Setembro
Malinkhuma, 1 Setembro
Lekani kuti kupirira kumalizise basa lace.—Tiy. 1:4.
M’Bibliya, kupirira kumbathandauza bzizinji sikuti kulimbana kokha na mayezo ayai bzineso. Kupirira kumbaphatanidza makumbukidwe na mtima wathu, ayai momwe timbacitira bzinthu tikagumana na mabvuto. Munthu omwe ambapirira ambakhala wakukhwimika na wakulimba. Bukhu linango lidafotokoza kuti kupirira ni ‘mzimu omwe ungapirire bzinthu, sikuti thangwe ra kukakamizidwa, koma na cidikhiro camphanvu. Khalidweli limbalimbisa munthu kuti aleke kutepa akagumana na mabvuto. Limbacitisa kuti mayezo yakuwawa kwene-kwene yacinje yacikhala citumbizo thangwe limbawona bzabwino bzomwe bzimbabwera pambuyo pa mayezoyo.’ Kupirira kwa Akristau kumbalimbisidwa na lufoyi. (1 Wak. 13:4, 7) Lufoyi kuna Yahova limbatilimbisa kuti tipirire cinthu ciri-cense mwakubverana na cakulinga cace. (Lu. 22:41, 42) Lufoyi kuna abale wathu limbatithandiza kuti tipirire bzakuphonya bzawo. (1 Pe. 4:8) Lufoyi kuna mwanzathu wa m’banja limbaticitisa kupirira ‘bzineso’ na kulimbisa malowozi napo kuna mabanja yakukondwa.—1 Wak. 7:28. w16.04 2:3, 4
Mdzinga, 2 Setembro
Iwo adapitiriza . . . kumbatsonkhana pabodzi.—Mab. 2:42.
M’cigirego, fala lakusanduliziridwa kuti ‘adapitiriza kutetekera’ limbathandauza kucita cinthu mwa kupirira ndipo na nyongo. Bzikhali lini bzakupusa kwa Akristauwa kumbatsonkhana pakuti akhali pansi pa utongi bwa Roma ndipo akhatsutsidwambo na atsogoleri wa cipembedzo Wacijuda. Koma iwo adapirira. Atumiki wa Yahova azinji wa nsiku zino, ambawonambo mitsonkhano Yacikristau kukhala yakufunika kwene-kwene. George Gangas, omwe adatumikira m’Bungwe Lakutonga kwa magole yakuposa 22, adati: “Kwa inepano, kutsonkhana na abale n’cinthu cakukondwesa ndipo ni nsansa ya cirimbiso.” Iye adathumizira kuti: “Makumbukidwe na cikhumbo cangu ni kugumanika pa mitsonkhano.” Kodi mumbabvambo bzibodzi-bodzi pa nkhani ya kutsonkhana kuti munamate Yahova? Khalani wakutsimikiza kupirira mucicita nyongo kuti mumbatsonkhane mwakukhazikika. Tenepo imwepo mun’dzalatiza kuti munkutawiriza Mambo Davide, omwe adalewa kuti: ‘Yahova, ndimbafuna nyumba yomwe imwepo mumbakhala.’—Psal. 26:8. w16.04 3:16-18
Ciposi, 3 Setembro
Ndoko ukatome kuyanjana na m’bale wako cakuyamba.—Mat. 5:24.
Tindendemezere kuti mwadziwa kuti m’bale munango wakalipa na cinthu cinango comwe imwepo mwalewa ayai mwacita. Kodi mungacite ciyani? Cezani na m’bale wanuyo. Kodi cakulinga ca macezayo cin’funika kukhala ciponi? Cakulinga canu cin’funika lini kukhala ca kulatiza m’bale wanuyo kuti iye ngwakuphonyekambo koma cikhale ca kubvuma kuphonya kwanu na kukhazikisa mtendere. Kukhala pa mtendere na Akristau anzathu n’kwakufunika kwene-kwene. Kumbukirani bza Abalahamu na mzukulu wace Loti. Amuna awiriwa akhana bzifuwo, ndipo amakabusa wawo akhapokerana mbuto ya komwe akhadyesera bzifuwobzo. Pa kufuna kumalisa kunesanako, Abalahamu adawuza Loti kuti ayambe ni Lotiyo kusankhula mbuto yomwe angadafuna kukakhala. (Ciy. 13:1, 2, 5-9) Cimweci n’ciratizo cabwino kwene-kwene! Abalahamu adalinga mtendere, sikuti bzakufuna bzace. Kodi iye adaluza thangwe ra kukhala kwace wakupasa? Ne na pang’onopo. Pa nthawe ibodzi-bodziyo atamala kunesana kwace na Loti, Yahova adapicira Abalahamu bzisimbo bzizinji. (Ciy. 13:14-17) Mulungu an’dzalekerera lini atumiki wace kuti abonere mwa kuluza mpaka kale-kale akacita bzinthu mwakubverana na mitemo yace na kumalisa kusaya kubvesesana mwa lufoyi. w16.05 1:11, 12
Cipiri, 4 Setembro
Pitirizani kuzindikira kufuna kwa Yahova.—Wayef. 5:17.
Mwa kuphatisa basa fala lace Bibliya, Yahova ambatipasa bzakutonga bzace. Mwa ciratizo, iye ambaletsa upombo, kunamata bzifanikiso, kuba na kuledzera. (1 Wak. 6:9, 10) Kuthumizira bzimwebzi, Mwana wa Mulungu, Jezu Kristu adapereka cakutonga kuna ateweri wace cakuti: ‘Ndokoni mukapfunzise wanthu wa mitundu yense, muciwabatiza m’dzina la Baba, na la Mwana, na la Mzimu Wakucena, na kuwapfunzisa kusunga bzinthu bzense bzomwe ndidakuuzani. Ndipo dziwani kuti ine ndiri pabodzi na imwe nsiku zense mpaka ku phampha kwa mkonzedwe uno wa bzinthu wa nthawe ino.’ (Mat. 28:19, 20) Bzakutonga na mitemo ya Mulungu bzina mphanvudi yakukhotcerera! Kubvera bzimwebzi kungatithandize kulemekeza moyo wathu, kukhala na thanzi labwino na banja lakukondwa. Kuposa bzimwebzi, kukhulupirika kwathu pa kuteweza mitemo ya Yahova, kuphatanidza kucita basa lakupalizira, kumbaticitisa kuti Mulungu atifune acitisimba. w16.05 3:1
Citatu, 5 Setembro
Sandulikani mwa kucinja makumbukidwe yanu.—War. 12:2.
