Abril

Okuti ukahi nokulambela movitateka? Hamwe omukuatate umwe mewaneno wekulinga tyimwe tyekunumanesa. (Tia. 3:2) Tupu hamwe, ava ulongeswa navo ine ava uundapa navo vekukuela mokonda Umbangi ya Siovaa. (1 Pet. 4:3, 4) Iya tyipondola hamwe ombunga yove ikutyika okuenda komaliongiyo, nokupopila vakuenyi etyi ukahi nokulilongesa. (Mat. 10:35, 36) Mokonda yovitateka ovio, upondola okusoka okuti, hahe vali okuyekapo okuumbila Siovaa. Mahi kala nonthumbi yokuti, Siovaa mekukuatesako okulambela movitateka ovio aviho. Tupu mekuavela ounongo opo ulinga omatokolo omawa. Mombimbiliya, Siovaa watuma okuhoneka-mo onongeleka mbovanthu ovakuankhali vali novitateka. Omokonda yatyi? Omokonda utyii okuti, tupondola okulilongesilako ovipuka ovinyingi. Otyo Siovaa atumine apositolu Paulu okuhoneka onondaka tuvasa momukanda Okutanga omahipululo oo, tyipondola okutupameka nokutuavela ekevelelo. Mahi hakutanga vala tyapwa. Tuesukisa okuyeka etyi tuatanga tyinyingile momutima wetu, atyipilulula onkhalelo yetu yokusoka. w21.03 14 §§ 1-2

Okuti ovanthu wivisa uvetala ngatyina ovilia viayela? Inkha ongotyo uvetala, motyilekesa mononkhalelo ononthatu: Tete, moivisa nondyanga. Ove kumanyane nomuvo wove mokonda utyii okuti omuvo wokuteya kauhi. Vali, mohambukwa tyina ovanthu vetavela onondaka onongwa. Ombimbiliya ipopia okuti “ovanthu vahambukua momuvo wokuteya.” (Isa. 9:3) Tatu, motale ovanthu nonthumbi yokuti nthiki imwe navo vapondola okukala ovakuatate vove. Otyo matyikulundu okuivisa monkhalelo ivekalesa nolumbwe. Vamwe povalanduli va Sesusi, ankho vasoka okuti ova Samaliya nalumwe mavakala ovalongwa vae. Mahi Sesusi hangotyo-ko ankho asoka. Ankho utyii okuti vamwe puvo vena omutima omuwa iya vapondola okukala ovalongwa vae. No onthue tuesukisa okuhetekela Sesusi, okukala nonthumbi yokuti ovanthu vo mo telitoliu yetu vapondola okukala ovalongwa va Sesusi Kilisitu. Apositolu Paulu wetusila ongeleka ongwa konthele yotyo. Oityi tupondola okulilongesila kwe? Ankho wii etyi ovanthu vetavela, ankho usoka kuetyi ovanthu vehole vali iya ankho una onthumbi yokuti navo vapondola okukala ovalongwa va Sesusi. w20.04 8-9 §§ 3-4

Opo uhakoyese vakuenyi, tete ovola okunoñgonoka oñgeni velitehelela. Omunthu wokutunoñgonoka nawa-nawa, o Siovaa vala. Ngotyo, muiita ekukuateseko okumona etyi ngwe amona mo vakuatate. Tupu muiita opo ekukuateseko okukala nokankhenda navo, nokunoñgonoka ononkhalelo mbokutyilekesa. Onthue katupondola okuholovona ovalie matukala nokankhenda navo. Vamwe, ovo muene velietela ovitateka nga Sona, na Eliya, na Angale, na Lote. Inkha tusoka nawa, olie pu onthue uhenelietele ovitateka? Otyo Siovaa etutolela okuti onthue tuesukisa okukala nokankhenda na vakuetu. (1 Pet. 3:8) Tyina tutavela otyitumino otyo tya Siovaa, tulikuata vali okapandi novakuatate ouye auho. Ngotyo, tulingei ononkhono mbokutehelela nawa ovakuatate vetu, nokuvenoñgonoka, nokukala nokankhenda navo. w20.04 18-19 §§ 15-17

Sesusi wetuhila ongeleka ongwa yokutavela ku Siovaa. Ngotyo, opo tutyivile okutavela ku Siovaa, tuesukisa okuhetekela nawa Sesusi. (Suau 8:29) Opo tutualeko okuendela motyili, tuna okukala nonthumbi yokuti Siovaa o Huku upopia otyili iya atyiho tyikahi Mondaka yae Ombimbiliya, otyili. Tupu tuna okukala nonthumbi yokuti Sesusi o Mesiya. Ovanthu ovanyingi hono, kavetavela okuti Sesusi Ohamba Youhamba wa Huku. Suau wapopile okuti “ovayondyi ovanyingi,” ankho mavayondyo vana vehetyivili okuamena otyili konthele ya Siovaa na Sesusi. (2 Suau 7-11) Suau wapula okuti: ‘Olie onkhembi tyihe una waanya okuti Sesusi o Kilisitu?’ (1 Suau 2:22) Opo tuhayondyue, tuesukisa okulilongesa nawa Ondaka ya Huku. (Suau 17:3) Otyo vala matyitukuatesako okunoñgonoka nawa Siovaa na Sesusi, atukala nonthumbi yokuti tuli motyili. w20.07 21 §§ 4-5

