Panamaliket ed Bilay na Pamilya Yo
Kapitulo 2
Pangiletneg na Maabig a Pundasyon Parad Panamaley Yo
1-3. Unong ed Mateo 7:24-27, ed anto so saralan na peteg ya aligwas ed bilay?
Say abung, bilay odino panamaley so kaabig lambengat la na say pundasyon ya akatoonan to. Diad sakey ed saray ilustrasyon to, sinalita nen Jesus so nipaakar ed duaran lalaki—say makabat ya angipaalagey na abung to diad putel a bato tan sakey a makulangkulang ya angipaalagey diad mabuer a dalin. Sanen sinmabi bagyo, tan saray danas tan dagem so binmasig ed saray abung, samay akatoon ed putel a bato so akatanyareg, balet samay akatoon ed buer so nagba tekep na baleg ya inkagaygay.
2 Ag-imbangat nen Jesus so totoo no panon so pangipaalagey na abung. Indanet toy pankaukolan na pangipaalagey na bilabilay da ed sakey a maabig ya pundasyon. Bilang mensahero na Dios, inkuanto: “Ganagana sirin a makadngel na saraya a salitak, et sumpalen to ra” so miulibay ed toon angipaalagey ed putel a bato. Balet “balang sakey a makadngel na sarayan salitak, et agto sumpalen” so miulibay ed samay sakey ya angipaalagey ed buer.—Mateo 7:24-27.
3 Imanoen a dia ed parehon kipapasen et ipapanengneng nen Jesus ya aliwan say pamaakaran lambengat na idengel ed makabat a simbawa tan pangamta ed no antoy gawaen. Say manggawa ed pandumaan na aligwas tan isaew et say panggawa ed no antoy ibabaga na makabat a simbawa. “No amta yo so sarayanin bengatla, mapalar kayo no sikaray gawaen yo.”—Juan 13:17.
4. Antoray arum a bengatlan naaralan tayo manlapud panamaley na inmunan paris a too? (Genesis 2:22–3:19)
4 Seguradon saya so tua ed panamaley. No ipaalagey tayoy panamaley tayo ed singa-baton pundasyon, sarag ton talindegan iray detdet ed bilay. Balet manlapud iner so panlalapuan na sayan maabig a pundasyon? Manlapud samay Amalsa ed pangasawa, si Jehova a Dios. Inggapo toy pangasawa sanen impankasakey toy inmunan paris a too bilang asawan laki tan asawan bii. Insan sikaray inikdan to na makabat iran bilin parad dilin pankaabigan da. Say mandetermina no kasin sikaray walaan na andi-anggaan a maglorian arapen odino andian lan balot na arapen so mandependi’d panumbok da ed sarayan makabat a bilibilin. Kabat dan dua so bilibilin na Dios, balet, makapaermen ta inabuloyan day kasibletan a mangamper ed sikaran mangunor ed sarayan totontonen. Pinili ra so pangibaliwala’d konseho tan, bilang nansumpalan, say panamaley da tan saray bilay da so singa samay binagyon abung a nipaalagey ed buer.
5, 6. Anton tulong so itarya na Dios para ed walaay asawa tan para ed saramay mannononot ed panangasawa?
5 Impankasakey nen Jehova a Dios iman ya inmunan paris ed panamaley, balet agto personal a gagawaen iray oksuyan na panamaley na sanasawa natan. Anggaman ontan, say makabat a simbawa to para ed maliket iran panamaley so siansia nin akatarya. Wala la’d balang sinansakey natan a mannononot a mangasawa so pandeside no kasin iyaplika toy konseho. Ipapanengneng met na Salitay Dios a nayarian tayoy onkerew ed sikato na tulong diad makabat a pandesisyon nipaakar ed magmaliw ya asawa.—Santiago 1:5, 6.
6 Siempre, saray kipapasen so manduruman tuloy ed nagsikasikmat iran parti na dalin. Diad dakel a lugar natan saray lalaki tan bibii so makauley a manpili ed kapareha ra’d panamaley. Balet diad limog na malaknab a kabiangan na papulasyoy dalin saray atateng so mangoksuy ed panangasawa, no maminsan diad panamegley na “managreto.” Diad arum a lugar, makala so sakey a laki na asawan bii kayari lambengat na pambayar toy “dasel” ed atateng na bii, tan say kabaleg na bayar so agnayari ni ingen a nadampot na laki. Anggaman ontan, antokaman iray kipapasen, say Biblia so mangitatarya na konsehon makatulong ed magnayon ya itatalonay panamaley.