Pakuti timbabvera malango ya kutsogoledwa na mzimu wakucena wa Mulungu na kubveranisa makumbukidwe yathu na ya Yahova ninga momwe Fala lace limbalewera, tin’dzakhala wanthu wauzimu kwene-kwene m’makumbukidwe, m’mafala na mu bzicito. (Lu. 11:13; Wag. 5:22, 23) Tsono, tin’dzafunika kupitiriza kukhala tceru kuti tireke kupumpsika na bzakuphonya bzathu. (Mim. 4:23) Mukawona kuti kuyenda kwathu patsogolo mwauzimu kunkucedwa, mumbakumbukire kuti kukula kumweku kumbacitika pang’ono-pang’ono. Kukuza makhalidwe yauzimu kulibe malire. Tin’funika kupirira pomwe tin’kucita nyongo kuti Bibliya lipitirize kucinja moyo wathu. Cinthu cakuyamba tin’funika kubzipfunzisa tekha kumbacita bzomwe Bibliya limbalewa kuti mpsabwino. Na nthawe, kumbakumbuka na kucita mwakubverana na makumbukidwe ya Mulungu mwakusaya kupenukira kun’dzakhala kwakusaya kunesa ninga momwe makumbukidwe na bzicito bzathu bzimbabveranira na makumbukidwe ya Yahova Mulungu.—Psal. 37:31; Mim. 23:12; Wag. 5:16, 17. w16.05 4:14, 16
Cinai, 6 Setembro
Ambakondwa na malango ya Yahova, ndipo ambawerenga bzakutonga Bzace acimbabzikumbukira masikati na usiku.—Psal. 1:2.
Yahova ambaumba atumiki wace nsiku zino maka-maka mwakuphatisa basa Fala lace, mzimu wace wakucena na gwere lacikristau. Fala la Mulungu lingatiumbe tikambaliwerenga, kumbalikumbukira na kumbakumbira Yahova kuti atithandize kuti timbaphatise basa nfundo zace. Davide adanemba kuti: ‘Ndimbakukumbukirani ndikakhala ndiri pa kama pangu; Ndimbakumbukira bza imwepo pa nthawe ya ulindiri usiku.’ (Psal. 63:6) Iye adanemba pomwe kuti: ‘Ndin’dzatumbiza Yahova, omwe ambandipasa malango. Napo usiku, makumbukidwe yangu yakucokera pansi pa mtima yambandiyeruza.’ (Psal. 16:7) Inde, Davide adabvuma kuti malango ya Mulungu yaphate basa kwene-kwene mwa iye, kuti yaumbe nzeru na makumbukidwe yace yakuzikika napo malangoyo yakhale yakuwawa. (2 Sam. 12:1-13) Davide adatipasa ciratizo cabwino kwene-kwene ca kubzicepswa na kukhala wakubvera! Kodi imwepo mumbakumbukirambo Fala la Mulungu mucibvuma kuti liphate basa mkati mwa imwepo? Kodi mun’funika kuthumizira kucita bzimwebzi?—Psal. 1:3. w16.06 1:11
Cixanu, 7 Setembro
Leka kumbafulumiza kukalipa.—Mpal. 7:9.
Tin’funika kukumbukira kuti kwa ifepano tensene, yapita magole 6.000 kucokera pomwe wanthu adaluza moyo wakulungamiratu mu Edeni. Wanthu wakuperewera nthawe zinango ambaphonya. Na tenepo bzingakhale lini bwino kumbadikhira kuti anyakukhulupira anzathu ambacite bzinthu bzakulungama kuposa bzomwe iwo angakwanise; ndipo tin’funikambo lini kulekerera kuti bzakuphonya bzawo bziticosere mtendere omwe umbabwera thangwe ra kukhala ku mbali ya wanthu wa Mulungu m’nsiku zakumalizira zino. Bvuto linango likulu lingakhale la kulekerera bzakuphonya bza winango kuti bzitisunamise na kuticitisa kusiya gulu la Yahova. Bzimwebzi bzikacitika, tingaluze lini kokha mwayi wa kucita kufuna kwa Mulungu koma tingaluzembo cidikhiro ca kudzakhala na moyo m’dziko lipsa la Mulungu. Kuti tipitirize kukhala na cikondweso cikulu pabodzi na cidikhiro, tin’funika kupitiriza kusunga m’makumbukidwe mwathu piciro la cirimbiso la Yahova lakuti: ‘Pakuti ndinkulenga kudzulu kupsa na pansi papsa. Bzinthu bzakale bzire mun’dzabzikumbukira lini pomwe, ne kukubwererani ku mtima.’ (Zai. 65:17; 2 Pe. 3:13) Lekani kulekerera kuti bzakuphonya bza winango bzikutaziseni kugumana bzisimbo bzimwebzi. w16.06 4:13, 14
Malinkhuma, 8 Setembro
Yahova Mulungu wathu, ni Yahova m’bodzi yekha basi.—Bzak. 6:4.