Onkhalelo onkhuavo yokuhatyiki vakuetu, oputyina tupaka omasuka-suka avo komutwe, atuhalingi vala ovipuka ngetyi tuhanda. (Loma 14:19-21; 1 Kol. 8:9, 13) Onthue tuelikalela novanthu vokulilolela, velityutya na vakuavo iya kese umwe wesuka vala nondyambi yae muene. Mokonda vesuka vala navo muene, pamwe vakuata vakuavo movikutu opo vevelambele ponthele. Mahi onthue katukahi nokulityutya novakuatate vetu. (Gal. 5:26; 6:4) Etyi tuhanda, okukuatesako vakuetu okutualako okuhateka opo navo vakapewe ondyambi. Otyo tulingila ononkhono mbokuendela monondongwa mba Paulu mbokuati: “[Muhatalei] vala komasuka-suka enyi muene, mahi tupu amutale komasuka-suka avakuenyi.” (Fili. 2:4) Siovaa wapopia okuti inkha tuhateka alo konthyulilo meketuavela omuenyo uhapu, tyilinge keulu, tyilinge mouye omupe pano pohi. w20.04 28 § 10; 29 § 12

Ovanthu ovanyingi ovakai novalume ‘mavakatunda mononkhumbi ononene’ mavakanyingila mouye omupe. Ovanthu ovo mavakahupa, navo mavakamona okuti ononkhia mbutupu etyi mbuvila. Maveketyimona tyina mavakapewa vavo ovanyingi-nyingi ankho vankhia vatutiliswa. Nkhele soka oñgeni otyo matyikahambukiswa unene ovanthu! (Ovil. 24:15) Ovanthu aveho vakuatyili ku Siovaa mavakayovoka konkhali iveetela ononkhia. Iya ovanthu ovo mavakakala nomuenyo apeho-apeho. Ovaumbili va Huku ovanyingi hono vapondola okupandula unene onondaka mbupameka Paulu ahonekelele Ovakilisitau ova Kolindu mbupopia etutilo. Otyo tuesukisila okutavela etyi Paulu etupopila okuti tuundapei unene “movilinga vya Tatekulu” hono. (1 Kol. 15:58) Ine tukala ovakuatyili nokuundapa unene movilinga ovio, matukakala nehambu lyo kukamona ovipuka ovio oviwa komutwe wandyila. Ovipuka vikahi komutwe wandyila oviwa unene katutyivili-ale okutyisoka. Ovipuka ovio mavikalekesa nawa okuti ononkhono tulinga hono movilinga vya Tatekulu hanonkhono-puila. w20.12 13 §§ 16-17

Eulo limwe livasiwa mu Ezequiel, litunoñgonokesa etyi matyikaenda-po tyina onohamba ombo onombali mbuhenehanyue-ko. Omaulo avasiwa mu Ezequiel 38:10-23 no mu Daniel 2:43-45, 11:44–12:1 no mu Eholololo 16:13-16, 21, ngoti apopia vala omuvo wike. Inkha ongotyo, opo muaina ovipuka mavimoneka apa katutu ovievi: Tyina ononkhumbi ononene mbamehimbika, mapakala vala katutu, ‘onohamba mbo kombanda yohi aiho’ ambulikuate kumwe. (Ehol. 16:13, 14) Oupanga oo, Ombimbiliya iwihana okuti o “Goge yotyilongo tya Magoge.” (Eze. 38:2) Mavautukila ovaumbili va Huku opo vevehanye-ko. Apositolu Suau wapopia etyi matyivelundu okuveutukila. Oityi? Wamona omamanya omanene ongandavila atokela konondyale mba Huku. Omamanya oo, tyafuile alekesa onondaka mbekoyeso mambukaiviswa novanthu va Huku pomuvo opo. Onondaka ombo mambukanumanesa Goge ya Magoge, ahande okuhanyako ovaumbili va Huku kombanda yohi aiho. — Ehol. 16:21. w20.05 15 §§ 13-14

