Novembro
Cinai, 1 Novembro
Mwanangu, khala wanzeru ucikondwesa mtima wangu, kuti ine ndimutawire ule omwe ambandinyaza.—Mim. 27:11.
Ninga momwe Sathani adalewera, palibe ali-wense omwe ankutumikira Yahova na lufoyi cairo. (Djobi 2:4, 5) Kodi Sathani ankucinja makumbukidweya kuyambira pomwe adayalewa? Ne napang’onopo! Pomwe iye adathamangisidwa kucokera kudzulu, Sathani adapitiriza kucemeredwa ‘nyakunamizira abale wathu . . . , omwe ambawanamizira usiku na masikati pamaso pa Mulungu wathu!’ (Cibv. 12:10) Sathani alibe kuyebwa bza nkhani ya kukhulupirika. Iye ankudikhira kutiwona kuti tinete kukhala wakukhulupirika na kutitazisa kuthandizira utongi bwa Mulungu. Mukambalimbana na mabvuto, kumbukirani cakucitikaci. Sathani na madimonyo yace ali ku mbali ibodzi, ankunyang’anisa mabvuto yanu acimbalewa kuti munineta mucitazira kupirira. Ku mbali inango, kuna Yahova, mwana wace ankutonga, anyakudzozedwa womwe alamusidwa na Anjo azinjisa. Iwo ankukondwa namwe, thangwe ra kupirira kwanu pabodzi na kuthandizira kwanu utongi bwa Yahova. Imwepo mungaphatise basa mkumbiro wakufuliziridwa wa Yahova wakulewedwa mu vesi la leroli. w16.04 2:8, 9
Cixanu, 2 Novembro
Ndoko na munthu m’bodzi ayai wanthu awiri.—Mat. 18:16.
Mukakwanisa kumalisa bvutolo na thandizo lawolo, imwepo ‘mwapulumusa m’bale wanuyo.’ Nkhani ingafunike kuyendesedwa kwa akulu kokha pomwe pacitidwa nyongo yakumalisa mwakubwereza-bwereza ndipo mulibe kukwanisa kuthandiza nyakuphonyayo. Nkhani zomwe zingafunike kuteweza m’bali zensene zitatu zakunembedwa pa Mateu 18:15-17 zimbacitika lini kawiri-kawiri. Bzimwebzi mpsakulimbisa, thangwe bzinkuthandauza kuti nkhaniyo kawiri-kawiri imbamala inati kufika pa kuti munthuyo acosedwe m’gwere. Kawiri-kawiri nyakuphonya ambazindikira kuphonya kwace acikonzesa. Munthu wakuphonyeredwayo angawone kuti alibe mathangwe yakuti apitirize kukoya cakumtima ndipo angafune kundolekerera. Bziribe basa na momwe bzingakhalire, mafala ya Jezu yankulatiza kuti gwere lin’funika lini kumbandophatanidzidwa pa nkhani zing’ono-zing’ono. Akulu wa gwere angapitire pokha-pokha penu mbali ziwirizo zacitidwa ndipo penu pana mathanwe yakubveka ya nkhaniyo. w16.05 1:15, 16
Malinkhuma, 3 Novembro
Ambacita lini mbali ya dziko.—Ju. 17:16.
Tin’funika kupitiriza kuleka kupitira bza ndale, kuti tikhale nzika zakukhulupirika za Umambo bwa Mulungu. Mwa njira inango, kodi tingakhale tani na cikumbu-mtima cakucena tikambapalizira bzipsa bzabwino bzakuti ni Umambo bwa Mulungu bokha bomwe bungamalise mabvuto ya wanthu? Kuthumizira bzimwebzi, mwakusiyana na bzipembebzo bzakunama bzomwe bzimbagawanisa wanthu wace thangwe ra kupitira mu ndale, kunamata kwa cadidi kumbatithandiza kukhala wakuphatana pa ubale bwathu bwa pa dziko lense, mwa kupitiriza kuleka kupitira m’nkhani za ndale. (1 Pe. 2:17) Pakuti Dziko la Sathaniri linkufika kuphampha, tingadikhire kuti nkhani za ndale zin’thumizirika. Dzikoli ladzala na wanthu ‘wakusaya kufuna mbverano, wa mtimbo,’ bzimwebzi bzimbacitisa kuti dziko lipitirize kukhala lakugawanika. (2 Tim. 3:3, 4) M’madziko yanango, abale wathu ankugumana kale na bzineso thangwe ra kucinja kwa bzinthu pa nkhani za ndale. Kodi munkuwona thangwe race tin’funika kulimbisa citsimikizo cathu pakali pano ca kupitiriza kuleka kupitira mu nkhani za ndale? Tikadikhira kuti ticite kugumana na mayezo, tingadzatazire kukhala wakulimba pa mayezoyo. w16.04 4:3, 4
Mdzinga, 4 Novembro
Ciri-cense comwe munthu an’bzala, cimweco ndico comwe an’dzabvuna.—Wag. 6:7.
Wanthu winango ambakumbuka kuti angasankhule kucita cinthu ciri-cense comwe angafune. Koma kuti timbacite bzakusankhula bzomwe bzingakodwese Yahova, tin’funika kumbakumbukira bzakutonga na mitemo yomwe imbagumanika m’Fala lace na kuyateweza. Mwa ciratizo, kuti tikondwese Mulungu, tin’funika kumbacita bzinthu mwakubverana na cakutonga cace pa nkhani ya mulopa. (Ciy. 9:4; Mab. 15:28, 29) Mpembo un’dzatithandiza kuti timbacite bzakusankhula mwakubverana na mitemo na bzakutonga bza m’Bibliya. Bzakusankhula bzathu bzikulu-bzikulu bzingatokonye kwene-kwene thanzi lathu na mkhalidwe wathu wauzimu. Cakusankhula ciri-cense comwe tingacite cin’dzatokonya uxamwali bwathu na Yahova, napo citakhala cabwino ayai cakuipa. Cakusankhula cabwino cin’dzalimbisa uxamwali bwathu na Mulungu, koma cakusankhula cakuipa cingadzonge uxamwalibo. Kuthumizira bzimwebzi, cakusankhula cakuipa cingasunamise winango, kumalisa mtendere ayai kupfudza ciphatano ca gwere. Tenepo, kucita bzakusankhula pa moyo wathu mpsakufunika.—War. 14:19. w16.05 3:4, 5
Ciposi, 5 Novembro
Ine Yahova, ndine Mulungu wako, Omwe ndimbakupfunzisa kuti ugumane phindu.—Zai. 48:17.
