BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • bt msolo 28 matsa. 249-255
  • “Mpaka ku Mbuto Zakutali za pa Dziko la Pantsi”

Mbuto mwasankhulayi iribe vidiyo iri-yentse.

Pepani, bzikukhala bzakunesa kuti vidiyoyi iwoneke.

  • “Mpaka ku Mbuto Zakutali za pa Dziko la Pantsi”
  • ‘Citirani Umboni Bwakukwanira’ Umambo bwa Mulungu
  • Tumisolo twa nkhani
  • Nkhani Yakundendemerana
  • Mzimu Wakucena Udawapasa Mphanvu
  • Adapitiriza Kupalizira Napo Kuti Akhazunzidwa
  • Yahova Adawasimba Kwene-kwene
  • Pitirizani Kucitira Umboni Bwakukwanira
  • “Ndokoni, ndipo kapfunziseni wanthu”
    ‘Citirani Umboni Bwakukwanira’ Umambo bwa Mulungu
  • Tsamba Lakucokera ku Bungwe Lakutonga
    ‘Citirani Umboni Bwakukwanira’ Umambo bwa Mulungu
‘Citirani Umboni Bwakukwanira’ Umambo bwa Mulungu
bt msolo 28 matsa. 249-255

MSOLO 28

“Mpaka Mbuto Zakutali za pa Dziko la Pantsi”

Mboni za Yahova zikupitiriza na basa lomwe lidayambisidwa na ateweri wa Kristu wa m’magole yakuyambirira

1. Kodi ni kundendemerana kuponi komwe kulipo pakati pa Akristau wakuyambirira na Mboni za Yahova ntsiku zino?

AKRISTAU wakuyambirira akhapalizira na nyongo. Iwo akhabvuma na mtima wentse kuti mzimu wakucena uwathandize na kuwatsogolera. Iwo adapitiriza kupalizira napo kuti akhazunzidwa, ndipo Yahova akhawasimba. Ntsiku zino, Mboni za Yahova zimbacitambo bzimwebzi ndipo Mulungu ambazisimba.

2, 3. Kodi n’ciyani cimbacitisa bukhu la Mabasa kusiyana na mabukhu manango?

2 Mwakusaya kupenukira, nkhani zomwe zimbagumanika m’bukhu la Mabasa zalimbisa cikhulupiro canu. Bukhuli ndakupambulika kwene-kwene thangwe ni lokhali lakufuliziridwa na Mulungu lomwe limbafotokoza mbiri ya Akristau wakuyambirira.

3 Bukhu la Mabasa limbalewa bza wanthu 95, madziko 32, mizinda 54 na ntsuwa 9. Limbafotokozambo nkhani zabwino kwene-kwene zakulewa bza wanthu wakusiyana-siyana: Winango wa iwo akhali wakusaya kupfunza, wakubzikuza omwe akhali m’bzipembedzo bzakunama, wa ndale, wakusamwa, na anyakuzunza waukali. Tsono, kuposa bzentse limbalewa bza abale wathu wa mu nthawe ya Akristau wakuyambirira, omwe akhapitiriza kupalizira mafala yabwino na nyongo napo kuti akhagumana na mabvuto pa moyo wawo.

4. Thangwe ranyi timbabzibva ninga kuti tiri pafupi na mpostolo Paulo, Tabita na mboni zinango zakukhulupirika?

4 Papita kale magole pafupi-fupi 2000 kucokera mu nthawe ya Akristau wakuyambirira. Winango mwa Akristau amwewa akhali mpostolo Pedru na Paulo omwe akhaphata basa mwa nyongo, Luka omwe akhali dotolo wakufunidwa, Barnaba omwe akhali wakupasa, Sitefano omwe akhali wakukhwimika, Tabita omwe akhali wakudeka mtima, Lidiya omwe akhatambira alendo na mboni zinango zizinji zakukhulupirika. Napo kuti Akristau amwewa mbakale-kale, ifepano timbabzibva ninga kuti tinawo pafupi. Thangwe ranyi? Thangwe tikuphata basa libodzi-bodzi, la kuthandiza wanthu kuti akhale anyakupfunza wa Jezu. (Mat. 28:19, 20) Tenepo, ni mwayi ukulu kucita mbali pa basali.

