Ebijuriziibwe omu Katabo k’Obuheereza Bwaitu n’Oku Turikutwaza
NOVEMBA 2-8
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | OKURUGA 39-40
“Musa Akakuratira Ebiragiro bya Yehova”
w11-LU 9/15 27 kacw. 13
Yakuwa Akumanyi?
Obutafaananako Koola, Musa “yali muwombeefu nnyo, okusinga abantu abaali ku nsi yonna.” (Kubal. 12:3) Yayoleka obuwombeefu n’obwetoowaze ng’akolera ddala ebyo Yakuwa bye yamulagira okukola. (Kuv. 7:6; 40:16) Bayibuli terina weeragira nti Musa yawakanyanga ekyo Yakuwa kye yabanga amugambye okukola oba nti kyamunyiizanga okukolera ku bulagirizi bwa Yakuwa. Ng’ekyokulabirako, Yakuwa bwe yalagira Musa okuzimba weema entukuvu, yamubuulira kalonda yenna akwata ku ngeri y’okugizimbamu. Muno mwe mwali langi ya wuzi awamu n’omuwendo gw’eŋŋango ezandikozeseddwa mu kukola emitanda gya weema. (Kuv. 26:1-6) Singa omulabirizi mu kibiina kya Yakuwa akuwa obulagirizi ku ngeri y’okukolamu ekintu naye ng’owulira nti ebyo by’akugamba biyitiridde obungi, oluusi oyinza okuwulira nga weenyiyiddwa. Kyokka, Yakuwa ye mulabirizi atuukiridde era awa abaweereza be obuvunaanyizibwa nga mukakafu nti bajja kusobola okubutuukiriza. Bw’atugamba eby’okukola, ka bibe bingi bitya, akikola ku lwa bulungi bwaffe. Yakuwa bwe yamugamba okukola ebintu ebiwerako, Musa teyanyiiga ng’alowooza nti Yakuwa yali amunyoomye oba nti yali amuggyeko eddembe lye. Mu kifo ky’ekyo, Musa yakakasa nti abo abaali bakola omulimu bagukolera ddala nga Katonda bwe yali alagidde. (Kuv. 39:32) Nga Musa yayoleka obwetoowaze! Yali akimanyi nti omulimu gwali gwa Yakuwa era nti yali amukozesa bukozesa okukola omulimu ogwo.
w05-LU 8/1 13 kacw. 3
Oli Mwesigwa mu Buli Kintu?
“Ng’omuweereza, Musa yali mwesigwa,” bwe lutyo Abaebbulaniya 3:5, (NW) bwe lugamba. Kiki ekyamufuula omwesigwa? Mu kuzimba weema, “Musa [y]akola bw’atyo: nga byonna Mukama bye yamulagira, bwe yakola bw’atyo.” (Okuva 40:16) Ng’abasinza ba Yakuwa, tulaga nti tuli beesigwa nga tuba bawulize. Kino kizingiramu okunywerera ku Yakuwa nga twolekaganye n’ebizibu oba ebigezo eby’amaanyi. Kyokka, okugumira ebizibu eby’amaanyi si kye kyokka ekisinziirwako okugamba nti tuli beesigwa. Yesu yagamba: “Aba omwesigwa ku kintu ekitono ennyo, ne ku kinene aba mwesigwa: era aba omulyazaamanyi ku kintu ekitono ennyo, ne ku kinene aba mulyazaamaanyi.” (Lukka 16:10) Tuteekwa okuba abeesigwa ne mu bintu ebirabika ng’ebitono ennyo.