Otyiawa otyikuavo tuapewa na Huku tyihamoneka komaiho, ononkhono mbae. Otyipuka tyimwe tupondola okulinga opo tupandule ononkhono mba Huku nomutima wetu auho, okusoka ku etyi mbukahi nokulinga mononthiki mbetu. Etyi kuakambela vala katutu opo Sesusi ende keulu, wapopilile ovalongwa vae okuti: “Tyina ononkhono mba Huku mbamemulaukila, onwe mamutambula epondolo amukala onombangi mbange . . . alo kononthele mbokokule-kule mbohi.” (Ovil. 1:8) Mouye auho, ovanthu valamba ponomiliau etyinana, vaumbila Siovaa. Tyayandyuluka nawa okuti tukahi nokukuatesuako nononkhono mba Huku! Tupu tuna ombembwa, newaneko pokati ketu mokonda tuna ovituwa viononkhono mba Huku. Atuho tulinga ononkhono mbokukala ‘nohole, nombembwa, noumphua-lundo, nokankhenda, nouwa-tima, nekolelo, nomapole, nokulikondola omutima.’ (Gal. 5:22,23) Muaina ononkhono mba Huku mbulinga ovipuka ovinyingi! w20.05 28 § 10; 29 § 13

Onthue matukaimbuka vetu mavakatutiliswa. Mongeleka, tutalela ku etyi Siovaa alingile pu etyi atutilisile ovanthu kohale. Wevetutilisile avakala umwe ngetyi ankho vekahi, otyipala, nondaka yatyo, avatualako okusoka ngetyi ankho vasoka. Tala okuti Sesusi waeleka ononkhia nolumphoki, etutilo elieleka nokupahulwa-po. (Mat. 9:18, 24; Suau 11:11-13) Oñgeni omunthu akala tyina amapahulwa-po? Okuti utyituka omunthu omukuavo? Utupu vali etyi ahinangela? Au. Nkhele tusokei ku Lasalu. Wakalele ononthiki ononkhuana tyankhia, olutu lwae ankho luahimbika okuvola. Mahi etyi Sesusi emututilisa, onomphange mbae avehemuimbila, nae eheveimbila. — Suau 11:38-44; 12:1, 2. w20.08 14 § 3; 16 § 8

Tyilinge vokuenda keulu, tyilinge onongi ononkhuavo, aveho ku Huku otyipuka tyike vala. Aveho Huku uvehole, mokonda kwe otyipuka tyike vala, petupu ovanene vali ku vakuavo. Siovaa watumine Omona wae ankhile ovalembulwa nonongi ononkhuavo. Otyipuka vala tyelikalela povanthu ovo, omokonda vala tyati ava vakevelela okukakala keulu, ava ovakuavo vakevelela okukakala apeho pano pohi. Mahi ovanthu ovo aveho, vesukisa okutualako okutavela ku Huku no ku Kilisitu. (Sal. 31:23) Hinangela okuti Siovaa waavela aveho ononkhono mbae opo mbuvekuatesako muetyi vesukisa. Komutwe wandyila, Siovaa makaavela aveho velipakula kwe, ovipuka oviwa. (Jer. 29:11) Ehinangelo liononkhia mba Kilisitu, likuatesako ovanthu aveho, ovalembulwa nonongi ononkhuavo, okuhilivika Huku na Kilisitu mokonda yetyi vetulingila opo tukakale nomuenyo wahapu. Eliongiyo liesukisa vali unene komaliongiyo atyo aeho Onombangi mba Siovaa, Ehinangelo liononkhia mba Sesusi. w21.01 18 § 16; 19 § 19

Ovanthu ovanyingi-nyingi veya Pehinangelo vakevelela okukakala apeho pano pohi. Opo muaina, omokonda yatyi vaila Pehinangelo liononkhia mba Sesusi? Opo tunoñgonoke ekumbululo liepulo olio, nkhele tusokei kongeleka ei. Mongeleka, ovanthu vehole okuenda kotyipito tyomapanga avo velinepa. Venda-ko mokonda vehole ava mavelinepe, tupu vahanda okuvekuatesako. Ongotyo onongi ononkhuavo valinga. Venda tupu Kehinangelo, omokonda vehole Kilisitu, vahanda okumukuatesako, nokukuatesako ovalembulwa. Vahanda okulekesa okuti vapandula otyilikutila tyeyovo, etyi matyikevekalesa nomuenyo wahapu pano pohi. Tupu, onongi ononkhuavo mbulinga Ehinangelo, mokonda mbuhanda okutavela otyitumino tya Sesusi. Etyi Sesusi alinga ehinangelo novalongwa vae vokuehemuyekele-po, evepopila okuti: “Tualeiko okutyilinga opo munthyinangele.” (1 Kol. 11:23-26) Ngotyo, matutualako okulinga Ehinangelo liononkhia mba Sesusi tyina nkhele ovalembulwa vehenepwe-po pano pohi.. w21.01 17-18 §§ 13-14

