Say Pangdem na Katawan​—Kaunongan Kabetbet a Nepeg Iyan Ngilinan?

KRISMAS, Easter, agew na “sasanto.” Dakel a piesta-opisyal tan piesta so seselebraan na saray iglesia na Kakristianoan. Balet kasin kabat mo no pigaran selebrasyon so inganggan nen Jesu-Kristo ed saray patumbok ton ngilinan? Say ebat et Saksakey lambengat! Anggapo ed arum iran piesta so inabuloyan na Manangiletneg na Inkakristiano.

Malinew, a no saksakey a selebrasyon so inletneg nen Jesus, satan so importantin tuloy. Nepeg itan a ngilinan na saray Kristiano ya eksakto unong ed inganggan nen Jesus. Anto iyan nikadkaduman ngingilinan?

Say Saksakey a Selebrasyon

Sayan ngingilinan so imparungtal nen Jesus ed agew na impatey to. Ninodnonot to so Paskua a piesta na saray Judio a kaiba iray apostol to. Kayari to et impaliber to ed sikara so pigaran andi-lebaduran tinapay na Paskua, a kuanto: “Saya sikato’y laman ko a niiter nisengeg ed sikayo.” Insan, impaliber nen Jesus so sakey a kupa na alak, a kuanto: “Saya a copa sikato so balo’n sipan dia ed dalak, a naibung nisengeg ed sikayo.” Imbaga to met: “Saya so itultuloy yon gawaen a pakanodnonotan ed siak, NW.” (Lucas 22:19, 20; 1 Corinto 11:24-26) Sayan ngingilinan so tatawagen a Pangdem na Katawan, odino say Memoryal. Saya so selebrasyon lambengat ya inganggan nen Jesus a ngilinan na saray patumbok to.

Ibabaga na dakel ya iglesia a ngingilinan da iya a misiglaotan ed amin niran piesta ra, balet nonodnonoten na maslak itan ed niduman paraan base ed inganggan nen Jesus. Angangko say makatantandan tuloy a pidumaan et say inkabetbet na say selebrasyon. Arum ya iglesia so maniselebra ed satan a binulan, sinimba, inagew-agew ni ingen. Onia kasi so intensyon nen Jesus sanen imbaga to’d saray patumbok ton: “Itultuloy yon gawaen a pakanodnonotan ed siak, NW,”? Kuan na The New English Bible: “Gawaen yo iya bilang memoryal ed siak.” (1 Corinto 11:24, 25) Kaunongan kabetbet a ngilinan so memoryal odino anibersaryo? Gendagendat, maminsan a danay lambengat ed sakey taon.

Tandaan, met, ya inletneg nen Jesus iyan ngingilinan tan kayari to et inatey ed petsa na Nisan 14 ed Judion kalendaryo.a Saman so agew na Paskua, sakey a piestan mangipapanonot ed saray Judio ed baleg a kililiktar a naeksperiensia ra ed Ehipto nen koma-16 a siglo K.K.P. Diad saman a panaon, say impangibagat ed sakey a kordero so nansumpal ed kilalaban na saray panguloan na Judio, bangbalet pinatey na anghel nen Jehova so amin a panguloan na Ehipto.​—Exodo 12:21, 24-27.

Panon iyan ontutulong ed pakatalos tayo? Bueno, nansulat so Kristianon apostol a si Pablo: “Ta say pasko tayo nibagat met, salanti si Cristo.” (1 Corinto 5:7) Say impatey nen Jesus so mas importantin bagat na Paskua, a mangiiter ed katooan na pankanawnawa para’d sakey a mas engranden tuloy a kilalaban. Kanian, para’d Kristianos, say Memoryal na impatey nen Jesus so analat ed Paskua na saray Judio.​—Juan 3:16.

Say Paskua so tinaon a selebrasyon. Sirin, makatunongan lambengat ya ontan met ed Memoryal. Say Paskua​—say agew na impatey nen Jesus—​so lawas ompepetek ed koma-14 ya agew na bulan na saray Judio a Nisan. Lapud saya et say agew na impatey nen Kristo so nepeg a nodnonoten a maminsan ed sakey taon ed agew na kalendaryon kapetekan na Nisan 14. Diad 1994 satan ya agew et Sabado, Marso 26, kaselek na agew. Akin, sirin, ya aggagawaen a nikadkaduman agew a ngingilinan na saray iglesia na Kakristianoan? Say antikey ya inengneng ed awaran so mangebat ed satan a tepet.

