BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • es18 matsa. 47-57
  • Maio

Mbuto mwasankhulayi iribe vidiyo iri-yentse.

Pepani, bzikukhala bzakunesa kuti vidiyoyi iwoneke.

  • Maio
  • Kupfunza Mavesi Nsiku na Nsiku—2018
  • Tumisolo twa nkhani
  • Cipiri, 1 Maio
  • Citatu, 2 Maio
  • Cinai, 3 Maio
  • Cixanu, 4 Maio
  • Malinkhuma, 5 Maio
  • Mdzinga, 6 Maio
  • Ciposi, 7 Maio
  • Cipiri, 8 Maio
  • Citatu, 9 Maio
  • Cinai, 10 Maio
  • Cixanu, 11 Maio
  • Malinkhuma, 12 Maio
  • Mdzinga, 13 Maio
  • Ciposi, 14 Maio
  • Cipiri, 15 Maio
  • Citatu, 16 Maio
  • Cinai, 17 Maio
  • Cixanu, 18 Maio
  • Malinkhuma, 19 Maio
  • Mdzinga, 20 Maio
  • Ciposi, 21 Maio
  • Cipiri, 22 Maio
  • Citatu, 23 Maio
  • Cinai, 24 Maio
  • Cixanu, 25 Maio
  • Malinkhuma, 26 Maio
  • Mdzinga, 27 Maio
  • Ciposi, 28 Maio
  • Cipiri, 29 Maio
  • Citatu, 30 Maio
  • Cinai, 31 Maio
Kupfunza Mavesi Nsiku na Nsiku—2018
es18 matsa. 47-57

Maio

Cipiri, 1 Maio

Wanthu wa ku Amoni adakundidwa.—Way. 11:33.

Djafeti adazindikira kuti iye akhafunika thandizo la Mulungu kuti apulumuse Ajirayeri kwa a Amoni. Iye adapicira Yahova kuti penu iye angadakunda, angadapereka kwa Yahova ninga ‘nsembe yakupsereresa,’ munthu omwe angadayamba kubula m’nyumba pomwe iye angadabwerera kucokera ku nkhondo. (Way. 11:30, 31) Kodi nsembe imweyi ingadaphatanidza ciyani? Kupereka nsembe munthu ni cinthu cakunyansa kwa Yahova. Na tenepo, mpsakuwonekeratu kuti Djafeti akhafuna lini kupereka nsembe ya munthu caiye. (Bzak. 18:9, 10) Cakutonga ca Mozeji, cikhalewa kuti nsembe yakupsereresa ikhafunika kuperekedwa yensene kwa Yahova, bzimwebzi bzinkulatiziratu kuti Djafeti akhathandauza kuti angadapereka munthu kuti acite utumiki bwakupambulika kwa Mulungu. Piciroli likhaphatanidza kutumikira moyo wace wense ku tendi la mkonkhano. Yahova adabvuma mkumbiro wa Djafeti ndipo adamusimba na kukunda kukulu. (Way. 11:32) Pomwe Djafeti adabwerera kucokera ku nkhondo, omwe adabwera kudzamutambira akhali mwana wace m’bodzi yekhayo wacikazi, ndipo bzimwebzi bzidakhala mayezo! Kodi iye adateweza bzomwe adapicira? w16.04 1:11-13

Citatu, 2 Maio

wo adathandiza wanthuwo kubvesesa bzomwe bzikhawerengedwabzo.—Neh. 8:8.

Magole mango’onong’ono m’mbuyomu, magwere mazinji yakhapfunza bukhu lakuti Yandikirani kwa Yehova pa Pfunziro la Bibliya la Gwere. Kodi si cadidi kuti kupfunza bza makhalidwe ya Mulungu, pabodzi na mitawiro ya abale wathu, bzimbalimbisa lufoyi lanu kwa Baba wanu wakudzulu? Ifepano timbathumizirambo cidziwiso cathu ca m’Fala la Mulungu mwa kubvesera na tceru nkhani, bziratizo pabodzi na kuwerenga Bibliya. Mitsonkhano imbatithandiza kuphatisa basa mitemo ya m’Bibliya pa mbali iri-yense ya moyo wathu. (1 Wat. 4:9, 10) Mwa ciratizo, Pfunziro la Nsanza ya Mulindiri, lidakonzedwa kuti lithandize pa bzakusaya bza wanthu wa Mulungu. Kodi Pfunziro la Nsanza ya Mulindiri lidakuthandizani kuwona kufunika kwa kulekerera Mkristau mwanzanu, ayai kucinja kapembedwe kanu? Mitsonkhano ya mdzinga imbatipfunzisa kuti tikapalizire mu utumiki. Timbapfunza momwe tingapalizirire bzipsa bzabwino na momwe tingapfunzisire mitemo ya m’Bibliya mwa kuphata mtima.—Mat. 28:19, 20. w16.04 3:4, 5

Cinai, 3 Maio

Bzinthu bzense bzomwe bzidanembedwa, bzidanembedwa kuti bzitipfunzise.—War. 15:4.

Kodi mudakumbukirambo kale nkhani zakusaya kubvesesana kwa wanthu zakunembedwa m’Bibliya? Kumbukirani makapitulo matatu yokha yakuyambirira ya Ciyambo. Kaini ankupha Abeli (Ciy. 4:3-8); Lameke ankupha mulumbwana m’bodzi thangwe adam’menya (Ciy. 4:23); anyakabusa wa Abalahamu (Abramu) na wa Loti ankupopotezana (Ciy. 13:5-7); Hagari akunyoza Sara (Sarayi), omwe akhadakhumudwa na Abalahamu (Ciy. 16:3-6); Ismayeri ankulimbana na ali-wense ndipo munthu ali-wense ankulimbana naye. (Ciy. 16:12) Thangwe ranyi Bibliya limbafotokoza bza nkhani za kusaya kubvesesanazi? Thangwe libodzi ndakuti iro limbathandiza wanthu wakusaya kulungama kudziwa thangwe race iwo an’funikira kukhazikisa mtendere. Limbatilatizambo momwe tingacitire bzimwebzi. Timbagumana phindu mwa kuwerenga nkhani za m’Bibliya zakulewa bza wanthu womwe adalimbana na mabvuto yacaiyo. Timbapfunza bzakutewera bza nyongo yawo ndipo tingakwanise kuphatisa basa nfundo zimwezi pa bzakucitika bzibodzi-bodzi bzomwe tingagumane nabzo pa moyo. N’cadidi, nkhani zimwezi zingatithandize kuwona bzomwe tingafunikire kucita ayai bzomwe tingafunikire lini kucita pa nkhani ninga zimwezi. w16.05 1:1, 2

Cixanu, 4 Maio

M’mitundu yense, bzipsa bzabwino bzin’funika kupaliziridwa cakuyamba.—Mar. 13:10.

