“Sokayan Moak, O Dios”
“Sokayan moak, O Dios, et naamtaan mo so pusok. . . . Ibasbas moak ed maando a lawas a dalan.”—SALMO 139:23, 24.
1. Panon so pidedeneng nen Jehova ed ariripen to?
AMIN tayo so malabay a pidenengan na sakey a makatalos, sakey a mangukunsidera ed saray sirkumstansya tayo, sakey ya ontutulong sano sikatayoy nalingo, sakey ya agman-iilalo na labas ed nagawaan tayo. Ontan so pidedeneng nen Jehova ed ariripen to. Kuan na Salmo 103:14: “Ta sikato kabat to so inkagawa tayo; sikato nanodnonotan to a sapok itayo.” Tan si Jesu-Kristo, ya ayadyarin indengan na Ama to, so manginanatnat na ampetang ya imbitasyon: “Dago kayo’d siak, amin yo’n nasasagpotan tan nabebelatan, et itdan ta kayo’y pampainawa. Ala yo’y pakok ed sikayo, tan manaral kayo’d siak; ta maoyamo ak tan mapaabeba ak a puso: et naromog yo’y inawa nipaakad ed saray kamarerwa yo. Ta say pakok mainomay, tan anlemew so awit ko.”—Mateo 11:28-30.
2. Ipanengneng so pandumaan na panmoria nen Jehova ed panmoria na totoo no nipaakar ed si (a) Jesu-Kristo, tan (b) saray patumbok nen Kristo.
2 Say panmoria nen Jehova nipaakar ed ariripen to so mabetbet a duman tuloy manlapud panmoria na totoo. Sikatoy onnenengneng ed bengabengatla manlapud duman panmoria tan kukunsideraen iray aspekton nayarin ag-amta na arum. Sanen wadiad dalin si Jesu-Kristo, sikato so “amodmora, tan inkaindan na saray totoo.” Saramay ag-anisia ed sikato bilang say Mesias so ‘nanbalawbalaw’ ed sikato. (Isaias 53:3; Lucas 23:18-21) Ingen, diad imaton na Dios, sikato so “Anak [na Dios], say inadaro,” ya inkuan na Ama nipaakar ed sikato: “Dia ed sika napaliket ak a maong.” (Lucas 3:22; 1 Pedro 2:4) Diad limog na papatumbok nen Jesu-Kristo et totoon nileglemew lapud sikaray duka ed materyal tan nansungdo na dakel a panamairap. Balet, diad imaton nen Jehova tan ed Anak to, saratan a totoo so mayaman. (Roma 8:35-39; Apocalipsis 2:9) Akin a walay pandumaan ed punto-de-bista?
3. (a) Akin a say panmoria nen Jehova ed saray totoo so mabetbet a duman tuloy ed panmoria na totoo? (b) Akin ya importantin tuloy para’d sikatayo a surien no anton nengneng so akindalem ya inkatoo tayo?
3 Oneebat so Jeremias 11:20: “si Jehova . . . manalsali ed puso tan isip.” Nanenengneng to no anto so walad akindalem tayo, anggan saramay aspekto na personalidad tayo a niyamot ed kamataan na arum. Diad panangusisa to, manunan aanapen toray kalidades tan kipapasen a makana ed maong a siglaotan ed sikato, saramay magnayon a makagungguna ed sikatayo. Say pakaamta tayo ed satan so mamaseguro ed sikatayo; saya so manggawa met ed sikatayon maligen. Lapud si Jehova so mangiimano ed no anto so akindalem ya inkatoo tayo, importanti met ya usisaen tayo so inkasikatayo no anto so akindalem ya inkatoo tayo no labay tayon paneknekan a sikatayoray klase na totoo a labay to para ed balon mundo to. Ontutulong ed sikatayo so Salita to a manggawa na ontan a panagsuri.—Hebreos 4:12, 13.
Agaylan Mabmabli Iray Kanonotan na Dios!
4. (a) Anto so amayubo ed salmista a mangiyabawag a saray kanonotan na Dios so mablin tuloy ed sikato? (b) Akin a saya so nepeg a mabli ed sikatayo?
