Mundon Andian na Kasalanan​—Panon?

MANTITIT ya akis parad tulong so nandisturbo ed deen na ambetel a palbangon diad sakey a mareen a pasen ed Tokyo. Sakey dosenan totoo so akadngel ed pakaskasi iran eyag na biin managdeliber-na-dyaryon uusilan ed loob na limara ya anggad samplora lan minuto legan a naolit-olit a sinaksak. Anggapoy anggan sakey a too so sinononot a mangamta no antoy nagagawa. Sikatoy inatey lapud alabas ya inkaandi na dala. “No sakey ed sarayan totoo diad impakadngel da ed eyag to so angireport a tampol ed pulisya na insidente,” inkuan na sakey ya imbestigador, “say bilay to so nisalba komon.”

Anggaman saramay akadngel ed manpapanabos a bii so agnanggawa na mauges noagta sikato so inkaindan lambengat, kasin makanepegan dan nibaga a sikaray bulos ed kasalanan? “Say konsiensiak so angonigon ed siak ed sanagew na Biernes kayari impakaamtak ed impamatey,” inkuan na sakey a lakin akadngel ed saray akis to. Saya so mamaumameng ed sikatayo, Anton peteg so kasalanan?

Anto So Kasalanan?

Diad inkamanonot ed inkamakasalanan na sakey, inkuan nen Hideo Odagiri, literaryon kritiko tan propesor emiritus ed Hosei University in Tokyo, Japan, unong ya inaon ed dyaryon Asahi Shimbun: “Agko nalingwanan so malinew iran pakanodnonotan ko ed inkamanonot ed saray kasalanan, a singa say makapasakit ya egotismo a wala’d sakey ya ugaw, makapabaing ya imon, panagtraidor. Sayan inkamanonot so sinmepsep ed nonot ko sanen wala ak ed elementarya tan siansian mangogonigon ed siak.” Kasin sikayo so akaeksperiensia na saratan a liknaan? Kasin walaan kayo na akindalem a boses a mangokondena ed sikayo no manggawa kayo na bengatlan amta yon mauges? Anganko ta anggapoy ginawan krimen, balet say liknaan ya agkomportable so manbayag tan mamasakit ed ulo yo. Saya et say mankikimey a konsiensia yo, tan tutukoyen na Biblia itan diad onggendan a balikas: “No saray totoo na nasyones ya andian na ganggan et gawaen da so ganggan unong ed pamaakaran, sarayan totoo, anggaman andian na ganggan, so ganggan ed inkasikara. Sikara a mismo so angidemostra na pamaakaran na ganggan a nisulat ed kapusoan da, legan a say konsiensia ra so mantasi ed sikara tan, diad dilin nonot da, sikara so naakusa odino anggan nibaliwala.” (Roma 2:14, 15, NW) On, diad inkanatural et say liknaan na maslak a totoo so nadisturbo na saray gawan singa say pikakalugoran, panagtakew, tan panagtila. Say konsiensia ra so mantatasi ed kasalanan.

Angaman ontan, sano say boses na konsiensia so naolit-olit ya ikaindan, agla onkana itan bilang mananalimbeng a giya. Nayarin magmaliw itan ya agsensitibo tan nadutakan. (Tito 1:15) Say inkasensitibo ed mauges so naandi la. Diad tua, maslak a konsiensia na totoo natan so inatey no nipaakar ed kasalanan.

Kasin say konsiensia so mogmon sukatan na kasalanan, odino wala ni so bengatlan nayarin onkana bilang absoluton estandarte no nipaakar ed no anto so isakup tan ag-isakup na kasalanan? Masulok a 3,000 taon ed apalabas, inikdan na Dios so pinilin totoo to na sakey a kodigon ganggan, tan diad panamegley na sayan Ganggan, asabin say kasalanan so “binidbir bilang kasalanan.” (Roma 7:13, New International Version) Anggan say konduktan datin naabobonan so natan et inparungtal no anton peteg itan​—kasalanan. Saray pinilin totoo na Dios, saray Israelita, so inwalwal bilang managkasalanan tan nisengeg ed satan et nisilong ed panangondena.

Antorayan kasalanan a say konsiensia tayo so mangipalikna ed sikatayo tan indalatdat tan inlista na Mosaikon Ganggan? Diad Biblikon panangusar na salita, say kasalanan et kabaliksan toy agpakadampot ed estandarte no nipaakar ed Manamalsa. Antokaman ya agmitunosan ed personalidad, saray estandarte, daladalan, tan linawa to so kasalanan. Agto nipagamor so mantultuloy a kiwawala ed siopaman a pinalsan onsaew ed tandan inletneg to. Kanian sakey ya espesyalista ed ganggan ed inmunan siglo so nanpasakbay ed Hebreon Kristianos: “Nengneng yo, agagi, ag la piga no wala naani ed sikayo so sakey a puson mauges ed ag panisia [onkulang na pananisia, NW], diad yarawi to ed Dios a mabilay.” (Hebreos 3:12) On, say kakulangan na pananisia ed Manamalsa so mamorma na baleg a kasalanan. Kanian, say sakup na kasalanan unong ya insalaysay ed Biblia so malalaknab a tuloy nen say gendagendat ya ipapasen a kasalanan. Ituloy ya ikuan na Biblia: “Amin nankasalanan, tan makulang ira ed gloria na Dios.”​—Roma 3:23.

