Akin a Manbantay Sumpad Panagtalintao?

“Ankekelag ya ugugaw, bantayan yo so inkasikayo a manlapud saray talintao.”​—1 JUAN 5:21, NW.

1. Akin a say panagdayew ed si Jehova so bulos ed panagtalintao?

SI Jehova so aliwan talintaon gawa ed metal, kiew, odino bato. Sikato so agnipasen ed sakey a mangaraldalin a templo. Lapud sikato so makapanyarin-amin ya Espiritu, ya agnanengneng na totoo, imposibli so panggawa na imahen to. Kanian say puron panagdayew ed si Jehova so nepeg a sigpot a bulos manlapud panagtalintao.​—Exodo 33:20; Gawa 17:24; 2 Corinto 3:17.

2. Antoran tepet so mankaukolan na panangunsidera tayo?

² Sirin, no sikayo so sakey a managdayew nen Jehova, nayarin itepet yo, ‘Anto so panagtalintao? Panon itan ya apaliisan na ariripen nen Jehova nensaman? Tan akin a manbantay sumpad panagtalintao natan?’

No Anto so Panagtalintao

3, 4. Panon so nayarin pandipena ed panagtalintao?

³ Diad inkalapagan et lalanoren na panagtalintao so sakey a seremonya odino sakey a ritual. Say panagtalintao so pangigalang, pangaro, pandayew, odino panlingkor ed sakey a talintao. Tan anto so sakey a talintao? Satan so sakey ya imahen, sakey a representasyon na sakey a bengatla, odino simbolo, na bengatlan pandidebotoan. Gendagendat a nipapaarap so panagtalintao ed sakey a tua odino inkuan ya atagtagey a pakayari a sisiaen a walaan na mabilay a kiwawala (too, ayep, odino organisasyon). Balet naagamil met so panagtalintao no nipaakar ed bengabengatlan andian-na-bilay (sakey a puersa odino andian-na-bilay a bengatla diad palsa).

⁴ Diad saray Kasulatan, saray Hebreon salitan manutukoy ed saray talintao so mabetbet a mangidadanet ed inkaandi-kakanaan, odino sikaray termino na panleglemew. Arum ed saraya et saray salitan nipatalos a “pinanday odino inukit ya imahen” (diad literal et bengatlan pinanday); “minolden estatua, imahen, odino talintao” (bengatlan pinorma odino inyibung); “makapataktakot a talintao”; “anggapoy kakanaan a talintao” (diad literal et maapa); tan “makapadimlan talintao.” Say Griegon salitan eiʹdo·lon so nipapatalos a “talintao.”

5. Akin a nibagan aliwan amin ya imahen et talintao?

⁵ Aliwan amin ya imahen et talintao. Imbagan mismo na Dios ed saray Israelita a manggawa ra na duaran binmalitok a kerubin parad kaban na sipanan tan burdaan iray representasyon na saratan ya espiritun palsa ed loob a sakbong na samploran tuldan gawa-ed-abel parad tabernakulo tan ed kurtinan mangibiig ed Masanto tan Sankasantosan. (Exodo 25:1, 18; 26:1, 31-33) Saray manangidaulon saserdote lambengat so akanengneng ed sarayan representasyon a manunan kinmana bilang simbolo na mangatatawen iran kerubin. (Ipareng so Hebreos 9:24, 25.) Mapatnag a saray representasyon na saray kerubin ed tabernakulo so agnepeg a galangen, lapud mismon saray matunong ya angheles so agmangawat na dayew.​—Colosas 2:18; Apocalipsis 19:10; 22:8, 9.

