Mayo

Diad agano ni ran taon, dakdakel so ontataynan ed lugar da tan manaayam la rad arum ya bansa bilang refugee. Ompan sarag moy manaral na sakey a panangibano ed lenguahe na saramay inmalis ed lugar yo. Ontan met, ompan sarag moy manaral na pigaran salita da ya mangalay interes da. Insan nayarian mon ipanengneng ed sikara so jw.org tan ipaimano iray nanduruman video tan publikasyon ya available ed lenguahe ra. Maaron imparaan nen Jehova so Aral Parad Ministeryo tan Bilay na Kristiano pian magmaliw tayon mas epektibo ed ministeryo. Saray nanaawat tayon praktikal ya suhestion diad sayan aral et ontutulong ed dakel ed sikatayo pian nawalaan na kompiyansa diad panagpawil tan panangiyaral na Biblia. Sikayo ran atateng, tulongan yo iray anak yo ya isindag so liwawa da diad pangibangat ed sikaran mankomento diad sarili dan salita. No maminsan, say simpli tan impapuson balikas da so mamakiwas ed saray interesado ya aralen so katuaan.​—1 Cor. 14:25. w18.06 22-23 ¶7-9

Tandaan ya amin tayo nensaman et agtayo kabat so Dios, odino singa itayo dayo. (Efe. 2:12) Balet inyasingger itayo nen Jehova ed sikato “panamegley na saray bedber na aro.” (Os. 11:4; Juan 6:44) Tan inawat itayo nen Kristo. Inlukas toy dalan pian magmaliw tayon kabiangan na pamilya na Dios. No si Jesus et maaro to tayon inawat anggano agtayo perpekto, aliwan makatunongan sirin no agtayo awaten so siopaman! Say inkaapag-apag, panangidumaduma, tan pambubusolan et seguradon onloor ni legan ya manasingger so anggaan na sayan sistema na mundo. (Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:13) Balet sikatayo ran lingkor nen Jehova et kekerewen tayoy karunongan a manlalapud tagey, ya atan et agmanlalabi tan mamapawalay kareenan. (Sant. 3:17, 18) Maliket tayo no mikakaaro tayod saray totoo ya manlalapud arum a bansa, no aawaten tayo iramay dumay kultura da, tan no aaralen tayo ni ingen so lenguahe ra. No gagawaen tayo itan, onagus so kareenan ya singa ilog, tan say inkatunong et singa saray daluyon na dayat.​—Isa. 48:17, 18. w18.06 12 ¶18-19

Say Romanon sundalo ya ag-akasandalyas et ag-akaparaan ya milaban. Say sandalyas to ya gawad katat a taloran doble et impanpepeketan ya maong pian agmainomay ya naekal ed sali. Kanian malet tan komportablen isulong itan. No say sandalyas ya isusulong na saray Romanon sundalo et mausa-usar ed piguerra da, say simbolikon sandalyas ya isusulong na saray Kristiano et mausa-usar met ed pangiyaabawag day mensahe na kareenan. (Isa. 52:7; Roma 10:15) Anggaman ontan, kaukolan so pakpel pian makapansalita no walay pankanawnawa. “Natatakot kon pulongan iray kaklasek,” so imbaga nen Bo, a mantaon na 20. “Seguro nababaingan ak. No nanonotan ko, agko amta no akin et onman ak. Natan et maliket ko lan pupulongan iray kaedaran ko.” Dakel a kabataan so akaeksperiensya a no akaparaan iran maong ya manpulong, mas komportable ran gawaen itan. w18.05 29 ¶9-11

Imbaga nen Jesus ed saray apostol to: ‘Iter kod sikayo so kareenan ko.’ (Juan 14:27) Panon ya makatulong itan ya regalo​—say kareenan to—​pian manbunga itayo? Legan itayon mansusungdo, nalilikna tayo so manbayag ya kareenan lapud amta tayon walad sikatayo so panangabobon nen Jehova tan Jesus. (Sal. 149:4; Roma 5:3, 4; Col. 3:15) Kayarin imbaga nen Jesus so pilalek to ya komon et ‘naliknan maong’ na saray apostol so liket ya wala lad sikara, impaliwawa to so kaimportantian na pangipanengneng na masakripisyon aro. (Juan 15:11-13) Insan to imbaga: “Tinawag ta kayon kakaarok.” Talagan mabmabli itan ya regalo​—say pikakaaro ed si Jesus! Antoy nepeg ya gawaen na saray apostol pian mansiansia ran kaaro to? Nepeg iran ‘mantultuloy ya manbunga na dakel.’ (Juan 15:14-16) Manga duay taon antis ya imbaga nen Jesus itan, oniay imbilin tod saray apostol to: “Sano onla kayon manpulong, ibaga yo: ‘Asingger lay Panarian na tawen.’” (Mat. 10:7) Kanian diad sampot lan labi antis na ipatey to, pinaseseg to ran mansungdo diad kimey ya ginapoan da.​—Mat. 24:13; Mar. 3:14. w18.05 20-21 ¶15-16