Okwongyera Kucondooza aha Bi Turikwega
it-2-E 884 kacw. 3
Empu z’Engongi
Oku Abaisraeli Baabaire Baazitunga. Baibuli ku eraabe neekoresa ekigambo taʹchash kumanyisa oruhu rw’omuringo gumwe, nitubaasa kwebuuza oku Abaisraeli baabaire nibabaasa kutunga empu z’engongi. N’obu engongi enyingi ziraabe nizikunda ebicweka by’obufuki bwingi, ezimwe nizikunda ebicweka ebirimu obutagatsi. N’omu bunaku obu engongi ezitaine matu nizutuura omu kicweka kimwe eky’Enyanja ya Mediterranean, n’omu maizi agandi agarikutagata. Okumara emyaka mingi abantu baatubize munonga engongi, kandi omu bwire bwa ira engongi ezi nizibaasa kuba zaabaire ziri nyingi munonga omu nyanja ya Mediterranean n’Enyanja Erikutukura. Omwaka gwa 1832 guri haihi kuhendera ekitabo Dictionary of the Holy Bible ekya Calmet (rup. 139) kikagira kiti: “Ebirwa bingi ebiri aha nyanja Erikutukura, ebiri haihi n’ekicweka kya Sinai, nibishangwamu engongi.”—Reeba n’ekitabo The Tabernacle’s Typical Teaching, ekya A. J. Pollock, London, rup. 47.
w15-E 7/15 21 kacw. 1
Ni Kikuru Kugira Owaareeba Emirimo Yaawe?
Obu eihema ryahwa kwombekwa, ekicu “kikashweka eihema ry’okubugaabuganiramu, ekitiinisa kya Mukama kyaijura obwo butaaho.” (Kur. 40:34) Ekyo kikaba nikyoreka ngu Yehova akabasiima! Noogira ngu Bezaleeli na Oholiabu baakehurira bata? N’obu baraabe batarahandiikire amaziina g’abo aha bi baakozire, nibabaasa kuba baatungire okumarwa ahabw’okumanya ngu Ruhanga akabaha emigisha ahabw’okuteeraho kwabo. (Enf. 10:22) Emyaka eyaakuratsireho, kikabareetera okushemererwa kureeba ngu emirimo yaabo ekaguma neekoresibwa omu buheereza bwa Yehova. Bezaleeli na Oholiabu ku baarazooke omu nsi ensya, hatariho kubangaanisa nibaija kushemererwa kumanya ngu eihema rikaguma nirikoresibwa omu kuramya okw’amazima kumara emyaka nka 500!
NOVEMBA 9-15
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | ABALEEVI 1-3
“Omugasho gw’Ebitambo”
it-2-E 525
Ebitambo
Ebitambo eby’okwotsya. Ebitambo eby’okwotsya bikaba biheebwayo ahari Ruhanga; tihariho muntu weena owaabaire atsigaza ekicweka ky’enyamaishwa kyona. (Gyeragyeranisa Bar 11:30, 31, 39, 40.) Bikaba biheebwayo kugira ngu Yehova asiime empongano y’ekibi ei obumwe baabaire bahayo n’ebitambo by’okwotsya. Yesu Kristo akahayo amagara “nk’ekitambo ky’okwotsya.”
it-2-E 528 kacw. 4
Ebitambo
Empongano z’eby’okurya. Empongano z’eby’okurya zikaba ziheebwayo n’empongano z’okusiima, ebitambo by’okwotsya, empongano y’ekibi, n’emiganuro; kandi obumwe zikaba ziheebwayo zonka. (Kur 29:40-42; Lev 23:10-13, 15-18; Kub 15:8, 9, 22-24; 28:9, 10, 20, 26-28; eshu 29) Bakaba babihayo kusiima Ruhanga ahabw’okubaha emigisha n’ebintu bingi. Obwire obwingi bakaba bahayo n’amajuta n’obubaane bwa lebona. Empongano z’eby’okurya zikaaba nizibaasa kuba omu muringo gw’esaano, enjuma zikarangire, nari twakeeki tw’esaano nari capati, nari esaano ekarangisiibwe amajuta aha kyoma. Empongano z’eby’okurya ezimwe zikaba ziteebwa aha itambiro ry’ekitambo ky’okwotsya, ezindi zikaba ziriibwa abanyamurwa, kandi ebitambo by’okusiima abantu bakaba baryaho. (Lev 6:14-23; 7:11-13; Kub 18:8-11) Zoona empongano z’eby’okurya ezaabaire ziheebwayo zikaba ziba zitarimu ekitumbisa nari “obwoki” (ekirikumanyisa omubitsi gw’emizabibu nari eshande y’ebijuma) ebyabaire nibibaasa kugitumbisa.—Lev 2:1-16.
