Ingcenye 24
UPowula Utlolela Amabandla
Iincwadi zakaPowula ziqinisa ibandla lobuKrestu
IBANDLA lobuKrestu elisanda ukwakhiwa belinendima eqakathekileko ekuzalisekeni komnqopho kaJehova. Kodwana msinyana ibandla lobuKrestu lekhulu lokuthoma lasahlelwa. Bebazokudzimelela kuZimu na, namtjhana baqalana nokutjhutjhiswa okuvela ngaphandle kwebandla, nezinye iingozi ezisithekileko ezivela ebandleni? IMitlolo yamaKrestu yesiGirigi ineencwadi eziyi-21 ezanikela ngeenluleko neenkhuthazo ezitlhogekako.
Eziyi-14 zeencwadezi—kusukela kwebeRoma ukuya kumaHebheru—zatlolwa mpostoli uPowula. Iincwadezi zibizwa ngamabizo walabo abatlolelwa zona—kungaba mumuntu oyedwa namatjhana amabandla welungu elithileko. Tjheja ezinye zezinto okukhulunywa ngazo eencwadini zakaPowula.
Iinyeleliso malungana nokuziphatha. Abantu abafebako, abahlobongako begodu nabenza izono ezikulu “abazuligoma ilifa lephasi.” (KwebeGalatiya 5:19-21; 1 KwebeKorinte 6:9-11) Abakhulekeli bakaZimu kufuneka babe munye ngitjho namtjhana bangafani ngobutjhaba. (KwebeRoma 2:11; Kwebe-Efesu 4:1-6) Kufuneka banikele irhelebho ngokuzithandela kilabo abakholwa nabo abatlhogako. (2 KwebeKorinte 9:7) UPowula uthi: “Thandazani njalo.” Ngokuqinisekileko abakhulekeli bakhuthazwa bona bathandaze kuJehova ngokusuka ehliziyweni. (1 KwebeTesalonika 5:17; 2 KwebeTesalonika 3:1; KwebeFilipi 4:6, 7) Imithandazo nayizakuzwiwa nguZimu, kufuneka yenziwe ngekholo.—KumaHebheru 11:6.
Yini ezakurhelebha iimndeni bona iphumelele? Amadoda kufuneka athande abafazi bawo njengemizimbabo. Abafazi kufuneka babe nehlonipho engeneleleko ngamadodabo. Abantwana kufuneka balalele ababelethi babo ngombana lokho kuyathabisa kuZimu. Ababelethi kufuneka baluleke begodu babandule abantwana babo ngethando, baberegisa imilayo kaZimu.—Kwebe-Efesu 5:22–6:4; KwebeKholose 3:18-21.
AmaKrestu arhelejwa bona azwisise iimnqopho kaZimu. Iingcenye ezinengi zoMthetho kaMosisi zaberega ukuvikela begodu nokunqophisa ama-Israyeli bekube kulapho kufika uKrestu. (KwebeGalatiya 3:24) Kodwana amaKrestu akutlhogeki bona abulunge uMthetho loyo ekukhulekeleni uZimu. Lapho atlolela amaHebheru—amaKrestu anomsuka wobuJuda—uPowula wahlathulula lokho okutjhiwo Mthetho begodu nendlela umnqopho kaZimu ozaliseka ngayo ngoKrestu. UPowula wahlathulula bona ezinye iingcenye zoMthetho kaMosisi gade zizimphorofido eziqakathekileko. Isitjengiso, iimnikelo yeenlwana gade ijamele ukufa kwakaJesu okusihlabelo okwakufeza ngokuzeleko ukulibalelwa kwezono zethu. (KumaHebheru 10:1-4) Ngokufa kwakaJesu uZimu wasula isivumelwano soMthetho, ngombana besingasatlhogeki.—KwebeKholose 2:13-17; KumaHebheru 8:13.
Iinlayezo zokuhlela ibandla ngendlela efaneleko. Amadoda akuthandako ukuphatha iimthwalo yefanelo ebandleni kufuneka abe nemikghwa emihle yokuziphatha begodu aziphathe ngokuvumelana nalokho okuseBhayibhilini. (1 kuThimothi 3:1-10, 12, 13; KuTitosi 1:5-9) Abakhulekeli bakaJehova uZimu kufuneka bahlangane qobe namanye amaKrestu bona bakhuthazane. (KumaHebheru 10:24, 25) Iimhlangano yokukhulekela kufuneka yakhe begodu ifundise.—1 KwebeKorinte 14:26, 31.
Ngesikhathi umpostoli uPowula atlola incwadakhe yesibili kwazibhalela uThimothi, umpostoli lo bekasele abuyile eRoma; bekasejele, alindele ukwahlulelwa. Abasibanengi ababa nesibindi sokumkweriyela. UPowula gade azi bona isikhathi sakhe sokuphila sele sisifitjhani. Wathi: “Ngiyilwile ipi elungileko, ngagijima ngaliphelelisa ibanga lami emphalisanweni, ngabambelela ekukholweni.” (2 kuThimothi 4:7) Kungenzeka uPowula wabulawela ikholo lakhe msinyana ngemva kwalokho. Kodwana iincwadi zompostoli uPowula zinqophisa abakhulekeli beqiniso bakaZimu bekube namhlanjesi.
—Isekelwe kwebeRoma; 1 no 2 KwebeKorinte; KwebeGalatiya; Kwebe-Efesu; KwebeFilipi; KwebeKholose; 1 no 2 KwebeTesalonika; 1 no 2 kuThimothi; KuTitosi; KuFilimoni; KumaHebheru.
