Van klein eilandje tot drukke luchthaven

Door Ontwaakt!-correspondent in Hong Kong

„WE VEGEN de tv-antennes van de daken!”, was het geschokte commentaar van een passagiere die uit het raampje keek terwijl haar vliegtuig de landing inzette op Kai Tak, de internationale luchthaven van Hong Kong. En een vrouw die op het dak van haar woning in het dichtbij gelegen Kowloon City de was stond op te hangen, kromp ineen onder alweer een aanval op haar trommelvliezen toen het vliegtuig over haar hoofd raasde.

„De bergen zijn het probleem”, zegt John, een piloot die deze verraderlijke landing vele malen heeft uitgevoerd. „Als we vanuit het noordwesten landen, betekent dat een heel gemene bocht, net voor de landingsbaan. De bergen zorgen ook voor gevaarlijke neerwaartse luchtstromingen, die wij valwinden noemen.”

De nerveuze passagiers, de piloten en vooral de inwoners van Kowloon City, wachtten met smart op de dag dat er voor het laatst op Kai Tak gevlogen zou worden. En die dag kwam, want in juli 1998 nam Hong Kong een nieuwe luchthaven in gebruik.

Een vliegveld op een eiland

In de jaren ’80 begon het vliegveld van Kai Tak de grenzen van zijn capaciteit te bereiken. Omdat er geen mogelijkheden waren voor uitbreiding, werd er gezocht naar een locatie voor een nieuw vliegveld. Maar Hong Kong had geen vlak stuk land beschikbaar dat groot genoeg was voor een vliegveld. Daar kwam nog bij dat de mensen geen lawaaiige luchthaven in hun achtertuin wilden. De oplossing? Chek Lap Kok, een klein eilandje net, van Hong Kong uit gezien, aan de andere kant van Lantau, een groot maar goeddeels niet-bebouwd eiland. Het was de droom van elke civiele ingenieur.

Om het vliegveld te bouwen, was het noodzakelijk het eilandje en een ernaast liggend nog kleiner eilandje te egaliseren en bovendien zo’n negen en een halve vierkante kilometer land uit zee te herwinnen. Om het vliegveld met de stad Hong Kong te verbinden, werden er 34 kilometer spoorweg en een snelweg aangelegd, over eilanden en zeeëngten, dwars door de stad Kowloon en onder Victoria Harbor door. Dat betekende weer de constructie van bruggen, tunnels en viaducten. Al met al werd het een van de grootste bouwprojecten die ooit werden ondernomen.

Eiland-hoppen over unieke bruggen

Duizenden mensen gaan naar de New Territories van Hong Kong voor wat al een wereldberoemde bezienswaardigheid is geworden, de Lantau Link, die nu het eiland Lantau met het vasteland verbindt. Het geheel bestaat uit een stalen tuibrug die Lantau aan het kleine eiland Ma Wan koppelt, een viaduct over Ma Wan, en een hangbrug met een hoofdoverspanning van 1377 meter, die Ma Wan verbindt met een derde eiland, Tsing Yi. Deze dubbeldeksbruggen behoren tot de langste in hun soort en hebben wegverkeer op het bovenste dek en een spoor en twee rijbanen op het gesloten onderste dek.

De kabels van de hangbrug zien er van een afstand nogal fragiel uit. Men vraagt zich af of de berekeningen die de ingenieurs hebben gemaakt wel juist zijn en of de brug niet in het water zal belanden. Als de kabels echter van dichterbij worden bekeken, blijken ze zeker niet fragiel te zijn. De 1,1 meter dikke kabels bevatten 160.000 kilometer draad, viermaal de omtrek van de aarde. De kabels moeten zo dik zijn omdat ze de 95 geprefabriceerde dekdelen van 500 ton moeten dragen die samen de brug vormen. Toen de kabels vervaardigd waren, werden de geprefabriceerde delen per boot naar de plek vervoerd en vanaf het water omhooggehesen.

De mensen uit de omgeving keken gefascineerd toe hoe de torens die de draagkabels ophouden, werden neergezet. De torens verrezen zonder de voor bouwprojecten zo gebruikelijke steigers. De aannemers gebruikten de zogenoemde glijvormmethode. Met deze methode worden de vormen of bekistingen waarin het beton wordt gestort, gestadig omhooggebracht zonder dat het nodig is ze in elk stadium uit elkaar te halen en weer op te richten. Met deze nieuwe manier zetten bouwers in slechts drie maanden een brugtoren neer van 190 meter hoog.

Hong Kong ligt in het tyfoongebied. Hoe zullen de hevige stormen van invloed zijn op de oeververbinding? In 1940 werd de oorspronkelijke Tacoma Narrows-​brug in Washington (VS) vernield toen een storm met windsnelheden van 68 kilometer per uur haar verboog alsof ze van bamboe was. Sindsdien is er veel veranderd in het ontwerp van bruggen. Van deze nieuwe bruggen zijn schaalmodellen gemaakt die zijn getest om bestand te zijn tegen windstoten van 300 kilometer per uur.