Tingakhulupire kuti Yahova ambakomedwa thangwe ra nyongo yomwe timbacita pa ‘kuphatisa bwino basa nthawe [yathu]’ mwa kumbawerenga Bibliya mwakukhazikika pabodzi na pfunziro lapatekha. (Wayef. 5:15, 16) Mpsakubveseseka kuti ni nthawe lini zense pomwe tingakwanise kusamalira mbali zense za cakudya cauzimu comwe tinaco. Tsono tin’funika kukhala wakucenjera thangwe ra ngozi yomwe ingabwere. Kodi ni ngozi iponi? Pana ngozi yomwe ingatiluzise bzisimbo bzinango thangwe ra kukumbuka kuti mabukhu ayai nkhani zinango zauzimu zingaphate lini basa kwa ifepano. Mwa ciratizo, kodi ni mbali iponi m’Bibliya yomwe inkuwoneka ninga iribe phindu kwa ifepano? Tani penu cakulinga cakuyambirira ca bukhu lathu linango ni kuthandiza wanthu winango sikuti ife? Kodi mabukhuyo timbayawerenga kokha kuti bzipite ayai timbandolekeratu kuyawerengako? Penu n’tenepo, timbapitidwa mwakucita kufuna na nkhani zomwe zingadakhala zaphindu likulu kwa ifepano. Ali-wense wa ifepano an’funika kudziwa kuti Mulungu ndiye mwenekaciro wa bzinthu bzathu bzense bzauzimu. w16.05 3:4, 5
Cipiri, 6 Novembro
Penu munthu wapambuka, aciyamba kufamba mu njira yakuphonyeka mwakusaya kuzindikira, imwepo omwe mudathemera mwa uzimumwe, yezani kumuthandiza munthuyo na mzimu wakupfatsa.—Wag. 6:1.
Yahova ambaphatisa basa gwere lacikristau na wanthu wakutsogolera kuti ambatiumbe patekha. Mwa ciratizo, penu akulu ankuwona kuti tinkukhala na bvuto mwauzimu, iwo ambayezera kutithandiza—koma ambatithandiza lini na nzeru za umunthu. M’mbuto mwace iwo mwakubzicepswa ambanyang’ana kwa Mulungu, acimukumbira nzeru na cidziwiso. Pa kukumbukira bza bvuto lathulo, iwo ambacita mwakubverana na mipembo yawo mwa kufufudza mu Fala la Mulungu na m’mabukhu yathu yacikristau. Bzimwebzi bzimbawakonzekeresa kuti atithandize pa bzakusaya bzathu. Kubvesesa momwe Mulungu angatiumbire kungatithandize pa mbverano wathu na Akristau anzathu na momwe timbacitira bzinthu na wanthu winango wa mu gawo lathu, kuphatanidzambo mapfunziro yathu ya Bibliya. Mulungu ambakakamiza lini munthu kuti acinje, koma iye ambalewa mitemo yace yakulungama kuti munthuyo akwanise kucenesa moyo wace ayai kuti acinje mwakufuna yekha. w16.06 1:13, 14
Citatu, 7 Novembro
Iwepo unkulinga bzinthu bzikulu-bzikulu. Leka kunyang’ana bzinthu ninga bzimwebzi.—Jer. 45:5.
Mpostolo Juwau adacenjeza kuti munthu akafunisisa bzinthu bza m’dziko—ninga ‘cikhumbo ca thupi, cikhumbo ca maso na kubziwonesera pa bzinthu bzomwe munthu anabzo’—‘lufoyi la Baba liri lini mwa iye.’ (1 Ju. 2:15, 16) Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti tin’funika kumbapenda mtima wathu nthawe zense kuti timbawone penu unkuyamba lini kupumpsika na bzinthu bzakutsangalaza bza m’dzikoli, mbverano wathu na wanthu na kabvalidwe na kubzidekesa kwathu. Lufoyi na dziko lingaphatanidze kucita nyongo kuti tigumane ‘bzinthu bzikulu-bzikulu’ ninga kutewera mapfunziro yapadzulu. Tiri pafupi na dziko lipsa lakupiciridwa. Tsono, mpsakufunikadi kuikha m’makumbukidwe mwathu mafala ya mphanvu ya Mozeji! Tikabvesesa bwino na kukhulupira kuti ‘Yahova Mulungu wathu ni Yahova m’bodzi yekha basi,’ tin’dzacita bzense bzomwe tingakwanise kuti timbamunamate mwakupambulika na kumutumikira m’njira yomwe iye ambafuna.—Bzak. 6:4; Waheb. 12:28, 29. w16.06 3:14
Cinai, 8 Novembro
Pitirizani kulinga Umambo [bwa Mulungu] ndipo bzinthu bzimwebzi bzin’dzathumiziridwa kwa imwepo.—Lu. 12:31.