Fala lakuti ‘m’bodzi’ lingathandauzembo ciphatano, cakulinga cibodzi na mabasa. Yahova Mulungu ngwakugawanika lini ayai wakusaya kudziwika. M’mbuto mwace, iye nthawe zense ngwakukhulupirika, ambacinja lini ndipo ngwacadidi. Iye adapicira Abalahamu kuti wana wace angadadzakhala m’Dziko Lakupiciridwa ndipo Yahova adalatiza mphanvu zace kuti akwanise piciro limweri. Magole 430 yomwe yadapita yalibe kubweza citsimikizo ca Yahova ca kucita bzimwebzi. (Ciy. 12:1, 2, 7; Kuf. 12:40, 41) Magole madzana mazinji patsogolo pace, pomwe adadziwikisa Ajirayeri ninga mboni zace, Yahova adawauza kuti: ‘Ine ndiribe kucinja. Pomwe ine ndikhanati kuwoneka pakhalibe Mulungu munango wakukonzedwa, ndipo pambuyo pangu palibe pomwe munango.’ Pakufuna kubvekesa cakulinga ca kusaya kucinja kwace, Yahova adathumizira pomwe kuti: ‘Nthawe zense ine ndimbacinja lini.’ (Zai. 43:10, 13; 44:6; 48:12) Ukhali mwayi wakupambulika kuna Ajirayeri—na ifembo nsiku zino—wakukhala atumiki wa Yahova, Mulungu omwe ambacinja lini na wakukhulupirika m’njira zace zense!—Malak. 3:6; Tiy. 1:17. w16.06 3:6, 7
Mdzinga, 9 Setembro
Pitirizani kulindira, khalani wakupenya thangwe mun’dziwa lini pomwe nthawe yakuikhidwiratu in’dzafika.—Mar. 13:33.
Maboma mazinji nsiku zino yana “alindiri” wakulindira m’malire ya dziko mwakuphatisa basa njira zacitsapano. Iwo ambanyang’nira maboma yali-yense na bzinthu bziri bzense bzomwe bzingabwerese phiringu m’dziko lawo. Koma iwo ambazindikira lini kuti pana boma la mphanvu kwene-kwene kudzulu lomwe linkutongedwa na Jezu Kristu. Ndipo bomalo mwakusaya kucedwa lin’dzacita nkhondo na maboma yense ya pa dziko la pansi. (Zai. 9:6, 7; 56:1056:10; Dan. 2:44) Tinkudikhirira mwatceru kufika kwa nsikuyi ndipo tin’funika kukhala wakukonzeka. Tenepo tin’funika kukhala tceru pa mapolofesiya ya m’Bibliya ticipitiriza kutumikira Yahova mwakukhulupirika. (Psal. 130:6) Ifepano tinkukhala mu nsiku zakumalizira za dzikoli. Pomwe cimaliziro cinkufika, bzin’dzakhala bzakunesa kwene-kwene kuti tipitirize kukhala tceru. Lingakhale tsoka likulu kwene-kwene tikatazira kupiritiza kukhala tceru! w16.07 2:2, 9, 10
Ciposi, 10 Setembro
Kudeka mtima kwace [Mulungu] kukulu komwe adandilatiza kulibe kuyenda papezi.—1 Cor. 15:10.
Paulo akhadziwiratu kuti iye akhathemera lini nsisi za Mulungu. Iye akhazunza Akristau. Atasala pang’ono kufa, Paulo adanembera Timotio kuti: ‘Ndinkutenda Kristu Jezu Mbuya wathu, omwe adandipasa mphanvu pakuwona kuti ndine wakukhulupirika acindipasa utumiki.’ (1 Tim. 1:12-14) Kodi ni utumiki buponi? Paulo adauza akulu wa gwere la Wayefezo kuti: ‘Ndimbawona lini moyo wangu kukhala wakufunika kwa ine, kuposa kuti ndindomalize kuthamanga kwangu na utumiki bomwe ndidatambira kwa Mbuya Jezu kuti ndipereke umboni bwakukwanira bwa bzipsa bzabwino bzakulewa bza kudeka mtima kukulu kwa Mulungu.’ (Mab. 20:24) Paulo adapalizira na nyongo ndipo adasiya ciratizo cabwino kwa Akristau wa nsiku zino. Iye adalatiza kuti alibe kutambira kudeka mtima kwa Mulungu ‘papezi,’ ayai kuti kudamutayira nthawe. w16.07 4:1-3
Cipiri, 11 Setembro
Ndin’dzadikhirira Mulungu wa cipulumuso cangu.—Mik. 7:7.
Napo kuti Yahova angabvume kuti bzinthu bzinango pa moyo wathu bzipitirize, tingakhale wakutsimikiza kuti iye nthawe zense an’dzatisamalira. Tingapfunze na ciratizo ca Abalahamu. Yahova adamupicira kuti angadadzakhala na mwana, koma iye adadikhira kwa magole mazinji Izaki anati kubadwa. (Waheb. 6:12-15) Nthawe yenseneyi, Abalahamu adakhala wakupirira ndipo alibe kutaya cikhulupiro cace kwa Yahova. (Ciy. 15:3, 4; 21:5) N’cadidi, kudikhirira nkwakunesa. (Mim. 13:12) Tikambandokumbukira bza mkhalidwe wathu na bza bvuto lomwe tinkugumana nalo, tin’dzakhala wakutepa kwene-kwene. M’mbuto mwace, tingaphatise basa nthaweyo kuti tikuze makhalidwe yomwe tin’dzafunikira pa kusamalira maudindo yanango mwa kuwerenga Bibliya na kumbakumbukira bzomwe tawerengabzo, tingapfunze kukhala wanzeru, kukumbuka bwino na kumbacita bzakusankhula bzabwino. Nsiku iri-yense, tingaphatise basa bzomwe tapfunza kuti ticite bzakusankhula bzomwe bzingakondwese Yahova. Mwa ciratizo, tin’dzadziwa momwe tingacitire bzinthu na winango, momwe tingaphatisire basa kobiri, momwe tingasankhulire masenzeka na bzakubvala. w16.08 3:9-11
Citatu, 12 Setembro
Mulungu . . . ambakupasani mphanvu.—Waf. 2:13.