KABATEN MO NI INKASIKA
7-10. (a) Sano nonoten so pangasawa, antoy nakaukolan a kabaten na sakey a too nipaakar ed inkasikaton dili? Panon ton naromogan? (b) Antoy ibabaga na Biblia no nipaakar ed inkamakana na rasorason parad pangasawa?
7 Antoray kaliktan mo ed panamaley? Antoray pankaukolan mo—ed pisikal, emosyonal, espiritual? Antoray bengatlan mabli ed sika, saray kalat mo tan saray metodom diad pakarapat ed sikara? Pian naebatan irayan tepet nakaukolan a kabaten moy inkasika. Saya so aliwan magmainomay a singa nayarin isipen na sakey. Nakaukolan toy inkatatken ed emosyon pian nausisa tayoy inkasikatayo, tan anggano ni agtayo nayarian a nengnengen so inkasikatayo ed peteg a kipapasen tayo ed amin a detalye. Saya so impanengneng nen Kristianon apostol Pablo sanen insulat to, diad 1 Corinto 4:4: “Ta angapo so amtak a balot a sumpa ed siak a dili; et angaman ontan aliwa a lapu ed saya nibilang ak a matonong, balet say mangokom ed siak say Katawan.”
8 Diad sakey ya okasyon kinaliktan na Manamalsa a namoria nen Job so pigaran katuaan a nasasaew ton natebek, tan imbaga na Dios ed sikato: “Anapen ko naani ed siak, tan ipaliwawam ed siak.” (Job 38:3) Sarag itayon tulongan na tepetepet a mangamta ed inkasikatayo tan makadiskobre ed saray motibo tayo. Kanian tepetan moy inkasika nipaakar ed interes mo’d panangasawa.
9 Labay mo tay onloob ed panamaley pian napenek so pisikal iran pankaukolan—tagano, kawesen, siruman? Saratan a pankaukolan so makana ed amin tayo, singa ibabaga na Biblia? “No wala siri pantagano tayo tan kawesen tayo pasaragen tayo komon.” Tan say pankaukolan ed sekso? Satan met so normal a pilalek. “Magmaong ni mankasal nen say napoolan.” (1 Timoteo 6:8; 1 Corinto 7:9) Kasin para ed paniiba? Satan so manunan rason no akin ya inletneg na Dios so oksuyan na panangasawa. Say sananey et pian mantulongan so duara a saniban mankimey. (Genesis 2:18; 1:26-28) Say pananumpal ed maabig a kimey so lapuan na kapenek tan nepeg a nawalaan na tumang: “Balang too mangan tan oninom, tan manliket a maong ed amin a kimey to, sikato so pamalangkap na Dios.”—Eclesiastes 3:13.
10 Abayag lan amoria na saninaron totoo a say puso so sakey a simbolo na saray liknaan da. Anggaman ontan, say Biblia so mangitetepet na makagonigon a tepet nipaakar ed puso: “Siopa so makaamta ed sikato?” (Jeremias 17:9) Kasin maseguro ka a kabat moy walad pusom?
11. Antoran manunan emosyonal a pankaukolan so nepeg a napenek ed panangasawa?
11 Mabetbet, say pisikal ya atraksion so mamubulag ed sikatayo diad arum niran pankaukolan na emosyon. Diad pananap na asawa, iiter mo kasi so magenap ya importansya ed pankaukolan mon naawat so pakatalos, kaabigan tan panangabagey? Saray manunan pankaukolan tayon amin so: sakey a karapitan, pangidaleman, pangiparungtalan tayoy inkasikatayo ya agnatatakot ompan nasakitan; sakey ya agto ‘kaputan so panangasi to’ ed sikatayo. (1 Juan 3:17) Nayarian mo kasin iter iyan amin ed asawam, tan kasin iter to met itan ed sika?
