Maio
Cixanu, 1 Maio
Mbafunani mulendo omwe ambakhala pakani panu. —Bzak. 10:19.
M’magole yakumalizira yano, wanthu azinji athawa m’madziko yawo ndipo ankukhala m’madziko manango ninga alendo. Thangwe ranyi mun’saya kupfunza momwe mungawamusire m’cirewedwe cawo na kupfunza mafala manango yomwe yangacitise alendowo kubvuma kuceza nafe. Patsogolo pace, tingawalatize mavidiyo na mabukhu yomwe yalipo m’cirewedwe cawo pa saite yathu ya jw.org. Yahova ambatipasa bzinthu bzomwe timbafunikira kuti tikwanise kupalizira. Mwa ciratizo, bzomwe timbapfunza pa mitsonkhano ya pakati pa mdzinga bzimbatithandiza kukhala wakukonzeka kucita ulendo bwakubwereza na kuyambisa mapfunziro ya Bibliya. Penu imwepo ndimwe m’bereki, kodi mumbapfunzisa wana wanu kuti ambapereke mitawiro mwa mafala yawo? Wanthu winango adabvuma cadidi thangwe ra kubva mitawiro ya wana yomwe adaipereka mwa mafala yawo na mwa kucokera pansi pa mtima.—1 Wak. 14:25. w18.06 22-23 ¶7-9
Sabudu, 2 Maio
Mbatambiranani na manja mawiri, ninga momwe Kristu adakutambirirani.—War. 15:7.
Tin’funika lini kuyebwa kuti tense tikhali wakutalikirana na Mulungu. (Wayef. 2:12) Koma Yahova adatikwewa na lufoyi lace. (Oze. 11:4; Ju. 6:44) Ndipo Kristu adatitambira mwa lufoyi, aciticitisa kukhala mbali ya banja la Mulungu. Yahova na Jezu adatitambira mwa lufoyi napo kuti ndife wakuperewera, tenepo ifepano tin’funikambo kumbafuna wanthu wense. Pakuti tinkufika kuphampha kwa dziko lakuipali, wanthu an’pitiriza kukhala wakusaya ciphatano, wa tsankhulo na wa ciwengo. (Wag. 5:19-21; 2 Tim. 3:13) Tsono ninga atumiki wa Yahova, ifepano tin’funika kumbalinga ‘nzeru yakucokera kudzulu,’ yomwe in’dzatithandiza kuleka kukhala na tsankhulo, ticikhazikisa mtendere. (Tiy. 3:17, 18) Timbakomedwa kucita uxamwali na wanthu wa madziko manango, kupfunza cirewedwe cawo na momwe iwo ambacitira bzinthu. Ndipo tikambacita bzimwebzi, mtendere wathu umbakhala ‘ninga mkulo,’ ndipo cirungamo cathu cimbakhala ‘ninga mabimbi ya m’nyanza.’—Zai. 48:17, 18. w18.06 14 ¶18-19
Dumingu, 3 Maio
Mubvale nsapato ku nzayo zanu kuti mukhale wakukonzeka kuyenda kukapalizira bzipsa bzabwino bza mtendere.—Wayef. 6:15.
Acikunda wa ku Roma, nthawe zense akhabvala nsapato pakuyenda ku nkhondo. Nsapatozo zikhali zabwino na zakulimba kwene-kwene thangwe zikhakonzedwa na makanda matatu. Ndipo acikundawo akhafamba nazo mwakutsudzuka thangwe zikhapsenda lini. Tsono nsapato zakundendemezera zomwe ifepano timbabvala, zimbatithandiza ‘kuyenda kukapalizira bzipsa bzabwino bza mtendere.’ (Zai. 52:7; War. 10:15) Napo bziri tenepo, nthawe zinango timbafunika kukhwimika kuti tikwanise kupalizira. Onani bzomwe adalewa Bo, mulumbwana wa magole 20 yakubadwa. Iye adati: “Ndikhana manyazi, ndipo ndikhambacita mantha kupalizira anzangu wa ku xikola. Tsapano ndikambakumbukira, ndimbawona kuti ndikhalibe mathangwe yakucitira bzimwebzi, ndipo ndimbakomedwa kwene-kwene kupalizira anzangu.” Maswaka mazinji yambawona kuti yakambakonzekera na nthawe, iyo yambakwanisa kupalizira mwakutsudzuka. w18.05 23 ¶9-11
Ciposi, 4 Maio
Pitirizani kubala bzisapo bzizinji. —Ju. 15:8.
Jezu adauza apostolo wace kuti: ‘Ndikukupasani mtendere wangu.’ (Ju. 14:27) Kodi mtendere wa Jezu ungatithandize tani kuti tipitirize kupalizira? Tikambapitiriza kupalizira bzipsa bza Umambo, timbakhala na mtendere thangwe timbadziwa kuti tinkukondwesa Yahova na Jezu. (Psal. 149:4; War. 5:3, 4; Wakol. 3:15) Pomwe Jezu adamala kuuza anyakupfunza wace kuti akhafuna kuti iwo akhale wakukondwa, iye adawauzambo kuti iwo akhafunika kumbafunana na mtima wense. (Ju. 15:11-13) Patsogolo pace iye adati: ‘Inepano ndin’kucemerani axamwali.’ Kulewa cadidi, kukhala pa uxamwali na Jezu ni mphaso yakufunika kwene-kwene! Tsono n’ciyani comwe apostolo wace akhafunika kucita kuti apitirize kukhala naye pa uxamwali? Jezu adawauza kuti: ‘Muyende, mucikapitiriza kubala bzisapo.’ (Ju. 15:14-16) M’mafala manango tingalewe kuti iye akhauza anyakupfunza wacewo kuti akapitirize kucita basa lakupalizira. Ndipo magole mawiri Jezu anati kulewa mafalaya, iye akhadauza kale anyakupfunza wace kuti: ‘Ndokoni mukapalizire kuti: “Umambo bwa kudzulu bwafendera.”’ (Mat. 10:7) Ndipopa, usiku bomwe mangwana yace angadafa, Jezu adalimbisa anyakupfunza wacewo kuti apirire pakucita basa lakupalizira.—Mat. 24:13; Mar. 3:14. w18.05 13-14 ¶15, 16
Cipiri, 5 Maio
Ciri-cense comwe munthu an’bzala, cimweco ndico comwe an’dzabvuna.—Wag. 6:7.