Yahova adathandiza wanthu wace kuti akunde pakumenyana na Amaleki na Etiopiya ndipo iye adapasambo mphanvu Nehemiya na ajuda kuti amalize kumanga mpanda wa Jeruzalemu. Mu njira ibodzi-bodziyo, Mulungu an’dzatipasa mphanvu kuti tipitirize kucita basa lakupalizira napo kuti tinkulimbana na thupo, kutsutsidwa pabodzi na kuwona wanthu wakusaya kufunisisa bzinthu bzauzimu. (1 Pe. 5:10) Yahova ambamalisa lini mabvuto yathu mu njira yakudabwisa. Koma tin’funika kucita mbali yathu. Mu njira iponi? Tin’funika kumbawerenga Fala la Mulungu nsiku zense, kukonzekera na kumbayenda ku mitsonkhano yathu mdzinga uli-wense, kupitiriza kucita pfunziro lathu la patekha, kunamata ninga banja na kuthemba Yahova mwa kumbacita mpembo. Tin’funika lini kubvuma kuti cinthu ciri-cense cititazise kucita bzinthu bzomwe Yahova adapereka kuti bzitilimbise. Mukawona kuti manja yanu yankutepa mu mbali zense zomwe tafotokozazi, kumbirani thandizo kuna Yahova. Patsogolo pace onani momwe mzimu wa Mulungu ‘un’kukupasirani mphanvu na cikhumbo kuti mucite bzomwe iye akufuna.’ w16.09 1:12
Cinai, 13 Setembro
Thangwe ra kuwanda kwa upombo, mwamuna ali-wense an’funika kukhala na mkazi wace m’bodzi yekha ndipo mkazimbo akhale na mwamuna wace m’bodzi yekha.—1 Wak. 7:2.
Mpostolo Paulo adalewa kuti kuli bwino kukhala wakusaya kulowola ayai kulowodwa. Napo adalewa bzimwebzi, iye adalewambo mafala ya m’vesi la leroya. Iye adathumizira kuti munthu ‘penu an’kwanisa lini kubziretsa, alowole, pakuti bziri bwino kulowola kuposa kundobonera na cikhumbo.’ Tenepo, munthu angasankhule kulowola ayai kulowodwa kuti atcenkhe cikhumbo ca mphanvu ca kugonana comwe cingamufikise pa kumbasenzekesa cidzo ayai kugwera m’bvuto la upombo. Tsono, omwe akanati kupita m’banja an’funika kuwona penu ana magole yakukwanira kuti alowole ayai kulowodwa. Paulo adalewa kuti: ‘Penu winango ankuwona kuti bzinkumunesa kupitiriza kukhala yekha ndipo penu wakula, ndipo bzikathemera kukhala tenepo, acite iye momwe ankufunira, iye ankuphonya lini, alowole.’ (1 Wak. 7: 9, 36; 1 Tim. 4:1-3) Munthu an’funika lini kulowola ayai kulowodwa kokha thangwe ra kukula kwa cikhumbo ca kugonana comwe maswaka yambagumana naco. Munthu umweyu angakhale kuti akanati kukhwima mwakukwanira kuti akhale na udindo bwa m’banja. w16.08 1:17
Cixanu, 14 Setembro
Mu njira iri-yense tinkubzipereka ninga atumiki wa Mulungu.—2 Wak. 6:4.
Kawonekedwe kathu kambafotokoza mafala kuna winango ndipo wanthu azinji ambakwanisa kulewalewa bza ife malinga na kawonekedwe kathuko. (1 Sam. 16:7) Pakuti ndife atumiki wa Mulungu, tin’funika kucita bzinthu bzizinji sikuti kundobvala bzabwino ayai bzomwe timbafuna. Tikaphatisa basa mitemo ya m’Bibliya, mitemoyo ingatithandize kutcenkha kubvala bzomwe mpsakuthimba kwene-kwene, bzakungwerewera ayai bza mahule. Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti tin’funika kutcenkha bzakubvala bzomwe bzimbawonesa unthu bwathu bwa mkati ayai mbali yakubisika ya thupi lathu. Tin’funika lini kucitisa wanthu kuumidwa thupi ayai kunyang’ana kumbali thangwe ra momwe tabvalira. Wanthu angatilemekeze kwene-kwene, tikakhala tabvala bwino, wakucena pabodzi na kubzidekesa mwakuthemera. Ndipo iwo angafunisise kudziwa bzizinji pakulewa bza Mulungu omwe timbamunamata, angalemekeze kwene-kwene gulu lathu na kutetekera mafala yathu yakupulumusa moyo. w16.09 3:5, 6
Malinkhuma, 15 Setembro
[Khalani] wakupirira na wakupfatsa kwa wanthu wense.—Tito 3:2.
Lekani kufulumiza kukumbuka kuti mun’dziwa bzomwe wanthu ambakhulupira koma mun’funika kuzindikira bzomwe iwo ambakhulupira. Lekani kuyebwa kuti winango omwe ambakhulupira bza kusandulika ambakhulupirambo kuti Mulungu alipo. Iwo ambalewa kuti iye adaphatisa basa kusandulika kuti alenge bzinthu bzense bza moyo. Winango ambakhulupira bza kusandulika thangwe bzimbapfunzisidwa ku xikola. Ndipo winango adaleka kukhulupira Mulungu thangwe adakhumudwisidwa na cipembedzo. Tenepo cakuyamba mubvunzeni bzomwe iye ambakhulupira na thangwe race. Mutetekereni mwa tceru bzomwe iye ankulewa. Mukacita bzimwebzi, iye angafunisise kukutetekerani. Koma kodi mungatawire tani munthu omwe wakulewani kuti ndimwe psiru thangwe ra kukhulupira kuti Mulengi alipo? Mwa ulemu mukumbireni kuti afotokoze makumbukidwe yace ya momwe moyo udayambira. Penu moyo udacita kusandulika pa cinthu cinango, cinthu cimweco cingadafunika kupitiriza kumbacita basa la kusandusa bzinthu bzinzace. Mpfunzisi m’bodzi adalewa kuti: “Moyo ngwakudabwisa kwene-kwene thangwe napo tulombo tung’ono-tung’ono tuna bzinthu bzizinji kwene-kwene bzomwe ne tingakwanise lini kubzibvesesa.” w16.09 4:12, 13
Mdzinga, 16 Setembro
Wanthu winango . . . akhafuna lini cipulumuso cakucokera ku cakulombolera cinango na cakulinga cakuti agumane cilamuso cabwino.—Waheb. 11:35.