Walad Kapeligroan so Apostolikon Kustombre

Anggapoy panduaruwa a legan na inmunan siglo K.P., saramay iwawanwan na apostoles nen Jesus so nanselebra ed Pangdem na Katawan ya eksakto unong ed paraan ya inganggan to. Anggaman ontan, legan na komaduan siglo, sinalatan na arum so panaon na pannodnonot ed saya. Gagawaen da so Memoryal ed ununan agew na simba (natan et tatawagen a Simba), aliwan ed agew a kapetekan na Nisan 14. Akin ya ontan so ginawa?

Para’d saray Judio, say sakey ya agew so ongagapo ed man-ala sais na labi tan mampatuloy anggad saman met lanlamang ya oras ed ontumbok ya agew. Si Jesus so inatey nen Nisan 14, 33 K.P., a tinmuloy manlapud Huebes na labi ya angga ed labi na Biernes. Sikatoy pinaoli ed komatlon agew, ed kabkabuasan na Simba. Labay na arum a ngilinan so pannodnonot ed impatey nen Jesus ed sakey a nigeter ya agew ed simba a kada taon, imbes ed agew a petekan na Nisan 14. Minoria ra met so agew na inkioli nen Jesus a lalon importanti nen say impatey to. Kanian, pinili ra la so Simba.

Inganggan nen Jesus a nodnonoten so impatey to, aliwan say inkioli to. Tan lapud say Paskua na saray Judio so ompepetek ed nanduruman agew na taon unong ed Gregorian a kalendaryo ya uusaren tayo natan, natural lambengat ya ontan met no nipaakar ed Memoryal. Dakel natan so mansiasiansia ed orihinal ya oksuyan tan ngilinan so Pangdem na Katawan ed Nisan 14 na kada taon. Sinmabi panaon a sikaray tinawag a saray Quartodeciman, mankabaliksan a “Komalabin-apat.”

Sisiaen na pigaran iskolar a sarayan “Komalabin-apat” so ontutumbok ed orihinal ya apostolikon padron. Inkuan na sakey a manag-awaran: “No nipaakar ed agew na panagngilin na Pascha [say Pangdem na Katawan], say panangusar na saray iglesia na Asia na Quartodeciman so nantultuloy a kaibay iglesia na Jerusalem. Diad koma-2 siglo, sarayan iglesia ed Pascha ra so nannodnonot ed impakarundon lapud impatey nen Kristo ed koma-14 na Nisan.”​—Studia Patristica, Tomo V, 1962, pahina 8.

Binmaleg so Pansasangsangan

Anggaman dakel ed Asia Minor so tinmumbok ed apostolikon agamil, say Simba so nigana para’d ngilin na Roma. Ngalngali ed taon na 155 K.P., si Polycarp na Smyrna, manangilaman ed kongregasyon ed Asia, so binmisita ed Roma pian isingbat iya tan say arum niran problema. Makapaermen, anggapo so akapanpaknaan nipaakar ed sayan pamakaaran.

Onia so insulat nen Irenaeus na Lyons ed sakey a sulat: “Anggan si Anicetus [na Roma] so ag-akakumbinse ed si Polycarp ya agla ngilinan so datin iimatonan to a kaiba si Juan a babangatan na Katawan tayo tan arum niran apostol a kalimog to; nisay akumbinse nen Polycarp si Anicetus a ngilinan itan, ta imbaga to a sikatoy nepeg a mamenben a tuloy ed kustombre na saray mamatatken ya akauna ed sikato.” (Eusebius, Libro 5, kapitulo 24) Imanoen ya insalaysay nen Polycarp so talindeg to base’d autoridad na saray apostol, bangta si Anicetus diad kustombre na akaunan mamatatken ed Roma.

Sayan sangsangan so lalon pinmetang ed pansamposampot na komaduan siglo K.P. Nen ngalngali 190 K.P., sakey a manngaran na Victor so apilin obispo na Roma. Sisiaen ton say Pangdem na Katawan so nepeg a ngilinan ed Simba, tan kinerew to so suporta na dakerakel niran lider no nayari. Dinesdes nen Victor iray kongregasyon ed Asia pian gawaen so oksuyan ed Simba.

