Het inkomen van een echtgenote — Is het de kosten waard?

„TOEN ik de hele dag thuis was,” herinnert een werkende echtgenote zich, „hield ik ons huis zo schoon dat ik moest zoeken naar dingen die ik in huis kon doen. Ik was pietepeuterig precies. Wij hadden bijvoorbeeld hoogpolig tapijt in de zitkamer, en als iemand erover gelopen had, borstelde ik het naderhand op, zodat de polen keurig netjes recht overeind stonden.” Met een lach voegt zij eraan toe: „Maar zo ben ik niet meer, nu ik werk.” Haar man vindt het misschien toch niet zo grappig. Ietwat weemoedig voegt hij eraan toe: „Maar ja, als dat tapijt zo ’recht overeind staat’, ziet het er werkelijk piekfijn uit.”

Deze kleine gedachtenwisseling illustreert een punt dat professor William Michelson in zijn uitgebreide studie over werkende vrouwen onder de aandacht bracht: Hoewel menige echtgenote wel kans ziet zowel een baan als haar huishouden draaiende te houden, brengt het toch „verliesposten en kosten mee” als zij dat doet. Het bovenstaande echtpaar leerde dat een werkende vrouw misschien eenvoudig niet de tijd — of de energie — aan het huis kan besteden die zij als huisvrouw-voor-hele-dagen had. En voor sommigen betekent dit een zeer kostbare verliespost.

Veel vrouwen komen er rond voor uit dat het hun grote voldoening schenkt hun gezin een schoon huis te bieden en smakelijke maaltijden voor te zetten. En terecht, want de bijbel prijst de „bekwame vrouw” die naarstig „waakt over de gang van zaken in haar huisgezin” (Spreuken 31:10, 27). Zoals een vrouw zei: ’Als ik iets lekkers voor het avondeten klaarmaak of er wat extra tijd voor neem om iets voor mijn gezin te doen, en mijn zoon van vijftien zegt: „Mam, je hebt jezelf echt overtroffen”, dan is mij dat veel liever en veel meer waard dan elke salarisverhoging in elke baan die ik zou kunnen krijgen. Het is een geweldig gevoel.’ Zowel de vrouw als het gezin kunnen het dus als een verlies ervaren wanneer zij moet gaan werken.

Ook kan werk kosten in de vorm van echtelijke spanningen meebrengen. Vaak zijn vrouwen er gebelgd over dat zij een onbillijk groot deel van het huishoudelijke werk moeten doen. Evenzo kunnen de mannen er gebelgd over zijn dat hun gevraagd wordt te helpen. Sommigen klagen zelfs zoals deze echtgenoot: „Heel vaak voel ik mij een buitenstaander. Zij komt moe en over haar toeren thuis. Zij is altijd met de kinderen in de weer. Wij doen niet genoeg samen. Ik zie heus wel in dat zij niet anders kon, maar daarom ben ik er nog niet gelukkig mee.” Het werk kan zelfs zo vermoeiend zijn dat het genot van de huwelijksintimiteiten eronder lijdt. — 1 Korinthiërs 7:3-5.

Op een andere kostbare verliespost wordt gewezen door een echtgenoot die zei: „Wat je inruilt is dat je er niet meer bent voor de kinderen. Onze kinderen komen een paar uur eerder thuis dan mijn vrouw. Weliswaar zijn zij niet alleen, want hun grootmoeder is bij hen. Maar mijn vrouw is die uren met hen wel kwijt. En zij zou zoveel aan hun opvoeding kunnen doen als zij er alleen maar was.” Niet alle werkende echtparen hebben echter een grootmoeder of een vriendin die hun kinderen kan opvangen. Geschikte dagverblijven zijn moeilijk te vinden — en duur. Het tijdschrift Newsweek meldde dan ook „een explosie in het aantal kinderen die ten minste een deel van elke weekdag zonder toezicht van volwassenen doorbrengen”.

Het is daarom niet verwonderlijk dat bij een onlangs gehouden enquête onder meer dan 200.000 Amerikanen (van wie 57 procent mannen en vrouwen in gezinnen met twee inkomens), 69 procent van mening was dat het een „nadelige uitwerking op het gezin” heeft als de vrouw werkt.

Noodzakelijk is iets anders dan wenselijk

Natuurlijk heeft het niet altijd rampzalige gevolgen als een echtgenote werkt. Veel echtparen slagen er voortreffelijk in zich te kwijten van hun baan, hun huishouden en de zorg voor de kinderen. Toch kan het zijn dat een echtpaar het geen gelukkige oplossing vindt dat de vrouw gaat werken en kunnen zij van mening zijn dat er problemen voor het gezin door ontstaan. Als dit het geval is, denk dan nog eens aan de raad die Jezus in Lukas 14:28 gaf: BEREKEN DE KOSTEN!