Napo tin’kudziwa lini bwino-bwino kuti Paulo akhakumbuka ciyani pomwe adalewa mafalaya, wanthu winango, ninga, Nabote na Zakariya adabomedwa na minyala mpaka kufa thangwe ra kubvera Mulungu. (1 Wam. 21:3, 15; 2 Nkha. 24:20, 21) Danyeri adathusidwa m’dindi momwe mukhana mphondolo zanjala ndipo azixamwali wace adathusidwa m’dindi la moto wa mphanvu kwene-kwene. Iwo akhadatsimikiza kufa m’mbuto mwa kuphonyera Yahova. Amunawa akhana cikhulupiro cakulimba kwa Yahova kuti angadawapasa mzimu wace wakucena na kuwathandiza kuti apirire mabvutoyo. (Waheb. 11:33, 34; Dan. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23) Apolofeta azinji, ninga Mikeya na Jeremiya, adanyozedwa ayai adaikhidwa m’kawoko. Winango ninga Eliya ‘adafamba uku na uku m’dambo, m’mapiri, m’mphako na m’madindi ya dziko lapansi.’ Wensenewa adapirira mayezo ndipo adapitiriza kukhulupira Mulungu thangwe iwo akhana ‘cidikhiro cakutsimikizika ca bzinthu bzakudikhiridwa.’—Waheb. 11:1, 36-38; 1 Wam. 18:13; 22:24-27; Jer. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2. w16.09 4:12, 13
Ciposi, 17 Setembro
Mwa kubzicepswa, mbawonani winango kukhala wakukuposani.—Waf. 2:3.
Tingalatize kudeka mtima kuna alendo mwa kuwatambira na manja mawiri pa Nyumba ya Umambo. Wanthu omwe adafika tsapanopa m’dziko lacilendo nthawe zinango angabzibve ninga kuti ali-wokha. Thangwe ra cikhalidwe cawo, iwo angabziwone kukhala ninga wakunyozeka pakundendemezera na wanthu wa dzinza ayai dziko linango. Tenepo tin’funika kuyamba ndife kuwamusa na kulatiza kudeka mtima pabodzi na thupo mwakucokera pansi pa mtima. Penu mu mtcini wanu wanzeru ayai mtedwe wanu wa m’manja munkugumanika JW Language m’cirewedwe canu, mungapfunze momwe mungayambisire maceza m’cirewedwe cawo. (Waf. 2:4) Pinango mungakhale lini wakutsudzuka kulewalewa na munthu omwe ngwacikhalidwe cinango. Kuti mumalise bvuto limweri, mungamufotokozere cinthu cinango comwe cidakucitikirani. Mun’dzawona kuti muna bzinthu bzizinji bzakundendemerana kuposa ninga momwe mukhakumbukirira. Lekani kuyebwa kuti cikhalidwe ciri-cense cina bzinthu bzabwino na bzakuipa bzace. w16.10 1:13, 14
Cipiri, 18 Setembro
Bzinkubveka kuti pankucitika unzazi pakati panu, ndipo ni unzazi bomwe ne wanthu wamitundu ambabucita lini.—1 Wak. 5:1.
Bibliya limbatiuza bzomwe tensensefe tin’funika kucita kuti tileke kulekerera bzakuipa kucitika m’gwere. Kumbukirani bzomwe bzidacitika ku Kolinto. Paulo akhafuna abale na mpfumakazi wa kumweko. Iye adathandiza azinji kupfunza cadidi. (1 Wak. 1:1, 2) Kumbukirani momwe iye adabvera pomwe adadziwa kuti m’bodzi m’mwemo akhacita bza upombo na kuti abale akhalekerera munthuyo kupitiriza kukhala m’gweremo! Paulo adauza akulu kuti: ‘Perekani munthuyo kwa Sathani.’ Iwo akhafunika kumucosa munthuyo m’gwere. (1 Wak. 5:5-7, 12) Nsiku zino, akulu angawone kuti munthu winango ngwakuthemera kucosedwa m’gwere thangwe ra kucita pikado ikulu ndipo ankukungula lini. Bzimwebzi bzikacitika m’gwere mwathu, kodi tin’dzateweza malango ya m’Bibliya ya momwe tingacitire na anyakucosedwa? Tikateweza malangoyo, tin’dzathandiza gwere kukhala lakucena. Ndipo tingathandize munthuyo kuzindikira kuti an’funika kukungula na kukumbira Yahova kuti amulekerere. w16.11 2:14
Citatu, 19 Setembro
Penu muna mafala yali-yense yakulimbisa wanthu, yaleweni mwakutsudzuka.—Mab. 13:15.
Kutenda winango kumbathandiza. Rubén adati: “Kwa magole mazinji, ndidalimbana na makumbukidwe ya kubziwona ninga wakusaya kufunika. Koma nsiku inango, ndikhapalizira pabodzi na mkulu wa gwere, iye adazindikira kuti nsiku imweyire ndikhalibe kumuka bwino. Iye adatetekera na tceru pomwe ndikhafotokoza makumbukidwe yangu. Patsogolo pace, iye adandikumbusa bzinthu bzabwino bzomwe ndikhambacita. Iye adandikumbusambo bza mafala ya Jezu yomwe yambalatiza kuti ali-wense wa ife ngwakufunika kwene-kwene kuposa mbalame. Ndimbakumbukira kawiri-kawiri cinemboci ndipo cimbapitiriza kunditokonya mu mtima. Mafala ya mkulu yale yadandicitisa kuti ndiwone bzinthu mwakusiyana.” (Mat. 10:31) Bibliya limbalewa kuti nthawe zense tin’funika kumbalimbisana. Mpostolo Paulo adanemba kuti: ‘Pitirizani kulimbisana nsiku zense . . . kuti ali-wense wa imwepo aleke kuumisidwa na mphanvu yakupumpsa ya pikado.’ (Waheb. 3:13) Mungawone kufunika kwa malango ya Pauloya, mukakumbukira momwe mudabvera pomwe munthu munango adakulimbisani. w16.11 1:2, 3
Cinai, 20 Setembro
Wanthu . . . an’dzalewalewa mafala yakuipa kuti apambuse anyakupfunza kuti awatewere.—Mab. 20:30.