No sakey kan kabataan, ipokus moy bilay mod panaglingkor ed si Jehova. Labay ton ibaga, saray goal mod espiritual so magmaliw lan sentro na bilay mo. Saray arum ya kaedad mo et nayarin akapokus ed panliliket, tan posiblin imbitaan da kan milad sikara. Nasabin nasabi ya kaukolan mon ipanengneng ya talagan agmanguman so determinasyon mon gawaen so goal mo. Mansiansian akapokus anggano piliten ka na arum ya gawaen so labay da. Dakel so paraan pian nalabanan moy pampre-pressure na arum. Singa bilang, iwasan mo ray situasyon ya antam ya natukso ka. (Pro. 22:3) Tan nonot mon lanang iray makapuy ya resulta no miulop kad saramay mauges so impluensya ra. Makatulong met no aminen mo ya kaukolan mo ray panonot. No mapaabeba ka, mainomay mon awaten iray bilin na atateng mo tan panonot na saray maespiritual ya agagi ed kongregasyon. (1 Ped. 5:5, 6) Kasin mapaabeba ka pian awaten so simbawa na arum? w18.04 28-29 ¶14-16

Diad saray mensahe nen Jesus ed pigaran kongregasyon ed Asia Minor, imbalikas to so apresasyon to ed saray ginawa na papatumbok to. Singa bilang, diad gapo na mensahe to ed kongregasyon na Tiatira, imbaga to: “Amtak iray gagawaen mo, tan say panangarom tan pananisiam tan panlilingkor mo tan pansusungdom, tan sarayay unor a gagawaen mo et magmaong ni nen saramay ginawam diad gapo.” (Apo. 2:19) Aglabat binitla nen Jesus so inaligwasan na kimey da noagta kinomendaan to met ira ed saray kualidad ya amakiwas ed sikaran manggawa na maong. Anggano kaukolan ya simbawaen nen Jesus so arum diad Tiatira, diad gapo tan sampot na mensahe to et pinaseseg toy kongregasyon. (Apo. 2:27, 28) Isip mo pay autoridad nen Jesus bilang ulo na amin ya kongregasyon. Agto kaukolan so misalamat ed sikatayo ed saray kimey ya gagawaen tayo parad sikato. Anggaman ontan, seseguroen to ya nibalikas toy apresasyon to. Talagan alay abig ya alimbawa parad saray elder! w19.02 16 ¶10

Talagan say inmunan siglon mananguley ya ulop et makapaseseg ed saramay mangidadaulo tan ed amin ya Kristiano. Imbaki day duara ed saray membro ra, si Pedro tan Juan, pian ipikasi da ray balon mananisia ya makaawat iray masanton espiritu. (Gawa 8:5, 14-17) Seguradon apaseseg a mismo si Felipe tan saramay atulongan ton magmaliw ya Kristiano lapud suporta na mananguley ya ulop! Natan, say Mananguley ya Ulop na Saray Tasi nen Jehova so mamapaseseg ed saray membro na pamilyan Bethel, ed arum nin walad special full-time, tan ed amin ya agagi diad interon mundo. Tan say resulta et singa nen inmunan siglo​—naliliketan tayon amin ed panamaseseg! Ontan met, nen 2015, im-publish na Mananguley ya Ulop so brosyur ya Pawil Ka Lad si Jehova, ya talagan baleg a tulong ed saramay akaarawi ed katuaan pian napaseseg iran ompawil. w18.04 19 ¶18-20

Nayarin isipen na totoo ya no mas bulos ira, mas balibali so kipapasen na bilay da. Balet talaga kasin tua itan? Imadyin mo pa no panon kagulo so mundo no anggapon balot so limitasyon. Lapud saya, oniay imbaga na The World Book Encyclopedia: “Saray ganggan na amin ya organisadon komunidad et nanggawa na komplikado iran totontonen nipaakar ed balansin kawayangan tan limitasyon.” Matukoy sirin so salitan “komplikado.” Isipen pa labat no panon karakel so ganggan ya insulat na too, likud nid saray dakdakel ya abogado tan judge ya mangipatalos tan mangipaakseb ed saratan. Imbaga nen Jesus ya walay duaran kaukolan ya gawaen pian nagamoran so tuan kawayangan: Unona, awaten so katuaan ya imbangat to, tan komadua, magmaliw ya disipulo to. No gawaen tayo iratan, talagan nibulos itayo. Diad anto? Onia ni imbaga nen Jesus: “Balang sakey a manggagaway kasalanan et aripen na kasalanan. . . . No ibulos kayo na Anak, talagan nibulos kayo.”​—Juan 8:34, 36. w18.04 6-7 ¶13-14

