Say Katuaan Nipaakar ed Impierno
MAPATNAG, say mabitar a doktrina ed benegan na sisiaen ed kadusa kayari na patey so sisiaen a say peteg a too so ag-ompatey a peteg sano say silalaman a kabalgan to so ompatey noagta satan a bengatla—a mabetbet a tinawag na sakey a kamarerwa—so makaliktar ed ipatey na laman. Sayan sisiaen, a singa anengneng tayo ed akaunan artikulo, so ginmapo ed saray inmunan Sumeriano tan Babiloniano ed Mesopotamia. Saginonor, satan so inadapta na saray Griego, a saray pilosopo ra, a singa si Plato, so amino ed teorya. Say agugolan a nankaduan sisiaen ed “laman tan kamarerwa” so nagmaliw a kabiangan na apostatan Judion pananisia.
Kapigan so impangadapta na saray mangibabagan Kristianos ed pananisia diad ontan a kayari-na-bilay? Seguradon aliwan diad kaleganan na panaon nen Jesus tan saray apostoles to. Ibabaga na Pranses ya Encyclopædia Universalis: “Say [apocryphal] Apocalypse of Peter (koma-2 siglo K.P.) so inmunan Kristianon sulat a manedeskribe ed dusa tan kapairap na saray managkasalanan ed impierno.”
Diad tua, ompatnag diad limog na saray inmunan ama na iglesia, wala so baleg ya ag-impampapakna ed impierno. Si Justin Martyr, Clemente na Alexandria, Tertullian, tan si Cyprian so mananisia ed impiernon apuy. Si Origen so analin mangiter ed impierno na remedyon kapuliwes, a kuanton say makasalanan ed impierno so diad saginonor et niliktar. Sikato so tinumbok ed babaleg odino memelag a sukat nen Gregory na Nazianzus tan Gregory na Nyssa. Balet si Augustine so amultot ed ontan ya anlemek a panmoria ed impierno. Diad libro ton Early Christian Doctrines, insulat nen propesor J. N. D. Kelly na Oxford: “Diad komaliman siglo et say mapekder a doktrinan saray makasalanan so andian na komaduan tsansa kayari na sayan bilay tan say apuy a mangakmon ed sikara ya aglan balot naerep so wala ed amin a pasen.”
No nipaakar ed purgatoryo, say libron Orpheus—A General History of Religions so mangibabaga: “Intandoro nen Sto. Agustino a wala so saletan a kipapasen na probasyon ed baetan na arapen a kareenan tan kadusa, salanti say kalinisan na saray kamarerwa ed apuy. Saya so Orpiko [paganon Griego] tan Virgilianon [paganon Romano] doktrina na Purgatoryo: anggapo so salita nipaakar ed satan diad saray Ebanghelyo. . . . Say doktrina na Purgatoryo . . . so inimbento nen komanem a siglo, tan inyabawag a sakey a bangat na Iglesia diad Konsilyo ed Florence (1439).” Inako na New Catholic Encyclopedia: “Say Katolikon doktrina ed purgatoryo so nibase ed tradisyon, aliwan diad Sagradon Kasulatan.” No nipaakar ed Limbo, inako nen Kardinal Ratzinger na Roma a satan “lambengat so sakey a teologon teorya.”
Anggapo So Kadudusa ed Kayari na Ipatey
Anto, anggaman kuan, so nipaakar ed Biblia? Kasin ibabaga to a say kamarerwa so makaliktar ed laman diad patey tan sirin nadusa ed mandarlang ya impierno odino purgatoryo? Ibabaga na New Catholic Encyclopedia: “Say kaisipan a say kamarerwa so makaliktar kayari ipatey so aliwan magmainomay a natebek ed Biblia. . . . Say kamarerwa ed D[aan] a S[ipan] et kabaliksan to so aliwan sakey a kabiangan na sakey a too, noagta sakey ya interon too—too a bilang sakey a mabilay. Miulibay, diad B[alon] S[ipan] et ituturo to so atooan a bilay: say bilay na sakey.”
Sirin say mamabitar ya akaunan ideya ed kadudusa kayari na ipatey so akusbo. Ibabaga na Biblia: “Say kamarerwan mankasalanan so ompatey.” (Ezequiel 18:4, Revised Standard Version, Edisyon Katoliko) Ibabaga to met: “Saray bayar na kasalanan et say patey.” (Roma 6:23, RSV) Sirin, sano sasalitaen na Biblia so agmanagbabawin marelmeng a totoo a mansumpal ed “Gehenna,” “andi-anggaan ya apuy,” odino “say dayat na apuy,” uusaren to lambengat so simbolikon lenguahe a manasaglawi ed sagmaken dan permanentin patey, “say komaduan ipapatey.”—Mateo 23:33; 25:41, 46; Apocalipsis 20:14; 21:8;a ipareng so 2 Tesalonica 1:7-9.
Naandian So Impierno diad Panamegley na Kioli
Kasin say impierno so ampetang, sirin? Andi unong ed Biblia. Peteg, saray Hebreo tan Griegon salitan nipatalos ed arum a Biblia a bilang “impierno” so mangituturo lambengat na karaklan a lubok na inaatey a totoo. Aliwan ampetang a pasen na pairapan. Sikato so, imbes, sakey a pasen na painawaan, a manlapud’tan et ompaway iray inaatey diad kioli. (Eclesiastes 9:10; Gawa 24:15) Si Oscar Cullman, propesor ed Theological Faculty of the University of Basel, Switzerland, tan ed Sorbonne, diad Paris, et sasalitaen to so “radikal a pandumaan ed baetan na Kristianon pananisia ed kioli na saray inaatey tan say Griegon sisisiaen ed imortalidad na kamarerwa.” Dugaruga, inkuanto a “say katuaan a say saginonor ya Inkakristiano so nanggawa na siglaotan ed baetan na duaran sisisiaen . . . so diad tua et aliwan sakey a siglaotan a balot noagta panangidepak ed sakey [say doktrina na Biblia] diad pabor na sananey [say paganon pananisia ed imortalidad na atooan a kamarerwa].”—Kien mi so italiko.
Saray Tasi nen Jehova so ag-angitapat ed pananisia ra diad kioli pian lablabayen so ideya na imortalidad na kamarerwa. Sikara so maliket a mangipanabang ed sikayo ed maliket ya ilalo ra tan paneknekan ed sikayo manlapud Biblia a, katuaan, say impierno so aliwan ampetang.
[Paimano ed leksab]
a Para ed kaaruman ya impormasyon ed saraya tan arum iran teksto na Biblia ya inusar na arum diad panggetman pangiyalibansa ed doktrina na mandarlang ya impierno, nengnengen so libron Is This Life All There Is? ya impalapag na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.