Mu gole la 313 pambuyo pa Kristu, Constantino omwe akhali Mtongi wa Roma, adacitisa “Cikristau” kukhala cipembedzo cakukhazikisidwa mwa lamulo. Patsogolo pace, Constantino adacita mtsonkhano na atsogoleri wa bzipembedzo omwe udadzadziwika na dzina lakuti Mtsonkhano wa Niceia. Pambuyo pa mtsonkhanoyu, mtongiyo adathamangisa padre munango wakucemeredwa Ário thangwe alibe kubvuma kuti Jezu ni Mulungu. Na nthawe, Teodósio adakhala mambo wa Roma ndipo gereja ya Katolika idakhazikisidwa mwa lamulo mu Utongi bwa Roma. Adziwi wa nkhani za kale ambalewa kuti Aroma adayamba kumbabzicemera ‘Akristau’ mkati mwa Utongi bwa Teodósio. Koma cadidi n’cakuti pa nthawe imweyi, apanduki wacikristau akhadabvuma kale bzipfunziso bzacikunja, ndipo iwo akhali kale ku mbali ya Babulo Mkulu. Tsono akhalipombo Akristau winango wakudzozedwa wakukhulupirika. Iwo akhali ninga trigu yomwe Jezu adaifotokoza. Akristau wakukhulupirikawa akhacita nyongo yakunamata Mulungu.—Mat. 13:24, 25, 37-39. w16.11 4:8, 9
Cixanu, 21 Setembro
Mutulireni [Yahova] thupo lanu lense, thangwe iye ambakusamalirani.—1 Pe. 5:7.
Nsiku zino, Sathani ‘an’kufamba-famba ninga mphondolo yomwe inkubangula, icimbalinga munthu ali-wense kuti imukhabvule.’ (1 Pe. 5:8; Cibv. 12:17) Ndipopa moyo unkukhala wakunetesa, napo atumiki wa Mulungu ambakhalambo na thupo. Atumiki wa Mulungu wakale-kale akhakhalambo na thupo nthawe zinango. Mwa ciratizo, Bibliya limbalewa kuti Mambo Davide nthawe zinango adakhalambo na thupo. (Psal. 13:2) Ndipo mpostolo Paulo adakhalambo na ‘thupo na magwere yense.’ (2 Wak. 11:28) Baba wathu wa lufoyi wakudzulu, adathandiza atumiki wace wakale-kale kumalisa thupo lawo, ndipo iye ankufuna kucitambo bzibodzi-bodzi kwa ife nsiku zino. Tenepo, n’ciyani comwe tingacite tikakhala na thupo? Tingacite mpembo kuna Yahova, tingawerenge na kumbakumbukira Fala la Mulungu, tingauze munthu omwe timbamukhulupira momwe tinkubvera, ndipo tin’funika kubvuma kuti mzimu wakucena wa Yahova utithandize. w16.12 3:1, 2
Malinkhuma, 22 Setembro
Cimaliziro ca bzinthu bzimwebzi ni infa.—War. 6:21.
Mu magole dzana yakutoma, wanthu winango ku Kolinto omwe akhaba, akhagonana amuna ayai akazi okha-okha, akhacita upombo, akhanamata bzifanikiso na kuledzera, adadzadziwa bzomwe Yahova ambafuna ndipo adacinja. Mpaka iwo adacita manyazi na bzomwe akhacitabzo. (War. 6:21; 1 Wak. 6:9-11) Akristau wa ku Roma akhafunikambo kucinja mwa njira imweyi. Paulo adawauza kuti: ‘Lekani kupereka bziwalo bzanu ku pikado ninga bzifuzo bzakucitira bzinthu bzakusaya kulungama. Koma bziperekeni kwa Mulungu ninga wanthu wakulamusidwa kwa anyakufa. Ndipo bziwalo bzanu mubzipereke kwa Mulungu ninga bzifuzo bza cirungamo.’ (War. 6:13) Paulo akhana citsimikizo cakuti iwo angadakwanisa kucita bzinthu bzabwino acipitiriza kugumana phindu thangwe ra kudeka mtima kukulu kwa Mulungu. w16.12 1:13
Mdzinga, 23 Setembro
Khulupira Yahova.—Psal. 37:3.
Yahova adalenga wanthu na makhalidwe yakudabwisa kwene-kwene. Iye adatipasa luso lakukumbuka, lomwe limbatithandiza kumalisa mabvuto na kukonzekera bzinthu bzakutsogolo. (Mim. 2:11) Iye adatipasa mphanvu zomwe zimbatithandiza kucita bzomwe tikhadakonzekera na bzakulinga bzathu. (Waf. 2:13) Iye adatipasambo cikumbu-mtima comwe cimbatithandiza kusiyanisa cabwino na cakuipa mu mtima mwathu. Cikumbu-mtima cathu, cimbatithandiza kuti titcenkhe kucita pikado na kusiya bzakuphonya bzathu. (War. 2:15) Mwa ciratizo, Bibliya limbafotokoza kuti: ‘Munthu wa nyongo an’dzagumana phindu pa bzakulinga bzace,’ ndipo ‘bzense bzomwe boko lako lagumana kuti licite, cita na mphanvu zako zense.’ (Mim. 21:5; Mpal. 9:10) Ndipo limbalewa pomwe kuti: ‘Penu tin’kwanisa, mbaticitireni wense bzabwino,’ ndipo ‘mwakubverana na mphaso yomwe ali-wense adatambira, iphatiseni basa pakutumikirana.’ (Wag. 6:10; 1 Pe. 4:10) Kulewa cadidi, Yahova ambafuna kuti ticite bzinthu bzomwe bzingabwerese phindu kuna ife na winango. w17.01 1:1, 2
Ciposi, 24 Setembro
Bzinthu bzimwebzi bzidawacitikira ninga ciratizo, ndipo bzidanembedwa kuti bzicenjeze ifepano omwe nthawe zakumalizira za mkonzedwe uno wa bzinthu zatifikira.—1 Wak. 10:11.