Say Panmoria nen Jehova ed Panagtalintao

6. Anto so panmoria nen Jehova ed panagtalintao?

⁶ Saray ariripen nen Jehova so manbabantay sumpad panagtalintao lapud sikato so sumpad amin iran agamil na panagtalintao. Inganggan na Dios iray Israelita ya agmamorma na saray imahen a galgalangen tan daydayewen. Diad Samploran Ganggan et naromog irayan salita: “Agka mangawa na nipaakar ed sika na pinanday a talintao, odino say kapadpara na antokaman a nengneng na wala ed tawen ed tagey, odino wala dia ed dalin ed leksab, odino wala dia ed danum ed leksab na dalin: Agka ondakmomo ed sikara, ni say manlinkor ed sikara: ta Siak si Jehova a Dios mo a sakey ak a maimon [mankakaukolan na nikabkabiig a debosyon, NW] a Dios, a mangidalaw na inkauges na saray atateng ed saray anak, dia ed komatlo tan dia ed komapat a kailalakan na saray mangula ed siak; Tan mangipatnag na panangasi dia ed libolibo, ed saray mangaro ed siak, tan mangonor na saray gangan ko.”​—Exodo 20:4-6.

7. Akin a susumpaen nen Jehova so amin a panagtalintao?

⁷ Akin a sumpa si Jehova ed amin a panagtalintao? Manuna, lapud sikato so mankakaukolan na nikabkabiig a debosyon, unong a nipanengneng ed tagey diad komadua ed Samploran Ganggan. Niarum ni, inkuanto diad panamegley na propeta ton Isaias: “Siak si Jehova, satan so ngaran ko; et say gloriak agko naani iter ed sananey, tan agko met iter so galang ko ed saray inbolik a talintao.” (Isaias 42:8) Aminsan et akalotan iray Israelita ed panagtalintao diad laknab ya “imbagat da so saray anak da a lalaki tan bibii ed saray demonio.” (Salmo 106:36, 37) Aglambengat ibuburi na saray managtalintao a si Jehova so tuan Dios noagta ontan met a lilingkoran [daray] intereses na manunaan a Kabusol to, si Satanas, a pati saray demonyo.

Matoor ed Silong na Subok

8. Anton subok so nidungetan na taloran Hebreo a di Sidrac, Misak, tan Abdenago?

⁸ Say katooran ed si Jehova so mamabantay met ed sikatayo sumpad panagtalintao. Saya so iyiilustra na insidenten nirekord ed kapitulo 3 na Daniel. Pian inaguraan so baleg a binmalitok ya imahen ya inletneg to, tinipon na Babilonian arin Nabucodonozor iray opisyales na imperyo to. Inlaktip na ganggan to si Sidrac, Misak, tan Abdenago​—taloran Hebreon administrador ed uuleyan ton distrito na Babilonia. Amin a presenti so niganggan ya ondakmomo ed arap na imahen diad pamaknol na instrumenton musika. Saya so panusubok na peteg a dios na Babilonia, si Satanas, a padakmomoen so taloran Hebreo ed arap na imahen a mangirepresenta ed Imperyo na Babilonia. Isipen pan presenti kayo ed eksena.

9, 10. Anton talindeg so inala na taloran Hebreo, tan panon a sikara so atumangan? (b) Anton panamaseseg so naala na saray Tasi nen Jehova manlapud kurang na taloran Hebreo?

⁹ Nia! Saray taloran Hebreo so manalalagey. Anonotan da so ganggan na Dios sumpad panggawa tan panlingkor ed saray talintao odino pinanday iran imahen. Iikdan ira nen Nabucodonozor na pandesisyon​—ondakmomo odino andi et ompatey! Balet diad katooran ed si Jehova, kuanda: “No sikato so ontan, say Dios mi a sikato so panlinkoran mi sikato so masarag a mangilaban ed sikami ed palbaan a mandarlang ed apuy; et ilaban to kami ed limam, O ari. Balet no andi, nakabatan mo komon, O ari, ya agkami manlinkor ed saray dirios mo, agmi met igalang so balitok a talintao ya inpaalagey mo.”​—Daniel 3:16-18.