Maswaka citani nyongo yakucita bzinthu bzomwe bzimbakondwesa Yahova na kukhala na bzakulinga bzauzimu pa moyo wanu. Tsono maswaka mazinji ya misinkhu ninga yanuyi, yambandofuna kupfatsa na moyo ndipo mwakusaya kupenukira iwo an’dzakuuzani kuti mucitembo bzomwe iwo ambacita. Tenepo, imwepo mun’dzafunika kulatiza kwa anzanuwo kuti kukwanirisa bzakulinga bzanu bzauzimu, ndico cinthu cakufunika kwene-kwene pa moyo wanu. Ndipopa, imwepo mun’funika lini kulekerera kuti winango akucitiseni kuyebwa bzakulinga bzanu bzauzimu bzomwe munabzo. Kodi n’ciyani comwe mungacite kuti mupitirize kukhala wakulimba, anzanu akambakupumpsani kuti mucite bzomwe iwo ambacita? Ni kumbatcenkha bzinthu bzomwe bzingakhale bzakunesa kupirira. (Mim. 22:3) Cinthu cinango ni kumbakumbukira bzakutewera bzakuwawa bzomwe bzingabwere thangwe ra kucita bzinthu bzakuipa. Ndipo mun’funikambo kukhala wakubzicepswa, mucimbabvuma malango. Mbatetekerani na kubvera bzomwe abereki wanu pabodzi na abale wacikulire m’gwere angakuuzeni. (1 Pe. 5:5, 6) Kodi mun’dzabzicepswa mucibvuma malango? w18.04 31 ¶14; 32 ¶16
Citatu, 6 Maio
Koma phatisisani bzinthu bzomwe munabzo mpaka ine kubwera. Ndipo ule omwe an’kunda aciteweza njira zangu mpaka kuphampha, nditi ndidzamupase utongi kwa wanthu wa mitundu.—Cibv. 2:25, 26.
Tsamba lomwe adatumizira magwere ya ku Ásia Menor, Jezu adafotokoza mafala yakutenda basa lomwe ateweri wace adacita. Mwa ciratizo, tsamba lomwe adatumizira gwere la Tiyatira adayamba na mafala yakuti: ‘Ndikudziwa bwino mabasa yako, lufoyi lako, cikhulupiro cako, utumiki bwako na kupirira kwako ndipo ndikudziwa kuti bzicito bzako bzatsapano mpsizinji kwene-kwene kuposa bzakale-kale.’ (Cibv. 2:19) Jezu alibe kundofotokoza kokha bza kuthumizirika kwa mabasa yawo, koma adawatenda thangwe ra mikhalidwe yomwe ikhawacitisa kuti acite bzinthu bzabwino. Napo Jezu akhafunikira kutsimula wanthu winango wa ku Tiyatira, iye adayamba ndipo adamaliza na mafala yakulimbisa. (Cibv. 2:27, 28) Ndokumbukirani bza udindo bomwe Jezu anabo ninga msolo wa magwere yense. Iye akhafunika lini kumbatitenda thangwe ra basa lomwe timbamucitira. Napo bziri tenepo, iye ambatitenda. Cimweci ni ciratizo cabwino kwene-kwene kwa akulu wa gwere! w19.02 16 ¶10
Cinai, 7 Maio
Juda pabodzi na Sila . . . adafotokoza nkhani zizinji zakulimbisa na kupasa mphanvu abalewo.—Mab. 15:32.
M’magole dzana yakutoma, bungwe lakutonga lidakhala cilimbiso kuna Akristau wense, kuphatanidzambo wale omwe akhatsogolera magwere. Bungwe lakutongalo lidatumiza anzawo awiri, omwe ni Pedru na Juwau kuti akapembere Akristau watsapanowo kuti atambire mzimu wakucena. (Mab. 8:5, 14-17) Nsiku zino, Bungwe Lakutonga la Mboni za Yahova limbapereka cirimbiso kwa abale omwe ambatumikira ku Beteli, abale omwe ambacita utumiki bwa nthawe zense na tensenefe. Tsono ninga momwe adacitira abale wa m’magole dzana yakutoma, ifepano timbakomedwa kwene-kwene na cirimbisoco! Ndipo mu 2015 Bungwe Lakutonga lidacosa broxura lakuti Bwererani kwa Yahova, kuti lilimbise wale omwe adasiya cadidi kuti abwerere pomwe. w18.04 20 ¶18-20
Cixanu, 8 Maio
Mun’dzacidziwa cadidi, ndipo cadidico cin’dzakutsudzulani.—Ju. 8:32.
Wanthu winango, ambakumbuka kuti bzingadakhala bwino kwene-kwene, bzingadakhala kuti munthu ali-wense ana ufulu bwakucita bzense bzomwe an’funa. Tsono kodi nzeru zimwezi n’zakuthandiza? N’cadidi kuti kukhala na ufulu kuna phindu likulu, koma kodi imwepo munkumbuka kuti dzikoli lingadakhala tani, bzingadakhala kuti ali-wense ambacita bzomwe an’funa? Bukhu la Enciclopédia Delta Universal lidalewa kuti kukhazikisa malamulo kumbakhala kwakunesa kwene-kwene, thangwe malamuloyo yambafunika kukonzedwa m’njira yakuti yambakhotcerere wanthu ndipo pa nthawe ibodzi-bodziyo yaciikhambo malire pa bzomwe wanthuwo angacite. Kulewa cadidi bzimwebzi mpsakunesa. Ndipopa pana malamulo mazinji na ayeruzimbo azinji, omwe ambacita nyongo yakufotokoza thangwe lomwe malamuyo yakhazikisidwira na kufunika kwa kumbayateweza. Jezu adafotokoza momwe tingagumanire ufulu caibo. Tenepo, kuti tigumane ufulu caibo, ifepano tin’funika kucita bzinthu bziwiri. Cakuyamba ni kubvuma cadidi comwe Jezu adapfunzisa ndipo caciwiri ni kukhala ateweri wace. Kucita bzimwebzi kun’dzaticitisa kukhala na ufulu caibo ndipo tin’dzakhalambo wakutsudzuka. Kodi tin’dzakhala wakutsudzuka pa bzinthu bziponi? Jezu adati: ‘Munthu ali-wense omwe ambacita pikado ni kapolo wa pikadoyo. . . . Mwanayo akakutsudzulani, imwepo mun’dzakhaladi wakutsudzuka.’—Ju. 8:34, 36. w18.04 7 ¶13-14
Sabudu, 9 Maio
Mwensenemwe mukhale . . . wansisi kwene-kwene. —1 Pe. 3:8.