Bilang ebat ed biang na saramay walad Asia Minor, agsinmuko si Polycrates na Efeso ed sayan desdes. Inkuanto: “Ngilinan mi so agew ya ag-akibabalian, nisay inaruman, odino binawasan.” Insan to inlista so dakel ya autoridad, pati si apostol Juan. “Amin da,” pinekderan to, “et nginilinan da so koma-labin apat ya agew para ed Pascha unong ed Ebanghelyo, ya agbalot inuman nanlapulad nensaman.” Inyarum ni nen Polycrates: “No para’d siak, agagi, . . . agak nataktakot na saray panamagyaw. Lapud saray mas matalonggaring nen say siak so nankuan, Nepeg min unoren so Dios nen saray totoo.”​—Eusebius, Libro 5, kapitulo 24.

Ag-aliketan si Victor ed sayan ebat. Sakey a maawaran a palapagan so nankuan ya “insian [ton] amin so Iglesia ed Asia, tan impawit to so sirkular a sulat ed amin ya Iglesia a miabobon ed opinyon to, ya ag-ira mikasakey ed saray nisian ya iglesia.” Anggaman ontan, “sayan bengat-bengat tan sipapasang a kiwas to so ag-inaksobi na amin a matudio tan masimoon a lalaki ed dilin partido to, pigara ed sikara so amasakbay ed sikato ed sulat, a sisimbawaen dan . . . pansiansiaen so aro, pankakasakey tan kareenan.”​—Antiquities of the Christian Church nen Bingham, Libro 20, kapitulo 5.

Insakup so Apostasya

Anggaman ed saratan a protesta, saray Kristiano ed Asia Minor so nagmaliw a talagan biig ed isyu no kapigan silebraan so Pangdem na Katawan. Kalkalnan linmesa iray panguman ed nanduruman pasen. Arum so nanselebran nanpatuloy manlapud Nisan 14 angga ed ontumbok a Simba. Say arum met so nanselebra ed okasyon a lalon mabetbet​—a kada Simba.

Nen 314 K.P. sinalin impaskar na Konsilyo na Arles (Pransya) so Romanon oksuyan tan inamper so antokaman a napanpilian. Saray natitilak a Quartodeciman so ag-inmabobon. Pian naresolbi iya tan arum niran pamaakaran a mangaapag ed mankuan a Kristianos ed imperyo to, nen 325 K.P. say paganon imperador a si Constantino so anawag na sakey ya ekumenikal a pantitipon, say Konsilyo na Nicaea. Angipakseb iya na ganggan ya anagdag na amin a walad Asia Minor ya ontumbok ed Romanon ugali.

Makapainteres so pangimano ed sakey ed manuna iran argumenton inter pian ibeneg so panangilin ed Memoryal ed impatey nen Kristo unong ed petsa ed Judion kalendaryo. Say A History of the Christian Councils, nen K. J. Hefele, so mankuan: “Inyabawag a nagkalautlan agmakana para’d saya, say sankamasantoan ed amin a piesta, a tumboken ed kustombre (say kalkulasyon) na saray Judio, a dinutakan daray lima ra ed makapataktakot iran krimen, tan binulag daray kanonotan da.” (Tomo I, pahina 322) Say kiwalad ontan a posisyon so amorian “‘makapabaing a panagpasakup’ ed Sinagoga a mamasyodot ed saray autoridad na iglesia,” kuan nen J. Juster, inaon ed Studia Patristica, Tomo IV, 1961, pahina 412.

Anti-Semitismo! Saramay manseselebra na Memoryal ed impatey nen Jesus ed saman ya agew na impatey to so minorian Judaizer. Nilingwanan a si Jesus a mismo so sakey a Judio tan inikdan to na kabaliksan so agew diad impangibagat to ed bilay to para’d katooan. Nanlapulad saman, saray Quartodeciman so kinondena bilang erehe tan mangaapag-apag tan sirin pinasegsegang. Say Konsilyo na Antioquia nen 341 K.P. so angiganggan a sikaray nepeg ya isian. Anggaman kuan, siansian dakel nira nen 400 K.P., tan sikaray nantultuloy ed melag a bilang nambayag nanlapud saman.

Nanlapulad saraman ya agew, sinmaew so Kakristianoan a makapawil ed orihinal ya oksuyan nen Jesus. Inaksobi nen Propesor William Bright: “Sano say nikadkaduman agew, say Biernes Santo, so nitalaga ed pakanodnonotan na say Pasyon, atrasado la so pangigetar ed saya so pisisiglaot na ‘paschal’ ya unong ed si San Pablo so nitukoy ed ipapatey a bagat: saray pisisiglaot ed paschal so bulos ya inyaplika ed piesta na Kiolin mismo, tan amawala na inkawetwet ed saray ideya na tradisyonal a Kakristianoan a walaay ritual a lenguahen Griego tan Latin.”​—The Age of the Fathers, Tomo 1, pahina 102.