Nanlapuan na Kasalanan

Kasin kabaliksan na satan a say too so apalsa bilang sakey a managkasalanan? Andi, si Jehova a Dios, say Manangigapo na atooan a bilay, so nanggawa ed inmunan too ya ayadyarin pinalsa. (Genesis 1:26, 27; Deuteronomio 32:4) Anggaman ontan, say inmunan atooan a sanasawa so sinmaew ed tanda sanen sinumlang da so alenleneg a sebel ya inletneg na Dios, sanen sikaray angan manlapud insebel a “kiew a pakaamtaan na maong tan mauges.” (Genesis 2:17) Anggaman sikaray apalsan ayadyari, asaew da natan so tanda na sigpot a katutulok ed Ama ra, nagmaliw iran managkasalanan, kanian sikaray kinondenan ompatey.

Anto so relasyon na sayan kadaanan ya awaran ed kasalanan natan? Isalaysay na Biblia: “Kanian onong a say kasalanan linmoob ed mundo lapu ed sakey a too, tan say patey lapu ed kasalanan; et say patey ed satan linma ed amin a too, ta amin nankasalanan.” (Roma 5:12) Anggapo so nipuera ya amin tayo diad panamegley na tawir so managkasalanan; kanian, sikatayo so nisilong ed kakondena ed ipapatey.​—Eclesiastes 7:20.

Saray Sagpot na Too ed Pangekal na Kasalanan

Inpatawir nen Adan so kasalanan ed ilalak to, balet inpatawir to met so inter-Dios a pakuldad na konsiensia. Say kasalanan so nayarin sengegan na liknaay inkaalipanes. Unong ya asaglawi ed inmuna, nanggawa so totoo na nambabangil iran pakana pian ekalen iratan a liknaan. Ingen, kasin sikara so peteg ya epektibo?

Diad Bukig tan Sagur, sinali na totoon pidenengan so epekto na kasalanan diad panguman ed saray estandarte ra odino diad pangiburi ed mismon kiwawala na kasalanan. (1 Timoteo 4:1, 2) Say makasalanan a kipapasen na katooan so niyaliling ed sakey a pasyenten walaay petang. Nayarin ipareng so kasalanan ed mikrobyon (virus) sengegan na sintomas, bangta say adisturbon konsiensia so nikumpara ed agkomportablen petang. Say pamisit ed thermometer et agto umanen so katuaan a say pasyente et atagey so petang [to]. Say pangipulisay ed moral iran estandarte, a singa gagawaen na dakel ed Kakristianoan, tan say pangikaindan ed testimonya na dilin konsiensia na sakey so agmakatulong ed pangekal na mismon kasalanan.

Nayarin itapal na sakey a too so ice pack pian tempeyen so petang to. Satan so singa panasalin panempey ed saray ot-ot na konsiensia diad andian-na-interes a panggawa ed panagdalisay iran ritual na Shinto. Say ice pack so nayarin temporaryon mamakepa ed petang na biktima, balet agto ekalen so sengegan na say petang. Sinali na saray saserdote tan propeta ed agew nen Jeremias so mipadparan panagtambal parad saray Israelita ed saman a panaon. Sikaray “anlenlemew” ya anambal ed espiritual tan moral iran sugat na totoo, a kuanda, “Amin so maabig, amin so maabig.” (Jeremias 6:14; 8:11, An American Translation) Say basta andian-na-interes a relihyoso iran gawa tan panagkantan pikakasin singa “amin so maabig” so ag-anambal ed inkagba na moral na totoo na Dios, tan say panagdalisay iran ritual so ag-manguman ed ugugali na totoo natan.

Say panambal diad panamegley na antipyretics ed napepetang a too so nayarin mamakepa ed petang to, balet say mikrobyo so siansian wala ed laman to. Ontan met so tua ed paraan na Confusianismo diad pidedeneng ed mauges diad panamegley na edukasyon. Diad palaway et nayarin ontulong ed totoo ya onarawi manlapud mauges, balet say pangagamil na li so mamauges ed makasalanan a kondukta tan agmangekal ed nisipor lan makasalanan a kilingan na sakey a too, say mismon sengegan na mauges a kondukta.​—Genesis 8:21.

Komusta met so nipaakar ed Budistan bangat ya iloloob ed Nirvana pian ekalen so makasalanan iran kilingan na sakey? Say kipapasen na Nirvana, ya inkuan a mankabaliksan a “panangekal,” so agnapanisiaan, say panangekal na amin a kaliktan tan pilalek. Ibaga na arum a satan so itunda ed kiwawala na indibidual. Agta nengneng to itan so singa pangibaga ed mansasakit a walaan na petang a kaukolan ya ompatey ta pian natambal? Nagkalalo ni, say pakadampot ed kipapasen na Nirvana so inpasen a bilang mairap a tuloy, imposibli ni ingen. Kasin sayan bangat et nengneng to so makatulong parad sakey a walaan na nagogonigon a konsiensia?