Ifepano timbakomedwa wanthu winango akambatitsangalaza na kutithandiza. Kuti akwanise kuzindikira bzomwe tikukumbuka na momwe tikubvera iwo ambabziikha m’mbuto mwathu. Iwo ambawona bzakusaya bzathu ndipo ambatithandiza napo tiribe kuwakumbira. Tenepo, ifepano timbakomedwa ndipo timbatenda kwene-kwene wanthu akambatibvera ‘nsisi.’ Ifepano ninga Akristau, tin’funika kumbabvera nsisi anzathu. N’cadidi kuti nthawe zinango, bzimbanesa kubvera nsisi winango. Thangwe ranyi tikulewa tenepo? Thangwe lakuyamba ndakuti ifepano ndife wakuperewera. (War. 3:23) Tenepo, tin’funika kucita nyongo yakumalisa makumbukidwe yomwe tidabadwa nayo yakumbakumbukira bza ife tekha. Thangwe laciwiri ni momwe tidakulira ayai bzomwe bzidacitika nthawe zinango pa moyo wathu. Thangwe lacitatu, ni kutewezera momwe wanthu wa m’dzikoli ambacitira bzinthu pa nkhani ya nsisi. Mu nsiku zakumalizira zino, wanthu azinji alibe basa na makumbukidwe ya anzawo. Koma ambandobzifuna wokha. (2 Tim. 3:1, 2) Napo bziri tenepo, ifepano tingalatize nsisi winango mwa kutewezera Yahova Mulungu wathu pabodzi na Mwana wace, Jezu Kristu. w19.03 14 ¶1-3
Dumingu, 10 Maio
Khotcerera mtima wako.—Mim. 4:23.
Cakutonga cakumalizira pa bzakutonga khumi cikhaletsa kusirira ayai kukhala na cikhumbo cakuphonyeka pa cinthu ca mwenekaciro. (Bzak. 5:21; War. 7:7) Yahova adapereka cakutongaci kuti cithandize wanthu wace kukhotcerera mitima pabodzi na makumbukidwe yawo. Iye ambadziwa kuti bzicito bzakuipa bzimbayamba thangwe ra makumbukidwe yakuipa. Mwa ciratizo, Mambo Davide adalatiza kusaya lufoyi. Pakuyamba iye akhali munthu wabwino, koma nsiku inango, iye adasirira mkazi wa mwenekaciro, ndipo kusirirako kudamucitisa pikado ikulu. (Tiy. 1:14, 15) Davide adacita upombo, adayeza kuikha ncenga m’maso mwamuna wa mkaziyo ndipo pakumalizira pace adapha mwamunayo. (2 Sam. 11:2-4; 12:7-11) Yahova ambawona mu mtima, ayai unthu bwathu bwa mkati sikuti mawonekedwe yathu yokha yakunja. (1 Sam. 16:7) Palibe makumbukidwe na bzicito bzomwe bzingabisike kwa iye. Ndipo cakutsangalaza n’cakuti iye ambanyang’ana na kutilimbisa pa bzabwino bzomwe timbacita. Tsono iye ambafuna kuti tidziwe makumbukidwe yakuipa na kumbayatcenkha madzi yakali m’mabondo.—2 Nkha. 16:9; Mat. 5:27-30. w19.02 22 ¶9, 11
Ciposi, 11 Maio
Mulingeni Yahova, imwe mwense anyakudzicepswa wa pa dziko la pansi . . . Lingani cirungamo.—Sof. 2:3.
Bibliya limbalewa kuti Mozeji ‘akhali munthu wa bwino kwene-kwene kuposa wanthu wense wa pa dziko la pansi.’ (Mirew. 12:3) Kodi bzimwebzi bzinkuthandauza kuti iye akhali wakupusa, akhagopa kucita bzakusankhula ndipo akhatazira kukhwimika wanthu winango akamutsutsa? Makumbukidwe yamweya ndiyo yomwe wanthu winango ambakhala nayo akawona munthu wakufatsa. Tsono makumbukidwe yamweya njacadidi lini. Mozeji akhali mtumiki wa Mulungu wamphanvu, wakudziwa kusankhula bzinthu na wakukhwimika. Ndipo na thandizo la Yahova, iye adalimbana na mtongi wamphanvu wa ku Edjipito, adatsogolera m’dambo wanthu wakukwana pafupi-fupi 3 midyau, ndipo adathandiza mtundu wa Jirayeri kukunda anyamadulanthaka wawo. Ifepano tinkulimbana lini na mabvuto yomwe Mozeji adagumana nayo, koma nsiku zense timbagumana wanthu ayai bzakucitika bzomwe bzimbatitazisa kukhala wakufatsa. Napo bziri tenepo, ifepano tina cilimbiso cikulu kwene-kwene comwe cingatithandize kukulisa khalidweri. Yahova adapicira kuti ‘anyakulungama an’dzatambira dziko la pansi.’ (Psal. 37:11) Kodi imwepo pamwekha mumbawona kuti ndimwe wakufatsa? Kodi wanthu winango ambakuwonani kuti ndimwe wakufatsa? w19.02 8 ¶1-2
Cipiri, 12 Maio
Tsoka kwa omwe wambalewa comwe . . . n’cakuipa kuti n’cabwino. —Zai. 5:20.
Wanthufe tina cikumbu-mtima. Yahova akhadapasambo Adamu na Eva cikumbu-mtima. Kodi timbadziwa tani bzimwebzi? Timbadziwa thangwe pomwe iwo adapandukira Mulungu, cikumbu-mtima cawo cidayamba kuwanesa ndipo adakabisala. Cikumbu-mtima ni unthu bwathu bwa mkati, bomwe bumbatithandiza kusiyanisa cabwino na cakuipa ndipo bumbatitsogolera pa moyo wathu. Ndipopa wanthu omwe ana cikumbu-mtima cakusaya kupfunzisidwa bwino angandendemezeredwe na xitima ya m’madzi yomwe ina giyadori yakudzongeka. Kucita ulendo na xitima imweyi kungabwerese ngozi ikulu, thangwe conzi na mabimbi ya m’nyanza bzingagwinyire xitimayo ku mbuto yakuphonyeka ndipo nyakufambisa anganeseke kuiyendesa komwe akufuna. Tsono giyadori yomwe iri bwino ingathandize nyakufambisayo kukafika komwe an’funa. Mpsibodzi-bodzimbo na cikumbu-mtima cathu. Ico ciri ninga giyadori, tsono kuti cititsogolere bwino, ifepano tin’funika kucipfunzisa. Tikasaya kupfunzisa bwino cikumbu-mtima cathu, cingatithandize lini kusiyanisa cabwino na cakuipa. (1 Tim. 4:1, 2) Ndipo pinango ico cingafike pakuticitisa kuwona cakuipa kukhala cabwino. w18.06 15-16 ¶1-3
Citatu, 13 Maio
Lekani kutewezera mkonzedwe wa bzinthuyu.—War. 12:2.
