“ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਤਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹੀ ਹਨ”

“ਯਿਸੂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ, . . . ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਤਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹੀ ਹਨ ਪਰ ਅਜੇ ਅੰਤ ਨਹੀਂ।”—ਮੱਤੀ 24:4-6.

1. ਸਾਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?

ਇ ਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋ। ਫਿਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਚ ਵੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ 1877 ਵਿਚ ਸੀ. ਟੀ. ਰਸਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ। ਰਸਲ, ਜਿਸ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਵਾਚ ਟਾਵਰ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ, ਨੇ ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਆਉਣ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਤਰੀਕਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ) ਨਾਮਕ ਪੁਸਤਿਕਾ ਲਿਖੀ। ਇਸ 64 ਸਫ਼ਿਆਂ ਵਾਲੀ ਪੁਸਤਿਕਾ ਵਿਚ ਯਿਸੂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ, ਜਾਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਆਉਣ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। (ਯੂਹੰਨਾ 14:3) ਇਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਰਸੂਲ ਜ਼ੈਤੂਨ ਦੇ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯਿਸੂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਆਉਣ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ: “ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਦ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਆਉਣ ਅਰ ਜੁਗ ਦੇ ਅੰਤ ਦਾ ਕੀ ਲੱਛਣ ਹੋਊ?”—ਮੱਤੀ 24:3.

2. ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੇ ਸੰਬਧ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਰੋਧੀ ਵਿਚਾਰ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?

² ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਯਿਸੂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਸਮਝਦੇ ਹੋ? ਇਹ ਜਵਾਬ ਤਿੰਨ ਇੰਜੀਲਾਂ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਡੀ. ਏ. ਕਾਰਸਨ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ: “ਵਿਆਖਿਆਕਾਰਾਂ ਨੇ ਬਾਈਬਲ ਦੇ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਧਿਆਇ ਉੱਤੇ ਇੰਨੀ ਅਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿੰਨੀ ਕਿ ਮੱਤੀ 24, ਮਰਕੁਸ 13 ਅਤੇ ਲੂਕਾ 21 ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ।” ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਰਾਇ ਦਿੰਦਾ ਹੈ—ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਹੋਰ ਵਿਰੋਧੀ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਚਾਰ। ਲਗਭਗ ਪਿਛਲੀ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ, ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੇ ਨਿਹਚਾ ਦੀ ਘਾਟ ਦਿਖਾਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਯਿਸੂ ਨੇ ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਕਹੇ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇੰਜੀਲਾਂ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ, ਕਿ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਕਹੀਆਂ ਗਈਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਾਂ ਕਿ ਉਸ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੋਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਬਾਈਬਲ ਦੀ ਸਮਾਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਕ ਟੀਕਾਕਾਰ ਨੇ ਤਾਂ ਮਰਕੁਸ ਦੀ ਇੰਜੀਲ ਨੂੰ ‘ਮਹਾਯਾਨ-ਬੋਧੀ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ’ ਵੀ ਦੇਖਿਆ!

3. ਯਹੋਵਾਹ ਦੇ ਗਵਾਹ ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਿਚਾਰਦੇ ਹਨ?

³ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਯਹੋਵਾਹ ਦੇ ਗਵਾਹ ਬਾਈਬਲ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਉਹ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਹੜੀਆਂ ਯਿਸੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ੈਤੂਨ ਦੇ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਚਾਰ ਰਸੂਲਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸੀਆਂ ਸਨ। ਸੀ. ਟੀ. ਰਸਲ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ, ਯਿਸੂ ਦੀ ਇਸ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਬਾਰੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ, ਪਹਿਰਾਬੁਰਜ ਨੇ ਇਸ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸੰਬੰਧੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉੱਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ?a ਆਓ ਅਸੀਂ ਇਸ ਉੱਤੇ ਪੁਨਰ-ਵਿਚਾਰ ਕਰੀਏ।

ਨੇੜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਦੁਖਦਾਈ ਪੂਰਤੀ

4. ਰਸੂਲਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਯਿਸੂ ਤੋਂ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਕਿਉਂ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ?

⁴ ਰਸੂਲ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਯਿਸੂ ਹੀ ਮਸੀਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੌਤ, ਪੁਨਰ-ਉਥਾਨ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਆਉਣ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸੁਣਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ ਹੋਣੇ, ‘ਜੇ ਯਿਸੂ ਮਰ ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਦਭੁਤ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਕਰੇਗਾ ਜਿਹੜੇ ਮਸੀਹਾ ਨੇ ਕਰਨੇ ਸਨ?’ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਯਿਸੂ ਨੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਹੈਕਲ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਿਆ। ਰਸੂਲ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ ਹੋਣੇ, ‘ਇਹ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਵੇਗਾ?’ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚ ਰਸੂਲਾਂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: “ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਦ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇ ਦਾ ਕੀ ਲੱਛਣ ਹੈ ਜਾਂ ਏਹ ਸਭ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋਣ ਲੱਗਣਗੀਆਂ?”—ਮਰਕੁਸ 13:4; ਮੱਤੀ 16:21, 27, 28; 23:37–24:2.

5. ਯਿਸੂ ਨੇ ਜੋ ਕਿਹਾ ਸੀ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ?

⁵ ਯਿਸੂ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਲੜਾਈਆਂ, ਕਾਲ, ਮਰੀਆਂ ਅਤੇ ਭੁਚਾਲ ਆਉਣਗੇ, ਮਸੀਹੀਆਂ ਨਾਲ ਵੈਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਤਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਝੂਠੇ ਮਸੀਹ ਉੱਠ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਰਾਜ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ ਖ਼ਬਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਅੰਤ ਨੇ ਆਉਣਾ ਸੀ। (ਮੱਤੀ 24:4-14; ਮਰਕੁਸ 13:5-13; ਲੂਕਾ 21:8-19) ਯਿਸੂ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਸਾਲ 33 ਸਾ.ਯੁ. ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਕਹੀਆਂ ਸਨ। ਅਗਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਦੇ ਸਚੇਤ ਚੇਲੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਸਨ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੱਸੀਆਂ ਗਈਆਂ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਜੀ ਹਾਂ, ਇਤਿਹਾਸ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਲੱਛਣ ਦੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੂਰਤੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਮਗਰੋਂ 66-70 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਰੋਮੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਯਹੂਦੀ ਰੀਤੀ-ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਇਆ?

6. ਸਾਲ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਰੋਮੀਆਂ ਅਤੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਵਿਚ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ?

⁶ ਸਾਲ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਦੀਆਂ ਭੱਖਦੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿਚ, ਯਹੂਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਯਹੂਦਿਯਾ ਵਿਚ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਦੀ ਹੈਕਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਕਿਲੇ ਵਿਚ ਰੋਮੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਹਿੰਸਾ ਫੈਲ ਗਈ। ਯਹੂਦੀਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ) ਨਾਮਕ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਹਾਇਨਰਿਖ਼ ਗ੍ਰੈੱਟਸ ਦੱਸਦਾ ਹੈ: “ਸੈਸਟੀਅਸ ਗੈਲਸ, ਜਿਸ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸੀਰੀਆ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਰੋਮੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੇ ਮਾਣ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੇ, . . . ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਫੈਲ ਰਹੀ ਬਗਾਵਤ ਨੂੰ ਰੋਕੇ ਬਿਨਾਂ ਨਾ ਰਹਿ ਸਕਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਸ਼ਕਰ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ, ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸਰਦਾਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਲਸ਼ਕਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤੇ।” 30,000 ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਨੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ। ਕੁਝ ਦੇਰ ਲੜਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੇ ਹੈਕਲ ਨੇੜੇ ਕੰਧਾਂ ਪਿੱਛੇ ਸ਼ਰਨ ਲੈ ਲਈ। “ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਰੋਮੀਆਂ ਨੇ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਉਹ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦੇ ਅਸਤਰਾਂ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਟਿਕ ਨਹੀਂ ਸਕੇ ਅਤੇ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਗਏ। ਛੇਵੇਂ ਦਿਨ ਜਾ ਕੇ ਉਹ ਹੈਕਲ ਦੀ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਵਾਲੀ ਉੱਤਰੀ ਕੰਧ ਵਿਚ ਸੰਨ੍ਹ ਲਾਉਣ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਏ।”

7. ਯਿਸੂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਦੇਖ ਸਕੇ?

