Pananumpal ed Manunan Pankaukolan na Too ed Panamegley na Panamidbir

SAY sakey a masimoon a “Maabig!” “Maliket’ak ed agawaan mo!” odino “Ginawam so anggaay nayarian mo; irawrayew mi ka” so walaan na baleg a nagawaan pian naaruman so dilin-panamagalang, nagkalautla no satan so manlalapud sakey a dederlengen mo. Saray totoo so nasasagyat diad panamegley na panamidbir. Lapud saya, sikaray onaaligwas tan mas maliket. On, say makanepegan a panamidbir so kaukolan na kanonotan tan puso no panon a say maong a tagano et kaukolan na laman.

Uukeran na sakey a diksyunaryo so panamidbir bilang “pangawat ed sakey a too a makanepegan na panangunsidera odino atensyon” tan “nikadkaduman imano odino atensyon.” Saya so walaan na maapit a pisisiglaot ed respeto, ed pakaliknay pandinayew, a sano niiter et mangipapatnag na makanepegan a galang odino pandinayew ed sakey a too tan sakey a sukat na panamidbir a kanepegan to.

Panamidbir​—Sakey a Manunan Pankaukolan

Say panangiter na galang ed akankanepegay galang so makatunongan tan manepeg lambengat. Inletneg nen Jesus so padron ed ilustrasyon to nipaakar ed saray aripen a pinabtangan na katawan ed saray kaykayarian to. Diad pamidbir ed suston panangipakurang na kaykayamanan to, inkuanto: “Maabig a gawa, maong tan napanmatalkan ya aripen.” (Mateo 25:19-23) Anggaman ontan, mabetbet a tuloy a sayan makanepegan a kortesiya so nibabaliwala. Say isaew a pangiter na panamidbir so mangamper na entusiasmo tan mabulos a pangiyuna. Onia so kuan nen Iona nipaakar ed saya: “Say panamidbir so mangipalikna ed sika a sika so nakakaukolan, labalabay, tan aapresyaen . . . Mangiiter ed sika na mabulos a pangiyuna. No sika so ag-inkabkabilangan, liknaen mon sikay nipulisay tan pinaulyanan.” Inyarum nen Patrick: “Sirin mairap a pansiansiaen so sakey ya atagey a kualidad tan nagawaan.” Importanti, sirin, ya aralen tayo no panon tan kapigan so pangiter na panamidbir. Amin tayo so mankaliktan na inkaligen ed pakaamtan sikatayo so naawat. Saya so sakey a manunan pankaukolan na too.

Say sakey a balikas na panangigalang, kaaruman a responsabilidad, odino anggan materyal a regalo so managyat ed sika a mantultuloy a manggaway sankaabigan mo. Saya so tua balanglan sika so sakey ya ateng, asawan laki, asawan bii, anak, membro na kongregasyon, odino manangasikaso. “Sano siak so bibidbiren,” kuan nen Margaret, “siak so naliketan, nakakaukolan, tan walaan ak na pilalek a manggawa na nagkalalo ni.” Onaabobon si Andrew, a kuanto: “Alay liket ko, a mas nasagyat ak a mamasyan mankimey.” Anggaman ontan, say panginatnat na panamidbir tan respeto ed sakey a too so mankakaukolan na maalwar a panagnonot tan maong a desisyon.

Aligen si Jehova ed Panamidbir

Say manunan alimbawa na panamidbir ed kaimportantian na arum et si Jehova a Dios. Bibidbiren to iramay makanepegan na panamidbir. Inimano toray totoon singa si Abel, Enoc, tan Noe. (Genesis 4:4; 6:8; Judas 14) Binidbir nen Jehova si David lapud matalonggaring ya inkamatoor to. (2 Samuel 7:16) Si Samuel, a bilang sakey a propeta so angigalang ed si Jehova ed dakel a taon, tan inggalang met na Dios, a kinmiwas a tampol ed pikakasi nen Samuel a patulongan pian taloen iray Filisteo. (1 Samuel 7:7-13) Agta liknaen yon nigalang a nawalaan na ontan a madibinon panamidbir?

Say otang a linawa tan apresasyon so maapit a misiglaotan ed panamidbir. Ipapaseseg na Biblia ed sikatayo ya ‘ipanengneng so inkasikatayon misadsalamat’ tan misalamat ed nagagawaan nisesengeg ed biang tayo. (Colosas 3:15; 1 Tesalonica 5:18) Anggaman saya so direktan onaaplika ed pisasalamat ed si Jehova, tua met iya ed inagew-agew a bengatla ed bilay. Binidbir iya nen apostol Pablo. Binidbir to si Febe bilang “manangidepensa na dakel” tan ed si Prisca tan Aquila lapud ‘inyan da so beklew dan dili’ nisesengeg ed sikato tan nisesengeg ed arum. (Roma 16:1-4) Isipen pa so alikna ra sanen inawat so onman a maparungtal a panangibalikas na otang a linawa. Satan met so maabig parad kinen Pablo a naeksperiensia so liket na panangiter na panamidbir, galang, tan panamaseseg. Naalig tayo met si Jehova tan saray maapresyan managdayew to diad pangipanengneng na makanepegan a panamidbir ed saramay makanepegan a mangawat na ontan.​—Gawa 20:35.