Tin’funikambo kutcenkha nzeru za dzikoli zomwe zimbalimbisidwa mu njira zakusaya kudziwika bwino. Mwa ciratizo, nkhani zinango zomwe zimbafotokozedwa zimbathandizira nkhani za ndale. Ndipo zinango zimbalimbisa bzakulinga na bzinthu bzomwe wanthu azinji ambabzifuna. Mavidiyo na mabukhu manango yambacitisa wanthu azinji kulegedja kuti “ine ndine wakuyamba” nakuti “banja langu ndakuyamba,” tsono makumbukidwe yamweya yambawoneka ninga yabwino, yakutenga mtima na yakuthemera. Koma makumbukidweya, yambabverana lini na bzomwe Bibliya limbalewa. Iro limbalewa kuti ifepano pabodzi na mabanja yathu tingakhale wakukondwa kokha tikambafuna Yahova kuposa bzense. (Mat. 22:36-39) Koma bzimwebzi bzinkuthandauza lini kuti kucita masenzeka yakulimbisa thupi n’kwakuphonyeka. Tsono tingabzibvunze kuti: ‘Kodi ndimbazindikira nzeru za dziko napo kuti zimbalimbisidwa mwakusaya kudziwika bwino? Kodi ndimbasamala na nkhani zomwe ndimbawona pa TV na zomwe ndimbawerenga, ndipo ndimbauza wana wangu kuti akhalembo wakusamala? Kodi ndimbathandiza wana wangu kuti ambawone bzinthu ninga momwe Yahova ambabziwonera kuti aleke kutokonyedwa na nzeru zomwe iwo ambabva na kuwona m’dzikoli?’ w18.11 26 ¶18-19
Cinai, 14 Maio
Leka kugopa, pakuti ndinawe. —Zai. 41:10.
Yahova ambalatiza kuti ali nafe pabodzi mwa kutisamalira mwa lufoyi. Onani momwe iye ambafotokozera kudeka mtima kwace na lufoyi lomwe analo kwa ifepano. ‘Iwepo ndiwe wakufunika pa maso pangu, iwepo walemekezedwa, ndipo inepano ndimbakufuna.’ (Zai. 43:4) Mu cirengedwe mulibe cinthu ciri-cense camphanvu comwe cingacitise Yahova kuleka kufuna atumiki wace, pakuti kukhulupirika kwace kulibe malire. (Zai. 54:10) Yahova akupicira lini kucosa mabvuto yomwe yambatiboneresa, koma iye an’dzabvuma lini kuti ‘mikulo’ yomwe ni mabvuto ayai ‘kubvula’ komwe ni mayezo yakusiyana-siyana kutitazise kumutumikira. Iye ankutitsimikizira kuti an’dzakhala nafe, an’dzatithandiza kupirira mabvutoyo. Kodi Yahova an’dzacita tani bzimwebzi? Iye an’dzatithandiza kugwesa nfuwa tikagumana na bzinthu bzakugopswa kuti tipitirize kumukhulupira, napo tikauzidwa kuti tin’phedwa. (Zai. 41:13; 43:2) Tikakhulupira piciro la Mulungu lakuti ‘ine ndin’dzakhala nawe,’ tin’dzakhala wakukhwimika na wakukonzeka kupirira mayezo yomwe tingagumane nayo pa moyo wathu. w19.01 3 ¶4-6
Cixanu, 15 Maio
Mu mtima mwa munthu mumbakhala bzakulinga bzizinji, tsono bzakulinga bza Yahova ndibzo bzin’dzakwanirisidwa.—Mim. 19:21.
Penu imwepo ndimwe tswaka, pinango mudauzidwa kale na apfunzisi, alangizi, ayai wanthu winango kuti mucite mapfunziro yapadzulu, ayai muphate basa lomwe lingadzakupaseni kobiri zizinji. Tsono Yahova ambakupasani malango yakusiyana na yamweya. N’cadidi, iye ambafuna kuti imwepo mucite nyongo yakupfunza na cakulinga cakuti mudzakwanise kubzisamalira pa moyo wanu. (Wakol. 3:23) Ndipo iye ambadziwambo kuti mun’funika kucita bzakusankhula bzomwe bzin’dzatokonya tsogolo lanu, mukali tswaka. Ndipopa iye ambapereka mitemo yomwe ingakutsogolereni na kukuthandizani, kuti mukhale na moyo omwe unimukondwesa nsiku zakumalizira zino. (Mat. 24:14) Kumbukirani kuti Yahova ambadziwa bzinthu bzense. Iye ambadziwa bzomwe bzin’citika kutsogoloku, ndipo ambadziwambo bza kufendera kwa kupfudzidwa kwa dzikoli. (Zai. 46:10; Mat. 24:3, 36) Yahova ambakudziwanimbo imwepo. Iye ambadziwa bzomwe bzingakukondweseni na bzomwe bzingakukondweseni lini. Malango ya wanthu yangadekeze kuyabva m’makutu, koma yakakhala kuti yambacokera lini m’Fala la Mulungu, njanzeru lini. w18.12 15-16 ¶1-2
Sabudu, 16 Maio
Nyakuipa an’dzawoneka lini pomwe.—Psal. 37:10.