Bziripo bzinthu bzing’ono-ng’ono bzokha bzomwe mpsakufunikira kuti tikwanise kupitiriza kukhala na moyo. Mwa ciratizo, timbafunikira cakudya, bzakubvala na mbuto yakukhala. Koma bzinthu bzomwe timbakhumba bzimbamala lini. Ndipo wanthu azinji ambazindikira lini kuti pa bzomwe ambakhumba, ni bzinthu lini bzense bzomwe mpsakufunikiradi. Munthu omwe ambakhala mu dziko lakusauka angafune cinthu comwe n’cakusiyaniratu na comwe munthu omwe ambakhala m’dziko lakudala angafune. M’dziko linango, wanthu angafune kukhala na mtedwe wa m’manja, kaphupha ayai mbuto yakukhala. M’mbuto zinango, wanthu ambafuna kukhala na bzakubvala bzizinji bzakuumira, nyumba ikulu ayai kukhala na kanderendere wakuumira. Koma bziribe basa kuti timbakhala kuponi ayai tina kobiri zingasi, tingayambe kukhumba bzinthu bzizinjisa bzomwe mpsakusaya kufunika ayai bzomwe tingakwanise lini kugula.—Waheb. 13:5. w16.07 1:1-3
Cixanu, 9 Novembro
Lekani kumbakumbukira kucita bzikhumbo bza thupi.—War. 13:14.
Wanthu azinji nsiku zino ambawona kuti an’funika lini kudziwa Mulungu. (Mat. 5:3) M’mbuto mwace, iwo ambaphatisa basa kwene-kwene nthawe na mphanvu zawo kuti agumane bzinthu bzizinji bzomwe dzikoli limbapereka. (1 Ju. 2:16) Timbafuna mzimu wa Mulungu kuti utsogolere makumbukidwe yathu, sikuti mzimu wa dziko. Na mzimu wace, Yahova ambatithandiza kuti tibvesese bwino bzomwe bzin’funa kucitika. (1 Wak. 2:12) Tsono tin’funika kukhala wakusamala. Napo bzinthu bzomwe tabzizolowera ayai bzomwe bzingawoneke ninga bzin’gono-bzing’ono bzingatitazise kukhala tceru pa kutumikira Yahova. (Lu. 21:34, 35) Winango angatilewe kuti ndife psiru thangwe ra kukhulupira kuti tinkukhala mu nsiku zakumalizira za dziko lino. (2 Pe. 3:3-7) Koma tin’funika lini kubvuma kutepesedwa nawo. Tina umboni bwakubveka bwino bwakuti cimaliziro cin’fika tsapanopapa. Penu tinkufuna kuti mzimu wa Mulungu utitsogolere, tin’funika kutsonkhana na abale wathu nthawe zense. w16.07 2:13, 14
Malinkhuma, 10 Novembro
Imwe Mbveseri wa mpembo, wanthu wa mtundu uli-wense an’dzabwera. . . . imwepo mumbampsinkha bzakuphonya bzathu.—Psal. 65:2, 3.
Wanthu azinji ambapemba pakuti mipemboyo imbawacitisa kubzibva bwino, koma iwo ambakhulupira lini kuti Mulungu ambabva mipembo yawo. Iwo an’funika kudziwa kuti Yahova ni ‘Mbveseri wa mpembo.’ Jezu adati kuna anyakupfunza wace: ‘Mukakumbira Baba cinthu ciri-cense, iye an’dzakupasani mu dzina langu.’ (Ju. 16:23) Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti tingapembe pa ‘cinthu ciri-cense’ comwe cinkubverana na kufuna kwa Yahova. Juwau adanemba kuti: ‘Ici ndico cikhulupiro comwe tinaco kwa iye, cakuti ciri-cense comwe timukumbireco mwakubverana na kufuna kwace, iye ambatibva.’ (1 Ju. 5:14) Mpsabwino kwene-kwene kuthandiza wanthu kubvesesa kuti mpembo ni cinthu lini cakundothandiza wanthu kuti abve bwino basi koma kuti ni njira yakufenderera ku ‘mpando wa umambo wa kudeka mtima’ wa Yahova! (Waheb. 4:16) Timbathandiza wanthu kuti atsangalazidwe na kuti akhale pa uxamwali na Yahova tikambawapfunzisa momwe angambapembere, mbani omwe angamupembere na bzomwe angambakumbire mu mpembomo.—Psal. 4:1; 145:18. w16.07 4:11, 12
Mdzinga, 11 Novembro
Anyakukhulupirika wanu an’dzakutumbizani. Iwo an’dzaibvekesa mbiri ya Umambo bwanu, na kulewambo bza mphanvu zanu. . . . Kuti adziwise wanthu bza kukula kwa mbiri ya Umambo bwanu.—Psal. 145:10-12.
Wense omwe ambafuna Yahova ndipo mbakukhulupirika kwa iye ana cikhumbo cikulu ca kuuza winango bza iye. Tsono tani penu thangwe ra kudwala ayai kukalamba, mukukwanisa lini kumala nthawe izinji kuti mupalizire nyumba na nyumba ninga momwe mungadafunira? Mbakumbukirani kuti nthawe zense pomwe munkulewa bza Yahova kwa wanthu wakukuzungulirani, ninga alapi ayai adotolo, mumbakhala munkutumbiza Yahova. Penu muli m’kawoko na thangwe ra cikhulupiro canu, mungapitirize basi kuuza winango bza Yahova ndipo bzimwebzi bzimbakondwesa mtima wace. (Mim. 27:11) Iye ambakondwambo kwene-kwene mukambamutumikira napo penu winango wa m’banja lanu ankumutumikira lini. (1 Pe. 3:1-4) Napo penu muna mabvuto makulu, mungatumbize Yahova, mungapitirize kumufenderera na kuyenda patsogolo mwauzimu. Yahova an’dzakusimbani mukambapalizira cadidi cakupambulika kwa wanthu omwe an’funikira cidikhiro. w16.08 3:19, 20
Ciposi, 12 Novembro
Akazi ambabvere amuna wawo, ninga momwe ambabvera Mbuya; thangwe mwamuna ni msolo wa mkazi wace, ninga momwe Kristu aliri msolo wa gwere.—Wayef. 5:22, 23.