Labalabay tayon kaiba iray totoon ikokonsidera day nalilikna tayo tan sankanonot day pankaabigan tayo. Ipapasen day sarili da ed situasyon tayo pian natalosan day nononoten tan nalilikna tayo. Naiimano da no anto ray kaukolan tayo, tan antis tayo nin onkerew na tulong et iiter da la itan. Aapresyaen tayo ray totoon mangipapatnag na “pililikna” ed sikatayo. Bilang Kristiano, amin tayo et labay tayon ipatnag so empatya, odino pililikna. Balet diad tua, no maminsan et aliwan mainomay ya gawaen itan. Akin? Say sakey ya rason et aliwa tayon perpekto. (Roma 3:23) Kanian nepeg tayon labanan so nisipor a tendensia ya say sarili tayo so sankanonot tayon lanang. Ontan met, nayarin nanairapan tayo ya ipanengneng so empatya lapud paraan na impamabaleg ed sikatayo odino lapud saray naeksperiensya tayo ed apalabas. Sakey ni, nayarin naimpluensyaan itayo na ugali na saray totoon akapaliber ed sikatayo. Diad sarayan kaunoran ya agew, dakel so totoo ya agda ikokonsidera so nalilikna na arum. Imbes, “maaro [ira] ed sarili ra.” (2 Tim. 3:1, 2) Anggaman ontan, mas nipatnag tayoy pililikna no aligen tayoy Jehova a Dios tan say Anak to, si Jesu-Kristo. w19.03 14 ¶1-3

Say sampot ed Samploran Ganggan et isesebel toy panag-agum, odino say agmanepeg ya pampilalek ed kayarian na arum. (Deu. 5:21; Roma 7:7) Inter nen Jehova iyan ganggan pian ibangat so sakey ya importantin leksion​—nepeg ya alwaran na totoo to so puso ra, ya ontutukoy ed kanonotan, liknaan, tan panagkatunongan da. Amta to ya saray mauges ya kagagawa et onggagapo ed mauges ya kanonotan tan liknaan. Ontan so agawa ed si Arin David. Kabkabat a sikatoy maong ya too. Balet aminsan, pinilalek to so asawa na arum ya laki. Say pilalek to et nanresulta ed kasalanan. (Sant. 1:14, 15) Sikatoy akikalugoran, sinali ton palikdoen so asawa na samay bii, insan to impapatey. (2 Sam. 11:2-4; 12:7-11) Si Jehova et aglabat onnenengneng ed itsura, noagta sikatoy onnenengneng ed puso, say peteg ya inkatoo tayo. (1 Sam. 16:7) Antokaman so nononoten, nalilikna, odino gagawaen tayo, agtayon balot niyamot iratan ed sikato. Sikatoy onnenengneng ed kamaongan ya walad puso tayo, tan atan so labay to ya mantultuloy ya ontubo ditan. Balet labay to met ya amta tayon ibiig iray mauges ya kanonotan tan kontrolen tayo la iratan antis ya mansumpal ed mauges a kagagawa.​—2 Awa. 16:9; Mat. 5:27-30. w19.02 21 ¶9; 22 ¶11

Diad Biblia, si Moises et adeskribe ya “sankauyamoan ed amin a totoo diad tapew na dalin.” (Num. 12:3) Kasin labay ya ibaga na satan ya sikatoy makapuy, agmakapandesisyon, tan natatakot no wala ray onkontra ed sikato? Ontan so nayarin ibaga na arum ed sakey ya mauyamon too. Balet aliwan tua itan. Si Moises et mabiskeg, maples ya mandesisyon, tan makpel ya lingkor na Dios. Diad tulong nen Jehova, sikatoy inmarap ed makapanyarin manuley na Ehipto, indaulo to so manga 3,000,000 ya totoo diad desierto, tan tinulongan toy nasyon na Israel ya taloen iray kalaban da. Anggano agtayo naeeksperiensya iray mairap ya situasyon ya inarap nen Moises, diad kada agew et kaukolan tayoy onarap ed saray totoo odino situasyon ya mairap so magmaliw ya mauyamo. Balet walay maabig ya rason no akin ya kaukolan tayoy magmaliw ya mauyamo. Insipan nen Jehova ya “saray mauyamo et tawiren day dalin.” (Sal. 37:11) Kasin nibagam ya mauyamo ka? Kasin ontan so pakanengneng na arum ed sika? w19.02 8 ¶1-2

Say too et walaan na konsiensia manlapu la nen niwala so too diad dalin. Kayarin sinumlang nen Adan tan Eva so ganggan nen Jehova, inmamot ira. Labay ton ibaga et nakokonsiensia ra. Saramay makapuy so inkipasal na konsiensia ra et niyaliling ed sakey a barkon walay deral na kompas to. No walay depekto na kompas, ag-itan napanmatalkan. Lapud dagem tan saray daluyon, mainomay ya nipaarap so barko ed sananey ya direksion. Balet no susto so ituturo na kompas, ontulong itan ed kapitan pian duga so arapen na barko. Say konsiensia tayo et singa sakey a kompas ed moral. Idikta na satan ed sikatayo no antoy duga odino aliwa, tan igiya to itayo ed dugan direksion. Balet pian magmaliw ya epektibon giya so konsiensia tayo, kaukolan itan ya ipasal ed dugan paraan. No aliwan duga so inkipasal na konsiensia na sakey a too, ag-itan makatulong ed sikato pian napigilan ed panggawa na mauges. (1 Tim. 4:1, 2) Say ontan ya konsiensia et nayarin panisiaen to ni ingen so sakey ya “say mauges et maong.” w18.06 16 ¶1-3