Kodi Jezu na anyakupfunza wace adaphatisa basa njira ziponi kuti apalizire bzipsa bzabwino? Iwo akhafikira wanthu kuli-kwense komwe iwo akhagumanika—m’mbuto za padeca na m’mii mwawo. Basa lakupalizirali lidaphatanidza kunyang’ana wanthu wakuthemera ku nyumba na nyumba. (Mat. 10:11; Lu. 8:1; Mab. 5:42; 20:20) Basa lakulinganizikali likhalatiza kuti pakhalibe tsankhulo. Tani pakulewa bza Mboni za Yahova? Ndiwo okha omwe ankupalizira kuti Jezu ankutonga kale ninga Mambo kuyambira mu 1914. Ninga momwe Jezu adalewera, iwo ambaikha patsogolo basa lakupalizira. Bukhu lakuti Pillars of Faith—American Congregations and Their Partners (Midjirikiro ya Cikhulupiro—Magwere Yaciamerika na Anyakuyathandizira Wace) lidati: “Mboni za Yahova . . . zimbayebwa lini kuti basa lawo likulu ni kupalizira bzipsa bzabwino pakulewa bza cimaliziro ca dzikoli na bzomwe wanthu an’funika kucita kuti adzapulumuke.” Mboni za Yahova zinkupitiriza kupalizira bzipsa, mwa kuphatisa basa njira zomwe Jezu na anyakupfunza wace adaziphatisira basa. w16.05 2:10, 12

Malinkhuma, 5 Maio

Un’dzamudziwadi Mulungu.—Mim. 2:5.

Tikambacita bzakusankhula bzathu mwakubverana na makumbukidwe ya Yahova, tin’dzafendererana naye. (Tiy. 4:8) Timbapfatsa thangwe ra kufunidwa na kusimbidwa naye. Bzimwebzi bzimbalimbisa cikhulupiro cathu kuna Baba wathu wakudzulu. Tenepo, mbatibvumeni kutsogoleredwa na bzakutonga na mitemo ya m’Bibliya, pakuti iyo imbatiuza bza makumbukidwe ya Mulungu pa nkhani ya kucita bzakusankhula. N’cadidi kuti nthawe zense tin’dzakhala na bzinthu bzipsa kuti tipfunze pakulewa bza Yahova. (Djobi 26:14) Na nyongo, napo tsapano tingagumane nzeru, cidziwiso na kuzindikira, bzomwe bzingatithandize kucita bzakusankhula mwanzeru. (Mim. 2:1-5) Nzeru na makumbukidwe ya wanthu wakuperewera yambabwera yacipita, koma nyakunemba psalymo ankutikumbusa kuti: ‘Bzakusankhula bza Yahova bzin’dzakhala mpaka kale-kale; makumbukidwe ya mu mtima mwace yan’dzakhala ku mbadwo na mbadwo.’ (Psal. 33:11) Tingacite bzakusankhala bzabwino kwene-kwene penu makumbukidwe na bzakucita bzathu bzin’bverana na makumbukidwe ya Mulungu wathu wa nzeru zense, Yahova. w16.05 3:17

Mdzinga, 6 Maio

Yahova ambawona bzomwe bziri mu mtima.—1 Sam. 16:7.

Kukhulupira kwathu mphanvu ya Yahova ya kuwona mu mtima na ya kukwewera kwa iye wale omwe iye ambawasankhula, kun’funika kuticitisa kuleka kumbayeruza winango, pense pawiri, mu gawo ayai mu gwere lathu. (Ju. 6:44) Kubvuma Yahova ninga Nyakutiumba kungatokonye momwe timbacitira bzinthu na Akristau anzathu. (Zai. 64:8) Kodi mumbawona abale wanu ninga momwe Mulungu ambawawonera—si kuti ninga cinthu comwe camala kuphata basa koma ninga cinthu comwe cinkupitiriza kuphata basa? Iye angawone mkati mwa munthu na mtundu wa munthu omwe angakhale m’manja mwace. Na tenepo, Yahova ambanyang’anisa wanthu na cakulinga cabwino sikuti pa kutaza kwawo kwakusaya kukhalisa. (Psal. 130:3) Tingamutewezere mwa kumbanyang’anisa atumiki wace na mtima wabwino. N’cadidi, tingathandizire nyakutiumba wathu mwa kumbathandiza abale wathu pomwe iwo ankucita nyongo kuti ayendese patsogolo bzinthu bzauzimu. (1 Wat. 5:14, 15) Akulu omwe ni ‘amuna ninga mphaso’ ambakhala wakuyambirira pakucita bzimwebzi.—Wayef. 4:8, 11-13. w16.06 1:4-6

Ciposi, 7 Maio

Ule omwe ankukumbuka kuti adaima asamale kuti aleke kugwa.—1 Wak. 10:12.

Kugawana bzipsa bzabwino na winango kungatithandize kuti tikulise khalidwe la kubzicepswa na mbali zakusiyana-siyana za bzisapo bza mzimu wa Mulungu. (Wag. 5:22, 23) Kuthumizira bzimwebzi, tikambalatiza unthu bwacikristau, timbadekesa mafala yomwe tinkupalizirayo, bzomwe bzingatokonye winango mwa wanthu omwe timbawapalizirawo. Mwa ciratizo, Mboni ziwiri za ku Austrália zidatetekera mwaulemu pomwe mweneciro nyumba wacikazi akhawalewa mafala yakuipa. Patsogolo pace, iye adazindikira kuphonya kwace thangwe ra mafala yakuipa yomwe adalewa kuna mbonizo ndipo adanemba tsamba acilitumiza ku mthambi. Iye adati: “Kwa wanthu awiri wakupirira na wakubzicepswa kwene-kwene wale, ndikufuna kupepesa kuphonya kwangu thangwe ra khalidwe langu lakuipa na lakubzikuza. Ndinkucita manyazi thangwe ra kukhala pakati pa wanthu awiri omwe akhamwaza mafala ya Mulungu wale na momwe ndidawatawirira.” Kodi munthuyu angadanembera mthambi bzingadakhala kuti apaliziwo adalatizambo mzimu wa ukali? Ne. Utumiki bwathu n’bwaphindu kwene-kwene—kuna ife na kwa anansi wathu! w16.06 2:12, 13

Cipiri, 8 Maio

Ufune mwanzako ninga momwe umbabzifunira iwe wekha.—Mat. 22:39.