⁷ ਜ਼ਰਾ ਸੋਚੋ ਕਿ ਯਹੂਦੀ ਕਿੰਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ ਹੋਣੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਆਏ ਸਨ ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰੇਗਾ! ਪਰ ਯਿਸੂ ਦੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਉੱਤੇ ਆਫ਼ਤ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਯਿਸੂ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ: “ਓਹ ਦਿਨ ਤੇਰੇ ਉੱਤੇ ਆਉਣਗੇ ਜਾਂ ਤੇਰੇ ਵੈਰੀ ਤੇਰੇ ਗਿਰਦੇ ਮੋਰਚਾ ਬੰਨ੍ਹਣਗੇ ਅਤੇ ਤੈਨੂੰ ਘੇਰ ਲੈਣਗੇ ਅਤੇ ਚੁਫੇਰਿਓਂ ਤੈਨੂੰ ਰੋਕਣਗੇ। ਅਰ ਤੇਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਸਣੇ ਜੋ ਤੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹਨ ਤੈਨੂੰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਪਟਕਾ ਦੇਣਗੇ ਅਰ ਤੇਰੇ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰ ਉੱਤੇ ਪੱਥਰ ਨਾ ਛੱਡਣਗੇ।” (ਲੂਕਾ 19:43, 44) ਪਰ ਕੀ ਇਸ ਦਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿ ਰਹੇ ਮਸੀਹੀ ਮਾਰੇ ਜਾਣਗੇ?

8. ਯਿਸੂ ਨੇ ਕਿਹੜੀ ਬਿਪਤਾ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ‘ਚੁਣੇ ਹੋਏ’ ਕੌਣ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਦਿਨ ਘਟਾਏ ਜਾਣੇ ਸਨ?

⁸ ਜ਼ੈਤੂਨ ਦੇ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਰਸੂਲਾਂ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਸਮੇਂ, ਯਿਸੂ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ: “ਉਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਐਡਾ ਕਸ਼ਟ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਸਰਿਸ਼ਟ ਦੇ ਮੁੱਢੋਂ ਜਿਹ ਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਸਾਜਿਆ ਹੈ ਨਾ ਹੁਣ ਤੋੜੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਕਦੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਰ ਜੇ ਪ੍ਰਭੁ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਘਟਾਉਂਦਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸਰੀਰ ਨਾ ਬਚਦਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੁਣਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਨੇ ਚੁਣਿਆ ਹੈ ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ।” (ਮਰਕੁਸ 13:19, 20; ਮੱਤੀ 24:21, 22) ਇਸ ਲਈ ਦਿਨ ਘਟਾਏ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ‘ਚੁਣੇ ਹੋਏ’ ਬਚਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਉਹ ਕੌਣ ਸਨ? ਉਹ ਨਿਸ਼ਚੇ ਹੀ ਬਾਗ਼ੀ ਯਹੂਦੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯਹੋਵਾਹ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਤਾਂ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। (ਯੂਹੰਨਾ 19:1-7; ਰਸੂਲਾਂ ਦੇ ਕਰਤੱਬ 2:22, 23, 36) ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਸਲੀ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਉਹ ਯਹੂਦੀ ਅਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਯਹੂਦੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯਿਸੂ ਨੂੰ ਮਸੀਹਾ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀਦਾਤਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਵਿਚ ਨਿਹਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਪੰਤੇਕੁਸਤ 33 ਸਾ.ਯੁ. ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਨਵੀਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਕੌਮ ਅਰਥਾਤ ‘ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦਾ ਇਸਰਾਏਲ’ ਬਣਾਇਆ।—ਗਲਾਤੀਆਂ 6:16; ਲੂਕਾ 18:7; ਰਸੂਲਾਂ ਦੇ ਕਰਤੱਬ 10:34-45; 1 ਪਤਰਸ 2:9.

9, 10. ਰੋਮੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਦਿਨ ਕਿਵੇਂ ‘ਘਟਾਏ’ ਗਏ ਸਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲਿਆ?

⁹ ਕੀ ਦਿਨ ‘ਘਟਾਏ ਗਏ’ ਸਨ ਅਤੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿਚਲੇ ਮਸਹ ਕੀਤੇ ਗਏ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਬਚੇ ਸਨ? ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਗ੍ਰੈੱਟਸ ਦੱਸਦਾ ਹੈ: “[ਸੈਸਟੀਅਸ ਗੈਲਸ] ਨੇ ਜੋਸ਼ੀਲੇ ਅਤੇ ਸ਼ੇਰ-ਦਿਲ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਇਕ ਲੰਮੀ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨੀ ਅਕਲਮੰਦੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਤਝੜ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਬਰਸਾਤਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਨ . . . ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਰਸਦ ਪਹੁੰਚਾਉਣੀ ਸ਼ਾਇਦ ਨਾਮੁਮਕਿਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜਨ ਵਿਚ ਅਕਲਮੰਦੀ ਸਮਝੀ।” ਸੈਸਟੀਅਸ ਗੈਲਸ ਨੇ ਚਾਹੇ ਜੋ ਵੀ ਸੋਚਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਰੋਮੀ ਫ਼ੌਜ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਗਈ। ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੇ ਪਿੱਛਾ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀਤਾ।

¹⁰ ਰੋਮੀਆਂ ਦੇ ਅਚਾਨਕ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਕਰਕੇ “ਸਰੀਰ”—ਯਿਸੂ ਦੇ ਚੇਲੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿਚ ਖ਼ਤਰਾ ਸੀ—ਨੂੰ ਬਚਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ। ਇਤਿਹਾਸ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮਸੀਹੀਆਂ ਨੂੰ ਬਚਣ ਦਾ ਇਹ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚੋਂ ਭੱਜ ਨਿਕਲੇ। ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜਾਣ ਲੈਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਉਪਾਸਕਾਂ ਦੇ ਬਚਾਅ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ! ਪਰ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਯਹੂਦੀਆਂ ਬਾਰੇ ਕੀ ਜਿਹੜੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਅਤੇ ਯਹੂਦਿਯਾ ਵਿਚ ਹੀ ਰਹੇ?

ਸਮਕਾਲੀ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣਗੇ

11. ਯਿਸੂ ਨੇ “ਇਹ ਪੀਹੜੀ” ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ਸੀ?

¹¹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਪਾਸਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈਕਲ ਸੀ, ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਰਹੇਗੀ। ਪਰ ਯਿਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ: “ਹੰਜੀਰ ਦੇ ਬਿਰਛ ਤੋਂ . . . ਸਿੱਖੋ। ਜਦ ਉਹ ਦੀ ਟਹਿਣੀ ਨਰਮ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਫੁੱਟਦੇ ਹਨ ਤਦ ਜਾਣ ਲੈਂਦੇ ਭਈ ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁੱਤ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਜਾਂ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਖੋ ਤਾਂ ਜਾਣ ਲਓ ਜੋ ਉਹ ਨੇੜੇ ਸਗੋਂ ਬੂਹੇ ਉੱਤੇ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਤ ਆਖਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜਦ ਤੀਕਰ ਏਹ ਸਭ ਗੱਲਾਂ ਨਾ ਹੋ ਲੈਣ ਇਹ ਪੀਹੜੀ ਬੀਤ ਨਾ ਜਾਵੇਗੀ। ਅਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਟਲ ਜਾਣਗੇ ਪਰ ਮੇਰੇ ਬਚਨ ਕਦੇ ਨਾ ਟਲਣਗੇ।” (ਟੇਢੇ ਟਾਈਪ ਸਾਡੇ।)—ਮੱਤੀ 24:32-35.

12, 13. ਯਿਸੂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸ਼ਬਦ “ਇਹ ਪੀਹੜੀ” ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਸਮਝਿਆ ਹੋਵੇਗਾ?