Bzimwebzi bzinkuthandauza lini kuti mwamuna ndiye ali bwino kuposa mkazi wace. Yahova adalewa kufunika kwa mbali ya mkazi pomwe adalewa kuti: ‘Bziri lini bwino kuti mwamuna apitirize kukhala yekha. Ndinimukonzera mthandizi, ninga mwanzace wakumuthemera.’ (Ciy. 2:18) Mkazi an’funika kuthandiza mwamuna wace kuti akhale msolo wabwino wa banja. Ndipo mwamuna an’funika kutewezera ciratizo ca lufoyi la Jezu, omwe ni ‘msolo wa gwere.’ Mwamuna akacita bzimwebzi, mkazi wace an’dzabzibva kukhala wakukhotcerereka ndipo bzin’dzapusa kuti amulemekeze na kumuthandiza. Kutewezera ciratizo ca Jezu kumbafuna kuti anyakupfunza wace ambafunane winango na mwanzace ninga momwe iye ambawafunira. (Ju. 13:34, 35; 15:12, 13; Wayef. 5:25) Lufoyi lakulatizidwa na wanthu wa pa banja omwe ni akristau, lin’funika kukhala lamphanvu kwene-kwene kuposa linango liri-lense ndipo bzikakhala bzakufunika pinango winango kufa m’buto mwa mwanzace. w16.08 2:3, 4
Cipiri, 13 Novembro
Mafala yakulewedwa pa nthawe yakuthemera njabwino kwene-kwene!—Mim. 15:23.
Mafala yanu yabwino yangalimbise winango na kuwathandiza kuti apitirize kutumikira Yahova. Ndipo lekani kuyebwa kuti mukambapereka mitawiro yakulimbisa pa mitsonkhano, abale wanu ambalimbisidwambo. Na thandizo la Yahova, Nehemiya na Ajuda adalimbisidwa manja yawo. Iwo adakwanisa kumaliza kumanga mpanda wa Jeruzalemu kwa nsiku 52 zokha! (Neh. 2:18; 6:15, 16) Nehemiya akhandonyang’anisa lini pomwe winango akhacita basalo. Iye adathandizira kuti mpanda wa Jeruzalemu umangidwe pomwe. (Neh. 5:16) Mpsibodzi-bodzimbo na nsiku zino, akulu wa m’gwere ambatewezera Nehemiya mwa kuthandizira pa basa la kumanga-manga ayai pa kucenesa na kukonza-koza Nyumba ya Umambo. Amuna wa lufoyiwa ambalimbisambo abale na mpfumakazi omwe ana ‘thupo mu mtima’ mwa kuwazungira na kuphata nawo basa pabodzi mu utumiki.—Zai. 35:3, 4. w16.09 1:15, 16
Citatu, 14 Novembro
Lufoyi . . . limbacita lini bzinthu bzapezi, limbandosamala lini bzace bzokha.—1 Wak. 13:4, 5.
Wanthu wa Mulungu ambaphata basa mwa mphanvu kuti ateweze malango yakuti: ‘Citisani bziwalo bza thupi lanu bzomwe bziri pansi pano kukhala bzakufa pa bza unzazi, bzinthu bzakunyansa, bzikhumbo bza kugonana.’ (Wak. 3:2, 5) Abale na mpfumakazi zathu zinango zidasiya moyo wa unzazi, koma iwo an’funika kupitiriza kulimbana na bzikhumbo bzakuipa. Tikasaya kusamala, kabvalidwe kathu kangacitise abalewo kuwona ninga kuti n’kwakunesa kuteweza malango ya m’Bibliya na kulimbana na bzikhumbo bzawo bzakuipa. (1 Wak. 6:9, 10) Tin’funika lini kucitisa kuti nkhondo yawo ya kulimbana na bzikhumbo bzawobzo ikhale yakunesa, si tenepo? Tikakhala tina abale na mpfumakazi zathu, timbakhala tapulumuka kwa wanthu omwe ambatsatsa unzazi. Kabvalidwe kathu kan’funika kuthandizira cakucitikaco ayai mbuto yomwe tiriyo kukhala yakucena. Napo tina ufulu bwa kusankhula bzakubvala, tina udindombo bwa kubvala bzomwe bzingathandize winango kuti apitirize kukhala wakucena m’makumbukidwe mwawo, m’mafala na m’makhalidwe yawo pamaso pa Mulungu.—1 Pe. 1:15, 16. w16.09 3:9, 10
Cinai, 15 Novembro
Alumbwana na madende . . . Atumbize dzina la Yahova.—Psal. 148:12, 13.
Mai winango ku França adalewa kuti: “Ifepano timbakhulupira Yahova, koma bzinkuthandauza lini kuti wana wathu an’dzakhulupirambo. Cikhulupiro n’cinthu lini cakucita kubadwa naco. Wana wathu ambafika pa kukhala na cikhulupiro mwa pang’ono na pang’ono.” M’bale winango ku Australia adanemba kuti: “Mpsakunesa kwene-kwene kwa m’bereki kulimbisa cikhulupiro mu mtima mwa mwana wace.” Iye adathumizira kuti: “Mungawone ninga kuti mwamutawira bwino mwana wanu. Koma na kupita kwa nthawe angakubvunzeni pomwe mbvunzo ubodzi-bodziyo! Mtawiro omwe ungadekere mwana wanu lero, mangwana ungadzakhale lini wakukwanira kwa iye.” Pomwe wana ankukula, abereki azinji ambawona kuti ankufunikira kuwathandiza kubvesesa nfundo zinango pa nkhani yomwe akhadawauza kale nthawe inango. Ndipo iwo ambawona kuti an’funika kuphatisa basa njira zakusiyana-siyana zakupfunzisa wana wawo kuti afune Yahova. Penu ndimwe m’bereki, kodi nthawe zinango mumbabzibvunza kuti mun’dzakwanisa kupfunzisa wana wanu kuti afune Yahova acipitiriza kumutumikira napo pomwe ankukula? Kulewa cadidi, tingakwanise lini kucita bzimwebzi mwatekha. (Jer. 10:23) Ndipopa tin’funika kukhulupira Yahova kuti atithandize. Iye ambapereka malango mazinji kwene-kwene kuna abereki. w16.09 5:1, 2
Cixanu, 16 Novembro
Leka kusiya kucitira bzabwino wale omwe un’funika kuwacitira bzimwebzo.—Mim. 3:27.