Ifepano timbabadwa wakuperewera. (War. 5:12, 19) Tenepo, nthawe zinango, wanthu winango mu gwere an’dzatikalipisa na bzakulewa ayai bzakucita. Bzimwebzi bzingayeze lufoyi lathu kwa Yahova na kwa wanthu wace. Kodi tin’dzacita tani bzimwebzi bzikadzaticitira? Mwa ciratizo, Mkulu wa Ansembe Eli akhana wana awiri omwe akhalemekeza lini malamulo ya Yahova. Timbawerenga kuti: ‘Wana wacimuna wa Eli akhali wanthu wakuipa; Iwo akhalemekeza lini Yahova.’ (1 Sam. 2:12) Napo kuti baba wawo akhana udindo bwa kutsogolera kunamata kwacadidi, wana wace awiri akhacita pikado zikulu-zikulu. Eli akhadziwa bzimwebzi ndipo akhafunika kuwapasa malango, koma iye adawalekerera. Ninga bzakutewera bzace, Mulungu adalanga wanthu wa pamui pa Eli. (1 Sam. 3:10-14) Na kupita kwa nthawe, mbadwa zace zidaletsedwa kutumikira ninga akulu-akulu wa anyansembe. Mungadakhala kuti munkukhala mu nsiku za Eli, kodi mungadamuwona tani Eli thangwe ra kulekerera pikado zomwe wana wace akhacita? Kodi mungadasiya kutumikira Mulungu? w16.06 4:5, 6

Citatu, 9 Maio

Bzinango bzense bzin’dzathumiziridwa kwa imwepo.—Mat. 6:33.

N’thangwe ranyi Jezu adalewa mafala yali padzuluya? Iye adafotokoza kuti: ‘Baba wanu wa kudzulu ambadziwa kuti mpsakufunikambo kwa imwepo.’ Yahova ambadziwa bzomwe imwepo mumbafuna napo imwepo munati kucita bzomwe munkufuna. (Waf. 4:19) Iye ambadziwa bzomwe tin’dzabvala. Iye ambadziwambo cakudya comwe mun’dzafunikira. Iye ambadziwa kuti imwepo na banja lanu mun’funika kukhala na mbuto yakukhala. Yahova an’dzawonesesa kuti imwepo mukhale na bzomwe munkufunikiradi. Inde, tinkutsimikiza kuti penu tinkucita mwakubverana na bzomwe iye ankutikumbira na kuikha Umambo bwace pakuyamba, iye an’dzatipasa cinthu ciri-cense comwe tingafunikire na bzinango bzakuthumizirika. Timbazindikirambo kuti uxamwali bwabwino na Yahova, ni cinthu comwe cin’dzaticitisa kukhaladi wakukondwa, ndipo bzimwebzi bzin’dzatithandiza kukhala wakukomedwa na ‘cakudya na bzakubvala’ bzomwe tinkufunikira.—1 Tim. 6:6-8. w16.07 1:17, 18

Cinai, 10 Maio

Pomwe tikhali anyamadulanthaka, tidabveranisidwa na Mulungu mwa infa ya Mwana wace.—War. 5:10.

Thangwe ra cakulombolera, tingabveranisidwe na Mulungu, bzomwe bzingathandauze kuti tingakhale pa mtendere na iye ticikhala axamwali wace. Paulo adafotokoza momwe bzimwebzi bzimbabveranira na kudeka mtima kukulu kwa Yahova pomwe iye adauza abale wace wakudzozedwa kuti: ‘Tsapano pakuti tayesedwa wakulungama thangwe ra cikhulupiro, bwerani tikhale pa mtendere na Mulungu mwa Mbuya wathu Jezu Kristu, mwa ule omwe tidatambirambo kudeka mtima kukulu komwe tinako tsapano thangwe ra cikhulupiro; mbatikondweni na cidikhiro ca kugumanika mu umbiri bwa Mulungu.’ (War. 5:1, 2) Ndife wakutenda kwene-kwene kuti timbakondwa na uxamwali bwabwino na Yahova! Mpolofeta Danyeri adanemba kuti mu nthawe yacimaliziro, ‘wanthu wa nzeru,’ omwe ambaimira Akristu wakudzozedwa angadadzabweresa ‘wanthu azinji ku cirungamo.’ (Dan. 12:3) Kodi Akristu wakudzozedwawo ambacita tani bzimwebzi? Iwo ambapalizira bzipsa bzabwino na kupfunzisa bzakutonga bza Yahova kuna bzulu na bzulu bza ‘mabira manango.’ (Ju. 10:16) Iwo ambawathandiza kuti akhale wakulungama pamaso pa Mulungu, bzomwe bzimbakwanisika kokha na kudeka mtima kukulu kwa Yahova.—War. 3:23, 24. w16.07 3:10, 11

Cixanu, 11 Maio

Iwo adayenda kukabzitengera akazi wense omwe adawasankhulawo.—Ciy. 6:2.