¹² ਸਾਲ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ, ਮਸੀਹੀਆਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਲੱਛਣ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਢਲੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖਿਆ ਹੋਣਾ—ਲੜਾਈਆਂ, ਕਾਲ, ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ ਖ਼ਬਰੀ ਦਾ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤਕ ਪ੍ਰਚਾਰ। (ਰਸੂਲਾਂ ਦੇ ਕਰਤੱਬ 11:28; ਕੁਲੁੱਸੀਆਂ 1:23) ਪਰੰਤੂ, ਅੰਤ ਕਦੋਂ ਆਉਣਾ ਸੀ? ਯਿਸੂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ “ਇਹ ਪੀਹੜੀ (ਯੂਨਾਨੀ, ਯੈਨੇਆ) ਬੀਤ ਨਾ ਜਾਵੇਗੀ”? ਯਿਸੂ ਨੇ ਸਮਕਾਲੀ ਵਿਰੋਧੀ ਯਹੂਦੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ ਵੀ ਸਨ, ਨੂੰ ਅਕਸਰ “ਬੁਰੀ ਅਤੇ ਹਰਾਮਕਾਰ ਪੀੜ੍ਹੀ” ਕਿਹਾ ਸੀ। (ਮੱਤੀ 11:16; 12:39, 45; 16:4; 17:17; 23:36) ਇਸ ਲਈ ਜ਼ੈਤੂਨ ਦੇ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ “ਇਹ ਪੀਹੜੀ” ਬਾਰੇ ਦੁਬਾਰਾ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਪੂਰੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਪੂਰੀ ਯਹੂਦੀ ਜਾਤੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ; ਨਾ ਹੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਚੇਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਉਹ “ਚੁਣਿਆ ਹੋਇਆ ਵੰਸ” ਸਨ। (1 ਪਤਰਸ 2:9) ਨਾ ਹੀ ਯਿਸੂ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ “ਇਹ ਪੀਹੜੀ” ਸਮੇਂ ਦੀ ਇਕ ਖ਼ਾਸ ਅਵਧੀ ਹੈ।

¹³ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਇ, ਯਿਸੂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਯਹੂਦੀਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਲੱਛਣ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਣਾ ਸੀ। ਲੂਕਾ 21:32 ਵਿਚ “ਇਹ ਪੀਹੜੀ” ਬਾਰੇ, ਜੋਏਲ ਬੀ. ਗ੍ਰੀਨ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦਾ ਹੈ: “ਤੀਸਰੀ ਇੰਜੀਲ ਵਿਚ, ‘ਇਹ ਪੀਹੜੀ’ (ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਾਕਾਂਸ਼) ਨੇ ਹਰ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵੱਲ ਸੰਕੇਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਹੜੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਮਕਸਦ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨ। . . . [ਇਹ] ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ [ਸੂਚਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ] ਜਿਹੜੇ ਢੀਠ ਹੋ ਕੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰੀ ਮਕਸਦ ਵੱਲ ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ ਕਰਦੇ ਹਨ।”b

14. ਉਸ “ਪੀਹੜੀ” ਨੇ ਕੀ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਮਸੀਹੀਆਂ ਲਈ ਇਕ ਵੱਖਰਾ ਨਤੀਜਾ ਕਿਵੇਂ ਨਿਕਲਿਆ?

¹⁴ ਯਹੂਦੀ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੀ ਦੁਸ਼ਟ ਪੀੜ੍ਹੀ, ਜਿਹੜੀ ਲੱਛਣ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਨੇ ਅੰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨਾ ਸੀ। (ਮੱਤੀ 24:6, 13, 14) ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੰਤ ਨੂੰ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ! 70 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ, ਸਮਰਾਟ ਵੈਸਪੇਜ਼ੀਅਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਟਾਈਟਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਅਧੀਨ ਰੋਮੀ ਫ਼ੌਜ ਵਾਪਸ ਆਈ। ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਦੁਬਾਰਾ ਫਸੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਉੱਤੇ ਆਇਆ ਕਸ਼ਟ ਕਲਪਨਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ।c ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਗਵਾਹ, ਫਲੇਵੀਅਸ ਜੋਸੀਫ਼ਸ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੋਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਤਕ ਤਕਰੀਬਨ 11,00,000 ਯਹੂਦੀ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 1,00,000 ਯਹੂਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮ ਬਣਾ ਲਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਯਹੂਦੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਭੁੱਖ ਜਾਂ ਰੋਮੀ ਅਖਾੜਿਆਂ ਵਿਚ ਭਿਆਨਕ ਮੌਤ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਵਾਕਈ, 66-70 ਸਾ.ਯੁ. ਦਾ ਕਸ਼ਟ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਕਿ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਅਤੇ ਯਹੂਦੀ ਰੀਤੀ-ਵਿਵਸਥਾ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਸ਼ਟ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਦੀ ਦੁਬਾਰਾ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਮਸੀਹੀਆਂ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਕਿੰਨਾ ਵੱਖਰਾ ਨਿਕਲਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖ-ਸੂਚਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਰੋਮੀ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਚਲੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ! ਮਸਹ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਮਸੀਹੀ ਅਰਥਾਤ ‘ਚੁਣੇ ਹੋਏ’ ਲੋਕ 70 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ‘ਬਚ’ ਗਏ ਸਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।—ਮੱਤੀ 24:16, 22.

ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਇਕ ਹੋਰ ਪੂਰਤੀ

15. ਅਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਯਕੀਨੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ 70 ਸਾ.ਯੁ. ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੀ ਅਜੇ ਇਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਪੂਰਤੀ ਹੋਣੀ ਸੀ?

¹⁵ ਪਰ, ਇਹ ਅੰਤਿਮ ਪੂਰਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਯਿਸੂ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਰਬਾਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਯਹੋਵਾਹ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਆਵੇਗਾ। (ਮੱਤੀ 23:38, 39; 24:2) ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ੈਤੂਨ ਦੇ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਕੀਤੀ ਆਪਣੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ। ‘ਵੱਡੇ ਕਸ਼ਟ’ ਦੇ ਆਉਣ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨ ਤੇ, ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਪਿੱਛੋਂ ਝੂਠੇ ਮਸੀਹ ਉੱਠ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣਗੇ, ਅਤੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪਰਾਈਆਂ ਕੌਮਾਂ ਤੋਂ ਲਤਾੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। (ਮੱਤੀ 24:21, 23-28; ਲੂਕਾ 21:24) ਕੀ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਇਕ ਹੋਰ ਪੂਰਤੀ ਅਜੇ ਹੋਣੀ ਸੀ? ਤੱਥ ਹਾਂ ਵਿਚ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 6:2-8 (ਜੋ 70 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਉੱਤੇ ਕਸ਼ਟ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ) ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਮੱਤੀ 24:6-8 ਅਤੇ ਲੂਕਾ 21:10, 11 ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਜੇ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਤੇ ਲੜਾਈਆਂ, ਕਾਲ, ਅਤੇ ਮਰੀਆਂ ਪੈਣੀਆਂ ਸਨ। ਯਿਸੂ ਦੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ 1914 ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ I ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਤੇ ਪੂਰੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।

16-18. ਅਸੀਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀ ਘਟਨਾ ਦੇ ਵਾਪਰਨ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ?

¹⁶ ਹੁਣ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ, ਯਹੋਵਾਹ ਦੇ ਗਵਾਹਾਂ ਨੇ ਸਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਲੱਛਣ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਪੂਰਤੀ ਸਾਬਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ “ਵੱਡਾ ਕਸ਼ਟ” ਅਜੇ ਆਉਣਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਦੁਸ਼ਟ “ਪੀਹੜੀ” ਇਸ ਕਸ਼ਟ ਨੂੰ ਦੇਖੇਗੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਇਕ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ (ਸਾਰੇ ਝੂਠੇ ਧਰਮਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ) ਹੋਵੇਗਾ, ਠੀਕ ਜਿਵੇਂ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਗੈਲਸ ਦੇ ਹਮਲੇ ਸਮੇਂ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿਚ ਕਸ਼ਟ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ।d ਫਿਰ, ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅੰਤ ਆ ਜਾਵੇਗਾ—ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਤਬਾਹੀ, ਜਿਵੇਂ 70 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਯਹੂਦੀਆਂ ਉੱਤੇ ਤਬਾਹੀ ਆਈ ਸੀ।

¹⁷ ਸਾਡੇ ਨੇੜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਟ ਵੱਲ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਯਿਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਕਸ਼ਟ [ਝੂਠੇ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼] ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ ਝੱਟ ਸੂਰਜ ਅਨ੍ਹੇਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਚੰਦ ਆਪਣੀ ਚਾਨਣੀ ਨਾ ਦੇਵੇਗਾ ਅਰ ਤਾਰੇ ਅਕਾਸ਼ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਪੈਣਗੇ ਅਤੇ ਅਕਾਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਹਿਲਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਤਦ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਪੁੱਤ੍ਰ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਅਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਰਗਟ ਹੋਵੇਗਾ ਅਰ ਤਦੋਂ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਪਿੱਟਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਪੁੱਤ੍ਰ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥਾ ਅਰ ਵੱਡੇ ਤੇਜ ਨਾਲ ਅਕਾਸ਼ ਦੇ ਬੱਦਲਾਂ ਉੱਤੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਵੇਖਣਗੀਆਂ।”—ਮੱਤੀ 24:29, 30.

