Sano Naandi La so Panangidumaduma!

NIBALITA, inkuan ya aminsan nen sientistan si Albert Einstein a diad sayan maermen a mundo, lalon mairap so pakatalona ed panangidumaduma nen say pamaldua ed atomo. Mipadpara, insalaysay nen Edward R. Murrow, sakey a dyurnalista a nagmaliw a bantog legan na Guerra Mundial II tan nagmaliw a direktor na U.S. Information Agency, ya “anggapoy anggan sakey a makaekal ed saray panangidumaduma​—noagta nabidbiran da lambengat.”

Kasin sarayan balikas so ompasen a matua? Imposibli ta so pangekal ed diskriminasyon tan rasismo? Panon kasi so liknaan na Dios ed panangidumaduma?

Aliwan Manangibiig so Dios

Mansasalita so Biblia sumpad panangibiig. (Uliran 24:23; 28:21) Isasalaysay na satan a “say kakabatan manlapud tagey manuna ed amin malinis, insan mareen, makatunongan, akaparaan ya ontulok, napno na panangasi tan maong iran bunga, agmanggawa na saray panangibiig, aliwan mansimpisimpitan.” (Santiago 3:17) Nidanet so ontan a kakabatan ed saray ukom ed kadaanan ya Israel. “Sikayon totoo so agnepeg a manggawa na ag-inkahustisya diad say panangukom,” sikaray binangatan. “Agyo nepeg a tratoen so nipaabeba tekep na panangibiig, tan agyo nepeg a mangiyuna ed too a makayari.”​—Levitico 19:15.

Say masekder a talindeg na Biblia sumpad panangibiig tan panangidumaduma so indanet nen Jesu-Kristo tan saray apostol ton di Pedro tan Pablo. Si Jesus so agmanangibiig ed saraman so “kinatatan tan nitaytayak a singa karnero ya andian na pastol.” (Mateo 9:36) Imbangat to: “Itunda yo so mangukom ed akinpaway ya itsura, noagta mangukom kayo tekep na matunong a panangukom.”​—Juan 7:24.

Pinaseguroan itayo di Pedro tan Pablo a si Jehova a Dios mismo so aliwan manangibiig. Insalaysay nen Pedro: “Diad panseguro natalosan ko a say Dios so aliwan manangibiig, ingen diad kada nasyon say too ya ontatakot ed sikato tan manggagawa na inkatunong so awaten to.” (Gawa 10:34, 35) Imbaga nen apostol Pablo ed sikatayo: “Anggapo so panangibiig ed Dios.”​—Roma 2:11.

Say Impluensya na Biblia

Walaan na pakayari so Biblia ya umanen iray personalidad na saraman so igigiya na satan. Ibabaga na Hebreos 4:12: “Say salita na Dios so mabilay tan mangisesekar na pakayari.” Diad panamegley na tulong nen Jehova nayarin nauman na manangidumaduman too so dalan na kaisipan to tan magmaliw ya agmanangibiig ed saray pidedeneng to ed arum.

Alaen pan alimbawa so kaso nen Saul na Tarsus. Unong ed salaysay na Biblia, diad aminsan sikato so siraramsak a sinmumpa ed Kristianon kongregasyon lapud tinumbok to iray mapeget a relihyoson tradisyon. (Gawa 8:1-3) Sikatoy sigpot ya akombensi na Judion tradisyon ya amin a Kristiano so apostata tan kakabusol na tuan panagdayew. Say panangidumaduma to so angitonton ed sikato a manuporta ed panagpatey ed saray Kristiano. Ibabaga na Biblia a sikato so “mangililinawa na pagyaw tan pamatey sumpa ed saray babangatan na Katawan.” (Gawa 9:1) Inisip to a legan ton gagawaen, sikatoy mangisasaklang na sagradon serbisyo ed Dios.​—Ikompara so Juan 16:2.

Ingen, si Saul na Tarsus so akayarin angekal ed pirmin panangidumaduma to. Nagmaliw ni ingen a sakey a Kristiano! Diad saginonor, bilang sakey ya apostol nen Jesu-Kristo, insulat to: “Dati siak so sakey a managayew tan sakey a manamasegsegang tan sakey a malangas a too. Anggaman kuan, nipanengneng ed siak so panangasi, lapud siak so andian na pikakabat tan kinmiwas a tekep na kakulangan na pananisia.”​—1 Timoteo 1:13.