Koma bzimwebzi bzikhali lini bza cibadwa ndipo wanjowo na azikaziwo adakhala na wana omwe akhali bzinzonzomtali omwe akhali wa ciwembo ndipo adacemeredwa kuti Anefili. Mu nthawe imweyo ‘kuipa kudawanda pa dziko la pansi’ ndipo ‘makumbukidwe yense ya mitima ya wanthu yakhali yakuipa yokha-yokha nthawe zensene. (Ciy. 6:1-5) Yahova adalewa kuti angadadzabweresa cigumula cikulu ca madzi pa dziko la pansi kuti cidzapfudze wanthu wense wakuipa. ‘Nowe, mpalizi wa cirungamo,’ adauza wanthu wale bza Cigumula ca madzi comwe cikhabwera. (2 Pe. 2:5) Koma iwo alibe kutetekera Nowe thangwe akhali wakutanganika kwene-kwene pa moyo wawo wa nsiku na nsiku, kuphatanidza pa nkhani ya malowozi. Jezu adandendemezera nsiku za Nowe na nsiku zathu zino. (Mat. 24:37-39) Nsiku zino, wanthu azinji ambatetekerambo lini bzipsa bzabwino bza Umambo bwa Mulungu. Tinkupalizira bzipsabzi pomwe dziko lakuipali linati kupfudzidwa. Kodi tingapfunze ciyani bza nthawe ya Cigumula ca madzi? Tin’funika lini kulekerera kuti bzinthu ninga kulowolana ayai kukhala na wana bzikhale cinthu cakufunika kwene-kwene kwa ife mpaka kuyebwa kuti nsiku ya Yahova iri pafupi. w16.08 1:8, 9

Malinkhuma, 12 Maio

Nthawe yomwe yasalayi yafupika. Kuyambira tsapano, omwe ana akazi ambakhale ningati alibe, . . . ndipo omwe ankuphatisa basa dzikoli akhale ninga omwe ankuliphatisa lini basa mwakukwana.—1 Wak. 7:29-31.

Pakuti tinkukhala ‘m’nsiku zakumalizira,’ tinkugumana na ‘nthawe zakupambulika na zakunesa.’ (2 Tim. 3:1-5) Ndipopa tin’funika kukhala wakukhotcerereka pa mbverano wathu wakulimba na Yahova. Mu vesi ya nsiku ya leroyi, Paulo akhathandauza lini kuti munthu wakulowola ayai kulowodwa an’funika kuwona mwanzaceyo ninga kuti alibe basa. Koma pakuti tinkukhala mu nsiku zakumalizira, tin’funika kuikha pa mbuto yakuyamba kunamata kwathu Yahova. (Mat. 6:33) Mu nsiku zakunesa zino, timbawona kuti bzinthu bzinkufamba lini bwino m’mabanja mazinji. Tsono kodi bzingakwanisike kuti bzinthu bzifambire bwino mabanja, yacigumana mpfatso? Inde, bzingakwanisike tikapitiriza kukhala pa mbverano wabwino na Yahova pabodzi na wanthu wace, tikaphatisa basa mitemo ya m’Bibliya na kubvuma kutsogoledwa na mzimu wakucena wa Yahova. Tikacita bzimwebzi, tin’dzalemekeza ‘comwe Mulungu wacimanga pabodzi.’—Mar. 10:9. w16.08 2:17, 18

Mdzinga, 13 Maio

Usani thimu la mabira la Mulungu.—1 Ped. 5:2.

Pankufunika kuthandiza abale azinji kuti akhale abusa m’gwere. Paulo adapfunzisa Timotio ndipo adamulimbikisa kuti apfunzisembo winango. Paulo adauza Timoteo kuti: ‘Bzinthu bzomwe wabva kwa ine, mwakuthandizidwa na mboni zizinji, bzinthu bzimwebzi upfunzise amuna wakukhulupirika, ndipo iwo an’dzakhalambo wakuthemera kupfunzisa anzawo.’ (2 Tim. 2:1, 2) Timotio adapfunza bzinthu bzizinji na Paulo omwe akhali mkulu wa gwere ndipo akhalimbo mpostolo, iye adapfunza bzinthu ninga momwe angadakulisira luso lace la kupalizira na momwe angadathandizira winango mu gwere. (2 Tim. 3:10-12) Paulo adamala nthawe izinji ana Timotio thangwe akhafuna kutsimikiza kuti iye wapfunzisidwa bwino. (Mab. 16:1-5) Akulu angatewezere Paulo mwa kumbayenda pabodzi na atumiki wakuthandiza wakuthemera ku maulendo yawo ya ubusa. Mwa kucita tenepo, atumiki wakuthandiza an’dzapfunza kucokera kwa akulu momwe angapfunzisire winango, momwe angakhalire wakupirira na walufoyi na momwe angakhulupirire Yahova pomwe ankusamalira mabira yace. w16.08 4:16, 17

Ciposi, 14 Maio

Leka kulekerera kuti manja yako yatepe.—Sof. 3:16.

Bibliya likambalewa bza kulekerera manja kutepa, nthawe zinango limbakhala linkuthandauza bza munthu omwe wataya mtima ayai cidikhiro. (2 Nkha. 15:7; Waheb. 12:12) Bzimwebzi bzingacitise kuti munthuyo abwerere m’mbuyo mwauzimu. Mwakupasa nsisi, tinkugumana na bzineso bzikulu, pakuti tinkukhala mu dziko lakuipa la Sathani. Mwakundendemerana na ndangula yomwe imbacitisa mwadiya kuti uleke kufamba, thupo lingaticitisembo kuti tibzibve ninga wakusaya kufunika ayai kutaya mtima. (Mim. 12:25) Thangwe ranyi mumbakhala na thupo? Pinango mudasunama thangwe ra infa ya munthu omwe mukhamufuna ayai munkulimbana na matenda makulu ayai mayezo. Pinango munkulimbana na bvuto la kobiri kuti musamalire banja lanu. Na kupita kwa nthawe, kupanikizika m’makumbukidwe kungakucitiseni kuti mutepe mwauzimu mpaka kufika pa kuluza cikondweso canu. Tenepo, tsimikizani kuti Mulungu ngwakukonzeka kukuthandizani.—Zai. 41:10, 13. w16.09 1:2, 4

Cipiri, 15 Maio

Ndin’dzafulumiza kutewera njira ya malamulo yanu.—Psal. 119:32.

Pakuti ndife wanthu wakuperewera, tingalimbane na bzinkhumbo bzakuipa. Winango ambacita nyongo yakulatiza makhalidwe yabwino mu utumiki ndipo winango ambalimbana na mabvuto ya thanzi ayai kusunama. Ndipo pana winango omwe ambawona kuti bzimbawanesa kulekerera anzawo omwe adawaphonyera. Bziribe basa kuti tina nthawe zingasi tinkutumikira Yahova, tensenefe tin’funika kulimbana na bzinthu bzomwe bzingatitazise kutumikira Mulungu, omwe ambafupa wanthu wakukhulupirika. Penu munkubva tenepo, pembani kwa Yahova ndipo mukumbireni mzimu wace wakucena. Mpembo na mzimu wakucena bzingakuthandizeni kuti mukhale na mphanvu ya kucita comwe n’cabwino ndipo patsogolo pace mungadzatambire bzisimbo bza Mulungu. Tsimikizani kukhala na moyo wakubverana na mipembo yanu. Mbawerengani Bibliya nsiku zense ndipo khalani na nthawe ya kucita pfunziro la pamwekha na kunamata ninga banja.—Psal. 119:32. w16.09 2:10, 11

Citatu, 16 Maio

Cikhulupiro ndico . . . umboni bwakuwoneka bwa bzinthu caibzo napo mpsakusaya kuwoneka.—Waheb. 11:1.