¹⁸ ਇਸ ਲਈ, ਯਿਸੂ ਆਪ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ “ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਕਸ਼ਟ ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ” ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਆਕਾਸ਼ੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੇਗੀ। (ਯੋਏਲ 2:28-32; 3:15 ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰੋ।) ਇਹ ਅਣਆਗਿਆਕਾਰੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਹੈਰਾਨ ਅਤੇ ਇੰਨਾ ਭੈ-ਭੀਤ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ ਕਿ ਉਹ ‘ਪਿੱਟਣਗੇ।’ “ਡਰ ਦੇ ਮਾਰੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਤੋਂ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਉੱਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ” ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ “ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀ ਡੁੱਬ ਜਾਣਗੇ।” ਪਰ ਸੱਚੇ ਮਸੀਹੀਆਂ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ! ਉਹ ‘ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਚੁੱਕਣਗੇ ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਸਤਾਰਾ ਨੇੜੇ ਆਇਆ ਹੈ।’—ਲੂਕਾ 21:25, 26, 28.

ਨਿਆਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ!

19. ਅਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭੇਡਾਂ ਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਕਦੋਂ ਪੂਰਾ ਹੋਵੇਗਾ?

¹⁹ ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ ਮੱਤੀ 24:29-31 ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ (1) ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਆਵੇਗਾ, (2) ਉਹ ਵੱਡੇ ਤੇਜ਼ ਨਾਲ ਆਵੇਗਾ, (3) ਦੂਤ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਣਗੇ, ਅਤੇ (4) ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣਗੀਆਂ। ਯਿਸੂ ਭੇਡਾਂ ਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦਾ ਹੈ। (ਮੱਤੀ 25:31-46) ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਵਿਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਸ਼ਟ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਿਸੂ ਆਪਣੇ ਦੂਤਾਂ ਨਾਲ ਆਵੇਗਾ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਿੰਘਾਸਣ ਤੇ ਬੈਠੇਗਾ। (ਯੂਹੰਨਾ 5:22; ਰਸੂਲਾਂ ਦੇ ਕਰਤੱਬ 17:31. 1 ਰਾਜਿਆਂ 7:7; ਦਾਨੀਏਲ 7:10, 13, 14, 22, 26; ਮੱਤੀ 19:28 ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰੋ।) ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਆਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲੇਗਾ? ਇਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਯਿਸੂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਵੇਗਾ, ਮਾਨੋ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਸਵਰਗੀ ਸਿੰਘਾਸਣ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।

20, 21. (ੳ) ਯਿਸੂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਵਿਚ ਭੇਡਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? (ਅ) ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਬੱਕਰੀਆਂ ਕੀ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨਗੀਆਂ?

²⁰ ਭੇਡ-ਸਮਾਨ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਯਿਸੂ ਦੀ ਮਿਹਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਵੱਖਰੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਕਿਉਂ? ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾਵਾਂ—ਮਸਹ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਮਸੀਹੀ ਜਿਹੜੇ ਮਸੀਹ ਦੇ ਸਵਰਗੀ ਰਾਜ ਵਿਚ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰਨਗੇ—ਦਾ ਭਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। (ਦਾਨੀਏਲ 7:27; ਇਬਰਾਨੀਆਂ 2:9–3:1) ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲੱਖਾਂ ਭੇਡ-ਸਮਾਨ ਮਸੀਹੀਆਂ ਨੇ ਯਿਸੂ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ, ਇਸ “ਵੱਡੀ ਭੀੜ” ਕੋਲ “ਵੱਡੀ ਬਿਪਤਾ” ਵਿੱਚੋਂ ਬਚ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਅਤੇ ਫਿਰਦੌਸ ਵਿਚ, ਅਰਥਾਤ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਜੀਉਣ ਦੀ ਬਾਈਬਲ-ਆਧਾਰਿਤ ਆਸ਼ਾ ਹੈ।—ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 7:9, 14; 21:3, 4; ਯੂਹੰਨਾ 10:16.

²¹ ਬੱਕਰੀਆਂ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਵੱਖਰਾ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲੇਗਾ! ਮੱਤੀ 24:30 ਦੇ ਵਰਣਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਯਿਸੂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੇ ‘ਪਿੱਟਦੀਆਂ’ ਹਨ। ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਟਣਾ ਵੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਾਜ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ ਖ਼ਬਰੀ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਯਿਸੂ ਦੇ ਚੇਲਿਆਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜੋ ਬੀਤਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (ਮੱਤੀ 10:16-18; 1 ਯੂਹੰਨਾ 2:15-17) ਯਿਸੂ—ਨਾ ਕਿ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਉਸ ਦਾ ਕੋਈ ਚੇਲਾ—ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਲੋਕ ਬੱਕਰੀਆਂ ਵਰਗੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: “ਏਹ ਸਦੀਪਕ ਸਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਾਣਗੇ।”—ਮੱਤੀ 25:46.

22. ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਹਿੱਸੇ ਵੱਲ ਸਾਨੂੰ ਹੋਰ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?

²² ਅਸੀਂ ਮੱਤੀ ਅਧਿਆਇ 24 ਅਤੇ 25 ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੀ ਹੋਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸਮਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਕੇ ਰੋਮਾਂਚਿਤ ਹੋਏ ਹਾਂ। ਪਰ, ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੇ ਇਕ ਹਿੱਸੇ ਵੱਲ ਸਾਨੂੰ ਹੋਰ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ—‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼ ਜਿਹੜੀ ਉਜਾੜਦੀ ਹੈ।’ ਯਿਸੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਸਮਝ ਵਰਤਣ ਅਤੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣ ਵਾਸਤੇ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ। (ਮੱਤੀ 24:15, 16) ਇਹ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਕੀ ਹੈ? ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਕਦੋਂ ਖੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਸਾਡੀ ਮੌਜੂਦਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਭਾਵੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਕਿਵੇਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ? ਅਗਲਾ ਲੇਖ ਇਸ ਉੱਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰੇਗਾ।

“ਵਾਚਣ ਵਾਲਾ ਸਮਝ ਲਵੇ”

“ਜਦ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਉਜਾੜਨ ਵਾਲੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ . . . ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੀ ਵੇਖੋਗੇ . . . ਤਦ ਓਹ ਜਿਹੜੇ ਯਹੂਦਿਯਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਭੱਜ ਜਾਣ।”—ਮੱਤੀ 24:15, 16.

1. ਲੂਕਾ 19:43, 44 ਵਿਚ ਯਿਸੂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਾ ਕੀ ਸਿੱਟਾ ਨਿਕਲਿਆ?

ਜਦੋਂ ਸਾਨੂੰ ਆ ਰਹੀ ਕਿਸੇ ਬਿਪਤਾ ਤੋਂ ਸਚੇਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਬਿਪਤਾ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। (ਕਹਾਉਤਾਂ 22:3) ਤਾਂ ਫਿਰ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਰੋਮੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿਚ ਮਸੀਹੀਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ। ਯਿਸੂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਘੇਰਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਨਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। (ਲੂਕਾ 19:43, 44) ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਉਹ 70 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਆਈ ਬਿਪਤਾ ਤੋਂ ਬਚ ਗਏ।

2, 3. ਮੱਤੀ 24:15-21 ਵਿਚ ਦਰਜ ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਵਿਚ ਸਾਨੂੰ ਕਿਉਂ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?

² ਇਕ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਵਿਚ ਜੋ ਸਾਡੇ ਦਿਨਾਂ ਉੱਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਯਿਸੂ ਨੇ ਇਕ ਸੰਯੁਕਤ ਲੱਛਣ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੜਾਈਆਂ, ਕਾਲ, ਭੁਚਾਲ, ਮਰੀਆਂ, ਅਤੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ ਖ਼ਬਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਸੀਹੀਆਂ ਦੀ ਸਤਾਹਟ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। (ਮੱਤੀ 24:4-14; ਲੂਕਾ 21:10-19) ਯਿਸੂ ਨੇ ਇਕ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸ ਦੇ ਚੇਲੇ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਸਨ ਕਿ ਅੰਤ ਨੇੜੇ ਸੀ—‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੀ ਉਜਾੜਨ ਵਾਲੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼।’ (ਮੱਤੀ 24:15) ਆਓ ਅਸੀਂ ਇਹ ਦੇਖਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਰਥਪੂਰਣ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਵਿਚਾਰੀਏ ਕਿ ਇਹ ਹੁਣ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਸਾਡੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕਿਵੇਂ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

³ ਲੱਛਣ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯਿਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ‘ਜਦ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਉਜਾੜਨ ਵਾਲੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਜਿਹ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦਾਨੀਏਲ ਨਬੀ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੀ ਵੇਖੋਗੇ (ਵਾਚਣ ਵਾਲਾ ਸਮਝ ਲਵੇ) ਤਦ ਓਹ ਜਿਹੜੇ ਯਹੂਦਿਯਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਭੱਜ ਜਾਣ। ਜਿਹੜਾ ਕੋਠੇ ਉੱਤੇ ਹੋਵੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚੋਂ ਅਸਬਾਬ ਲੈਣ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਨਾ ਉੱਤਰੇ। ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਆਪਣੇ ਲੀੜੇ ਲੈਣ ਨੂੰ ਪਿਛਾਹਾਂ ਨਾ ਮੁੜੇ। ਪਰ ਹਮਸੋਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਜਿਹੜੀਆਂ ਉਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਗਰਭਣੀਆਂ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਣ! ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰੋ ਜੋ ਤੁਹਾਡਾ ਭੱਜਣਾ ਸਿਆਲ ਵਿੱਚ ਯਾ ਸਬਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਕਿਉਂ ਜੋ ਉਸ ਸਮੇ ਅਜਿਹਾ ਵੱਡਾ ਕਸ਼ਟ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਜਗਤ ਦੇ ਮੁੱਢੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੋੜੀ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।’—ਮੱਤੀ 24:15-21.

4. ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੱਤੀ 24:15 ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਵਿਚ ਪੂਰਤੀ ਹੋਈ ਸੀ?

⁴ ਮਰਕੁਸ ਅਤੇ ਲੂਕਾ ਦੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੋਰ ਕਈ ਵੇਰਵੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਮੱਤੀ “ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੀ” ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਮਰਕੁਸ 13:14 “ਜਿਸ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਉੱਥੇ ਖੜੀ” ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲੂਕਾ 21:20 ਵਿਚ ਯਿਸੂ ਦੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: “ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਨੂੰ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨਾਲ ਘੇਰਿਆ ਹੋਇਆ ਵੇਖੋ ਤਾਂ ਜਾਣੋ ਭਈ ਉਹ ਦਾ ਉੱਜੜਨਾ ਨੇੜੇ ਆ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ।” ਇਹ ਸਾਡੀ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੂਰਤੀ ਵਿਚ ਰੋਮੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਹੈਕਲ—ਅਜਿਹੀ ਥਾਂ ਜੋ ਯਹੂਦੀਆਂ ਲਈ ਪਵਿੱਤਰ ਸੀ, ਪਰ ਯਹੋਵਾਹ ਲਈ ਪਵਿੱਤਰ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਸੀ—ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜੋ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਉਦੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਜਾੜਿਆ ਗਿਆ ਜਦੋਂ 70 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਰੋਮੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਹੈਕਲ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਕੀ ਸੀ? ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਵੇਂ “ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜੀ” ਸੀ? ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਆਧੁਨਿਕ ਦਿਨ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ।

5, 6. (ੳ) ਦਾਨੀਏਲ ਅਧਿਆਇ 9 ਦੇ ਵਾਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਵਰਤਣ ਦੀ ਕਿਉਂ ਲੋੜ ਸੀ? (ਅ) “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਬਾਰੇ ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਿਵੇਂ ਪੂਰੀ ਹੋਈ ਸੀ?

⁵ ਯਿਸੂ ਨੇ ਵਾਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਵਰਤਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ। ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਵਾਚਣ ਵਾਲੇ? ਸੰਭਵ ਤੌਰ ਤੇ ਦਾਨੀਏਲ ਅਧਿਆਇ 9 ਦੇ ਵਾਚਣ ਵਾਲੇ। ਇਸ ਅਧਿਆਇ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਇਕ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਮਸੀਹਾ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ “ਵੱਢਿਆ ਜਾਏਗਾ।” ਇਹ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ: “ਘਿਣਾਉਣੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੇ ਪਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਆਵੇਗਾ ਜੋ ਉਜਾੜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਅਰ ਠਹਿਰਾਏ ਹੋਏ ਅੰਤ ਤੀਕਰ ਕ੍ਰੋਧ ਉੱਜੜੇ ਹੋਇਆਂ ਉੱਤੇ ਪਾਇਆ ਜਾਏਗਾ।” (ਟੇਢੇ ਟਾਈਪ ਸਾਡੇ) —ਦਾਨੀਏਲ 9:26, 27. ਦਾਨੀਏਲ 11:31; 12:11 ਵੀ ਦੇਖੋ।

⁶ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇਹ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਲਗਭਗ 200 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਐੱਨਟੀਓਕਸ ਚੌਥੇ ਦੁਆਰਾ ਹੈਕਲ ਨੂੰ ਅਪਵਿੱਤਰ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਪੂਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਰ ਯਿਸੂ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਗ਼ਲਤ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਵਰਤਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਨੇ ਅਜੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣਾ ਸੀ ਅਤੇ “ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ” ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਯਿਸੂ ਰੋਮੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਿਖੜਵੇਂ ਝੰਡੇ ਲੈ ਕੇ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਆਉਣਾ ਸੀ। ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਅਜਿਹੇ ਝੰਡੇ ਅਸਲ ਵਿਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਲਈ ਘਿਣਾਉਣੇ ਸਨ।a ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੋਂ ‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੇ’ ਹੋਣਾ ਸੀ? ਉਹ ਉਦੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਜਦੋਂ ਆਪਣੇ ਝੰਡੇ ਲੈ ਕੇ ਆਈਆਂ ਰੋਮੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਹੈਕਲ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਯਹੂਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਦੇ ਸਨ, ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਰੋਮੀਆਂ ਨੇ ਹੈਕਲ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚਲੀ ਕੰਧ ਵਿਚ ਸੰਨ੍ਹ ਲਾਉਣੀ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਸੱਚ-ਮੁੱਚ, ਜਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਘਿਣਾਉਣੀ ਸੀ ਉਹ ਹੁਣ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ!—ਯਸਾਯਾਹ 52:1; ਮੱਤੀ 4:5; 27:53; ਰਸੂਲਾਂ ਦੇ ਕਰਤੱਬ 6:13.

ਆਧੁਨਿਕ ਦਿਨ ਦੀ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼”

7. ਯਿਸੂ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸਾਡੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ?

⁷ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ, ਅਸੀਂ ਮੱਤੀ ਅਧਿਆਇ 24 ਵਿਚ ਦਰਜ ਯਿਸੂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਏ ਲੱਛਣ ਦੀ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਡੀ ਪੂਰਤੀ ਦੇਖੀ ਹੈ। ਪਰ, ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰੋ: “ਜਦ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਉਜਾੜਨ ਵਾਲੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ . . . ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੀ ਵੇਖੋਗੇ . . . ਤਦ ਓਹ ਜਿਹੜੇ ਯਹੂਦਿਯਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਭੱਜ ਜਾਣ।” (ਮੱਤੀ 24:15, 16) ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੇ ਇਸ ਪਹਿਲੂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਵੀ ਪੂਰਾ ਹੋਣਾ ਹੈ।

8. ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਯਹੋਵਾਹ ਦੇ ਗਵਾਹਾਂ ਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮੇਂ ਵਿਚ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਿਵੇਂ ਕਰਵਾਈ ਹੈ?

⁸ ਇਸ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੇ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਯਹੋਵਾਹ ਦੇ ਸੇਵਕਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, 1 ਜਨਵਰੀ, 1921 ਦੇ ਪਹਿਰਾਬੁਰਜ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ) ਨੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਜੋੜਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, 15 ਦਸੰਬਰ, 1929 ਦੇ ਅੰਕ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ) ਦੇ ਸਫ਼ੇ 374 ਵਿਚ, ਪਹਿਰਾਬੁਰਜ ਨੇ ਯਕੀਨ ਨਾਲ ਕਿਹਾ: “ਰਾਸ਼ਟਰ-ਸੰਘ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਅਤੇ ਮਸੀਹ ਤੋਂ ਦੂਰ ਲੈ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਤਾਨ ਨੇ ਬਣਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ ਘਿਣਾਉਣੀ ਹੈ।” ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 1919 ਵਿਚ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਨਾਲ, ਰਾਸ਼ਟਰ-ਸੰਘ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਸੰਘ ਬਣਿਆ। ਯਹੋਵਾਹ ਦੇ ਗਵਾਹਾਂ ਨੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪਰਦਾ-ਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਇਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ ਘਿਣਾਉਣੇ ਹਨ।

9, 10. ਵੱਡੇ ਕਸ਼ਟ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਸਮਝ ਨੇ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਵਿਚ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਦੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਸਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਉੱਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ ਸੀ?

⁹ ਪਿਛਲੇ ਲੇਖ ਨੇ ਮੱਤੀ ਅਧਿਆਇ 24 ਤੇ 25 ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸਮਝ ਨੂੰ ਸੰਖੇਪ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕੀ ‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼’ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਵੀ ਕੁਝ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ? ਜੀ ਹਾਂ। ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜੇ ਹੋਣ’ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੱਸੇ ਗਏ “ਕਸ਼ਟ” ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਿਚਕਾਰ ਡੂੰਘਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਬਹੁਤ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜੇ ਹੋਣ’ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਕਸ਼ਟ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਬੰਧ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਵੇਂ?

