ਕਹਾਉਤਾਂ

13 ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਪੁੱਤਰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ,+

ਪਰ ਮਖੌਲੀਆ ਝਿੜਕ* ਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਨਹੀਂ।+

 2 ਆਦਮੀ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ* ਦੇ ਫਲ ਕਾਰਨ ਭਲਾਈ ਖਾਵੇਗਾ,+

ਪਰ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

 3 ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ* ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ,+

ਪਰ ਜਿਹੜਾ ਆਪਣੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।+

 4 ਆਲਸੀ ਬੰਦਾ ਲਾਲਸਾਵਾਂ ਤਾਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਪੱਲੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ,+

ਪਰ ਮਿਹਨਤੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋਵੇਗਾ।*+

 5 ਧਰਮੀ ਨੂੰ ਝੂਠ ਤੋਂ ਨਫ਼ਰਤ ਹੈ,+

ਪਰ ਦੁਸ਼ਟ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਕਰਕੇ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਤੇ ਬੇਇੱਜ਼ਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

 6 ਨੇਕੀ ਸਿੱਧੇ ਰਾਹ ʼਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਹਿਫਾਜ਼ਤ ਕਰਦੀ ਹੈ,+

ਪਰ ਦੁਸ਼ਟਤਾ ਪਾਪੀ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

 7 ਇਕ ਜਣਾ ਅਮੀਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦਿਖਾਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਪੱਲੇ ਕੁਝ ਹੁੰਦਾ ਨਹੀਂ;+

ਇਕ ਗ਼ਰੀਬ ਹੋਣ ਦਾ ਦਿਖਾਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਕੋਲ ਢੇਰ ਸਾਰੀ ਧਨ-ਦੌਲਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

 8 ਆਦਮੀ ਦੀ ਜਾਨ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਉਸ ਦੀ ਧਨ-ਦੌਲਤ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,+

ਪਰ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਧਮਕੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ।*+

 9 ਧਰਮੀ ਦਾ ਚਾਨਣ ਤੇਜ਼ ਚਮਕਦਾ ਹੈ,*+

ਪਰ ਦੁਸ਼ਟ ਦਾ ਦੀਵਾ ਬੁਝਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।+

10 ਗੁਸਤਾਖ਼ੀ ਕਰਨ ਨਾਲ ਝਗੜੇ ਹੀ ਛਿੜਦੇ ਹਨ,+

ਪਰ ਸਲਾਹ ਭਾਲਣ ਵਾਲਿਆਂ* ਕੋਲ ਬੁੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।+

11 ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਕਮਾਈ ਧਨ-ਦੌਲਤ* ਘੱਟਦੀ ਜਾਵੇਗੀ,+

ਪਰ ਥੋੜ੍ਹਾ-ਥੋੜ੍ਹਾ ਕਰ ਕੇ ਧਨ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਦਾ* ਧਨ ਵਧਦਾ ਜਾਵੇਗਾ।

12 ਆਸ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਵਿਚ ਦੇਰੀ ਦਿਲ ਨੂੰ ਬੀਮਾਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ,+

ਪਰ ਪੂਰੀ ਹੋਈ ਇੱਛਾ ਜੀਵਨ ਦਾ ਦਰਖ਼ਤ ਹੈ।+

13 ਜਿਹੜਾ ਹਿਦਾਇਤ* ਨੂੰ ਤੁੱਛ ਸਮਝਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਰਜਾਨਾ ਭਰੇਗਾ,+

ਪਰ ਜਿਹੜਾ ਹੁਕਮ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਇਨਾਮ ਮਿਲੇਗਾ।+

14 ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਦੀ ਤਾਲੀਮ* ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸੋਮਾ ਹੈ+

ਜੋ ਇਕ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਫੰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ।

15 ਡੂੰਘੀ ਸਮਝ ਵਾਲਾ ਮਿਹਰ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ,

ਪਰ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਦਾ ਰਾਹ ਉਬੜ-ਖਾਬੜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

16 ਸਮਝਦਾਰ ਇਨਸਾਨ ਗਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ,+

ਪਰ ਮੂਰਖ ਆਪਣੀ ਮੂਰਖਤਾ ਦਿਖਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।+

17 ਜਿਹੜਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਦੁਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ, ਉਹ ਬਿਪਤਾ ਵਿਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,+

ਪਰ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਰਾਜਦੂਤ ਚੰਗਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।+

18 ਜਿਹੜਾ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕੰਗਾਲ ਤੇ ਬੇਇੱਜ਼ਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,

ਪਰ ਤਾੜਨਾ* ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਹੋਵੇਗੀ।+

19 ਇੱਛਾ ਦਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣਾ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਮਿੱਠਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ,+

ਪਰ ਮੂਰਖ ਨੂੰ ਬੁਰੇ ਕੰਮ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਨਫ਼ਰਤ ਹੈ।+

20 ਬੁੱਧੀਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਾਥੀ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ,+

ਪਰ ਮੂਰਖਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ-ਜੋਲ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਹੋਵੇਗਾ।+

21 ਬਿਪਤਾ ਪਾਪੀਆਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ,+

ਪਰ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਧਰਮੀ ਨੂੰ ਇਨਾਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।+

22 ਚੰਗਾ ਇਨਸਾਨ ਆਪਣੇ ਪੋਤੇ-ਪੋਤੀਆਂ ਲਈ ਵਿਰਾਸਤ ਛੱਡ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,

ਪਰ ਪਾਪੀ ਦੀ ਧਨ-ਦੌਲਤ ਧਰਮੀ ਲਈ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇਗੀ।+

23 ਗ਼ਰੀਬ ਦੇ ਵਾਹੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਢੇਰ ਸਾਰਾ ਅਨਾਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,

ਪਰ ਉਹ* ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਕਾਰਨ ਉੱਜੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।

24 ਜਿਹੜਾ ਪੁੱਤਰ ਉੱਤੇ ਛਿਟੀ ਨਹੀਂ ਚਲਾਉਂਦਾ,* ਉਹ ਉਸ ਦਾ ਵੈਰੀ ਹੈ,+

ਪਰ ਜਿਹੜਾ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ* ਤਾੜਦਾ ਹੈ।+

25 ਧਰਮੀ ਰੱਜ ਕੇ ਖਾਂਦਾ ਹੈ,+

ਪਰ ਦੁਸ਼ਟ ਦਾ ਢਿੱਡ ਖਾਲੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।+