Thandizani Abale Wanu Kupirira Mabvuto

1. Kodi Yahova ambaphatisa basa mbani kuti atawire mipembo ya atumiki wace?

KODI imwepo mukudziwa kuti Yahova angakuphatiseni basa kuti atawire mipembo ya atumiki wace wakukhulupirika? Inde, Yahova angakuphatiseni basa. Iye angaphatise basa mkulu wa gwere, mtumiki wakuthandiza, mpainiya ayai mpalizi ali-wentse m’gwere. Iye angakuphatisenimbo basa napo penu ndimwe mwana, wacikulire, m’bale ayai mpfumakazi. M’bale ayai mpfumakazi akakumbira Yahova thandizo, kazinji-kazinji Yahova ambaphatisa basa akulu na abale winango wakukhwima mwauzimu kuti apereke “mtsangalazo ukulu” kuna munthuyo. (Akolose 4:11) Ni mwayi ukulu kwene-kwene kuphatisidwa basa na Yahova kuti tithandize abale wathu mu njira imweyi! Ndipo ifepano tina mwayi wakucita bzimwebzi pa nthawe ya matenda, kukacitika malengwa ya pantsi ayai abale wanthu akakhala akuzunzidwa.

THANDIZANI ANZANU PA NTHAWE YA MATENDA

2. Thangwe ranyi bzingakhale bzakunesa kuthandiza anzathu pa nthawe ya matenda?

² Matenda yakayambika, bzingakhale bzakunesa kuti ifepano tithandize anzathu. Ifepano tingafune kukazungira axamwali wathu, koma bzingakwanisike lini thangwe ra matendayo. Tingafune kucemera abale omwe akuneseka kugumana cakudya kuti adzadye ku mui kwathu, tsono bzingakwanisikembo lini basi. Ndipo tingafune kuthandiza anzathu, koma bzingakwanisike lini, pinango thangwe rakuti adzinza wathu akugumanambo na mabvuto. Ifepano timbafuna kuthandiza abale wathu, ndipo Yahova ambakomedwa kwene-kwene akatiwona tikuwathandiza. (Mimwani 3:27; 19:17) Tsono n’ciyani comwe tingacite kuti tikwanise kuwathandiza?

3. Kodi tikupfunza ciyani na bzomwe akulu wa m’gwere la Desi ambacita? (Jeremiya 23:4)

³ Bzomwe akulu angacite. Penu imwepo ndimwe mkulu wa gwere, mun’funika kuwadziwa bwino abale wa m’gwere mwanu. (Werengani Jeremiya 23:4.) Mpfumakazi Desi, yomwe idafotokozedwa mu nkhani idamala ire, idalewa kuti: “Akulu wa mu grupo langu la utumiki akhambayenda nande mu upalizi na kumbaceza nande.”b Bzimwebzi bzidacitisa kuti akuluwo amudziwe bwino Desi. Ndipopa iwo adakwanisa kumuthandiza pomwe famidya zace zinango zidafa na matenda ya COVID-19.

4. Thangwe ranyi akulu adakwanisa kuthandiza Desi, ndipo tikupfunza ciyani?

⁴ Desi adalewa kuti: “Bzidakhala bzakupusa kwa inepano kuuza akulu bzomwe ndikhabva pa nthawe imweyire thangwe rakuti iwo akhali axamwali wangu.” Kodi akulu akupfunza ciyani na nkhani imweyi? Iwo akupfunza kuti an’funika kumbawadziwa bwino abale wawo wa n’gwere pomwe ikanati kufika nthawe ya mabvuto. Akulu, khalani axamwali wa abale m’gwere. Ndipo matenda yakabwera mwakusaya kudikhiririka, imwepo mun’dzakwanisa kunyang’ana manera kuti muwathandize. Desi adalewa pomwe kuti: “Nthawe zinango, akulu wakusiyana-siyana akhambandiligaliri ayai kunditumizira mensaje pa ntsiku ibodzi-bodzi. Mavesi yomwe iwo akhambanditumizira yakhambandicitisa kubzibva bwino napo kuti mavesiya ndikhayadziwa kale.”

5. Kodi akulu angacite ciyani kuti adziwe bzomwe abale na mpfumakazi zawo akufuna, ndipo angacite ciyani kuti awathandize?