Ovipuka tulinga ovio mavipopi ine tyili-tyili tuhole umwe vakuetu. (Tala Tiaku 2:17, 26.) Mongeleka, Siovaa utuhole. (1 Suau 4:19) Siovaa wapopia mondaka yae Ombimbiliya okuti utuhole. (Sal. 25:10; Loma. 8:38, 39) Iya onthue tutyii nawa okuti Huku utuhole, ha mokonda vala yetyi etyipopia, mahi omokonda yovipuka alinga. Siovaa wetuavela omona wae opo etunkhile. (Suau 3:16) Onthue tutyii umwe nawa-nawa okuti, tyotyili Siovaa utuhole! Opo tyimoneka okuti tuhole Siovaa na Sesusi, tuna okutavela ovitumino viavo. (Suau 14:15; 1 Suau 5:3) Sesusi wetutuma tulihumbe na vakuetu. (Suau 13:34, 35) Tuahapopiei vala momulungu okuti tuhole vakuetu, ava tufenda navo, mahi otyiwa oluembia luetu lumonekele kovipuka tulinga. — 1 Suau 3:18. w21.01 9 § 6; 10 § 8

Vana vokualembulwa nononkhono mba Huku, mavakakala na Sesusi keulu opo vatumine nae Mouhamba wa Huku. Mavakamona Sesusi, avakakala nae, avahipulula nae. (Suau 14:2, 3) Tupu Sesusi makatekula nawa vana mavakala pano pohi. Kamavakamona Sesusi, mahi no ngotyo oupanga wavo nae mautualako okupama, mokonda mavakapewa ovipuka ovinyingi oviwa na Siovaa na Sesusi. (Isa. 9:6, 7) Omuenyo wetu ukala nawa tyina tutavela okukala omapanga a Sesusi. Mongeleka, Sesusi utuhole iya utukuatesako pahetyino. Tukevelela okukakala nomuenyo uhapu komutwe wandyila. Iya tyakolela vali, oupanga wetu na Sesusi wikula ondyila opo tukale noupanga wapama na Tate yae Siovaa. Otyiwa ngatyi okukala omapanga a Sesusi! w20.04 25 §§ 15-16

Paulu wahonekelele onondaka ombo, Ovakilisitau ovalembulwa vomo Kolindu, vana ankho makatutiliswa avaende keulu. Ovakilisitau ovo, “vasukukiswa kumwe na Kilisitu, avaihanwa vakale ovasukuki.” Tupu, Paulu wapopia Ovakilisitau ovo okuti, “ovo vana velele-ale mononkhia kumwe na Kilisitu.” (1 Kol. 1:2; 15:18; 2 Kol. 5:17) Momukanda omukuavo Paulu ahonekele, watile ovo, ‘vankhia ngae tupu mavakatutiliswa ngae’ ngotyo mavalingi ngatyina ‘vahonya nae’ metutilo. (Loma 6:3-5) Sesusi watutila nolutu luo keulu aende keulu. Ngotyo, Novakilisitau vana ‘vokuahonya na Kilisitu,’ vana valembulwa nononkhono mba Huku navo mavatutiliswa nolutu luo keulu, avaende keulu. Paulu wahonekele okuti Kilisitu, wapinduluapo kononkhia “akala ngotyinyango tyo tete pu vana velele mononkhia.” (1 Kol. 15:20) Sesusi oe watetekela okupinduluapo kononkhia akala oandyu, apewa omuenyo wahapu. w20.12 5-6 §§ 15-16

Ovakilisitau Ovalembulwa hono tyina vankhia, vatutiliswa nomuenyo wo keulu. Paulu nae otyo apopia mu 1 Ova Kolindu 15:51, 52. Tyina Ovakilisitau ovalembulwa vamatutiliswa, vakala nehambu. Ombimbiliya itupopila otyilinga tya vana mavakapilululwa, “mokupanyina kueiho” avaende keulu. Sesusi wati: “Una ufinda nokulinga etyi ndyituma aloo konthyulilo, ame mandyikemuavela ounene wokutumina ovanthu vomalongo, iya makanthita ovanthu nonkhunye yotyivela, iya avakatyatyaulwa ngonombiya mboluma, ngetyi natambula ounene ku Tate yange.” — Ehol. 2:26, 27. w20.12 12 §§ 14-15