Kaukolan tayo ya imanoen tan ipulisay iray kanonotan ya ipapaseseg na sayan mundo diad agnaliklikas ya paraan. Singa bilang, nayarin napatnagan ed sakey ya balita ya walay papaboran ton opinyon na saray politiko. Wala met iray istoryan mangipapaseseg ed panmoria na sayan mundo nipaakar ed ambisyon tan agawaan na totoo. Say arum ed saray pelikula tan libro et mangipapaseseg ed pilosopiya nipaakar ed pangiyunad sarili tan pamilya, ya papapawayen dan makatunongan, makapasagyat, tan duga labat iratan. Ibabaliwala na saratan so panmoria na Kasulatan ya say pamilya tan say pangaro ed sarili et nepeg ya onkokomadua labat ed panangaro tayod si Jehova. (Mat. 22:36-39) Siempre, agmet makapuy so panliket ed maabig ya panagligliwaan. Balet maabig no itepet tayod sarili tayo: ‘Sarag tayo kasin ibiig iray bangat na mundo anggano ipapaseseg iratan ed agdirektan paraan? Kasin lilimitaan tayoy ananak tayo​—tan anggan sikatayon mismo—​ed saray pigaran programa ed telebisyon odino babasaen? Kasin tutulongan tayo ray ananak tayo ya natalosan da no antoy panmoria nen Jehova ed saray ideya na mundo ya narerengel tan nababantayan da?’ w18.11 22 ¶18-19

Nibagan walad sikatayo si Jehova lapud talagan iimanoen tan papablien to tayo. Nengnengen no panon ton imbalikas so aralem ya liknaan to ed sikatayo. “Nagmaliw kan mabmabli ed pakanengneng ko,” so kuan nen Jehova. “Apagalangan ka, tan inaro ta ka.” (Isa. 43:4) Anggapoy antokaman ya puersa ed uniberso ya makapangekal ed panangaro nen Jehova ed saray manlilingkor ed sikato; agmanguman so katooran to ed sikatayo. (Isa. 54:10) Ag-isisipan nen Jehova ya ekalen to ray subok ya mamapairap ed sikatayo, balet agto abuloyan ya nalener tayo ed saray singa ilog ya problema tan agto paulyanan ya napoolan tayo ed saray singa apoy ya subok. Ipapaseguro to ya sikatoy walad sikatayo, ya tulongan to tayon nalampasan iratan ya subok. Panon itan ya gawaen nen Jehova? Tulongan to tayon onkalma pian agtayo ontakot tan napansiansia tayoy katooran tayo ed sikato, anggano nipapaarap tayo ed ipapatey. (Isa. 41:13; 43:2) No manmatalek tayo ed sipan na Dios ya “Wala ak ed sika,” magmaliw tayo met ya makpel tan mabiskeg legan tayon susungdoan iray subok. w19.01 3 ¶4-6

No sakey kan kabataan, nayarin papasesegen ka na saray maestram tan maestrom, guidance counselor, odino arum ni ya mangalay atagey ya edukasyon tan karera. Duma balet so simbawa nen Jehova ed sika. Siempre, labay ton manaral kan maong ed eskuelaan pian nasuportaan moy sarilim kayarim ya man-graduate. (Col. 3:23) Balet no mandedesisyon ka no antoy nepeg mon iyuna ed bilay mo, papasesegen to ka ya paigiya ed saray maabig a prinsipyo ya ontulong pian makapambilay ka unong ed gagala tan linawa to diad sayan panaon na anggaan. (Mat. 24:14) Amta nen Jehova no antoy nagawad sayan mundo diad arapen, tan amta to no panon la kaasingger so isabi na anggaan. (Isa. 46:10; Mat. 24:3, 36) Kabkabat to itayo met​—amta to no anto ray mangiter ed sikatayo na tuan inkapnek tan liket, pati saray sengegay pakadismaya tan panermen tayo. Kanian anggano singa maabig so simbawa na too, no ag-itan base ed Salita na Dios, aliwa itan ya tuan karunongan. w18.12 19 ¶1-2

Insan “saray mauyamo et tawiren day dalin, tan manliket iran maong ed agnaparaan a kareenan.” Ontan met, pinuyanan si David ya isulat iyan propesiya: “Saray matunong et tawiren day dalin, tan manbilay ira ditan diad andi-anggaan.” (Sal. 37:11, 29; 2 Sam. 23:2) Anto kasi epekto na saratan ya promisa ed saray totoo ya labay dan gawaen so linawa na Dios? Walay basiyan dan ilaloan ya no saray matunong a totoo labat la so manaayam ed dalin, agmanbayag et nipawil so paraiso a singa samay hardin na Eden. Balet asabi panaon ya maslak ed saray Israelita ya mangibabagan manlilingkor irad si Jehova et sikatoy tinaynan da pati say dugan panagdayew. Kanian inabuloyan na Dios iray totoo to ya sakopen na saray taga Babilonia, naderal so dalin da, tan awiten so dakel ed sikara diad Babilonia. (2 Awa. 36:15-21; Jer. 4:22-27) Balet, siansian impasakbay na saray propeta na Dios ya kayari 70 taon, ompawil iray totoo to ed dalin da. Asumpal la iratan ya propesiya. Balet importante met iratan ed sikatayo natan​—walay paraiso ed dalin diad arapen. w18.12 4 ¶9-10