⁵ Cinthu cibodzi comwe tingacite kuti tithandize abale na mpfumakazi zathu ni kuwabvunza. (Mimwani 20:5) Tingawabvunze kuti tidziwe penu iwo ana cakudya cakukwana, ana mankhwala ayai akufuna bzinthu bzinango. Ndipo penu empreza yawo ikucosa wanthu basa, tingawabvunzembo kuti tidziwe penu an’cosedwa basa ayai ne na kuti an’kwanisa kupagali nyumba ya aluge. Ndipo tingawabvunzembo kuti tidziwe penu akufuna kuthandizidwa kukonza madokumento kuti akwanise kumbatambira thandizo lomwe boma limbapereka. Mpfumakazi Desi idapasidwa bzinthu na abale na mpfumakazi zace. Tsono akulu wa gwere ndiwo adamulimbikisa mwakuphatisa basa Bibliya. Iye adati: “Akulu akhapemba nande. Inepano ndikhabva bwino kwene-kwene iwo akacita bzimwebzi, napo kuti ndikukumbukira lini bzinthu bzomwe iwo akhalewa mu mpembo. Bzikhakhala ninga Yahova akulewa kuti: ‘Iwepo uli lini wekha.’” — Zaiya 41:10, 13.

6. Kodi n’ciyani comwe tentsenefe tingacite m’gwere kuti tithandize anzathu?

⁶ Bzomwe tentsenefe tingacite. Ifepano timbadziwa kuti akulu wa gwere ndiwo ambakhala kutsogolo pa kuthandiza abale na mpfumakazi zathu m’gwere. Tsono Yahova akufuna kuti tentsenefe timbathandize anzathu. (Agalatiya 6:10) Napo kuti tingacite lini bzizinji, koma kacinthu kang’ono komwe tingacite kangathandize m’bale omwe akuduwala. Wana angaperekeze abereki wawo pomwe kuyenda kukawona m’bale omwe akuduwala. Alumbwana angathandize mpfumakazi yacikulire mwa kuyenda kukaigulira bzinthu ku bazali. Ndipo abale winango m’gwere angaphikire cakudya m’bale ayai mpfumakazi yomwe ikuduwala. Matenda yakabwera, m’bale ali-wentse m’gwere ambafunika kulimbikisidwa. Kuti ifepano tikwanise kucita bzimwebzi, nthawe zinango tingafunike kuleka kumbayenda kamangu ku mui mitsonkhano ikamala kuti tilimbikise abale na mpfumakazi zathu, napo ticikhala kuti tacita mitsonkhanoyo mwakuphatisa basa videoconferência. Akulu wa gwere ambafunika kulimbikisidwambo. Abale winango ambatumizira akulu wa gwere matsamba yakuwatenda thangwe ra basa lomwe iwo ambacita pa nthawe ya matenda. Tikapitiriza ‘kumbalimbikisana na kumbapasana mphanvu,’ tentse m’gwere timbakhala wakulimba! — 1 Atesalonika 5:11.

KUTHANDIZA ANZATHU OMWE AGWEDWA NA MALENGWA YA PANTSI

7. Kodi malengwa ya pantsi yambabweresa mabvuto yaponi?

⁷ Malengwa ya pantsi yangacinje moyo wa munthu kabodzi na kabodzi. Malengwa yakacitika, yambadzonga bzinthu, nyumba ndipo yambaphambo wanthu. Mabvuto yamweya yambacitikirambo abale na mpfumakazi zathu. Tsono n’ciyani comwe tingacite kuti tiwathandize?