Etyi Paulu ati Sesusi “otyinyango tyotete” walekesa okuti ankho pena vali ovanthu ovakuavo mavakapinduluapo mononkhia avai keulu. (1 Kol. 15:18) Ono apositolu novanthu ovakuavo vali, ‘vahonya na Kilisitu,’ ankho mavalandula Sesusi keulu. Etutilo liavana ankho mavai keulu, ‘vokuahonya na Kilisitu,’ etyi Paulu ahonekela ova Kolindu, ankho nkhele kalinehimbike. Naina, Paulu ankho uli nokupopia etutilo malikalingwa komutwe, wati: “Mahi kese umwe una onkhalelo yae muene: Kilisitu oe otyinyango tyo tete, konyima aveho va Kilisitu mokueenda kuomuvo ngwe eyale.” (1 Kol. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16) Omuvo uno tukahi oo, wapopilwe okuti omuvo Kilisitu “eyale.” Otyili, ono apositolu Novakilisitau ovakuavo valembulwa, ankho vena okukevela omuvo Sesusi meya, pahe avatambula nawa ondyambi yavo yokuenda keulu, ‘avakahonya na Sesusi metutilo liae.’ — Loma 6:5. w20.12 5 § 12; 6 §§ 16-17

Paulu ankho ukahi nokupopia vana mavatutiliswa opo vakakale keulu wokuna “olutu luhena ohitu nohonde.” (1 Kol. 15:42-44) Etyi Sesusi eli pano pohi, ankho una olutu ngo luovanthu. Mahi etyi atutiliswa, wakala “oandyu yaava omuenyo”, akondoka keulu. Tupu, ovakilisitau Ovalembulwa navo mavatutiliswa nomalutu o keulu. Paulu wahangununa okuti: “Ngetyi tuelifwa nomulume una Huku alingile neheke, tupu matulifu nomulume wokuatundile keulu.” (1 Kol. 15:45-49) Sesusi katutilisilwe nolutu ngo luovanthu. Etyi Paulu eli nokumanuhula onondaka apopia konthele yetutilo, wati: “Ohitu nohonde kavipondola okupiñgana Ouhamba wa Huku” keulu. (1 Kol. 15:50) Ono apositolu no valembulwa ovakuavo kavatutiliswa nomalutu ngovanthu. w20.12 10-11 §§ 10-12

Huku watumine vamwe povalongwa va Sesusi opo vahoneke ekevelelo lya vana mavaende keulu. Apositolu Suau wahangununine okuti: “Pahe onthue tuvana va Huku, mahi oñgeni matukakala, nkhele katyineholololwe. Onthue tutyii okuti tyina ngwe amaholololwa matukala ngetyi ekahi.” (1 Suau 3:2) Ngotyo, Ovalembulwa kavetyii oñgeni olutu luavo malukakala tyina vamatutiliswa. Mahi tyafuile mavakamona Siovaa tyina vakapewa ondyambi yavo. Ombimbiliya ipopia vala kapii konthele yotyo. Ovalembulwa kumwe na Kilisitu mavanyimiko “outumini auho, nepondolo, nounene auho” otyo tyakutikinya “ondyale yahulilila-ko, ononkhia.” Konyima Sesusi novalembulwa mavakatuminwa na Siovaa una upaka ovipuka aviho mombuelo yae. (1 Kol. 15:24-28) Omuvo oo maukahambukiswa unene! w20.12 8 § 2

Iya Ovakilisitau ovakuatyili vahai keulu mavalingi ñgeni? Navo vena ekevelelo liokukatutila. Ombimbiliya yapopia okuti Paulu novanthu ovakuavo, mavaende keulu, vakala “nomphitilo metutilo lyo tete po vokuankhia.” (Fili. 3:11) Okuti ondaka etutilo liotete kailekesa okuti kuna vali eli malilandulako? Etutilo olio malilandulako, liayemba kueli Sobe apopile ankho akevelela. (Jó 14:15) Aveho vana ‘mavakala va Kilisitu momuvo ngwe eyale,’ mavakaundapa nae keulu tyina apola-ko omautumini auho. Atee umwe ononkhia, “ondyale yahulilila-ko,” membunyimi-ko. Otyili, ononkhia tuapiñgana kamambukaetela vali emone ovanthu mavatutila avai keulu. Mahi ovanthu ovakuavo mavakala ñgeni? (1 Ova Kolindu 15:23-26) Vana mavakakala pano pohi oityi vakevela? Navo vapondola okukala nekevelo monondaka mba Paulu, mbo tesitu hono. Tyayandyuluka nawa, mokonda nawike wehemuviuki maende keulu, opo naina onondaka ombo mbupopia etutilo lya vana mavakala kombanda yohi. w20.12 6-7 §§ 18-19