¹⁰ ਇਕ ਸਮੇਂ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਲੋਕ ਸਮਝਦੇ ਸਨ ਕਿ ਵੱਡੇ ਕਸ਼ਟ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ 1914 ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਆਖ਼ਰੀ ਪੜਾਅ ਆਰਮਾਗੇਡਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵੇਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ। (ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 16:14, 16. ਪਹਿਰਾਬੁਰਜ, 1 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1939, ਸਫ਼ਾ 110 ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰੋ।) ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਕ ਸਮੇਂ ਇਹ ਕਿਉਂ ਸੋਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਦਿਨ ਦੀ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਬਾਅਦ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਹੋਣੀ।

11, 12. ਸਾਲ 1969 ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਕਸ਼ਟ ਬਾਰੇ ਕਿਹੜਾ ਨਵਾਂ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ?

¹¹ ਪਰ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਬਦਲੇ ਹਨ। ਵੀਰਵਾਰ, 10 ਜੁਲਾਈ, 1969 ਨੂੰ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਵਿਚ ਹੋਈ “ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ” ਨਾਮਕ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿਚ ਵਾਚ ਟਾਵਰ ਬਾਈਬਲ ਐਂਡ ਟ੍ਰੈਕਟ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ, ਐੱਫ਼. ਡਬਲਯੂ. ਫ਼੍ਰਾਂਜ਼ ਨੇ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਰੁਮਾਂਚਕ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਸਮਝ ਦਾ ਪੁਨਰ-ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਭਰਾ ਫ਼੍ਰਾਂਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਇਹ ਵਿਆਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ‘ਵੱਡਾ ਕਸ਼ਟ’ 1914 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ 1918 ਦੇ ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਮਸੀਹੀਆਂ ਦੇ ਮਸਹ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬਕੀਏ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਾਂ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਉਹ ਆਰਮਾਗੇਡਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ‘ਵੱਡੇ ਕਸ਼ਟ’ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇਵੇ।”

¹² ਫਿਰ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਵਿਆਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਤਬਦੀਲੀ ਸੀ: “ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਰੂਪ ਹੋਣ ਲਈ . . . ਇਹ ਪ੍ਰਤਿਰੂਪੀ ‘ਵੱਡਾ ਕਸ਼ਟ’ 1914 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਇ, 1914-1918 ਵਿਚ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਪ੍ਰਤਿਰੂਪ ਉੱਤੇ ਜੋ ਵਾਪਰਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ‘ਪੀੜਾਂ ਦਾ ਆਰੰਭ ਸੀ’ . . . ‘ਵੱਡਾ ਕਸ਼ਟ,’ ਜੋ ਫਿਰ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਵਾਪਰੇਗਾ, ਅਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਝੂਠੇ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਾਮਰਾਜ (ਜਿਸ ਵਿਚ ਈਸਾਈ-ਜਗਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ) ਦਾ ਅੰਤ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਰਮਾਗੇਡਨ ਵਿਚ ‘ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਸਰਬ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਦੇ ਵੱਡੇ ਦਿਹਾੜੇ ਦਾ ਜੁੱਧ’ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ।” ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੇ ਕਸ਼ਟ ਨੇ ਅਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ ਸੀ।

13. ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਤਰਕਸੰਗਤ ਕਿਉਂ ਹੈ ਕਿ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਨੇ ਅਜੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜੀ’ ਹੋਣਾ ਹੈ?

¹³ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਡੀ ਇਹ ਸਮਝਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਕਦੋਂ ਖੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਵਿਚ ਵਾਪਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰੋ। ਰੋਮੀਆਂ ਨੇ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਅਚਾਨਕ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮਸੀਹੀ “ਸਰੀਰ” ਨੂੰ ਬਚਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ। (ਮੱਤੀ 24:22) ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਵੀ ਵੱਡੇ ਕਸ਼ਟ ਦੇ ਜਲਦੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਚੁਣੇ ਹੋਇਆਂ ਲਈ ਇਸ ਦੇ ਦਿਨ ਘਟਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤੇ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿਓ: ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਵਿਚ, ‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼,’ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਜਨਰਲ ਗੈਲਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਕੀਤੇ ਗਏ ਰੋਮੀ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ। ਆਧੁਨਿਕ ਦਿਨ ਵਿਚ ਇਹ ਹਮਲਾ—ਵੱਡੇ ਕਸ਼ਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ—ਅਜੇ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ “ਉਜਾੜਨ ਵਾਲੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼,” ਜੋ 1919 ਤੋਂ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਹੈ, ਨੇ ਅਜੇ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਣਾ ਹੈ।b ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇਗਾ? ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਾਡੇ ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ?

ਇਕ ਭਾਵੀ ਹਮਲਾ

14, 15. ਆਰਮਾਗੇਡਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿਚ ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ ਅਧਿਆਇ 17 ਸਾਡੀ ਕਿਵੇਂ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ?

¹⁴ ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ ਝੂਠੇ ਧਰਮ ਉੱਤੇ ਇਕ ਭਾਵੀ ਮਾਰੂ ਹਮਲੇ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਧਿਆਇ 17 ਵਿਚ ‘ਬਾਬੁਲ ਉਸ ਵੱਡੀ ਨਗਰੀ, ਕੰਜਰੀਆਂ ਦੀ ਮਾਂ’—ਝੂਠੇ ਧਰਮ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਸਾਮਰਾਜ—ਵਿਰੁੱਧ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਨਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਈਸਾਈ-ਜਗਤ ਇਕ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨਾਲ ਨੇਮ-ਬੱਧ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿਚ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। (ਯਿਰਮਿਯਾਹ 7:4 ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰੋ।) ਝੂਠੇ ਧਰਮ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਈਸਾਈ-ਜਗਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਨੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ “ਧਰਤੀ ਦੇ ਰਾਜਿਆਂ” ਨਾਲ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਸੰਬੰਧ ਉਨ੍ਹਾਂ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਨਾਸ਼ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। (ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 17:2, 5) ਕੌਣ ਨਾਸ਼ ਕਰੇਗਾ?

¹⁵ ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ “ਕਿਰਮਚੀ ਰੰਗ ਦੇ ਇੱਕ ਦਰਿੰਦੇ” ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕੁਝ ਚਿਰ ਲਈ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। (ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 17:3, 8) ਧਰਤੀ ਦੇ ਰਾਜੇ ਇਸ ਦਰਿੰਦੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਵਿਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਵੇਰਵੇ ਸਾਡੀ ਇਹ ਪਛਾਣਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਲਾਖਣਿਕ ਦਰਿੰਦਾ ਇਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੰਗਠਨ ਹੈ ਜੋ 1919 ਵਿਚ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਸੰਘ (“ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼”) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਹੁਣ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਸੰਘ ਹੈ। ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 17:16, 17 ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਅਜੇ ਕੁਝ ਮਨੁੱਖੀ ਰਾਜਿਆਂ, ਜੋ ਇਸ “ਦਰਿੰਦੇ” ਵਿਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ, ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਝੂਠੇ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਉਜਾੜਨ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਪਾਵੇਗਾ। ਉਸ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਵੱਡਾ ਕਸ਼ਟ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

16. ਧਰਮ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ?

¹⁶ ਕਿਉਂਕਿ ਵੱਡਾ ਕਸ਼ਟ ਅਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਕੀ ‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜਾ ਹੋਣਾ’ ਵੀ ਅਜੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਹੋਵੇਗਾ? ਜੀ ਹਾਂ। ਜਦ ਕਿ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਇਸ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਹ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਨੇੜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ “ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ” ਵਿਚ ਅਨੋਖੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਵਿਚ ਮਸੀਹ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਵਾਂਗ, ਅੱਜ ਦੇ ਮਸੀਹੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜੀ’ ਹੋਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਿਵੇਂ ਪੂਰੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਲਈ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੀ ਅਸਲ ਪੂਰਤੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਪਰ, ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਧਰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਵਧਦਾ ਵੈਰ-ਭਾਵ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਨਸਰ, ਸੱਚੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਤੋਂ ਬੇਮੁੱਖ ਹੋਏ ਸਾਬਕਾ ਮਸੀਹੀਆਂ ਨਾਲ ਰਲ ਕੇ, ਧਰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਸੱਚੇ ਮਸੀਹੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵੈਰ-ਭਾਵ ਨੂੰ ਉਕਸਾ ਰਹੇ ਹਨ। (ਜ਼ਬੂਰ 94:20, 21; 1 ਤਿਮੋਥਿਉਸ 6:20, 21) ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਾਕਤਾਂ ਹੁਣ ਵੀ “ਲੇਲੇ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੱਧ” ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 17:14 ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਯੁੱਧ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਫੜੇਗਾ। ਜਦ ਕਿ ਉਹ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਲੇਲੇ—ਆਪਣੀ ਉੱਚੀ, ਮਹਿਮਾਵਾਨ ਪਦਵੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠਾ ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ—ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਸੱਚੇ ਉਪਾਸਕਾਂ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੇ “ਸੰਤਾਂ” ਦਾ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਗੇ। (ਦਾਨੀਏਲ 7:25. ਰੋਮੀਆਂ 8:27; ਕੁਲੁੱਸੀਆਂ 1:2; ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 12:17 ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰੋ।) ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਸਾਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੇਲਾ ਅਤੇ ਜਿਹੜੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹਨ ਜਿੱਤਣਗੇ।—ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 19:11-21.