it-2-E 526 kacw. 1
Ebitambo
Empongano z’okusiima (nari empongano z’obusingye). Empongano z’okusiima ezi Yehova yaabaire aikiriza zikaba nizooreka ngu aine obusingye nabo. Owaabaire ahayo ekitambo n’ab’omu ka ye bakaba baryaho (omu mbuga y’eihema, bakaba bata ensiisira omunda y’omukingo ogwabaire gwehinguririze embuga ahu baabaire bariira; omu eihema, hakaba harimu ebishengye by’okuriiramu). Omunyamurwa owaabaire ahayo empongano akaba atunga ekicweka, kandi n’abanyamurwa abandi n’abo bakaba batunga ekicweka ekindi. N’ahabw’ekyo, Yehova akaba atunga omugaju ogu arikusiima kuruga omu kitambo ekyo. Eshagama, erikujwekyera amagara, ekaba eheebwayo ahari Ruhanga. N’ahabw’ekyo abanyamurwa, owaabaire ahayo ekitambo, na Yehova okaba nooshusha ngu nibariira hamwe, ekirikworeka omukago gw’obusingye. Kwonka omuntu ku yaabaire arya atashemeire (nk’oku kyabaire nikagambwaho omu Biragiro) nari owaabaire arya enyama bwanyima y’okugibiika ekarenga aha bwire obwabaire butairweho (omu bwire bw’obutagatsi ekaba etandika kujunda) akaba aine kutaanisibwa aha bandi. Akaba ashiisha enyama, ahabw’okugira ngu akaba atashemeire nari ahabw’okurya ekyabaire kitashemeire omu maisho ga Yehova Ruhanga, ekirikworeka ngu akaba atarikuha ebintu bikuru ekitiinisa.—Lev 7:16-21; 19:5-8.
Okwongyera Kucondooza aha Bi Turikwega
w04-LU 6/1 20 kacw. 1
Ebikulu Okuva mu Kitabo ky’Eby’Abaleevi
2:13—Lwaki omunnyo gwali gulina okuteekebwa “ku buli kiweebwayo”? Kino tekyakolebwanga kuwoomesa ssaddaaka. Okwetooloola ensi, omunnyo gukozesebwa okukuuma ebintu bireme okuvunda. Kirabika gwateekebwanga ku biweebwayo kubanga gukiikirira obutali bwonoonefu oba obutavunda.
it-1-E 813
Ebishaju
Enshonga y’okutaho ebiragiro. Kurugiirira aha ndagaano y’Ebiragiro, eshagama n’ebishaju byona bakaba babihayo ahari Yehova. Eshagama erimu amagara, agu Yehova arikubaasa kuha; n’ahabw’ekyo ashemereire kubitunga. (Lev 17:11, 14) Ebishaju nibyo bicweka ebyabaire nibikirayo oburungi aha nyama y’enyamaishwa. Okuhayo ebishaju by’enyamaishwa kikaba nikyoreka butunu ngu ebicweka ebirikukirayo oburungi n’ebya Yehova, orikutuha bingi munonga, kandi kikaba nikyoreka ngu owaahayo ekitambo naayenda kuha Ruhanga ekirikukirayo oburungi. Ahabw’okugira ngu gukaba guri omuringo gw’akamanyiso aha Baisraeli kworeka ngu beehaireyo kuhayo ekirikukirayo oburungi ahari Yehova, bakaba baabyokyeza aha itambiro ‘nk’eby’okurya by’empongano’ kandi ‘ebyokiibwe omu muriro eby’ekisooroora kirungi’ ahari Yehova. (Lev 3:11, 16) N’ahabw’ekyo okurya ebishaju ebyabaire biheebwayo ahari Ruhanga kikaba kiri kibi, ahakuba bikaba bishemereire Yehova. Okurya ebishaju kikaba nikibaasa kurugamu okwitwa. Okutashushana n’eshagama, ebishaju bikaba nibibaasa kukoresibwa emigasho endiijo, na munonga enyamaishwa ezaabaire zeefeera nari zikeitwa ngyenzi zaabo.—Lev 7:23-25.