Wanthu winango angakuuzeni kuti, “ndimbakhulupira kuti bzinthu bzidacita kusandulika thangwe masiyentista yadalewa kuti bzimwebzi mpsacadidi. Tenepo mungakhulupire tani Mulungu pomwe mukanati kumuwona?” Wanthu azinji ambakumbuka tenepo. Tsono, cadidi n’cakuti, palibe ne na m’bodzi omwe adawona kale Mulungu ayai kuwona cinthu pomwe cinkulengedwa. (Ju. 1:18) Apa tani bza wanthu omwe ambakhulupira kuti bzinthu bzidacita kusandulika? Iwombo ambakhulupira cinthu ciri-cense comwe iwo akanati kuciwona. Palibe siyentista ayai munthu ali-wense omwe adawona cinthu ca moyo cinkusandulika kucoka ku mtundu uyu cicikhala mtundu winango. Mwa ciratizo, palibe ne na m’bodzi adawona kale cirombo cakukwawa cicisanduka n’kukhala cirombo ca minyendo minai. (Djobi 38:1, 4) Tenepo tensenefe tin’funika kupenda nfundo zakufunika, kuzikumbukira mwakusamala na kutsimikiza bzomwe nfundozo zinkulatiza. Wanthu azinji akambawona bzinthu bza m’cirengedwe ambazindikira kuti Mulungu alipo. Iwo ‘ambawona bwino’ kuti iye ndiye Mulengi, ngwamphanvu ndipo ana makhalidwe mazinji yakudabwisa.—War. 1:20. w16.09 4:4

Cinai, 17 Maio

Lekani kuyebwa kutambira alendo.—Waheb. 13:2.

Yahova mwa lufoyi, akhasamalira alendo omwe akhakhala mu Jirayeri. Mwa ciratizo, iwo angadaphalasa bzinthu bzomwe anyakubvuna adabzisiya. (Mwam. 19:9, 10) M’mbuto mwa kundowuza Ajirayeri kuti ambalemekeze alendo, Yahova akhafuna kuti iwo ambakumbukire momwe alendo ambabvera. (Kuf. 23:9) Napo Ajirayeri pomwe akhanati kuyenda ku ukapolo ku Edjipito, Aedjipitowo akhawafuna lini thangwe iwo akhali wakusiyana. (Ciy. 43:32; 46:34; Kuf. 1:11-14) Pomwe Ajirayeri akhali alendo, moyo wawo ukhali wakunesa. Ndipopa Yahova akhafuna kuti iwo ambakumbukire bzimwebzi acimbadekerambo mtima alendo omwe akhakhala nawo. (Mwam. 19:33, 34) Yahova alibe kucinja. Na tenepo, alendo akabwera ku gwere lathu, tin’funika lini kuyebwa kuti Yahova ambapitiriza kuwadekera mtima. (Bzak. 10:17-19; Malak. 3:5, 6) Bwerani timbakumbukire mabvuto yomwe alendo angagumane nayo. Mwa ciratizo, iwo angabvesese lini cirewedwe cipsa ndipo angacitiridwe bzinthu mwakusaya cilungamo. Bwerani ticite nyongo yakuwathandiza na kuwacitira bzinthu mwa kudeka mtima.—1 Pe. 3:8. w16.10 1:3-5

Cixanu, 18 Maio

Ninga momwe thupi lakusaya mzimu ndakufa, mpsibodzi-bodzimbo na cikhulupiro cakusaya mabasa yace, n’cakufa.—Tiy. 2:26.

Tiyago adanemba kuti: ‘Ndiratize cikhulupiro cako cakusaya mabasa yace ndipo ine ndin’dzakulatiza cikhulupiro cangu mwa mabasa yangu.’ (Tiy. 2:18) Kuti tikhale na cikhulupiro, Tiyago adalewa kuti tin’funika kucita bzinthu bzizinji sikuti kundokhulupira. Madimonyo yambadziwa kuti Mulungu alipo, koma iyo yambakhulupira lini Yahova. Ndipo iyo yambatsutsa kwene-kwene Mulungu. (Tiy. 2:19, 20) Mwa njira inango, munthu omwe ana cikhulupiro ambakondwesa Mulungu mwa kumbacita mabasa yabwino ayai bzicito bzabwino. Ndibzo bzomwe Abalahamu adacita. Tiyago adanemba kuti: ‘Kodi Abalahamu, baba wathu, alibe kuwonedwa wakulungama mwa mabasa yace, pomwe adapereka mwana wace Izaki pa mphatso? Onani kuti cikhulupiro cace cidabverana na mabasa yace ndipo cidakhala cakulungama thangwe ra mabasa yaceyo.’ (Tiy. 2:21-23) Patsogolo pace Tiyago adadzabvekesa kuti cikhulupiro cakusaya mabasa n’cakusaya phindu pomwe adalewa mafala ya m’vesi ya leroya. w16.10 4:8

Malinkhuma, 19 Maio

[Mulungu] adapasa munthu cikhumbo ca kufuna kukhala na moyo wamuyaya.—Mpal. 3:11.