Wanthu omwe acokera ku dziko linango ambacita nyongo kuti azolowerane na cikhalidwe ca dziko lomwe ali. Rute adakhala ciratizo cabwino pa nkhaniyi. Cakuyamba, adalatiza ulemu pa cikhalidwe ca dziko lacilendolo mwa kucita kukumbira kuti aphalase. (Ru. 2:7) Iye alibe kuphatisa basa mwayi umweyu mwakuphonyeka ayai kuwona ninga kuti winango akhana udindo bwakumuthandiza cinthu ciri-cense. Caciwiri, iye akhambatenda pa bzabwino bzense bzomwe wanthu akhamucitira. (Ru. 2:13) Alendo akambalatiza khalidwe labwino ninga limweri, bzin’dzapusa kuti abale wawo na mpfumakazi pabodzi na wanthu winango m’deralo awalemekeze. Tinkukondwa kuti Yahova ambalatiza kudeka mtima kukulu, ndipo ambafuna kuti wanthu wa m’madziko yense abve bzipsa bzabwino. Wanthu winango angakwanise lini kupfunza Bibliya ayai kuyenda ku mitsonkhano ya Mboni za Yahova m’dziko lawo. Koma tsapano pakuti iwo ana mwayi wa kutsonkhana nafe, tin’funika kuwathandiza kuti aleke kubzibva ninga alendo. w16.10 1:17-19
Malinkhuma, 17 Novembro
Thangwe ra cikondweso comwe adamuikhira patsogolo pace, iye adapirira muti wakuzunzikira.—Waheb. 12:2.
Bzulu na bzulu bza atumiki wa Mulungu ambatewezera ciratizo ca Jezu. Iwo ambakumbukira mapiciro ya Mulungu na kupitiriza kumukhulupira pa nthawe za mayezo. Kumbukirani bza Rudolf Graichen, omwe adabadwira ku Alemanha mu 1925. Pomwe iye akhali tswaka, abereki wace adamanika pa parede bzithunzi-thunzi bza paraizo ku mui kwawo. Iye adati: “Cithunzi-thunzi cibodzi cikhalatiza mphumphi na bira, mbuzi na nyalungwe, ngombe na mphondolo—bzense bziri pa mtendere, bzinkutsogoleredwa na mwana m’ng’ono.” (Zai. 11:6-9) Bzimwebzi bzidathandiza Rudolf kuti akumbukire kwene-kwene bza paraizo pa dziko lapansi na kulimbisa cikhulupiro cace. Ninga bzakutewera bzace, iye adapitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova napo adazunzidwa kwa magole mazinji na a Nazi ndipo patsogolo pace na gulu la Comunista la kumabvabzuwa kwa Alemanha. Rudolf adapirirambo mayezo manango mazinji. Yanango mwa mayezoyo yakhali kufa kwa mai wace thangwe ra kuduwala pomwe akhali m’kawoko ku Ravensbrück na kutepa mwauzimu kwa baba wace omwe adasinari tsamba lakudziwisa kuti asiya kukhala Mboni ya Yahova. w16.10 3:12-14
Mdzinga, 18 Novembro
Pomwe mudatambira mafala ya Mulungu, . . . imwe mudayatambira . . . ninga momwe yalidi, mafala ya Mulungu.—1 Wat. 2:13.
Timbalemekeza kwene-kwene Bibliya thangwe timbadziwa kuti iro ni Bukhu la Mulungu. Bibliya lina malango yomwe yangatithandize kutcenkha mabvuto, ndipo lingatilungamize tikaphonya. Kodi timbakhala wakukonzeka kuteweza malango yace? Kumbukirani bza akazi awiri wakudzozedwa wa m’magole dzana yakuyambirira, Evodiya na Sintike. Mabvuto yakusaya kubvesesana yomwe yadagumanika pakati pa Evodiya na Sintike yangadamalisa mtendere m’gwere. Bibliya limbalatiza kuti Paulo adawathandiza aciwalimbisa kuti akhazikise mtendere pakati pawo. Iwo adatetekera malangoyo acipitiriza kutumikira Yahova mwakukondwa. (Waf. 4:2, 3) Nsiku zino pangawonekembo mabvuto pakati pa abale m’gwere. Koma tikateweza malango ya m’Bibliya, tingakwanise kumalisa mabvutoyo. Ayai tingayatcenkheretu. Ndipo tikambabvera bzomwe iro limbalewa, timbalatiza kuti timbalemekezadi Bukhu la Yahova.—Psal. 27:11. w16.11 3:1-3
Ciposi, 19 Novembro
Ukataya mtima pa nsiku ya mabvuto, mphanvu zako zin’dzacepa.—Mim. 24:10.