Maslak ya isisimbawa na mundo et kontra ed simbawa ya ibabaga na Kasulatan. Balet kasin mas praktikal ed panaon tayo so simbawa na mundo nen say simbawa na Biblia? Imbaga nen Jesus: “Say karunongan et napaneknekan a matunong ed panamegley na saray nagagawaan na satan.” (Mat. 11:19) Baleg lay inaligwasan na mundo no nipaakar ed teknolohiya; balet siansian agnasolusyonan na satan iray manunan problema ya mangaamper ed liket, singa say guerra, panangidumaduma, tan krimen. Kumusta balet so malukak ya estandarte na mundo nipaakar ed moralidad? Bibidbiren na dakel ya ag-itan makakatulong, noagta sengegan laingen itan na pakakabuyak na pamilya, sakit, tan arum nin problema. Balet saray Kristiano ya aaligen day panmoria na Dios et maliket ira lapud maabig so relasyon da ed pamilya, maong so bunigas da lapud kalinisan ed moral, tan kabiangan ira na nankakasakey ya impanaagi ed interon mundo. (Isa. 2:4; Gawa 10:34, 35; 1 Cor. 6:9-11) Agta prueba iratan ya mas atagey so kanonotan nen Jehova nen say panagnonot na sayan mundo? w18.11 20 ¶8-10

Anggaman labay tayon maabig so relasyon tayod saray kapamilya tayo tan maong so pantrato tayo ed sikara, manalwar tayo ya agtayo nikompromiso so katuaan pian labat paliketen ira. Legan ya itutultuloy tayon ipanengneng so kaabigan ed saray kapamilya tayo, say maapit ya pikaaroan tayo labat et saramay mangaaro ed si Jehova. Amin ya manaakar ed katuaan et kaukolan ya magmaliw a masanto. (Isa. 35:8; 1 Ped. 1:14-16) Nen naamtaan tayoy katuaan, amin tayo et nanggawa na saray pananguman pian nitunos tayoy panagbilay tayo ed saray matunong ya estandarte na Biblia. Say arum et kaukolan day manggawa na baleg iran pananguman. Antokaman so situasyon tayo, nepeg ya agtayon balot isasalat so malinis, masanton kipapasen tayo ed sayan marutak tan imoral ya mundo. Panon tayon napaliisan so imoral iran kondukta? Nodnonoten so mabmablin imbayar nen Jehova pian magmaliw itayon masanto​—say mabmablin dala na Anak to, si Jesu-Kristo. (1 Ped. 1:18, 19) Pian mansiansia itayon malinis ed pakanengneng nen Jehova, kaukolan ya pansiansiaen tayon manuna ed puso tan nonot tayo so kablian na dondon bagat nen Jesus. w18.11 11 ¶10-11

Nibaga na dakel ya manlilingkor a full-time ya lapud manpopokus irad ministeryo, mansiasiansia ran maliket tan positibo anggano manguuman so sirkumstansya ra. Nanengneng tayod alimbawa ra ya no manggawa tayoy maabig anggano mairap so situasyon tayo tan no matalek itayon manalagar ed si Jehova, mansiansia tayon kalmado. Ompan dakel ni ingen so nagunggona tayo ed espiritual no mabulos tayon onadapta ed balo iran sirkumstansya tayo. No walay biglan nagawan pananguman ed bilay tayo​—balanglan anguman so teokratikon asainmin tayo, nansakit tayo, odino walay balon responsabilidad tayod pamilya—​makaseguro itayo ya asikasoen itayo nen Jehova tan tulongan to itayo diad panaon ya kakkaukolan tayo. (Heb. 4:16; 1 Ped. 5:6, 7) Balet kaleganan to, manggawa tayoy maabig anggano mairap so situasyon tayo. Onasingger tayod si Jehova panamegley na pikakasi, tan ipiya tayoy bilay tayod panangasikaso to. No ontan so gawaen tayo, mansiansia itayo met ya kalmado anggano manguuman iray sirkumstansya tayo. w18.10 30 ¶17; 31 ¶19, 22

Dakel so nabasa tayon alimbawa ed Biblia no panon ya impanengneng nen Jehova so inkamakonsidera to ed saray lingkor to. Alimbawa, imanoen so makonsideran paraan na Dios nen tinulongan toy ugaw nin Samuel pian ipasabi so mensahe na panangukom ed Atagey a Saserdoten si Eli a singa akasulat ed 1 Samuel 3:1-18. Kaiba ed Ganggan nen Jehova ya nepeg a respetoen na saray ugugaw iray maedad la, lalo la no sakey a pangulo. (Exo. 22:28; Lev. 19:32) Kasin naimadyin moy Samuel ya kabangon tod kabuasan et onlad si Eli tan makmakpel ton ibaga so makapakebbiew ya mensahe na panangukom na Dios? Siempre andi! Diad tua, nabasa tayo ya “natatakot si Samuel a mangibagad si Eli ed samay anengneng ton pasingawey.” Balet, sineguro na Dios ed si Eli ya Sikato so manatawag ed si Samuel. Kanian si Eli lay nantepet ed si Samuel tan imbaga ton mansalita labat tan agto iyaamot so “anggan sakey a salita.” Tinmulok si Samuel, ‘imbaga ton amin ed sikato,’ tan mitukoyan itan ed samay akauna lan mensahe. (1 Sam. 2:27-36) Ipapanengneng na salaysay nipaakar ed si Samuel tan Eli ya si Jehova et talagan makonsidera tan marunong. w18.09 23 ¶2; 24 ¶4-5