Say Panamidbir ed Loob na Sikulo na Pamilya

“Baleg so nagawaan na melag a panamidbir pian magmaliw a makapaliket so bilay,” kuan nen Mitchell, sakey ya asawan laki tan Kristianon matatken. “Napablim, anganko ed maando, so sakey a panamidbir ed sika.” Alimbawa, sasakbataen na sakey a Kristianon asawan laki so sakey ya ambelat a responsabilidad tan mangagawa na importanti iran desisyon a manasaglawi ed pankaabigan na pamilya to. Nepeg ton itaryaan na espiritual, materyal, tan emosyonal iran pankaukolan na pamilya to. (1 Timoteo 5:8) Agaylan baleg a pisasalamat sano say manepeg a panamidbir so nipanengneng ed inter-Dios ya asainmin to bilang ulo na pamilya tan sano sikatoy papanengnengan na asawa to na “aralem a respeto.”​—Efeso 5:33, NW.

Ag-ibabaliwala so kimey na ina, ya agnanaimano na dakel a too. Saray modernon ideya so nayarin mangipaabeba ed ontan a kimey tan ekalen toy dignidad tan kablian. Ingen, satan so makapaliket ed Dios. (Tito 2:4, 5) Agaylan makapaliket sano say sakey a makatebek ya asawan laki so mamagalang ed asawa to, nagkalautla ed amin a nengneng na bilay a sikato so matalonggaring, ya iikdan na ontan a panamidbir ed silong na inkaulo to! (Uliran 31:28) Onia so kuan nen Rowena nipaakar ed asawa to: “Sano bidbiren to so nagagawaan ko, aromog kon mas mainomay so panpasakup ed sikato tan pamagalang tan panrespeto ed sikato.”

Aminsan et inkuan na Amerikanon edukador a si Christian Bovee: “Say makatunongan a panangigalang so importanti ed saray anak no panon ya importanti so agew ed saray rosas.” On, anggan say sakey ya ugaw so mankakaukolan na naynay a panamaseguro-lamet a sikatoy importantin membro na pamilya. Parad sensetibo iran taon na inka-tinendyer, a napno na saray pananguman ed emosyon tan ed laman, walaray ombabaleg a kapagaan nipaakar ed dilin itsura, pati say pankaliktan na kawayangan tan panamidbir. Diad sayan panaon, nagkalautla, nakaukolan a nalikna na sakey a tinedyer a sikatoy aaroen na atateng to tan sikatoy tratratoen tekep na pakatalos tan kamaongan. Saray ontatatken ya atateng tan laki bai so mankakaukolan met na panamaseguro-lamet a sikaray makana tan inaro ni, a sikaray ag ‘ipulisay ed panaon na inkatatken.’ (Uliran 11:9; Levitico 19:32; Uliran 23:22) Sano suston pepeneken so pankaukolan parad panamidbir, saya so mangitatarok na kaaruman a liket tan itatalona diad loob na sikuloy pamilya.

Say Panamidbir ed Loob na Kristianon Kongregasyon

Wala so agnasukat a kablian diad pamayubo na masimoon ya interes ed arum diad loob na Kristianon kongregasyon tan sibubunlok a pangibalikas na apresasyon ed saray agawaan tan sagpot da. Nepeg ya idaulo na Kristianon mamatatken diad pamidbir ed saray agawaan tan sagpot na arum ed loob na kongregasyon. “Kayari lambengat na pigaran ibibisita ed panagpastol ya amoriak no kaunongan kaimportanti na saraya no nipaakar ed panamaseseg, inkapnek, tan liket,” inkuan nen Margaret. “Amoriak so nasasaew na sakey sano agniiter so kaslakan a panamidbir.” Agaylan maabig a rason so pangipanengneng na puro, maaron personal ya interes ed amin diad kongregasyon! Bidbiren so maong a kimey da. Mabulos a komendaan tan mamaseseg. Diad dakel a kongregasyon walaray mansusulon-atateng a pamilya a mamapasyan mankimey pian ipasesep iray espiritual a kablian ed ananak da. Saratan so makanepegan na nikadkaduman panamagalang. Ipabitar iray positibon pamaakaran imbes a say negatibon pamaakaran. Abuloyan a nanengneng na arum so inaagin panamabli yo’d sikara. Abuloyan yon nanengneng da a matalima kayo. Diad onian paraan, saray maaron manangasikaso so mamabiskeg ed kongregasyon. (2 Corinto 10:8) Saray sinansakey a membro so mangalig met diad pangiter na makanepegan a panamidbir tan respeto ed saratan a matoor a mamapasyan mankimey ed biang da.​—1 Timoteo 5:17; Hebreos 13:17.