Davide adalewa pomwe kuti: ‘Anyakulungama an’dzatambira dziko la pansi, acidzapfatsa na mtendere muzinjisa,’ ndipo iwo ‘an’dzatambira dziko la pansi, acidzakhala m’mwemo mpaka kale-kale.’ (Psal. 37:11, 29; 2 Sam. 23:2) Kodi mapiciroya yadatokonya tani wanthu omwe akhafunisisa kucita kufuna kwa Mulungu? Kulewa cadidi, iwo akhana mathangwe yakubveka ya kudikhirira kuti kokha anyakulungama ndiwo an’dzakhala pa dziko la pansi, ndipo dzikoli lin’dzakhala pomwe paraizo ninga zunde la Edeni. Ajirayeri azinji omwe akhalewa kuti ambatumikira Yahova, na kupita kwa nthawe adadzalamba Yahovayo pabodzi na kunamata kwa cadidi. Na thangwe limweri, Mulungu adabvumiza Ababulo kukunda wanthu wace, kupfudza dziko lawo na kutenga azinji wa iwo aciyenda nawo ku ukapolo. (2 Nkha. 36:15-21; Jer. 4:22-27) Koma apolofeta wa Mulungu akhadalewa kale kuti wanthu wace angadadzabwerera ku dziko lawo pambuyo pa magole 70. Ndipo ndibzo bzidacitikadi. Tenepo kudziwa bzimwebzi kuna phindu kwa ifepano nsiku zino. Ndipo tikambapfunza bza mapolofesiya yamweya, tin’dzawona kuti tina mathangwe yakubveka ya kudikhirira kuti dziko la pansi lin’dzakhala paraizo. w18.12 4-5 ¶9-10
Dumingu, 17 Maio
Ninga momwe kudzulu kuliri kutali koposa dziko lapansi, tenepombo njira zangu n’zapadzulu kuposa njira zanu ndipo makumbukidwe yangu n’njapadzulu kuposa makumbukidwe yanu.—Zai. 55:9.
Malango mazinji ya m’dzikoli yambabverana lini na bzomwe Bibliya limbapfunzisa. Ndipo malangoyo yambaphatisidwa basa kwene-kwene nsiku zino kuposa malango ya m’Bibliya. Jezu adalewa kuti: ‘Nzeru imbadziwika kuti njakulungama thangwe ra mabasa yace.’ (Mat. 11:19) Napo dzikoli lapita patsogolo kwene-kwene pa nkhani ya kuphatisa basa mitcini ya nzeru, iro likukwanisa lini kumalisa mabvuto makulu-makulu yomwe yambatitazisa kukhala wakukondwa, ninga nkhondo, tsankhulo na ciwembo. Kuthumizira bzimwebzi, dzikoli limbawona unzazi kukhala bwakubvumizika. Koma wanthu azinji ambabvuma kuti khalidwe limweri limbapfudza mabanja, kubweresa matenda pabodzi na bzakutewera bzinango bzakuipa. Tsono tani pakulewa bza malango ya Yahova? Akristau omwe ambateweza malango ya Yahova ambakhala na mabanja yakukondwa, thanzi labwino ndipo ambakhala pa mtendere na abale na mpfumakazi za pa dziko lense la pansi. (Zai. 2:4; Mab. 10:34, 35; 1 Wak. 6:9-11) Bzimwebzi bzinkulatiziratu kuti makumbukidwe ya Yahova njapadzulu kwene-kwene kuposa ya m’dzikoli. w18.11 23 ¶8-10
Ciposi, 18 Maio
Kubverana na wanthu wakuipa kumbadzonga makhalidwe yabwino. —1 Wak. 15:33.
Ifepano tin’funika kucita bzomwe tingakwanise kuti tikhale pa mbverano na acibale wathu, ticikhala nawo pa mtendere. Koma tin’funika lini kuswa mitemo ya Yahova na cakulinga ca kufuna kuwakondwesa. Kuti tipitirize kufamba m’cadidi, tin’funika kukhala wakucena pa maso pa Yahova. (Zai. 35:8; 1 Pe. 1:14-16) Pomwe tidapfunza cadidi ca m’Bibliya, tidacinja bzinthu bzinango pa moyo wathu kuti titeweze mitemo ya m’Bibliya. Winango adacita nyongo ikulu kuti acinje. Ndipopa tin’funika kusamala kuti tileke kucinjanisa moyo wathu wakucena na moyo wa unzazi. Tsono n’ciyani comwe cingatithandize kupirira tikagumana na mayezo? Kukumbukira comwe Yahova adatipasa kungaticitise kukhala wakucena. Iye adapereka moyo wa Mwana wace wakufunika kwene-kwene, omwe ni Jezu Kristu! (1 Pe. 1:18, 19) Tenepo kuti tipitirize kukhala wakucena pa maso pa Yahova, tin’funika kumbakumbukira kufunika kwa nsembe ya cakulombolera ya Jezu. w18.11 12 ¶10, 11
Cipiri, 19 Maio
Ndin’dzadikhirira Mulungu wa cipulumuso cangu. Mulungu wangu an’dzandibva.—Mik. 7:7.
Abale azinji omwe ankucita utumiki bwa nthawe zense, ambalewa kuti kuikha pa mbuto yakuyamba utumiki bwawo kumbawathandiza kukhala wakukondwa na wakulimba napo bzinthu bzikacinja pa moyo wawo. Ninga momwe tawonera, tikapitiriza kucita bzinthu bzakufunika na kukhulupira Yahova na mtima wense, napo bzinthu bzikacinja pa moyo wathu, tin’dzapitiriza kukhala na mtendere wa mu mtima. Ndipo na kupita kwa nthawe, tin’dzawona kuti kucinjako kwatithandiza kulimbisa uxamwali bwathu na Yahova. Mu dziko lakuipali, moyo wathu ungacinje mwadzidzidzi. Mwa ciratizo, pomwe tinkutumikira Yahova tingatambire udindo bupsa, tingaduwale, ayai tingafunike kusamalira wacibale wathu wakuduwala ayai wakukalamba. Tsono bziribe basa bzomwe mungagumane nabzo, mun’funika kukhulupira kuti Yahova an’dzakusamalirani na kukuthandizani pa nthawe yakuthemera. (Waheb. 4:16; 1 Pe. 5:6, 7) Na tenepo, pitirizani kucita bzomwe mpsakufunika mukakhala na thupo. Mbapembani kwa Baba wanu Yahova, ndipo pitirizani kumbamukhulupira na mtima wanu wense. Mukacita bzimwebzi, mun’dzakhala na mtendere wa mu mtima wakucokera kwa Yahova napo bzinthu bzikacinja pa moyo wanu. w18.10 26 ¶17, 19; 27 ¶22
Citatu, 20 Maio
[Yahova] ambadziwa bwino kaumbidwe kathu, ambakumbukira kuti ndife pfumbi.—Psal. 103:14.