Tensenefe timbafunika kulimbisidwa, ndipo bzimwebzi mpsakufunika maka-maka pomwe tinkuyenda ticikula. Mpfunzisi munango wakucemeredwa Timothy Evans adafotokoza kuti wana “ambafunika kulimbisidwa ninga momwe muti umbafunira madzi.” Iye adathumizira kuti: “Mwana akatendedwa ambabzibva kuti ngwakufunika na wakulemekezeka.” Koma pakuti tinkukhala mu ‘nsiku zakumalizira,’ wanthu azinji mbadyera ndipo alibe ‘lufoyi lacibadwa’ na anzawo. (2 Tim. 3:1-5) Sathani ambadziwa kuti iye akatitaisa mtima, angakwanise kutepesa uxamwali bwathu na Yahova. Iye adayeza kutaisa mtima Djobi mwa kumuboneresa na mabvuto yakuwawa kwene-kwene. Koma bzomwe akhafuna bzidatazika. Djobi adapitiriza kukhala wakukhulupirika kuna Yahova. (Djobi 2:3; 22:3; 27:5) Ifepano tingalimbanembo na Sathani ticikhulupira kuti bzakufuna bzace bzin’dzatazika. Tikapitiriza kulimbisa wanthu wa m’banja mwathu, abale na mpfumakazi m’gwere, tingathandizane kukhala wakukondwa na kukhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova. w16.11 1:4, 6
Cipiri, 20 Novembro
[Mulungu] adakucemerani kucokera mu mdima kupita mu ceza cace cakudabwisa.—1 Pe. 2:9.
M’magole ya 1500, amuna wakucepa wakukhwimika adayamba kusandulizira Fala la Mulungu m’bzirewedwe bzomwe bzikhalalewedwa na wanthu azinji. Pomwe Bibliyalo likhagumanika m’cirewedwe cawo, wanthu azinji akhambafuna kuliwerenga. Thangwe ra kuwerengako, iwo akhambabzibvunza mibvunzo ninga iyi: ‘Kodi ni vesi liponi la m’Bibliya lomwe limbalewa kuti munthu an’funika kupasa kobiri nyansembe kuti afotokoze nkhani ya nkhawa? Kodi ni vesi liponi m’Bibliya lomwe limbalewa bza akulu-akulu wa magereja ninga papa na cardeais?’ Atsogoleri wa magereja akhakalipa kwene-kwene, wanthu akambawacita mibvunzo. Wanthu omwe adalamba bzipfunziso bzawo adapasidwa cilango ca infa. Atsogoleri wa magereja kawiri-kawiri akhaletsa wanthu kuwerenga Bibliya na kumbacita mibvunzo. Koma wanthu winango mwakukhwimika adalamba kutsogoleredwa na Babulo Mkulu. Iwo adagumana cadidi ca m’Fala la Mulungu ndipo adafunisisa kudziwa bzizinji! w16.11 4:13
Citatu, 21 Novembro
Mboni yakukhulupirika imbanama lini.—Mim. 14:5.
Mwa ciratizo, timbadziwa kuti tin’funika kukhala wakukhulupirika kuti titumikire Yahova. (Wayef. 4:25) Tin’funika lini kukhala ninga Sathani, omwe ni ‘baba wa gunkha.’ Ndipo timbakumbukira kuti Ananiya pabodzi na mkazi wace adafa thangwe iwo adanama. Tenepo tin’funika lini kunama. (Ju. 8:44; Mab. 5:1-11) Koma kukhala wakukhulupirika kumbathandauza bzizinji sikuti kuleka kunama kokha. Penu timbatenda kudeka mtima kukulu kwa Mulungu, tin’dzakhalambo wakukhulupirika pa bzinthu bzinango. Munthu angakhale wakusaya kukhulupirika napo kuti ambanama lini. Mwa ciratizo, Yahova adauza Ajirayeri kuti: ‘Lekani kuba, lekani kupumpsa ndipo lekani kucitirana cinyengo.’ Thangwe ranyi iwo akhafunika kucita bzimwebzi? Yahova adati: ‘Mun’funika kukhala wakucena, thangwe ine Yahova Mulungu wanu, ndine wakucena.’ (Mwam. 19:2, 11) Kucitisa winango kukhulupira cinthu comwe n’cacadidi lini, ni kusaya kukhulupirika. Napo kuti kucita bzimwebzo kungakhale lini kunamiratu koma ni kupumpsa. w16.12 1:17
Cinai, 22 Novembro
Mtendere wa Mulungu, omwe umbaposa makumbukidwe yense un’dzasunga mitima yanu pabodzi na luso lanu lakukumbuka mwa Kristu Jezu.—Waf. 4:7.
Mu Bibliya timbawona momwe Jezu akhalalewera na wanthu. Wanthuwo akhafuna kumutetekera thangwe mafala yace yakhali yakulimbisa na yakutsangalaza, maka-maka kuna wale omwe akhali wakutepa ayai wakusunama. (Mat. 11:28-30) Jezu akhakhala na thupo na momwe winango akhabvera. (Mar. 6:30-32) Jezu angatithandizembo nsiku zino ninga momwe iye adapicirira kuthandiza apostolo omwe akhafamba naye. Bzin’funika lini kuti ticite kukhala pabodzi na Jezu kuti tigumane phindu. Ninga Mambo kudzulu, Jezu ankupitiriza kutilatiza lufoyi. Mukakhala na thupo, mungatsimikize kuti iye an’dzawona thupo lanu ndipo an’dzakuthandizani pa nthawe yakuthemera. Jezu ambatipasa cidikhiro ndipo ankutithandiza kukhala wakukhwimika. Bzimwebzi bzimbatithandiza kukunda thupo.—Waheb. 2:17, 18; 4:16. w16.12 3:4, 6
Cixanu, 23 Novembro
Ndatsimikiza kupfudza wanthu wense.—Ciy. 6:13.