12. Akin a say pamenek ed pisikal tan emosyonal iran pankaukolan et aliwan magenap para ed sakey a maliket a panamaley?
12 Imbaga nen Jesus: “Maliket iraman so manonot ed espiritual a pankaukolan da.” (Mateo 5:3, NW) Anto so espiritual a pankaukolan mo? Kasin satan so misiglaot ed pananap na karera? Kayamanan? Materyal iran kayarian? Bueno, kasin sarayan gegemtan et mangitatarok na akindalem a deen tan inkapnek? Mabetbet ya andi. Kanian nakaukolan tayon apresyaen a diad dalem na amin a totoo et walay kakaerasan ed espiritu anggano napnek lan amin a pisikal a pankaukolan. Say espiritu tayo so nanaerasan nipaakar ed pakabidbiran—pian kabaten no siopa itayo, no anto itayo, no akin a sikatayoy wadia, tan no iner so laen tayo. Kasin sikay sinononot ed sarayan espiritual a pankaukolan, tan ed dalan a pangabet ed saratan?
PAKAPANTUNOSAN
13. Parad maliket ya panamaley, antoy nepeg mon tebeken nilikud ed dili iran pankaukolan mo?
13 No natalosan mo irayan amin a pankaukolan na laman, kanonotan tan espiritu, kabat mo ta no kasin say magmaliw ya asawam et natalosan to met ira? Nepeg ya agmo labat kabaten so dilin nikabiig iran pankaukolan mo nipaakar ed liket diad panangasawa noagta tebeken mo met iray pankaukolan na asawam. Seguradon labay mo a manliket met so asawam. Say agpanliket na sakey et kabaliksan toy agyon dua panliket.
14. Diad dakel ya impanaasawa, akin a saray sanasawa so makaromog a sikaray agmakapantunosan?
14 Dakel iran impanaasawa so anampot ed kaermenan odino diborsyo diad saray letnegan na agpakapantunosan. Say agpakapantunosan so sakey a baleg a salita, ingen say kaimportantian to ed panangasawa so mas babaleg ni. No say duaran too et ag ira makapanbagayan a maong a singa sanulop, say kurang so nayarin mairap. Say ontan a kipapasen so mangipanonot ed probisyon na Mosaikon ganggan a sipapangasin insebel toy pangipakon mankasakey ed duaran ayep a nandumaay kabaleg tan biskeg, nisengeg ed kairapan a palesaen to. (Deuteronomio 22:10) Ontan met, ed sakey a laki tan sakey a bii ya agmanbagayan a tuloy tan ingen sikaray impanulop ed panamaley. Sano say sanasawa et nandurumay interes da, nandurumay labay da nipaakar ed kakaaro tan saray panligliwaan, tan pigpigaran bengatla so pamparaan da, saray bedber na panamaley so nisilong ed baleg a kagonigon.
15, 16. Antoray arum a bengatlan nepeg a nitongtong ed prospektibon asawaen, tan panon?
15 “Walay kasaew na saray plano no anggapoy inyamot a tongtongan,” so ibabaga na Biblia ed sikatayo. (Uliran 15:22, NW) Diad pangunsidera ed panangasawa, kasin saray makanan bengatla so apantotongtongan? Panon so kikabi na anapay laki ed panangasawa? Determinaen to no iner so panayaman yo tan no kaunongay kuartan mangabet ed praktikal iran pankaukolan. Siopay mangasikaso ed badyet? Kasin kaukolan a mantrabahoy asawan bii, tan kasin satan so kalkaliktan? Antoy magmaliw a siglaotan ed saray nikamangan, nagkalalo la’d atateng na sanasawa? Antoy liknaan na balang sakey nipaakar ed sekso, ananak tan say panangipasal ed ananak? Kasin kaliktan na sakey a dominaen so sakey, odino kasin say mapangasin konsiderasyon so manguley ed siglaotan?
16 Kasin sarayan amin a tepet, tan ontan met ed saray arum, so sikakalmada tan lohikal a natongtong, tan naoksuy ed paraan ya sikayon dua so makapanbilay a tekep na liket? Nayari kasin arapen iray problema tan solbaren a mankakasakey, tan say paralan na pantatalosan et mansiansian naynay a lukas? Satan so bilay na maaligwas a panamaley.