4 Kayari impandalepdep ed laknab tan kaaralem na pikakabat na Dios ed ariripen to, ontan met ed ekstra-ordinaryon abilidad na Dios a mangitarok na antokaman a tulong a kaukolan da, insulat nen salmistan David: “Alay kablian na saray nodnonot mo ed siak.” (Salmo 139:17a) Saraman a kanonotan, a niparungtal ed nisulat a Salita to, so mas atagey nen dinanman a manlalapud totoo, anggan panon lay abig na saray ideya ra. (Isaias 55:8, 9) Saray kanonotan na Dios so ontutulong ed sikatayon mangiyapasakey ed imano tayo ed saray talagan importantin bengatla tan magmaliw a maseseg ed serbisyo to. (Filipos 1:9-11) Ipapanengneng na saraya ed sikatayo no panon tayon moriaen iray bengatla unong ed paraan na Dios. Ontutulong iratan ed sikatayo ya awaten tekep na inkamatua no anton klase itayon totoo ed puso tayo. Kasin mabulos mon gawaen itan?
5. (a) Anto so isisimbawa na Salita na Dios ed sikatayon bantayan “a nagkalalo lad amin”? (b) Panon a makagungguna ed sikatayo so rekord na Biblia nipaakar ed si Cain? (c) Anggaman anggapo tayo ed silong na Mosaikon Ganggan, panon iyan makatulong ed sikatayon ontalos ed no anto so makapaliket ed si Jehova?
5 Saray totoo so onkiling a mangipasen na inkaalablabas ed palaway ya itsura, balet sikatayoy sisimbawaen na Kasulatan: “Yatol mo so pusom ed amin a seet; ta manlapu ed sikato so saray agos na bilay.” (Uliran 4:23) Namparan diad panamegley na saray ganggan tan alimbawa, tutulongan itayo na Biblia a manggawa ed satan. Ibabaga to ed sikatayo a niyugali la nen Cain so pangisaklang na saray bagat ed Dios bangta say puso to so napno na imbel-na-linawa, insan gula, ed agi ton Abel. Tan saya so manisimbawa ed sikatayon agtayo aaligen. (Genesis 4:3-5; 1 Juan 3:11, 12) Ikukurit to so kakaukolanen na Mosaikon Ganggan nipaakar ed katutulok. Balet idadanet to met a say manunan kakaukolanen na Ganggan et say pangaro ed si Jehova na saramay mandadayew ed sikato ed interon puso, kanonotan, kamarerwa, tan biskeg; tan sasalitaen to a say ontumbok a makanan ganggan et say pangaro ed kaabay da a singa sikaran dili.—Deuteronomio 5:32, 33; Marcos 12:28-31.
6. Diad pangiyaplika ed Uliran 3:1, antoray nepeg tayon itepet ed inkasikatayo?
6 Diad Uliran 3:1, sikatayoy napapaseseg ya aglambengat ontulok ed saray ganggan na Dios noagta seguroen a say katutulok et panangipatnag no anton talaga so walad puso tayo. Tepetan tayo so inkasikatayo, ‘Kasin tua itan ed katutulok ko’d saray kakaukolanen na Dios?’ No namoria tayo a diad pigaran pamaakaran et walay kakulangan na motibo tayo odino kanonotan—tan anggapo so anggan sakey ed sikatayon makapangibagan agtayo nalilingo—no ontan kaukolan tayon tepetan so inkasikatayo, ‘Anto ta so gagawaen ko pian napetek so situasyon?’—Uliran 20:9; 1 Juan 1:8.
7. (a) Panon a say imbaga nen Jesus nipaakar ed saray Pariseo diad Mateo 15:3-9 so ontulong ed sikatayon bantayan so puso tayo? (b) Antoran situasyon so mankaukolan ed sikatayon manggawa na malet iran kundang pian disiplinaen so kanonotan tan puso tayo?
