Unalue wasi?

Busanaki eBiblia yikanasubirira omo binywa bighumerera?

ABAHANDIKA eBiblia, kangyi-kangyi ibakanasubira omo binywa bighumerera. Tulangire emyatsi isatu eyo alinga yabya yikaleka ibabya bakakola batya:

Omughulu yahandikawa. Omo Israeli ya kera, abandu bangyi isibawite esyokopi sy’Emighambo syabo-syabo. Abangyi ibakowa Emighambo yikasomwa omughulu bamahindana kughuma oko hema y’erihindanamo. (Ebih. 31:10-12) Kundi ibakahulikirira omo syosaha nyingyi, kandi ibanimene omo bandu bangyi, kitokekene kutsibu ihakabya emyatsi mingyi eyangaleka ibatahulikirira ndeke. (Neh. 8:2, 3, 7) Omo mibere eyiri ng’eyo erisuba-subira omo myatsi mikulu-mikulu ikyanganaleka ikyoloba oko bandu eryibuka amasako n’erikolesyagho. Alinga erisubirira-subira omo binywa bilebe ikikabawatikaya eryibuka ehyatsi hike-hike hy’omo mighambo eyo Yehova abaha.​—Law. 18:4-22; Ebih. 5:1.

Ngoko yahandikawa. Hakuhi ekihande kighuma ky’okwikumi eky’eBiblia (10%) ni syonyimbo. Twanganaleberya oko bitabu by’Esyonyimbo, Olwimbo lwa Solomona n’Ekiriro. Esindi nyimbo sikanabya n’ebinywa ebyo bakendibya bakasuba-subamo kutse ekorase. Ebinywa ebyo bikahira omuwato oko mutwe w’olwimbo n’eriwatikya oyukimba atoke erihamba ebinywa omo bwenge. Twimaye eky’erileberyako ky’ Esyonyimbo 115:9-11: “Inywe bandu ba Israeli, muyiketere [Yehova] akabawatikaya, nʼeribahanganira. Inywe bahereri [b’oMungu], muyiketere [Yehova]! Akabawatikaya, nʼeribahanganira. Inywe bosi abakubaha [Yehova], muyiketere [Yehova]! Akabawatikaya nʼeribahanganira.” Wanamalangira ngoko ebinywa bingyi byamasubwa-subwamo? Ekyo ky’endiwatikya abakimba esyonyimbo esyo eritendibiririrwa.

Eky’aleka inyahandikwa. Ihakanabya endambi, omuhandiki w’eBiblia inyasuba kangyi-kangyi omo binywa bilebe bikulu-bikulu. Ng’eky’erileberyako, omughulu Yehova abwira Abaisraeli ati isibabya bakalya omusasi, mwabwira Musa ati asubire kangyi-kangyi omo ekikaleka inyabaghania omusasi. OMungu abya anzire erikongomererabo ngoko engebe y’omubiri yiri omo musasi, ni bugha ambu, omusasi akasosekanaya engebe. (Law. 17:11, 14) Enyuma, abakwenda n’abasyakulu be Yerusalema babere bahandika oko myatsi eyo Bakristo batolere ibayihighulako, kandi mubatasyahira omuwato oko mughaso w’eriyihighula oko musasi.​—Emib. 15:20, 29.

Nomo eBiblia yikanayisuba-subamo ekyo sikisondire eribugha kiti netu tubye tukasuba-subira omo binywa ebiri omo Biblia. Okw’ekyo, Yesu mwabugha ati: “Omughulu ukasaba isiwabya ukasubirira omo binywa bighumerera.” (Mat. 6:7) Neryo Yesu mwakangania emyatsi eyo twangasaba eyihambene n’erisonda ry’oMungu. (Mat. 6:9-13) Nomo situlisubira omo binywa bughumerera tukasaba, aliwe kwanganasabira omwatsi mulebe gho kangyi-kangyi.​—Mat. 7:7-11.

Kwesi, hane ebikaleka Ekinywa ky’oMungu ikyabya kikasubirira omo binywa bilebe. Eyo ni nguma y’oko syonzira nyingi esyo Omukangirirya wetu Mukulu akatungangirirayamo busana n’endundi yetu.​—Isa. 48:17, 18.