w04-LU 6/1 20 kacw. 2
Ebikulu Okuva mu Kitabo ky’Eby’Abaleevi
3:17. Okuva amasavu bwe gaali gatwalibwa okuba ekitundu ekisingirayo ddala obulungi, eky’okugaana Abaisiraeri okugalya kiyinza okuba nga kyabasobozesa okutegeera nti ekintu ekyali kisingayo obulungi kyalinga kya Yakuwa. (Olubereberye 45:18) Kino kitujjukiza nti tusaanidde okuwa Yakuwa ekisingayo obulungi.—Engero 3:9, 10; Abakkolosaayi 3:23, 24.
NOVEMBA 16-22
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | ABALEEVI 4-5
“Ha Yehova Ekirikukirayo Oburungi”
it-2-E 527 kacw. 9
Ebitambo
Empongano ey’okwihisaho orubanja rw’ekibi. Empongano z’okwihisaho orubanja rw’ekibi zikaba ziheebwayo ahabw’ekibi, ahakuba okweshinja kureetwa ekibi. Zikaba ziheebwayo ahabw’ebibi by’omutaano ebyabaire bireetera omuntu kweshinja, kandi zikaba nizitaana aha mpongano ezindi ez’ebibi ahabw’okugira ngu zikaba nizihisaho orubanja rw’ekibi. Obundi eiziina rya Yehova rikashiishwa, nari eihanga rye eririkwera rikakora ekibi. Empongano ey’okwihisaho orubanja rw’ekibi ekaba eri ey’okushemeza Yehova kwihaho orubanja, nari kugaruraho obugabe bw’omuntu oyeteisize kandi n’okwihahwo orubanja rw’ekibi.—Gyeragyeranisa Isa 53:10.
w09-E 6/1 26 kacw. 3
Naamanya Obweremwa Bwaitu
Kubaasa kworeka ngu Yehova naatufaho, Ekiragiro kikagira kiti: “Kwonka ku ariba ari omworo otarikubaasa kureeta omwana gw’entaama, areete obwiba bubiri nari enkombe nto ibiri, azihongyere Mukama kuba empongano y’okumwihisaho orubanja rw’ekibi eki akozire, emwe ebe empongano ey’ekibi, endiijo ebe empongano ey’okwotsya.” (Orunyiriri 7) Ebigambo ‘ku ariba . . . atarikubaasa’ nibibaasa n’okumanyisa ngu “omukono gwe ku guriba gutarikubaasa.” Omwisraeli ku yaabaire aba ari omworo atarikubaasa omwana gw’entaama, Ruhanga akaba ashemererwa kwakiira kyona eki arikubaasa eki yaabaire ahayo—obwiba bubiri nari enkombe nto ibiri.
w09-E 6/1 26 kacw. 4
Naamanya Obweremwa Bwaitu
Mbwenu shi omuntu ku yaakuba yaabaire atarikubaasa ebinyonyi bibiri? Akaba areeta “ekicweka kimwe kya ikumi kya eefa [ebikopo munaana nari mwenda] y’esaano y’obunono kuba empongano y’ekibi ey’okuhongyerera ekibi eki akozire.” (Orunyiriri 11) Ahabw’abooro, Yehova akacwamu kutaho entebeekanisa erikutaanaho kandi akaba aikiriza empongano y’ekibi etarimu eshagama. Omuri Israeli, obworo bukaba butarikubaasa kuremesa omuntu omugisha gw’okuhayo kurihiirira ekibi nari kugaruraho obusingye na Ruhanga.