Mu Bibliya, timbawona bziratizo bza momwe Yahova adacitira bzinthu na atumiki wace. Mwa ciratizo onani momwe Yahova adathandizira Samuyeri mwakudeka mtima kuti akauze mafala ya ciyeruzo kwa mkulu wa ansembe Eli ninga momwe cimbalewera cinembo ca 1 Samuweri 3:1-18. Cakutonga ca Yahova cikhalewa kuti wana ambalemekeze wanthu wacikulire, maka-maka wale omwe akhana udindo. (Kuf. 22:28; Mwam. 19:32) Tsono ndokumbukirani tswaka ninga Samuyeri layenda macibese kuna Eli, ndipo lakamuuza mafala yamphanvu yakulewa bza ciyeruzo. Bibliya limbalewa kuti Samuyeri ‘adacita mantha kufotokozera Eli matsomphenya yomwe adawona.’ Tenepo, Mulungu adacitisa kuti Eli adziwe kuti ndiye omwe akhacemera Samuyeri. Ndipopa, Eli adauza Samuyeri kuti aleke kumubisira cinthu ciri-cense comwe Mulungu akhadamuuza. Samuyeri adabveradi Eli ndipo ‘adamuuza bzense.’ Ndipo mafala yamweya akhadauzidwa kale m’mbuyomu. (1 Sam. 2:27-36) Ciratizoci cikutipfunzisa momwe Yahova ambacitira bzinthu na wanthu wace pabodzi na nzeru zace. w18.09 21 ¶2; 22 ¶4-5
Cinai, 21 Maio
Imwe Yahova, mbani angakhale mulendo mu tendi mwanu? . . . Ngule omwe . . . ambalewalewa cadidi m’mtima mwace.—Psal. 15:1, 2.
Nsiku zino, wanthu azinji ambanama. Bukhu linango lakunembedwa na Y. Bhattacharjee, lidalewa kuti: “Bzinkuwoneka kuti kunama ni njira ikulu yakupumpsira wanthu ndipo mpsakunesa kuimalisa.” Wanthu kawiri-kawiri ambanama kuti abzikhotcerere, abise bzinthu bzakuipa ayai ciwembo comwe adacita. Iwo ambanamambo kuti agumane kobiri ayai cinthu cinango mu njira yakusiyana. Ninga lafotokozera bukhuli, wanthu winango ambawona kuti n’kuphonyeka lini kunamiza “alendo, anzawo wakubasa, axamwali na abale wawo.” Kodi mpsiponi bzakutewera bza kunamaku? Wanthu ambakhulupirana lini ndipo mbverano wawo umbadzongeka. Davide adapemba kuna Yahova kuti: ‘Imwepo mumbakomedwa na cadidi comwe mumbacigumana mu mtima mwa munthu.’ (Psal. 51:6) Davide akhadziwa kuti cakufunika ni unthu bwathu bwankati. Kuyambira kale-kale, Akristau wacadidi ‘ambalewa cadidi.’—Zak. 8:16. w18.10 4 ¶4; 5 ¶9-10; 8 ¶19
Cixanu, 22 Maio
Iye adawatsogolera mwakukhotcerereka, ndipo iwo akhabva lini mantha.—Psal. 78:53.
Bzinkuwoneka ninga kuti pakhana Ajirayeri wakupitirira 3 midyau, omwe adacoka ku Edjipito mu gole la 1513 Kristu anati kubwera. Pa thimuli, pakhana wana, acikulire, ndipo pinango pakhana anyakupunduka na atenda. Thimu limweri likhafunikira mtsogoleri wabwino na wakubvesesa makumbukidwe yawo. Ndipo bzimwebzi ndibzo bzomwe Yahova adacita, mwakuphatisira basa Mozeji. Ninga bzakutewera bzace, Ajirayeri adabzibva kukhala wakukhotcerereka pomwe akhacoka ku dziko la Edjipito. (Psal. 78:52) Kodi Yahova adacita tani kuti atumiki wace akhale wakukhotcerereka? Pomwe Ajirayeri akhacoka ku Edjipito, Yahova adalinganiza mtundu wa Jirayeri ‘ninga magulu ya nkhondo.’ (Kuf. 13:18) Ndipo kulinganizako, kudacitisa Ajirayeri kutsimikizira kuti Mulungu akhawatsogolera. Yahova adawatsogolera ‘masikati na mtambo,’ ndipo usiku na ‘ceza ca moto.’ (Psal. 78:14) Tenepo Yahova adati: ‘Leka kugopa, pakuti ndinawe kuti ndikutsogolere na kukukhotcerera.’ w18.09 24-25 ¶11-12
Sabudu, 23 Maio
Bzingadakhala bwino mungadandibisa m’thenje, . . . mungadandiyikhira malire mpaka pomwe mudzandikumbukire.—Djobi 14:13.
Mu nthawe zakale, atumiki winango wa Mulungu akhasunama thangwe ra mabvuto yomwe akhagumana nayo, ndipo akhafika pa kuwona kuti kufa kuli bwino. Mwa ciratizo, Djobi akhadataya mtima ndipo adalewa kuti: ‘Ndikukomendwa lini pomwe na moyo wangu, ndikundofuna kufa.’ (Djobi 7:16) Mpolofeta Djona adasunama kwene-kwene ndipo adati: ‘Tsapano imwe Yahova, ndaphata minyendo, cosani moyo wangu, pakuti kwa ine kuli bwino kufa kusiyana kukhala na moyo.’ (Djona 4:3) Ndipo mpolofeta Eliya adasunamambo mpaka adakumbira Yahova kuti: ‘Basi! Tsapano Yahova, cosani moyo wangu.’ (1 Wam. 19:4) Napo bzikhali tenepo, Yahova adawona kuti iwo akhali wakufunika ndipo akhafuna kuti apitirize kukhala na moyo. M’mbuto mwa kuwaimba mulandu thangwe ra makumbukidwe yawo yakuphonyeka, Yahova adawathandiza mwa lufoyi kucinja makumbukidweyo kuti apitirize kumutumikira mwakukhulupirika. w18.09 9 ¶4
Dumingu, 24 Maio
Ndife anyabasa anzace wa Mulungu.—1 Wak. 3:9.