Munthu ali-wense ngwakuperewera ndipo ambafa thangwe ra kuphonya kwa Adamu na Eva. Na tenepo, ifepano tikana mwayi wakuphatisa basa ufulu bwa kusankhula. Tingawone bzimwebzi na momwe Yahova adacitira bzinthu na dzinza la Jirayeri. Yahova adawapasa mwayi wakuti asankhule kukhala cuma cace cakupambulika ayai ne. (Kuf. 19:3-6) Dzinzalo lidasankhula kukhala wanthu wa Mulungu ndipo lidabvuma malire yomwe Mulungu adawaikhira. Iwo adati: ‘Bzense bzomwe Yahova walewa, tin’dzacita bzimwebzo.’ (Kuf. 19:8) Mpsakupasa nsisi kuti wanthuwo na kupita kwa nthawe alibe kudzateweza mpanganoyo. Tinkupfunza cinthu cinango pa ciratizo cimweci. Tinkupfunza kuti nthawe zense, tin’funika kulemekeza mwayi wathu wa ufulu bwa kusankhula na kupitiriza kukhala pa uxamwali na Yahova mwa kumbabvera mitemo yace. w17.01 2:9
Cipiri, 25 Setembro
Umbafambe mwakubzicepswa na Mulungu wako!—Mik. 6:8.
Mambo Jerobowamu wa Jirayeri akhadamanga mphaso kuti ambanamatire mirungu ya pezi mu mzinda wa Beteli. Yahova adatumiza mpolofeta wakucokera ku Juda kuti akapereke mafala yaciyeruzo kuna Jerobowamu. Mpolofeta wakubzicepswayu adabvera Yahova ndipo adayenda kukapereka mafalayo. Mamboyo adakalipa koma Yahova adakhotcerera mpolofetayo. (1 Wam. 13:1-10) Yahova akhadauza mpolofetayo kuti aleke kukadya ne kumwa ciri-cense ku Jirayeri ndipo pakubwerera akhafunika kupita na njira inango. Pomwe mpolofetayo akhabwerera, adagumana na mwamuna winango wacikulire omwe adamunamiza mwa kumuuza kuti iye akhana mafala yakucokera kuna Yahova. Mwamuna wacikulireyo adauza mpolofetayo kuti ayende pabodzi ku mui kwace kuti akadye na kumwa. Mwakusaya kubvera Yahova, mpolofetayo adabvuma kuyenda pabodzi na mwamuna wacikulireyo. Yahova alibe kukomedwa. Pomwe akhabwerera ku mui, iye adagumana na mphondolo ndipo idamupha. (1 Wam. 13:11-24) Tin’dziwa lini kuti n’thangwe ranyi mpolofetayu adasankhula kubvera mwamuna wacikulireyu kuposa Yahova. Koma comwe tin’dziwa n’cakuti iye alibe kupitiriza ‘kufamba mwakubzicepswa’ na Yahova. w17.01 4:1-3
Citatu, 26 Setembro
Ndalewa, ndipo ndin’dzacita ninga ndaleweramu. Ndakonza bzimwebzi ndipo ndin’dzacita tenepo.—Zai. 46:11.
Mafala yakuyambirira ya m’Bibliya njakupusa kubvesesa koma yana thandauzo likulu kwene-kwene, iyo yambati: ‘Pakuyamba Mulungu adalenga kudzulu na dziko la pansi.’ (Ciy. 1:1) Yahova adalenga bzinthu bzizinji kwene-kwene, koma ni bzinthu bzakucepa bzokha bzomwe ifepano timbakwanisa kubziwona. Ndipo timbadziwa bzinthu bzakucepa kwene-kwene ninga mulenga-lenga, dzuwa, mwezi na nyenyezi na mphanvu yakukwewa ya cirengedwe. (Mpal. 3:11) Koma Yahova adatiuza cakulinga cace ca dziko la pansi na wanthufe. Iye adalenga wanthu mu cifanikiso cace ndipo akhafuna kuti iwo akondwe na moyo pa dziko la pansi. (Ciy. 1:26) Iwo angadakhala wana wace ndipo iye angadakhalambo Baba wawo. Mu kapitulo yacitatu ya m’bukhu la Ciyambo timbapfunza kuti cakulinga ca Yahova cidatsutsidwa. (Ciy. 3:1-7) Tsono, palibe bvuto lomwe Yahova angatazire kulimalisa. Ndipo palibe munthu omwe angacitise kuti cakulinga ca Yahova cileke kukwanisika. (Zai. 46:10; 55:11) Tingatsimikize na mtima wense kuti cakulinga cakuyambirira ca Yahova cin’dzakwanisika pa nthawe yakuthemera! w17.02 1:1, 2
Cinai, 27 Setembro
Kodi ali kuponi Ule omwe adaikha mwa iye [Mozeji] mzimu wace wakucena?—Zai. 63:11.