Komusta Met Natan?

‘Kayari na dakel a taon,’ nayarin itepet mo, ‘importanti ta a talaga no kapigan nepeg a ngilinan so Memoryal?’ On, importanti. Nanggawa na saray pananguman iray determinadon totoo a mangugunaet a niwalad pakauley. Tinumbok na totoo so dili ran ideya imbes ed ideya nen Jesu-Kristo. Malinew a tuloy ya asumpal so pasakbay nen apostol Pablo: “Amtak a kayari itainan ko, onloob naani ed pegley yo [saray Kristiano] so saray masiban lobo, ya ag da perdonaen so kasimpokokan. Et dia ed sikayo met lanlamang wala ra so onalagey naani a totoon mansalita na saray bengatla’n mabanday, pian tangoyoren da so saray binangatan ya ontombok ed sikara.”​—Gawa 20:29, 30.

Say isyu et say katutulok. Inletneg nen Jesus so saksakey a selebrasyon a nepeg a ngilinan na Kristianos. Malinlinew ya isasalaysay na Biblia no kapigan tan no panon iyan nepeg a ngilinan. Siopa, sirin, so mankanepegan a manguman ed satan. Saray akaunan Quartodeciman so anagmak na panamasegsegang tan inkasian imbes a mikompromiso ed sayan pamaakaran.

Nayarin interesado ka a makaamta a walaray Kristiano ni ed dalin a manrerespeto ed saray panlabayan nen Jesus tan nonodnonoten da so Memoryal na impatey to ed petsan inletneg to. Diad sayan taon, saray Tasi nen Jehova so mankakasakey a mantitipon ed saray Kingdom Hall da ed interon dalin kayari na ala 6:00 n.n. na Sabado, Marso 26​—sano onggapo la so koma-14 ya agew na Nisan. Diad satan et gawaen da so eksakton unong ed paraan ya imbaga nen Jesus a nepeg a nagawa ed makabaliksan a tuloy a panaon. Akin ya agmikasakey ed sikara a ngilinan so Pangdem na Katawan? Diad kiwala diman, sika met so makapangipanengneng na respeto ed saray panlabayan nen Jesu-Kristo.

[Paimano ed leksab]

[Kahon ed pahina 6]

“SAMAN A MABLIN DONDON”

Say dondon bagat nen Jesu-Kristo so nagkalalo ni nen say sakey a doktrina lambengat. Inkuan nen Jesus nipaakar ed inkasikato: “Say Anak na too ag linma dia a panlinkoran, noag say manlinkor, tan mangiter na bilay to a sakey a dondon nipaakar ed amayamay.” (Marcos 10:45) Insalaysay to met: “Ta ontan la’y inpangaro na Dios ed mundo, ya inter to so bogbogtong ya Anak to, pian siopaman a manisia ed sikato agnatawtaw, no ag ingen wala so bilay to’n andi angaan.” (Juan 3:16) Para’d saray inatey, say dondon so angilukas na dalan para’d kioli tan ed ilalon maandon bilay.​—Juan 5:28, 29.

Say makanan tuloy a patey nen Jesu-Kristo so mangipapanonot ed saray ngingilinan a Pangdem na Katawan. Baleg a tuloy so agawaan na impangibagat to! Sakey ya asawan bii ya impasal na maridios ya atateng tan nanakar ed katuaan na Dios a diad pigaran dekada et angibalikas na pisasalamat to ed sarayan salita:

“Pitamitam mi so Memoryal. Saya so magmamaliw a lalon espesyal ed kada taon. Nanonotan ko ni, sanen siak so akalagey ed punerarya, 20 taon lay apalabas, legan ya akanengneng ak ed bangkay na pinabpablik ya amak tan akalikna na peteg ya impapuson panamabli ed dondon. Nensaman et basta walad kanonotan ko labat iman. Oh, amtak ya amin so kasulatan tan no panon ya isalaysay iratan! Balet sanen aliknak so ampait a kapetegan na ipapatey, diad saman ak lambengat aliketan lapud no anto so nagawaan para’d sikami na saman a mablin dondon.”