¹⁰ Sarayan matoor ya ariripen na Dios so inbasileng ed ampetapetang a palbaan. Nikelawan ed impakanengneng a wala so apatiran indibidual a manaakar ed palbaan, tinmawag si Nabucodonosor ed taloran Hebreo ya ompaway manlapud palbaan et sikaray pinmaway ya ag-asugatan. Diad satan kinmelyaw so ari: “Bendito so Dios nen Sidrac, Misak, tan Abdenago, ya angibaki na angel to [say komapat a persona ed palbaan], tan inlaban to so saray ariripen to a nanmatalek ed sikato, tan inuman da so [mismon, NW] salita na ari, tan inyawat da so saray laman da, pian ag ira manlinkor ni say mangigalang ed arum a dios, nilikod so dili a Dios da. . . . angapo so sananey a dios a makayari a mangilaban na unong ed saya.” (Daniel 3:28, 29) Say manamenben-katooran na saraman a taloran Hebreo so mangitatarok na panamaseseg parad kaplesan-agew iran Tasi a magmaliw a matoor ed Dios, mansiansian neutral ed mundo, tan paliisan so panagtalintao.​—Juan 17:16.

Saray Talintaon Atalo Diad Korte

11, 12. (a) Anton rekord nipaakar ed si Jehova tan talintaon-dirios so ginawa nen Isaias? (b) Panon so inkiwas na dirios na nasyones sanen inangat ira nen Jehova?

¹¹ Sananey nin rason a manbantay sumpad panagtalintao et lapud say panamagalang ed saray talintao so anggapoy kakanaan. Anggaman arum a ginaway-toon talintao et ompatnag a singa mabilay​—mabetbet a walaay sangi, kamataan, tan kalayagan​—sikara so agmakapansalita, agmakanengneng, odino agmakadngel, tan ag-ira makapanggaway antokaman parad saray deboto ra. (Salmo 135:15-18) Nipanengneng iya ed komawalon siglo K.K.P., sanen say propeta na Dios so angirekord diad Isaias 43:8-28 na parehon kabaliksan ed sakey a kaso ed korte diad baetan nen Jehova tan talintaon-dirios. Diad satan saray totoo na Dios ya Israel so walad sakey a dapag, tan say minumundon nasyones so walad sananey a dapag. Inangat nen Jehova so palson dirios na nasyones a mangibaga na ‘saray akauna a bengatla,’ salanti suston pangipropesiya. Anggapoy anggan sakey a makagawa na ontan. Insan inmarap si Jehova ed totoo to diad impangikuan: “Sikayo so saray tasik . . . tan siak so Dios.” Agnapaneknekan na nasyones a linmesan inmuna iray dirios da sakbay nen Jehova odino sikaray makapanpropesiya. Ingen impasakbay nen Jehova so kaderal na Babilonia tan say kibulos na akautibon totoo to.

¹² Niarum ni, inkuan na niliktar iran ariripen na Dios, unong a diniskribe na Isaias 44:1-8, a sikaray “kien nen Jehova.” Inkuanton mismo: “Siak so inmuna tan say kaonoran; et angapo la so arum a Dios no ag siak.” Anggapo so ebat manlapud talintaon-dirios. “Sikayo so saray tasik,” inkuan lamet nen Jehova ed totoo to, ya inyarum to: “Wala ta so sananey a Dios nen say siak? on, angapo so Batondampay.”.

13. Anto so ipaparungtal na panagtalintao nipaakar ed managtalintao?

¹³ Manbantay tayo met sumpad panagtalintao lapud say pibiang ed satan et ipapanengneng [to] so kakulangan na kakabatan. Diad pinili ton kabiangan na kiew, gawaen na managtalintao so sakey a dios a pandayewan, tan diad sananey a kabiangan et agamilen ton pamool pian lutoen so tagano to. (Isaias 44:9-17) Agaylan kakulangkulangan! Say sakey a managgawa tan debotado ed talintaon-dirios so makakaeksperiensa met na kababaingan ta agmakapangiter na makakumbinsin panagtasin mamaneknek ed inkadios da. Ingen say Inkadios nen Jehova so agnasuppiat, ta agto labat impasakbay so kibubulos na totoo to manlapud Babilonia noagta inpakurang to met iyan kibubulos. Say Jerusalem so nanayaman lamet, nipaalagey-lamet so syudades na Juda, tan “saray ilog” na Babilonia​—Ilog na Eufrates​—so nakatan bilang subol na salimbeng. (Isaias 44:18-27) Unong ya impasakbay met na Dios, dineral nen Cero a Persiano so Babilonia.​—Isaias 44:28–45:6.