Okwongyera Kucondooza aha Bi Turikwega
Yegyera aha Baheereza ba Yehova Abaamuhamiireho
Embabazi nizibaasa kukuhwera kucwamu ou oraahamireho. Nk’eky’okureeberaho, noobaasa kuba noomanyira kimwe ngu ow’eishe-emwe nanka haine ekibi eki arikukora. Noobaasa kuba omuhamiireho na munonga yaaba ari munywani waawe nari omunyabuzaare. Kwonka nookimanya ngu waashereka ekibi kye, nikyoreka ngu tohamiire ahari Ruhanga. Hatariho kubanganisa, oshemereire kumanya ngu okuhamira ahari Yehova nikyo kirikukirayo obukuru. N’ahabw’ekyo, nka Nasani gira embabazi kwonka ohamire aha kihikire. Higa munywani waawe nari omunyabuzaare kusherura obuhwezi aha bareeberezi. Yaaba atakikozire omu bwire oburinganiire, okuhamira ahari Ruhanga kushemereire kukuhiga kumanyisa abareeberezi. Waakora ekyo, nooba waahamira ahari Yehova kandi waagirira n’embabazi munywani waawe nari omunyabuzaare, nangwa n’abareeberezi nibaija kuteeraho kuhwera omuntu ogwo omu bucureezi.—Shoma Abaleevi 5:1; Abagalatia 6:1.
it-1-E 1130 kacw. 2
Okwera
Enyamaishwa n’Ebihingwa. Emijigaijo y’ente, entaama, n’embuzi ekaba eri erikwera ahari Yehova kandi ekaba etari ey’okucungurwa. Ekaba eri ey’okutambwa nk’ebitambo, kandi ebicweka ebimwe bikaba bitwarwa abanyamurwa. (Kub 18:17-19) Emiganiro na kimwe kya ikumi bikaba biri ebirikwera, nk’oku ebitambo byona n’ebiconco byona ebyabaire biheebwayo omu buheereza oburikwera byabaire biri ebirikwera. (Kur 28:38) Ebintu byona ebirikwera ahari Yehova bikaba biri bikuru kandi bikaba bitarikukoresibwa buri omwe nari kushiishwa omu muringo gwona. Nk’eky’okureeberaho ekiragiro ekirikukwata ahari kimwe kya ikumi. Omuntu ku yaabaire atebeekanisa kimwe kya ikumi nk’engano, reero we nari ab’omu ka ye bakakoraho ey’okukoresa omu kuteeka batakigyendereire, bakaba bahenda ekiragiro kya Ruhanga ekirikukwata aha bintu ebirikwera. Ekiragiro kikaba kibeetengyesa ngu baheyo enshumbushano ya kimwe kya ikumi n’ebicweka 20, bagaruka bahayo omwana gw’entaama ogutaine kamogo nk’ekitambo. N’ahabw’ekyo, ebintu ebirikwera ebyabaire biheebwayo ahari Yehova bikaba biine kuheebwa ekitiinisa.—Lev 5:14-16.
NOVEMBA 23-29
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | ABALEEVI 6-7
“Okworeka Okusiima”
Amashomo Agu Turikwega omu Kitabo ky’Abaleevi
Eishomo rya kabiri: Nituheereza Yehova ahabw’okumusiima. Kubaasa kwetegyereza eki, ka tushwijume ekindi kintu kikuru omu kuramya kw’Abaisraeli aba ira, nibyo bitambo by’okusiima. Omu kitabo ky’Abaleevi, nitwega ngu Omwisraeli obumwe akaba ahayo ekitambo “ahabw’okusiima.” (Lev. 7:11-13, 16-18) Ekitambo eki akaba atakihayo ahabw’okugira ngu naaragiirwa kukihayo, kureka akaba akihayo ayekundiire. N’ahabw’ekyo ekitambo eki eky’okwekundira, omuntu akaba akihayo ahabw’okukunda Yehova, Ruhanga. Omuntu ku yaabaire ahayo ekitambo, ab’omu ka ye, n’abanyamurwa bakaba barya aha nyama egyo ei baahayo nk’ekitambo. Kwonka ebicweka byayo ebimwe bikaba biheebwayo ahari Yehova wenka. Ni bicweka ki ebyo?