8. Kodi akulu pabodzi na misolo ya mabanja an’funika kucitiratu ciyani pomwe malengwa ya pantsi yakanati kucitika?

⁸ Bzomwe akulu angacite. Akulu, thandizani abale na mpfumakazi kukonzekera malengwa ya pantsi pomwe yakanati kucitika. Thandizani abale wentse wa m’gwere kudziwa bzomwe angacite kuti adzakhale wakukhotcerereka pa nthawe ya malengwa ya pantsi ndipo apasenimbo número zanu za telefoni kuti adzakwanise kukuligalirini pa nthawe ya malengwayo. Mpfumakazi Margaret, yomwe yafotokozedwa mu nkhani idamala ire, idalewa kuti: “Akulu adafotokoza nkhani ya bzakufunikira pa gwere ndipo adaticenjeza kuti lupsa lomwe lidacitika lire lingadacitika pomwe. Ndipo adatiuza kuti akulu-akulu wa boma akadzalewa kuti ticoke, ayai lupsa likayambika ifepano tin’funika kudzacokeratu mwakamfulumize.” Bzomwe adalewabzo bzidaphatadi basa. Pomwe padapita sumana zixanu, lupsa lire lidadzabwera pomwe. Misolo ya mabanja ingathandize mabanja yawo kukonzekereratu bzomwe yangacite pomwe malengwa ya pantsi yakanati kucitika pa nthawe yawo ya kunamata kwa pa banja. Imwepo pabodzi na wana wanu mukakhala kuti mudakonzeka, mun’dzakwanisa kukhala wakuderekha pa nthawe ya malengwa ya pantsi.

9. Kodi akulu angacite tani kuti adzakwanise kuthandiza abale na mpfumakazi malengwa ya pantsi yakacitika?

⁹ Penu imwepo ndimwe nyakunyang’anira grupo, onesesani kuti muna número za abale wentse wa m’grupo lanu ndipo mumbadziwa komwe iwo ambakhala. Ndipo citaniletu bzimwebzi pomwe malengwa ya pantsi yakanati kucitika. Khalani na lista ya abale wentse wa m’grupo lanu. Malengwa ya pantsi yakacitika, imwepo mun’dzakwanisa kulalewa na mpalizi ali-wentse mucidziwa momwe bzinthu bziriri kwa iye na kuwonambo penu akufunikira thandizo. Mukamala, mungadziwise nyakubveranisa bungwe la akulu ndipo iye an’dzadziwisambo nyakunyang’anira dera. Abale wentsenewa akaphata basa mwakubverana, bzin’dzakhala bzakupusa kuthandiza abale. Timbawona bzimwebzi tikakumbukira bzomwe bzidacitikira mpfumakazi Margaret. Pomwe lupsa lire lidamala, nyakunyang’anira dera adamala ntsiku na meya adapenya acimbaceza na kuthandiza abale wakukwana 450 omwe akhadathawa m’mii mwawo. (2 Akolinto 11:27) Thangwe ra bzimwebzi, iye adakwanisa kuthandiza abalewo kukhala na mbuto yakukhala.

10. Thangwe ranyi akulu an’funika kuwona kuti basa lakulimbikisa na kutsangalaza abale ndakufunika kwene-kwene? (Juwau 21:15)

¹⁰ Akulu an’funika kutsangalaza na kuthandiza abale omwe ana thupo. (1 Pedru 5:2) Malengwa ya pantsi yakacitika, cinthu cakutoma comwe akulu an’funika kucita ni kuwona penu abale na mpfumakazi ali pa mbuto yakukhotcerereka, ana cakudya, bzakubvala na pakukhala. Tsono pomwe nthawe ikupita, iwo an’funika kupitiriza kumbatsangalaza na kulimbikisa abale wawo. (Werengani Juwau 21:15.) M’bale Harold, omwe ambatumikira m’Komiti ya Mthambi, adayenda kale kukawona abale wakusiyana-siyana omwe adagwedwa na malengwa ya pantsi. Iye adati: “Pambatenga nthawe kuti abale ayambe pomwe kukhala na mpfatso. Pinango iwo angayambe pomwe kukhala na bzinthu pang’ono na pang’ono. Tsono akakhala kuti adafedwa, iwo ambapitiriza kukhala wakusunama. Tingalewe lini kuti kucita bzimwebzi n’kusaya cikhulupiro thangwe munthu ali-wentse ambabva tenepoyo.”

11. Kodi n’ciyani comwe mabanja yangafunikire malengwa ya pantsi yakamala kucitika?

¹¹ Akulu wa gwere ambaphatisa basa malango yomwe yambalewa kuti “lirani na omwe akulira.” (Aroma 12:15) Wanthu omwe apulumuka pa malengwa ya pantsi ambafuna kutsimikiziridwa kuti Yahova pabodzi na abale wawo wacikristau ambawafuna. Ndipo iwo ambafunikambo kuthandiza mabanja kuti yapitirize kupemba, kupfunza Bibliya, kumbayenda ku mitsonkhano na kupalizira. Ndipo akulu angalimbikisembo abereki kuti ambathandize wana wawo kuti acite nyongo ya kumbakumbukira bzinthu bzomwe malengwa ya pantsi yangakwanise lini kubzidzonga. Abereki, mbakumbusani wana wanu kuti Yahova ambafuna kukhala Xamwali wawo, ndipo iye ali pafupi kuti awathandize. Ndipo mungathandizembo wana wanu kukumbukira kuti ana abale na mpfumakazi pa dziko lentse la pantsi omwe mbakukonzeka kuwathandiza. — 1 Pedru 2:17.