7 Sanen saray Judion Pariseos so nankuankuanan a mamapagalang ed Dios bangta sisisilib dan iyaalibansa so agamil ya abayuboan na dilin-interes, sikaray tinukoy nen Jesus bilang mansimpisimpitan tan angipanengneng ya anggapoy kakanaan na panagdayew da. (Mateo 15:3-9) Si Jesus so amasakbay met a pian napaliket so Dios a makakaimano ed puso, agmagenap so panbilay a walaay palaway a moral a bilay ta pian naeksperiensia so panliliket, sikatayo met so mantultuloy a mannononot ed imoral a bengatla. Sikatayo met so kaukolan a manggawa na mapekder iran kundang pian nadisiplina so kanonotan tan puso tayo. (Uliran 23:12; Mateo 5:27-29) Say ontan a disiplina so nakaukolan met no nisesengeg ed sekular a trabaho tayo, saray kalat tayo ed edukasyon, odino ed pipilien tayon panligliwaan, et sikatayo so magmamaliw a taga mundo, ya aabuloyan itan a manmoldi ed sikatayo unong ed estandarte to. Agtayon balot komon lilingwanan a tinawag nen babangatan a Santiago a ‘mikakalugoran’ iramay mankuan a walad dapag na Dios balet ta, kaliktan da so magmaliw a kakaaro na mundo. Akin? Lapud, “say sankamundoan [so] mandokdokol ed kaugsan.”—Santiago 4:4, NW; 1 Juan 2:15-17; 5:19.
8. Pian sigpot a nagunggunaan ed saray mablin kanonotan na Dios, anto so kaukolan a gawaen tayo?
8 Ta pian sigpot a nagunggunaan ed saray kanonotan na Dios ed saraya tan arum niran bengatla, nakaukolan a mangibiig tayo na panaon a nabasa odino natalineng iratan. Nilikud ed satan, kaukolan tayon aralen iratan, itongtong tan dalepdepen iratan. Dakel a managbasa na Say Panag-Bantayan so regular ya onaatendi ed saray miting na kongregasyon na Tastasi nen Jehova, a nasisingbat ditan so Biblia. Aanamoten da so panaon manlapud arum a kimey ta pian nagawa itan. (Efeso 5:15-17) Tan say naaawat da bilang kasalat so mabli nen say antokaman a materyal a kayamanan. Agta ontan so liknaan yo?
9. Akin a saray arum ya onaatendi ed saray Kristianon miting so mas onaaligwas nen saray arum?
9 Anggaman ontan, arum ya onaatendi ed sarayan miting et onaaligwas so espiritualidad da a mas maples nen saray arum. Nagkalalon sigpot so panangiyaplika ra na katuaan ed saray bilay da. Anto so rason? Mabetbet, say sakey a manunan rason et say inkakuli ra ed personal a panagaral. Natatalosan da a sikatayoy agmanbibilay lambengat ed tinapay; say espiritual a tagano ed inagew-agew so singa kaimportanti na regular a pangan na pisikal a tagano. (Mateo 4:4; Hebreos 5:14) Kanian pambabanikelan da so mangusar na anggan daiset a panaon ed inagew-agew a manbasa na Biblia odino saray palapagan a mangipapaliwawa ed saya. Sikaray manpaparaan para’d saray miting ed kongregasyon, manaaral a masakbay para’d saray leksion tan babasaen iray teksto. Nagkalalo so gagawaen nen say basta panbasa ed materyal; saratan so dadalepdepen da. Katekep ed paraan na panagaral da so seryoson pannonot ed magmaliw ya epekto to ed kabibilay da. Legan ya ombubulaslas so espiritualidad da, nalikna da so singa alikna na salmista ya angisulat: “O agay la so panangarok ed gangan mo! . . . Saray panamintuaan mo makapakelaw ira.”—Salmo 1:1-3; 119:97, 129.
10. (a) Kaunongan kabayag so pantultuloy tayon manaral na Salita na Dios? (b) Panon ya ipapanengneng na Kasulatan iya?
10 Balanglan aaralen tayo so Salita na Dios ed loob na sakey taon, 5 a taon, odino 50 a taon, saya so agbalot magmamaliw a naulit-ulit—andi no mabli iray kanonotan na Dios ed sikatayo. Anggan panon lay kinarakel na naaralan tayo manlapud Kasulatan, dakel ni so agtayo amta, “O Dios! Alay kinabalgan na sinop a bilang da!” inkuan nen David. “No bilangen ko ra, dakdakel ira ed bilang nen saray buer.” Saray kanonotan na Dios so agtayo nabilang. No sansasakeyen tayon bitlaen iray kanonotan na Dios ed sanagew tan makaugip ed panggawa ed satan, diad ibangon tayo ed kabuasan, wala niray nakekeraan a kaukolan tayon isipen. Kanian, insulat nen David: “Sano naliing ak wala ak a siansia ed sika.” (Salmo 139:17, 18) Diad ando lan ando et dakel ni so kaukolan ya aralen tayo nipaakar ed si Jehova tan saray dalan to. Sikatayo so ag-onsabi’d punto a naamtaan tayon amin itan.—Roma 11:33.