w00-LU 9/1 9 kacw. 15
Ssaddaaka Ezaasanyusa Katonda
Ekiweebwayo ekirala ekya kyeyagalire kyali ssaddaaka olw’emirembe, eyogerwako mu Eby’Abaleevi essuula 3. Erinnya eryo era liyinza okuvvuunulwa nga “ssaddaaka ey’okuwaayo olw’emirembe.” Mu Lwebbulaniya, ekigambo “emirembe” kitegeeza ekisingawo ku butabaawo ntalo oba okutawaanyizibwa. “Mu Baibuli, kitegeeza ekyo, era n’enkolagana ey’emirembe ne Katonda, okukulaakulana, n’essanyu,” bwe kityo ekitabo Studies in the Mosaic Institutions bwe kigamba. Bwe kityo, ssaddaaka olw’emirembe zaaweebwangayo, si kufuna mirembe ne Katonda, ng’olinga amuwooyawooya, naye okulaga okusiima oba okujaguza olw’enkolagana ey’emirembe ne Katonda abo baasiima gye balina. Kabona n’oyo eyawaayo ssaddaaka balyanga ku ssaddaaka oluvannyuma lw’omusaayi n’amasavu okuweebwayo eri Yakuwa. (Eby’Abaleevi 3:17; 7:16-21; 19:5-8) Mu ngeri ennungi era ey’akabonero, eyawangayo ssaddaaka, kabona, ne Yakuwa Katonda baali baliira wamu ekijjulo, nga kiraga enkolagana ey’emirembe gye baalina.
w00-LU 9/1 13 kacw. 8
Ssaddaaka ez’Okutendereza Ezisanyusa Yakuwa
Ate omuntu eyawaangayo ekiweebwayo? Amateeka gagamba nti omuntu yenna eyajjanga mu maaso ga Yakuwa yalina okuba omuyonjo era ataliiko bbala. Omuntu eyafuna ebbala olw’ensonga yonna yalina okusooka okuwaayo ekiweebwayo olw’ekibi oba olw’omusango okuzzaawo ennyimirira ye ennyonjo mu maaso ga Yakuwa ekiweebwayo kye ekyokebwa oba ekiweebwayo olw’emirembe kisobole okukkirizibwa gy’ali. (Eby’Abaleevi 5:1-6, 15, 17) N’olwekyo, tulaba obukulu bw’okukuumanga ennyimirira ennyonjo mu maaso ga Yakuwa? Singa twagala okusinza kwaffe okukkirizibwa mu maaso ga Katonda, tuteekwa okuba abangu okutereeza kyonna kye tusobeza mu Mateeka ga Katonda. Twandibadde bangu okweyambisa enteekateeka za Katonda ez’okutuyamba—‘abakadde mu kibiina’ ne ‘omutango gw’ebibi byaffe,’ Yesu Kristo.—Yakobo 5:14; 1 Yokaana 2:1, 2.