Nagmaliw lan normal ed totoo so pangikayat na tila. Singa nabasa ed artikulon “Why We Lie” nen Y. Bhattacharjee, “say panagtila et ipapasen ya linmamot lan kagagawa na too.” Maslak et mantitila iray totoo pian protektaay sarili da, odino pian ondakep so reputasyon da. Mantitila ira pian sakbongan iray lingo tan kasalanan da odino pian nakuartaan tan onasenso ira. Singa ibabaga na artikulo, wala ray totoo ya “mainomay day mantila, baleg man o melag, diad agda kabat, diad katrabaho da, kakaaro ra, tan ed inaro dad bilay.” Antoy resulta na sarayan panagtila? Naaandi so tiwala tan nadederal so maong ya relasyon. Oniay impikasi na salmistan David ed si Jehova: “Panliliketan moy katuaan a walad puso.” (Sal. 51:6) Amta nen David ya say importante et no antoy walad puso tayo. Diad interon bilay na saray tuan Kristiano, kaukolan ya naynay iran ‘mansalita na tua ed balang sakey.’—Zac. 8:16. w18.10 7 ¶4; 8 ¶9-10; 10 ¶19

Nen tinaynan na saray Israelita so Ehipto nen 1513 B.C.E., nayarin say bilang da et masulok ya taloran milyon. Ompan onabot ni ra ingen ed talora odino apatiran henerasyon, wala ray ugugaw, maedad la, tan seguradon wala ray makapuy la odino walaan na kapansanan. Pian nidaulo so ontan karakel ya totoo papaway ed Ehipto, kaukolan so Lider ya makatalos tan makonsidera. Panamegley nen Moises et impanengneng nen Jehova iratan ya kualidad. Bilang resulta, maligen so liknaan na saray Israelita legan dan tataynanan so lugar ya alenleneg ya amta ran panayaman. (Sal. 78:52) Panon ya impalikna nen Jehova ed saray totoo to ya maligen tan protektado ira? Say sakey ya paraan et nen impaway to rad Ehipto ya organisadon maong, ya nandarasig ira “a singa ra miguerra.” (Exo. 13:18) Lapud organisado iran maong, segurado iray Israelita ya kontrolado na Dios da so amin ya bengatla. Ontan met, impanengneng nen Jehova so kiwawala to panamegley na ‘lurem no agew tan liwawa na apoy no labi.’ (Sal. 78:14) Singa ibabaga nen Jehova: “Agkayo natatakot. Kaiba yo ak, igiya tan protektaan ta kayo.” w18.09 26 ¶11-12

Diad panaon na Biblia, wala ray matoor ya lingkor na Dios ya masyado lan nairapan ed saray kipapasen da kanian nilabay da lay ompatey. Singa bilang, lapud graben sakit ya alikna nen Job, oniay maer-ermen ya imbaga to: “Kabusol koy bilay ko; agko la labay so manbilay.” (Job 7:16) Dismayadon maong si Jonas ed nansumpalan na asainmin to kanian imbaga to: “Natan, O Jehova, ipangasim, panampot mo lay bilay ko, ta magmaong nin ompatey ak nen say manbilay ak.” (Jon. 4:3) Ontan met, aminsan et naapektoan a maong so matoor a propeta ya si Elias ed situasyon to, kanian kinerew ton sikatoy ompatey la komon. Imbaga to: “Duga la! O Jehova, paandim lay bilay ko.” (1 Ara. 19:4) Balet pinabli nen Jehova iratan ya lingkor to tan labay to ran manbilay. Imbes ya husgaan ira, tinulongan to iran nalabanan da so pilalek dan ompatey, tan pinabiskeg to ra diad aro pian nitultuloy day matoor ya panlilingkor dad sikato. w18.09 13 ¶4