Balet walay sakey nin dapag, odino angulo, ed sayan pamaakaran. Talagan agaylay pankaliktan ed panamidbir. Saya so panpapagaan na saray relihyoson pangulo ed panaon nen Jesus. Kinaukolan a korihien nen Jesus so lingon panmoria na babangatan to nipaakar ed saya. (Marcos 9:33-37; Lucas 20:46) Kaukolan na Kristianos so inkamatunongan tan inkasimbang. No agnakontrol, say panpilalek nipaakar ed panamidbir so nayarin makaderal ed espiritual a paraan. (Santiago 3:14-16) Alimbawa, agaylan makapagonigon no say sakey a masiken so nagmaliw a mapasang tan ginmapon piliten toray arum ya awaten so atagey ya panangimano ed inkasikato!​—Roma 12:3.

Sikakabat ya insimbawa nen apostol Pablo ed kaparan Kristianos diad Roma: “Nipaakar ed aroan na sanaagi, matamoy komon so aroan na sakey tan sakey, dia ed galang manpapalabian kayo.” (Roma 12:10) Sarayan salita so manunan onaaplika ed saray Kristianon mamatatken, a nepeg a diad amin a panaon et mamidbir ed Kristo bilang say Ulo na kongregasyon. Say panpasakup ed nikawanan ya autoridad to so nipapatnag diad pananap ed panangiwanwan nen Kristo diad panamegley na masanton espiritu, saray prinsipyo ed Biblia, tan say panangidaulon iiter na Mananguley ya Ulop na “matoor tan makabat ya aripen.”​—Mateo 24:45-47; nengnengen so Apocalipsis 1:16, 20; 2:1.

Kanian, sano mantitipon iray mamatatken, tan sikaray manpipikasi nipaakar ed panangiwanwan nen Jehova ed panamastol ed pulok na Dios, panbanikelan day panggaway desisyon a Makasulatan. Say inkasimpit, inkaulimek, tan inkamapaabeba na Kristiano so mangamper ed siopaman a matatken ed gunaet ya itandoroy inkasikato, manunaan ed saray agagi to, tan ipakseb no antoy opinyon to ed sarayan pantitipon. (Mateo 20:25-27; Colosas 3:12) Anggad posibli, maabig no say tserman na ulop na mamatatken so akauna lan onkerew na saray suhestion manlapud kaiban mamatatken tan kayari et akauna lan mangiprepara na agenda na tongtongen pian nawalaan na magenap a panaon parad maalwar tan sipipikasin panangikuenta ed balang punton akalista. Legay miting na mamatatken, agto panggunaetan ya impluensyaan so opinyon na mamatatken, balet, imbes, pian pasesegen iran mangagamil na “kawayangan ed panagsalita” ed saray pamaakaran a didiskusyonen. (1 Timoteo 3:13, NW) Saray kaparan mamatatken so nepeg a maalwar ya ontalineng ed saray balikas na balang sinansakey tan sigagayagan nagunggunaan manlapud aralem a pakatalos na mamatatken a walaay dakel a taon na Kristianon eksperiensia.​—Exodo 18:21, 22.

Anggaman ontan, natatalosan na saray manangasikaso a nayarin usaren nen Kristo so siopaman a matatken ed ulop a mangitarok na saray prinsipyo ed Biblia a nakakaukolan pian natalonaan so sakey a situasyon odino manggawa na importantin desisyon. Say maabig a disposisyon so onlesa ed limog na ulop sano say dugan panamidbir so niiter ed balang sakey ed matatken lapud tulong a niiiter to ed panangasikaso ed saray espiritual ya interes ed kongregasyon.​—Gawa 15:6-15; Filipos 2:19, 20.

Panggunaetan a Mangiter tan Mangamor na Makanepegan a Panamidbir

Makapabiskeg so panamidbir. Satan so makapaseseg tan maaro. “Anggano liknaen tayon sikatayo so ordinaryo lambengat,” kuan nen Mary, “kaukolan tayo so panamaseseg parad dilin kablian tayo.” Masimoon a bidbiren iray inagew-agew a sagpot na arum. Say panggawa ed satan et lalon importanti tan makapaliket so bilay parad sikara. Atateng, ananak, manangasikaso, tan saray membro na kongregasyon, napabli kayo diad panamegley na pansalita tan ikiwas yo. Siaabobon so Biblia ed totoon makuli, masimpit, tan mapaabeba. (Uliran 11:2; 29:23; Hebreos 6:1-12) Aralen a bidbiren tekep na kaabigan so kablian na arum. Ikunsideray liknaan na arum legan na pikikimey yo ed sikara. Inter nen apostol Pedro iyan simbawa: “Mankakasakey komon so nonot yo, maabagey kayo komon, manaaroan kayo a singa sanaagi, masibeg tan mapaabeba ed kanonotan.” (1 Pedro 3:8) Mankakaukolan iya na panamidbir ed arum, diad ontan et manusumpal ed manunan pankaukolan na too.