Schulden! Erin raken — Eruit raken

LOIS en Rick waren bijna een jaar getrouwd. Zoals veel jonge stellen wilden zij alles ineens — en dat ging o zo gemakkelijk! De afbetaling op de tv bedroeg slechts $52 per maand, en voor iets meer, $78, zat er een video bij. Met de nieuwe meubels lag het wat moeilijker — de afbetaling bedroeg $287 per maand. Daarbij kwamen natuurlijk nog de gordijnen en de vloerbedekking die de afbetaling met nog eens $46,50 verhoogden. Maar de financieringsmaatschappij had niet moeilijk gedaan.

De keukenuitrusting ging wat gemakkelijker omdat de winkel hun creditcard accepteerde. Zo werden de aflossingen automatisch elke maand afgeschreven en was het niet nodig geweest een lening aan te vragen. Het zou gemakkelijker zijn geweest als Rick zijn sportwagen volgens plan vóór de bruiloft had kunnen afbetalen, maar hij was daar niet helemaal in geslaagd.

Rick zei het zo: „Ik dacht dat getrouwd zijn geweldig zou zijn, maar onze schulden bezorgen mij zo veel hoofdbrekens dat het gewoon niet leuk meer is.” Lois was het daarmee eens en voegde eraan toe: „Schulden maken was geen kunst. Maar zal er ooit, ooit een tijd komen dat wij er weer uit raken?”

In deze trieste vraag weerklinkt het dilemma waarvoor miljoenen gezinnen in de meeste landen zich gesteld zien. In feite is het een zeldzaamheid als personen erin slagen zo te leven dat zij niet onder een zware, soms ondraaglijke schuldenlast gebukt gaan.

Schulden — snel gemaakt

Hoe komt iemand in de schulden te zitten? Eenvoudig! Het is een levenswijze. Regeringen, multinationals, kleine bedrijven, gezinnen en afzonderlijke personen — allemaal zijn ze schulden normaal gaan vinden.

Trots schept vaak schulden. Schulden creëren spanning. Spanning leidt tot andere problemen. Hoe kan iemand dus leven in een wereld die tot het maken van schulden geneigd is, en terzelfder tijd vrij van schulden blijven?

Misschien wel de voornaamste les die geleerd moet worden, is het bedwingen van de kooplust. Men kan bijna geen financiële instelling betreden zonder bestookt te worden door wervende teksten met aanbiedingen van leningen. Creditcards zijn gemakkelijk verkrijgbaar. In een heel spectrum van woekeraars tot respectabele bankinstellingen staan miljoenen succesvolle, agressieve ’geldverkopers’. Voor hen is geld een handelsartikel — zoals kruidenierswaren dat zijn — en het is hun beroep geld aan u te verkopen. Leer NEE te zeggen.

Verstandig omgaan met schulden

Er bestaan vele formules om vast te stellen wat een aanvaardbare verhouding is tussen iemands schuldenlast en zijn inkomen. Maar deze variëren zozeer dat vele van weinig nut zijn. Volgens sommige economen bijvoorbeeld kan een gezin met gemak 30 procent van het bruto-inkomen besteden aan woonlasten, zoals de aflossing van een hypotheek of het betalen van de huur. Maar deze formule gaat wellicht niet op voor de heel armen. Daarom zijn algemene formules vaak te vaag. De problematiek om schulden in de hand te houden, kan beter op het persoonlijke vlak worden beschouwd.

Een bepaald bedrag aan schulden kan aanvaardbaar zijn, maar dit vereist wel onderscheidingsvermogen en zorgvuldig beheer. Zo kunnen de meeste mensen geen huis kopen zonder zich in de schulden te steken. Het is onrealistisch te denken dat een gezin in een gehuurd onderkomen moet wonen totdat zij voldoende geld gespaard hebben om te verhuizen naar een woning die zij contant kunnen betalen. Waarschijnlijk zal dat er nooit van komen. In plaats daarvan is het gezin wellicht van mening dat zij het aan huur te betalen geld evengoed kunnen gebruiken om een hypotheek op een huis af te lossen. Zelfs al zal dit vele jaren vergen, in hun ogen kan het toch praktischer zijn.

Als wij ons realiseren dat de waarde van het huis in de loop der tijd waarschijnlijk zal toenemen, volgt daaruit dat, hoewel de aflossing van de hypotheek misschien hoger is dan een maandelijkse huur, het gezin wellicht toch beter af is omdat zij actief vermogen (de waarde van het huis minus de erop rustende schulden) creëren. Een hypotheek tegen een redelijke rente en met betaalbare aflossingen kan derhalve een aanvaardbare schuld zijn. Hetzelfde kan gezegd worden van andere grote, noodzakelijke gezinsaankopen.