Paulo ali pa varanda akunyang’anisa mzinda wa Roma, adamangidwa na korenti na mcikunda.

“. . . mpaka mbuto zakutali za pa dziko la pantsi.” — Mabasa 1:8

5. Kodi ateweri wa Jezu adayamba kupalizira kuponi?

5 Ndokumbukirani bza basa lomwe Jezu adapasa atewiri wace. Iye adawauza kuti: “Mzimu wakucena ukadzafika kwa imwepo, mun’dzatambira mphanvu ndipo mun’dzakhala mboni zangu ku Jeruzalemu, ku Djudeya kwentse na ku Samariya mpaka mbuto zakutali za pa dziko la pantsi.” (Mab. 1:8) Cakuyamba, mzimu wakucena udapasa mphanvu anyakupfunza kuti akhale mboni “ku Jeruzalemu.” (Mab. 1:1–8:3) Caciwiri, mwakutsogoleredwa na mzimuyo, iwo adapalizira “ku Djudeya kwentse na ku Samariya.” (Mab. 8:4–13:3) Pakumalizira pace, adayamba kupalizira mafala yabwino “mpaka mbuto zakutali za pa dziko la pantsi.” — Mab. 13:4–28:31.

6, 7. Kodi ni bzinthu bziponi bzomwe timbabziphatisa basa mu upalizi bzomwe abale na mpfumakazi zanthu za mu nthawe ya Akristau wakuyambirira akhalibe?

6 Abale wathu wa m’magole yakuyambirira, akhalibe Bibliya lentse kuti aliphatise basa pa kupalizira. Mpaka mu gole la 41 EC, kukhalibe Vanjedyo ya Mateu. Ndipo matsamba manango ya Paulo yadanembedwa pomwe bukhu la Mabasa likhanati kumala m’magole ya 61 EC. Ndipopa, Akristau wakuyambirira akhalibe Mabibliya yawo-yawo. Ndipo akhalibembo mabukhu yakusiyana-siyana kuti ambasiyire wanthu omwe akufuna kudziwa bzizinji. N’cadidi kuti Akristau wa Cidjuda, akhabva kuwerengedwa kwa Bzinembo Bzacihebereu m’masinagoga pomwe akhanati kukhala anyakupfunza wa Kristu. (2 Ako. 3:14-16) Bzikuwoneka kuti iwo akhafunika kupfunza mafala ya Mulungu na nyongo, thangwe pinango akhafunika kukoya Bzinembo mu msolo kuti ambabziphatise basa pakupalizira.

7 Ntsiku zino, azinji wa ifepano tinalo Bibliya pabodzi na mabukhu mazinji yakulewa bza Bibliya. Tikuthandiza wanthu kuti akhale anyakupfunza wa Jezu mwakupalizira mafala yabwino m’madziko yakupitirira 240, m’bzirewedwe bzakusiyana-siyana.

Mzimu Wakucena Udawapasa Mphanvu

8, 9. (a) Kodi mzimu wakucena udathandiza anyakupfunza wa Jezu kucita ciyani? (b) Kodi n’ciyani comwe kapolo wakukhulupirika akucita mwakuthandizidwa na mzimu wa Mulungu?

8 Pomwe Jezu adauza anyakupfunza wace kuti aphate basa lakupalizira, adawauzambo kuti: “Mzimu wakucena ukadzafika kwa imwepo, mun’dzatambira mphanvu.” Mwakutsogoleredwa na mzimu wakucena ayai mphanvu ya Mulungu, ateweri wa Jezu angadacitira umboni pa dziko lentse. Mwakuthandizidwa na mzimu wakucena, Pedru na Paulo akhapoza atenda, kucosa mizimu yakuipa na kulamusa anyakufa. Tenepo, mzimu wakucena udapasa mphanvu Akristau wakuyambirirawa kuti acite basa lakufunika kwene-kwene. Udathandiza apostolo na anyakupfunza winango wa Jezu kukwanisa kupfunzisa wanthu cadidi comwe cingadawatsogolera ku moyo wakusaya kumala. — Juw. 17:3.