12. Kodi abale angathandize tani omwe agwedwa na malengwa ya pantsi? (Onani cithunzi-thunzi.)

¹² Bzomwe tentsenefe tingacite. Penu malengwa ya pantsi yacitika pafupi na komwe mumbakhalako, bvunzani akulu kuti mudziwe bzomwe mungacite kuti muthandize omwe agwedwa na malengwayo. Pinango imwepo mungathandize mwa kupereka nyumba zanu kuti omwe agwedwa na malengwa ya pantsiwo abakakhale ayai kuti omwe abwera kudzawathandiza abakakhale. Ndipo imwepo mungaperekembo cakudya kuna wale omwe akufunikira thandizo. Penu malengwa ya pantsi yacitika kutali na komwe mumbakhala, imwepo mungathandize basi. Kodi mungathandize tani? Mungapempherere wanthu omwe agwedwa na malengwayo. (2 Akolinto 1:8-11) Ndipo mungacitembo bzakupereka bzanu ku basa lathu la pa dziko lentse. (2 Akolinto 8:2-5) Penu mungakwanise kuyenda komwe kwacitika malengwa ya pantsiyo, mungabvunze akulu wa gwere kuti mudziwe bzomwe mungacite kuti mukwanise kuyenda kumweko. Penu imwepo mwacemeredwa, mungapfunzisidwe mucitumizidwa komwe kukufunikira thandizoko.

THANDIZANI ABALE WANU KUPIRIRA POMWE AKUZUNZIDWA

13. Kodi abale wathu ambagumana na mabvuto yaponi m’madziko yomwe basa lathu ndakuletsedwa?

¹³ M’madziko yomwe basa lathu ndakuletsedwa, kuzunzidwa kumbacitisa kuti moyo wa abale wathu ukhale wakunesa. Abale omwe ambakhala m’madziko yamweya ambagumana na mabvuto manango ninga kusauka, kuduwala na kufedwa. Ndipo thangwe rakuti basa lathu ndakuletsedwa m’madziko yamweya, bzimbakhala bzakunesa kuna akulu kuzungira abalewa kuti awalimbikise. Bzimwebzi ndibzo bzidacitika na m’bale Andrei, omwe afotokozedwa mu nkhani idamala ire. Mpfumakazi ibodzi ya mu grupo lace la utumiki ikhasaya kobiri, ndipo idadzacita asidente na karo. Iyo idacitidwa operasau ndipo ikhakwanisa lini kuphata basa. Bzikhali bzakunesa kuti akulu athandize mpfumakaziyi thangwe rakuti basa lathu ndakuletsedwa mu dziko limweri ndipo kukhana matenda ya coronavírus. Tsono abale adacita nyongo kuti athandize mpfumakaziyi. Ndipo Yahova akhawona bzomwe iwo akhacitabzo.

14. Kodi akulu angalatize tani kuti ambathemba Yahova?

¹⁴ Bzomwe akulu angacite. Andrei adapemba kwa Yahova ndipo adacita bzinthu mwakubverana na mpembo wace. Kodi Yahova adatawira tani mpembo wa Andrei? Iye adacitisa kuti abale wakusiyana-siyana wa m’gwere athandize mpfumakaziyi. Winango adathandiza mpfumakaziyi kuti icitidwe operasau ndipo winango adaipasa kobiri. Yahova adacitisa kuti abalewa abzipereke pa kuithandiza mpfumakaziyi. Ndipo iye adacitisa kuti abale na mpfumakazi wa m’gwere apereke cinthu ciri-centse comwe mpfumakaziyi ikhafunikira. (Ahebereu 13:16) Akulu, penu muli mu dziko lomwe basa lathu ndakuletsedwa, mbakumbirani abale winango kuti akuthandizeni. (Jeremiya 36:5, 6) Ndipo mbathembani kwene-kwene Yahova. Iye angakuthandizeni kuti mukwanise kuthandiza abale na mpfumakazi zanu.