Nowe adakhala na moyo m’dziko lomwe ‘likhadadzala na ciwembo’ na bzinthu bzakuipa. (Ciy. 6:4, 9-12) Nowe adapalizira mafala ya cenjezo ya Yahova mwakukhulupirika, koma iye angadangingimiza lini wanthu kuti abvume mafalayo. Ndipo iye angadacitisa lini kuti Cigumula ca Madzi cibwere mwakamfulumize. Nowe akhafunika kukhulupira kuti Yahova angadateweza piciro lace la kumalisa kuipa na kuti angadacita bzimwebzi pa nthawe yace yakuthemera. (Ciy. 6:17) Ifembo tinkukhala m’dziko lomwe ladzala na uipi, koma timbadziwa kuti Yahova adapicira kulipfudza. (1 Ju. 2:17) Tenepo, tingakwanise lini kungingimiza wanthu kuti abvume ‘bzipsa bzabwino bza Umambo.’ Ndipo tingakwanise lini kucitisa kuti ‘citsautso cikulu’ cifike mwakamfulumize. (Mat. 24:14, 21) Ninga Nowe, tin’funika kukhala na cikhulupiro cakulimba, ticikhulupira kuti tsapanopapa Mulungu an’dzamalisa uipi bwense. (Psal. 37:10, 11) Timbakhulupira kuti Yahova an’dzalekerera lini kuti dziko lakuipali lipitirire nthawe yomwe iye adaikhazikisa.—Hab. 2:3. w17.01 1:5-7
Malinkhuma, 24 Novembro
Ine Yahova, ndine . . . Omwe ndimbakupfunzisa kuti ugumane phindu, ule Omwe ndimbakutsogolera mu njira yomwe un’funika kufamba.—Zai. 48:17.
Nsiku zino, wanthu ambaphatisa basa kuipa ufulu bwawo ndipo ambacita bzakusankhula bzakuipa ayai kucitira bzakuipa anzawo. Bibliya limbalewa kuti mu ‘nsiku zakumalizira,’ wanthu angadadzakhala ‘wakusaya kutenda.’ (2 Tim. 3:1, 2) Tsono tingalatize tani kuti timbatenda mphaso yakufunika yomwe Yahova adatipasayi? Kodi tingatcenkhe tani kuiphatisa basa mwakuphonyeka? Tensenefe tina ufulu bwa kusankhula axamwali, bzakubvala na kubzidekesa kwathu ayai bzakutsangalaza. Koma tikasaya kusamala, tingaphatise basa ufulu bwathu ninga thangwe lakucitira bzakusankhula bzomwe bzimbakondwesa lini Mulungu ayai kutewera bzicito bza wanthu mu dzikoli. (1 Pe. 2:16) M’mbuto mwa kuphatisa basa ufulu bwathu ninga mpata wakucitira bzinthu bzakuipa, tin’funika kuuwona ninga mpata wakuti ‘ticite bzinthu bzense kuti tipase mbiri Mulungu.’—Wag. 5:13; 1 Wak. 10:31. w17.01 2:12-14
Mdzinga, 25 Novembro
Nditandobva mafala yamweya, . . . Ndidasiya kudya ndipo ndidapemba kuna Mulungu wakudzulu.—Neh. 1:4.
Ninga Nehemiya, tikatambira udindo bwakuthumizirika ayai tikacinjidwa pa basa lathu, tin’funika kupitiriza kukhala wakubzicepswa. Tin’funika lini kuthemba luso lomwe tinalo. Kodi munthu angayambe tani kubzithemba yekha? Mwa ciratizo, mkulu angasamalire nkhani za m’gwere mwakusaya kuyamba na mpembo. Pinango m’bale ayai mpfumakazi angayambe kucita cakusankhula ndipo patsogolo pace acipereka mpembo kuti Yahova asimbe cakusankhulaco. Tenepo, munthu wakubzicepswa ambabzithemba lini yekha, napo penu cinthuco akhacicita kale kazinji kense m’mbuyomu. Iye nthawe zense, ambakumbukira kuti luso lace lingandendemezedwe lini na la Yahova. (Mim. 3:5, 6) Nsiku zino, wanthu azinji ana dyera ndipo ambafuna kukhala patsogolo pa anzawo. Koma atumiki wa Yahova ambacita lini bzimwebzi. Tin’funika lini kuwona kuti udindo ndibo bungaticitise kukhala munthu wakufunika kuposa winango, m’banja mwathu ayai m’gwere. M’mbuto mwace, bwerani timbakumbukire mbali yomwe tinayo m’gulu la Mulungu na kumbacita bzinthu pabodzi na abale wathu.—1 Tim. 3:15. w17.01 4:7, 8
Ciposi, 26 Novembro
Dziko lapansi iye adalipereka kwa wana wa wanthu.—Psal. 115:16.
Cakulinga ca Yahova cikhali cakuti wanthu akhale na moyo wakusaya kumala pa dziko la pansi. (Ciy. 1:28; Psal. 37:29) Iye adapasa Adamu na Eva mphaso zakusiyana-siyana zakufunika. (Tiy. 1:17) Yahova adawapasa ufulu bwa kusankhula, luso la kukumbuka, lufoyi na kukhala na axamwali. Iye adauza Adamu momwe angacitire bzinthu bzabwino. Adamu adapfunzambo momwe angadacitira kuti abzisamalire yekha, asamalire bzirombo na dziko. (Ciy. 2:15-17, 19, 20) Yahova adapasa Adamu na Eva luso la kubva, kulawidza, kubva tikakhuidwa, kuwona, na kubva kununcira bzinthu bzabwino bzomwe iye akhadawakonzera. Mwa njira imweyi, iwo akhapfatsa na moyo m’dziko lakudeka. Adamu na Eva akhana basa lizinji lakuti acite. Ndipo iwo angadapitiriza kupfunza na kuzindikira bzinthu bzipsa kwa muyaya. Yahova adapasa Adamu na Eva mwayi wa kukhala na wana wakulungama. Dziko pabodzi na bzense bzomwe bzikhali m’mwemo, bzingadakhala bzawo mpaka muyaya. w17.02 1:6, 7
Cipiri, 27 Novembro
[Iye] an’funika kudzanemba bukhu lace la cakutongaci . . . kuti ambakoye mafala yense ya cakutongaci.—Bzak. 17:18, 19.