Kort gezegd betekent dit dat men zijn financiële situatie eens grondig moet bezien en vervolgens moet afwegen wat de voor- en nadelen zijn als de vrouw gaat werken. Zijn er werkelijk twee inkomens nodig om te voorzien in de fundamenteel noodzakelijke dingen — bescheiden huisvesting, goede voeding, deugdelijke kleding, enzovoort? Of geeft een tweede inkomen eenvoudig meer armslag voor wenselijke dingen — uiterlijkheden zoals een luxueuze woning, maaltijden in restaurants, amusement of modieuze kleding?

Veel echtparen weten eenvoudig niet het verschil tussen noodzakelijke en wenselijke dingen. En wat zijn de gevolgen? Het boek The Individual, Marriage, and the Family zegt: „Steevast denken gezinnen met een inkomen van $12.000 per jaar dat hun financiële behoeften gedekt zouden zijn als zij maar $4000 meer verdienden. Intussen vinden gezinnen met een inkomen van $16.000 hun financiële situatie net zo moeilijk als degenen die $12.000 verdienen, en zijn zij ervan overtuigd dat zij voldoende zouden hebben aan een inkomen van $20.000. Naar het schijnt brengen inkomens van $20.000, $40.000 en zelfs $60.000 nog niet voldoende op om alles te doen wat het gezin wenst; want als het inkomen toeneemt, groeien de behoeften van zo’n gezin en hun uitgaven nog sneller, zodat gezinnen met een hoog inkomen dikwijls dieper in de schulden zitten dan gezinnen met een gemiddeld inkomen, die weer meer schulden hebben dan gezinnen met een laag inkomen.”

Ook een door het tijdschrift Psychology Today gehouden opinieonderzoek bracht aan het licht dat „degenen die het meest tevreden zijn met hun financiële status niet noodzakelijk degenen zijn die het hoogste inkomen hebben . . . Als iemand dan ook vindt dat hij steeds minder met zijn geld kan doen, ligt dat misschien ten dele niet aan de inflatie maar aan het feit dat hij steeds meer met zijn geld wil kunnen doen.”

Werken om wensen te vervullen die buiten ons bereik liggen, is dus net zo iets als in een tredmolen lopen. Koning Salomo zei: „Nog iets heb ik opgemerkt in het leven wat zinloos is. Iemand staat alleen, hij heeft geen zoon of broer; toch zwoegt hij zonder ophouden, nooit tevreden met de rijkdom die hij heeft. Voor wie beult hij zich eigenlijk af en ontzegt hij zich alles wat plezierig is? Ook dat is zinloos — en een miserabel leven” (Prediker 4:7, 8, Today’s English Version; wij cursiveren). Hoeveel moet een gezin dan proberen te verdienen? De bijbel geeft deze nuttige vuistregel: „Wanneer wij daarom voedsel en kleding hebben, zullen wij daarmee tevreden zijn.” — 1 Timótheüs 6:8.

„Voedsel en kleding” betekent noch alle nieuwste snufjes noch nijpende armoede. (Vergelijk Spreuken 30:8.) Wij behoeven dus niet automatisch de conclusie te trekken dat iemand die zich een fijn huis of televisie kan veroorloven een grove materialist is. Wel ontstaat er een probleem wanneer echtparen eropuit zijn die dingen in hun bezit te krijgen ten koste van de voldoening in hun huwelijk, hun geestelijke gezindheid of de geestelijke gezindheid van hun kinderen. Wanneer die extra financiële armslag zo duur betaald moet worden, wordt het tijd dat een echtpaar zich gaat afvragen of het dat echt wel waard is.

Velen zijn tot de conclusie gekomen dat het dat eenvoudigweg niet is. De free-lanceschrijfster Christine Davidson bijvoorbeeld kwam tot de slotsom dat zij er genoeg van had te proberen èn een baan èn een gezin te behartigen. Dat zij haar baan als onderwijzeres eraan gaf, betekende minder inkomsten voor het gezin. „Wij zitten op zwart zaad — voortdurend”, zegt zij. „Wij kunnen niet in dezelfde week een rekeningetje betalen en gymschoenen voor onze kinderen kopen. Maar dat zit wel goed, want ik kan mijn kinderen nu iets anders geven. Ik zeg niet meer: ’Nee, vanmiddag niet, ik moet werken’, of ’Nee niet nu, ik ben te moe.’” Zou het kunnen zijn dat de extra aandacht die zij haar kinderen nu kan schenken, meer waard is dan een weekloon?

