiafia mooli a Percy mo Madge ki a au. Tala mai e laua e tau mena fiafia ne tutupu ki a laua he gahua misionare. Na maeke ia au ke kitia maaliali ko e fakaako atu e Tohi Tapu kua mua atu e fiafia ke he fakaako numera. Ati fifili au ke eke mo misionare.

Ne fakamalolō he tau Dunham au ke tauteute ma e gahua misionare he paionia. Ke he 1948, he 16 e tau he moui, ne tutaki atu au ke he matakau he toko hogofulu foki he tau fuata ne fiafia ke paionia he fakapotopotoaga ne tupu hake ai au i Hurstville, i Sydney.

Ke he fā e tau i mua, ne paionia au ke he fā e taone—haia oti i New South Wales mo Queensland. Taha he tau tagata fakaako Tohi Tapu fakamua haaku ko Betty Law (mogonei ko Remnant). Ko Betty, ko e tama fifine loto fakaalofa ne ua e tau ne fakamua ia au. Ne eke a ia mo hoa paionia haaku he taone ko Cowra, kavi ke he 230 e kilomita ke he faahi lalo ha Sydney. Pete he kū ni e mogo ne paionia a maua, ne kapitiga agaia a Betty mo au ke hoko mai ke he aho nei.

He moua e kotofaaga ke paionia pauaki, ne hiki au ki Narrandera—ko e taone ne 220 e kilomita ke he faahi toga ki lalo ha Cowra. Ko e hoa foou haaku ko Joy Lennox (mogonei ko Hunter), ko e paionia makutu ne ua foki e tau ne fakamua ia au. Ko maua ni e Tau Fakamoli he taone. Ne nonofo a Joy mo au mo e hoa mau loto fakamokoi ko Ray mo Esther Irons. Ko laua fakalataha mo e tama taane mo e tau tama fifine tokotolu ha laua ne fiafia ke he kupu mooli. Ne gahua a Ray mo e tama taane haana he faama mamoe mo e ulu saito i fafo he taone he tau faahi tapu, ka ko Esther mo e fanau fifine ne gahua he fale nonofo totogi he matakavi. He tau Aho Tapu oti, ko Joy mo au ne fakapaku e kai lahi mahaki ma e magafaoa ha Irons mo e kavi toko hogofulumaua he tau tagata ne nonofo mo lautolu—ko e tau tagata taane gahua leluē ne hoge oti. Ko e gahua nei ne totogi taha vala he fale ha maua. Oti he fakameā e maua, ti fakatoka e maua e kai lolo fakaagaaga ma e magafaoa ha Irons—ko e fakaakoaga Kolo Toko ma e faahi tapu. Ko Ray, Esther, mo e tokofā e tama ha laua ne o mai ke he kupu mooli ti eke mo tau matakainaga ne fakatū e Fakapotopotoaga Narrandera.

He 1951, ne fina atu au he fonoaga he Tau Fakamoli a Iehova i Sydney. Ne fina atu au i ai ke he fonoaga pauaki ma e tau paionia ne manako ke gahua misionare. Molea e toko 300 he fonoaga ia ne taute he fale lā lahi. Ko Nathan Knorr mai he Peteli i Brooklyn ne tutala ke he matakau ti talahau e lata mafiti ke ta atu e tala mitaki ke he tau kalakala oti he lalolagi. Ne tapiki a mautolu ke he tau kupu oti ne talahau e ia. Tokologa he tau paionia i ai he mogoia ne hafagi he mogo fakamui e gahua he Kautu ke he Pasifika Toga mo e falu matakavi foki. Ne fiafia au ke eke mo 1 mai he 17 e Ausetalia ne uiina ke he vahega ke 19 aki he Aoga Kiliata he 1952. He 20 laia e tau he moui, kua fakamooli ai e miti haaku ke gahua misionare!

KA LATA MO E HAKAHAKAAGA

Ko e tau fakaakoaga mo e tau lafiaga i Kiliata ne nakai ni fakalahi e iloilo haaku ke he Tohi Tapu mo e fakamalolō e tua haaku ka e lauia lahi foki ke he mahani haaku. Na fuata mo e nakaila magamaga e loto haaku ti hihiga ke amanaki ki a au ni ke mitaki katoatoa, pihia mo e falu foki. Ko e falu onoonoaga haaku ne molea e fakakikili. Ma e fakatai, ne kitia e au e Matakainaga ko Knorr ne pelē polo fakafiafia mo e matakau fuata he Peteli, ne ofomate au.