◼ Iincwadi zakaPowula zinaziphi iinyeleliso zokuziphatha?
◼ UPowula wakukhanyisa bunjani ukuzaliseka komnqopho kaZimu ngoKrestu?
◼ Ngiziphi iinlayezo uPowula azinikela malungana nokuhlelwa kwebandla okufaneleko?
[Ibhoksi elisekhasini 28]
NGUBANI OYINZALO ETHENJISIWEKO?
Ngemva kobanyana u-Adamu no-Efa bonile, uZimu waberegisa ilimi lomfanekiso nekathi enyokeni: “Ngizokubeka ubunaba phakathi kwakho nomfazi naphakathi kwenzalo yakho nenzalo yomfazi. Yona izokuphadlha ihloko, wena uzoyilimaza esithendeni.” (Genesisi 3:15) IMitlolo ihlathulula uSathana ‘njengenyoka yamambala.’ (ISambulo 12:9) Ukuhlathululwa kweNzalo kaZimu ethenjisiweko, namtjhana uMtjhaphululi, bekuyifihlo eyaragela phambili yembulwa eBhayibhilini ngokukhamba kwamakhulu weminyaka.
Eminyakeni engaba yi-2000 u-Adamu no-Efa bonile, uJehova watjengisa bonyana iNzalo ethenjisiweko izokuvela emndenini ka-Abrahama. (Genesisi 22:17, 18) Emakhulwini weminyaka ngemva kwalokho umpostoli uPowula wambula bona ingcenye yeNzalo eyihloko nguMesiya, uJesu Krestu. (KwebeGalatiya 3:16) Ukuvumelana noGenesisi 3:15, uJesu walinyazwa ngokomfanekiso “esithendeni” nekabulawako. Namtjhana kunjalo, uZimu wamvusa uJesu “waphila emoyeni.”—1 KaPitrosi 3:18, NW.
Godu uZimu wahlosa bona abantu abayi-144 000 bebazokuba yingcenye yesibili yenzalo. (KwebeGalatiya 3:29; ISambulo 14:1) Bavuselwa ekuphileni komoya bona babe ziindlalifa noKrestu eMbusweni wezulwini.—KwebeRoma 8:16, 17.
AyiKosi ekulu ezulwini, msinyana uJesu uzokususa inzalo kaSathana, okutjho abantu abambi namadimoni alandela uSathana. (Jwanisi 8:44; Kwebe-Efesu 6:12) Ukubusa kwakaJesu kuzokuletha ukuthula nethabo kibo boke abantu abathembekileko. Ekugcineni uzokuphadlha inyoka “ihloko” amtjhabalalise ngokupheleleko.—KumaHebheru 2:14.
[Itjhadi ekhasini 27]
Genesisi
Eksodosi
Lefitikosi
Numeri
Duteronomi
Joshuwa
Abahluleli
Rude
Zefaniya
Hagayi
Zakariya
Malaki
Matewu
Markosi
Luka
Jwanisi
IZenzo
KwebeRoma ●
1 KwebeKorinte ●
2 KwebeKorinte ●
KwebeGalatiya ●
Kwebe-Efesu ●
KwebeFilipi ●
KwebeKholose ●
1 KwebeTesalonika ●
2 KwebeTesalonika ●
1 kuThimothi ●
2 kuThimothi ●
KuTitosi ●
KuFilimoni ●
KumaHebheru ●
KaJakobosi
1 KaPitrosi
2 KaPitrosi
1 KaJwanisi
2 KaJwanisi
3 KaJwanisi
KaJuda
ISambulo
[Itjhadi ekhasini 28]
Juweli
Amosi
Obadiya
Jona
Mika
Nahumi
Habakuki
Zefaniya
Hagayi
Zakariya
Malaki
Matewu
Markosi
Luka
Jwanisi
IZenzo
● KwebeRoma
● 1 KwebeKorinte
● 2 KwebeKorinte
● KwebeGalatiya
● Kwebe-Efesu
● KwebeFilipi
● KwebeKholose
● 1 KwebeTesalonika
● 2 KwebeTesalonika
● 1 kuThimothi
● 2 kuThimothi
● KuTitosi
● KuFilimoni
● KumaHebheru
KaJakobosi
1 KaPitrosi
2 KaPitrosi
1 KaJwanisi
2 KaJwanisi
3 KaJwanisi
KaJuda
ISambulo
[UMebhe ekhasini 27]
(Emagameni ahlelwe ngokuzeleko, qala incwadi)
Iincwadi Ezatlolwa nguPowula
Ngabo 50-65 K.J.
● Iindawo lapho uPowula atlolela iincwadi zakhe
(?) Akuqinisekiswa ngendawo etlolelwe kiyo
ITALIYA
● ROMA
Kwebe-Efesu
KwebeKholose
KuFilimoni
KwebeFilipi
KumaHebheru
2 kuThimothi
Sisili
MASEDONIYA
2 kwebeKorinte
1 kuThimothi
kuTitosi (?)
Filipi
Tesalonika
GRISI
● KORINTE
1 kwebeTesalonika
2 kwebeTesalonika
KwebeRoma
Kerite
● EFESU
1 KwebeKorinte
Kholose
GALATIYA
● ANTHIYOKA
KwebeGalatiya (?)
Sayipurasi
Jerusalema
GIBHIDE
ILWANDLE IMEDITHERA