Aliwan si Pablo labat so akagawa na ontan a maples iran pananguman ed paraan na panagnonot to. Diad sulat to ed si Tito, a sakey a kaparan ebanghelisador, pinaseseg nen Pablo iray Kristiano “ya ag-ira mansalita na makapasakit ed siopaman, aliwan makolkol, magmaliw a makatunongan, ya ipanengneng so inkaulimek ed amin a totoo. Ta anggan sikatayo so aminsan ya amoreng, matunganga, naibalang, naaripen ed nanduruman pilpilalek tan likeliket, mantultuloy ed inkauges tan ibeg, makapadimla, manbubusolan ed sakey tan sakey.”​—Tito 3:2, 3.

Pangigeba ed Saray Babeng na Panangidumaduma

Natan, panbabanikelan na saray puron Kristiano so panumbok ed satan a simbawa. Labay dan paliisan so pangukom ed totoo ed basiyan na ataptapew iran impresyon. Saya so manesebel ed sikara manlapud ‘pansalitan makapasakit’ ed arum. Panggagayagaan da so internasyonal ya impanaagi a satan so ninatnat ed amin a nasyonalistiko, etniko, tan rasa iran ketegan na sayan mundo.

Konsideraen pay eksperiensia nen Henrique, sakey ya andeket-baog a taga Brazil. Sikaton mismo so biktima na diskriminasyon na rasa, abayuboan to so linmamot a tuloy a panbusol ed amputin totoo. Impaliwawa to: “Duaran amputin-baog a Tastasi so linma ed abung ko pian itongtong so nipaakar ed ngaran na Dios. Diad inmuna agko labay so ondengel lapud andian ak na talek ed amputin totoo. Balet agnambayag naimanok a say mensahe ra so ompatnag a katuaan. Bueno, inawat ko so panagaral ed Biblia. Say inmunan tepet ko et, ‘Wala ta iray dakel ya andeket a totoo ed simbaan yo?’ Inyebat da, ‘On.’ Insan da impanengneng ed siak so unor a litrato na say libron My Book of Bible Stories,a a nipanengneng iray kalangweran na nanduruman rasa. Kaiba so sakey ya andeket ya ugaw, et saya so amaseseg ed siak. Saginonor binmisita ak ed Kingdom Hall na Tastasi nen Jehova, a diman ko anengneng so nanduruman rasa a mantratratoan ed sakey tan sakey tekep na respeto. Saya so importanti ed siak.”

Natan, bilang sakey ed Tastasi nen Jehova, naliliketan si Henrique a kabiangan ed sakey a puron Kristianon impanaagi. Atalosan to a say kredito so agniiter ed siopaman a too. Inkuan to: “Natan misalsalamat ak ed si Jehova tan si Jesus ed amin a bengatlan ginawa ra ed siak. Mikikimey ak ed minilyon iran matoor ya ariripen nen Jehova ed amin a rasa, kolor, tan abenegan, a nankakasakey ed sakey a gagala.”

Legan ya ombabaleg, si Dario so sananey nin biktima na panangidumaduma. Diad taon ton 16, ginapoan to so manaral na Biblia ed saray Tastasi nen Jehova. Inkuanto: “Diad limog na Tastasi, aromog ko ya anggapo so liknaan na inkasuperyor ed rasa.” Nandinayewan to so atmospera na puron aro. Nagkalalo lan naimano to a saray indibidual ed nanduruman rasa so manseserbi ed saray posisyon na responsabilidad ed loob na kongregasyon. Kapiganman a sikato so nisakop ed arum a klase na panangidumaduma odino diskriminasyon na totoo ed paway na kongregasyon, nanonotan nen Dario a si Jehova so mangaaro ed totoo ed amin a nasyon, tribu, tan pansasalita.