Panggula ed Gugulaen nen Jehova
11. Akin ya importanti ya aglambengat amtaen iray kanonotan na Dios noagta nalikna tayo met iray nalilikna to?
11 Say panagaral tayo ed Salita na Dios so aliwa lambengat a pian panoen iray ulo tayo na saray bengatlan tua. Legan ya ipapasepsep tayo itan ed kapusoan tayo, sikatayo met so onggapon makalikna na saray liknaan na Dios. Agaylan importanti itan! No agtayo paaligwasen iratan a liknaan, anto kasi magmaliw a pansumpalan? Anggaman nayarin naulit-ulit tayo so ibabaga na Biblia, ingen, ompan moriaen tayo a makapasagyat so sakey a bengatlan isesebel, odino ompan isipen tayon pabelat so sakey a bengatlan kakaukolanen. Tua ya anggan gugulaen tayo so makapuy, nayarin walaan itayo na pipupuligesgesan lapud ag-inkayadyari na too. (Roma 7:15) Balet sano sikatayo so agmanggawa na masimoon a gunaet ya itukoy so tuan inkatoo tayo ed bengatlan maptek, kasin nailaloan tayon napaliket si Jehova, ‘say manasali ed saray kapusoan?’—Uliran 17:3.
12. Panon kaimportanti so maridios a panangaro tan panggula?
12 Say maridios a panggula so sakey a mabiskeg a salimbeng sumpad gawan-mauges, no panon a say maridios a panangaro so mangiiter na liket ed panggawa na maptek. (1 Juan 5:3) Naulit-ulit ya ipapaseseg na Kasulatan ed sikatayo a bayuboan so panangaro tan gula. “O sika mangaaro ed Jehova, gula yo so mauges.” (Salmo 97:10) “Bosol yo so mauges: onpeket kayo ed maong.” (Roma 12:9) Kasin gagawaen tayo itan?
13. (a) Diad anton pikakasi nen David nipaakar ed kaderal na marelmeng so sigpot a pipaknaan tayo? (b) Singa nipanengneng ed pikakasi nen David, siopara so marelmeng ya impikasi ton deralen na Dios?
13 Malinew ya ipaparungtal nen Jehova so gagala to a deralen iray marelmeng ed dalin tan iletneg so sakey a balon dalin a panayaman na inkatunong. (Salmo 37:10, 11; 2 Pedro 3:13) Saray manangaro ed inkatunong so maniilalo ya onsabi la komon iman. Sikaray sigpot a mipakna ed si salmistan David, a nampikasi: “Andi duarua a sika pateyen mo so bagel, O Dios: arawi kayo ed siak sirin, sikayo a napgaan ed dala na totoo. Ta mansalita ra na sankabaglan ya sumpa ed sika, tan saray kakabusol mo ikana ra so ngaran mo ed andi kakanaan.” (Salmo 139:19, 20) Agpersonal a kinaliktan nen David a deralen iratan a marelmeng. Sikatoy nampikasi a si Jehova so mangibales. (Deuteronomio 32:35; Hebreos 10:30) Sikaray aliwan totoo a diad antokaman a paraan et personal ya angopendi ed si David. Sikaray nanggawa na lingon panangilaman ed Dios, ya inusar da so ngaran to ed andi-kakanaan. (Exodo 20:7) Sititila, ibabaga ran sikaray manlilingkor ed sikato, balet ta uusaren da so ngaran to pian iyalibansa iray dilin taktika ra. Anggapoy panangaro nen David ed saramay mas labay da so magmaliw a kakabusol na Dios.