Anyabasa anzace wa Mulungu ambadziwika thangwe ra kutambira bwino alendo. Ndipo m’Bzinembo bza Cigirego fala lakuti ‘kutambira alendo,’ limbathandauza ‘kudekera mtima alendo.’ (Waheb. 13:2) M’Bibliya muna bziratizo bza atumiki wa Yahova omwe adadekera mtima alendo. (Ciy. 18:1-5) Na tenepo, ifepano tingalokotere mpata uli-wense kuti tithandizembo winango, bziribe basa penu ni abale wathu wauzimu ayai ne. (Wag. 6:10) Imwepo mungalatize kuti munkuphata basa pabodzi na Yahova, mwa kumbatambira kumui kwanu wale omwe ankucita utumiki bwa nthawe zense. (3 Ju. 5, 8) Mukacita bzimwebzo, mun’dzalimbisana mwauzimu. Bibliya limbatiuza kuti: ‘Timbalimbisane.’ (War. 1:11, 12) Fala la Mulungu limbalimbisa amuna omwe ali m’gwere kuti ambaphate basa pabodzi na Yahova mwa kucita nyongo kuti atumikire ninga akulu wa gwere ayai atumiki wakuthandiza. (1 Tim. 3:1, 8, 9; 1 Pe. 5:2, 3) Ndipo omwe an’funa kukhala na maudindo an’funika kukhala wakukonzeka kuthandiza winango mwakuthupi na mwauzimu. (Mab. 6:1-4) Ndipo wale omwe ambacita utumiki wakusiyana-siyana m’gwere, angakuuzeni bza cikodweso comwe ambakhala naco pa kucita bzimwebzo. w18.08 23 ¶6-7; 24 ¶10
Ciposi, 25 Maio
Leka kutsimula munthu wacikulire mwaukali, koma umudandaulire ninga baba wako.—1 Tim. 5:1.
Napo kuti Timotio akhana udindo bwa kutsogolera abale wacikulirewa, iye akhafunika kumbacita bzinthu mwa ulemu na mwa nsisi. Tsono tani penu munthu wacikulire ankucita utowa pikado, ayai ankucita bzinthu bzomwe bzimbakondwesa lini Yahova? Yahova an’dzalekerera lini munthu umweyo napo acikhala wacikulire na wakulemekezeka. Bzimwebzi bzinkubverana na nfundo yakugumanika pa Zaiya 65:20, yomwe imbati: ‘Nyapikado an’dzatembereredwa, napo acikhala na magole 100.’ Ndipo nfundo ibodzi-bodziyi imbagumanikambo m’matsomphenya yomwe Zakiyeri adawona. (Zakiy. 9:5-7) Nfundo imweyi inkulatiziratu padeca kuti kuposa munthu ali-wense, ifepano tin’funika kumbalemekeza kwene-kwene Yahova, omwe ngwa Nsiku Zizinji. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) Tikambalemekeza kwene-kwene Yahova, ifepano tin’dzacita bzense bzomwe tingakwanise kuti tithandize munthu omwe an’funa thandizo, bziribe basa penu ngwacikulire ayai ne.—Wag. 6:1. w18.08 13 ¶13-14
Cipiri, 26 Maio
Munthu wakusaya kudziwa ambandokhulupira mafala yali-yense, tsono nyakucenjera ambawona bwino komwe ankuyenda.—Mim. 14:15.
Tensenefe tin’funika kumbapenda mwakusamala kwene-kwene nkhani zomwe tabva kuti tidziwe cadidi pakulewa bza nkhaniyo. (Mim. 3:21-23; 8:4, 5) Bzimwebzi mpsakufunika kwene-kwene thangwe tikasaya kusamala, Sathani pabodzi na dziko laceri angatipumpse mwakusaya kunesa. (Wayef. 5:6; Wakol. 2:8) Tsono kuti tifike pakudziwa cadidi pa nkhani yomwe tabvayo, ifepano tin’funika kukhala na umboni bwakukwanira. Nsiku zino, ifepano timbabva nkhani mwa njira zakusiyana-siyana. Mwa ciratizo, timbabva nkhani zizinji kucokera pa interneti, pa TV ayai mwa njira zinango zakumwazira nkhani. Ayai tingatambire nkhanizo pa e-mail, mensaje ayai kucita kubva na anzathu. Ndipo nthawe zinango, timbabva nkhani zakusiyana-siyana kabodzi na kabodzi. Tenepo, tin’funika kumbasamala kwene-kwene. N’cadidi kuti axamwali wathu ambakhala na cakulinga cabwino pakutitumizira nkhani zimwezi, tsono pana wanthu winango omwe ambacita utowa kutumizira anzawo nkhani zakunama ayai zomwe ziribe umboni bwakukwanira. w18.08 3¶1, 3
Citatu, 27 Maio
Mulungu wakudekera mtima. —Lu. 1:30.
Yahova adasankhula mtsikana munango wakucemeredwa Mariya, kuti akhale mai wa Mwana wace Jezu. Mariya akhakhala m’kamzinda kanango kakucemeredwa Nazaleti, komwe kakhali kutali kwene-kwene na mzinda wa Jeruzalemu pabodzi na templo yace yakudeka. (Lu. 1:26-33) Ndipo bzinkuwonekeratu kuti Mariya akhali pauxamwali bwakulimba na Yahova, thangwe ra mafala yomwe iye adauza Elizabeti. (Lu. 1:46-55) Yahova akhawona bzense bzomwe Mariya akhambacita, ndipopa adamusimba mu njira yomwe iye akhaidikhirira lini thangwe iye akhali munthu wakukhulupirika.Pomwe Jezu adabadwa, Yahova alibe kudziwisa akulu-akulu wa boma ayai atongi wa ku Jeruzalemu na wa ku Beremu, koma adatumiza anjo wace kwa amakabusa omwe akhasamalira mabira yawo kunja kwa mzinda wa Beremu. (Lu. 2:8-14) Patsogolo pace, amakabusawo adayenda kukawona tcece Jezu. (Lu. 2:15-17) Mwakusaya kupenukira, Mariya na Zuze adadabwa kwene-kwene pakuwona momwe Jezu adasimbidwira. w18.07 6 ¶11-12
Cinai, 28 Maio
Yahova adakalipa kwene-kwene na Salomau.—1 Wam. 11:9.