Kabkabat ya maparawes iray kakimeyan na Dios. Diad Kristianon Griegon Kasulatan, say salitan impatalos ya “panagparawes” et mankabaliksan na “ipatnag so kaabigan ed saray estranghero.” (Heb. 13:2; paimanod leksab) Dakel ya salaysay ed Salita na Dios so mangibabangat ed sikatayo a kaukolan tayon ipanengneng itan ya klase na panangaro. (Gen. 18:1-5) Sarag tayo itan ya gawaen tan kaukolan tayon anamoten iray pankanawnawa pian natulongan tayoy arum, balanglan “kapananisiaan tayo” ira odino andi. (Gal. 6:10) Sarag mo kasi so mikimeyan ed Dios diad pamarawes ed saray ombibisitan walad full-time a panaglingkor? (3 Juan 5, 8) Pankanawnawa iratan pian “makapanpapasesegan.” (Roma 1:11, 12) Papasesegen na Salita na Dios iray brother ed kongregasyon ya mikimeyan ed si Jehova diad pandampot da na saray pribilehyo na panaglingkor tan panangidaulo. (1 Tim. 3:1, 8, 9; 1 Ped. 5:2, 3) Saramay ontan so ginawa ra et labay dan tulongan so arum diad praktikal tan espiritual a paraan. (Gawa 6:1-4) Tan saramay mangaasikaso ed nakaukolan iran asainmin ed kongregasyon so makapangibaga ed sika ya talagan makapaliket so ontulong ed arum. w18.08 24 ¶6-7; 25 ¶10

Anggano walaan na autoridad si Timoteo ed saray maedad lan agagi, kaukolan to ran tratoen a walaay panangasi tan respeto. Balet, kasin onaplika itan ya prinsipyo diad amin a situasyon? Singa bilang, kasin basta tayo labat paulyanan so sakey a matatken ya gagagalaen toy manggaway kasalanan odino mangipapaseseg na saray bengatlan agmakapaliket ed si Jehova? Agmanhuhusga si Jehova base labat ed nanenengneng to tan agto papalampasen imay gagagalaen toy manggaway kasalanan lapu labat ta sikatoy maedad la. Imanoen iyan prinsipyo ya nabasad Isaias 65:20: “Naayew imay makasalanan, anggaman mantaon la na sanlasus.” Mipara met so prinsipyo ya anengneng ed pasingawey nen Ezequiel. (Eze. 9:5-7) Kanian kaukolan ya mas importante ed sikatayo so naynay ya pangipanengneng na respeto ed samay Akauna nen Saray Panaon, si Jehova a Dios. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) No ontan so gawaen tayo, agtayo natatakot ya ipetek so sakey a mankaukolan na simbawa, anggano sikatoy maedad la.​—Gal. 6:1. w18.08 11 ¶13-14

Bilang tuan Kristiano, importantin nawalaan tayoy abilidad ya amtaen no kasin tua odino andi iray impormasyon ya naaawat tayo tan manggawa na dugan konklusyon. (Pro. 3:21-23; 8:4, 5) No anggapo itan ya abilidad ed sikatayo, say panagnonot tayo et mas mainomay ya impluensyaan nen Satanas tan na mundo to. (Efe. 5:6; Col. 2:8) Siempre, makapanggawa tayo labat na dugan konklusyon no amta tayoy tua. Saray totoo natan et nabubuntonan na impormasyon. Agnaupot iray naalan impormasyon diad Internet, TV, tan arum nin media. Dakel a totoo so makakaawat na saray e-mail, text, tan balita ya manlalapud saray kakaaro ra tan ed arum nin kabat da. Lapud mainomay la natan so pangikayat ed aliwan tua ya impormasyon tan pamikewet ed katuaan, maabig sirin no magmaliw tayon maalwar tan amtaen no talaga kasin tua iray narerengel tayo. w18.08 3 ¶1, 3

Nen asabi lay panaon ya iyanak bilang too so Anak na Dios, pinili nen Jehova so sakey a mapaabeban marikit a birhen ya si Maria pian magmaliw ya ina na sayan espisyal ya ugaw. Sikatoy manaayam ed melag a syudad ya Nazaret, arawi ed Jerusalem tan ed makapadinayew a templo. (Luc. 1:26-33) Napatnagan ya maespiritual a bii si Maria nen sikatoy akitongtong diad saginonor ed kanayon ton si Elizabet. (Luc. 1:46-55) On, abayag lan oobserbaan nen Jehova si Maria, tan sikatoy angiteran to na sayan ag-iilaloan a pribilehyo lapud katooran to. Nen inyanak la nen Maria si Jesus, ag-impakabat nen Jehova ed siopaman ya prominentin opisyal odino manuley diad Jerusalem tan Betlehem no antoy agawa. Nampanengneng iray anghel ed saray mapaabeban pastol ya mangaasikaso ed saray karnero ed kaumaan diad paway na Betlehem. (Luc. 2:8-14) Insan binisita na sarayan pastol so kapangiyanak ya ugaw. (Luc. 2:15-17) Seguradon asurprisa si Maria tan Jose ed saman ya paraan na impamagalang ed si Jesus! w18.07 9-10 ¶11-12