14. Walara kasi marelmeng a nayarin natulongan? No ontan, panon?
14 Walay binilyon a totoo ya agda kabat si Jehova. Dakel ed sikara so anggapoy amta a manggagawa na bengabengatlan ipapanengneng na Salita na Dios a mauges. No sikaray mantultuloy ed sayan kurso, sikaray napibilang ed saramay naderal ed panaon na baleg a kairapan. Balet, si Jehova so agmanliket ed ipatey na saray marelmeng, ontan tayo met. (Ezequiel 33:11) Legan ya iyaabuloy na panaon, pambabanikelan tayon tulongan iratan pian naaral tan niyaplika da iray dalan nen Jehova. Balet anto no walaray totoon nagnap a manggula ed si Jehova?
15. (a) Siopara so momoriaen na salmista a “tuan kakabusol”? (b) Panon tayon nipanengneng natan a “gugulaen” tayo iramay onsusumpa’d si Jehova?
15 Nipaakar ed sikara, inkuan na salmista: “Agko ta kasi gulaen, O Jehova, so mangula ed sika? Agak kasi napaermen ed saray onalsa ya onsumpa ed sika? Gulaen ko ra ed nagnap a pangula: nagmaliw ira a kakabusol ko.” (Salmo 139:21, 22) Lapud nagnap ya impanggula ra ed si Jehova a sikaray nagmaliw a mabambanday ed arap nen David. Saray apostata so kaiba na saramay mangipapanengneng na panggula ed si Jehova diad panamegley na iyaalsa sumpad sikato. Say apostasya so, diad katuaan et isusumpa ed si Jehova. Ibabaga na arum ya apostata a kabat da tan manlilingkor ira ed Dios, balet ipupulisay daray bangat odino kakaukolanen a nidatak ed Salita to. Saray arum balet so mangibabaga a manisia ra ed Biblia, balet ipupulisay da so organisasyon nen Jehova tan aktibon panggugunaetan dan amperen so kimey to. No sigagalan gagawaen da so onman a kaugsan kayari pakaamta ra ed no anto so maptek, sano say mauges so nilamot a tuloy a nagmaliw lan kabiangan na inkatoo ra, sirin say sakey a Kristiano so kaukolan a manggula (diad Biblikon pantalos) ed saratan a totoo a nigalet la ed kaugsan. Saray tuan Kristiano so walaan na mipadparan liknaan nen Jehova ed saratan ya apostata; ag-ira maupapet nipaakar ed saray apostatan ideya. Diad kasuniyan, sikaray ‘mamubusol’ ed saramay mangipapasen ed inkasikaran kakabusol na Dios, balet paulyanan da si Jehova a manggawa na panamales.—Job 13:16; Roma 12:19; 2 Juan 9, 10.
Sano Sikatayo so Sosokayan na Dios
16. (a) Akin a labay nen David so pasokayan ed si Jehova? (b) Anto so walad puso tayo a nepeg tayon kerewen ed Dios a tulongan itayon tebeken?
16 Aglabay nen David a sikatoy magmaliw a singa saray marelmeng ed antokaman a paraan. Dakel a totoo so manggugunaet ya iyamot so inkasikara no anto ra ed dalem, balet sipapaabeban nampikasi si David: “Sokayan moak, O Dios, et naamtaan mo so pusok. Salsalien moak et naamtaan mo so nodnonot ko; tan nengneng mo no wala so anto a bagel a kagagawa ed inkasiak, et ibasbas moak ed maando lawas a dalan.” (Salmo 139:23, 24) Diad impanukoy ed puso to, agtutukoyen nen David so pisikal a puso. Mitunosan ed piguratibon kabaliksan na sayan balikas, say tutukoyen to no sikato so anto ed dalem, say akindalem ya inkatoo. Sikatayo met so nepeg a pasokayan ed Dios ed puso tayo tan tebeken no sikatayoy walaan na agmakanepegan iran pilalek, maligsan siglaotan, emosyon, saray gagala, panagnonot, odino motibo. (Salmo 26:2) Sikatayoy iimbitaan nen Jehova: “Ana’ko, iter mo ed siak so pusom; et saray matam manliket ira komon ed saray dalan ko.”—Uliran 23:26.