14. Diad Supremon Korte ed Sankatalbaan, anto so permanentin napaneknekan?

¹⁴ Atalo iray talintaon-diosdiosan ed saman a legal a kaso nipaakar ed inkadios. Tan no anto so agawa ed Babilonia et seguradon nagawa met ed modernon kasimbangan to, say Babilonia a Baleg, say sankamundoan ya imperyo na palson relihyon. Sikato tan amin a dirios, relihyoson agamil, tan saray talintao to so asingger lan naderal diad ando lan ando. (Apocalipsis 17:12–18:8) Diad Supremon Korte ed Sankatalbaan, permanentin napaneknekan a si Jehova labat so mabilay tan tuan Dios tan susumpalen to so mapropetikon Salita to.

Saray Bagat ed Dedemonyos

15. Anto so nipanengneng na masanton espiritu tan say inmunan-siglon mananguley ya ulop nipaakar ed totoo nen Jehova tan panagtalintao?

¹⁵ Saray totoo nen Jehova so manbabantay met sumpad panagtalintao lapud sikaray iwawanwan na espiritu tan organisasyon na Dios. Inkuan na inmunan-siglon mananguley ya ulop na ariripen nen Jehova ed kaparan Kristianos: “Ta say Espiritu Santo tan sikami so ag mangipasakbat ed sikayo na babaleg ya awit nen saraya’n bengatla’n kaokolan: Ya onarawi kayo ed saray bengatla’n nibagat ed saray talintao, tan saray dala, tan ed bengatla a nalner, tan ed pilalawan; et no manlikas kayo ed saraya’n bengatla, maong naani nagawaan yo. Maong komon so palabasen yo.”​—Gawa 15:28, 29.

16. Diad dili iran salita yo, panon yon ibalikas so imbaga nen Pablo nipaakar ed bengabengatlan imbagat ed saray talintao?

¹⁶ Sananey nin rason a manbantay sumpad panagtalintao et say ipaliis ed demonismo. Nipaakar ed Pangdem na Katawan, imbaga nen apostol Pablo ed saray Kristianos a taga Corinto: “Ibatikan yo so saray talintao. . . . Say copa na bendicion a sikatoy bendicionan tayo, aliwa ta’n sikato so pakapinabangan tayo ed dala nen Cristo? Say tinapay a pisagen tayo, aliwa ta’n sikato so pakapinabangan tayo ed laman nen Cristo? Ta angan dakel itayo, saksakey itayo a tinapay, saksakey a laman: ta amin tayo minabang itayo ed saksakey a tinapay, Nengneng yo so Israel onong ed laman: saray mangan na bagat ag ira kasi makapinabang ed altar? Anto so ikuan ko sirin? ta say bengatla ya inbagat ed saray talintao wala so kakanaan to, odino say talintao wala so kakanaan to? Balet kuan ko, ta saray bengatla ya ibagat na saray Gentiles, ibagat da ed saray demonios, ya aliwan dia ed Dios: tan ag ko labay komon a minabang kayo ed saray demonios. Ag yo nayarian so oninum ed copa na Katawan, [Jehova, NW] tan say copa na saray demonios: ag yo nayari minabang ed dulang na Katawan, tan say dulang na saray demonios. Naragdag tayo kasi Katawan a mangimon? mabibiskeg itayo ta nen sikato?”​—1 Corinto 10:14-22.

17. Diad inmunan siglo K.P., diad silong na antoran sirkumstansya a say sakey a Kristiano so makapangan na karnen imbagat ed saray talintao, tan akin?