Akin ya sinmanok si Jehova ed si Solomon? Oniay ibabaga na Biblia: “Lapud niyarawi so puso to ed si Jehova . . . , samay amiduan nampanengneng ed sikato tan angipasakbay ed sikato nipaakar ed sayan bengatla, a sikatoy agnepeg a mandayew ed arum a dirios. Balet agto inunor so ingganggan nen Jehova.” Bilang resulta, naandi so panangabobon tan suporta na Dios ed sikato. Agniiter ed saray tomatawir nen Solomon so interon panarian na Israel tan naeksperiensya day dakel ya problema anggan diad tinmumbok iran henerasyon. (1 Ara. 11:9-13) Singa agawad si Solomon, say sakey ya mameligro ed espiritualidad tayo et say pikakaaro ed saramay agda natatalosan odino agda rerespetoen iray estandarte nen Jehova. Nayarin say arum et mililimog met ed kongregasyon balet makapuy so espiritualidad da. Say arum et nayarin kakanayon, kakaabay, katrabaho, odino kaeskuela ya agmandadayew ed si Jehova. Antokaman so situasyon, no saray maapit ya kakaaro tayo et agda rerespetoen iray atagey ya estandarte nen Jehova, nayarin onsabi panaon et sikaray maneral ed maong ya relasyon tayod Dios. w18.07 19 ¶9-10

Uusaren nen Satanas iray pelikula tan palabas ed TV pian ikayat so kanonotan to. Amta to ya ag-itayo labat naliliketan ed saray istorya, noagta walay epekto met na saratan ed kanonotan, liknaan, tan kakikiwas tayo. Diad tua, inusar nen Jesus iray istorya ed panagbangat to. Singa bilang, inistorya to so parabolo nipaakar ed maong ya Samaritano tan say anak ya tinmaynan ed abung ya dinarak toy tawir to. (Mat. 13:34; Luc. 10:29-37; 15:11-32) Balet, saray istorya et nayarin usaren na saramay naimpluensyaan la na kanonotan nen Satanas pian naimpluensyaan itayo met. Kanian nepeg ya balanse tayo. Wala ray pelikula tan palabas ed TV ya makapaliket tan pakaaralan, ya agda dutakan so kanonotan tayo. Balet nepeg itayon manalwar. No manpipili tayoy bantayan, maabig no tepetan tayoy sarili tayo, ‘Kasin sayan pelikula odino palabas ed TV et bangatan to ak ya ayos labat no gawaen koy pilalek na laman ko?’ (Gal. 5:19-21; Efe. 2:1-3) Antoy nepeg mon gawaen no natebek mo ya say sakey ya programa et onsusuporta ed kanonotan nen Satanas? Paliisan mo itan ya singa ipaliis mod makaalis ya sakit! w19.01 15-16 ¶6-7

No panon ya naprotektaan na hilmit so utek na sundalo, naprotektaan met na “ilalon kililiktar” so kanonotan tayo, say abilidad tayon mannonot. (1 Tes. 5:8; Pro. 3:21) Panon ya nayarin tuksoen itayo nen Satanas ya ekalen so hilmit tayo? Imanoen tayoy paraan ya inusar tod si Jesus. Seguradon amta nen Satanas so ilalo nen Jesus a magmaliw ya manuley ed katooan. Balet kaukolan nen Jesus so manalagar anggad aturon panaon nen Jehova. Tan antis met na satan, sikatoy manirap tan ompatey. Kanian inyopresi nen Satanas ed si Jesus so pankanawnawan naawat itan a tampol ya ilalo diad maganon panaon. Imbaga nen Satanas ed si Jesus ya no sikatoy dayewen to anggan maminsan labat, naala ton tampol itan ya amin. (Luc. 4:5-7) Mipadpara, amta nen Satanas iray bendisyon ya iyoopresi nen Jehova ed sikatayo diad balon mundo. Balet kaukolan tayo ni manalagar, tan nayarin nipaarap tayo nid saray kairapan legan tayon aalagaren itan. Kanian iyoopresi nen Satanas ed sikatayo iray makaayat iran oportunidad pian na-enjoy tayo kunoy bilay natan. Labay ton unaen tayon anapen iray materyal a pakagunggonaan tayo, ya tampol tayon naala iratan ya amin natan. Tutuksoen itayo nen Satanas a gawaen ya komadua labat ed bilay tayo so Panarian.​—Mat. 6:31-33. w18.05 30-31 ¶15-17

On, labay nen Jehova ya magmaliw kan maliket legan ya kabataan ka ni. Mansiansia kan akapokus ed saray goal mod espiritual, ipilam si Jehova ed amin ya planom. No ugaw ka ni et gawaen mo la itan, tampol mon naeksperiensya so panangigiya, proteksion, tan bendisyon nen Jehova. Isip mo ray balibalin simbawa ya nabasad Salita na Dios, tan ipapusom iyan bilin: “Nonot mo sirin so Makapadinayew a Manamalsam legan a wala ka nid kalangweran.” (Ecl. 12:1) Talagan nakomendaan iray kabataan ed kongregasyon ya mansiasiansian akapokus ed panlilingkor dad si Jehova. Gagawaen da iya diad pankikimey dan abeten iray goal dad espiritual tan iyuuna dad bilay da so panagpulong a kimey. Sakey ni, determinado iran agmanpaimpluensya ed sayan mundo. Makaseguro iray kabataan ya nabawbawi day pansasagpot da. Susuportaan ira na maaron agagi, tan no imatalek dad si Jehova so antokaman a gawaen da, seguradon nasumpal iray plano da. w18.04 29 ¶17, 19