Van het vliegveld naar de stad in 23 minuten!

Vanaf de nieuwe luchthaven komt men sneller op Hong Kong Island dan vanaf het vorige vliegveld van Kai Tak, ook al is de afstand meer dan viermaal zo groot. Waarom? Omdat er treinen rijden met een snelheid van 135 kilometer per uur die een dienstregeling onderhouden tot helemaal in het zakencentrum van Hong Kong, dat terecht als Central bekendstaat. Allereerst heeft men een mooi uitzicht op de kale bergen van Lantau. Als na nog twee eilandjes het vasteland is bereikt, flitst de trein vervolgens langs de grootste containerhaven ter wereld, in Kwai Chung. Vijf kilometer verder komt hij langs Mong Kok met zijn 170.000 inwoners. Daarna gaat het langs het toeristencentrum Tsim Sha Tsui en via een tunnel onder de haven door, en dan is de trein bij zijn eindpunt in Central, slechts 23 minuten nadat hij vertrokken is van de luchthaven!

Een luchthaven voor de toekomst

In december 1992 was Chek Lap Kok een rotsachtig eiland van 302 hectare. In juni 1995 was het een platform van 1248 hectare voor een nieuwe luchthaven en was het landgebied van Hong Kong bijna 1 procent groter. Terwijl het oorspronkelijke eiland met 44.000 ton zware explosieven werd geëgaliseerd, bracht een grote vloot baggerschepen zand van de zeebodem naar boven. Tijdens de drukste periode van de bouw werd er meer dan twee hectare land per dag gewonnen. In al die 31 maanden werd er gemiddeld per seconde tien ton stortmateriaal verzet. Zodra de aannemersbedrijven voor landwinning begonnen te vertrekken, maakten anderen een begin met de bouw van de luchthaven zelf.

Steve, die nauw betrokken was bij het project, noemt wat interessante gegevens: „De jumbo-jets van tegenwoordig kunnen een slecht geconstrueerde landingsbaan beschadigen. Daarom werden enorme walsen gebruikt om het zand samen te persen voordat er een asfaltlaag op werd aangebracht. Men schat dat tegen de tijd dat deze walsen de eerste baan en de parkeerplatforms hadden voltooid, ze een afstand van 192.000 kilometer hadden afgelegd, wat gelijk is aan vijfmaal de afstand rond de aarde.

Onze firma had een contract voor de terminal; wij vervaardigden en plaatsten de stalen dakspanten. Deze wegen wel zo’n 150 ton per stuk. We gebruikten een reuzenkraan om ze op lange trailers te hijsen die ze met een snelheidje van twee kilometer per uur naar de terminal vervoerden.”

Deze terminal is geen betonnen doos. Integendeel, de nadruk lag op het creëren van een lichte en luchtige omgeving die prettig zou zijn voor zowel luchthavenpersoneel als reizigers. Bovendien was het ontwerp van de luchthaven erop gericht de passagiers snel op weg te helpen, met een minimum aan vertraging. Passagiers kunnen dertig minuten nadat ze zich bij een incheckbalie hebben gemeld, al in het vliegtuig zitten. Om de verplaatsingen te stroomlijnen, is er een onbemande trein beschikbaar om passagiers van het ene eind van de terminal naar het andere te brengen. Daarnaast bewijzen de 2,8 kilometer aan rollende paden vermoeide benen een dienst.

Steve vervolgt: „Wat een verschil met Kai Tak, waar in 1995 ruim 27 miljoen passagiers passeerden! De nieuwe luchthaven kan per jaar 35 miljoen passagiers en 3 miljoen ton vracht verwerken. Uiteindelijk zal ze in staat zijn om zorg te dragen voor 87 miljoen passagiers en 9 miljoen ton vracht!”

Hong Kong investeert veel in dit project — zo’n $20 miljard, of ongeveer $3300 voor ieder van de 6,3 miljoen inwoners van Hong Kong. Hopelijk zal het vliegveld van Chek Lap Kok ertoe bijdragen dat Hong Kong zijn huidige voorspoed behoudt. Hoewel dat natuurlijk nog afgewacht moet worden, is één ding zeker: landen in Hong Kong zal een gedenkwaardige ervaring blijven.

[Kaart op blz. 12]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

Spoorlijn

Snelweg

Luchthaven op Chek Lap Kok

Lantau Island

North Lantau-snelweg

Lantau Link

Kap Shui Mun-​brug

Tsing Ma-​brug

West Kowloon-snelweg

Kowloon

Vliegveld van Kai Tak

Hong Kong Island

[Illustratie op blz. 13]

Het bouwen van de Tsing Ma-​brug

[Verantwoording]

New Airport Projects Co-ordination Office

[Illustratieverantwoording op blz. 11]

New Airport Projects Co-ordination Office