„Meer dan bedden opmaken en koken”

Natuurlijk kunnen niet alle echtgenotes zo maar hun baan laten schieten. En sommigen zeggen zelfs dat zij zich zouden vervelen of zich „onvoldaan” zouden voelen als zij de hele dag thuis moesten zitten. Een werkende echtgenote zei: „Ik heb in mijn leven behoefte aan iets meer dan bedden opmaken en koken.”

Zulke vrouwen zouden derhalve eens aan part-timewerk kunnen denken. Professor William Michelson merkte op dat part-timewerk niet alleen extra inkomsten oplevert, maar „vrouwen tevens in staat stelt hun diverse verantwoordelijkheden gemakkelijker te regelen . . . met minder tijdnood en spanning op de koop toe, en het voordeel dat zij meer beschikbaar zijn voor de kinderen”. Sommige vindingrijke vrouwen beginnen zelfs aan zakelijke ondernemingen die hen in staat stellen thuis geld te verdienen. (Zie hieronder.)

De dorst naar „voldoening” zal echter noch door de huishouding noch door werelds werk buitenshuis ooit geheel worden gelest. Jezus zei: „Gelukkig zijn zij die zich bewust zijn van hun geestelijke nood” (Matthéüs 5:3). Alleen wanneer deze nood wordt gelenigd, voelt een vrouw of een man zich werkelijk compleet. Daarom zijn veel christelijke vrouwen blij met de mogelijkheid om geen werelds werk te hoeven verrichten, zodat zij een groter aandeel kunnen hebben aan de dienst voor God. Onder Jehovah’s Getuigen zijn sommigen zelfs in staat dit te doen door wel zestig of negentig uur per maand bijbels onderwijs aan anderen te geven. Dit werk vormt een uitdaging en schenkt hun een gevoel van voldoening dat geen enkele wereldse baan ooit zou kunnen verschaffen!

Zie het beste van uw omstandigheden te maken

Elk gezin moet echter zelf beslissen wat in hun geval het beste is. De vraaggesprekken op de volgende bladzijden laten zien hoe twee echtparen — allebei Jehovah’s Getuigen — op grond van heel verschillende omstandigheden ook tot heel verschillende conclusies kwamen. Het zou dus verkeerd zijn de beslissingen van anderen op dit gebied te veroordelen of onbillijke vergelijkingen te maken. — Romeinen 14:4.

De economische realiteit van deze tijd laat veel echtparen misschien haast geen andere keus dan dat beiden gaan werken. Toch zijn de uitdagingen waarmee werkende echtparen worden geconfronteerd beslist niet onoverkomelijk. (In de uitgave van 22 mei 1985 van dit tijdschrift werd getoond hoe bijbelse beginselen werkende echtparen kunnen helpen.) En aangezien de bijbel christenen de verplichting oplegt ’voor de hunnen te zorgen’, hoeft niemand onder schuldgevoelens gebukt te gaan alleen maar omdat daarvoor twee inkomens nodig zijn. — 1 Timótheüs 5:8.

Toegegeven, de werkende echtgenote bevindt zich tegenwoordig niet in een ideale positie. Maar dat geldt evenzeer voor de werkende vader. Ook zijn werk houdt hem uren achtereen uit zijn gezin weg. Voor ideale omstandigheden zullen wij dus moeten wachten op Gods nieuwe ordening die in de bijbel wordt beloofd (2 Petrus 3:13). Daar zal bevredigend werk de gehele menselijke familie bezighouden (Jesaja 65:21-23). Echtparen zullen niet meer hoeven te worstelen om in het onderhoud van hun gezin te voorzien. Want God belooft een overvloed van goede dingen — zowel op lichamelijk als op geestelijk gebied — voor hen die in die tijd met leven worden gezegend. — Jesaja 25:6.

Maar laat u intussen niet verteren door de zorgen des levens en de druk die het voorzien in uw onderhoud met zich brengt. ’Koop tijd uit’ voor uw partner en voor uw kinderen (Efeziërs 5:16). Heb het nooit zo druk dat u geen tijd hebt voor de gezamenlijke gezinsaanbidding. In deze veeleisende tijd is het verstandig uw inspanningen te concentreren op het leggen van ’een voortreffelijk fundament voor de toekomst, opdat u het werkelijke leven stevig moogt vastgrijpen’. — 1 Timótheüs 6:19.

[Kader/Illustratie op blz. 5]

Voordelen Nadelen

Minder financiële druk Minder tijd voor het huiswerk

[Illustraties op blz. 6, 7]

Wegen de voordelen van een baan op tegen het opofferen van tijd voor uw gezin?

[Illustratie op blz. 9]

Gezinnen met twee inkomens moeten toch de tijd nemen voor gezinsstudie