Ko e tau faiaoga i Kiliata—ko e tau matakainaga taane lotomatala ne leva e iloa mena—ne liga kitia kua taufetului au. Ne fiafia a lautolu ki a au ti lagomatai au ke hikihiki e puhala manamanatu haaku. Fano fakahaga ai, ne kamata au ke kitia a Iehova ko e Atua fakaalofa mo e loto fakaaue, nakai pāpā maō mo e uka. Ne lagomatai foki he falu he tau kapitiga haaku he vahega a au. Manatu e au taha ia lautolu ne pehē: “Elva, ai ko Iehova i luga kō hane fakaaoga e fahi. Ua uliulitonu lahi a koe!” Ko e tau kupu maaliali haana ne aamotia e loto haaku.

He oti i Kiliata, tokofā a mautolu he vahega mo au ne kotofa ki Namipia, i Aferika. Nakai leva ti taute e mautolu 80 e fakaako Tohi Tapu he vahāloto ha mautolu. Ne fiafia lahi au ki Namipia mo e moui misionare, ka kua loto fakavihi au mo e kapitiga he vahega i Kiliata ne kotofa ki Suisalani. He mole e taha e tau i Namipia, ne fina atu au ke he kapitiga taane haaku i Suisalani. He mole e mau ha maua, ne fakatauō au mo e taane haaku he haana gahua leveki takaiaga.

HE FEHAGAI MO E MATEMATEKELEA

He mole e lima e tau he gahua takaiaga, ne uiina a maua ke gahua he Peteli i Suisalani. He magafaoa Peteli i ai, ne fiafia lahi au ha kua takatakai he loga e tau matakainaga taane mo e fifine ne momotua fakaagaaga.

Nakai leva, ne lauia au he ofomate koakoa. Ne iloa e au kua nakai mahani fakamooli e taane haaku ki a au mo e ki a Iehova. Ti toka e ia au. Ne fakaatukehe lahi au! Nakai iloa e au to fahia fēfē au ke he tuaga ane mai nakai fakaalofa mo e lalago he tau kapitiga fakahele haaku ne momotua he magafaoa Peteli. Ne fanogonogo a lautolu ki a au ka manako au ke tutala mo e toka au ke okioki ka lata au ke okioki. Ko e tau kupu fakamafana mo e tau gahua totonu ha lautolu ne lalago au he tau magaaho haaku ne mamahi lahi mahaki ti lagomatai au ke fakatata lahi atu ki a Iehova.

Ne manatu foki e au e tau kupu ne fitā he talahau fakamua e lautolu ne momotua kua lotomatala ne lauia he tau kamatamata. Putoia ai e tau talahauaga ha Madge Dunham. Lagataha e tala mai a ia ki a au: “Elva, he moui fekafekau haau ki a Iehova, to feleveia a koe mo e tau kamatamata loga, ka ko e tau kamatamata ne mua atu e uka na hau ni ia lautolu ne tata ki a koe. Ke he tau kamatamata ia, fakatata atu ki a Iehova. Manatu na fekafekau a koe ki a ia, nakai ke he tau tagata nakai mitaki katoatoa!” Ko e fakatonuaga ha Madge ne fakamalolō au ke he loga e tau mogo uka. Ne eketaha au ke nakai fakaatā e tau hepehepe he taane haaku ke vevehe au mo Iehova.

Fai magaaho, ti fifili au ke liu ki Ausetalia ke paionia tata lahi ke he magafaoa haaku. He fina atu ki kaina he toga, ne moua e au e tau tutalaaga Tohi Tapu fiafia mo e tau tagata ne fakatauō he toga. He matakau ia ne taha e tagata taane fakanononono mai i Noue ne higoa ko Arne Gjerde. Ne fiafia a ia ke he tau mena ne logona e ia. Ne ahiahi age a Arne he mogo fakamui ke he magafaoa haaku mo au i Sydney. Ne mafiti e holo ki mua fakaagaaga haana ti hau ke he kupu mooli. He 1963, ne mau a maua mo Arne mo e ua e tau he mole ti fanau e tama taane ha maua ko Gary.

HE FEHAGAI MO E TAHA GALO FOKI

Ko Arne, Gary, mo au ne olioli he makona e moui fiafia he magafaoa. Nakai leva ti fakalahi e Arne e fale ha mautolu ke nonofo e tau matua fuakau haaku. Ka e he mole e ono e tau he mau, ne lauia a maua he taha matematekelea kehe. Ne moua e uho ulu ha Arne he kenesā. Ne fina atu au he tau aho oti ki a ia he fale gagao he fai magaaho a ia he putoia ke he tuluiaga mao hila. Fai magaaho ne laukauka mai a ia; ka kua liu a ia kelea lahi ti matematekelea he gagao stroke. Ne tala mai ki a au kua gahoa ne faahi tapu haana ka moui ai. Ka kua malolō a Arne. Ne liu mai a ia ki kaina, ti leva e leveki e au a ia ato malolō. Fai magaaho, ne liu a ia fano hui foki ti matutaki e gahua haana ko e motua he fakapotopotoaga. Ko e tuaga fiafia mo e aga fekī haana ne lafi ke he liu malolō haana mo e mukamuka au ke tumau e leveki ki a ia.