17. “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਅਸੀਂ ਹਠਧਰਮੀ ਹੋਏ ਬਿਨਾਂ ਕੀ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?

¹⁷ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਝੂਠੇ ਧਰਮ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਵੱਡੀ ਬਾਬੁਲ ‘ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਲਹੂ ਨਾਲ ਮਸਤ’ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਇਕ ਰਾਣੀ ਵਜੋਂ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੋਣਾ ਪੱਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੇ ਰਾਜਿਆਂ ਉੱਤੇ ਜਿਹੜਾ ਨਾਪਾਕ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਰੱਖਦੀ ਆਈ ਹੈ, ਉਹ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ‘ਦਸ ਸਿੰਙ ਨਾਲੇ ਦਰਿੰਦਾ’ ਉਸ ਨਾਲ ਹਿੰਸਕ ਵੈਰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਣਗੇ। (ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 17:6, 16; 18:7, 8) ਜਦੋਂ ‘ਕਿਰਮਚੀ ਰੰਗ ਦਾ ਦਰਿੰਦਾ’ ਧਾਰਮਿਕ ਕੰਜਰੀ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰੇਗਾ, ਉਦੋਂ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਈਸਾਈ-ਜਗਤ ਦੀ ਅਖਾਉਤੀ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ।c ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਬੇਵਫ਼ਾ ਈਸਾਈ-ਜਗਤ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਧਰਮੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਦਾ ਉਜੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

‘ਭੱਜਣਾ’—ਕਿਵੇਂ?

18, 19. ਇਹ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਨ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਕਿ “ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਭੱਜ ਜਾਣ” ਦਾ ਅਰਥ ਧਰਮ ਬਦਲਣਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ?

¹⁸ ‘ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੀ ਹੋਣ’ ਬਾਰੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯਿਸੂ ਨੇ ਸਮਝਦਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ। ਕੀ ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣ ਦਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ—ਜਦੋਂ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼ . . . ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੀ” ਹੋਵੇਗੀ—ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਝੂਠੇ ਧਰਮ ਤੋਂ ਭੱਜ ਕੇ ਸੱਚੀ ਉਪਾਸਨਾ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣਗੇ? ਨਹੀਂ। ਜ਼ਰਾ ਪਹਿਲੀ ਪੂਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਯਿਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਓਹ ਜਿਹੜੇ ਯਹੂਦਿਯਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਭੱਜ ਜਾਣ। ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਕੋਠੇ ਉੱਤੇ ਹੋਵੇ ਹਿਠਾਹਾਂ ਨਾ ਉੱਤਰੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਘਰੋਂ ਕੁਝ ਕੱਢ ਲੈ ਜਾਣ ਲਈ ਅੰਦਰ ਨਾ ਵੜੇ, ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਆਪਣੇ ਕੱਪੜੇ ਲੈਣ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਮੁੜੇ। ਅਤੇ ਹਮਸੋਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਜਿਹੜੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਭਣੀਆਂ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਣ! ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰੋ ਜੋ ਇਹ ਸਿਆਲ ਵਿੱਚ ਨਾ ਹੋਵੇ।” (ਟੇਢੇ ਟਾਈਪ ਸਾਡੇ।)—ਮਰਕੁਸ 13:14-18.

¹⁹ ਯਿਸੂ ਨੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿਚ ਸਨ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਭੱਜਣ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ, ਮਾਨੋ ਉਸ ਦੇ ਕਹਿਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਹੂਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ; ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵਿਚ ਧਰਮ ਬਦਲਣ—ਝੂਠੇ ਧਰਮ ਤੋਂ ਭੱਜ ਕੇ ਸੱਚੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ—ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਯਿਸੂ ਦੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਧਰਮ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਦੂਜੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇਣ ਦੀ ਯਕੀਨਨ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੱਚੇ ਮਸੀਹੀ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਅਤੇ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਅਤੇ ਯਹੂਦਿਯਾ ਵਿਚ ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਮਸੀਹੀਅਤ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਹਾਇਨਰਿਖ਼ ਗ੍ਰੈੱਟਸ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੇ ਭੱਜ ਰਹੇ ਰੋਮੀਆਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਉਹ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆਏ: “ਯਹੂਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਲੜਾਈ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਏ (8 ਅਕਤੂਬਰ), ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਮੁਕਤੀ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਭਰੀ ਆਸ਼ਾ ਸੀ। . . . ਕੀ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਇਆਪੂਰਵਕ ਸਹਾਇਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਉ-ਦਾਦਿਆਂ ਦੀ ਕੀਤੀ ਸੀ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਕੋਈ ਡਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।”

20. ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਵਿਚ ਚੇਲਿਆਂ ਨੇ ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਭੱਜ ਜਾਣ ਦੀ ਯਿਸੂ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਿਆ ਦਿਖਾਈ ਸੀ?

²⁰ ਤਾਂ ਫਿਰ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਘੱਟ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਯਿਸੂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਮੰਨਿਆ? ਯਹੂਦਿਯਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਯਰਦਨ ਦੇ ਪਾਰ ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਭੱਜਣ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਜਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਯਹੂਦੀ ਰੀਤੀ-ਵਿਵਸਥਾ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਅਤੇ ਘਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ, ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣਾ ਸਾਮਾਨ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲਿਆ। ਯਹੋਵਾਹ ਦੀ ਰਾਖੀ ਅਤੇ ਸਹਾਰੇ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਰੱਖ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਜਾਪਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੱਖਿਆ।—ਮਰਕੁਸ 10:29, 30; ਲੂਕਾ 9:57-62.

21. ਜਦੋਂ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਹਮਲਾ ਕਰੇਗੀ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ?

²¹ ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਵੱਡੀ ਪੂਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਅਸੀਂ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਝੂਠਾ ਧਰਮ ਛੱਡ ਕੇ ਸੱਚੀ ਉਪਾਸਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਾਕੀਦ ਕਰਦੇ ਆਏ ਹਾਂ। (ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 18:4, 5) ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ “ਵੱਡਾ ਕਸ਼ਟ” ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਭੀੜਾਂ ਦੀਆਂ ਭੀੜਾਂ ਸੱਚੀ ਉਪਾਸਨਾ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਣਗੀਆਂ; ਨਿਰਸੰਦੇਹ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਤੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਵਿਚ ਧਰਮ-ਪਰਿਵਰਤਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਰ, ਸੱਚੇ ਮਸੀਹੀਆਂ ਨੂੰ ਯਿਸੂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਉੱਤੇ ਚੱਲਣ ਅਤੇ ਭੱਜਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਮਿਲੇਗੀ।

22. ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਭੱਜਣ ਦੀ ਯਿਸੂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕੀ ਕੁਝ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?

²² ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇਸ ਵੇਲੇ ਵੱਡੇ ਕਸ਼ਟ ਸੰਬੰਧੀ ਪੂਰੇ ਵੇਰਵੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ ਯਿਸੂ ਨੇ ਭੱਜਣ ਦੀ ਜਿਹੜੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਸੀ, ਉਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਤਰਕਸੰਗਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ਇਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਭੱਜਾਂਗੇ। ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਅਸਲ ਵਿਚ ਧਰਤੀ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਵਿਚ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਯਕੀਨੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭੱਜਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਦੋਂ ਮਸੀਹੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਝੂਠੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਗਠਨਾਂ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਭਿੰਨਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਹ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਕਿ ਯਿਸੂ ਨੇ ਮਸੀਹੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਕੱਪੜੇ ਜਾਂ ਦੂਸਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। (ਮੱਤੀ 24:17, 18) ਇਸ ਲਈ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ, ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਭੌਤਿਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਪਰਤਾਏ ਜਾਈਏ; ਕੀ ਭੌਤਿਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹਨ, ਜਾਂ ਕੀ ਮੁਕਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਜੋ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ? ਜੀ ਹਾਂ, ਸਾਡੇ ਭੱਜਣ ਵਿਚ ਸ਼ਾਇਦ ਕੁਝ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਜਾਂ ਤੰਗੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ। ਸਾਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਪਵੇਗਾ, ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਦੇ ਮਸੀਹੀਆਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੋ ਯਹੂਦਿਯਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਯਰਦਨ ਤੋਂ ਪਾਰ ਪੀਰਿਆ ਨੂੰ ਭੱਜ ਗਏ ਸਨ।

23, 24. (ੳ) ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਕਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ? (ਅ) ‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼’ ਬਾਰੇ ਯਿਸੂ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਾ ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਪੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?