Masiyentista yambaphatisa basa bzinthu bzizinji bzomwe iwo ambapfunza bza m’cirengedwe kuti acitise moyo wathu kukhala wabwino. Tsono iwo ambakwanisa lini kutawira mibvunzo mizinji yakufunika kwene-kwene. Mwa ciratizo, masiyentista yambakwanisa lini kulewa bwino-bwino momwe cirengedwe cidayambira, ayai thangwe lomwe lidacitisa kuti wanthu, bzirombo na miti bzigumanike pa dziko la pansi pano. Ndipo wanthu azinji ambakwanisa lini kufotokoza comwe cimbacitisa wanthu kukhala na cikhumbo cakufuna moyo wamuyaya. Thangwe libodzi lomwe limbacitisa wanthu kutazira kutawira mibvunzo imweyi ndakuti masiyentista pabodzi na wanthu winango ambalewa kuti kulibe Mulungu ndipo ambapfunzisa kuti bzinthu bzidacita kusanduka. Tsono Mulungu ambatipasa mitawiro m’bukhu lace, Bibliya. Yahova adalinganiza kuti bzakulengedwa bzense bzimbacite bzinthu ninga momwe bzidalengedwera. Bzimwebzi bzimbacinja lini. Wanthu omwe ambacita mabasa ya kukonza bza magetsi, madzi, ma injinyeiro, anyakutekenya ndeke, madotolo na winango ambakhulupira bzinthu bzimwebzi kuti basa lawo lifambe bwino. w16.11 2:4, 5

Mdzinga, 20 Maio

Mwa [Mulungu] tina moyo, timbafamba, ndipo tiripo.—Mab. 17:28.

Tina mathangwe mazinji yakutendera Yahova! Thangwe libodzi ndakuti, ‘mwa iye tina moyo timbafamba ndipo tiripo.’ Iye adatipasambo Bukhu lace, Bibliya. Ninga Akristau Wakutesalonika, timbatenda mphatsoyi thangwe rakuti ni mafala yakucokera kwa iye. (1 Wat. 2:13) Bibliya limbatithandiza kuti tifendererane na Yahova, ndipo iye an’dzatifendererambo. (Tiy. 4:8) Timbatenda kwene-kwene Baba wathu thangwe ra kuticemera kuti ticite mbali m’gulu lace! Timbabva ninga momwe munembi wa psalymo adalewera kuti: ‘Tendani Yahova, pakuti iye ngwabwino; kudeka mtima kwace kun’dzakhala mpaka kale-kale.’ (Psal. 136:1) Pa vesi liri-lense la Psalymo 136, munembi wa psalymoli adabwerezera mafala yakuti ‘kudeka mtima kwace kun’dzakhala mpaka kale-kale.’ Inde tikakhala wakukhulupirika kwa Yahova na kuteweza malango yomwe ambatipasa m’gulu lace, iye an’dzatipasa moyo wakusaya kumala ndipo an’dzatidekera mtima mpaka muyaya! w16.11 3:18, 19

Ciposi, 21 Maio

Ninga momwe pikado idapita m’dziko thangwe ra munthu m’bodzi, idabwerambo infa thangwe ra pikado ndipo infayo idafikira wanthu wense thangwe rakuti wense ana pikado.—War. 5:12.

Vesiri limbaphatisidwa basa kazinji kense m’mabukhu ya Kodi Bibliya Limbapfunzisa Ciyani Maka-maka? na lakuti Bzomwe Bibliya Limbapfunzisa. Pomwe timbapfunza na wana wathu ayai na wanthu winango msolo 3, 5 na 6, timbawerenga Waroma 5:12. Tingaphatise basa vesi limweri kuti tiwathandize kubvesesa thangwe race dziko la pansi ni paraizo lini, thangwe ranyi tikhafunikira cakulombolera ndipo thangwe ranyi timbafa. Koma vesiri lingathandizembo tensenefe kuthumizira kutenda uxamwali bwathu na Yahova. Lingatithandize pomwe kuti tikhale wakutsimikiza kumutumbiza na kupitiriza kunyang’ana mabaibai yomwe iye watipicira. Mwakupasa nsisi, tensenefe tina pikado. Nsiku zense timbaphonya. Koma Yahova ngwansisi. Iye ambadziwa kuti ndife wakuperewera ndipo ambafuna kutilekerera. (Psal. 103:13, 14) Jezu adalewa kuti tin’funika kukumbira Mulungu kuti atilekerere pikado zathu. (Lu. 11:2-4) Yahova akatilekerera bzakuphonya bzomwe tidacita kale-kale, tin’funika lini kupitiriza kumbabzikumbukira. Bwerani ticezerane momwe Yahova ambatilekerera. w16.12 1:1-3

Cipiri, 22 Maio

Omwe ambacita bzinthu mwakubverana na thupi ambaikha makumbukidwe yawo pa bzinthu bza kuthupi.—War. 8:5.

Akristau wa ku Roma akhafunika kubzipenda kuti awone bzinthu bzomwe akhaikha m’makumbukidwe mwawo. Nsiku zino, tin’funikambo kukumbukira cinthu comwe timbaciikha pa mbuto yakuyamba pa moyo wathu. Kodi n’ciyani comwe timbafuna kucilewalewa kawiri-kawiri? Kodi n’ciyani comwe timbafuna kucita? Azinji angazindikire kuti ambamala nthawe zizinji acimbakumbukira bza kumwa mtundu wakusiyana-siyana wa mowa, kudekesa nyumba yawo, kugula bzakubvala bzipsa, kugumana kobiri zizinji ayai kukumbukira mbuto yomwe angakapitire feriya. Kukumbukira bzinthu bzimwebzi n’kwakuipa lini. N’kwacibadwa kukumbukira bzimwebzi. Mwa ciratizo, Jezu adasandusa madzi kukhala vinyu pa malowozi, ndipo Paulo adauza Timotio kuti amwe ‘vinyu pang’ono’ thangwe ra bvuto lace la m’mimba. (1 Tim. 5:23; Ju. 2:3-11) Tsono kodi Jezu na Paulo akhandokhala ankukumbukira ayai kuceza bza vinyu pa moyo wawo? Ne. Tsono tani ifepanombo? Kodi n’ciponi cinthu cakufunika kwene-kwene pa moyo wathu? w16.12 2:5,10, 11

Citatu, 23 Maio

Ndin’dzakusiyani lini napang’onopo ne kukuthawani.—Waheb. 13:5.