Fai tau he mole, he 1986, ne kelea lahi mahaki e malolō tino ha Arne. He mogoia, kua mamate tuai e tau mamatua haaku, ti hiki atu a mautolu ke he matakavi fulufuluola i Blue Mountains i fafo ha Sydney, ti kua tata lahi a mautolu ke he tau kapitiga ha mautolu. Fakamui, ne mau a Gary mo e matakainaga fifine malolō fakaagaaga ko Karin, ti pehē a laua ke nonofo tokofā a mautolu he taha e kaina. He tau mahina gahoa ne hiki atu a mautolu oti ke he kaina ne nakai mamao mo e matakavi kua nonofo ai a maua mo Arne.

He tau mahina 18 fakahiku he moui ha Arne, ne takoto fale a ia ti lata ni ke leveki tumau. Ha kua nofo fale au ke he laulahi he magaaho ia, ne fakaaoga tumau e au ua e tulā he tau aho oti ke fakaako e Tohi Tapu mo e tau tohi ne fakavē ke he Tohi Tapu. He tau magaaho fakaako ia, ne loga e tau fakatonuaga ne iloa e au ke he puhala ke fahia ke he tuaga haaku. Ne ahiahi fakaalofa mai foki a lautolu ne momotua ki a au he ha maua a fakapotopotoaga—ko e falu kua fakauka ke he tau kamatamata pihia. Kua atihake mooli e tau ahiahi ha lautolu ke he aga haaku! Ne mate a Arne ia Aperila 2003, mo e mauokafua e amaamanakiaga ke he liu tu mai.

LALAGO MUA UE ATU HAAKU

He fuata tote au, ne mooli e onoonoaga haaku. Ka kua iloa e au na lavea ni e moui ke pu atu ke he mena kua amanaki a tautolu ki ai. Kua loga e tau monuina haaku ti fakauka foki ke he ua e matematekelea lalahi mamahaki—galo e hoa ha ko e nakai mahani fakamooli mo e galo taha he gagao. He puhala, ne moua e au e takitakiaga mo e mafanatia mai he tau punaaga loga. Ko e lalagoaga agaia haaku ne mua atu ko “ia mai i tuai hana tau aho”—ko Iehova ko e Atua. (Tani. 7:9) Kua fakahakohako he fakatonuaga haana e aga haaku, mo e takitaki ai au ke he tau palepale mitaki he gahua misionare. He tutupu e tau lekua, ‘ko e fakaalofa ha Iehova kua toto hake au mo e haana a fakamafanaaga kua fiafia ai au.’ (Sala. 94:18, 19) Ne moua foki e au e fakaalofa mo e lalagoaga he magafaoa haaku mo e ‘tau kapitiga mooli kua fanau foki ke lata ai mo e aho matematekelea.’ (Fakatai 17:17) Tokologa ia lautolu nei kua momotua mo e iloilo.

“Ha ha i ai ke he tau tagata momotua e iloilo; ko ia foki ne fakatuleva ai hana tau aho ha ha ia ia e pulotu,” he talahau he tupuna ko Iopu. (Iopu 12:12) He liu onoono ki tua he moui haaku, kua maeke au ke pehē kua pihia moolioli ai. Ko e fakatonuaga ha lautolu ne iloilo ne momotua kua lagomatai au, ha lautolu a fakamafana kua lalago au, mo e tau aga kapitiga ha lautolu kua fakamaukoloa ai e moui haaku. Fakaaue lahi au ha kua fakatata au ki a lautolu.

Mogonei kua 80 e tau haaku he moui, ko au foki taha kua motua. Ko e tau mena haaku ne iloa kua taute au ke mailoga lahi e tau manako he falu ia lautolu kua momotua. Fiafia agaia au ke ahiahi mo e lagomatai a lautolu. Ka kua fiafia foki au ke he lafiaga he tau fuata. Ko e malolō ha lautolu kua fakaohooho, mo e hakahakau ha lautolu kua pikitia. Ka mailoga e au a lautolu ne fuata ikiiki kua fuluhi ki a au ma e takitakiaga po ke lalagoaga, ne logona hifo e au e palepale mitaki ke fai magaaho mo lautolu.

[Matahui Tala]

[Fakatino he lau 14]

Paionia mo Joy Lennox i Narrandera

[Fakatino he lau 15]

Elva mo lautolu he magafaoa Peteli i Suisalani he 1960

[Fakatino he lau 16]

Leveki a Arne he mogo ne gagao a ia