²³ ਸਾਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਯਹੋਵਾਹ ਦੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਹਾੜ-ਸਮਾਨ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿਚ ਰਹਾਂਗੇ। (2 ਸਮੂਏਲ 22:2, 3; ਜ਼ਬੂਰ 18:2; ਦਾਨੀਏਲ 2:35, 44) ਇੱਥੇ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਲੇਗੀ, ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭੀੜਾਂ ਦੀ ਰੀਸ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ ਜੋ “ਗੁਫਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀਆਂ ਚਟਾਨਾਂ,” ਅਰਥਾਤ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲ ਭੱਜਣਗੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਲੁਕ ਜਾਣਗੇ, ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਵੱਡੀ ਬਾਬੁਲ ਦੇ ਉਜੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਲਈ ਰਹਿਣ। (ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 6:15; 18:9-11) ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲਾਤ ਹੋਰ ਵੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ—ਜਿਵੇਂ 66 ਸਾ.ਯੁ. ਵਿਚ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਹਾਲਾਤ ਔਖੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿੱਚੋਂ ਭੱਜਣਾ ਪਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਹਰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਠੰਢ ਦੇ ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਯਕੀਨ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਸਾਡਾ ਬਚਾਅ ਕਰੇਗਾ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਵੀ ਯਹੋਵਾਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਜੋ ਰਾਜ ਦੇ ਰਾਜੇ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਭਰੋਸੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੀਏ।

²⁴ ਸਾਨੂੰ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਡਰ ਕੇ ਜੀਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਯਿਸੂ ਨੇ ਨਹੀਂ ਚਾਹਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਦੇ ਚੇਲੇ ਡਰ ਜਾਣ, ਅਤੇ ਉਹ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਜਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਡਰ ਜਾਈਏ। ਉਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸਚੇਤ ਕੀਤਾ ਤਾਂਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਿਲਾਂ-ਦਿਮਾਗਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਸਕੀਏ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਮਸੀਹੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਝੂਠੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦੀ ਦੁਸ਼ਟ ਰੀਤੀ-ਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਹ ਸਮਝਦਾਰ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ‘ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼’ ਬਾਰੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਗੇ। ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਅਡੋਲ ਨਿਹਚਾ ਕਰਕੇ ਨਿਰਣਾਇਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣਗੇ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਯਿਸੂ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਕਦੀ ਨਾ ਭੁੱਲੀਏ: “ਜਿਹੜਾ ਅੰਤ ਤੋੜੀ ਸਹੇਗਾ ਸੋਈ ਬਚਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।”—ਮਰਕੁਸ 13:13.

[ਫੁਟਨੋਟ]

ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ?

◻ “ਉਜਾੜਨ ਵਾਲੀ ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਸੀ?

◻ ਇਹ ਸੋਚਣਾ ਤਰਕਸੰਗਤ ਕਿਉਂ ਹੈ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਦਿਨ ਦੀ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ?

◻ ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ ਵਿਚ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਦੁਆਰਾ ਕਿਹੜੇ ਹਮਲੇ ਬਾਰੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ?

◻ ਸਾਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ‘ਭੱਜਣ’ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ?

[ਸਫ਼ੇ 16 ਉੱਤੇ ਤਸਵੀਰ]

ਵੱਡੀ ਬਾਬੁਲ ਨੂੰ ‘ਕੰਜਰੀਆਂ ਦੀ ਮਾਂ’ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ

[ਸਫ਼ੇ 17 ਉੱਤੇ ਤਸਵੀਰ]

ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ ਦੇ ਅਧਿਆਇ 17 ਵਿਚ ਕਿਰਮਚੀ ਰੰਗ ਦਾ ਦਰਿੰਦਾ ਯਿਸੂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੀ ਗਈ “ਘਿਣਾਉਣੀ ਚੀਜ਼” ਹੈ

[ਸਫ਼ੇ 18 ਉੱਤੇ ਤਸਵੀਰ]

ਦਰਿੰਦੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਧਰਮ ਉਤੇ ਮਾਰੂ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ

ਸਚੇਤ ਰਹੋ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤੀ ਬਣੋ!

“ਇਸ ਕਰਕੇ ਜਾਗਦੇ ਰਹੋ ਕਿਉਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਉਸ ਦਿਨ, ਨਾ ਉਸ ਘੜੀ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹੋ।”—ਮੱਤੀ 25:13.

1. ਯੂਹੰਨਾ ਰਸੂਲ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ?

ਬਾਈਬਲ ਵਿਚ ਦਰਜ ਆਖ਼ਰੀ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਵਿਚ, ਯਿਸੂ ਨੇ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ: “ਮੈਂ ਛੇਤੀ ਆਉਂਦਾ ਹਾਂ।” ਉਸ ਦੇ ਰਸੂਲ ਯੂਹੰਨਾ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ: “ਆਮੀਨ। ਹੇ ਪ੍ਰਭੁ ਯਿਸੂ, ਆਓ!” ਇਸ ਰਸੂਲ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਯਿਸੂ ਆਵੇਗਾ। ਯੂਹੰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਸੂਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯਿਸੂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ: “ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਕਦੋਂ ਹੋਣਗੀਆਂ, ਅਤੇ ਤੇਰੀ ਮੌਜੂਦਗੀ [ਯੂਨਾਨੀ, ਪਰੂਸੀਆ] ਦਾ ਅਤੇ ਰੀਤੀ-ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਦਾ ਕੀ ਲੱਛਣ ਹੋਵੇਗਾ?” ਜੀ ਹਾਂ, ਯੂਹੰਨਾ ਨੇ ਭਰੋਸੇ ਨਾਲ ਯਿਸੂ ਦੀ ਭਾਵੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕੀਤੀ ਸੀ।—ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ 22:20; ਮੱਤੀ 24:3, ਨਿ ਵ.

2. ਯਿਸੂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਗਿਰਜਿਆਂ ਦੀ ਕੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ?

² ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਅਜਿਹਾ ਭਰੋਸਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗਿਰਜੇ ਯਿਸੂ ਦੇ “ਆਉਣ” ਸੰਬੰਧੀ ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਸਿਧਾਂਤ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹੇ ਮੈਂਬਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੇ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਕਿਤਾਬ ਨਵੇਂ ਨੇਮ ਵਿਚ ਪਰੂਸੀਆ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ) ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦੀ ਹੈ: “ਗਿਰਜੇ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਸੋਚ ਅਤੇ ਕੰਮ ਉੱਤੇ ਪਰੂਸੀਆ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ। . . . ਜਿਸ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਗਿਰਜੇ ਨੂੰ ਪਸ਼ਚਾਤਾਪ ਅਤੇ ਇੰਜੀਲ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਜੋਸ਼ ਜੇਕਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਘੱਟ ਜ਼ਰੂਰ ਗਿਆ ਹੈ।” ਪਰ ਹਰੇਕ ਵਿਚ ਨਹੀਂ!

3. (ੳ) ਸੱਚੇ ਮਸੀਹੀ ਪਰੂਸੀਆ ਬਾਰੇ ਕਿਵੇਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ? (ਅ) ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਉੱਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ?

³ ਯਿਸੂ ਦੇ ਸੱਚੇ ਚੇਲੇ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨਾਲ ਇਸ ਮੌਜੂਦਾ ਦੁਸ਼ਟ ਰੀਤੀ-ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਜੋ ਯਿਸੂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਚੱਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ‘ਅੰਤ ਤੋੜੀ ਸਹਿ’ ਸਕਾਂਗੇ ਅਤੇ ਬਚਾਏ ਜਾਵਾਂਗੇ। (ਮੱਤੀ 24:13) ਉਹ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਜੋ ਅਸੀਂ ਮੱਤੀ ਅਧਿਆਇ 24 ਅਤੇ 25 ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ, ਯਿਸੂ ਨੇ ਬੁੱਧੀਮਤਾ ਭਰੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਦੀਵੀ ਲਾਭ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਅਧਿਆਇ 25 ਵਿਚ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋਵੋਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ  ਵਿਚ