Kawayangan Manlapud Kasalanan

Malinew a saray atooan a pilosopiya ed bilay tan makasalanan iran tendensya so nayari, diad sankaabigan a kipapasen et mamakepa lambengat ed konsiensia na sakey. Agda ekalen so makasalanan a kipapasen. (1 Timoteo 6:20) Kasin wala so paraan a naekal iya? Diad Biblia, say kadaanan a libron insulat ed Asingger a Bukig et ditan tayo naromog so tombok ed kibulos manlapud kasalanan. “Angan saray kasalanan yo sikara so singa eskarlata, napaputi ra a singa say nieve . . . No labay yo tan maonor kayo, kanen yo so abig na dalin.” (Isaias 1:18, 19) Dia ya akitongtong si Jehova ed saray Israelita, ya anggaman pinilin totoo to, et akabalang ed tanda na katooran ed sikato. Anggaman ontan, parehon prinsipyo so onaplika ed katooan bilang interamenti. Say pangipanengneng na inkamabulos ya ontulok ed saray salita na Manamalsa so tombok pian nalinisan iray kasalanan na sakey, naurasan, a singa panangibaga.

Anto so ibabaga na Salita na Dios ed sikatayo no nipaakar ed kaurasan na saray kasalanan na katooan? Unong a diad panamegley na sakey a too et amin a katooan so nagmaliw a managkasalanan, diad panamegley na naspot a katutulok na sananey a too ed Dios, say matulok a katooan so nibulos manlapud irap da, kuan na Biblia. (Roma 5:18, 19) Panon? “Say Dios ipurek to so dilin aro to ed sikatayo, ta anta, makasalanan itayo ni, si Cristo inatey lapud sikatayo.” (Roma 5:8) Si Jesu-Kristo, niyanak bilang ayadyari tan andian na kasalanan a too, say kasimbangan na orihinal ya Adan sakbay a nankasalanan, so walad kipapasen pian paandien iray kasalanan na katooan. (Isaias 53:12; Juan 1:14; 1 Pedro 2:24) Diad impatey to ed panamairapan a kiew a kuanmono sakey a kriminal, inbulos nen Jesus so katooan manlapud inkaaripen ed kasalanan tan patey. “Ta sanen,” insalaysay nen Pablo ed Kristianos diad Roma, “mayomis itayo ni, dia ed panaon to inatey si Cristo lapu ed saray maramsak [agmaridios, NW] a too. Pian, unong a say kasalanan nanari ed patey, ontan met a say gracia manari komon lapu ed katunongan ya onkana ed bilay ya andi angaan lapu ed Jesu-Cristo a Katawan tayo.”​—Roma 5:6, 21.

Say ipapatey nen Kristo parad interon katooan tan panimbang ed eskalan ginulo nen Adan so tinawag ya oksuyan a “dondon.” (Mateo 20:28) Niyaliling itan ed medisinan mamatey ed mikrobyon (virus) sengegan na petang. Diad pangiyaplika ed kablian na dondon nen Jesus ed katooan, say masakit a kipapasen na katooan nisesengeg ed kasalanan​—pati say mismon ipapatey​—​so natambal. Sayan paraan na panagtambal so piguratibon dedeskribien ed unor a libroy Biblia: “Dia ed biek na saya ya ilog tan dia ed saman walaray kiew na bilay, ya wala so bunga da a labindua, a binulan so pangiter da na bunga da. Tan saray bulong da so onkana’ra a pakatambal ed saray nasyones.” (Apocalipsis 22:2, NW) Isipen pa! Sakey a piguratibon ilog na danum na bilay ya onaagos ed baetan na kikiew na bilay tekep na bolobolong, amin parad katambal na katooan. Sarayan madibinon inpuyan a simbolo so mangirerepresenta ed probisyon na Dios diad pangipawil ed katooan ed inkayadyari diad letnegan na dondon bagat nen Jesus.

Saray mapropetikon pasingawey ed libro na Apocalipsis so asingger lan magmaliw a kapetegan. (Apocalipsis 22:6, 7) Kayari to, diad kumpleton kiyaplika na kablian na dondon bagat nen Jesus ed katooan, amin a maptek-impanpuso so magmaliw ya ayadyari tan “niliktar ed inkaaripen na kabolokan a onloob ed kawayangan na gloria na saray anak na Dios.” (Roma 8:21) Say kasumpalan na saray propesiya na Biblia so mangipapanengneng a sayan maglorian kibubulos so asingger la. (Apocalipsis 6:1-8) Asingger lan ekalen na Dios so sankagloboan a karelmengan, tan mangayaga iray totoo ed andi-geter a bilay diad paraison dalin. (Juan 3:16) Peteg a magmaliw itan a mundon andian na kasalanan!

[Litrato ed pahina 7]

Say dondon bagat nen Jesus so manggawa ed saray pamilya a singa saya a mangayaga ed andi-geter a liket