Kodi Ajirayeri akhakwanisa kuwona kuti Mozeji akhana mzimu wa Mulungu? Inde! Mzimu wakucena wa Yahova udapasa Mozeji mphanvu yakucita bzakudabwisa na kudziwisa dzina la Mulungu kuna Farawo, mtongi wamphanvu wa Edjipito. (Kuf. 7:1-3) Mzimu wakucena udathandizambo Mozeji kuti akhale mtsogoleri wa lufoyi na wakupirira. Kulewa cadidi, Yahova ndiye omwe adasankhula Mozeji kuti akhale mtsogoleri wa wanthu wace. Kodi mbani winango omwe Yahova adawapasa mzimu wakucena kuti atsogolere wanthu wace? Bibliya limbalewa kuti: ‘Djosuwe mwana wa Nuni akhadadzala na mzimu wa nzeru.’ (Bzak. 34:9) ‘Mzimu wa Yahova udafikira Gidiyoni.’ (Way. 6:34) Ndipo ‘mzimu wa Yahova udayamba kuphata basa kuna Davide.’ (1 Sam. 16:13) Amuna wensewa adathemba mzimu wa Mulungu kuti uwathandize kucita bzinthu bzomwe iwo angadakwanisa lini kucita na mphanvu zawo.—Djos. 11:16, 17; Way. 7:7, 22; 1 Sam. 17:37, 50. w17.02 3:3-5
Cixanu, 28 Setembro
Sikuti ndife weneciro cikhulupiro canu, koma ndife anyabasa anzanu kuti mukondwe, pakuti ndimwe wakukhazikika thangwe ra cikhulupiro canu.—2 Wak. 1:24.
Tensenefe tingapfunze na ciratizo cabwino ca mpostolo Paulo. Iye akhadziwa kuti abale wace akhana ufulu bwakucita bzakusankhula bzawo, ndipo iye akhalemekeza ufulu bwawobo. Nsiku zino, akulu wa m’gwere angatewezere ciratizo cimweci pomwe ankupereka malango pa nkhani ya ufulu bwa kusankhula bwa ali-wense payekha. Ndipo comwe iwo ambacita ni kufotokozera abalewo nfundo za m’Bibliya. Tenepo, akulu ambasamala kuti Mkristau ali-wense ambacite yekha bzakusankhula thangwe an’dzalimbana yekha na bzakutewera bzace. Pamwepa tina pfunziro lakufunika lakuti: Tingathandize munthu kuti abvesese malango ya m’Bibliya yomwe angayaphatise basa pa bvuto lacelo. Tsono, abale na mpfumakazi zathu ana udindo na ufulu bwakucita wokha bzakusankhula bzawo. Ndipo iwo akambacita wokha bzakusankhula bzanzeru, an’dzagumana phindu. Kulewa cadidi, tin’funika lini kuwona ninga kuti tina udindo bwa kusankhulira abale na mpfumakazi zathu bzomwe acite. w17.03 2:11
Malinkhuma, 29 Setembro
Mbabverani omwe ankutsogolera pakati panu.—Waheb. 13:17.
Bungwe Lakutonga linkulatiza cikhulupiro cikulu kwene-kwene mwa kupalizira na kuyendesa patsogolo bzipsa bzabwino na nyongo. Kodi tinkuthandiza Bungwe Lakutonga mwa kucitambo basa lakufunikali? Penu tinkulithandiza, tin’dzakondwa tikadzabva Jezu ankutiuza kuti: ‘Pa bzomwe mudacitira m’bodzi wa abale wangu ang’onowa, mudacitira inembo.’ (Mat. 25:34-40) Pomwe Jezu adabwerera kudzulu, iye alibe kundowasiya tenepo ateweri wace. (Mat. 28:20) Jezu akhadziwa kuti pomwe akhali pa dziko la pansi, iye adathandizidwa na mzimu wakucena, wanjo pabodzi na Fala la Mulungu. Iye ambaperekambo thandizo libodzi-bodzilo kuna Bungwe Lakutonga. Bungwe Lakutonga limbapitiriza ‘kutewera Mwana wa bira,’ Jezu, ‘kuli-kwense komwe iye ayende.’ (Cibv. 14:4) Na tenepo, tikambateweza citsogozo ca Bungwe Lakutonga, timbakhala tinkutewera Mtsogoleri wathu, Jezu. Tsapanopapa, iye an’dzatitsogolera ku moyo wakusaya kumala. (Cibv. 7:14-17) Ndipo palibe munthu winango omwe angapicire bzimwebzi! w17.02 4:17-19
Mdzinga, 30 Setembro
Bvuma kuti Yahova akutsogolere m’njira yako, umukhulupire, ndipo iye an’dzakuthandiza.—Psal. 37:5.
Tin’funika kukhulupira Yahova pa cakucitika ciri-cense, sikuti kukhulupira makumbukidwe yathu. Tin’funika kukumbira Yahova kuti atithandize, napo bvutolo likhale likulu ayai ling’ono. Mpsabwino kukumbukira ibzi: Kodi nthawe zinango timbabzithemba tekha mwa kuyeza kumalisa bvuto linango mu njira yomwe tinkuwona kuti njabwino? Ayai kodi nthawe zense timbayamba kukumbukira bzomwe Bibliya limbalewa ndipo patsogolo pace timbayeza kuphatisa basa mafala yace kuti timalise mabvuto yathu? Mwa ciratizo, tiyezeze kuti wadzinza wanu ankukuletsani kuyenda ku mitsonkhano ya gwere na mitsonkhano mikulu-mikulu. Kodi mun’dzakumbira Yahova kuti akuthandizeni kudziwa comwe mungacite pa nkhani imweyi? Ayai pinango mwakhala nthawe itali ne kuwona basa, ndipo mwa mwayi mwagumana munthu munango omwe an’funa kukupasani basa. Thangwe ra kugopa kuluza basalo, kodi mun’dzacita mantha kumuuza kuti mumbakhala na mitsonkhano ndipo mumbafunika kumbagumanika mdzinga uli-wense? Bziribe basa kuti tinkugumana na bvuto liponi, tin’funika kukumbukira malango ya nyakunemba Psalymo ya mu vesi la lero. w17.03 4:6