9 Pa Pentekosite wa mu 33 EC, anyakupfunza wa Jezu adalewalewa “bzirewedwe bzakusiyana-siyana mwakubverana na momwe mzimuyo ukhawatsogolerera.” Bzimwebzi bzidawathandiza kuti apalizire “bza mabasa yamphanvu ya Mulungu.” (Mab. 2:1-4, 11) Ntsiku zino, timbalewalewa lini bzirewedwe bzakusiyana-siyana mwakudabwisa. Mwakuthandizidwa na mzimu wa Mulungu, kapolo wakukhulupirika na wanzeru ambacosa mabukhu yakulewa bza Bibliya m’bzirewedwe bzizinji. Mwa ciratizo, mwezi uli-wentse pambadindidwa Ntsanza za Mulindiri na ma Mukani mazinji kwene-kwene ndipo pa saite yathu ya jw.org, pambagumanika mabukhu na mavidiyo yomwe yambalewa bza Bibliya m’bzirewedwe bzakupitirira 1000. Bzimwebzi bzimbatithandiza kuti tikwanise kupalizira “bza mabasa yamphanvu ya Mulungu” kwa wanthu wa mitundu yentse, madzinza na bzirewedwe. — Apok. 7:9.

10. Kodi n’ciyani cikucitika pa basa lakusandulizira Bibliya kucokera mu 1989?

10 Kuyambira mu 1989, kapolo wakukhulupirika adayamba kulimbikisa kwene-kwene basa lakusandulizira Bibliya. Bibliya Lakusanduliziridwa la Dziko Lipsa, likugumanika m’bzirewedwe bzakupitirira 200. Mabibliya mazinji yadindidwa kale ndipo manango yakadadindidwa. Ni Mulungu yekha pabodzi na mzimu wace omwe ukuthandizira kuti bzimwebzi bzikwanisike.

11. Kodi mbani ambacita basa lakusandulizira mabukhu ya Mboni za Yahova?

11 Basa lakusandulizira, likucitidwa na Akristau azinji wakubzipereka m’madziko yakupitirira 150. Bzimwebzi bzimbatidabwisa lini, thangwe palibe gulu linango pa dziko la pantsi lomwe likutsogoleredwa na mzimu wakucena ‘pakucitira umboni bwakukwanira bza Mulungu,’ bza Mambo omwe ni Mesiya pabodzi na Umambo bomwe bwakhazikisidwa kudzulu. — Mab. 28:23.

12. Kodi n’ciyani cidathandiza Paulo na Akristau winango kuti akwanise kucita basa lakupalizira?

12 Pomwe Paulo adapalizira Adjuda na wanthu wa mitundu inango ku Antiyokiya wa ku Pisidiya, “wentse omwe akhana makumbukidwe yabwino yomwe yangadawathandiza kugumana moyo wakusaya kumala, adakhulupira.” (Mab. 13:48) Luka adamaliza kunemba bukhu la Mabasa mwakulewa kuti, Paulo “akhawapalizira bza Umambo bwa Mulungu na kuwapfunzisa bza Mbuya Jezu Kristu mwakusaya mantha na mwakusaya kuphingizidwa.” (Mab. 28:31) Kodi mpostoloyu akhapalizira kuponi? Ku Roma, mzinda omwe pa nthaweyo ukhali likulu la umambo bwamphanvu kwene-kwene bwa pa dziko lentse. Ateweri wa Jezu wakuyambirira, adacita basa lakupalizira mwakucita kufotokoza nkhani ayai mwa njira zinango mwakuthandizidwa na mwakutsogoleredwa na mzimu wakucena.