15. Kodi tingacite tani kuti timbabverane pa nthawe ya cizunzo?

¹⁵ Bzomwe tentsenefe tingacite. Tikayamba kuzunzidwa, ifepano timbatsonkhana m’tumagrupo tung’ono-tung’ono. Ndipopa mpsakufunika kumbabverana kwene-kwene na abale wathu. Kumbukirani kuti Sathani ni nyamadulanthaka wathu ndipo ambafuna kuti tileke kubverana. Tin’funika lini kubvuma kuti Sathani atitazise kubverana na abale wathu. Tikapitana na abale wathu, tin’funika kuceza nawo nkhaniyo ticimalisa bvutolo. (Mimwani 19:11; Aefezo 4:26) Tikhale wakukonzeka kuthandiza anzathu. (Tito 3:14) Thandizo lomwe abale winango adapereka kwa mpfumakazi ya m’grupo lawo lidathandiza abale wa mu grupo lentsenero. Iwo adakhala wakubverana kwene-kwene ninga ubale bwawo. — Salimo 133:1.

16. Kodi tingacite tani kuti tithandize abale wathu omwe akuzunzidwa? (Akolose 4:3, 18)

¹⁶ Pana abale na mpfumakazi zizinji omwe akupitiriza kutumikira Yahova napo kuti boma limbawaletsa kucita bzimwebzo. Winango wa iwo ali m’kawoko thangwe ra cikhulupiro cawo. Ifepano tingawapempherere, tingapemphererembo famidya zawo, abale omwe ambawalimbikisa na wale omwe ambawakhotcerera mu nyumba za mphala.c (Werengani Akolose 4:3, 18.) Lekani kuyebwa kuti mipembo yanu ingathandize abale na mpfumakazi wentsewa! — 2 Atesalonika 3:1, 2; 1 Timotio 2:1, 2.

17. Kodi tingakonzekere tani cizunzo?

¹⁷ Imwepo na banja lanu mungakonzekereretu cizunzo. (Mabasa 14:22) Tsono lekani kukumbukiriratu mabvuto yomwe pinango mungadzagumane nayo kutsogolo. Koma limbisani uxamwali bwanu na Yahova ndipo thandizani wana wanu kucitambo bzibodzi-bodzibzi. Mukabzibva kuti muna thupo, pembani kwa Yahova na mtima wanu wentse. (Salimo 62:7, 8) Ndipo khalani na nthawe yakucezerana kuti thangwe ranyi mun’funika kuthemba Yahova.d Ifepano tawona kuti ti’funika kukonzekereratu malengwa ya pantsi. Mpsibodzi-bodzimbo na cizunzo. Mukakonzekereratu cizunzo comwe cikubwera kutsogolo, mun’dzapfunzisa wana wanu kuti ambathembembo Yahova. Ndipo cizunzoco cikadzayamba, iwo an’dzakhala wakuderekha na wakugwa mpfuwa.

18. N’ciyani cin’dzaticitikira kutsogoloku?

¹⁸ Mtendere wa Mulungu umbaticitisa kubzibva wakukhotcerereka. (Afilipi 4:6, 7) Na mtendere umweyu, Yahova ambaderekhesa mtima wathu napo kuti tingabonere na matenda, malengwa ya pantsi ayai kuzunzidwa ntsiku zino. Iye ambaphatisa basa akulu wa nyongo kuti atithandize. Ndipo adapasa ali-wentse wa ifepano mwayi wakuthandiza abale wathu. Mtendere umweyu umbatithandiza kukonzekera mabvuto makulu yomwe tin’gumana nayo kutsogoloku na “citsautso cikulu.” (Mateu 24:21) Pa nthawe imweyo, tin’dzafunika kukhala wakugwa mpfuwa na kuthandiza anzathu kucitambo bzibodzi-bodzibzi. Koma citsautso cikulu cikadzamala tin’dzacita lini pomwe thupo. Pa nthaweyo, tin’dzakhala na mtendere uzinjisa na wakusaya kumala. Mtendere umweyu ni omwe Yahova akufuna kwa ifepano. — Zaiya 26:3, 4.