No Panon a Natalonaan

Amin tayo so malabay a natrato tekep na dignidad tan respeto. Satan no akin a say pagmaliw a biktima na panangidumaduma et sakey a mairap a subok a sungdoan. Ag-itayo proprotektaan na Kristianon kongregasyon manlapud amin a kipaparangtal ed panangidumaduma iran awawey na sayan marelmeng a mundo. Legan a si Satanas a Diablo so mangokontrol ed saray pakurang na mundo, wala iray ag-inkahustisya. (1 Juan 5:19) Papasakbayan itayo na Apocalipsis 12:12: “Abagey la para ed dalin tan para ed dayat, lapud say Diablo so linmeksab ed sikayo, a walaan na baleg a sanok, a kabat ton sikatoy walaan na antikey a panat na panaon.” Say getma to so aglabat manggawa na kairapan. Sikato so nikompara ed managsabsab ya ayep. Ibabaga ed sikatayo nen apostol Pedro: “Say kabusol yo, say Diablo, so manaakarakar a singa omuang a leon, a manaanap na buagen to.”​—1 Pedro 5:8.

Ibabaga na Biblia met ed sikatayo: “Sirin, manpauley kayo ed Dios; balet sumpaen yo so Diablo, et sikatoy onarawi manlapud sikayo.” (Santiago 4:7) Sakey a maabig a tulong pian natalonaan so panangidumaduma et say itupleg ed Dios parad proteksion, a singa say ginawa nen Arin David: “O Dios ko, iter mo ed siak so pakapaliis manlapud lima na marelmeng a sakey, manlapud dakulap na onkikiwas a pikewet tan manamairap.” (Salmo 71:4) Nayarin manpikasi tayo ni ingen a singa say salmista: “Ipanengneng mo ed siak so pabor, O Dios, lapud say mortal a too so angakmon ed siak. Manesebeg ed interon agew, mantultuloy to ak a papairapen.”​—Salmo 56:1.

Panoy ikiwas na Dios ed ontan iran pikakasi? Oneebat so Biblia: “Iliktar to so pobre ya onkekerew na tulong, ontan met ed apairap tan anggapo so mananulong to. Nakasian to so nipabpaabeba tan say pobre, tan isalba to iray kamarerwa na saray pobre.” (Salmo 72:12, 13) Alay abig so pakaamta a diad maganon panaon et si Jehova so mangitarok na inawa ed amin a biktima na panangidumaduma!

“Aglara Manggawa na Dinanman a Kasakitan”

Nayarin itultuloy nin labanan na saray gobierno ed sayan mundo so panangidumaduma tekep na saray ganggan tan programa ra. Nayarin itultuloy da so mangisipan na panpapara tan inkasimbang. Balet ag-ira ontalona. (Salmo 146:3) Say Dios lambengat so makayari tan mangekal ed amin a manangiduman panagtrato. Pasimbaloen to so katooan diad sakey a nankakasakey a pamilya. “Sakey a baleg ya ulop, ya anggapoy toon makasarag a mamilang, a nanlapud amin na nasyones tan tribu tan totoo tan pansasalita” so makaliktar ed anggaan na sayan marelmeng a sistema tan manggayaga a manbilay ed kareenan.​—Apocalipsis 7:9, 10.

Panganggaen la nen Jehova so amin a kasakitan a pinawala na panangidumaduma ed rasa tan sosyal. Isipen pa, anggapoy sakey a natraton agmaptek! “Sikara so peteg ya onyurong, balang sakey ed silong na ubas to tan silong na kiew ton higos, tan anggapo la naani so anggan sakey a mangirugiru ed sikara.” (Miqueas 4:4) Tan ibabaga na Isaias 11:9: “Aglara manggawa na dinanman a kasakitan.”

No sika so biktima na panangidumaduma natan, sayan makapakelkelaw ya ilalo parad arapen so mamabiskeg ed relasyon mo ed si Jehova. Satan so ontulong ed sika pian natalonaan iray ag-inkahustisya na sayan marelmeng a sistema. Legan a sika so makakatalona ed panangidumaduma tan onnengneng ed arapen, tumboken so makabat a simbawa na Biblia: “Magmaliw a makpel, tan komon ta say puso yo so magmaliw a mabiskeg, amin yo a manaalagar ed si Jehova.”​—Salmo 31:24.

[Paimano ed leksab]

[Picture Credit Line ed pahina 4]

Litrato ed U.S. National Archives