Adapitiriza Kupalizira Napo Kuti Akhazunzidwa

13. Thangwe ranyi tin’funika kupemba tikambazunzidwa?

13 Pomwe anyakupfunza wakuyambirira wa Jezu akhazunzidwa, adapemba kwa Yahova kuti awathandize kukhala wakukhwimika. Bzakutewera bzace bzidakhala bziponi? Mzimu wakucena udawapasa mphanvu kuti alewelewe mafala ya Mulungu mwakukhwimika. (Mab. 4:18-31) Ifepano timbapembambo kwa Mulungu kuti atipase nzeru na mphanvu kuti tipitirize kupalizira napo pomwe tikuzunzidwa. (Tiy. 1:2-8) Timbapitiriza kupalizira thangwe Mulungu ambatisimba ndipo mzimu wakucena umbatithandiza. Palibe comwe cingatitazise kuphata basa lakupalizira, napo ticitsutsidwa mwamphanvu ayai kuzunzidwa mwaukali. Tikakhala tikuzunzidwa, tin’funika kupemba kwa Mulungu kuti atipase mzimu wakucena, nzeru na kukhwimika kuti tipalizire mafala yabwino. — Luk. 11:13.

14, 15. (a) Kodi mpsakutewera bziponi bzomwe bzidabwera “na cizunzo comwe cikhadayamba thangwe ra Sitefano”? (b) Kodi m’ntsiku zathu zino, wanthu azinji adapfunza tani cadidi ku Sibéria?

14 Sitefano adapalizira mwakukhwimika pomwe akhanati kuphedwa na anyamadulanthaka wace. (Mab. 6:5; 7:54-60) Pomwe Akristau adayamba “kuzunzidwa kwene-kwene,” anyakupfunza wentse adabalalikira m’bzigawo bzentse bza Djudeya na Samariya kupambula apostolo. Tsono bzimwebzi bziribe kuimisa basa lakupalizira. Mwa ciratizo, Filipi adayenda ku Samariya “aciyamba kupalizira wanthu wa kumweko bza Kristu” ndipo bzakutewera bzace bzidakhala bzabwino kwene-kwene. (Mab. 8:1-8, 14, 15, 25) Ndipo Bibliya limbatiuza kuti: “Wanthu wentse omwe akhadabalalika na cizunzo comwe cikhadayamba thangwe ra Sitefano, adayenda mpaka ku Fenisiya, ku Xipre na ku Antiyokiya, tsono iwo akhapalizira Adjuda okha. Tenepo, amuna winango pakati pawo omwe akhali wa ku Xipre na ku Sirene, adabwera ku Antiyokiya ndipo adayamba kulewalewa kwa wanthu omwe ambalewalewa Cigerego mwa kuwapalizira mafala yabwino, yakulewa bza Mbuya Jezu.” (Mab. 11:19, 20) Pa nthaweyi, kuzunzidwa kwa Akristau kudacitisa kuti mafala ya Umambo yamwazike.

15 Nthawe zathu zino, bzinthu ninga bzimwebzi bzidacitikambo m’madziko yomwe kale-kale yakhadziwika kuti União Soviética. Maka-maka m’magole ya 1950, Mboni za Yahova zizinji zidayendesedwa ku Sibéria ndipo adazimwaza m’midzi yakusiyana-siyana. Ndipopa, mafala yabwino yakhapaliziridwa ku mbuto zizinji za m’dzikolo. Bzingadakwanisika lini kuti Mboni za Yahova zizinji zigumane kobiri yakukwanira kuti zicite ulendo bwa makilometro 10 000 kuti zikapalizire mafala yabwino. Tsono boma ndiro lidawamwaza m’dzikolo. M’bale munango adalewa kuti: “Bzomwe akulu-akulu wa boma adacitabzi, bzidathandiza kuti wanthu azinji wa mitima yabwino wa ku Sibéria adziwe cadidi.”

Yahova Adawasimba Kwene-kwene

16, 17. Kodi bukhu la Mabasa limbapereka umboni buponi bwakulatiza kuti Yahova akhasimba basa lakupalizira?