Pamwe upondola okulipula okuti: ‘Mahi opo oñgeni ame mandyimono okuti nkhele Siovaa wesuka na ame?’ Ankho nove uhole okulipula ngotyo, otyo tyilekesa okuti Huku wesuka nove. Kohale Omutala Womulavi una apa watile: “Onthue tupondola okulinga oviponyo, pamwe tulinga otyivi atutyipaleka vali, otyo tukahi ngotyo mokonda tusoka okuti kamatutyivili vali okutyiyeka. . . . Wahasoke okuti kumetyivili vali. Wahasoke okuti walinga umwe onkhali yahaevelwa. Satanasi otyo ahanda ñgeno otyo usoka ngotyo. Mahi tyina ove usoka okuti etyi walinga tyapenga, atyikuihama, tyilekesa okuti nkhele upondola okulivela. Wahaponwe, liola omutima, pahe oovola Huku, muovola ekuevele ekusukula kovivi, ekukuatesako. Linga ngomona wenda no ku he putyina ena etyi tyemuihama. Omona upondola okulipunduka aende no ku he, elivete vali aende no ku he, katyimukundisa. Siovaa mahambukwa unene tyina umuovola ekukuateseko mokonda una onkhenda onene novanthu.” Etyi nkhele ankho Paulu ehenekale Omukilisitau walingile ovipuka ovinyingi viapenga. Paulu ankho uhinangela umwe ovipuka ovio, mahi ankho kasoko unene kuvio. (1 Tim. 1:12-15) Ngwe ankho usoka ngatyina otyilikutila tyeyovo oe vala tyalingilwa. Paulu mokulinga ngotyo ankho ulityilika eliva liokulivela onombei, asoko vali unene kokuundapela Siovaa. w20.11 27 § 14; 29 § 17

Satanasi utuhongiliya novipuka ovikuavo. Oityi uhole okulinga tyina ekuhongiliya? Tyapepuka okusoka okuti kaviapengele unene. Mongeleka, hamwe tupondola okusoka ñga: ‘Otyipuka etyi tyafuile hatyiviko unene mokonda inkha ndyityilinga himapolwa mewaneno.’ Olusoke olo luapenga! Otyiwa okulipula okuti: ‘Okuti etyi otyo Satanasi ahanda okuyapula natyo omutima wange? Inkha ndyityilinga, oñgeni matyikalesa enyina lya Huku? Okuti otyipuka etyi ndyikahi nokusoka okulinga matyipameka oupanga wange na Huku ine matyinthyondovola kwe?’ Sokolola komapulo oo, mahi uhelikembe. Ita Siovaa ekukuateseko okutala etyi tyili-tyili tyikahi momutima wove. Okulinga ngotyo, tyipondola okuyakulila oupanga wove na Siovaa. Tyipondola okukukuatesako okuanya omaliva a Satanasi, ngetyi tyalingile Sesusi etyi emupopila okuti: “Pita Satanasi!” (Mat. 4:10) Wahalimbueko okuti, okukala nomitima vivali hatyiwa-ko! w20.06 12-13 §§ 16-17

Onthue tutavela ovitumino vya Siovaa nomutima weliola mokonda tutyii okuti etyi etutuma opala ouwa wetu muene. (Efe. 4:22-24) Okuliola omutima tyitulunda okulinga etyi Siovaa ahanda, atuhalingi vala etyi muene tuhanda. Tupu tyitulunda okutala vakuetu ngatyina ovanene vali ku onthue. Okulinga ngotyo, tyitukuatesako okukala noupanga omuwa na Siovaa, novakuatate vetu. (Fili. 2:3) Mahi inkha katulunguka, tupondola okuhongiliyua novanthu vo mouye wa Satanasi, atuhimbika okulipakako, nokusoka vala ku onthue muene. Tyafuile pomuvo wono apositolu, vamwe ankho vena otyitateka otyo. Otyo apositolu Paulu ahonekelele ova Loma okuti: “Ame ndyimupopila amuho okuti kese umwe ahasoke okuti hamwe una vali esilivilo enene tyipona eli ena, mahi asoke monkhalelo ilekesa okuti una onondunge.” Paulu wapopia okuti tuesukisa okulihumba onthue muene. Mahi okuliola omutima matyitukuatesako okulitala monkhalelo yapola pokati, atuhasoko okuti tuvanene vali ku vakuetu. w20.07 2 §§ 1-2

Pomuvo wa Asa, omuvo wavo wombembwa, wapuile. Omafualali omanyingi-nyingi oko Etiopia, aeya okuvelwisa. Onkhalamutwe yomafualali oo, utiwa Zera, ankho usoka okuti mavatilisa ova Sunda. Mahi Asa, ankho wayumba onthumbi mu Siovaa, ahayumbu onthumbi mombalulo yomafualali. Elikuambela ku Siovaa okuti: “Tukuateseko-vo Siovaa Huku yetu, o ku ove vala tuayumba onthumbi. Matuluisa ovanthu ava menyina liove.” (2 Crô. 14:11) Namphila omafualali oko Etiopia ankho omanyingi unene, Asa ankho wii oñgeni Siovaa akuatesako ovanthu vae. Siovaa ngatyo umwe alinga. Akuatesako Asa, omafualali oko Etiopia aehetyivili okuveluisa. (2 Crô. 14:8-13) Onthue katutyii etyi matyimoneka no onthue komutwe wandyila. Etyi twii vala okuti, omuvo wombembwa yovanthu va Huku, upwa. Sesusi wapopile okuti kononthiki mbonthyulilo, ovalongwa vae “mavakayalwa novanthu aveho.” — Mat. 24:9. w20.09 17-18 §§ 14-16