Thangwe ranyi Yahova adakalipa na Salomau? Bibliya limbati: ‘Thangwe mtima wace ukhadapambuka mu njira ya Yahova . . . , omwe adawonekera kwa iye kawiri kense ndipo adamucenjeza pa bzinthu bzimwebzi, kuti akhafunika lini kutewera mirungu inango, koma iye alibe kubvera bzomwe Yahova adamuuza.’ Ninga bzakutewera bzace, Salomau adaluza uxamwali bomwe akhanabo na Mulungu pabodzi na thandizo lomwe akhamupasa. Ndipo pomwe iye adafa, Yahova alibe kulekerera kuti wana wace atonge mtundu wense wa Jirayeri, ndipo iwo adagumana na mabvuto yakusiyana-siyana kwa magole mazinji. (1 Wam. 11:9-13) Ninga momwe bzidacitikira na Salomau, tikakhala na axamwali omwe ambabvesesa lini ayai ambalemekeza lini mitemo ya Mulungu, angadzonge makumbukidwe yathu pabodzi na uxamwali bwathu na Yahova. Ndipo axamwali amwewa pinango angakhale wa m’gwere, koma omwe ali lini pauxamwali bwakulimba na Yahova. Ayai pinango angakhale azibale wathu, wanthu wakufendererana nawo nyumba, anzathu wa ku basa ayai wa ku xikola, omwe ambanamata lini Yahova. Tenepo, kukhala pauxamwali na wanthu ninga amwewa, kungaticitise kuluza uxamwali bwathu na Mulungu. w18.07 17-18 ¶9-10
Cixanu, 29 Maio
Dziko lense liri m’manja mwa nyakuipayo.—1 Ju. 5:19.
Sathani ambaphatisa basa mavidiyo na nkhani zomwe zimbalatizidwa pa TV kuti ambamwaze makumbukidwe yace. Iye ambadziwa kuti nkhani zomwe zimbafotokozedwa zimbatipfunzisa kukumbuka na kucita cinthu sikuti timbandodekedwa nazo. Jezu adaphatisa basa bwino njira imweyi pakupfunzisa. Mwa ciratizo, kumbukirani bza mathere yace mawiri, lakuyamba nda Msamariya wansisi ndipo laciwiri nda mwana wakutaika omwe adapfudza cuma cace cense. (Mat. 13:34; Lu. 10:29-37; 15:11-32) Tenepo, wanthu wakupumpsidwa na makumbukidwe ya Sathani angaphatise basa nkhani zakusiyana-siyana kuti atipumpsembo. Ndipopa tin’funika kukhala tceru na mavidiyo pabodzi na nkhani zomwe timbaziwona pa TV kuti zireke kupswipiza makumbukidwe yathu. Tenepo, tin’funika kukhala wakucenjera. Ndipo tikambasankhula masenzeka, bzingakhale bwino kumbabzibvunza kuti, ‘Kodi vidiyo ayai programa ya pa TV yomwe ndikuwonayi ikundipfunzisa kuti n’kuphonyeka lini kucita bzinthu mwakubverana na cikhumbo ca thupi?’ (Wag. 5:19-21; Wayef. 2:1-3) Kodi n’ciyani comwe mun’funika kucita mukazindikira kuti programayo imbalimbisa makumbukidwe ya Sathani? Mun’funika kuitcenkha ninga matenda yakupasirana! w19.01 15-16 ¶6-7
Sabudu, 30 Maio
Ibvumenimbo kapaseti ya cipulumuso.—Wayef. 6:17.
Ninga momwe kapaseti ikhambakhotcerera msolo wa acikunda, ‘cidikhiro cathu ca cipulumuso’ cimbakhotcererambo makumbukidwe yathu. (1 Wat. 5:8; Mim. 3:21) Sathani angatipumpse kuti tikhundule kapaseti yathu. Kodi iye angacite tani bzimwebzi? Kumbukirani bzomwe iye adacita kuti apumpse Jezu. Sathani akhadziwa kuti Jezu angadadzakhala mtongi wa dziko lense, tsono cakuyamba, Jezuyo akhafunika kubonera, acifa. Patsogolo pace, iye angadafunika kudikhirira mpaka nthawe yomwe Yahova angadadzamupasa Utongibo. Tenepo, Sathani adamupasa mwayi wakuti akhale mambo mwakusaya kutenga nthawe itali. Iye adauza Jezu kuti angadandomunamata kabodzi kokha, Jezuyo angadakhala mtongi wa dziko lense pa nthawe imweyoletu. (Lu. 4:5-7) Mpsibodzi-bodzimbo kuna ifepano. Sathani ambadziwa kuti Yahova adapicira kudzatipasa bzinthu bzabwino m’dziko lipsa. Tsono ifepano tin’funika kudikhirira kuti bzimwebzi bzidzacitike, ndipo pomwe tinkudikhirira pinango tingagumane na mabvuto yakusiyana-siyana. Tenepo Sathani angatipase mwayi wakuti tikhale na moyo wabwino nthawe imweyinoletu. Iye ambafuna kuti timbaikhe bzinthu bzakuthupi pa mbuto yakuyamba, ndipo Umambo bwa Mulungu pa mbuto yaciwiri.—Mat. 6:31-33. w18.05 25 ¶15-17
Dumingu, 31 Maio
Mtima wako ukomedwe na nsiku za utswaka bwako.—Mpal. 11:9.
Yahova ambafuna kuti imwepo mumbakondwe pomwe muli tswaka. Tenepo ikhani bzakulinga bzanu bzauzimu pa mbuto yakuyamba na kumbateweza malango ya Yahova pa bzakusankhula bzense bzomwe mungacite pa moyo wanu. Tsono, imwepo mun’funika kukhala na bzakulinga bzimwebzi mukali ang’ono kuti mukwanise kuwona momwe Yahova an’dzakutsogolerani, kukukhotcererani na kukusimbani. Mbakumbukirani malango yense yabwino yomwe iye ambakupasani kucokera m’Fala lace Bibliya, ndipo mbaphatisani basa malango yakuti: ‘Kumbukira Mulengi wako Mkululetu mu nsiku zomwe ukali tswaka.’ (Mpal. 12:1) Ndimwe wakuthemera kutendedwa maswaka mwense thangwe mumbawona kutumikira Yahova kukhala cinthu cakufunika kwene-kwene pa moyo wanu, napo kuti mumbagumana na mphitca zizinji. Mumbakhala na bzakulinga bzauzimu ndipo mumbawonambo basa lakupalizira kukhala cibodzi mwa bzinthu bzakufunika kwene-kwene pa moyo wanu. Ndipo imwepo mumbalekererambo lini kuti dzikoli likuyebweseni bzakulinga bzanu bzomwe munabzo. Tenepo, mungakhale na citsimikizo cense cakuti nyongo yanu yense yomwe mumbacita imbayenda lini papezi, nakuti abale na mpfumakazi zense ambakufunani kwene-kwene ndipo iwo an’dzakuthandizani. Tsono, thembani Yahova pa bzense bzomwe mungacite, ndipo bzakulinga bzanu bzin’dzakufambirani bwino. w18.04 32 ¶17, 19