16 Bzikuwonekeratu kuti Yahova adasimba Akristau wakuyambirira. Paulo na anzace akhabzala na kuthirizira, “tsono Mulungu ndiye omwe akhakulisa.” (1 Ako. 3:5, 6) Bukhu la Mabasa, limbapereka umboni bwakuti wanthu azinji adakhala atumiki wa Yahova thangwe iye akhasimba basa lakupalizira. Mwa ciratizo, “mafala ya Mulungu yadapitiriza kumwazika ndipo mbogo ya anyakupfunza idapitiriza kuthumizirika kwene-kwene mu Jeruzalemu.” (Mab. 6:7) Na kuthumizirika kwa basa lakupalizira, “mu Djudeya mwentse, mu Galileya na mu Samariya, gwere lidakhala pa mtendere ndipo likhalimba. Pakuti iwo akhalatiza kuti akhagopa Yahova, ndipo akhakhala na moyo mwakubverana na mtsangalazo omwe mzimu wakucena ukhawapasa, gwere lidapitiriza kukula.” — Mab. 9:31.

17 Ku Antiyokiya wa ku Siriya, Adjuda na wanthu omwe akhalewalewa Cigerego adabva cadidi na mboni zakukhwimika. Bibliya limbati: “Kuthumizira bzimwebzi, Yahova akhawathandiza ndipo wanthu azinji adacinja acikhulupira Mbuya.” (Mab. 11:21) Pakulewa bza momwe basali likhayendera patsogolo mu mzinda umweyu, timbawerenga kuti: “Mafala ya Yahova yakhayenda yacimwazika, ndipo wanthu azinji akhayakhulupira.” (Mab. 12:24) Pakuti Paulo na wanthu winango akhapalizira mwakukwanira kwa wanthu wa mitundu inango, “mafala ya Yahova yakhapitiriza kukula mwamphanvu kwene-kwene yacikunda bzineso.” — Mab. 19:20.

18, 19. (a) Kodi timbadziwa tani kuti “boko la Yahova” linafe? (b) Fotokozani ciratizo comwe cikulatiza kuti Yahova ambasiya lini wanthu wace.

18 Mwakusaya kupenukira, “boko la Yahova” linafe ntsiku zino. Ndipopa wanthu azinji akupfunza cadidi ndipo akulatiza kuti abzipereka kwa Mulungu mwa kubatizidwa. Pakuti Mulungu akutithandiza na kutisimba, timbakwanisa kupitiriza kucita basa lakupalizira napo pomwe tikutsutsidwa kwene-kwene ayai kuzunzidwa mwaukali, ninga momwe bzidacitikira Paulo na Akristau winango wakuyambirira. (Mab. 14:19-21) Yahova Mulungu an’dzatithandiza nthawe zentse. “Manja [yace] yomwe yan’dzakhala mpaka kale-kale,” yan’dzatithandiza tikagumana na mabvuto ya mtundu uli-wentse. (Deut. 33:27) Tin’funika kukumbukira kuti thangwe ra dzina lace likulu, Yahova cipo acidzasiya wanthu wace. — 1 Sam. 12:22; Sal. 94:14.

19 Mbatiwoneni ciratizo ca banja la m’bale Harald Abt. Pakuti iye akhapitiriza kupalizira, akulu-akulu wa Nazi adamuyendesa ku kawoko yakuzunzira wanthu ya ku Sachsenhausen mkati mwa Nkhondo Yaciwiri ya pa Dziko Lentse. Mu Maio, 1942, mapolisiya yakabisira (polícia secreta) adayenda ku mui kwa Elsa omwe akhali mkazi wa m’baleyu, ndipo yadatenga mwana wawo. Elsa adayendesedwa m’kawoko zakusiyana-siyana zakuzunzira wanthu. Mpfumakazi Elsa idalewa kuti: “Magole yomwe ndakhala m’kawoko zakuzunzira wanthu za ku Alemanha, yandipfunzisa nfundo yakufunika kwene-kwene. Mzimu wa Yahova ungatipase mphanvu tikakhala tikugumana na mabvuto makulu! Pomwe ndikhanati kuikhidwa m’kawoko, ndidawerenga tsamba la mpfumakazi inango lomwe likhalewa kuti, pa mabvuto makulu, mzimu wa Yahova umbatithandiza kukhala wakuderekha. Ndikhakumbuka kuti mpfumakaziyo ikunama. Tsono, pomwe inepano ndidagumana na mabvuto, ndidazindikira kuti bzomwe akhadalewabzo bzikhali bzacadidi. Bzimbacitikadi tenepo. Mpsakunesa kukhulupira bzimwebzi ukakhala kuti ukanati kugumana nabzo. Tsono ni bzomwe bzidandicitikira.”