Piciro limweri tingalibveranise na mafala ya Jezu yakuti lingani umambo pakutoma. (Mat. 6:33) Pa nthawe inango mpostolo Pedru adabvunza Jezu kuti: ‘Ifepano tasiya bzinthu bzense ndipo takutewerani; tsono n’ciyani comwe ife tin’dzagumana?’ (Mat. 19:27) Jezu alibe kukalipa na mbvunzo wa Pedru. M’mbuto mwace, Jezu adauza anyakupfunza wace kuti an’dzasimbidwa thangwe ra kubzipereka kwawo. Apostolo na atumiki winango wakukhulupirika, an’dzatonga pabodzi na Jezu kudzulu. Koma Jezu adalewa pomwe kuti napo tsapano tingagumane bzisimbo. Iye adati: ‘Ali-wense omwe adasiya nyumba, abale, mpfumakazi, abereki, wana ayai minda thangwe ra dzina langu, an’dzatambira bzizinji kuposa bzimwebzi ndipo an’dzagumana moyo wakusaya kumala.’ (Mat. 19:29) Ateweri wense wa Jezu angagumane baba, mai, abale, mpfumakazi na wana mu gwere nsiku zino. Bzimwebzi mpsakufunika kwene-kwene kuposa cinthu ciri-cense comwe tingasiye kuti tibzipereke pakuthandizira Umambo bwa Mulungu. w16.12 4:4, 5

Cinai, 24 Maio

Cikhulupiro ndico cidikhiro cakutsimikizika ca bzinthu bzakudikhiridwa.—Waheb. 11:1.

Yahova ambatipasa bzinthu bzabwino bzomwe bzimbatithandiza kuti tidikhirire bzakutsogolo. Iye adapicira kucenesa dzina lace na kuti cakulinga cace cicitike kudzulu na pa dziko la pansi. (Mat. 6:9, 10) Bzimwebzi ni bzinthu bzakufunika kwene-kwene bzomwe tinkubzidikhirira. Yahova adapicirambo kutipasa moyo wamuyaya, napo penu ni kudzulu ayai pansi pano. Bzin’dzadekeza kwene-kwene bzikadzakwanisika! (Ju. 10:16; 2 Pe. 3:13) Ndipo tinkufunisisa kuwona momwe Yahova an’dzapitirizira kutsogolera na kuthandiza wanthu wace nsiku zakumalizira zino. Bibliya limbalewa kuti cikhulupiro ni ‘cidikhiro cakutsimikizika’ ca bzomwe tinkudikhirira. Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti wale omwe ana cikhulupiro, ankutsimikiza na mtima wense kuti bzinthu bzomwe Yahova ambapicira bzin’dzakwanisikadi. w16.10 3:1, 2

Cixanu, 25 Maio

Mwakubverana na mphaso yomwe ali-wense adatambira, iphatiseni basa pakutumikira winango.—1 Pe. 4:10.

Yahova adapasa ali-wense wa ife mphaso zakusiyana-siyana, nzeru na luso, ndipo iye ambafuna kuti timbabzisankhulire tekha momwe tingaziphatisire basa. Penu ndife wakubzicepswa, tin’dzaphatisa basa mphaso zathu mwakubverana na momwe Yahova an’funira. (War. 12:4-8) Timbadziwa kuti mphaso zathu zin’funika kumbalemekeza Yahova na kuziphatisa basa pa kumbathandiza winango. Bzomwe timbacita pa kutumikira Yahova bzingacinje na kupita kwa nthawe. Ninga ciratizo, kumbukirani momwe bzinthu bzikhacinjira pa moyo wa Jezu. Pakuyamba, iye akhali yekha na Baba wace. (Mim. 8:22) Patsogolo pace, iye adathandiza Yahova pakulenga wanjo, bzinthu bza kudzulu, bza pa dziko pabodzi na wanthu. (Wakol. 1:16) Patapita nthawe, iye adatumizidwa pa dziko la pansi. Adabadwa ninga tcece ndipo adakula. (Waf. 2:7) Pambuyo pa infa yace, Jezu adabwerera pomwe kudzulu, ndipo mu 1914 iye adakhala Mambo mu Umambo bwa Mulungu. (Waheb. 2:9) Kutsogoloku, Jezu akadzamala kutonga ninga Mambo kwa magole culu cibodzi, an’dzabwezera Umambobo kwa Yahova kuti ‘Mulungu akhale bzinthu bzense kwa wensene.’—1 Wak. 15:28. w17.01 3:11, 12

Malinkhuma, 26 Maio

Sankhulani lero omwe mutumikireyo.—Djos. 24:15.

Pomwe mkazi winango akhacita cakusankhula, adauza xamwali wace kuti: “Ndin’funa lini kuneseka na kukumbuka; kuti bzipuse, ndondiuza bzomwe ndicite.” Mkaziyu akhafuna kucita kuuzidwa bzomwe acite m’mbuto mwa kuphatisa basa ufulu bwace bwa kusankhula, bomwe ni mphaso ya Mulengi. Tani pakulewa bza imwepo? Kodi mumbafuna kucita mwekha bzakusankhula ayai mumbafuna kuti winango ambakusankhulireni? Kodi mumbawona tani ufulu bwa kusankhula? Wanthu ana makumbukidwe yakusiyana-siyana pakulewa bza ufulu bwa kusankhula. Winango ambalewa kuti kulibe ufulu bwa kusankhula thangwe Mulungu adasankhula kale bzomwe timbacita. Winango ambalewa kuti tingakhale na ufulu bwa kusankhula pokha-pokha tikambacita ciri-cense comwe tin’funa. Koma Bibliya limbapfunzisa kuti munthu ali-wense adalengedwa na luso pabodzi na ufulu bwakumbacita bzakusankhula. w17.01 2:1, 2

Mdzinga, 27 Maio

Mwana wangu Salomau akali mng’ono, ndipo akanati kukhwima . . . Ndipopa ndin’konzekera bzinthu bzomwe adzabziphatisire basa.—1 Nkha. 22:5.

Pinango Davide adakumbuka kuti Salomau akhali lini wakukonzeka kuti amange nyumba ya Mulungu. Tempwloyo ikhafunika kukhala ‘ikulu kwene-kwene,’ ndipo nthawe imweyire, Salomau akhali ‘mwana’ na ‘wakusaya kukhwima.’ Tsono Davide akhadziwa kuti Yahova angadathandiza Salomau kuti acite basa lakupambulikali. Tenepo Davide adacita bzense bzomwe angadakwanisa kuti athandize mwanaceyo kukonzekera basa likululi. Mpsibodzi–bodzimbo, akulu an’funika lini kumbasunama pomwe ankupasa maudindo maswaka. Tensenefe, timbadziwa kuti kutumikira Yahova, ndico cinthu cakufunika kwene-kwene nsiku zino. Kupfunzisa maswaka kuti yakhale na maudindo mu gwere, bzin’dzathandiza kuti gulu la Yahova liyende patsogolo. w17.01 5:8, 9

Ciposi, 28 Maio

Ndin’dzaikha madulanthaka pakati pa iwepo na mkaziyo, na pakati pa mbeu yako na mbeu yace. Iye an’dzakuswanya msolo.—Ciy. 3:15.