Kutupu omunthu utyihanda tyokupenyua. Mahi inkha tupaka komutima etyi tyipopia ovanthu vokutuyele, matusoyo. (Pro. 24:10) Opo puaina matulingi ñgeni? Tulingei nga Paulu, okuhambukilwa okupenyua. Omokonda yatyi? Mokonda okupenyua nokumoneswa ononkhumbi, tyilekesa okuti tuvalongwa va Sesusi. (1 Pet. 4:14) Sesusi wapopile-ale okuti ovalongwa vae mavayalwa. (Suau 15:18-20) Otyo tyalingilwe Ovakilisitau vo tete. Vana ankho vasoka ngo va Ngelesia, ankho vatomba Ovakilisitau. Ankho vapopia okuti vatopa. Ova Sundeu navo ankho vapopia okuti Ovakilisitau ovanthu vahatangele. Otyo vapopile ngotyo apositolu Petulu na Suau. (Ovil. 4:13) Ovakilisitau ankho vatalwa ngatyina vehesilivila mokonda ankho kavaamenwa novatumini iya kavelipake moufualali. Okuti Ovakilisitau vo tete vasoyele etyi vapenyua? Au. w20.07 14-15 §§ 3-4

Ovipuka apositolu Suau ahoneka momikanda viae vitatu, vilekesa okuti ankho uhole ovakuatate vae iya ankho uhanda vatualeko noupanga omuwa na Siovaa. Tyipameka unene okunoñgonoka okuti ovanthu ovo, vehole vakuavo, vekahi nokutumina na Sesusi keulu. (1 Suau 2:27) Tuendelei monondongwa etupopila. Tutualeiko okuendela motyili, tyilekesa okuti tuna okutavela Siovaa movipuka aviho tulinga momuenyo wetu. Lilongesa Ondaka ya Huku, oyumbu onthumbi muetyi ipopia. Pameka ekolelo liove mu Sesusi. Liyunga komalongeso ovanthu, no ku etyi vana vatyitukilapo otyili vapopia. Apeho hinangela okuti ombwa kaityindi omankhipa evali. Tavela ovitumino vya Siovaa, ohetavela tyina uhongiliyua okulinga onkhali. Linga ovipuka evi vivali opo ukuateseko vakuenyi okutualako okuendela motyili: Okuvekuatesako muetyi vesukisa, nokuvepolela-po oviponyo viavo. Ine tulinga ovipuka ovio aviho, matutualako okuendela motyili namphila pamwe tyihapepukile. w20.07 24- 25 §§ 15-17

Siovaa waavela ovaumbili vae aveho omphangu meongano liae. Namphila tuna ovilinga vielikalela, atuho tusilivila. Apositolu Paulu wapopia okuti onthue katupondola okutala kovaumbili vakuetu va Siovaa atuvepopila okuti: “Ame hesukile no ove.” (1 Kol. 12:21) Opo ewaneno liende no komutwe, tuesukisa okulihumba pokati, nokuundapela kumwe. (Efe. 4:16) Okuundapela kumwe, ewaneno lipama mokonda aveho velitehelela nawa. Ovakulu wewaneno aveho vaholovonwa nononkhono mba Huku. Tyati vala ou uvila etyi, ou uvila etyi. (1 Kol. 12:17, 18) Vamwe kavei ovipuka ovinyingi mokonda nkhele ovape. Ovakuavo kavetyivili okulinga ovipuka vimwe mokonda yokuvela, nokuakulupa. No ngotyo petupu ou upondola okutala komukulu wewaneno mukuavo, ati: “Ame hesukile no ove.” Aveho vena okuendela monondongwa mba apositolu Paulu mbuvasiwa mo Ova Loma 12:10. w20.08 26 §§ 1-2; 27 § 4