¹⁷ Wala so parte na ayep ya imbagat ed sakey a talintao, sakey a kabiangan so niiter ed saray saserdote, tan angala na pigara so managdayew parad sakey bangkete. Anggaman ontan, walay parte na laman a nayarin ilako ed tindaan. Agmanepeg parad sakey a Kristianon onla ed templon walaan na talintao pian mangan na karne anggamano agto kinan itan bilang kabiangan na ritual, ta saya so makatiror ed arum odino manangguyor ed sikato ed palson panagdayew. (1 Corinto 8:1-13; Apocalipsis 2:12, 14, 18, 20) Say pangiyapay na ayep ed sakey a talintao so agmanguman ed laman, kanian say sakey a Kristiano so makasaliw ed kabiangan to diad tindaan. Agnakauloan a tepetan to so nanlapuan na karnen inparungo ed pananganan. Balet no inkuan na sakey a satan so “imbagat,” agto kanen itan, pian napaliisan so pakatiror ed siopaman.​—1 Corinto 10:25-29.

18. Panon a saramay mangakan na bengatlan nibagat ed sakey a talintao so nayarin napilanlanor ed saray demonyo?

¹⁸ Mabetbet a sinisian kayari na panagbagat a ritual, say dios so walad karne tan linmoob ed laman na saramay mangan ed satan diad bangkete na saray managdayew. Unong a saray totoon mangakan a nankakasakey so nannunonong, kanian saramay mibibiang ed panagbagat na ayayep so minanabang ed altar tan awalaan na pililimog ed demonyon-dios ya inrepresenta na talintao. Diad panamegley na ontan a panagtalintao, iyaarawi na saray demonyo iray totoo manlapud panagdayew ed alenleng a tuan Dios. (Jeremias 10:1-15) Agpankelawan a saray totoo nen Jehova so kaukolan ya onarawi manlapud bengabengatlan inbagat ed saray talintao! Say katooran ed Dios, panangawat ed panangiwanwan diad panamegley na masanton espiritu tan organisasyon to, tan say determinasyon ya ompaliis ed pilanlanor ed demonismo so apaneknekan met a mabiskeg iran insentibo pian manbantay sumpad panagtalintao natan.

Akin a Nakakaukolan so Pambantay?

19. Anton nengneng na panagtalintao so niwala ed kadaanan ya Efeso?

¹⁹ Siseseet iray Kristiano a manbantay sumpad panagtalintao lapud walaan itan na dakel iran porma, tan anggan say sakey a kiwas na panagtalintao so mamakumpromiso ed pananisia ra. Imbaga nen apostol Juan ed saray kapananisiaan: “Bantayan yo so inkasikayo a manlapud saray talintao.” (1 Juan 5:21, NW) Nakakaukolan iyan konseho lapud apaliberan ira na dakel a porma na panagtalintao. Si Juan so nansulat manlapud Efeso, sakey a syudad a nimedmer ed mahikon ag-agamil tan saray miton nipaakar ed palson diosdiosan. Say Efeso so awalaan na sakey ed saray pitoran pakelaw na mundo​—say templo nen Artemis, sakey a salimbengan parad saray kriminal tan sentro na imoral iran ritual. Inyaliling nen pilosopon Heracleitus na Efeso so andian-na-liwawan basbas na satan a mamaarap ed altar na templo diad kabilungetan na inkamabanday, tan inpasen toray moralidad na totoon misiglaot ed templo a mas mauges ni nen saray ayep. Kanian, saray Kristiano ed Efeso so kaukolan ya ontalindeg a malet sumpad demonismo, imoralidad, tan panagtalintao.