Andere vormen van schuld kunnen volstrekt onaanvaardbaar zijn. Verstandig omgaan met schulden omvat ook het vermogen ze niet te maken. Misschien de beste regel is: Koop niet wat u niet nodig hebt en u zich niet kunt permitteren. Vermijd impulsief kopen. Zelfs al is iets voor de helft van de prijs, dan is het voor u nog geen koopje als u het zich niet kunt veroorloven. Leen niet voor luxe-artikelen. Ga niet op vakantie tenzij u dit van tevoren kunt betalen. Alles wat u koopt, moet u vroeg of laat betalen. Creditcards zijn nuttig om te voorkomen dat u veel contant geld op zak moet hebben maar zijn erg duur wanneer u ze gebruikt als een middel om geld te lenen.

Uit de schulden raken

Sommige mensen denken misschien dat raad betreffende het in de hand houden van schulden voor hen te laat is. ’Ik ben al begraven onder een lawine van rekeningen en verplichtingen. Hoe kom ik daaronder uit?’ Eén ding is zeker, het is nooit te laat om ermee te beginnen.

Ten eerste zou u een goede relatie met een betrouwbare bank moeten opbouwen. Als u geld moet lenen, kunt u dat daar waarschijnlijk tegen de voordeligste rente doen. Weigert uw bank u een lening, dan is dat bijna zeker het beste voor u. Bedenk dat een bank graag geld uitleent, ook aan ú als dat redelijk schijnt.

In de tweede plaats moet u uw schulden op een georganiseerde wijze gaan afbetalen. Zet op papier wat u in de komende 24 maanden aan persoonlijk inkomen mag verwachten. Wees realistisch. Neem alle verwachte inkomsten erin op. Noteer vervolgens alles wat betaald moet worden. Zet een bepaald bedrag opzij voor onvoorziene gebeurtenissen. Noteer de schulden naar belangrijkheid. Verdeel dan uw geld evenredig, zodat aan elke schuld ten minste iets wordt afbetaald. Stel voor elke schuld een streefdatum vast waarop u haar afbetaald wilt hebben.

Beschouw in samenhang met dit plan waar u op kunt besparen. Vermindering van de schuldenlast vraagt altijd enige offers. Kan de kruideniersrekening worden verlaagd door op aanbiedingen te letten? Zou u iets goedkopers op het menu kunnen zetten? Is er op vakanties te bezuinigen? Kan uw levensstandaard omlaag? Is het mogelijk het gebruik van sommige luxe-artikelen te beperken? Soms moeten wij gewoon hard voor onszelf zijn. Bepaalde uitgaven kunnen uit de kolom „noodzakelijke levensbehoeften” naar de kolom „luxe-artikelen” worden verplaatst.

Hebt u eenmaal op papier een plan uitgewerkt, bespreek dit dan met uw financieel adviseur bij de bank. Hij zal onder de indruk zijn als hij ziet dat het u ernst is. Misschien kan hij u laten zien hoe u het plan nog kunt verbeteren. Hij kan zelfs voorstellen uw schulden door één langlopende lening te vervangen. Als hij dat doet, schenk dan terdege aandacht aan het rentetarief en de termijn waarbinnen de schuld terugbetaald moet worden. Gewoonlijk zal het neerkomen op kleinere aflossingen gedurende een langere tijd. Maar laat deze regeling u er niet toe verleiden meer geld te lenen.

Neem contact op!

Elk schulddelgingsprogramma vereist communicatie wil het slagen. Bezoek of bel iedereen aan wie u geld schuldig bent. Laat hun, als u dit nuttig acht, uw plan zien. Spreek ten minste met hen. Bedenk dat zij willen weten wat u doet. Houd hen op de hoogte. Geen enkele kredietgever kan accepteren dat hij niets hoort. Dat wordt al snel opgevat als onverschilligheid of zelfs een weigering om te betalen. Menig crediteur is een rechtszaak begonnen om zijn geld terug te krijgen, eenvoudig omdat niemand de moeite nam om uit te leggen wat er gaande was.

Moet u een faillissement overwegen? In sommige landen heeft iedereen recht op de voordelen van een dergelijke voorziening van de wet, maar zoiets moet niet licht opgevat worden. Schuld houdt een verplichting in, ook een morele verplichting. Een faillissement kan anderen meetrekken en hen in problemen brengen. Ook zal het uw reputatie schaden.

Er is niets verkeerds aan het conservatieve „boter bij de vis”. Ja, u doet er het verstandigst aan om, als dat maar enigszins mogelijk is, gewoon geen schulden te maken. Schulden kunnen u als dodelijk drijfzand verzwelgen. Rick en Lois lieten toe dat zij opgeslokt werden. Het zal veranderingen vergen, maar zij kunnen hun schuldenlast geleidelijk verminderen.

Als u onder een letterlijke lawine bedolven lag, zou u iedere overgebleven mogelijkheid tot bewegen gebruiken om uzelf uit te graven. Wellicht gaat het langzaam, maar het gaat! Bedenk dat, ongeacht hoe lang u er ook over doet of hoe moeilijk het misschien te verwezenlijken is, het alleszins de moeite waard is om eens vrij van schulden te zijn.

[Illustratie op blz. 23]

Diep in de schulden raken is vergelijkbaar met het wegzinken in drijfzand