Siovaa utuhongolela mondyila yomuenyo novipuka tulongeswa meongano liae. Onthue tutavela liwa tyina eongano liamalandula onondongwa mbo Mbimbiliya alipilulula ovipuka vimwe ankho tutavela nevi ankho tulinga. Mahi oñgeni tukala tyina eongano lipilulula ovipuka vimwe viayemba komuenyo wetu? Onthue matutualako nehambu, ine tuhinangela okuti tukahi nokuundapela Siovaa, iya oe ukahi nokuhongolela eongano liae. (Kolo. 3:23, 24) Ohamba Daviti wetuhila ongeleka ongwa, puetyi ava ovipuka ankho ena-vio akuatesako okutunga Ondyuo ya Huku. Wapopia okuti: “Ame, ame-lie, iya ovanthu vange ovalie, opo tulityilike okuava nomutima wetu muene ovipuka ngevi? Mokonda ovipuka aviho vitunda-le kuove, tukahi vala nokukuavela etyi tyatunda-le pomaoko ove.” (1 Crô. 29:14) No onthue tyina tuava etyi tuna-tyo tukondolela vala Siovaa ovipuka etuavelale. Siovaa uhambukwa unene tyina tumanena omuvo wetu, nononkhono mbetu, novipuka ovikuavo tunavio atukuatesako eongano liae. — 2Kol. 9:7. w20.11 22-23 §§ 14-16

Mokonda Tunombangi mba Siovaa, ehambu lietu kalituku kovanthu veñgapi tuakuatesako okuya meongano lya Siovaa. (Luka 8:11-15) Tyina tukoleleya movilinga viokuivisa nokulongesa, Siovaa umona okuti tukahi nokuundapa nawa. Omokonda yatyi? Omokonda tukahi nokulinga etyi Siovaa na Sesusi vahanda tulinge. (Malu. 13:10; Ovil. 5:28, 29) Ngovafwi vovanthu, no onthue tupewa ondundo yokuivisa pahetyino. Omokonda yatyi? Omokonda onthyulilo youye uno ikahi unene popepi iya omuvo tuna wokuyovola ovanthu nonondaka tuivisa, ukahi nokutepuluka. Ngotyo, wehelikondole osoko okutiwa wesukisa okukevela omuvo waviuka opo wivise. Ou omuvo wokuyawisa kesuko una liokuivisa, nokunoñgonoka nawa Ombimbiliya, nokukola omutima, nokulikuatehila. Ovanthu valamba ponomiliau etyinana, vena ehambu liokufwa ovanthu. No ove, Siovaa mekuavela ehambu olio. (Nee. 8:10 ; Luka 5:10) Kala omuivisi wafuapo, undapa nombili movilinga evi viokufwa ovanthu, atee Siovaa ati tyapwa. w20.09 7 §§ 18-20

Tuesukisa okulinga nga Timotiu, atuhayeke omalumono etutalule. Okuovola tete omalumono, tyipondola okutendesa oupanga wetu na Siovaa, atuyekepo okupanda Ondaka yae Ombimbiliya, nokulongesa vakuetu. (Mat. 13:22) Inkha tuhanda okuyakulila nawa ovipuka Siovaa etuavela, tuesukisa okukala tyafuapo, atuheliseta-seta tyina pamoneka otyipuka tyipondola okutunyona. Onthue pamwe tyina tutala onosinema no televisau, no mo notelefone vipuka ovikuavo vali, pamwe mumoneka ovipuka viasila, nomalongeso ovanthu vatyitukilapo otyili. Inkha tusoka tete etyi matulingi, liwa-liwa matumono apa tukahateka napo. Okulinga ngotyo, tyitukuatesako okutualako tyasukuka komaiho a Siovaa. (Sal. 101:3; 1 Tim. 4:12) Tuesukisa okuyakulila nawa ovipuka oviwa unene tuapewa na Siovaa. Ovipuka ovio, otyili tyikahi mo Mbimbiliya, notyilinga tyokulongesa vakuetu. Tyina tulinga ngotyo, kamatukalela okulivela onombei, matukala nomuenyo ukahi nawa. Tupu, matukala nehambu liokukuatesako vakuetu okunoñgonoka Siovaa. w20.09 30 §§ 16-19

Okuti wambatisalua-le? Inkha wambatisalua, onthiki wambatisalua walekesile kovanthu ovanyingi okuti una ekolelo mu Siovaa iya uhanda okumuumbila. Onkhalelo Siovaa ena nokuhongolela eongano liae hono, ilekesa etyi ekahi, netyi ahanda, novitumino viae. Tete, “Huku utupu okapungulula.” (Ovil. 10:34) Waava omona wae etuyovole mokonda utuhole unene. (1 Tim. 2:6; Suau 3:16) Siovaa utuma ovanthu vae vaivise onondaka onongwa kovanthu aveho vesuka notyili. Otyilinga otyo tyikuatesako ovanthu ovanyingi okupola ouwa kofeto yeyovo. Vali, Siovaa o Huku yombembwa, uhole ovipuka viaongana nawa. (1 Kol. 14:33, 40) Ngotyo, ovaumbili va Huku navo vena okumufenda tyaongana nawa, nombembwa. Tatu, Siovaa “Omulongesi Omuwa.” (Isa. 30:21) Otyo eongano liae liundapela unene opo lilongese ovanthu, tyilinge mewaneno, tyilinge movilinga viokuivisa. w20.10 20 §§ 1-3