20. Akin a nakaukolan ya arawian so anggan diad sankamelagan a panagtalintao?

²⁰ Kaukolan na Kristianos so mabiskeg a determinasyon pian napaliisan so anggan sankamelagan a panagtalintao lapud say sakey labat a kiwas na panagdayew ed Diablo so manuporta ed angat to a saray totoo so agmansiansian matoor ed Dios diad silong na subok. (Job 1:8-12) Sanen ipapanengneng [to] ed Jesus so “amin a panarian na mundo, tan say dayew da,” inkuan nen Satanas: “Amin dara nia iter ko ra naani ed sika, no ondakmomo ka tan igalang moak.” Say impangikaindan nen Kristo so angitandoro ed dapag nen Jehova diad salisalan na sankatalbaan ya inkasoberano tan amaneknek a say Diablo et matila.​—Mateo 4:8-11; Uliran 27:11.

21. No nipaakar ed Romanon emperador, anto so inkaindan a gawaen na matoor a Kristianos?

²¹ Saray asakbay a papatumbok nen Jesus so agnanggawa na panagdayew a manuporta ed dapag nen Satanas diad salisalan. Anggaman awalaan ira na manepeg a panangikuenta ed ginogobiernon “atagtagey a pakauley,” ag-ira mamool na insenso diad pangigalang ed Romanon emperador, anggan nabalang da so bilay da. (Roma 13:1-7) Nipaakar ed saya insulat nen Daniel P. Mannix: “Dagdaiset ed saray Kristiano so akikumpromiso, anggaman sakey ya altar a walaay apuy so gendagendat a nisimpen ed arena parad pankaabigan da. Say gawaen labat na priso et mangisibwag na daiset ya insenso ed apuy tan sikato so naikdan na Certificate of Sacrifice tan nibulos. Malinlinew met a nisalaysay ed sikato ya aliwan panangidayew iman ed emperador; sikato lambengat so mamibidbir ed madibinon posisyon na emperador bilang ulo na Romanon estado. Siansia, a ngalgalin anggapo so Kristianon anganamot ed tsansan pakabatik.” (Those About to Die, pahina 137) No mipadparan nasubok, kasin labanan yon sigpot so amin a panagtalintao?

Kasin Manbantay Kayo Sumpad Panagtalintao?

22, 23. Akin a nepeg yo so manbantay sumpad panagtalintao?

²² Malinew, saray Kristiano so nepeg a manbantay sumpad amin a porma na panagtalintao. Kakaukolanen nen Jehova so nikabkabiig a debosyon. Saray taloran matoor a Hebreo so angitarok na maabig ya alimbawa diad impangikaindan a pantalintao ed baleg ya imahen ya impaalagey nen ari Nabucodonozor na Babilonia. Diad sankatalbaan a kaso ed korte ya inrekord nen propeta Isaias, nipanengneng a si Jehova labat so tua tan mabilay a Dios. Saray asakbay a Kristianon tastasi to so kaukolan a mantultuloy ya onarawi manlapud saray bengatlan nibagat ed saray talintao. Saray dakel a matoor ed limog da so agsinmuko ed desdes a manggawa na anggan melag a tinatalintaon kiwas a mismon panangiburi ed si Jehova.

²³ Sirin, kasin sikayo so personal a manbabantay sumpad panagtalintao? Kasin iiter yo ed Dios so nikabkabiig a debosyon? Kasin susuportaan yo so inkasoberano nen Jehova tan sikato so itatandoro yo bilang say tua tan mabilay a Dios? No ontan, nepeg a determinasyon yo so mantultuloy ya ontalindeg a malet sumpad tinatalintaon ag-agamil. Balet antoray arum a Makasulatan a punton makatulong ed sikayon manbantay sumpad amin a nengneng na panagtalintao?

Antoray Kanonotan Yo?

◻ Anto so panagtalintao?

◻ Akin a susumpaen nen Jehova so amin a panagtalintao?

◻ Anton posisyon so inala na taloran Hebreo nipaakar ed panagtalintao?

◻ Panon a saramay mangakan na bengabengatlan nibagat ed saray talintao so napilanlanor ed saray demonyo?

◻ Akin a nepeg tayo so manbantay sumpad panagtalintao?

[Litrato ed pahina 17]

Anggaman asigengen iray bilay da, saray taloran Hebreo so ag-akibabali ed panagtalintao