Ninga Mambo wa Umambo bwa Mulungu, Jezu an’dzacosa Sathani pabodzi na mabvuto yense yomwe iye adayayambisa. Jezu adathandiza anyakupfunza wace kubvesesa kufunika kwa Umambo bwa Mulungu. Mwa njira iponi? Pomwe Jezu adabatizidwa, mwakusaya kucedwa, iye adayamba kupalizira ‘bzipsa bzabwino bza Umambo bwa Mulungu’ kuli-kwense komwe iye adayenda. (Lu. 4:43) Iye adauzambo anyakupfunza wace kuti akhale mboni zace ‘mpaka kumalekezero ya dziko la pansi.’ (Mab. 1:6-8) Nsiku zino, thangwe ra basa la kupalizira bza Umambo, wanthu ana mwayi wa kupfunza bza cakulombolera na kukhala nzika za Umambo bwa Mulungu. Timbalatiza kuti ndifedi nzika za Umambobo mwa kuthandiza akristau wakudzozedwa pa kupalizira bzipsa bzabwino pa dziko lense.—Mat. 24:14; 25:40. w17.02 2:7, 8

Cipiri, 29 Maio

[Kristu] ndiye omwe adaikha apostolo winango.—Wayef. 4:11.

Napo kuti bungwe lakutonga likhatsogolera gwere lakuyambirira, ali-wense m’bungwemo akhadziwa kuti Jezu Kristu ndiye akhali Mtsogoleri wawo. Timbadziwa bzimwebzi thangwe mpostolo Paulo adalewa kuti ‘mbatikuleni m’bzinthu bzense, mwa lufoyi pakutsogoleredwa na Kristu omwe ni msolo.’ (Wayef. 4:15) Ndipo m’mbuto mwa kubzipasa okha dzina, ‘anyakupfunzawo mwakutsogoleredwa na Mulungu adayamba kucemeredwa kuti Akristau.’ (Mab. 11:26) Paulo akhadziwa kuti bzikhafunika kuteweza mapfunziso yakucokera m’Bibliya ya apostolo pabodzi na ya amuna winango omwe akhatsogolera. Napo bzikhali tenepo, Paulo adati: ‘Tsono, ndin’funa mudziwe kuti msolo wa mwamuna ali-wense ni Kristu.’ Mafala yamweya yakhaphatanidza munthu ali-wense wa m’bungwe lakutonga. Paulo adathumizira pomwe kuti: ‘Msolo wa Kristu ni Mulungu.’ (1 Wak. 11:2, 3) Mpsakuwonekeratu kuti Yahova akhadaikha Mwana wace, Kristu Jezu, kuti atsogolere gwere. w17.02 4:7

Citatu, 30 Maio

Akulu wakutsogolera bwino apasidwe ulemu bukulu.—1 Tim. 5:17.

Kulemekeza winango kumbatithandiza kuti titcenkhe kukhala wa dyera na kupitiriza kukhala wakubzicepswa pomwe wanthu winango angatipase ulemu bwakupambulika. Ndipo timbakhala wakukhotcereredwa thangwe khalidweri limbatithandiza kutcenkha kukhumudwa pomwe wanthu winango omwe timbawalemekeza akatiphonyera. Phindu linango ndakuti tin’dzapitiriza kukhala wakuphatana na gulu la Yahova. Gulu la Yahova limbapereka lini ulemu bwakunyanyira kuna munthu ali-wense, bziribe basa penu ni Mboni ya Yahova ayai ne. Phindu likulu kwene-kwene ndakuti tikambalemekeza winango timbakondwesa Mulungu. Tikambacita bzomwe Yahova ambafuna na kupitiriza kukhala wakukhulupirika kuna iye, bzin’dzacitisa kuti akwanise kutawira Sathani, omwe adalewa kuti palibe munthu omwe angakhale wakukhulupirika. (Mim. 27:11) Wanthu azinji m’dzikoli ambadziwa lini kulemekeza winango. Tinkukomedwa kwene-kwene thangwe rakuti tinkudziwa momwe tingaperekere ulemu mu njira yomwe imbakodwesa Yahova! w17.03 1:13, 20, 21

Cinai, 31 Maio

[Jehosafati] adacita bzinthu bzabwino pamaso pa Yahova.—2 Nkha. 20:32.

Mwana wa Aza, Jehosafati, ‘adapitiriza kufamba m’njira ya Aza, babace.’ Adacita tani bzimwebzi? Ninga babace, Jehosafati adalimbisa wanthu kuti apitirize kunamata Yahova. Iye adatumiza amuna ku mizinda ya Juda kuti akapfunzise wanthu mwakuphatisa basa ‘bukhu la Cakutonga ca Yahova.’ (2 Nkha. 17:7-10) Ndipo iye adayendambo ku bzigawo bza kumpoto bza umambo bwa Jirayeri, kwa wanthu wa ku mapiri ya Efraimu kuti akawathandize kubwerera kwa Yahova. (2 Nkha. 19:4) Nsiku zino, Yahova an’funa kuti wanthu wense wa pa dziko la pansi apfunzisidwe fala lace, ndipo tensenefe tingathandize pa basali. Kodi imwepo mumbafuna kutenga mbali pa basali mwezi uli-wense? Kodi imwepo mumbafuna kupfunzisa winango Bibliya kuti iwo ayambembo kunamata Yahova? Kodi imwepo mumbapembera bzimwebzi? Imwepo mukacita nyongo, Yahova angakuthandizeni kuti mukwanise kuyambisa pfunziro la Bibliya. Kodi imwepo mungakhale wakukonzeka kupfunza na munthu napo icikhala kuti ni nthawe yanu yakupuma? Ndipo ninga Jehosafati omwe adacita nyongo yakuthandiza winango kuti ayambe pomwe kutumikira Yahova, ifepano tingacitembo nyongo yakuthandiza wale omwe mbakudjedjera mwauzimu. w17.03 3:10, 11

    Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2026)
    Bulani
    Pitani
    • Cinyungwe
    • Tumizani
    • Bzomwe mumbafuna
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
    • Mtemo Wacintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Pitani
    Tumizani