Pitirizani Kucitira Umboni Bwakukwanira

20. Kodi n’ciyani comwe Paulo akhacita pomwe akhali m’kawoko yakusaya kucoka pamui, ndipo bzimwebzi bzingathandize tani abale na mpfumakazi zathu zinango?

20 Bukhu la Mabasa limbamaliza na nkhani yakuti Paulo ‘akhapalizira bza Umambo bwa Mulungu’ na nyongo. (Mab. 28:31) Pakuti Paulo akhali m’kawoko yakusaya kucoka pamui, akhalibe mwayi wa kukapalizira nyumba na nyumba ku Roma. Napo bzikhali tenepo, iye adapitiriza kupalizira wanthu wentse omwe akhabwera kwa iye. Ntsiku zino, abale na mpfumakazi zathu zinango zikukwanisa lini kucoka pamui thangwe ra bvuto la thanzi, winango akukwanisa lini kumuka pakama, ndipo winango ali m’nyumba za kukoyera atenda na nkhalamba. Napo bziri tenepo, abale na mpfumakazizi ambafuna kwene-kwene Mulungu ndipo cikhumbo cawo ca kufuna kupalizira cimbakuliratu kuposa pakuyamba. Tenepo, timbawapempherera kuti Baba wathu wakudzulu awathandize kugumana wanthu omwe akufunisisa kupfunza bza iye na bzomwe an’dzacita kutsogoloku.

21. Thangwe ranyi tin’funika kupalizira mwakamkulumize?

21 Azinji wa ifepano tingapalizire nyumba na nyumba na njira zinango zakusiyana-siyana pa basa lakuthandiza wanthu kuti akhale anyakupfunza wa Jezu. Tenepo, ali-wentse wa ifepano acite bzomwe angakwanise kuti akwanirise udindo bwace bwa kupalizira bza Umambo na kucitira umboni “mpaka ku mbuto zakutali za pa dziko la pantsi.” Tin’funika kuphata basali mwakamkulumize, thangwe tikuwona “cizindikiro” cakuti tikukhala mu ntsiku zakumalizira. (Mat. 24:3-14) Tenepo, tin’funika kuphatisa basa bwino nthawe yathu, thangwe tsapano tina “bzakucita bzizinji pa basa la Mbuya.” — 1 Ako. 15:58.

22. Kodi tin’funika kupitiriza kucita ciyani pomwe tikudikhirira ntsiku ya Yahova?

22 Pomwe tikudikhirira kufika kwa “ntsiku ikulu na yakugopswa ya Yahova,” bwerani tipitirize kucitira umboni mwakukhwimika na mwakukhulupirika. (Jow. 2:31) Tin’pitiriza kugumana wanthu azinji wakundendemerana na wa ku Bereya, omwe “adatambira mafala ya Mulungu na mtima wentse.” (Mab. 17:10, 11) Tenepo, bwerani tipitirize kucitira umboni mpaka tidzabve mafala yakuyezezera yakuti: “Wacita bwino, kapolo wabwino na wakukhulupirika”! (Mat. 25:23) Tikacita nyongo yakuthandiza wanthu kuti akhale anyakupfunza wa Jezu na kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova, tin’dzakondwa mpaka kale-kale kudziwa kuti tidaphata basa la ‘kucitira umboni bwakukwanira bza Umambo bwa Mulungu.’

    Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2025)
    Bulani
    Pitani
    • Cinyungwe
    • Tumizani
    • Bzomwe mumbafuna
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
    • Mtemo Wacintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Pitani
    Tumizani