Okwongyera Kucondooza aha Bi Turikwega
it-1-E 833 kacw. 1
Omuriro
Ogwine akakwate n’eihema na hekalu. N’omuriro ogwabaire gukoresibwa omu kuramya omu eihema kandi bwanyima gukatwara omu hekalu. Buri kasheeshe n’omu mwabazyo, omunyamurwa omukuru akaba aine kwotsya obubaane aha kyoterero ky’obubaane. (Kur 30:7, 8) Ebiragiro bya Ruhanga bikaba nibyoreka ngu omuriro gw’aha itambiro gukaba gwine kuguma nigwaka. (Lev 6:12, 13) Abayudaaya bakaba nibagira ngu omuriro gw’aha itambiro Ruhanga niwe yaabaire agureetera kwaka omu muringo gw’ekyokutangaza, kandi baingi bakaba nibakiikiriza, kwonka ebyahandiikirwe bikaba bitarikushagika ekyo. Kurugiirira aha buhabuzi obu Yehova yaabandize kuha Musa, batabani ba Arooni bakaba baine ‘kuta omuriro aha itambiro, baguteekyereho enku’ batakateire ekitambo aha itambiro. (Lev 1:7, 8) Bwanyima y’okutaho obunyamurwa bwa Arooni, kandi na bwanyima y’okuhayo ebitambo, omuriro kuruga ahari Yehova, gukareetwa omu bicu ahaiguru y’eihema, gwayotsya ekitambo aha itambiro. N’ahabw’ekyo, omurimo gukaba gureebeka omu muringo gw’ekyokutangaza, kutari kwotsya enku aha itambiro, kureka gukaba ‘gwokyeza kimwe ekitambo ky’okwotsya n’ebishaju abyabaire biri aha itambiro.’ Kandi omuriro gukaba guguma nigwaka aha itambiro ahabw’okugira ngu omuriro ogurikuruga ahari Ruhanga gukaba gwejwanzya n’ogwabaire guba guri aha itambiro. (Lev 8:14–9:24) Omu muringo nigwo gumwe, omuriro kuruga ahari Yehova omu muringo gw’eky’okutangaza gukwotsya ebitambo bwanyima ya Sulemaani kushaba arikuhayo hekalu.—2Bus 7:1; reeba na Bar 6:21; 1Bag 18:21-39; 1Bus 21:26 kureeba eby’okureeberaho ebindi ahu Yehova yaakoreise omuriro omu muringo gw’eky’okutangaaza obu yaabaire naikiriza ebitambo by’abaheereza be.
si-E 27 kacw. 15
Ekitabo kya Kashatu omu Baibuli—Abaleevi
(3) Empongano y’ekibi ekaba neeyetengyesa omuntu yaakora ekibi akigyendereire, nari yaakora ekibi atakimanyire. Enyamaishwa ekaba eheebwayo kurugiirira aha muntu owaabaire aba akozire ekibi—omunyamurwa, abantu boona, omukuru, nari omuntu wa butoosha. Okutashushana n’ebitambo by’okwotsya n’eby’okusiima ebi baabaire bahayo beekundiire, empongano y’ekibi ekaba eine kuheebwayo nk’ekiragiro.—4:1-35; 6:24-30.
NOVEMBA 30–DESEMBA 6
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | ABALEEVI 8-9
“Ekirikuhamya ngu Yehova Akabaha Emigisha”
it-1-E 1207
Okutaho Abanyamurwa
Musa akashemeza Arooni n’abatabani Nadabu, Abihu, Eleazari, na Itamaari (nari, akaragiira ngu babashemeze) aha kinaabiro ky’omuringa ekyabaire kiri omu mbuga kandi akajweka Arooni ekijwaro ky’obunyamurwa. (Kub 3:2, 3) Arooni akajwara ekijwaro ekyabaire nikijwekyera emitwarize n’obujunaanizibwa obu yaabaire ahairwe. Bwanyima Musa akeeza hekalu, na byona eby’omuri hekalu, eitambiro ry’okwokyezaho ebitambo, hamwe n’ekinaabiro n’ebirikukoresibwa omu murimo ogwo. Eki kikabeeza, baatooranwa kukora omurimo gw’omutaano omu kuheereza Ruhanga. Aha muheru Musa akatoorana Arooni arikumushuka amajuta aha mutwe.—Lev 8:6-12; Kur 30:22-33; Zab 133:2.
it-1-E 1208 kacw. 8
Okutaho Abanyamurwa
Aha kiro kya munaana, abanyamurwa bakatandika kukora omurimo gwabo nk’abanyamurwa omurundi gw’okubanza (bataine buhwezi bwa Musa), bakahayo ebitambo by’okweza eihanga rya Israeli, bitari by’okubashemeza ahabw’obutahikiirira kwonka, kureka ahabw’ekibi ky’okuramya ekishushani ky’enimi eki baakozire omu zaabu, ekyareeteire Yehova kuguubwa kubi. (Lev 9:1-7; Kur 32:1-10) Abanyamurwa ku baabaire nibahendera okuheereza kwabo okw’okubanza, Yehova akooreka okusiima kandi yaahamya ngu yaabaikiriza kuheereza arikwohereza omuriro, kuruga omu nyomyo y’ekicu aha mutwe gw’eihema, gwayotsya ekitambo ekyabaire kitsigiire aha itambiro.—Lev 9:23, 24.