Kodi Fala la Mulungu lidathandiza tani amuna omwe akhatsogolera? Kumbukirani ciratizo ca Mambo Josiya. Munembi wace adayamba kumuwerengera Cakutonga ca Mozeji. Patsogolo pace, mwakutsogoleredwa na fala la Mulungu, Josiya adapfudza bzifanikiso bzense bza m’dzikomo ndipo adacita makonzedwe kuti Paskwa icitike m’dziko lensenelo. (2 Wam. 22:11; 23:1-23) Pakuti Josiya pabodzi na atsogoleri winango wakukhulupirika akhateweza fala la Mulungu, iwo akhadakonzeka kucinja citsogozo comwe akhadapereka kuna wanthu wa Mulungu. Kucinja kumweku kudacitisa kuti wanthu wa Mulungu amubvere. Koma, pa wamambo omwe akhatsogolera wanthu wa Mulungu, ni wense lini omwe akhateweza malango ya Mulunguyo. Nthawe zinango, Yahova akhawalanga ayai kuwacosa pa udindobo. (1 Sam. 13:13, 14) Na nthawe, Yahova adadzasankhula munango omwe angadadzakhala mtsogoleri wabwino. w17.02 3:11, 12, 14
Citatu, 28 Novembro
Mudamucepesa [munthu] pang’ono pakundendemeza na winango omwe ali ninga Mulungu, ndipo mudamubvazika umbiri na ulemu ninga nsinga-msolo.—Psal. 8:5.
Munthu adalengedwa ‘m’cifanikiso ca Mulungu.’ (Ciy. 1:27) Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti wanthu ana luso la kulatiza makhalidwe yakundendemerana na ya Mulungu. Mwa ciratizo, wanthu angalatize lufoyi, kudeka mtima na nsisi. Munthu adalengedwambo na cikumbu-mtima comwe ni munthu wa mkati omwe ambatiuza bzabwino na bzakuipa, kukhulupirika na kusaya kukhulupirika, bzinthu bzakuthemera na bzakusaya kuthemera. (War. 2:14, 15) Wanthu azinji ambafuna bzinthu bzabwino na bzakudeka ndipo ambafuna kukhala mwa mtendere na winango. Bzimwebzi bzimbatidabwisa lini thangwe Yahova ni Mulungu omwe ambafuna bzinthu bzakulongosoka na bza mtendere. Mwakusaya kupenukira, wanthu wense adalengedwa na luso la kukwanisa kutewezera Yahova. Limweri ni thangwe lomwe tin’funika kumbalemekezera wanthu. Na tenepo, timbadziwa kuti wanthu winango ambafunika kupasidwa ulemu, koma bzingakhale bzakutinesa kudziwa kuti ni mtundu uponi wa ulemu omwe tin’funika kuwapasa ndipo tingacite bzimwebzo mwa njira iponi. w17.03 1:5, 6
Cinai, 29 Novembro
[Mulungu] adacinja makumbukidwe yace, acileka kuwabweresera tsoka lomwe akhafuna kuwabweresera.—Djona 3:10.
Mwakusiyana na wanthu azinji, Yahova ambacita lini bzakusankhula mwakusaya kukumbuka bwino, napo pomwe iye adakalipa. Pomwe Yahova adawona kuti wanthu wa ku Ninive akhadasiya kucita bzinthu bzakuipa, iye adacinja bzomwe akhafuna kuwacitirabzo. Mwakundendemerana na Mulungu, ifembo tingafunike kucinja bzakusankhula bzathu, maka-maka bzikakhala kuti bzinthu bzacinja pa moyo wathu. Kumbukirani kuti Yahova nthawe zinango adacinja bzakusankhula bzace. (1 Wam. 21:20, 21, 27-29; 2 Wam. 20:1-5) Pinango tikatambira malango yatsapano, tingafunikembo kucinja cakusankhula cathu. Kumbukirani ciratizo ca Mambo Davide. Iye adabva bzinthu bzinango pakulewa bza Mefiboseti omwe akhali mzukulu wa Sauli ndipo adadzamalizira kucita cakusankhula cakuphonyeka. Tsono pomwe Davide adabvesesa cadidi ca nkhaniyo, iye adacinja cakusankhula caceco.—2 Sam. 16:3, 4; 19:24-29. w17.03 2:14, 15
Cixanu, 30 Novembro
Kulekerera kwanu kudziwidwe na wanthu wense.—Waf. 4:5.
Tikagumana na bvuto linango, tingacite bwino kukumbukira mitemo ya m’Bibliya yomwe tingaiphatisire basa. Tiyezezere kuti mpfumakazi inango, ina mwamuna omwe ni Mboni lini. Ndipo mpfumakaziyo yacita makonzedwe ya kuyenda mu utumiki bwakumunda nsiku inango. (Mab. 4:20) Tsono mwamuna waceyo anfuna kuti nsiku imweyo, mkazi waceyo akhale pamuyi. Mwamunayo ankumuuza kuti papita nsiku zizinji awiriwo ankuceza lini ndipo akufuna kuti acite bzinthu bzinango pabodzi na mkazi waceyo ninga banja. Tenepo, mpfumakaziyo inkukumbukira mavesi manango ya m’Bibliya ninga yakulewa bza kubvera Mulungu na ya cakutonga cakulewa bza kupalizira. (Mat. 28:19, 20; Mab. 5:29) Tsono iye ankukumbukirambo kuti mkazi an’funika kubvera mwamuna wace na kuti atumiki wa Mulungu an’funika kukhala wakulekerera. (Wayef. 5:22-24) Kodi cakulinga ca mwamuna waceyo n’cakufuna kumuletsa kupalizira, ayai ankundofuna kuti aceze naye pa nsikuyo basi? Tin’funika kukhala wanthu wacikati-kati pomwe tinkulinga kucita kufuna kwa Mulungu ticimbatsungira kukhala na cikumbumtima cabwino. w17.03 4:17