17. (a) Imbes ya iyamot iray mangogonigon a kanonotan, anto so nepeg tayon gawaen? (b) Kasin sikatayo so nikelawan no makaromog tayo na mauges iran inklinasyon ed puso tayo, tan anto so nepeg tayo a gawaen nipaakar ed saratan?
17 No walaray iyaamot tayon antokaman ya ansakit, mangogonigon iran kanonotan lapud agsusto iran pilalek odino agsusto iran motibo odino lapud antokaman a ginawa tayon mauges, peteg a labay tayo so patulongan ed si Jehova a mangorihi ed saratan a bengatla. Imbes ed salitan “antokaman ya ansakit a paraan,” uusaren na patalos nen Moffatt so balikas a “sakey ya agsuston kurang”; Say The New English Bible so mangibabaga: “Antokaman a kurang a paneermenan to [salanti, say Dios].” Ompan anggan sikatayo et agmalinew so pakatalos ed saray kanonotan a mangogonigon ed sikatayo kanian agtayo niparungtal ed Dios so problema tayo, balet natatalosan to so kipapasen tayo. (Roma 8:26, 27) Agtayo nepeg a nikelawan no bilang ta walaray mauges ya inklinasyon ed puso tayo; anggaman ontan, agtayo nepeg a pangibaraanan iraya. (Genesis 8:21) Sikatayo so nepeg a patulongan ed Dios pian sigpot a naekal iraya. No talagan inaro tayo si Jehova tan saray dalan to, naasinggeran tayo pian onkerew na tulong tekep na talek a “babaleg so Dios nen say puso tayo, tan kaba’to so amin a bengatla.”—1 Juan 3:19-21.
18. (a) Panon itayon itotonton nen Jehova ed dalan ya andi-anggaan? (b) No mantultuloy tayon ontumbok ed panangiwanwan nen Jehova, anton ampetang a komendasyon so nailaloan tayon awaten?
18 Mitunosan ed pikakasi na salmista a sikatoy itonton nen Jehova ed dalan na andi-anggaan, peteg ya itotonton nen Jehova iray mapaabeba, matulok ya ariripen to. Agto lambengat ira itotonton ed basbas a makapangitarok na magnayon a bilay lapud sikaray ag-akaunan dineral lapud mauges a gawa noagta lapud pantalos a say dalan et mamaarap ed bilay ya andi-anggaan. Ipapaslep to ed sikatayo so pankaukolan tayo ed mananakbong-kasalanan a balor na bagat nen Jesus. Diad panamegley na Salita to tan say organisasyon to, itatarok to ed sikatayo so nakakaukolan a panamilin ta pian nayarian tayon gawaen so linawa to. Idadanet to ed sikatayo so kaimportantian na ikiwas ed tulong to ta pian say akindalem a nengneng na inkatoo tayo et magmaliw a nengneng na toon ipapatnag tayo ed paway. (Salmo 86:11) Tan papasesegen to itayo ed ilalo ed ayadyarin bunigas diad sakey a matunong a mundo tekep na maandon bilay, pian usaren ed panlingkor ed sikato, say alenleneg a tuan Dios. No itultuloy tayo so onkiwas a sitotoor ed panangiwanwan to, ibaga to ed sikatayo so singa imbaga to ed Anak to: “Ed sika napaliketak a maong.”—Lucas 3:22; Juan 6:27; Santiago 1:12.
Anto so Komentom?
◻ Akin a say panmoria nen Jehova nipaakar ed ariripen to so mabetbet a duma ed panmoria na saray totoo?
◻ Anto so ontulong ed sikatayo a manebek no anto so nanenengneng na Dios sano sosokayan to so puso tayo?
◻ Anton nengneng na panagaral so ontulong ed sikatayon makaaral ed saray katuaan tan nabantayan so puso tayo?
◻ Akin ya importanti ya aglambengat amtaen no anto so ibabaga na Dios noagta liknaen iray nalilikna to?
◻ Akin a sikatayo so nepeg a personal a manpikasi a: “Sokayan moak, O Dios, et naamtaan mo so pusok”?
[Litrato ed pahina 16]
Sano manaaral, pambanikelan a saray kanonotan tan liknaan yo so singa ed Dios
[Litrato ed pahina 18]
Saray kanonotan nen Jehova so ‘dakdakel ira ed bilang nen saray buer’
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.