Amashomo Agu Turikwega omu Kitabo ky’Abaleevi
Eishomo rya kana: Yehova naaha omugisha ekicweka eky’omu nsi eky’ekibiina kye. Teekateeka aha kyabaireho omu mwaka gwa 1512 Y.A. obu eihema ryayombekwa haihi n’Orushozi Sinai. (Kur. 40:17) Musa akeebembera omukoro gw’okutongoza Arooni n’abatabani kuba abanyamurwa. Eihanga rya Israeli rikeerundana hamwe kureeba abanyamurwa nibahayo ebitambo by’enyamaishwa eby’okubanza. (Lev. 9:1-5) Yehova akooreka ata ngu akasiima abanyamurwa basya abaatairweho? Arooni na Musa ku baabaire nibashabira abantu, Yehova akareetera omuriro kuruga omu iguru gwayotsya ekitambo ekiri aha itambiro.—Shoma Abaleevi 9:23, 24.
Okwongyera Kucondooza aha Bi Turikwega
Ekishemereire Kutureetera Kuba Abarikwera
Ekiragiro ekyabaire nikyoreka ngu abanyamurwa Abaisraeli baine kuba abeecumi omu by’omubiri kiine amakuru maingi aha baheereza ba Yehova obunaku obu. Abu turikwegyesa Baibuli nibakira kureeba emyanya yaitu y’okuramizamu n’ebijwaro byaitu bicumire gye. Kwonka, obwecumi bw’abanyamurwa nibutuhwera kumanya ngu buri omwe orikwija aha rushozi rwa Yehova kuramya, ashemereire kuba “n’omutima ogushemeire.” (Shoma Zaaburi 24:3, 4; Isa. 2:2, 3.) Tushemereire kuheereza Ruhanga twine ebiteekateeko ebishemeire, omutima ogushemeire, n’emibiri ecumire gye. Eki nikimanyisa ngu twine kweshwijuma, reero bwanyima buri omwe akakora empindahinduka kubaasa kuba orikwera. (2 Kor. 13:5) Nk’eky’okureeberaho, omuntu obatiziibwe orikureeba ebirikwitsa enshoni akigyendereire aine kwebuuza ati: ‘Nimpamya ngu ndi orikwera?’ Reero bwanyima aine kuteeraho kutunga obuhwezi kurekyera aho omuze mubi ogu.—Yak. 5:14.
it-2-E 437 kacw. 3
Musa
Ruhanga akatoorana Musa kuba Omuteerani w’endagaano y’Ebiragiro na Israeli, niwe wenka owaagizire omukago gw’omutaano ogu na Ruhanga oyihireho Yesu Kristo, Omuteerani w’endagaano ensya. Kwonka eshagama y’ebitambo by’enyamaishwa, Musa akaba agimisiira aha kitabo ky’endagano, ekirikujwekyera Yehova nk’ori omu ndagaano kandi n’abantu (abaabaire nibajwekyerwa abashaija abakuru) abaabaire bari omu ndagaano. Akashomera abantu ekitabo ky’endagano, kandi bakagarukamu bati, “Byona ebi Mukama yaagamba nitwija kuguma nitubikora, kandi tubyorobere.” (Kur 24:3-8; Heb 9:19) Musa arikukora nk’omuhikaanisa, akatunga omugisha gw’okwebembera eihema n’okukora eby’okukoresa, ebi Ruhanga yaabaire amugambiire kukora, n’okutaho omunyamurwa omu ofiisi, okushuka amajuta g’omutaano aha ihema na Arooni omunyamurwa mukuru. Kandi akeebembera obuheereza butsya oburikwera obw’obunyamurwa.—Kur eshu 25-29; Lev eshu 8, 9.